Зул үг
Өдгөөгөөс 59 жилийн тэртээ өврийн сайхан хангайн үлэмжийн буяны чуулгант Хужиртын рашаан, өл буга хөл нь бороолоод дэгдэн гарсан домогтой Шунхлай хайрханы хормойд аз хийморь нь ид бадамласан нэгэн айлд өлгий дүүрэн хүү мэндэлжээ. Гаваагийнхан Монгол хэлний сая үгнээс шилж шилж Батхүү гэдэг алдарыг хүүгийнхээ баруун чихэнд шивнэсэн нь юутай оноо вэ?
БАТ гэдэг: Алтан гадас одны нэр
БАТ гэдэг: эвдэршгүй бөхийн бэлэгдэл
Урвахгүй үнэнч, хазайхгүй тогтвортой гэх төгс утгыг БАТ хэмээдэг дээ. Аавын ууган хүү алдартаа таарсан эрийн эр явсаныг түүний түүх батална.
Нэг удаа Улсын Их Хурлын дэд дарга, гурван удаа төрийн сайд, гурван удаа Улсын Их Хурлын гишүүнээр сонгогдож, эх орон ард түмнийхээ эрх ашгийн төлөө нэгэн үзүүрт сэтгэлээр зүтгэж явсан түүхэн гавъяат хүү бол Батхүү байлаа.
Нүд хоёр тийшээ харвал тодрол үгүй. Түшмэл хоёр эзэнд үйлчилбэл журамгүй болно гэдгийг бат баримталдаг улстөрч Батхүү байлаа.
Муу нэрт өөлд өвгөнд сайхан сэтгэлт халх эр сайн байсан нь хоёр зүйлийн учиртай. Нэгдүгээрт нутгийнх нь хийморийн дарцаг болсон хурдан ажнайн тухай 62 жилийн тэртээ “Арвайхээр” найраглал бичсэнийг, нэг хоёр удаа шатаагдсаныг хурдан морь унаж өссөн, “Толин хул”-ын сувдан хөлсийг суллаж, алтан хөлсийг аадарлуулан торгон жолоог өргүүлж баяссан Батхүү мэдэхийн дээдээр мэддэг байж. Хоёрдугаарт АПУ-гийн ачигч ардын уран зохиолч болсонд бахархдаг байж. Тэгээд л яруу найрагчийн цолны мялаалга, номын хуримыг хувиасаа тэтгэсэн нь сайн үйл бүхэнд санааныхаа сүүг өргөж байсны зөвхөн ганц баримт. Бусдын төлөө өөрийгөө дундалж явсан буянтаны хишгийг хүртсэн малчид, тээвэрчид, тамирчид, урлаг соёлын одод энэ мөчид Батхүүг дурсан санаж, нулимсаа арчин, маань уншиж байгаа нь лавтай.
БАТХҮҮ бол:
Их үйлсийг эхэлж чаддаг, төгсгөж чаддаг эзэн байлаа. Миний үед АПУ гар үйлдвэр байсан. Батхүүгийн үед орчин үеийн автомат үйлдвэр болсон. Туулын цэнгэг ус бүхий торхонд Зүүнхараагийн гал охи /спирт/ бага багаар юүлээд, амтлагч эрхэм нь балгаж үзээд “чангаджээ” гэвэл ус нэмдэг,“сул байна” гэвэл гал охи нэмдэг, “болжээ” гэвэл савладаг тийм үйлдвэрийг дэлхийн түвшний ууш хүнсний үйлдвэр болгосон гавъяаг булаалдах эрхэм, бузарлах ам Монголд үгүй.
Батхүү бол хээрийн үгийг хээр ярьдаг. Гэрийн үгийг хоймортоо ярьдаг. Төрийн үгийг ордонд ярьдаг бат зарчимтай эр байв.
Сүүлчийн удаа надтай сарын өмнө сэвлэг үргээх сайхан ёслолын хойморь уулзахдаа гурван зүйл ярьжээ.
Нэгдүгээрт, эрдмийн гүрэн ОХУ-д эдийн засгийн ухааны докторын зэрэг хамгаалах гэж байгаа. Урьдчилсан хамгаалалт амжилттай болсон. Зургаан сард хамгаалаад ирнэ гэдэг сайхан мэдээ дуулгасан.
Хоёрдугаарт, АПУ хамсал /групп/ маань сүү, тараг, цөцгий, амтат шимүүс, цэнгэг ус зэрэг хориод нэр төрлийн бүтээгдэхүүн өргөн түмэндээ хүргэж байгаа. Гэвч зөвхөн архи, исгүүн /пиво/ үйлдвэрлэдэг мэт төсөөлдөг. Аман зоргоор ярьдаг хүн мэр сэр байна. Энэ эндүүрлийг залруулъя. Нэгдүгээрт: оносон сэнхрүүлэг сурталчилгаа хийе, та туслаарай. Хоёрдугаарт: Монгол хүний оюуны өвийг, Монгол нутгийн гайхамшигийг сохорт үзэгдтэл, дүлийд дуулдтал дэлгэрүүлэн дэмжье. Жишээ нь таны 55 ботийг дэлхийн алган дээр дэлгэн тавибаас АПУ-г уушны үйлдвэр гэх үү? Ухаан авъяас түгээн дэлгэрүүлэгч гэх үү? энэ талаар харилцан яръя, хамтран ажиллая гээд ханхар цээжиндээ өөлд өвгөнийг тэвэрч билээ.
Батхүү гэж нэг ийм.
Айл гэртээ бол ханагар хаан
Ард олондоо бол данагархан зарц
Ахан дүүсдээ бол ган тайлагч Орхоны хүрхрээ
Анд нөхдөдөө бол Аж богд хайрхан
Ахмад буурлуудад бол хүүгийн дайтай дүү
Алсч хараа нь алдас үгүй луужингийн зүү
Ашдын заяа нь Монголдоо өргөсөн цацлын сүү байлаа даа хөөрхий…
Мөчир нь бүтэн нэг ч мод байдаггүй
Элэг нь бүтэн нэг ч бүл байдаггүй
Энэрэлгүй хорвоогийн дайрлагыг яалтай
Эрхэм сайн дүү Батхүү минь
Эрдэмт хүмүүн сайн төрлөө
Эргэж түргэн олоод
Эзэн Чингисийн Монголдоо
Инээн төрөх болтугай
Ум маани бад ми хум!
АПУ-гийн ачигч ардын уран зохиолч Тангадын Галсан
Сэтгэгдэл0
Архи бол хор шүү дээ. Энэ олон хүнийг хордуулж, гудамжинд хэвтэж байгаа хүмүүс, согтуу хүнд гар хуруугаа огтлуулсан охид, хүүхэд, салсан гэр бүл, өнчирсөн хүүхдүүд энэ бүхэн архины гай. Ийм юм үйлдвэрлэж ашиг олдог хүн яаж урт наслах билээ.
Хүн өөрөө яаж хэрэглэхээ мэдэх ёстой. Чи хэт туйлширсан юм ярьж байна
Galsan guai ingej hundelj bhad bi yu helhev dee. hen negen arhi uildverlej l taaraa. uuh uuhgvig harin ard tumen uursduu l meduushtei. ug ni mgl sain arhia uugaad mgldoo munguu uldeeh heregtei l dee.
Galsan guai ingej hundelj bhad bi yu helhev dee. hen negen arhi uildverlej l taaraa. uuh uuhgvig harin ard tumen uursduu l meduushtei. ug ni mgl sain arhia uugaad mgldoo munguu uldeeh heregtei l dee.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
БИ ЭНЭ ХҮНИЙГ ХҮНДЭТГЭЖ ЯВДАГ ХҮНИЙХЭЭ ХУВЬД МАШ ИХ ЭМГЭНЭН ХАРАМСАЖ БАЙНА. МОНГОЛ ЭНЭ ХҮНЭЭР ДУТАХ БАЙХАА. ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ТӨРӨӨРЭЙ ТА. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ. УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ.
Bi hundeldehgui nariin muu sanaatai za tegeed luivarchin nuugaad yahav
Bla bla bla. Yamar geech ariun yils ehlyylsen baisan um bol. Mafiin ereg shurag bolj, aluurchin elbegdorj, aluurchin erdened yilchilj, Alban tushaald shunasan, baidag l neg hulgaich, luivarchindaa. Tolgoi 2 hulgaichaa bodvol arai hyn alj amjaagyi baigaa huvalz
chi pihguie orkoo
Bla bla bla. Yamar geech ariun yils ehlyylsen baisan um bol. Mafiin ereg shurag bolj, aluurchin elbegdorj, aluurchin erdened yilchilj, Alban tushaald shunasan, baidag l neg hulgaich, luivarchindaa. Tolgoi 2 hulgaichaa bodvol arai hyn alj amjaagyi baigaa huvalz
Bla bla bla. Yamar geech ariun yils ehlyylsen baisan um bol. Mafiin ereg shurag bolj, aluurchin elbegdorj, aluurchin erdened yilchilj, Alban tushaald shunasan, baidag l neg hulgaich, luivarchindaa. Tolgoi 2 hulgaichaa bodvol arai hyn alj amjaagyi baigaa huvalz
Bla bla bla. Yamar geech ariun yils ehlyylsen baisan um bol. Mafiin ereg shurag bolj, aluurchin elbegdorj, aluurchin erdened yilchilj, Alban tushaald shunasan, baidag l neg hulgaich, luivarchindaa. Tolgoi 2 hulgaichaa bodvol arai hyn alj amjaagyi baigaa huvalz
ene hun tolin huliig bicheegui gedgiig burhan tenger medne shuu
Сайхан Монгол эр хүн,инженер, нам төрийн зүтгэлтэн байсандаа.. Эх Монгол улс, элгэн садандаа эргэн төрөх болтугай.. УМ МА НИ БАД МИ ХУМ
yag yamar tom ajil tusul ehluuleed ur dund hurgesen yum?
Bidnii hundelj hairlaj yawdag tushig tulguurtai saihan naiz mini baisan, Erhem naizaa hezeech martahgui, Burhanii orond amgalan noirsooroi, T, Galsan guai ih saihan bichlee, Uneheer l Mongoliin saihan baharhamaar hun bailaa,
um maanii bad me hum
МАН-ынхны хараал хүрч тэд нухсанаас зайлахгүй.
Өө,болиоо,овоо шударга талдаа байх гэж бодсон чинь Мөнгөний сайт бна.Энэ нөхөрийг үхсэн хойно нь Тахин шүтүүлэх гээд бгаамуу, ичиж амьдар.Соингийн сонин баагий нараа
Айл аймаг явлаа.Эр хүн шиг эр хүн байсан шүү. Ум мааний бадний хум.
Ачигч галсан пялдага юмаа
сайн байцгаана уу? ЁЁЁЁЁ-----ООООО---ЁЁЁЁЁ, за Галсан ГУАЙ МНЬ, БОЛЬЖ ҮЗ. ДОЛИГНОНО, БЯЛДУУЧИЛНА ГЭХЭД АРАЙ Ч ИЙН ЭРЭЭ ЦЭЭРГҮЙ ЗАГНААД ЯАХАВ. НАСНӨХЧӨГЧИЙН ӨМНӨӨС УЛАЙЧИХЛАА. #БАДАМЛАНА# ГЭДЭГ ҮГ, МАНИЙ САНАЖ МЭДЭХЭЭР ЗУЛ БӨХӨХИЙГ Л ХЭЛДЭГ ЮМ БИШҮҮ. НААД ХҮНЭЭ, ТАЛИЙГЧИЙГ ЗҮГЭЭР Л ОРХИ, ЗАМ МӨР, ТАВИЛАН НЬ Л ИЙМ БАЙЖ. САЙН ХЭЛЭЭД Ч, МУУ Ч ХЭЛЭЭД Ч, САЙМШРААД Ч АМЬ ОРУУЛААД БОСГООД ИРЭХГҮЙГЭЭС ХОЙШ ХҮНИЙ ЁСООР ЖААХАН Ч АТУГАЙ ХАМЖААРГАТАЙ БАЙЦГАА.
Yag unen. Deeres ny nemj helhed za ter shugdeng duu ny shuteed zavaan damdin gegchin dagaj guigee bsn terni ch um bas bga shu! Tsusaar uil hiideg shiruun dogshin sahius ogson umnihan hariud amy avna gesen bol avj l taraa!
za bitgii shaagd bai budaach budaa ch geheer sahlaa budav gj
Shaa shaa zulguich pizda
Ene hun arhi uildverlesneeree buruutan bolood bhim .amruu nb tsutgaagvi bizdee .erliz hun uhsen bol hohi nb mongol hun nigemd tatvar tulugch