Баасан - 04 сарын 19,
2024
Хангай говийн хооронд Халхын уудам нутаг
Хар бага наснаас хөндлөн гулд давхисан газар
(Д.Нацагдорж. Миний нутаг)
Шинжааны Борталын цахар нэгэн найз маань “Танай халхууд их сонин юм аа. Босоо зам тавина гэж яриад байх юм. Газраас тэнгэр өөд чиглэсэн зам тавих гээд байгаа юм уу?” хэмээн асууж билээ.
Нээрээ л манайхан босоо тэнхлэг, босоо зам гэж их ярьж, бичих болжээ. Босоо гэдэг үг бол үнэндээ барилга, шон мэт газраас тэнгэр өөд чиглэсэн байдлыг хэлнэ. Монгол хэлний тайлбар тольд босоо гэдэг үгийг “Дээрээс доош шулуун эгц (зогсож буй хүн), харин гулд гэдэг үгийг ”уртаашаа, тууш, юмны чиг дагуу, гулд чирэх (юмыг чиг дагуу нь буюу уртааш нь чирэх) гэж тайлбарлажээ.
Хятадын төмөр замын төлөвлөгөөг Өвөр Монголчууд “Найман хөндлөн, найман гулд” зам тавина гэж орчуулаад байгаа юм. Бид “хөндлөн гулд аялна” хэмээн ярих мөртлөө “гулд” гэдийг үгийнхээ утгыг сайтар ойлгохгүй байх шиг санагдана. Ер нь хөндлөн гэдэг үгийг дэлхийн өргөргийн дагуу буюу Улаанбаатараас Атарын сангийн аж ахуй руу явах чиглэлийг, харин гулд гэж дэлхийн уртрагийн дагуу буюу Улаанбаатараас Чойр орох чиглэлийг хэлж хэвшмээр байгаа юм.
До.Болдхуяг
Сэтгэгдэл0
Босоо хэвтээ хендлен гэх мэт нь зурган дээр ярих аргачлал тэрнээр нь яриад байгаа юм хее
GARIG GEJ BAISANIIG GARAG BOLGOSON UDAHGUI SHULUUN GEHIIG GULUUN BOLGONODOO
Гараг гэдэг чинь мөч эрхтэний мэдээ алдах саа өвчний нэр. Гариг гэдэг чинь 7 хоногийн өдрийн нэр, Аяллын нэвтрүүлэг хийдэг барцн аймгийн хазгай хэлт Бадамбамбуу билүү нэг хөлдүү толгой л гараг гараг гээд мэдрэлтээд байдаг юм. Баруун монголчууд саа өвчнөөр өдрийг нэрлэдэг юм байгаа биз. Төв халхууд гариг л гэдэг.
gazriin zurag deer bosoo hevtee gej yarihad hench oilgono doo
Нээрээ тийм байна шүү!
Tur zasag maani gazraas tenger luu bosoo zam tavihgaad baigaa yum, bitgii budluulaad bai, nuhur mini. Yamar gazriin zyrag deer zam barihgeed baigaamuu. Humuusiig ajlii ni hiilge.
Манай ойрд аялгадхуучин монгол хэлний маш их үг хадгалагдаж ирсэн байдаг юм.Гэтэл боловсрол,тв радио,төрийн алба халх аялгаар явагдах болсноор ойрд аялга маш хурдатай хаягдаж байна. Төрийн алба болон боловсролыг халх аялгаар явулж болно л доо.Гэхдээ албан бус боловсрол,соёл урлаг, ер ньамьдралын албан бус юмыг нь ойрд аялгаар явуулахыг төрөөс хөхүүлэн дэмжих ёстой юм.Эс тэгвэл монгол хэлний нэг мөчир хатаад хугараад алга болно гэсэн үг.Гэтэл тэгэхгүй байна.Биднийг хазгай хэл амтай нэж доромжилсоор байтал аялгаараа ярихаас ичдэг болсон.Анх сургуульд ороход л хараач гэж битгий хэл, хоцрогдсон үг.Тооно гэж хэл гэж сургадаг юм.Үүнийг чимээгүй хүчирхийлэл гэж хэлэхээс өөр юу гэх юм бэ.
Аялга даа бишээ. Гагцхуу монгол бичигтээ байгаа юм. Монгол бичгээ сэргээчихвэл бугд ном горимондоо ороод л явчихна.
ойр аялга гэдэг нь Монгол хэлнээс нэлээн өөр юм билээ, Казах маягтай соногддог юм билээ. ер нь ойрдууд чинь Монголжсон казак, түрэг угсаатан гэдэг нь үнэн байх. Монголчуудын хамжлага бол олон зуун жил болоод хэл яриаа нь ихэнхдээ Монгол маягтай болсон аж. Тэр аялгыг Монгол хэл, аялга гэх нь буруу л даа.
Хүн амын 97 хувь нь төв халх аялгуугаар ярьж байхад баруун монголчудыг хазгай хэлтнүүд гэж хэлэхэд яадаг юм. Тэд бол хазгай хэл шигээ хар хэлтэй, хар мөртэй их олиггүй хүмүүс байдаг. Олон юман дээр ажигласан.
Ene ygiin utgyg tailbarlasand bayarlalaa!
Зөв бн. Ингэж оновчтой болгох олон ч үг, ухагдхуун бий.
Гулдрах гулд гэдэг менч ономон угдээ.
хөндлөн гулд давхисаар ирлээ,хөндлөн босоо давхисаар ирлээ.Энэ 2 өгүүлбэрийн аль нь таны чихэнд наалдаж бна вэ? чихэнд наалдах ч гэж юу бхав? цааш нь!!!
гул аранжин гэж кино бдаг.босоо аранжин юм уу?
Гулд
Uuniig ulsiin ih hurliin chuulganaar 76 gishuudteigee heleltsej batalbal yamar ve? Kkk
GARIG GEJ BAISANIIG GARAG BOLGOSON UDAHGUI SHULUUN GEHIIG GULUUN BOLGONODOO,,,
ойр аялга гэдэг нь Монгол хэлнээс нэлээн өөр юм билээ, Казах маягтай соногддог юм билээ. ер нь ойрдууд чинь Монголжсон казак, түрэг угсаатан гэдэг нь үнэн байх. Монголчуудын хамжлага бол олон зуун жил болоод хэл яриаа нь ихэнхдээ Монгол маягтай болсон аж. Тэр аялгыг Монгол хэл, аялга гэх нь буруу л даа. - ЭНЭ МУУ АЦ ЮУ Ч МЭДЭХГҮЙ БАЙЖ ИХ ДЭМЖИРЧЭЭ.ӨӨРӨӨ МОНГОЛ ЮМ БАЙХДАА ТЭГЭЭД
Энэ ч яахав. Хүн бүр хамаг цагийнхаа бараг 1/3-ийг зарцуулдаг болсон гар утастайгаа холбоотой ганц нэг үгийг ядаж амьд монгол болгож чадвал ... Гэхдээ чадахчүгүй бараг хэрэгчүгүй биздээ.
Suuliin uyed heden dovchignoson yumnuud hed honog nom shagaij suusniigaa yu gej boddog yum mongol helnii duremiig, zarim ug, usgiig yanz bureer goochlood yostoi zavhruulah geed yadaj bgaa shuu.tegeed bas ichihgui tegj mongol helnii butets yazguuriig hudlaa ooriinhee hellegeer oilgoltoor goochilchihood doktor hamgaallaa ch geh shig. Jishee ni :garig gedeg ugiig manai ovog deedes erdemten doktoruud mash ih sudalgaa hiij oluulaa zovloldoj uhaanaa uralduulj zov ug gej huleen zovshoorch od garig, garig erhes 7 honogiin gariguudiig geh metchilen zov duudlagaar mongol helend oruulj ogsoniig oorchilj garag gej helj bichih bolson ni buruu shuu dee.helehed hurtel hatuu helegdej sonsogdoj bgaag ali nutgiin aylaga geh uu.
Архи уугаад , цагт 150-аас дееш хурдтай давхихаар босоод ирдег дамшиг байгаам.
ene door 1 muu pizda shaaj baina!!! oird MGLchuudiig MONGOLJSON hasag tvregvvd gej shaaj baina muu hvn zombi umhii alnaas unasan ergvv ats!!! btigii shaa gej ter muu pizdaad helmeer sanagdchilaa!!!
Увсын дөрвөдүүд чинь Түрэгстанаас дүрвэж ирсэн юм гэнэ лээ. Баядууд нь Селжукийн түрэг гаралтангууд. за тэгээд Торгууд нь түрэг гаралтай Хэрэйдийн хойчис юм гэдэг.