Ингэж хэлэхийн учир нь бидний балчир үрс энэ төрлийн бизнесийн хэрэгсэл биш шүү дээ. Тэртэй тэргүй өдөр өнжүүлэх төвийн жишиг олон улсад тогтоод, хүлээн зөвшөөрөгдчихсөн юм чинь манайд ч байх л ёстой.
Эцэг эхчүүд ч үүнийг ихэд сайшааж байгаа нь биднийг өмнөх сурвалжлагуудаа бэлтгэж явахад мэдрэгдсэн юм. Гэхдээ хаа хаанаа эрэлттэй байгаа энэ үйлчилгээг “мөнгөний хүүдий” төдийхнөөр харах хүн цөөнгүй байгаа нь ч ажиглагдсан.
Энэ юунаас үүдэлтэй вэ гэхээр хяналт, зохицуулалтгүйнх. Өөрөөр хэлбэл, хуулийн цоорхойгоор цэцэглэж буй бизнес болоод байгааг өмнөх сурвалжлагууддаа дурьдсан.
Эцэст нь дүгнэхэд, өдөр өнжүүлэх төвийг Боловсрол, шинжлэх ухааны яам нь Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яам руу, Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яам нь Хөдөлмөрийн яам руу түлхэж “өнчин хүүхэд” шиг л яваа.
Үүнийг нь овжин ажигласан өдөр өнжүүлэх төвийн эзэд “эцэггүй хүүхдийн толгой том, эхгүй хүүхдийн бөгс том” гэгчийг утгаар хэрэгжүүлэх шиг болж байгаа. Мөнгөтэй болохыг хүссэн хүн бүр энэ бизнест хөл тавих болсон гэхэд хилсдэхгүй л болов уу.
Тэдний дунд үйл ажиллагаагаа чанартай явуулж, бидний үрсийн хичээлийг мэргэжлийн багшаар заалгаж, эрүүл чанартай хүнсээр хооллож, тэр бүү хэл эрүүл мэндийг нь даатгахаар эмч хүртэл цалинжуулан ажиллуулж байгаа өдөр өнжүүлэх төвийн босс байхад, тэдгээрийн алийг нь ч хангаагүй атлаа оготны нүх шиг оромжинд хүүхэд харахаас өөрийг хийхгүй байж биднээс өндөр төлбөр нэхэх хүмүүс ч байна.
Бид тэдэнд хүүхдээ харуулах гэж мөнгө төлж байгаа нь үнэн боловч эрүүл саруул, дулаанхан, тохь тухтай орчинд тэднийгээ орхиод ажил амьдралаа зохицуулж байвал ядаж санаа амар баймаарсан. Ингэснийхээ төлөө зовж олсон тав гурван төгрөгөө төлөхөд ч сэтгэл өег байхсан.
Гэтэл энэ төвүүдийн үйл ажиллагааг дүгнэн сайныг нь сайшаан урамшуулж, саарыг нь торгож, цаашилбал үйл ажиллагааг нь зогсоох цензур тавьдаг мэргэжлийн байгууллага байхгүйгээс бид хэнд хүүхдээ аваачиж өгөөд, ямар хүмүүст мөнгө төлөөд байгаагаа хараахан ялгаж салгаж чадахгүйд хүрээд байгаа нь нууц биш.
Цуврал сурвалжлагынхаа үр дүнд бид өдөр өнжүүлэх төв хэмээх энэ байгууллагыг эзэнтэй болгохыг зорьсон. Хариуцах эзэн, хараагаа бэлчээх хяналтын байгууллагатай болсноор орон сууцны орц, гудамжны үзүүр, ерөнхий боловсролын сургуулиудын хаяа бараадан үйл ажиллагаагаа явуулах хэдэн зуун өдөр өнжүүлэх төвүүд цэгцэндээ орж, тодорхой дүрэм журмын дагуу үйл ажиллагаа явуулах байх.
Хэдэн зуун өдөр өнжүүлэх төв хэмээн тодотгох маань ч учиртай. Нийслэлд ийм төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг хэдэн аж ахуйн нэгж байгааг тодруулахыг зорьсон ч албан ёсны зөвшөөрөл олгодог байгууллага байдаггүйгээс тэдний тоог гаргах боломжгүй бололтой.
Уг нь энэ төвийг гадаадын улс орнууд өөр өөрийнхөөрөө дэмжин, хөгжүүлдэг юм билээ. Зарим нь боловсролын салбарын нэг хэсэг нь хэмээн үзэж, Боловсролын яам нь хариуцан хичээлийн программыг нь хүртэл баталж өгдөг.
Харин зарим нь нийгмийн хамгаалал талдаа илүү зориулагдсан үйл ажиллагаатай хэмээн үзэж Нийгмийн хамгаалал хариуцсан яам нь энэ төвийн үйл ажиллагааны чиг үүргийг тодорхойлж, хяналт тавьдаг байх жишээтэй.
Энэ мэтээр өөр өөрсдийнхөөрөө үнэлж, харьяалалтай болгож, төр засгаас нь дэмждэг байх жишээтэй.
Гэтэл манайд эсрэгээрээ. Анх үйл ажиллагаагаа эхлүүлэхээсээ эхлээд албан ёсны зөвшөөрөл олгодог газаргүй, эхлүүлчихсэн хойноо ч захгүй дээл шиг хэнд ч тоогдохгүй, хэний ч анхааралд өртөж харьяалалд нь ороогүй болохоор хяналт тавьдаг байгууллага ч үгүй явсаар өдийтэй золгосон.
Жил бүрийн намартай зэрэгцэн борооны дараах мөөг шиг олшрох өдөр өнжүүлэхэд төвүүдэд хүүхдийн маань эрх ямар нэг байдлаар зөрчигдвөл бидэнд хандах байгууллага олдохгүй юм билээ.
Үүнийг соргогоор олж харсан нэгэн эх “Гадаадын улсууд шиг аль нэг яам нь бүрэн хариуцаж чаддаггүй юм бол ядаж эрүүл мэндийн асуудлыг нь Эрүүл мэндийн яам, нийгмийн хамгааллыг нь Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яам, боловсрол талыг нь Боловсрол, шинжлэх ухааны яам хариуцаж болдоггүй юм байх даа” гэсэн санааг хэлж байсан. Энэ бол хүүхдийнхээ эрхийг ямар нэг байдлаар зөрчүүлэхгүй байхыг хүссэн эх хүнээс гарсан санаа. Товчхондоо бол аргаа барсан хэлбэр.
Ялангуяа манайх шиг улсын хувьд хэцүү л дээ. Гавьяа нь тодорвол хэдэн яам нь манайх гэж булаацалдаад, гай нь таарвал манайх биш танайх гэж муудалцаад түнжин хагарах бас л нэг шалтгаан нь болох биз.
Тиймээс аль нэг яам нь энэ асуудлыг харьяалалдаа авч, гай гавьяа хоёрыг нь зэрэг сонсч байвал зүгээрсэн. Ядаж л элдэв асуудал үүслээ гэхэд буух эзэн буцах хаяг нь нэг байвал эцэг эхчүүд бидэнд ч дээр баймаар санагдана.
Эцэст нь хэлэхэд, “Өдөр өнжүүлэх төвүүдийг “ах, зах”-тай болгоод өгөөч” хэмээн иргэдийн хэлж буй үгийг дахин дахин даймаар байна.
М.Уянга
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0