АНУ д түр хугацаагаар ирээд буцаж байгаа хүмүүст “бэлэг цуглуулах” гэдэг зовлон бий. Буцаж очоод бэлэг ѳгѳх хүмүүсийнхээ нэрийг жагсааж бичнэ. Хүн болгонд юу авч очихоо сонгох гэж хэдэн ѳдѳр дэлгүүрүүдээр эцэж цуцатлаа тэнэнэ. Мэдээж хангалттай мѳнгѳтэй биш болохоор аль хямдхан үнэтэйг нь эрж хайна. “Сайн яваад ирээрэй” гэж хэдэн доллар ѳгсѳн хүн болгонд тэр мѳнгѳнд нь тааруулж бэлэг сонгох гэж зовно. Бэлгээ цуглуулсаны дараа чемодан цүнхэндээ багтаах гэж хэрдээ хѳлсѳѳ дуслуулна, онгоцонд авч явах ачааны хэмжээт жин “хэтэрчих вий” гэж санаа зовно. Тэгж цуглуулж авч очсон бэлэг эзэндээ хэрэг болдог эсэхийг мэдэхгүй. Сэтгэл ханамжийг дагалдсан шаналан. “Бэлэггүй очвол гомдчих вий”, эсвэл “ах дүүс муу хэлэх вий” гэдэг шаналан ийм зовлонг дагуулдаг байх.
Монголоос АНУ руу ирж байгаа хүмүүс, зорьж ирж байгаа монголчууддаа бэлэг болгон ихэнхдээ энэ Улсын хил гаалиар оруулахыг хориглосон хүнсний зүйл авчрах гэж “азаа үзнэ”. Хууль дүрмийг нь мэдэх хэдий ч “аз таарсан” хүмүүсийн бардам ярианд итгэж “аргалж болно” гэдэг монгол сэтгэхүйгээрээ зүтгээд л алдацгаадаг. Бараг 2 жилийн ѳмнѳ дѳѳ АНУ ын ТВ ээр, АНУ ын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлэх гэж оролдсон монгол иргэний чемодан дүүрэн “адууны бэлэг эрхтэн” хэмээх махан бүтээгдэхүүнийг үзүүлж олон нийтэд анхааруулан сэрэмжлүүлсэн дээ. Тэр цагаас хойш хилээр орж ирж буй Монгол Улсын паспорттой иргэдийн ихэнхийнх нь чемодан, цүнхийг шалгаж үздэг жишиг тогтоод байгаа. “Ѳлсѳж үхэх гэж байгаа” гэж бодсондоо ч биш “Нутгийн идээг амсуулахсан” гэж хүссэн хүслийг ойлгож болох ч аливаа улс орны хууль дүрмийг зѳрчинѳ гэдэг бусад монголчууддаа ч муугаар нѳлѳѳлдгийг бодолцмоор.
Жил бүрийн “Цагаан сар” аар монголчууд бидний сэтгэлийн том шаналал нь бэлэг бэлтгэх асуудал болдог. Хятад Улсын Эрээн хотыг хѳгжүүлэх хүртэл үргэлжилсэн энэ үзэгдэл ѳнѳѳ нилээд “эмхэрч” байгаа гэж ойлгогдсон. Гэхдээ л санхүүгийн боломжиндоо таацуулан “гар цайлгаж” байгаа тэр бэлгүүд эзэддээ хэрэг болдог эсэх нь бас л эргэлзээтэй. “Олны олон таван цэн” гэгчээр хүн болгонд ѳгч байгаа “гар цайлгах” бэлэг тэр айлын санхүүд нилээд хүнд цохилт болдог нь үнэн. “Авсан ѳгсѳндѳѳ ѳлзийтэй” гэгчээр хэн нэгэнд хэрэгтэй зүйлийг нь бэлэглэж баярлуулах сайхан байлгүй яахав. Харин хүн болгоныг тэгж баярлуулах боломж амаргүй л дээ. Тэгэхээр ядаж хүүхэд, хѳгшидѳѳ бэлэг ѳгч баярлуулаад, хүн болгонд хавтгайруулахгүй байвал болно доо. Уламжлал болгон цаг хугацааны хѳгжлийг дагаад ѳѳрчлѳгдѳн хѳгжиж байх учиртай юм билээ. “Хѳнжлийнхѳѳ хэрээр хѳлѳѳ жийнэ” гэдэг хэллэг ч бий.
Сэтгэлийн дотно хүмүүстэй хэрэгтэй зүйлийг нь сонгон авч бэлэг болгон ѳгч баярлуулах үнэхээр сайхан. Тэр хүнийхээ баярлаж талархаж байгаа тѳрхийг харж ѳѳрѳѳ ч баярлах бүр сайхан. Хүүхдүүдэд юу ч бэлэглэсэн тэд чин зүрхнээсээ баярладаг. Бэлгээ энгэртээ тэврээд үнэн сэтгэлээсээ инээн мишээх тэднээс хѳѳрхѳн нь бий гэж үү? Таалагдсан бэлгээ ѳѳрѳѳсѳѳ салгахгүй тэврээд л үеийн найз нартаа үзүүлж гайхуулаад л , ѳгсѳн хүнийг нь хамгийн сайн хүн гэж чин сэтгэлээсээ итгэж магтана. Ѳндѳр настан аав ээж, ах дүүс тань чиний ѳгсѳн бэлгийг “Үгүй яахнав дээ” хэмээн цааргалангүй аясаар хэлж авах авч сэтгэлдээ хамгийн ихээр баярладаг. “Хүү минь, охин минь авчирч ѳгсѳн юм” гэж хэн нэгэнд гайхуулах ѳнгѳнд тэднийхээ сайн сайхан яваад баярлаж байгаа ѳѳрийн сэтгэлээ шингээж бахадна. “Эдээр дутаагүй сэтгэлээр дутаж явдаг” хѳгшчүүд бэлэгний нэмэр чихэр амттанг хэзээ ч ганцаараа иддэггүй юм. Бусдад түгээж бусадтай хуваалцаж байгаа амттан болгонд тэдний сэтгэлийн “ерѳѳлийн тарни”’ шингэж байдаг юм.
Хэн нэгэнд чин сэтгэлээ шингээн ѳгч буй бэлэг, зусардал, тал засалтандаа авилгал болгон ѳгч буй бэлэг сэлтээс огт ѳѳр зүйл юм шүү дээ. Хайраа шингээн ѳгч буй бэлгүүд худалдаж авсан үнээсээ хэчнээн дахин үнэтэй гэж санана. Сэтгэлээ шингээж чадаагүй бэлэг тал засалт болж үнэ цэнэ нь ч тѳдийлэн гавихгүй. Зүгээр л “нэр хааж”, “тал засч”, “ѳр тѳлж” бэлэг ѳгѳѳд яах юм бэ? Гадаад дотоодоор аяллаа гэж хүн болгонд бэлэг ѳгч, үдэж тоссон хүн болгон бэлэг горьдож яах юм бэ? Боломжтой үедээ хүүхэд хѳгшчүүддээ жижиг ч гэсэн бэлэг ѳгч, бусдыг орхиж болно шүү дээ. Хүн болгон аялж сурч байгаа ѳнѳѳ үед хүн болгонд ийм асуудал тулгарч байгаа. Нийтээрээ ойлгоод жишиг болговол юутай сайн сан. За тэр их мѳнгѳтэй хүмүүс “Лаагаа иднэ үү? Луувангаа иднэ үү?” ямар хамаатай. Нийтээрээ энэ зовлонгоо ойлгоод хүн болгон “Хѳжлийнхѳѳ хэрээр хѳлѳѳ жийж” сурвал зүгээр сэн дээ.
Залуу байхдаа “Хэзээ нэгэн цагт, хаашаа ч юм онгоцоор нисэхдээ ганцхан жижиг цүнхэндээ аар саар зүйлээ хийчэхээд их л хѳнгѳн шингэн аялж байх юм сан” гэж мѳрѳѳддѳг байж билээ. Нэг их ачаа бараандаа үүртээд л хѳлс нь урсаад л, үүртэж шаналсан царайндаа зовлонгоо илчлээд л явах хэцүү. Зовж шаналж байж авч ирсэн бэлэг нь хэн нэгэнд хэрэг бололгүй энд тэнд хэвтэж байхыг харах бүр ч хэцүү. Тэр хэмжээгээр бидний үргүй зардал урссаар л. Бид болохоор “Амьтан хүнд муу хэлэгдэхгүй” хэмээн аялж зугаалахаас илүү их цагийг дэлгүүр хэсч бэлэг цуглуулахад зарцуулаад л. Танд хэцүү санагдахгүй байна гэж үү? Зүгээр л хѳгжилтэй сайхан аялцгаая л даа. Бэлэгний талаарх бодол хандлагаа ѳѳрчилцгѳѳе л дѳѳ.
Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах
Сэтгэгдэл0
ОЮУТАН БАЙХАД Л МОНГОЛ РУУГАА АМРАЛТААРАА ИРЭХЭД БЭЛЭГ ЭРДЭГ, БЭЛДДЭГ БАЙСАН САНААНД ОРЧИХЛОО.ОДОО МОНГОЛЧУУД МЭДЭХГҮЙ ЮМГҮЙ, ХАРЖ ҮЗЭЭГҮЙ ЮМГҮЙ, ЧАДАХГҮЙ ЮМ БАЙХГҮЙ ХАМГИЙН ГОЛ НЬ ЯГ ЦАГАА ТУЛАХААР ХИЙЖ ЧАДАХ ЮМГҮЙ / ЯЛАНГУЯА ДАРГА НЭРТЭЙ БАЦААНУУД/БОЛСОН УЧИР БЭЛЭГ ХОЦРОГДСОН ОЙЛГОЛТ БАЙХ.ХАРИН АЛБАН ТУШААЛАА АШИГЛАЖ БЭЛЭГ НЭРТЭЙ АВИЛГА ГОРЬДДОГ ТОГТОЛЦООГ УСТГАХ ЁСТОЙ!!!!! ХҮМҮҮС ХООРОНДОО БОЛГООД ЯВНАА
эрхэм хар овогт оо, гөгшчүүл күүкэдчүүд бэлэг горьддоггүй юмаа. чиний тэр найз нар гэдэг чнь л горьдож муу хэлдгийн. чи хэдэн найзынхаа төлөө л амьдардаг монгооштээ.
Ёстой л үнэн үг! Яамаар ч юм б дээ!
Бэлэг зөөдөг хоцрогдсон элий балай зуршил чинь социализмын үед-үзээд өгөе юм олддоггүй бурангуй нийгмийн үзэгдэл. Одоо мөнгө нь байвал Монголд байхгүй юм байхгүй. Иймээс хэрэггүй новш зөөж цаг, мөнгө, нервээ барж байх хэрэггүй. Бэлэг гэдэг авсан хүнд нэг их хэрэг болдоггүй, өгсөн хүндээ бол нэлээд гарлагатай зүйл. Цагаан сарын бэлэг гэж хамгийн түрүүнд устгаж үгүй болговол таарах нэг муу зуршил байна. Үнэхээр л өгөх дуртай юм бол тав арван төгрөг л өгөхөд болоо. Түүнээс Эрээнээс авсан өрөөсөн оймс өгч байх хэрэггүй. Зэд гэж бас нэг хэрэггүй зан байна. Зарим хүн сэжиглээд авдаггүй. Үүнийг бүр боьчих хэрэгтэй.
Энэ нэг нехер АНУ-д очсоныгоо ертенцийн "умдаг" атгасан гэж боддог бололтой. Хэнд ч хэрэггуй юм эрээлж суух юм.
ene hyn harin ch ynenn yum bie eeree tuulj yzsen medsenee bichdeg hyn helehees naashgyi tsaas jichihees naashgyi gej medeh estoi l ynen yg bichsend bayarladag
za za unen l helsen bn.Beleg haih bitgii hel MCD-n huuhdiin hoolond irdeg togloom hurtel tsugluulaad belgend ugnu gesen hun humuus zunduu l harj bailaa.Hamgiin ih beleg goriddog humus chini hugshchuul,huuhed bdg.yagaad gevel hugshchuul nasaaraa beleg avaad sursan bdg uchraas.Hun muulahiin tuluu amid yavaagaa bichsen commentoosoo haraach murui heltenguud.Ene hun ni ch bichij hanahgui ulnii shagaigchid ni ch huleej hanadaggui boltoi umaa!!!!
За тэгээд ХҮННҮ ЭЙР-н онгоцонд суувал гайгүй гэсэн юмыг нь түүчихдэг юм байна лээ
За за буур онгоцон дотроо онгоцны даргань зохион байгуулаад уйлчлэгч нартайгаа хуваагаад авахнь байна тиймуу?Тэгнээ тэр...
usa geltgui haanch gadaadad irsen hun bolgon adil ene neg mongolchuudiin sonin zanl yavaad bna hecuuch yumaa
Galbadrah ta hooson yaduu guilgachin hun bna. Manai mongol ulsad bayachuud olon buguud huuhduud bolon aav eej avgai nartaa tursun udruur n jeep mashin oron suuc, hays belegledeg bolood udaj bainaa huu.
Манай монголчуудын хамгийн зовлонтой зан заншил.энэшд.Над шиг бух насаараа гадаадаар тэнэж амьдарч яваа хунд бол Монголруу явах шиг ядаргаатай асуудал байдаггуй.Ах дуус олонтой заавал хун болгонд бэлэг огох естой гээд ойлгочихсон,нэгэнднь юм тусаагуй бол"надад юууч огоогуй"гэсэн яриа чих дэлсэхнь энуухэн энд.Тун ядаргаатай явдал.Бэлэг горьдоггуй"гэдэг бол худлаа.Шууд Радио ТВээр сурталчлаад Бэлэг огч авдаг ядаргаатай заншилаасаа салмаар байгаа юмдаа.
Юмгуй хоосон лангуутай соц уеээсл энэ заншил Монголд шингээд улдчихсэн юмшиг санагдаад байгаан
Тэр хүнд бэлэг бэлдэнэ гэдэг бол тэнэг зүйл. Манайхан ч гэсэн сайн явж ирээрэй гэж ирээд л хэдэн төгрөг өгдөг. Тэгээд л нөгөө өгч явуулсан хэдэн төгрөгнд нь тааруулж бэлэг авах гэж баахан зовно. Хэдийгээр энэ уламжлал мэт харагдах боловч үнэн хэрэгтээ ерөөсөө л илүү зан.
Urgelj uneniig bichdeg Galaa tand amjilt husie!
Ugch avalgui yahav de. Ter hunii songolt tegeed soyoltoi hun bol yu avahaa medeed l ugnu shu de. Galaa uuruu buur huduu bolhoor ih zovdog bh da
Beleg beldeh, uguh gedeg process minii huvid hamgiin goe ue baidag. Huuhed, hugshid, ortsniihondoo, naizuuddaa, urh tolgoilson eej nart amerikaas beleg avchirdag. Tendees beleg avahad estoi amarhan. Yadrahgui sh dee. Zara, HM, .....geed l "brand" huuhdiin gutal 5$ boldog. Urh tolgoilson ijii nariin huuhded 10,10-aar ni ugdug. 99 cents -eer mash goe saatai alchuur 20-iig, tsamts 20-big, brandiin unetei delguurees
Brandiin mash unetei delguurees SALE bolj irsen tusgai delguurees ni naizuuddaa huvtsas avch,tednii bayarlahiig harah yadargaatai gej uu. Umsuud yavj baihiig ni haraad nadad saihan l b.
hun bolgond bish,ail bolgond dund ni neg uuttai chiheriin tsugluulga shidchihdeg bolson bna lee,ter ni ch amar
Естой зев юм бичжээ ядуугаа л гайхацгаана тэгсэн атлаа шал хэрэггуй юмаар бэлэг барих гэж гуйнэ балай юм