Хилийн гадаах монголчуудынхаа дунд амьдраад овоо хугацааг үзлээ. Ажаад байхад нэг ч сайн нэртэй хүн алга. Бүр нэг ч шүү.
Элдвээр хэлүүлж, үлгэр зохиолын зохиомол баатар болж яваа энэ хугацаандаа эргэцүүлэн бодохуйд энэ бүхэн муу нэртэй хүмүүст биш муулж, гоочилж явдаг монгол хүний л араншинд байгааг олж харав. Хүнээс үргэлж мууг нь олж харж, муулах юм олдохгүй бол дүр зохиож оноодог гайхалтай мэргэшсэн зохиолч нараар дүүрчээ.
Хамгийн уршигтай агаад өрөвдөлтэй нь юу вэ гэвэл хэн нэгний амаар амьдардаг, хүний амандаа зажилж зажилж гаргаж өгсөн нялцгайгаар хооллодог өөрийн амгүй, тархигүй, бодолгүй улбаалан давалгаалагчид энд дүүрэн байнам.
"Тэр минь хөөрхий, энэ маань уг нь тийм л хүн юм байгаа юм. Монгол хүн байна даа, тусалчихъя" гэж өөрийг нь гомдоосон тэнэгийг хүртэл хөөрхийлж уучилж чаддаг гуравхан хүнтэй л таарсан. Ердөө л гурав шүү. Цөөхөн учраас би тоолчихож байгаа юм. Хэн нэгэнд туслахсан, хэцүү дутууг нь нөхөхсөн, хань дэм болохсон гээд гүйж явдаг тэр хэдийг маань ч муучилж гоочлох энүүхэнд аж.
Бидний гол алдаа хаана байна вэ?
Бид үргэлж л хөгжлийн тухай ярьж, гадны аль ч үндэстнээс том гэж өөрсдийгөө хөөргөдөх дуртай. Гэхдээ тэр том мундаг монголчууд маань эр хүний хийморь лундаа, засаа, залаа, эм хүний хормой хот, бөгс, хөхөвч ярьсаар энүүхэн зуураа хөл толгойгоо тойрч шуугисаар л... Бүх салбар, бүх үйл ажиллагаа, бүр хүүхдүүдийн маань сургууль цэцэрлэгүүдэд хүртэл хэрүүл маргаан хов живний үүр уурхай үргэлж оволзож байдгийг бид мэдсээр хэрнээ үл хэрэгсэнэ, үл анзаарна. Уг нь дуугүй байна гэдэг хүлээн зөвшөөрөхийн л нэр гэдэг. Яг эндээс л нийт монголчуудын хөгжлийн чанар тодорхойлогдоно.
Яагаад гэж үү? Бүхий л үйл ажиллагааны ул суурь нь харилцаа хандлагаас эхлэдэг хуультай. Харин бидний гол алдаа яг энд л бий. Харилцаа сул, хандлага хүйтэн, үл ойлголцол бугласан газраас юу төрнө гэж? Үхширмэл хөшингө, үл тоомсорлосон бардамнал, өширхөл, эсэргүүцэл, үл ойлголцол, гомдлууд, гадуурхлууд.
Хүний хөгжлийн хамгийн эхлэл шатнаас буюу бага насны юу ч ойлгохгүй нялх хүүхдээс л бид дайсагнал, хайр хоёрын аль нь зөв болохыг, аль нь бидний амьдралын утга учир мөн бэ гэдгийг мэдчихэж болно. Дөнгөж сонсож, хараа нь тогтож байгаа нялх хүүхэд рүү хашгирч уурлаж харааж эхлэвэл тэр хэрхэн хүлээж авах бол? Мэдээж айна. Цочино. Уйлна. Тэд байгалийн зөнгөөрөө дайсагналыг мэдэрнэ. Ядаж л онцгүй явдал мөртэй хүн нялх нярайтай айлаар ороод гарахад хүүхэд уйлж хөлсөж, өвчин ороож эхлэдгийг бид мэднэ шүү дээ.
Учир мэдэх нь байтугай эх эцгээ бүрэн таниагүй тэр жаахан хүүхэд хүртэл хайр, дайсагнал хоёрыг ялгадаг байхад томчуул бид үл тоомсорлон, үл анзааран, үл суралцан амьдарсаар л, явсаар л, хэрэлдсээр л, уралцсаар л...
Хаа ч очсон монголчууд л хоорондоо шөргөөлцөж, биесээ муучилж, гадуурхаж, хорлож, хэрэлдэж, тэмцэлдсэн байдалтай л байх юм. Бусад улс орны иргэд яадгийг хэрэгт дурлан сонирхож үзлээ л дээ.
Гадны орнуудад амьдардаг нөгөө бидний ад үздэг хятад хүмүүс л гэхэд харин бүр нягт сүлжээ холбоотой байх бөгөөд бусдыгаа дэмжихийн тулд улс дотор улс байгуулан амьдралаа босгохын төлөө эрвийх дэрвийхээрээ ажиллаж байна. Тэд хэзээ ч хятад хүнийг гадны хүнд муугаар хэлдэггүй.
Бас хэн нэг хятадыг гадны хүн дээрэлхэж харагдвал гартаа таарснаа зэвсэг болгож бариад л бүгд босдог. Тэд наймааныхаа нууцыг хаа ч задлахгүйг хичээх бөгөөд дэлхийн зах зээлийг эзэгнэх гэсэн төрийнхөө бодлогыг жорлон цэвэрлэдэг хятад хүн ч хүртэл ягштал мөрддөг. Тэдний туйлын зорилго нь Хятад улс дэлхийн мөнгийг хураах.
Харин нөгөө арабууд гээд байдаг олон террорист төрүүлсэн нөхөд бол хоорондоо бүр амин холбоотой. Нэгнээ ямар ч гэмт хэрэгтэн байсан илчилж хэлдэггүй, харахад аль ч улсын хууль дүрмийг дагаад амьдраад байгаа хэрнээ сэтгэхүйн доторх нэгдмэл хуулиа хэзээ ч огооролгүй, бие биенээ чирээд л явна. Тэднийг хоорондоо хэрэлдэж зодолдоод байхыг гудамжинд лав хараагүй. Ахмадуудаа их сонсоно. Дуу чангатай ч гэсэн ямар ч шинэ танилтайгаа эелдэг харьцахаа мэднэ. Ер их зальжин улс. Хүн бүрт найрсаг хандаад байгаа юм шиг хэрнээ гадны ямар ч хүнийг дотогш гүн нэвтрүүлдэггүй. Харин өөрийнхөндөө хамаг байдгаа хэлж, таниулж, хуваалцана.
Ретрочууд гээд африкийн нэг улсын төлөөллүүд Европт олноороо цагаачилдаг. Тэд залхуу, ажилд муу, хувийн ариун цэвэр тааруу, юм сурах мэдэх тал дээрээ нэлээд сул тархитай улс.
Гэсэн ч ганцхан Швейцарьт л гэхэд нэг ч ретро хүн ноцтой гэмт хэрэгт холбогдож байгаагүй гэсэн тодорхойлолттой байдаг тул тэдний юу ч чаддаггүйг мэдсээр хэрнээ тэр улс уриалгахан хүлээж авдаг. Тэд үргэлж нэгнээ өмгөөлж, хэн нэг нь буруу зөрүү үйлдэл хийвэл маш хурдан зохион байгуулалтанд орж, асуудлыг юу ч болоогүй мэт харагдуулахаар зохицуулж чаддаг юм билээ. Танихгүй хүн ч байсан ретро л гэвэл тэр дороо нэг хүн болж чаддагийг нь хараад атаархсан.
Солонгост ажиллаж амьдардаг хүмүүс мэдэж байгаа. Тэнд манайх шиг л гудамжны хүмүүс, гуйлгачингууд байдаг. Хэн нэг нь тэдний зургийг авах гээд оролдоод үзээрэй. Гуйлгачингууд нь өөрсдөө ч үүнийг эрс эсэргүүцэх вий. Лав л манайхан шиг гадаадын хүн хөтөлж авчирч байгаад ядуу гуйлгачингуудаа зааж өгч зураг хөргийг нь авахуулахгүй. Учир нь тэдний бүгдийнх нь сэтгэлд эх орноо өмгөөлөх, муу муухайгаа гадагш нь үзүүлэхгүй байх гэсэн өөриймсөг сэтгэл бий. Энэ тал дээрээ солонгосчууд их нэгдмэл.
Ер аль ч улс үндэстний хүмүүс хоорондоо харилцахдаа найрсаг байдал, зөөлөн харилцааг эрхэмлэдэг. Хэзээ ч, хэн ч танихгүй хүнтэй зөрөөд өнгөрөхдөө гутал хувцсыг нь харцаараа нэгжиж, сорьж сонжиж, үл тоомсорлож байгаагаа хялалзаж цэхэлзэн, ярвалдаж зандарч шууд илэрхийлэхгүй.
Ийм үзэгдэл үнэндээ манайд л, монголчуудаас л илүү хурц мэдрэгддэг. Танихгүй ч байсан таалагдахгүй бол шууд л хар ярхийн хараал зүхэл тавьж, нударч тохойлдон, хашгичин хэрэлдэж эхлэдэг. Арай соёлжсонууд нь харц, уруулын хөдөлгөөнөөрөө хандлагаа яаж ийгээд илэрхийлнэ. Энэ зөвхөн танихгүй хүмүүс хоорондын л харилцаа. Жаахан гүнзгийрээд танилцаал ирвэл өөчилж муучлах бүх зүйлийг яаж ийгээд бодож олно.
Үсний өнгө, нүүрэн дээрх сорви, хүүхдийнх нь царай зүс, гэр орны байдал, тэр бүү хэл, таваглаад дайлсан идээ ундаанаас ч муудаж муучлах шалтаг олчихно. Алхаа гишгээ нь жаахан өөр бол, аймаг орон нь өөрийнх биш бол, мах мяраа нь илүү эсвэл дутуу бол, тэр ч бүү хэл арьс нь гоё эсвэл бүр муухай бол гээд өөлөх гоочлох, дордчилох, дайсагнах бүр юуг ч үлдээлгүй бодоод олчихно. Хүнийг байгаа чигээр нь хүлээж авах, дутууг нь дутуугаар нь ойлгохыг хичээх хандлага их дутмаг.
Хилийн чанадад амьдардаг монголчуудын хоорондын харилцаа бол бүр ч хэцүү. "Монгол хүнд л итгэж болохгүй. Монголчуудаас л хол байгаарай. Хэнд ч зовлон жаргалаа битгий нээ" гэх мэт захиасыг бие биедээ үргэлж хэлнэ. Тэгж хэлснийгээ буруутгах ч бас хэцүү. Сайн л санасандаа хэлдэг юм байна гэж сүүл рүүгээ дэн дун ойлгож эхлэж байна.
Монгол монголоо барьж илчилж өгөх, гайгүй ажилтай нэгнийхээ ажлыг булаах, тусалсан хүнээ буцааж залилах, тус болж, ахан дүүс шиг ойр дотно явсан нэгийгээ юу ч болоогүй юм шиг ар нуруу нь нулимах, нэр хүндийг нь унагах, нэгнийхээ бүрэн бүтэн амьдралд атаархах, эр эмийг салгаж, гэр бүл үймүүлэх, тэр ч бүү хэл эх орондоо зүгээр явж байсан садан төрлөө дуудаж авчирч байгаад авчирсан мөнгийг нь үрчихээд гудамжинд төөрүүлж хаях, ганц нэгээрээ яваа охид хүүхнүүдээ нийлж хүчиндэх, амийг нь хөнөөх, хундага дарсны ард бие биедээ илүүрхлээ харуулах гэж атаман дээрэмчин, алуурчин талуурчин байснаараа далайлгах, хулгай хийх, худлаа ярих, гэр бүлээ зодож шархтуулах, архидан самуурах, бүлэглэж нэгнээ гадуурхах гээд аль л хүний хийж болох бүх муу муухайг үйлдэцгээнэ.
Мэдээж бүгдээрээ тийм биш л дээ. Мөрөөрөө сайн сайхан амьдраад, ажиллаад, улс эх орныхоо нэрийг гаргахыг зорьж зүтгэж, түүндээ хүрэхийн төлөө шүд зуун урагшилж, ах дүү, садан төрлийнхөө аж амьдралыг чирээд, нойр хоолгүй, өвчин хуучаа огоорон зүтгэж байгаа мянга мянган баатарлаг монголчууд бий. Тэдний хөлс хүч, сэтгэл зүтгэлийг хүүрнэвэл ард нь зүрх шимшрэм адармаатай түүхүүд хөвөрнө.
Гэхдээ л ямар ч хүний нүдээр гаднаас нь шууд анзаарч болдог нийтлэг чанар нь эв түнжингүй, нэгдмэл биш, өөр хоорондоо толхилцсон байдал. Тийм учраас манайхны дийлэнх нь цөхөрсөн ганцаардмал, дотогш бугласан сэтгэлийн хүнд ачаандаа түүртсэн, үл итгэсэн, болгоомжилсон, нуугдахыг хичээсэн, буглаж явсаар байгаад ямар нэг сэтгэцийн эмгэгтэйг илтгэх өрөвдмөөр халируу харцтай болсон байдаг.
Магадгүй надтай маргах хүн гарах байх л даа. Гэхдээ энэ бүхэн таны биш миний олж харсан дүн шинжилгээ, миний цуглуулж бөөгнүүлсэн мэдрэмжүүд гэдгийг анхаараарай.
Хүн сэтгэл дотроо муу муухайгаа хадгалаад явбал өтөж бээгээд, ойртохын аргагүй булингарт харцтай, буруу амтай, гэрэл гэгээнээс аймтхай болчихдгийг энд л ажиглаж мэдэж авч байна. Тиймээс "Битгий тоо. Битгий ойрт" гэх мэт улигт үгсийг хүлээж авахгүй. Надад бүү тэгж сургааль айлдаарай. Учир нь бид эзэнгүй аралд биш, харилцаанд орж, ханьсан амьдардаг хүний нийгэмд зэрэгцэн оршиж байгаа гэдгээ мартамгүй.
Идээ бээрийг шахаж цэвэрлэхгүй бол идэгдэж өмхөрсөн эрхтэн тасарч унадаг тул хоёр ертөнцийн дунд цоо шинэ нүдээр эргэцүүлэн харж байгаа надад идээлсэн газрыг ядаж зааж өгөх үүрэг байгаа гэж бодож байна. Тиймээс ч чадах ядахаараа хэлж ойлгуулж, сануулж, өттэй шархтай байгааг нь сануулах гэж хичээв.
Маш их бэрхшээлийг туулж, дэндүү их сэтгэлийн зовлонг үүрч, аюул осол, хагацал ганцаардал, цөхрөлийн хануудтай баатарлагаар тэмцэж, ар гэр, садан төрөл, эх орон, үүх түүх, хэл соёлынхоо төлөө чадах бүхнээ хийж амьдардаг мянга мянган монголчууд олсон хураасан бүхнээ эх орон луугаа зөөж байна. Тэднийхээ сэтгэл зүтгэлийг ч үл үнэлэн муучлан буруутгаж, бүр галзуу солиотой хэмээн цоллоод өөрсдөөс нь иүү байсны төлөө гадуурхаж амьдардаг харанхуй бүлэглэлүүд улс, хот, тосгон бүрт байна.
"Тэгээд эх орондоо ирээч дээ. Гадагш гагч хувиа нөөгөөд" гэж загнах хувь тавилангийн зам заагч мундагууд цор цор хийх байх л даа. "Эцгийн бийд газар үз. Эхийн бийд хүнтэй танилц" гэх ардын маань амьдралыг таних мэргэн сургааль бас бий. Хүн бүрийн туулах зам, хүрэх газар адилгүй. Адилгүй болгоныг адилтгах гэж, таацахгүй бүхнийг өөрийнхөөрөө амар хялбараар хайрцаглах гэж муйхраар зүтгэгчид "Намайг ч бас ямархуу хувь заяа хүлээж байгаа бол?" гэж ганц удаа бодоод үзээрэй.
Эвлэж чадахгүй бол ядаж бие биедээ гай болохгүй амьдарч сурах нь монголчуудын ганц тулгамдсан асуудал юм байна.
Кимура Аяакогийн "Тархины тураал"-ыг бид уншсан. Харамсалтай нь тэр дотор худал үг нэг ч байхгүй. Хамгийн үнэн үгээ хүмүүс хамгийн хайртай хүмүүстээ хэлдэг юм. Буруу сэтгэлтэй хүнд чиний сайн муу явах хамаагүй тул тоож хэлэхгүй. Харин ч мууг нь өөгшүүлж, хөөргөдөж, эрүүл ухаанаар харах нүдийг чинь бооно. Тийм учраас хүний амнаас биш өөрийн хүнээс энэ бүхнийг сонслоо хэмээн тайтгарахыг бодоорой.
Учир нь би ямар ч гадны хүнд монголчуудаа муучлахгүй бөгөөд тийм хандлагаар монголчууддаа ханддаг хүмүүстэй ширүүхэн тэмцэж явдгаа сануулъя. Гүжир гүтгэлэг хэмээс хэтэрч буй тул ойрдоо ширүүхэн Чойжин бууж явна даа.
"Яаж ч муудсан, яаж ч хорломоор байсан та нар нэгнийхээ босгосон амьдралыг, нялх нойтон хүүхдийг нь хайрлах зай үлдээж сураач" гэж ойр хавийнхандаа хэлж ярьсаар залхлаа. Тиймээс нийт дунд нь ганц удаа ширүүхэн бөөлчихье.
Х.Болор-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл0
ҮХЭР УНАСАН ХҮНД НОХОЙ ӨШӨӨТЭЙ ҮНЭН ҮГ ХЭЛСЭН ХҮНД ХҮН ӨШӨӨТЭЙ
ЗА БИТГИЙ ХУДАЛ YНЭН ЮМ ДОНГОСООД БАЙ. Аварга еерее ямар ч баримтгvй баахан хvн муулсан байна. Гадаадад байгаа монголчуудаа харлуулах муулах зорилго илт vнэртэж байна. Харин ч тэр монголчууд маш олон сайн дурын холбоо байгууллага vvcгэж бие биендээ тусалж vvгээрээ эх орондоо яаж нэмэр тус болох вэ терел бvрийн санаачлага ернvvлж байдаг!!!!!!! Энэ xvмvvc эх орондоо ямар ч гай тариагvй юм шvv!!!!!!!!! Чи зvгээр терийн кармайнаас хэдэн тэрбумаар нь цем цем хулгай хийж байгаа дээр байгаа луйварчидаа л хичээ за!!!!!!!
Гадаадад бие биенээ дэмжиж сайхан амьдарч буй Монголчууд олон бий Монголчуудын нэг онцлог нь нэг бүтэлгүй этгээдээс болж сайн яваа бүхнийг харлуулдаг л байхгүй юу Гадаадад амьдардаг Япончууд бие биенээ дээрэмдэг якузда нар байж л бна Хятад бие биенээ дээрэмдэж буудаж л бна
Manaihan holboo gej neg um baiguuldag um. Ter n yund heregtei geech.hezee haana yaaj showdah,bas odon medal garduulah oorsdiigoo showdah tegeel boloo.elchin konsul n ch adil.hend tuslamj omgoologch heregtei bolno.asuunaa.tag chig.medehguil gene.
ЗӨВХӨН ГАДААДАД СУУГАА МОНГОЛЧУУД Ч БИШ, ӨНӨӨГИЙН МОНГОЛ ХҮН: ӨӨНТӨГЧ, НЭГ НЭГНЭЭ ХАЙРЛАХ СЭТГЭЛГҮЙ, САЙН САЙХНЫГ БУС МУУ МУУХАЙГ Л ЯРЬЖ, ХИЙЖ БҮТЭЭСНЭЭ БУС ХАРИН ИДЭЖ УУСАН БОЛООД АГНАЖ (АЛЖ) ХЯДСАЖ БАХАРХАДАГ БОЛЧИХСОН МЭТ. ЗОВЖ ШАНАЛЖ ЯВАА НЭГНИЙХЭЭ СЭТГЭЛИЙГ НЬ ЗАСАЖ АЯТАЙХАН ҮГ ХЭЛЭХИЙН ОРОНД, ТАВЛАХ МЭТЭЭР МАРЗАГНАХ г.м
Эндээс ганц л юмыг ухаарах хэрэгтэй байна. Хэд хэдэн гадаад орны хүмүүс хэрхэн амь нэгтэй, нэг нь нөгөөдөө тусалж байдаг талаар тодорхой бичсэн байна. Гэхдээ энэ бүхэн бол бидний муулаад байдаг увс зан юм бишүү. Нэг нэгэндээ боломжоороо тусалж дэмждэг энэ занг бид увс зан гээд муулаад байдаг биз дэ. Тэгвэл гадаадын тэр хүмүүс бүгд л увс зантай л юм бншд. Тэгэхээр энэ увс зан гэдэг чинь бидний муулах ёстой зүйлүү, бидний даган дуурайх ёстой зан чанаруу гэдэг дээр ухаарлаа олох ёстой юм бишүү?
gadniihan bol uursduusu gadniihniig ch hajiglahgui tusaldag,durvegsediig n huleej avdag. harin uvs zan bol uvsaa l gedeg. yalgaa n ene.
unen..
Gadaadad syygaa Mongolchyyd internet saitaas hol yabah bis dee!!!ted ene ynenees ynen bohir zabaan zan syrtahyynaasaa salah heregtei,bye byeneen hyndlen hairlaj eb negdeltei yabbal chini ta nart yadahnaa ajil yil chini dehem bolj,medehgyi chadahgyid chini zam hargyi ni ilt deerdene gej med!!!!ta nariin yhaan zebhen menge l biz dee!!gehdee ter menge gedegt chini hynii oyun sanaa orolzson sain setgel ynen yg dyytai hynii nytagt bye byenee hairlasan yhaan heregtei baidagiim?Deer ni ta nar oyun sanaanii gazaald orood munhagiin tyil boljee!!!Ta nar Mongoliin ylamjilalt niigemiin ahyin amidraliin yab zab aransingyydaas salaad teereed gelderch bna!ene chini yhaant hymyyn gedeg oyunii lyanhiig byrtaglasan archaagyi zan arhitan sogtoh yhaangyiten agsan tabih tenegteh chini byyr dendej bye byeneesee als daid baih hybi zohiol chini zonhilosontoi holbootoi!!!bysad orniihonii bichseng ene hynii bichseng saitar ynsij emhii tolgoidoo gegeetei gerel gegee nem!!!!ganz negeeree homshon yhaantai har amian borluulaj yabna gedeg tyilaas hozrogdson senesen mehsen archaagyitel!!!bid harsaar l baina?Bibeer Pranz ylsad amidardag ene tenegyydiig harhad oirtohiin argagyi homhoi noiton setgeltei byyr zaluu ni archaagyi hegsin ch men adil geed bodohoor Mongol hynii yhaan yasan ikhe myydai be?gej bainga bodoh bolson!!!ene talaar Mongoliin TV Radiogoor Tom tom helelzyylege hiij Mongol hynii eneegiin zaluuchuudiin baij baigaa baidalaar tyystai yarilzlaga niigemiin damnasan helelzyylege,hymyys hoorondiin aransing zasah yos zyin hyral zyglaan ikhe heregtei boljee!!Mongoliin hegjilm yariad baigaa heneetnyyd ehleed eersdeen oyun sanaanii hybid Mongol aransindaa ergej oroh saardlagataig yridaar bodoj yzej ylamjilalt saihan ardiinhaa ylamjlalaar hymyyjijgeeye?Zaluus aa!!ta nart Sasin soyoliig mini muuchilan ygyisgej zeb zyitei ynen agyylagatai gyn gynzgii sanaatai zyil byreen byryytgan muulahaan bolizgoo!!!ene talaar hyn ehleed yaj telebsihiig yadaj l yr hyyheddee hyniig muulaj alibaag byryytgan syymjildegeen bolizgoo!!heniig ch muugaar helehed yamar negen byryytgan heleh zuil garch ireh ni todorhoi!!!tiimees helj yarij helen deer chini zebyyg chini hyrgeed baigaa esbel zaaabalch ygyi ene hyneer doog tohuu hiij sanaa chini amrah geed baigaa bol?Eeriigee hichee gej helye dee!!!Ta nariin eneegiin yabj baigaa hymyynleg yos zyin zam chini ali hediin byrtaglagdaj byryy tiisee hazaisanaan ene sedebiig ynsij yas mahandaa singetel oilgoj hyyli dyremeen dagadaggyi yumaa gehed hynii zeb mergen sanaag anhaaralttai sanaj bye byeneen muu heleed baigaa eenteglegch gemee medehgyi gedgeryyd sig byy yabzgaa!!!!Yhaantai hyn bysadiig zeb zyil ryy tataj bichsen baina!ysan tenegyyd byy esergyyz!!!!!alibaa yumiig saitar tyngaah yhaan hyrehgyi zoblon baij bolno!tegebch niigemiin zahialganaas hezeech garch chaddaggyi yum daa!!!dylii godilnuud aa!!ta nariig sehej saijrahiig chini harsaar hozrob>?Namaig chaddag yum bol haraagaarai!!!ludnuud ee!!!!
Монголд хятадын эрлийз дарга нар болон цэвэр цустай монгол барлагуудын хооронд үл ойлголцол байдаг.Үүнийг эв түнжингүй монголчууд гэж гадаад дотоодод ярьж бичдэг.
Молор-эрдэнэ сүрхий сайхан хурц нийтлэлүүд бичиж Монголчуудаа сэхээрүүлэх гэж их үздэгийг тань ихэд үнэлдэг шүү,сүүлийн үед туурвихаа больсон уу? би олж харахгүй байна уу,ямартаач Монголчуудын нийтлэг дүр төрх одоо ийм л болоод байгаа нь ёстойл "АРДЧЛАЛ"гэгчинй буянаар тархины гүн тураалд нэвтэрхий орсоны шинж гэж л би хувьдаа үздэг.Дээхнэ ахас,ихэс аав,ээжээ ах дүүгээ гэдэг байсан одоо илт алга болсон гм гашуун их л байна даа.Тэгээд л бүгд хэлэх юмгүй болохоор хов живээр амвсгалдаг,амьдардаг л болсон юм биш үү? Ном,зохиол харахаа уншихаа байсан,нэг л их том юм яригчид,их мэдэгчид.
SOTSIALIZMIIN BUYNAAR HARIN TARHI NI HATINGARSHSAN GEVEL UNEND NIITSNE.HATINGARSHSAN TARHI NI TEGEED CHOLOOT ERTOMTSOD ZUGEE OLOHGUI L BAIGAA BAIH.TUUNEES SOTS BAIHAD UHAANTAI BAIGAAD SOTS UNACHIHAAR TENEG BOLTSON JM SHIG TENEG JM JRIH JM.
Mongolchuudaas l hol baih heregtei dee, yarshig zugeer.
Голыг нь олж бичжээ. Ойрд ийм сэтгэл сэргээсэн нийтлэл уншсангүй. Санал нэг байна.
Худлаа АНУ-амьдардаг солонгосууд яг бид нар шиг жалга довны үзэлтэй,нутаг нугаараа талцаж байгаад л ховыг бол базах шиг л болцгооноо доо,дээрээс нь муухай ямаан омогтойг яана.Хуучин зөвлөлтийн иргэд бол бараг худал хэлсэн хүнд 100% хулхи,худалч,ховч.Ганц бид нар л бие биетэйгээ толхилцоод байдаг юм биш,бүх л улс үндэстнүүдэд байдаг л үзэгдэл.Өөрөө өөрсдийгөө доош нь хийгээд байвал хөршүүдээс эхлүүлээд туслаад өгөх амьтан зөндөө ш дээ.
Ёстой ганц зөв юм хэллээ. Хулхи, худалч, ховч, хулгайч, бүдүүлэг гахай байхад болохгүй юм огт үгүй барьцах жишээ хаанаас ч олдоно. Ямар ч луйварчныг бариад авахад надаас илүү луйварчин байхад яагаад намайг барив гээд л гэдийгээд хэвтдэг болсоншдээ. Үнэн л байхгүй юу. Тийм болохоор өөрсдийгөө дээш нь л хийгээд байх хэрэгтэй. Харин нэг тэнэг хэлсэн юм билээ. "Чи өрөө ямар байх бараг хамаагүй, чамайг бусад яаж ойлгох л чухал гэж" Солонгост бол монгол гэхээр хулгайч л гэж ойлгодог нь харамсалтай юм билээ. Сонлонгос хулгайч байгаа гэдэгт итгэдэг тул миний хулгайг онцлоод байгаад л гомдох юм.
Маанаагууд аа,бид нар хүн төрөлхтний нэг хэсэг нь,хүнд,хүмүүст байдаг сайн муу,сайхан муухай бүгд л бидэнд бий.Монгол гэхээр л муу муухайн үүр уурхай.Гадаад гэхээр л сайн сайхан гэсэн юм байхгүй л дээ.Энд би барьцаад байсан юм алга.Итгэхгүй бол Америк очоод Орос Солонгосуудтай ажиллад дотор нь ороод үзээрэй.Халь хульт хил давж үзчихээд монголчуудыгаа гоочилхоо болимоор юм пяхлуунууд аа.
172.58.137.95 чамд яаж ийм их ухаан заяавааа. Хулхи, худалч, ховч, хулгайч, бүдүүлэг гахай занг муулахаар Орос Солонгостой барьцаад зөвшөөрөхгүй атлаа над шиг маанагруу дайрах нь сонин. Над шиг маанаг наагуур чинь алга уу. Танай тэр хавиар их л сагсуу гарууд байдаг аж. Монгол гэхээр л муу муухайн үүр уурхай гэж хэн хэлэвээ. Удаан таваг угаахаар хий юм сонсогддог биз. Хэлэлцэж буй сждвийн хүрээнд ярих нь зохих хэмжээний боловсролтой хүний ажил. Зээр гэхээр бөөр, зэс гэхээр гуйл ярих бол барлагуудын заншил - тархи нь замбараагүй ажиллаж буйн илэрхийлэл.
ҮНЭН
Мнг-шиг хулгайч ард түмэн хаа байна. Дээрээсээ доод түвшин бүгд хулгайч худалч. Үнэгүй юманд бол нугасгүй. Авилгалд бол бүүрч дуртай. Үнэгээ хүлээн зөвшөөрцгөө!
vнэн л бичиж бидний монголчууд маш залхуу ядаж оорийнхоо толоо олигтойхон ажиллахгvй юм бvтээхгvй тэгсэн мортлоо бусдын бvтээснийг эвдэж хэмхлэхдээ ханцуй шамлаад л дайрчихна одоо манай улаанбаатарын гудамжинд бvрэн бvтэн сандал хогийн сав самбар автобусны буудал хайс хашлага мод зvлэг ер нь нийтийн эзэмшлийн юм байгаагаараа байна уу энийг хэн эвдлээд байн ийм байж хогжих баяжих тухай бодохын ч хэрэггvй хvн болгон дандаа худлаа ярина хуурна мэхлэнэ одоо зvгээр л рекламнуудыг нь хараарай ямар нэг бараа материал сурталчлах мортлоо арга барил нь аргалсан зальдсан маягтай рекламнууд бvр ичиж vхмээр тэгээд бас тэрийгээ телевизээр ичих ч vгvй гаргаад байгаа юмдаа
ALL JEW ARE RESPONSIBLE FOR ONE ANOTHER GEDEG SOYOL TEI BOLOH D TOR HUCHITEI BAIH HEREGTEI
Биднийг мангар тэнэг бүдүүлэг гэхгүй юм бол ямар мангар тэнэгийг ухаантай соёлтой гэх юмбээ. Тоон дотор үсэг цохиж яваа нь ойлгомжтой гэхдээ нийт дүнгээрээ.
Монголоо,монголчуудыгаа муулж таашаал авдаг хүмүүс ямар ч олон байдаг юм яасан ч их бөөлждөг юм.Бидний дунд сайн сайхан хүмүүс зөндөө л байна дээ,тэр тухай яагаад бичдэггүй юм.Америкт,Солонгост байгаа манайхан бие биедээ зөндөө л тусалдаг юм шүү.Яахав олон дунд янз бүрийн хүмүүс байгаа байгаа,байхгүй гээгүй шүү.Бид нар хавтгайдаа худалч хулхи гарууд биш л дээ.За тэгээд өөрийнхнийгөө муулж таашаал авч дур тавьж байгаа гарууд улс орноо хөгжүүлээдэх л дээ,чадахгүй л дээ та нар.Худлаа хуцахаас өөр чадах юм байна уу та нарт.
Eersdeen gegeersen ard tymen bysadiig munhag baisanch gegeersend toozoj hyleen abch yarih yaria abyasiig ni harj harilzdag yum!bidnii dynd sain hyn baigaa ni oilgomjtoi gehdee bidnii dynd muu hymyyjil baigaa sibsegtei byaldyych zan bye byenee hyndetgehgyi saltgaan baigaa ni todorhoi s dee!!!Pranzad amidarch baigaa Mongolchyyd bye byenteigeen hezeech mendeldeggyi hereb ee,mendelsench tedend ynen gedeg yum zyrh setgelees ni salaad yabchihsan gynigiin baidaltai har amian bodson tenegyyd l haragddag ingej hynii nytagt gelderch baih ch dee!!!gej sanagdah ye ikhe garna syy!!!Mongol hyn 21 zuund byryy tiisee handraad alga boljee!!ene yutai holbootoi be?gebees Har amia hicheeh yzeltei holbootoi bas ynenees heterhii holdsonii sanaa,1990 onoos emneh Mongolchyyd ynend oir yabsan yum syy!!!eneederiin Mongolchyyd harin haisaa yabj yhaan chini yu heleed baigaag daanch haramsaltai sanagddag,tegsenee eersdiigee bysad ylas orniihonoos hol deer gej yaridagt chini ynen dyrgyi hyremeer syy!!!!eneegiin zaluusiin yhaanaas bysad ornii hymyys dytyy bna gebel teren sig hydal zyil ygyi ee!!!
iim hudal balai unen hudal ni medegdehgui yum bicheed hereggui hun hezee ch uunees sanaa avahgui harin niigmiig hunii esiig iim bolgoson ardchilagchid an man nii tord uurelsen hulgaich nariig huul esnii daguu hariuzlaga toozoj niigmeeree temzsen tohioldold urdiin bidnii muu heleed baigaa kommunizmiin ueiin sain saihan hunleg niigem ergej irne KOMMUNIZM MANDTUGAI KOMMUNIZM BOL JINHENE ARDCHILSAN NIIGEM BAILAA NERENDEE L BAIGAA BOLHOOS
Энэ мөн цаг үеэ олсог сайхан нийтлэл бичжээ.Эргэцүүлж бодох чадвартай хүн хэд гарах бол?
Nuudelchin tumnii yahiin argagui neg ontslog ym l da .chono yagaad gants gantsaaraa yavdiim bol bas l sonin shu.
С,Баяр Монголд Оросын 100 колонк оруулж ирэх гэж байсан. Тэгсэн бол ард түмэн хямд бензин хэрэглэх байсан. Гэтэл бид Оюунгэрэл эгч Батхүү ах нараасаа л авна, тэд маань хөөрхий л гээ биз дээ. Гэтэл тэд нь Оросын бенинийг аваад бидэнд шахдаг ченжилдэг, одооч тийм л байна. Монголын банкууд ялгаагүй Хятадын банкнаас бага хувийн хүүтэй зээл аваад Монголчуудад өндөр хүүтэй зээдэг. Ийм л ЧЕНЖ хийдэг. Тэгэхээр бид Оросоос шууд өөрсдийнх нь үнээр бензин авч, Хятадын банкнаас өөрсдөөс нь бага хувийн хүүтэй мөнгө авах нь дээр биз дээ. Энэ нь малчдынхаа гар дээрээс мах авахтай л адил зүйл. Ард түмэн бид заавал ченждүүлж байх "золиос" болж ченжүүдийг тэжээж байх хэрэгтэй юм уу? Дотоодын "ЧЕНЖ" банкууд Хятадын банктай өрсөлдөөд бага хүүгээр үйлчлээд гараад ир л дээ. Тэр нь нээлттэй ш дээ. Чөлөөт зах зээл гэдэг чинь энэ шүү дээ. Bank of china орж ирснээр Монгол улс, ард түмэн, эдийн засагт туйлийн өндөр ач холбогдолтой. Хуруу дарам хэдхэн хувийн банкны эздэд л хохиролтой. Тэд хамаагүй амиа хорлоно уу амьдарна уу өөрсдийнх нь хэрэг. Өөрөөр хэлбэл "ЧЕНЖ БАНК СӨНӨТҮГЭЙ" гэсэн үг ш дээ. Ард түмэн BANK OF CHINA-г сонгож байна
Zuv zuv yag bichsen,bn gadaad mongolchuud yag iimel dur turuhduu amdardag shuu,unun???
Xarin tiim. Yyg ni evtei baival caixan yumcan daanch nytag opon garal yyceleere xyvaagdaj xel am xiij xov yarixac bish yaj xamtrad bie biendee tyclaad xynii gazar ev tynjintei amidrax be gej bodoj baigaa xyn xovor
Mongoliin deer doorgyi byzar bylai yum dendlee!!!!mergen sanaand nebter?Medehgyigeen ene helseng oilgoj ab!!!!Yhaantai hyn ene metees ynsij oilgoh yostoi!tenegyyd harin debergen munhaglah baih!!!!zaluus aa!!!ta nart Amerik yhaan hereggyi ee!!!zebhen Mongoliin yndesnii nyydelchinii yhaanaasaa holdoj bolohgyi,deer ni sasinii gyn yhaanaasaa salsnii saltgaan bol heneggyiteh,heremel yaria yarih bye byenee gytgen hytgah arhidah seetgeneh ali tamtaggyi bygdiig alialan dyyraih chini dendlee!!!Tomoojij yhaantai hynees yadaj syralzaach!!!hegjil gedeg chini hymyyjihiin yhaan bolohoos hold orj end tend tenej obilgogyitehiin abyas bis!!!!saitar bodoj Mongol hynii yhaan Delhiig harj baigaa bol tendeh yhaantai zeregchehiig hicheechgee!!!
Ynen l uym bichsen bna. Manai noxor pizza zooj bsan mongoliig ooriinxoo dargatai yariad programmchin bolgood ajild absan chin xarin daraa ni darga deer ni orood bi ene xynii orond tosliin udardagch baix yostoi gej xeleed darga ni manai noxriig duudaad uuchlaarai naiziig chin yavuulya daa gej xeleed xalj bsan daa.
Xarin tiim. Iim yavdal xyyd maani xyrtel toxoildcon. Xoorxii xoorxii gej orovdoj boloxgyi xezyy xymyyc oligtou ajil xiij baigaaga yaj ajilac ni xalyylax be gecen myyxai canatai xymyyc ix
Мань мэтийн олон жил гадаададын олон улсаар дамжин амьдарч яваа туршлагатай цагаач хуний нудээр харвал монголчууд хуний газар биеээ зов аваад явах талаар асуудалтай улсуу!монголчуудын ТОО олшроод ирвэл заавал нийлж архи ууна,зов соелтой ууж чаддаггуй заавал бие биендээ агсан согтуу тавьж зодоон нудээн хийж явна,за тэгээд хоршоо дэлгуурээр эр эм ялгаагуй зугээр явж чадахгуй,заавал их бага ямар нэгэн хэмжээгээр хулгай их хийдэг,хавтгайгаараа хулгай хийх халдвартай овчинд нэрвэгдсэн омнооснь ичиж ухмээр заваан зан заншил манайханд их байдгийг дурдахнь зов!Тиймч учраас би монголчуудаас ернь хол байсан нь дээр гэж бодож явдаг.Зугээр зов соелтой ажилаа хийгээд яваа боловсрол сайтай хумуус зондоол байдаглдаа гэхдээ соелгуй танхай,боловсролын товшин доогуур,биеээ зов аваад явчдаг хумуус ховор ,еронхийдээ нийт монголчуудын дундаж соелын товшин хэтэрхий доогуур байх шиг санагдаад байдаг
Ynen ynen
uneniig bichsen bna mongol hun adgiin hun hognuud oi 2 sartai nylh amitaniig huchinddeg ni mongol hun ulsaa hudaldag yrunhiilegch mongol hun ydarsaniin deerlhej mungutei chadaltain umnu gulug tsaraildag ni mongol hun uursdiigee deerhi comenteer unshaad oilgo buun heruulch ih medeg ch hoorondoo l comenteer alaltsaad bna hun turluhtunii soyl irgenshilees 500n jil hotsortson sh dee unen dee buh urlag 16r zuund orgildoo hurtsen sergen mandaltiin ueiin buteeluudiig hun turluhtun songodog hemeen nerlesen tegvel manaid songodog yu bgaa bilee maltaigaa yvaldag uls delhiid haana ch baihgui
Unenees arai hol bnaa sain saihan um zunduu bgaa
манайхан худалч хулгайч болцгоосон точууд нь том хулгай багачууд нь бага хулгай томчууд нь том худалч ер нь хэр хэрээрээ л худлаа залж хулгай хийдэг vvндээ бvгдээрээ дасчихаад энийгээ олж хардгvй естой тийм юм байхгvй гээд л худлаа мэлзээд байдын
Хятад хүмүүс маш эвтэй.Нүүдэлчин хүний аж амьдрал эвтэй байх ямар ч боломжгүй.Муудалцлаа бол маргааш нь нүүгээд явчихна.Асар богино ухаантай.Нүүгээд юу ч шийдэгдэхгүй!Харилцаа үүсэхгүй. Муу ярих юм л нэмэгдэнэ.Монголчууд нэг юм таалагдаагүй бол хуцаарай л гээд гарна.Маш хэцүү ард түмэн!
Нуудэлчин,суурин амьдралын хоорондох зааг дээр байдаг ялгаанууд монголчуудын ихэнх зан заншилтай холбоотой гэдэг ортойл уг!Хулгай хийх,(ялангуяа бие биенийхээ малыг бэлчээрээснь туух бол бараг манай ундэсний спорт!)дээрэмдэх бол нуудэлчдийн эртний заншлуудын нэг!Учирнь энэний гол шалтгааннь малаа маллах отрын бэлчээр,овс ногоо сайтай бэлчээрийн тал нутагаа ургэлжийн монход булаалдан бие биенээ ад узэж улмаар,ОС хонзон санан гомдлоо тайлахын тулд мал сурэгийгнь хулгайлах юмуу дээрэмдэх асуудал байнга тохиолддог байсан одооч тийм байдагнь нууц биш!
Sain baitsgaana uu? Naad bichverleed bui zuil uls ornoosoo ul es hamaaraad humuus dund, humuus dotor, buur todruulj todotgovoos humuusiin haritsaa, hariltsaa, aash, aranshin, avir, alivaag herhen, yaaj huleen avah mederts, medremj, hodlol, hereg, yavdal, alivaan naad tsaadahiig shuult, tungaalt, dugnelt gehchlend ni baidag l ayag zan. Tiim bolohoor GAGTS MONGOLCHUUD GEED ONTSGOILOOD GAIHAJ SHOGSHROOD, GASALJ GANGINAAD BAIH HEREGTSEE CH SHAARDLAGA CH BAIHGUIEE.
Эрлийз хурлийзаа больвол яасан юм бэ. Өөрсдийнхөө уг удмыг ч сайн мэдэхгүй байж хүнийг гайхсан улсууд байснаараа хөгжил дэвшил улам холдож, харанхуй бүдүүлэг хэвээр үлдсээр байгаагаа хэзээ ойлгох юм бол доо. Ямар ч асуудлыг замхруулах, асуудлын голыг орхиж өөр зүйлд анхаарлыг хандуулж сарниулах хэнд ашигтай байгааг өнгөрсөн хэдэн жилийн явдал тодорхой харуулаагүй гэж үү.
Ynen yum bechicen baina aa. Oilgoxod xezyy xymyyc ix bac xydalch xymyyc olon. Itgexed xezyy xynii gazar amidarch baij neg negendee deerelex yy. Gadaad xymyyciin omnooc yum dyygarch chadaxgyi mortoloo Mongol geed xyn ajilladag geed concox l yum bol xel am xiij exelne.
End bechcen byx l zyil bol yag baina daa minii amidarch baigaa gazar.
Xydlaa bie bienee omoorox bish bodit ynentei niilex zag bolcon. Mongolchuud exdeed erexeree xov jiv xeryyl zodoon xylgai bol tacraxgyi. Zooxyylee bol ovoo bie biendee xanitai. Tylga toircon bodoltoi ataach xymyyc. Bechig barimttai ni bechig barimtgyi baigaa xymyyctei deerelex yy. Oorcdoo yaj bechig barimttai bolcon belee yaj bechig batimtgyi tartilj tavxan belee byyr or tac martaaa
Ev tynjingyi xor shar ixtei xymyyc ix baina. Ajilaa zygeer xiij baigaa negnee eldev myy ygeer doromjlox xel am xiij darga boss ryy orj nytag negtei Mongol xymyycee ajilaac ni xalyylax gej opoldono. Zygeer morooroo ajikaa xiij baigaa xynd gai xovlon bolno. Ene bol enyyxend. Gaigyi ajil xiij baigaa negendee ataarxaj eldev xel amand opyylj xov yarina. Tuclaxad xezyy oirtoxod xaltai xymyyc.
Xynii gazar Tanidag xyn maani tanixgyi bolj ooriin xyn xynii xyn bolox naad xereg
Tanidag xyn tanixgyi bolj ooriin xyn oroolin xyn bolox xezyy xezyy
Xynii gazar l xynii ec tanigdaj xynii mon chanar medegdene dee. Bogino bodoltoi yxaan bogino gex yy dee.
Bie bieteigee delgyyrt yum uu or gydamjind ch yum yy taaraldaxara nyyree byryylj zygtana. Cain uu gej mendlex gej opoldoxor boon boon tom nyd angaacan am. Evertei tyylai xarcan yum shig zygtana. Oort ni l xereggyi bol ta bol xen ch bish.
Myndag chadaltai, medlegtei xymyyc ni bolomjiin ajil xiigeed caixan amidarch baigaa xymyyc baina aa tednee demjeed ogoxiin opond xel am xiij eldev yanzaar goojilj doromjlox bol enyyxend. Meddeg yum aa xelj ogox gexer meddeg yum shig ix zan gargana. Xoocon am bardam zantai xymyyc ix baina aa.
Gadaad xariin xyntei cyycan neg nii aashilj ayaglax ni xeviin byc. Er ni yamar xyntei cyyna yaj amudrana ter bol tanii erx nytag negt Mongol ax dyy naiz nartai byy gai bolj gaixyyl. Ene bol chinii l amidral bac zovlon. Xariin xyntei cyylaa geed chi Mongol zycaa colix bish. Mongol bol mongol
End zovxon zarim xecereec ni xalit dyrdaj. Eneec door yum ix bii. Zax zyxaac ni baga ch gecen bechcend bayrlaj bn a.
үнэнийг бичжээ, бодох хэрэгтэй дээ, үхэрнүүдээ