АН-ын Шинэчлэлийн хөдөлгөөнийхөн С.Эрдэнийг намын даргаас огцрохыг шаардаж, 15 үндэслэл бүхий албан шаардлага хүргүүлээд сар гаруй болж байна. Энэ талаар тус хөдөлгөөний тэргүүн П.Галиндэвтэй ярилцлаа.
-Та бүхэн энэ талаар шаардлага тавиад удлаа. Ямар нэг хариу өгсөн үү?
-Хариугаа өгсөн. Цагдаагийн байгууллагаар дамжуулж өгсөн л дөө. Зургадугаар сарын 7-нд ЦЕГ-ын Хэв журмын хэлтсээс намайг дуудсан. С.Эрдэнэ өргөдөл гаргаж намайг цагдаад өгсөн юм байна. С.Эрдэнэ даргад хандаж хэлэхэд намынхаа гишүүдийг цагдаад өгч айлгаад эсвэл хөөхийг нь хөөгөөд дарамталчихна гэж бодож байгаа бол том эндүүрч байна шүү. Та нар шиг авлигачдаас нэг их айгаад, няцаад байх зүйл байхгүй. Шударга ёс, хууль гэж байдаг бол удахгүй намын гишүүдийн өмнө хариуцлагаа хүлээх цаг ирнэ ээ гэж хэлмээр байна.
-АН-ын даргыг огцруулах шалтгаан үндэслэлүүд юу юу байгаа вэ?
-Намын гишүүдийн зүгээс С.Эрдэнийг огцруулах талаар олон үндэслэл, шалтгаануудыг хэлж байгаа. Тэдгээрээс намын бодлого, шийдвэртэй холбоотой 15 заалтыг албан шаардлагадаа тусгасан. Түүнээс биш С.Эрдэнийг огцруулах шалтгаан 15 байтугай бий. Албан шаардлагад бичигдээгүй хууль хяналтын байгууллагаар шалгуулах зүйл ч олон бий. Тухайлбал, манай намын дарга С.Эрдэнэ, бүлгийн даргаар ажиллаж байсан Д.Эрдэнэбат нар намын удирдлагад гарснаасаа хойш МАН-ын дарга, УИХ-ын дарга байсан М.Энхболдын эрх ашгийн төлөө үйлчилж эхэлсэн.
МАНАН бүлэглэлийнхээ эрх ашгийг улайран хамгаалах явцдаа УИХ-ын хоёр гишүүнээ хөөж, АН-ыг парламентад бүлэггүй болгосон.
Тэгээд өнөөдөр ямар байдалд хүрчихэв ээ. Нөгөө хоёр гишүүн маань нийгмийн шударга ёсны хүлээлт, олон түмний итгэл дээр суурилаад бүхэл бүтэн нам байгуулчихлаа. Ингээд парламент дахь бүлгээ тараасан бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат зөвлөл гэж байгуулаад дахиад тэр зөвлөлийн дарга болчихлоо гээд гараад ирж байгаа нь бүр ичмээр. Сүүлдээ О.Баасанхүү гишүүн АН-ын зөвлөл гэгчид нь орох өргөдөл өгсөн болоод нөгөөхийг нь С.Эрдэнэ хүлээж авлаа гээд жүжиг тоглолоо. Л.Болд гишүүнийг хөөж явуулчихаад оронд нь О.Баасанхүүг гуйж авчирна гэдэг эмгэнэл. Мөн хөөгдсөн Ж.Батзандан гишүүний оронд БЗД-ийн Үндэсний бодлогын хорооны 49 дүгээр суудалд Б.Хурц орж байх жишээтэй. ҮБХ-ны гишүүнээр сонгогдоно гэдэг бол АН-аас УИХ-д нэр дэвшиж сонгогдох эрх нээгдэнэ гэсэн үг.
-АН яах аргагүй МАНАН бүлэглэлийг хамгаалаад байна гэж та хэлэх гээд байна уу?
-Бид гарч ирээд энэ бүх юмыг олж мэдээд, ил гаргаад тавьчихсан юм биш шүү дээ. АН-ын гишүүдийн дундаас гарч ирсэн асуудлууд. Манай намын аймаг, дүүргийн намын жирийн гишүүд хэлж байгаа. 49 хувийн асуудал сөхөгдөөд ирэхээр 51 хувийн асуудлыг яръя гэдэг.
ЖДҮ-ийн асуудал яръя гэхээр манай намын УИХ-ын гишүүн хүмүүс бас өөрсдөө холбогдчихсон л байдаг. Тиймээс АН сөрөг хүчнийхээ байр суурь дээр байж, шүүмжилж энэ бүх хууль бус, бусармаг асуудалтай тэмцэх нь зөв өө. Гэхдээ С.Эрдэнэ, Д.Эрдэнэбат хоёр бол сөрөг хүчний байр суурь дээр зогсож чадахгүй юм байна. Өөрсдөө нөгөө тэмцэх гээд байгаа эрх баригчдаас дутуугүй олон асуудалд хутгалдчихсан, холбогдчихсон.
ЖДҮ-гийн асуудал, Эрдэнэтийн асуудал гээд л. Дахиад С.Эрдэнийн хувьд “Найрамдал” зуслангийн газар нь сая яригдаад эхэллээ. Хандгайтын ам тэр чигтээ С.Эрдэнийн ам болсон. АН одоо байрлаж байгаа “Шонхор тауэр”-ийн газрын асуудал хүртэл яригдаж байгаа. Энэ бүхэнд цэг тавьж, хууль зөрчсөн хүмүүс нь хуулийн хариуцлага хүлээдэг хариуцлагатай нийгмийг бий болгох ёстой.
-ШХАБ-ын асуудлаар АН-ын удирдлагууд мэдэгдэл хийж, жагсаал цуглаан зохион байгуулсан. Танай намын удирдлагууд яагаад ийм алхам хийх болов гэдэгт та бүхэн өөрсдийн дүгнэлтээ хийсэн үү?
-Гадаад бодлогын асуудлаар ялангуяа, эрх барьж байсан нөлөө бүхий улс төрийн намынх нь дарга жагсаал цуглаан зохион байгуулаад ил тод зөв буруу гэж ярина гэдэг бол Монгол Улсыг, АН-ыг хорлож байгаа хэрэг.
-Ажиглаад байх нь ээ, АН-ын анхан, дунд шатныхан таны яриад байгаа, танай хөдөлгөөний хийгээд байгааг дэмжиж байх шиг байна. Дээр ярьснаас өөр шалтгаан байна даа?
-Тийм. С.Эрдэнэ АН-ын шинэчлэн боловсруулсан, Дээд шүүхэд бүртгүүлэх гэж байсан дүрмийг аваад олон зүйлийг дур мэдэн зассан. Үндсэн дүрмийн хорооны бие даасан байдлыг алдагдуулж гишүүдийг өөрөө томилчихсон. Мөн намын дотоод сонгуулийг зохион байгуулдаг Дотоод сонгуулийн хорооны бие даасан байдлыг алдагдуулж өөрийн хүмүүсийг томилсон. Ингээд намын дотоод үйл ажиллагаа алдагдсан. Мөн намын даргад хариуцлага хүлээлгэх заалтыг алга болгож, хулгайч зангаа гаргасан. Дарга болсноосоо хойш дунд шатны намуудын дарга, Хэрэг эрхлэх газрын даргаар Баянгол дүүргийн эсвэл өөрийнхөө хамаатны хэн нэгнийг аваачиж тавиад эхэлсэн. Жишээ нь, Сонгинохайрхан дүүргийн АН-ын гишүүд дотооддоо сонгууль явуулаад даргаар нь М.Чинболд гэж залуу сонгогдон ажиллаж байсан. Гэтэл түүнийг С.Эрдэнэ надад таалагдахгүй байна гээд л өөрчилж хаяад С.Бямбацогтын баз Д.Батцогтыг тавьчихсан. Д.Батцогт гэдэг хүний эхний шийдвэр нь юу байсан гэхээр манай намын лидер, АН-ыг таван удаа ялалтад хүргэж байсан. Намын дарга, ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуягийг АН-аас хасах шийдвэр гаргаж байгаа юм. Хоёр дахь үйл ажиллагаа нь намын гишүүдийг мөнгөөр үнэлж жагсаал зохион байгуулсан. Сонгинохайрхан дүүрэг дээр болж байгаатай адил үйл явдлууд бусад олон аймаг, дүүрэг дээр болоод байгаа. Ямар хүмүүс тавигдаж байна гэхээр С.Эрдэнийн жолооч, хүүхэд, хүргэн гээд эргэн тойрных нь хүмүүс л энд тэнд дунд шатны намын удирдлагаар тавигдаж байна. Тэд аливаад зөв буруу гэх ямар ч шүүлтүүргүй. С.Эрдэнийн командыг л биелүүлдэг. Хан-Уул дүүргийн АН-ын дэд даргаар С.Эрдэнийн хүү ажиллаж байгаа. Баянгол дүүргийн АН-ын даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр С.Эрдэнийн хүргэн ажилладаг. Энэ маягаар найман аймаг, таван дүүргийн АН дээр гишүүдээсээ сонгогдсон албан ёсны даргыг нь өөрчилж, үүрэг гүйцэтгэгч тавьсан байна. Орон нутгийн намын талаас илүү хувийг нь самарчихсан гэсэн үг.
-АН-ын дотоод сонгуульд нэр дэвшиж өрсөлдөхөд их мөнгө төлдөг болсон юм уу?
-Тэр замбараагаа алдсан. С.Эрдэнэ АН-ын дарга болоод мөнгөний схемийг оруулж ирсэн. Нийслэлийн намын даргад нэрээ дэвшүүлье гэхээр 90 сая, Ардчилсан залуучуудын холбооны даргад нэр дэвшүүлэхэд 125 сая төгрөгийн дэнчин төл, аймаг, дүүргийн намын даргад өрсөлдөхөд 20 сая төгрөг төлнө. Ингээд эрүүл саруулаар өрсөлдөхөд хүнд болсон. Мөнгөтэй л бол та нар намд орно, албан тушаалд хүрнэ. Тэгээд дараа нь төрийн албанд очно гэдэг ийм л юмыг намын гишүүддээ тулгаж эхэлсэн. Тиймээс намыг өөрчлөх, шинэчлэх асуудлыг намын гишүүд нийтээрээ дэмжиж эхэлсэн. С.Эрдэнийг намын даргаас өөрчлөх нь цаг хугацааны л асуудал болсон.
-Ардчилсан намын Шинэчлэлийн хөдөлгөөн орон нутагт өргөжиж байгаа гэлүү?
-Аймаг, дүүргийн АН-ын гишүүд тэмцээд эхэлчихсэн. С.Эрдэнэ дарга үзэл баримтлалаа танилцуулж байна гээд аймгуудаар явж байгаа. Түүний очсон аймаг болгонд АН-ын гишүүд “С.Эрдэнэ дарга аа, та огцор” гэж ил тод хэлж байгаа. Сүүлийн жишээ дурдахад Дундговь аймгийн Ардчилсан намын гишүүд С.Эрдэнийг гишүүдтэйгээ уулзалт хийхээр очиход нь огцор гээд хөөгөөд явуулчихсан. АН-ын гишүүд энэ хүнийг ойлгочихсон. Та одоо хариуцлагаа хүлээ, битгий энэ намыг самраад бай. Барьцаанд орчихсон, “төмсөгдүүлсэн” асуудал байдаг бол намаар битгий тоглоод бай. Эндээс холд гэдэг шаардлагыг тавьж эхэлж байгаа. Тэгэхээр С.Эрдэнэ гэдэг хүн огцрох нь цаг хугацааны асуудал болчихсон. Олонх нь энэ хүнтэй яваад бүтэхгүй юм байна гэдгийг ойлгочихлоо. С.Эрдэнэ нэгдүгээрт, АН-ыг хагалж бутлаад дуусгалаа. Хоёрдугаарт, энэ хүн 2020 оны сонгуульд АН-ыг удирдаж орвол ялагдуулах юм байна гэдгийг санал нэгтэй хэлж байна. Энэ хүн АН-ыг хагалж бутаргаж, бужигнуулчихаад, ирэх жилийн сонгуульд ялагдуулах, харин өөрөө нөгөө нам дамжсан бүлэглэлийн хүмүүстэйгээ хамт УИХ-д орж суух, дахин дөрвөн жил энэ хулгай луйврынхаа хэргээр шорон оронд орчихолгүй үлдэхийг хичээж байгаа ийм л ашиг сонирхол үнэртээд байгаа юм. Тиймээс бид намынхаа гишүүдтэй уулзаж, мэдээлэл солилцож, холбоотой ажиллаж байгаа. Аймгуудаас манай намын гишүүд биднийг ирж ажиллаач гэсэн санал ирүүлж байгаа. Тиймээс ойрын өдрүүдэд хэд хэдэн аймгаар явна.
-Үндсэн дүрмийнх нь зөрчилтэй асуудлыг ашиглан эрх баригчид шүүхэд нөлөөлж сонгуульд оролцох эрхгүй болгох эрсдэл бий гэж танай хөдөлгөөнийхөн үзсэн байна лээ. Тийм эрсдэл үүссэн юм уу?
-Манай намын Үндсэн дүрмийг аваад үзэхээр Улс төрийн намын тухай хуультай зөрчилдсөн заалт олон байгаа. С.Эрдэнэ гэдэг хүн намын Их хурлаас баталсан дүрмийг засахдаа ийм зөрчилтэй юм хийсэн. Аль нэг улс төрийн хүчин манай намын дүрмийг дээд шүүхэд өгвөл дүрэм хүчингүй болох ийм нөхцөл байдал үүссэн. Дээрээс нь сонгууль дөхсөн энэ үед АН муу муухай олон асуудалд хутгалдсан С.Эрдэнэ гэдэг даргатайгаа байх нь бусад намд л ашигтай. Асуудалтай даргаа өөрчилж, Үндсэн дүрмээ шинэчилж байж дараа нь эрх баригч намтай тэмцэх асуудлаа ярихгүй бол ямар ч нэмэр алга. С.Эрдэнэ гараад хэчнээн гоё юм ярилаа гээд ард түмэн итгэхгүй шүү дээ. Өөдөөс нь “Чи өөрөө “Найрамдал”-ынхаа асуудлыг, “Шонхор тауэр”-ынхаа, “Капитал” банкныхаа асуудлыг тайлбарла” л гэнэ. Өөрөө ийм олон асуудалтай байж яаж өөртэйгөө адилхан хүмүүстэй тэмцэх гээд байгаа юм. Үүнд нь хэн ч итгэхгүй, намын гишүүд ч итгэхгүй байна.
З.Баттөмөр
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
Баянголын иргэдийн хурлын 46 төлөөлөөгчөөс 36 нь Эрдэнэ луухааны хамаатан байхад вант улсдаа бол үлдэнэ.
Za ingeed AH uursduul uursdiiguu nudardag ! Ugn bol MAH bolon erh barigchidiin eldev ov mehiin esreg tuushtai duugarch baigaan Erdene darga Erdenebat gishuun 2 shuudee ! Buten barmit baina . Getel AH-iin esreg shuud duugardag , MAH-iin bulegt ilerhii zutgej baigaa Batzandan Erdene dargaas iluu ym genedee ! Zailtsgaa muusain lalaruudaa !
Za ingeed AH uursduul uursdiiguu nudardag ! Ugn bol MAH bolon erh barigchidiin eldev ov mehiin esreg tuushtai duugarch baigaan Erdene darga Erdenebat gishuun 2 shuudee ! Buten barmit baina . Getel AH-iin esreg shuud duugardag , MAH-iin bulegt ilerhii zutgej baigaa Batzandan Erdene dargaas iluu ym genedee ! Zailtsgaa muusain lalaruudaa !
энэ гэр бүлийн луйварчидаас дүүргээ салгах юм сан.
С.Эрдэнийн АН-ын даргаар тавих биш хийсэн хууль бус шйлдэлүүдээр нь шоронд хийх нь найдвартай. Тэгэхгүй бол дарга биш болсон ч гэсэн АН-ын үйл ажиллагаанд нөлөөлөөд хорлоод явна шүү АН-ын гишүүдээ.
С.Эрдэнийн АН-ын даргаар тавих биш хийсэн хууль бус шйлдэлүүдээр нь шоронд хийх нь найдвартай. Тэгэхгүй бол дарга биш болсон ч гэсэн АН-ын үйл ажиллагаанд нөлөөлөөд хорлоод явна шүү АН-ын гишүүдээ.
С.Эрдэнийн АН-ын даргаар тавих биш хийсэн хууль бус шйлдэлүүдээр нь шоронд хийх нь найдвартай. Тэгэхгүй бол дарга биш болсон ч гэсэн АН-ын үйл ажиллагаанд нөлөөлөөд хорлоод явна шүү АН-ын гишүүдээ.
Зөв зөв одоо иргэд ялгаж салгаж ойлгож байна
МАН монгол дах хятадуудын эрх ашгийг цэвэр монгол хүний эрх ашгаас дээгүүр тавьдаг.МАН-ын 60 тэрбумын томилгоо бол яг үнэндээ монголын төрийн албыг хятад,хятадын эрлийзүүдээр дүүргэх Бээжингээс захиалгатай бодлого байсан. МАН ХКН-с захиалга авч хөлс мөнгө авсан.60 тэрбумын томилгоогоор үндсэндээ төрийн албаны дарга албан хаагчдын 80 хувь нь хятад гаралтай улс болсон судалгаа байдаг юм.
Эрдэнийн царайг хархад яахын аргагүй хөгширч байгаа хужаа байна даа.
Demjij bn
эрдэнэ с.одонтуяа нарын хамсаатнуудыг зайлуулж энэ хоёрыг алж устгаж дүүргээ ариутгаач ээ арчаагүй баянголчууд аа?
эрдэн огцорсоны дараа ардчилсан нам ямар байранд орох юм бэ?
баянгол дүүргийг өрданийн эм дагуул оюунтуяа гаж юу ч хийдэггүй авгай мануухай болон заларч сууна дшшрэг вокзал хавь а рхичид жорлонгоор бялхав
Боловсролоо дээшлуулэх хэрэгтэй! Бух зуйл мэдлэггуй байдал, шуналаас л болж бн!!!
Одонтуяа жингэрийнхээ хөгийн нөхрийг Оросод элчингээр явуулж өгнө гэж байгаа биз? Ёо ёо эхнэр нөхөр хамтдаа Эрдэнэ вангийн хогийн сав байж амьдрах ч гэж дээ зайлуул.
Шанхайд элсүүлэхэд хамгийн том саад АН болж байгаа юм Эрдэнэ ла лар новшийн амьтан боловч Женко Баттулгыг бодвол үндэсний эрх ашгаа орос хятадад худалдаж болохгүй гэдгээ мэддэг хүн шүү Женкогийн нохойнууд том хуцаж байнаа
Ха ха.Өрөвдмөөр үзэл бодолтой баагийнууд энэ өмхий жорлонг ариутгаж цэвэрлэж дөнгөх үү.Чадах уу.эрдэнэ, эрдэнэ гээд л тоть шиг үглээд явахаас тэр чигтээ ялзраад шал өмхий болчихсон намынхаа удирдлагад байсан болоод байгаа эрүүгийн элементүүдээ огт дурсахгүй байгаа юм.Бодвол тэдэнтэйгээ хамссан эвссэн байдаг л нэг бузрууд байх гээд байна.Монгол улсад МАН гэдэг улс төрийн хүчнийг эрүүл саруул байлгахад сөрөг хүчин хэрэгтэй.Гэхдээ Ан шиг МАН-тайгаа ах дүү,авгай нөхөр,худ ураг бололцсон хамсаатан хэрэггүй.Ан бол угаасаа шоронжсон эрүүгийнхэн олноороо орсон учраас намын ёс зүй нь шоронгийн ёс зүйтэй.Бүгдийг хүчээр өөрийн эрх ашгаар шийдэх гэсэн дээрэнгүй үйлдэлтэй мафи. элбэгдорж,батүүл,баярцогт,сайханбадлаг,да.ганболд,золжаргал ,мэдрээ гээд гэмт хэрэгтнүүд шинэчлэгдсэнАН-д байсаар байх юм байна.Дүр эсгэсэн хуурамч ардчилсан гамингуудын өмхий жорлон болох АН үтэр түргэн үнсэн чандруу болж дөтийн замаар тонилох болтугай.
Hoorhii end neg MAH-gar pizda uhej dald orohgui bol hetsuu galzuu MAH-guu ovchin tuschee !
Aluurchin elbegdorjiin bogs doloogch aluurchin erdene. Aluurchin aluurchindaa hairtai. 2 aluurchnii nygel ni nydeeree tsuvahiig mongoliin ard tymen yzeh bolno
Эрдэнээ дарга яваандаа Эскобар шиг толгойлогч болно шvv!! Харж л байгаарай!!!
batzandangiin holsnii bicheech nar Erdeniig urgelj mzandauugaar bichih eum.batzandan ooroo ISMAILiin dohiogoor yvdag lalar shuu det
Юун цаг хугацаа хvлээдэг юм. Хурдхан зайлуулаач ! С. ЭРДЭНЭ Улс орноор минь тоглож, хелсний нэг авгайг турхираж, терийн минь ордны гадаа аргал хомоол уугуулж ЛАМ НАРААР хараал хийлгээд, терее доромжилж байна байнаш дээ. ТЕРИЙН МИНЬ СVЛД ЕРШЕЕ ГЭЖ ЗАЛИБАРЧ БАЙДАГ 3 САЯ МОНГОЛ ХVН БАЙДАГ ЮМ. БИТГИЙ БУЗАРЛА !СОЛИОТОЙ ГАЛЗУУ АВГАЙД МОНГОЛЫН ТЕРИЙН ОРДОН ХАРААЛГАX ЕСГVЙ. НЕХЕР НЬ ЦАГДААД АЖИЛЛАДАГ БОЛОХООР БАРИВЧИЛАХГVЙ ДУРААР НЬ ДУРИГУУЛААД БАЙГАА ЮМ УУ ? ЯМАР МУУХАЙ СЭЖГИЙН АМЬТАН БЭ ? МОНГОЛ ЭХ ХVН ЛАВ БИШ.
Chi muu omhii dorvodoo uhej dald orood ogooch omhii lalaraa ! Ter MAH-taigaa , Omhii Nyamdorjtoigoo tsug horvoogoos tonil chi lalaraa !
Эрдэнэ дарга огцрох үгүйг эсэхийг энэ нэг хаанаас гарч ирсэн бүү мэд, намыг дотроос нь хутган үймүүлэгч нэг этгээд шийдэхийнмүү тэгээд? Үндэсний хэмжээний том намыг цааш нь аваад явчих лидер өөр хэн байгаа юм? Элбэгдорж уу, Бат-Үүл үү? АН Эрдэнэгүйгээр зүгээр л таран бутарна гэж мэдээрэй. Энэ намыг гол зангидаж авч яваа хүнээ авч хаячихаад дараа жил 2020 оны сонгуульд орвол ёстой будаа болдог юм байгаа биз дээ. Жинхэнэ бүтэхгүй юм ярьдаг гар байна шүү чи. Харин чам мэтийн намын үйл хэргээс урвагч халтар гөлөгнүүдийг хөөж явуулчихаад жинхэнэ ардчилсан үзэлтэй, намдаа үнэнч хүмүүсийг сонгуульд нэр дэвшүүлж нэгийгээ үзэж нэхий дээлээ уралцсан нь дээр байх аа.
С.Эрдэнэ гэдэг хүнийг харахад л нэг аймшигтай юу ч хийхээс буцахгүй хүн шиг байдаг . Энэ хүн хаанаас ийм их мөнгө олдог нь гайхалтай. Лусын хаан шиг л баян хүн дээ .Энэ хүнийг намын даргаар тавьдаг нь бүр гайхалтай.
АН гэж нам монгол орныг анх гарч ирэхдээ санаатай гарч ирж монгол орныг цөлмөхөөр харийнхантай сүлбэлдэж нууцаар ажиллаж дотоод яаманд шургалсан байсныг улс төрийн товчооны 7 аймхай өвгөд настангууд ямар юм ирээдүйд нүүрлэхийг яаж мэдэхэв могойн эрээн гаднаа хүний эрээн дотроо бирд шулам алмас албин чөтгөр зүсээ хувиргагч манж төвд хужаа хар санаат хорон санаат арван таван толгойт атгаалжин хар мангас ховсдогч арга мэхэт зальт монгол хүний сул талыг ашиглагч дагуулан тонгорогч дорно зүгийн арга башир уран цэцэн үг үмхүүлж хүмүүсийг онхолдуулагч 20 000 хуьсахтай хувьсан өөрчлөгдөг АН яая даа энэ намд байгаа хүмүүс цаанаа нэг муу хүмүүс хар дотортой нэг л юм хийх гээд байгаа хүмүүс байна хүн яахаараа ийм болдог байнаа хаанаас ийм хүмүүс гараад ирвээ өлгийтэй байхад нь дарж аваагүй юм одоо дийлэх үү