Судлаач хүний хувьд цэргийн мөрдэстэй хэн бүхэнд сонирхолтой байх болов уу гэж бодсоны үндсэнд "Жанжин штаб" хэмээх нэр томьёоны тухай уншигч та бүхэнд хүргэхээр шийдлээ. Энэ хоёр үгийг уншихад дорно, өрнийн үгнээс бүтсэн гэдгийг харж болно. Жанжин гэдэг нь хятад гаралтай үг. Нийтийн тооллын өмнөх 770-476 дугаар онд оршин тогтнож асан эртний хятадууд цэргийн захирагч, сайд, ноёдоо "Жяньжүн" гэж нэрлэдэг байсан нь тийн уламжлагджээ. Хятадууд одоо ч дэслэгч генералыг "Жунжянь", хурандаа генералыг "Шанжянь" хэмээдэг. Харин одоо БНХАУ-ын цэргийн удирдлагын дээд нэгжийнх нь нэрэнд жанжин гэдэг үг байхгүй, "Ерөнхий, нэгдсэн штаб" гэсэн утгатай үгээр илэрхийлдэг байна.
Монголчууд эрт цагт цэргийн удирдан захирах албан тушаалтныг аравны, зуутын, мянгатын, түмний ноён, хошууны цэргийн захирагч ноён, аймгийн цэргийн захирагч ноён гэх мэтээр албан тушаалтай нь адил нэрээр нэрлэдэг байсан билээ. Харин "Жанжин" хэмээх эл нэр томьёо Манжийн эрхшээлийн үед Монголд нэвтэрсэн бөгөөд Манжийн захиргаа-цэргийн байгуулалтын дагуу Халх 4 аймгийн цэргийн хэрэг эрхлэх хамгийн том албан тушаалтныг "Жанжин" хэмээж байснаас гадна "Гавшгай жанжин", "Да жанжин (Тэргүүн жанжин)", "Туслах жанжин (Бүс нутгийн амбан сайд)" гэх мэтээр энэ үгийг өргөн хэрэглэж иржээ. Ийнхүү улбаалж явсаар XX зуун гарахад бүх цэргийг ерөнхийлөн захирах дээд албан тушаалтныг тийн өргөмжлөн нэрийдэх болж, "Маршал" хэмээх цолыг ч "Өрлөг жанжин" хэмээн монголчилсон.
"Штаб" бол герман үг монголоор "Бэрээ", "Очирт бэрээ" гэдэгтэй дүйцэх нэр томьёо. Монголчууд ташуурын ишийг "Бэрээ" гэдэг ба тиймэрхүү хэлбэртэй үйлдсэн, жанчих зориулалттай нарийн моголцог модыг ч "Бэрээ" гэдэг. Очирт бэрээг голдуу шашны ёслол хүндэтгэлд хэрэглэдэг байсан бөгөөд түүний үзүүрийг очироор чимэглэсэн байдаг учир тийн нэрийджээ. Эрт цагаас өрнө дахины улс гүрний тэргүүнүүд, цэргийн дээд эрх мэдэлтэн, ноёд нь хааны титэм, тусгай өмсгөлөөс гадна тэдний эрх мэдлийг илтгэсэн тусгай зүйл буюу гоёмсог хийцтэй бэрээ, шийдэм маягийн зүйл барьж эрх ямба, угсаа гарлаа илэрхийлдэг байж. Түүнийгээ эртний прусс, германчууд "Штаб" хэмээн нэрлэдэг байв. Европт цэргийн нэрт зүтгэлтэн, маршалуудыг "Маршалын бэрээ"-гээр шагнах явдал XX зууныг хүртэл байсаар иржээ.
Ийнхүү германчууд цэргийн мэргэжлийн хамгийн дээд удирдлагын нэгжээ тийнхүү "Штаб" хэмээн нэрлэх болсон нь өдгөө дэлхийн олон улсад түгэн дэлгэрч, "Очирт бэрээ" гэдэг утгаасаа агуулга нь өргөсөж, дэлхий нийтийн цэргийн мэргэжлийн дээд удирдлагыг илэрхийлэгч нэр томьёо болж хувирсан түүхтэй ажээ.
Харин "Жанжин" гэдэг үгийн тухайд гагцхүү хятад угшилтай үг болохын хувьд хүмүүс "гадуурхах" хандлагатай байдаг нь нууц биш. Гэтэл энэ үг Монголд орж ирээд даруй 300 гаруй жил болж, нэг ёсны монголжсон нэр томьёо болсон. Ямар ч улс үндэстний хэл, соёлын хөгжилд гадаад ертөнц ихээхэн нөлөөлдөг бөгөөд хятад хэлэнд ч монголоос авсан үгс цөөнгүй байдаг гэдгийг бид мэдэх учиртай. Эрт, дундад эртний үед цэргийн захирагч нарыг "Ноён" гэдэг нэг л үгээр илэрхийлдэг байсан. Тэгвэл одоо эргээд цэргийн захирагч, дарга нарыг "Ноён" гэж нэрлэх аваас хүмүүсийн ой тойнд төдийлөн буухгүй биз. Тиймээс "Жанжин" хэмээх эл үгнээс цэрвэх шаардлагагүй хэмээн бодном.
Фельдмаршал эрцгерцог Фридрихийн барьж байсан "Маршалын бэрээ". /ХХ зууны эхэн цэрэг-түүхийн музей. Австри, Вена хот/
Эх сурвалж: "Соёмбо" сонин
Сэтгэгдэл0
Өрлөг гэдэг монгол үгээр солих хэрэгтэй
Зэвсэгт хүчний Өрлөг штаб...
Сайхан нийтлэл бн.
Hyatad ug sh d
Орчин үеийн Төв Халх аялгууны 30% ямар нэг байдлаар Хятадтай холбогддог. Ямаа,тэмээнээс эхлээд Хятад үг гээд өөрчлөх гэвэл коза верблюдь гэж л өөрчлөнө.
Хятад хэлнээс Монгол хэлэнд орж ирсэн үг зөндөө байдаг юм гэсэн....юу юугүй нэг их сүйд болоод сэжиглээд пүү паа болоод байх шаардлагагүй байх оо.
Цэрэг командлагч гэсэн утгатай Жанжин гэдэг монголжсон үг. Урдаас гаралтай гэж дургүйцэж байвал Монголд нэвтрээд 100 жил ч болоогүй өч төчнөөн Орос үгнүүдийг эхлээд Монголчлох нь дээр.
Наад үгний чинь тухай хэл түүхийн эрдэмтэд аль хэдийнээ судлаад биччихсэн байдгийм байнлээ. Монголоос гадна манж түрэг хэлэнд чиг байгаа. Монголд ирээд 800 гаран жил болж байгаа үгийг юм умшдаггүй хүн 300 жил гэж шаажээ.
Ерөөсөө Төвд лам нар олноороо суурьшиж ирсэн зарим хоржийлоо хэрэглэдэг нутгийнхан болон Төвдөрхөж ёндоорхдог Улаанбаатар дэлгүүрийн Орк үйлчлүүлэгчид сураагүй биш Орос хэлбэрээрээ Генерал гэж хэрэглэж байг..
Дэлхий нийтээр Генерал гэж нэрлэж байхад Жанжин үгээ хадгалах хэрэгтэй юм уу
Манайд орж ирээд удаж байгаа Хятад үг учраас цэрвэх хэрэггүй гээд байнааа даа. Тэгвэл одоо манайд орж ирж байгаа Хятад үгийг жаахан л удаан хэрэглэвэл цэрвэх хэрэггүй боочих нээ дээ! Үүнийг хэн нэгэн мудаг бичсэн байж таараа нэрийг нь бичих гэхлээр илчлэгдчих гээд байгаа юм байх даа!!!!!!!
Манайд орж ирээд удаж байгаа Хятад үг учраас цэрвэх хэрэггүй гээд байнааа даа. Тэгвэл одоо манайд орж ирж байгаа Хятад үгийг жаахан л удаан хэрэглэвэл цэрвэх хэрэггүй боочих нээ дээ! Үүнийг хэн нэгэн мудаг бичсэн байж таараа нэрийг нь бичих гэхлээр илчлэгдчих гээд байгаа юм байх даа!!!!!!!
Юунаас нь цэрвэнэ гэж. Тэгвэл бууз банш байцаа жууцай хуйцай данх цонх гээд бүгдээс нь цэрвэхүү. Туйлшрах хэрэггүй
Туйлшрах хэрэггүй дээ. Угаасаа аль ч хэлэнд гадаад үг орж ирээд өөриймдөг !