Байсгээд л нийслэлийн хаа нэгтээ, ямар нэгэн газрын асуудал мандаж, тэр нь сошиалаар давалгаалж, хэвлэлүүдээр шуугиулсаар эцэст нь хэн нэгэн улстөрч нөхцөл байдалтай танилцаад тэгсхийгээд намждаг. Нөхцөл байдалтай "газар” дээр нь очиж гэгээн дүрээрээ очиж танилцсан улстөрчийн гараас ямар шийдвэр гарч, үр дүн хэрхсэнийг хүмүүс ч аандаа сонирхохоо больж дараагийн шуугиан руу орж явчих нь жаахан тиймхэн.
Хамгийн сүүлийн жишээгээр бол Богд хааны ордон музейн газрын асуудал улсын Ерөнхийлөгчийг өөрийн биеэр очтол өндөрт гарлаа. Вантрейд ХХК хэмээх аж ахуйн нэгж (олны шуугих нь АПУ-гийн харьяа компани гэж байгаа) 2012 онд Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар 15,993 м2 газрыг эзэмшсэн нь Богд хааны ордон музейн газар байж. Засгийн газар Богдын ордон музейн .газрын хамгаалалтын бүсийг тогтоож өгчхөөд байхад тэрнээс нь 2010, 2011 онд ч тойруулаад өм цөм компаниудад олгоод байж.
2012 онуудад нийт 2.3 га газрыг компаниудад өгснийг (тухайн үед хэн Нийслэлийн Засаг дарга байсныг хотын вэбсайтаас ороод харж болох) музейн удирдлагууд ярьж байв.
Улмаар 2012 онд газраас нь хэлтэлж авсан Вантрейд ХХК өнөөдрийн шуугианы гол эзэн болж таарсан. Мандаасан асуудал бол ерөнхийдөө ийм.
Асуудлын мөрөөр төрийн тэргүүнийг Богдын музейд очсон явааг хараад хүмүүс ч тэгтлээ гайхсангүй. Яагаад гэвэл өмнөхөн нь Ерөнхийлөгч маань гудамжинд жагсагчдын дунд орчихсон л явсан юм чинь. Музейн удирдлагууд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга болон Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт өргөдөл, гомдол гаргасан аж. Яадаг ч байсан улсын Ерөнхийлөгч газар дээр нь асуудлыг харж, “имэрч” үзээд явахдаа асуудалд шийдвэр гаргах субъект биш тул “...хотын захиргаанд хандсан, хариу удахгүй ирэх байх” гээд л явсан.
Хариу нь ердөө маргааш нь гарч Нийслэлийн Засаг даргын захирамж тас буух нь тэр. Ерөнхийлөгч ороод гарсандаа ч тэр юм уу, лав асуудлын гол гогцоог татах ёстой хүн нь шийдвэрээ дор нь гаргаснаар Богдын музейн газар өнөө маргаашдаа хөлбөмбөгийн тоглолт үзэх хөөрсөн залуус, халамцуу олны хөлд талхлагдахгүй боллоо.
Болж байна шүү. Өмнө нь Б.Цэрэндоржийн гудамжийг яалаа. Бас л Нийслэлийн Засаг дарга С.Батболд захирамж гаргаж олны эсэргүүцэлтэй тулгарсан барилга байгууламжийн асуудлыг зогсоосон.
Тэрнээс өмнө түгжрэлийг бууруулахын тулд гадны туршлагыг авч хэрэгжүүлэх гэсэн, иргэд эсэргүүцээд ирэхээр нь больж л орхисон. Иргэдээ сонсож байна гэсэн үг.
Хотын захиргааг дэргэд нь авчрах гэлээ гэж ундууцсан Яармагийн иргэдтэй бүтэн багаа дагуулж уулзалт хийгээд, төлөвлөгөөгөө танилцуулаад, газар дээр нь зарим асуудлыг нь шийдэж өгөөд явсан.
Өмнөх дарга нарынхаа илт но-той ноцтой захирамжуудыг ч хүчингүй болгож чадаж байна. Шударга ажиллаж байна гэсэн үг. Гаргасан тушаал, шийдвэр нь иргэд бидний амьдралд шууд нөлөөлөх нэг ч гэсэн төрийн түшээ иргэдээ сонсоод чих зөөлөнтэй, буруу зөрүү асуудалд хатуу байр суурьтай байвал болоо юу даа.
Гол сэдвээсээ далийж орхилоо.
Богд хааны ордон музей нь Монголын сүүлчийн хаан VIII Богд Жавзандамба хутагтын Ногоон ордонд байрлах музейн цогцолбор юм. Монгол Улсын ууган бөгөөд хамгийн баялаг сан хөмрөг бүхий музейн нэг. 1924 онд байгуулагдсан Монгол Улсын анхны музейг 1926 оны Засгийн газрын тогтоолоор Богд хааны Өвлийн ордонд шилжүүлэн байрлуулж, уг ордонд байсан түүх, соёл урлагийн зүйл, бурхан тахил, угсаатны зүйн эд өлөг, төрөл бүрийн амьтны чихмэл дүрс зэргийг музейн үзмэртэй нэгтгэснээр уг музейн үндэс суурь буй болж. 1954 оноос Улсын төв музейн харьяа болж байгаад 1961 онд бие даасан музейн статустай болсон.
Найдан сүм, Махранзын сүм, Номын сангийн сүм тэргүүтэй долоон сүм, Өвлийн ордон, Амгалан энхийн хаалга, Сэрүүн асар зэрэг 20 шахам байгууламжаас бүрдсэн цогцолбор юм. Музей 8,600 гаруй үзмэртэй, жилд 40 мянга гаруй үзэгч хүлээн авдаг. Лав өвлийн ордонд нь VIII Богд Жавзандамба, хатан Дондогдуламын хамт 20-иод жил өвөлжсөн юм гэнэ лээ. Тэгээд ийм газар тоглолт үзэх хөөрсөн залуус, халамцуу олны хөлд талхлагдахгүй болно гэдэг бас сайхан ч юмаа аа. Одоо музейн удирдлагууд “ямааны мах"-ыг халуун дээр нь 2010, 2011 онд тасдуулсан газраа эргүүлж авахаар тэмцэх юм гэнэ.
Тэгвэл ч ёстой Богдын сүнс амарлина даа.
З.Боргилмаа
Эх сурвалж: "Өглөөний сонин"
Сэтгэгдэл0
Гомо, тэмбүүтэй байсан ч гэсэн муу богдын газрыг авч үлдэх нь зөв өө!!! Гэхдээ энд ямар ч барилга барих гээгүй юм шүү!!! Энэ бол Жанхуугийн явуулга л даа. Монголын хүнсний үйлдвэрүүдийг бүгдийг нь хувьчлал нэрээр хулгайлж аваал маниусынхаа ходоодыг атгах гэж байхад нь АПУ-г нь гайт Батхүү авчихсанд Жанхуу хүү хорсоод салахгүй. Түүний үргэлжлэл нь энэ жүжиг. Нэг сар гарантай асар засаад бөмбөг үзээд, дараагаар суларчих газрыг одоо л анзаарч гэнэ. Нэг их цогцолбор барина гэж ирээд л дөвчигнөх. Хэзээ мөдгүй барих гээд бэлтгэчихсэн ажлыг нь зогсоогоод энэ мэт бухимдаж байгаа бол дэмжихсэн.
Чаддаг юм бол Баянхошуунд барьчих , амжихгүй л дээ
За да, хэрүүлийн бузраас гадна, буруу замаар хийсэн, хийх гэсэн үйлийн үр АПУ-г тойрохгүй л болов уу. Бие, хэл, сэтгэлээр хийсэн нүгэл гэдэг тун тааруу зүйл.
Одоо музейн удирдлагууд “ямааны мах"-ыг халуун дээр нь 2010, 2011 онд тасдуулсан газраа эргүүлж авахаар тэмцэх юм гэнэ. Тэгвэл ч ёстой Богдын сүнс амарлина даа. ТЭМЦ АРД ТҮМЭН ДЭМЖИНЭ ШҮҮ ТЭМЦ. АРД ТҮМЭН ДЭМЖИНЭ.
Гомо батболдын гавьяа ч гэж байхгүй байхаа. Олон нийт анхаарлаа хандуулсны л хүч. Шударга ч гэх шиг, захиалгаар бичүүлэх юм даа
Muzein gazariig erguulej egeh shiidver garch bga n sain shde.Jonhuu geed haraaj zuheed bga humuus boliosoi.Elbegdorj ene daini asuudal shiidverluulj.ard tumnii telee uo hiiv.Jinhene buleglelin tolgoilogch bolson bga odoo bugd oilgoj bga bizde.Erdenetiig hulgaigaar.Zorigiin hergiig hilseer gutgeed.erde zuv ajil hiigeegui shuu
Teneg dagz be oorshigee yum bichihej
Muzein gazariig erguulej egeh shiidver garch bga n sain shde.Jonhuu geed haraaj zuheed bga humuus boliosoi.Elbegdorj ene daini asuudal shiidverluulj.ard tumnii telee uo hiiv.Jinhene buleglelin tolgoilogch bolson bga odoo bugd oilgoj bga bizde.Erdenetiig hulgaigaar.Zorigiin hergiig hilseer gutgeed.erde zuv ajil hiigeegui shuu
Muzein gazariig erguulej egeh shiidver garch bga n sain shde.Jonhuu geed haraaj zuheed bga humuus boliosoi.Elbegdorj ene daini asuudal shiidverluulj.ard tumnii telee uo hiiv.Jinhene buleglelin tolgoilogch bolson bga odoo bugd oilgoj bga bizde.Erdenetiig hulgaigaar.Zorigiin hergiig hilseer gutgeed.erde zuv ajil hiigeegui shuu
Muzein gazariig erguulej egeh shiidver garch bga n sain shde.Jonhuu geed haraaj zuheed bga humuus boliosoi.Elbegdorj ene daini asuudal shiidverluulj.ard tumnii telee uo hiiv.Jinhene buleglelin tolgoilogch bolson bga odoo bugd oilgoj bga bizde.Erdenetiig hulgaigaar.Zorigiin hergiig hilseer gutgeed.erde zuv ajil hiigeegui shuu
Хотын төвд Чойжин ламын музейн урд нэг лагерын байшин шиг юм босгоцон байх юмаа Хэдэн ч жил болов Хэн гэдэг эрхтэн дархтан хулгайчийнх нь юм болоо
харин тийм хэнийх юм бол
ordon yaxab neg ydaa tesch yldej dodorx ongotoi oodtoi byxen alga bolson doo dyychin sarantyea xyrtel Dongogdylal xatniixybchasiig omsch kinond zyrag abxyylj baina gej sonsson em baina
teneg dabaagiin batbyaer biz odoo kekyseyzan bolimoor em ichixiin
Жонхуу гээд бга нөхөр хотынх биш бололтой ! Хотын уламжлал , Улсын түүх соёлоо өвлөн үеийн үед хойч үедээ үргэлжлүүлэн таниулах тэр бүү хэл дэлхийн өв соёлд ч хамаатай бдг юма , аялал жуулчлалын ганц урдаа барьж үзүүлдэг газар нь ! АПУ гийн хөдөөний ах дүү хоёрч хот нийслэлээс үнэгүй шахам үйлдвэрийг нь авч ард түмнийг хордуулж архинд живүүлж байдгаараа Богдод болон Хүрээнийхэнд өртэй !Тэд хотод төрж өсөөгүй болхоор мөнгөтэй болсонч оюун нь тэлээгүй хот нийслэлийн уламжлал мэдэхгүй , би гээр хүмүүжиж , нийтийн эрх ашиг нэгэндээ төвөг удахгүй байх г м хотын соёл яагаад ч сурахгүйлдээ жалга довны хүмүүлжлээсээ хөдөөнийхөн хэзээч салж чададгүйн гай бас бнаа бн Харинч Улсад үнэ төлбөргүй нүглээ наминчлангаа Хааны цэцэрлэгт хүрээлэн барьж тохижуулж үйлийн үрээ нимэглэх хэрэгтэй Эс тэгвээс АПУ тай юутай хийтэй нь хураалгачих тэр хөдөө Хар хориндоо үйлдвэрээ бариад Хөл бөмбөгөө хөгжөөн дэмжигчдээ баярлуулж хөдөө орон нутгаа хөгжүүлэнэ биз ! Шуналтай хар дуракууд вэ ! Орон нутагтаа л дур зоргоороо бай ! Төрсөн өссөн газар Өвөрхангайгаа чаддын бол хөгжүүлчих ! Битгий хүний бэлэн юман дээр туйлах гээд бай ! Бүх газарыг нь чөлаөлж авах хэрэгтэй !
Жонхуу гээд бга нөхөр хотынх биш бололтой ! Хотын уламжлал , Улсын түүх соёлоо өвлөн үеийн үед хойч үедээ үргэлжлүүлэн таниулах тэр бүү хэл дэлхийн өв соёлд ч хамаатай бдг юма , аялал жуулчлалын ганц урдаа барьж үзүүлдэг газар нь ! АПУ гийн хөдөөний ах дүү хоёрч хот нийслэлээс үнэгүй шахам үйлдвэрийг нь авч ард түмнийг хордуулж архинд живүүлж байдгаараа Богдод болон Хүрээнийхэнд өртэй !Тэд хотод төрж өсөөгүй болхоор мөнгөтэй болсонч оюун нь тэлээгүй хот нийслэлийн уламжлал мэдэхгүй , би гээр хүмүүжиж , нийтийн эрх ашиг нэгэндээ төвөг удахгүй байх г м хотын соёл яагаад ч сурахгүйлдээ жалга довны хүмүүлжлээсээ хөдөөнийхөн хэзээч салж чададгүйн гай бас бнаа бн Харинч Улсад үнэ төлбөргүй нүглээ наминчлангаа Хааны цэцэрлэгт хүрээлэн барьж тохижуулж үйлийн үрээ нимэглэх хэрэгтэй Эс тэгвээс АПУ тай юутай хийтэй нь хураалгачих тэр хөдөө Хар хориндоо үйлдвэрээ бариад Хөл бөмбөгөө хөгжөөн дэмжигчдээ баярлуулж хөдөө орон нутгаа хөгжүүлэнэ биз ! Шуналтай хар дуракууд вэ ! Орон нутагтаа л дур зоргоороо бай ! Төрсөн өссөн газар Өвөрхангайгаа чаддын бол хөгжүүлчих ! Битгий хүний бэлэн юман дээр туйлах гээд бай ! Бүх газарыг нь чөлаөлж авах хэрэгтэй !
90- оноос хойш Улаанбаатар хотод суурьшиж нийслэлийн иргэний үнэмлэхтэй болсон бүх бизнес эрхлэгчдээс Нийслэл Улаанбаатарт амьдарсных нь төлөө өндөр ТАТВАР авч байх хэрэгтэй ! Ер нь цааш цаашдаа татвартай болгох хэрэгтэй ! Татвараа төлөөд амьдарвал амьдар эс бөгөөс орон нутгаа хөгжүүлэнгээ тэндээ амьдар гэж ! Соц үед хөдөөнийхөн хотод орж ирэхдээ орон нутгийн захиргаанаасаа зам явах ( виз ) авдаг бсн хугацаа хэтэрснийг нь эрж олоод баривчлаад л явуулчдаг байлаа ! Хэрэгтэй чухал мэрэгшсэн хүнээ л хотод татдаг ! Хотын иргэдээс нэг бол маш схйн ажилчин сэхээтнээ хөдөө томилдог нэг бол муу сурлагатнуудаа хөдөө мал дээр гаргачдаг бсн ! Бага багаар оруулж ирж соёлд сургадаг масс хотынхны дунд өлгийдүүлж авдаг сурсан нь дараагийнхда заах жишээний л байлаашд !Хотод оюутан болж ирээд л төгсөөд шууд нутаг явахгүй бна нтр гсн юм бхгүй л байлаашд ! Татвартай болгох маш чухал ! Нийслэлийн хөгжилд хэрэгтэй !
МАШ ЗӨВ. ХӨДӨӨНЦӨРҮҮДИЙН БАЛАГ ШҮҮ
Hotiin darga Batbold zuv shiidver gargajee. Urd urdiin darga nariin gargaj chadaagui shiidverdee.