Их Монгол гүрнийг нэгтгэн байгуулж дэлхийн талыг эрхшээж явсан Эзэн Чингисийн 813 жилийн ойн төрсөн өдөр, түүний байгуулсан улс гүрэн салж сарниж бусдын эрхшээлд орж мөхөж доройтож явснаа сая нэг сэргэж туурга Тусгаар улс орон болж Бүгд найрамдах улсаа зарлан тунхагласаны тэртээх баярт өдрийн 95 жилийн ой сая тохиож улс орон, айл гэрээрээ энэ баярын хоёр өдрийг сайхан тэмдэглэж, бас амарч өнжицгөөв. Төр засаг ч уламжлалаараа Эзэн Чингисийнхээ хөшөөнд хүндэтгэл үзүүлж, Жанжин Сүхбаатарынхаа хөшөөнд цэцэг өргөж ёслов. Энэхүү уламжлал дээр бас нэгэн баяр нэмэгдэж ард түмэндээ бахархал төрүүлэх болоод буй. Амжилт бүтээл, хөдөлмөр зүтгэлээрээ тэргүүлсэн Монголынхоо хэн нэг иргэнд Эзэн Чингисийн одон гардуулах төрийн ёслол хүндэтгэлийн энэхүү баярыг ард түмэн ч хүсэн хүлээж Их Эзэн хааны нэрэмжит одон хүртсэн тэр эрхэмтэй хамт баярлаж, тэр эрхэмээрээ бас бахархаж байдаг билээ. Энэ өдрөө “Монгол Бахархлын өдөр” хэмээн нэрлээд буй нь ч нүдээ олсон хэрэг. Чингис хаан одон гардуулах төрийн энэхүү ёслолыг орон даяар телевизээр үзүүлж түмэн олон ч гэр орноороо тухлан сууж одон гардуулж буй Төрийн тэргүүнтэйгээ, ёслолд оролцож буй УИХ-ын дарга, Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Чингис хаан одонтонгууд, улс орны алдартнууд, төрийн бусад томчуултай хамтдаа баярлаж баясдаг уламжлалтай болоод буй. “ТHE HU” хамтлагт Эзэн Чингисийн одон хүртээх энэ жилийн баяр ёслолыг тэр л уламжлалаараа үзэж сонирхож тэдэнтэй хамт баярлахаар цэнхэр дэлгэцийнхээ өмнө гэр орноороо тухалцгаав.
Төрийн хүндэтгэлийн энэ удаагийн баяр ёслолд нэг л юм илт дутаж сэтгэл гонсойлгов. Эзэн Чингисийн одон хүртэж буй “ТHE HU” хамтлагийнхнаа олигтойхон танилцуулчихаж болоогүй юм байх даа гэх гоморхол юм тэр нь. Чингис хаан одон хүртэж буй тэдний овог нэрийг Ерөнхийлөгч дурдах төдий л болов. Ядаж хамтлагийнхны зураг хөргийг дэлгэцэнд харуулчихаж болоогүй юм байх даа гэх бодол төрж байлаа.
Тоглолтынх нь бичлэгээс хоёр гурван минутын хэсэг дэлгэцэнд үзүүлж харуулчихсан ч болох техник технологи хөгжсөн эрин шүү дээ. Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын хэн нэгэн түшмэл нь ч юм уу, эсвэл Продюссер нь ч юмуу “ТHE HU” хамтлагийнхаа хэн нэгтэй нь холбогдоод Их хааны одон хүртэж буй тухайн сэтгэгдлийг нь дүрс бичлэгээр гаргачихсан бол, европыг донсолгож буй концертынх нь бичлэгээс хэдэн хормын бичлэг цацчихсан бол хэтэрхий хуурай энэхүү арга хэмжээ амь ороод явчихаар байлаа. “ТHE HU” хамтлагийн Продюссор, хүннү дээлтэй Б.Дашдондог харин ч монголдоо байж Чингис одонгоо хүлээн авсан нь яамай даа. Ер нь жилдээ ганцхан удаа хүртээдэг Их Эзэн хааны одонг хэн юуны учир хүртэв гэдгийг Төрийн ёслол хүндэтгэлийн энэ арга хэмжээ тод томруунаар илэрхийлэх ёстой болов уу гэж бодох юм.
Урлаг соёлын од болсон Хүннү Рок гэх энэ хамтлагт реклам сурталчилгааны зураг хөрөг, дүрс бичлэг хангалттай л байдаг байлгүй дээ. Одонгийн ёслол хүндэтгэлийн үед түүнийг ашиглахыг огт хүсээ ч үгүй юм болов уу.
Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга зочдоо хүндэтгэн угтан авч буй шийдэл, тэр тухайн дүрс бичлэг нь бас ч гэж нэг төрлийн мэдээлэл юм. Их Эзэн хааны одон гардуулах ээлжит ёслол жилийн жилд уламжлал болон ийн үргэлжлэх нь дамжиггүй ээ. Төрийн энэхүү ёслол хүндэтгэл улам төгс төгөлдөр болоосой гэх үүднээс л үзэг цаас нийлүүлэв. Чингис хаан одон хүртсэн эрхэмүүд маань уламжлалт энэхүү ёслолд ирэхдээ Р.Гончигдорж эрхэм шиг Чингис хаан одонгоо бүрэн бүтнээр нь зүүж ирдэг баймаар. Үүнийг нь Төрийн Ёслолын албанаас журам болгочихмоор. Тэднийгээ хүндэтгэж тусгайлсан суудалд залруулдаг байвал Эзэн хааны одонгийн нэр хүнд, одон гардуулах ёслолоо дээдлэх талдаа илүү ач холбогдолтой байж мэдэх. Жилдээ ганцхан тохиох Чингис одон гардуулах ёслол, Тусгаар тогтнолоо зарлан тунхагласан энэ өдрийнхөө ёслол хүндэтгэлд гадаад орнуудаас манайд суугаа Элчин сайдуудыг урьж оролцуулбал Эзэн Чингисийнхээ нэр хүндийг өргөх, улмаар улс орны маань гадаад сурталчилгаанд ч ач холбогдолтой баймаар санагдах юм.
Төр засгийн өндөрлөгүүд маань Эзэн Чингисийнхээ нэрээр тэдний мэндийг жилдээ нэг мэдэж хүндлэл үзүүлэх нь илүүц биш л байх. “Хойтон жилийн наадам холгүй байна даа...” гэдэг шиг дараа жилийн Чингис хаан одонтоноо тодруулах буухиа нэг мэдэхэд л хаяанд ирчихсэн байх биз ээ.
Эзэн хааны нэрэмжит энэ одонгийн нэр хүнд улам бүр өсөж байгаа нь хүн бүрт мэдрэгдэж байна. Улаанбаатараа утаанаас нь аварсан эрхэмүүдийн ажил үйлс, зүтгэл зоригийг түмэн олон шагшин магтаж эхэллээ. Түгжрэлгүй нийслэлтэй болох мөрөөдлийг маань төр засаг биелүүлээсэй гэж түмэн олон хүсэн хүлээж байна. “Буруу талдаа хүрдтэй машиныг гурван жилийн дараанаас хотод явуулахгүй хориглочихьё” гээд Упсын Баатар, Хотын засаг дарга Э.Бат-Үүл эрхэм албан тушаалтай байхдаа нэгэнтээ дуугарч байсан, одоо түүн шиг зоригтон гарч ирээд тиймэрхүү шийдвэр гаргаад өдөр тутам дөрөв таван зуугаар нэмэгдэж буй буруу хүрдтэй хуучин машины энэ импортыг хязгаарлачихвал хотын түгжрэл угаа шиг багасчихыг хэн байг гэх вэ. Утаагүй, түгжрэлгүй нийслэлтэй болчихоод түүнийг хэрэгжүүлсэн гавъяатнуудтайгаа Чингис хаан одонгийнх нь баярыг нийслэлийн иргэд бид хамтдаа баяр бахархалтайгаар тэмдэглэж байх тэр өдөр тийм ч холгүй байж мэднэ ээ.
Монгол Улсын Соёлын Гавьяат Зүтгэлтэн, сэтгүүлч Д.ЦЭДЭН-ИШ
Сэтгэгдэл0
зүгээр нэг рок урсгалын хөгжим ш дээ youtube-с үзсэн тоог нь харсанаа Чингис хаааны одон өгчихөж болохгүй биз дээ. Энэ үйлдэл Чингис хааны нэрийг доромжилж байгаа хэрэг юм. Чингис гэдэг хааны нэр төдий биш бүр бүх Монголчуудын шүтээн нэр юм.
Arai l ert baisan um daa yadaj gertee gertee irehed ni uguhgui, Manai Mongol esond daitaj yavaa tserguuddee yalaad irsen hoino ni shagnadag baimaar? Baildaj yavhad ni yalna geed ugchihdug um baihdaa geed bodoj l bailaa,Neeren barag tanihgui shahuu nuhud sh dee ajlaa duusgaagui ... , het yarah um aa?
Arai l ert baisan um daa yadaj gertee gertee irehed ni uguhgui, Manai Mongol esond daitaj yavaa tserguuddee yalaad irsen hoino ni shagnadag baimaar? Baildaj yavhad ni yalna geed ugchihdug um baihdaa geed bodoj l bailaa,Neeren barag tanihgui shahuu nuhud sh dee ajlaa duusgaagui ... , het yarah um aa?
Arai l ert baisan um daa yadaj gertee gertee irehed ni uguhgui, Manai Mongol esond daitaj yavaa tserguuddee yalaad irsen hoino ni shagnadag baimaar? Baildaj yavhad ni yalna geed ugchihdug um baihdaa geed bodoj l bailaa,Neeren barag tanihgui shahuu nuhud sh dee ajlaa duusgaagui ... , het yarah um aa?
Niigemd oligtoi yum hiigeegui hiisen uil ajil ni todorhoigui nohduud awsan l bna lee Uul ni ih tom shanal yum shuu dee
Нүдний шил,малгайгаа авах ёстой.
Гончигоо,Очирбат Багабанди нараас буцааж аваа эх орныг сүйрүүлэн дампуу систем тогтоож өөрсдөө гадны гар хөл урвагч нар ш дээ
Дашдондгийн өмсчихсөн дээл, малгай ,нүдний шил нь манжийн хааны эд үү. Их хааныхаа нэрэмжит шагнал авч байж хужаа маягаар хувцаслаад ... тэнэг эхнэр нь бүүр мангар
Дашдондгийн өмсчихсөн дээл, малгай ,нүдний шил нь манжийн хааны эд үү. Их хааныхаа нэрэмжит шагнал авч байж хужаа маягаар хувцаслаад ... тэнэг эхнэр нь бүүр мангар
Mongoliin erh adhgaas urvasan, mongolchuudiig basamjlan doromjlogch, aluurchin elbegdorjiin gar hol hamsaatan bagabandi, ochirbat, gonchigdorj gesen manan mafiin gar huvalzuudaas odongoo butsaaj avya Urvagchid tengeriin shyyheer shiitgegdeh bolno
харин тиймээ. ойворгон энэ монголууд удахгүй улс орныхоо нэр хүндийг угаадас болгох нь мэдээж шуу дээ.одон авахдаа хар үдний шил зүүснийг хар малгай тавьсныг харахгүй юу.
Энэ шагнал байгаа олоогүй хаа хамаагүй зөрсөн. Шагналыг хүлээж авч баыгаа баыдал үүнийг нотолно. Ер нь тэр HU гээд баыгаачууд чинь ийм ёс зүйгүй сэгсгэрүүд баына ш дээ Тэд уламжилалт .Монгол соёл заншилд таарахгүы..Мөнгө нь баыдаг юм бол бахиралдаад дэвхцээд сэнсэгнээд энд тэнд тэнэж явцгаана биз.
Dash dondog neg ih muuhai har shil zuuj turiin undur odon avch bgaa ni eruusuu taalagdaagui deel bol yah be . ene hun ter ehner busad oir bdg naiz nuhud ni zuvluugui ym bolvuu Mun uurin bolon hu hamtlagin tuhai todorhoi yarih uchirtai bsan ym tuuh yariad soliorood yavchnele ter bol erunhiilugchin helh ug ene hun ymar uchraas ene tom shagnal avch bgaaga sain helh estoi bsan beltgel muu bnlee
Dash dondog neg ih muuhai har shil zuuj turiin undur odon avch bgaa ni eruusuu taalagdaagui deel bol yah be . ene hun ter ehner busad oir bdg naiz nuhud ni zuvluugui ym bolvuu Mun uurin bolon hu hamtlagin tuhai todorhoi yarih uchirtai bsan ym tuuh yariad soliorood yavchnele ter bol erunhiilugchin helh ug ene hun ymar uchraas ene tom shagnal avch bgaaga sain helh estoi bsan beltgel muu bnlee
Манай еслолын цэргүүд эртний Хятадын Ли Чжи Хуанди хааны торгон цэрэг шиг хувцасладаг болж.Бас дээр нь хятад төрхтэй залуусыг голчлон шилж авдаг болж..Монгол улс бол хятад гаралтай улс гэдгийг үүгээр гаднынханд харуулахыг зориод байна уу?
ёслолын цэргийн хувцас долоон үнэн муухай хайран европ монгол чингэс хаан хэдэн онд хаана төрж хаана үхсэнийг бичсэн ном захиол түүхийн судалгаа байна уу нууц товчоо гэсэн хэн чичсэн нь мэдэгдэхгүй чингэсийн түүх гэх боловч залууидэр насандаа хаана байсан нь мэдэдэгдэхгүй намтраас нь таслаад авчихсан юм шиг ТЭГЭЭД хятад үсгээр бичсэн үлгэрийн ФАНТАСГАМОРИЙ зохиолыг авдар дээрээ залж байна мрнгол хүмүүс яг хятад үсгээр бичсэн эхийг нь канондож барлаад авдар дээрээ залмаар байна эхийг нь хаанаас авах вэ
ёслолын цэргийн хувцас долоон үнэн муухай хайран европ монгол чингэс хаан хэдэн онд хаана төрж хаана үхсэнийг бичсэн ном захиол түүхийн судалгаа байна уу нууц товчоо гэсэн хэн чичсэн нь мэдэгдэхгүй чингэсийн түүх гэх боловч залууидэр насандаа хаана байсан нь мэдэдэгдэхгүй намтраас нь таслаад авчихсан юм шиг ТЭГЭЭД хятад үсгээр бичсэн үлгэрийн ФАНТАСГАМОРИЙ зохиолыг авдар дээрээ залж байна мрнгол хүмүүс яг хятад үсгээр бичсэн эхийг нь канондож барлаад авдар дээрээ залмаар байна эхийг нь хаанаас авах вэ
Их Монгол улсын 813 болохоос Эзэн Чингисийнхи 857 шүү. Мэдэж байж бич.
Зөв зүйтэй саналууд банйа.