Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболдтой ярилцлаа.
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ОХУ-ын Владивосток хотноо болсон Дорнын эдийн засгийн IV чуулганд оролцлоо. Энэ үеэр хэлэлцсэн гол асуудлуудын нэг нь Монгол-Орос-Хятадын Эдийн засгийн коридорыг урагшлуулах механизм байгуулах тухай харилцан ойлголцлын санамж бичигт гурван тал гарын үсэг зурлаа. Энэ тухай тодруулаач?
-Монгол улсын Гадаад харилцааны яам, ОХУ-ын Эдийн засгийн хөгжлийн яам, БНХАУ-ын Хөгжил, шинэчлэлийн хороо гэсэн гурван байгууллага хамтран Монгол-Орос-Хятадын Эдийн засгийн коридорын ажлыг урагшлуулахаар улсаасаа томилогдоод явж байгаа. Байнгын ажлын хэсэг учир нэг удаа ажил хийчихээд алга болохгүй. Ажлын хэсгийг Монголын талаас Гадаад харилцааны дэд сайд тэргүүлнэ. ОХУ-ын талаас Эдийн засгийн хөгжлийн орлогч сайд, БНХАУ-ын талыг Хөгжил, шинэчлэлийн хорооны орлогч дарга нь тус тус хариуцаад өөрсдийнхөө аппаратуудыг татан оруулцах юм. Эдийн засгийн коридорын хүрээнд хэрэгжих 32 төсөл хэдийд хэрэгжих, санхүүжилт, төсвөө хэрхэх зэрэгээ шийднэ. Нэг ёсондоо уг ажлыг эзэнтэй болгож авсан юм.
-Хүрэн нүүрсээ эрчим хүч болгож, экспортлох саналаа бүс нутгийн орнуудад дуулгасан. Энэ санал цаашид хэрхэн шийдэгдэх бол?
-ОХУ, БНХАУ, БНСУ, БНАСАУ, Япон, Монгол гэсэн зургаан улсхамтран эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээ байгуулж, нэг улсад нь эрчим хүч үйлдвэрлээд нөгөө улсууд руугаа саадгүй дамжуулъя гэж яриад байгаа юм. Сүүлийн 10-иад жил ярьж байна. Азийн сүпэр сүлжээ гэх нэр томъёо ч гарчихсан. Японы “Софтбанк", Хятадын “State Grid” компаниуд ихээхэн сонирхож байгаа. ОХУ-ын ерөнхийлөгч Путины хэлсэн үгэнд ч хэдэнтэй дурьдагдсан. Мөн БНСУ маш идэвхтэй байна. ОХУ, Монгол, БНХАУ улсуудад эрчим хүчний бүх эх үүсвэрбий. Нар, салхи, нүүрс, уран, ус, нефть, газ гэх мэт эх үүсвэрүүд бүгд байна. Гэтэл БНСУ, БНАСАУ, Япон эрчим хүчний эх үүсвэрээ импортоор авдаг. Газар нутаг багатай учир нар, салхины эрчим хүчийг их хэмжээгээр үйлдвэрлэх боломжгүй. Иймд манай Ерөнхийлөгч Х.Баттулга анх удаа Азийн сүпэр сүлжээг бий болгох эхлэл болгож Зүүн хойд Азийн зургаан орон хамтарсан байгууллага байгуулъя, эрчим хүчний эх үүсвэргүй гурван улсдаа бүх төрлийн эх үссвэрээр үйлдвэрлэсэн цахилгааныг удаан хугацаанд тогтвортой нийлүүлье, энэ бүхнийг нэг сүлжээгээр холбоё гэсэн төлөвлөгөөг дэвшүүлсэн. Асуудал нь мэдээж шинэ биш. Гэхдээ эрчим хүчний эх үүсвэрээ зөөхөө больё гэдэг нь шинэ санал санаачилга юм. Жишээ нь Монголын хүрэн нүүрс тээврийн зардлаа даахгүй байгаа. Тээврийн зардлаа төлөхөөр Япон, Солонгосын боомт дээр бусад улсаас ирж байгаа эрчим хүчний нүүрснээс үнэтэй болчихоод байгаа юм. Тэгэхээр нүүрсээ цахилгаан болгож хувиргах нь илүү боломжтой.
“Шивээ овоо” төслийнхөн сая Ерөнхийлөгчтэй ирж уулзлаа. Ши Жиньпин даргатайгаа хамт Владивостокт байсан “State Grid” компанийн захирал нь ирээд уулзаж байна л даа. “Шивээ овоо” төсөл нь 5000-6000 мВт-ын буюу манай бүх системийн ачааллыг зургаа дахин томруулсантай тэнцэх хэмжээний тог үйлдвэрлээд 1500 км тогтмол гүйдлийн өндөр хүчдэлийн сүлжээгээрээ алдагдалгүй аваачиж, Тянжинь хотын ойролцоо хэрэглэх тухай төсөл юм. Тэгэхээр Зүүн хойд Азийн эрчим хүчний нэгдсэн систем байгуулагдах юм бол эрчим хүчний эх үүсвэр ихтэй ОХУ, Монгол, Хятад гурван улсад үйлдвэрлэсэн тогийг БНСУ, БНАСАУ, Япон луу зарж, үр дүнд нь зургуулаа ашигтай ажиллах боломж бүрдэнэ. Япон, Солонгос маш өндөр үнэтэй тог хэрэглэж байгаа. Нэг кВт цаг нь 20 цент байдаг. Гэтэл манайд хэрэглэгч таван центээр л хэрэглэдэг. Бид эх үүсвэр ихтэй учир хямдхан тог үйлдвэрлэж чадаж байгаа хэрэг. Монгол Улс мал аж ахуй, уул уурхайн бүтээгдэхүүнээс гадна цахилгаан эрчим хүч экспортлох бүрэн боломжтой байна. Эдийн засгийн хувьд ч ашигтай. Зүүн хойд Азийн улсууд руу нар, салхины эрчим хүчийг үйлдвэрлэх хамгийн тохиромжтой газар нь Монголюм. Маш том газар нутагтай учир олноор нь нарны зай суурилуулж болно. Азийн хөгжлийн банк Монголын нар, салхиар Азийг хангаж болох юм байна, хамгийн хямд өртөг бүхий тог гарна гэж тооцоолсон. Энэ бол шинэ Ерөнхийлөгчийн бүс нутгийнхаа улсуудад санал болгож байгаа бизнесийн боломж. Бид танай тогийг үйлдвэрлээд өгье, та нар олон мянган километр алдагдалгүй кабелиар дамжуулаад яваачээ л гэж байгаа юм.
“Шивээ овоо” төсөл яагаад одоо л биеллээ олох гэж байна гэхээр “State Grid” компани 1500 км цахилгааныг зургаан хувийн алдагдалтай дамжуулдаг төхөөрөмжийг саяхан л үйлдвэрлэсэн юм. Одоогоор тус компанид 1000-аас дээш км-т цахилгаан дамжуулдаг 14 шугам ажиллаж байна. Нүүрс ихтэй баруун Хятад нүүрсгүй, хүн ам шигүү суурьшсан, тогны хэрэглээ ихтэй зүүн хэсгийн далайн эргүүд рүүгээ тог дамжуулж байгаа. Нэгэнт эрчим хүчийг 3300 км радиус дотор хаана үйлдвэрлэснээсээ үл хамаарч, маш бага алдагдалтай дамжуулдаг төхөөрөмжтэй болчихсон учир эрчим хүчний эх үүсвэрийг зөөгөөд байх шаардлагагүй болж байна. Уран, усан цахилгаан станц, нар салхи нь хаана байна тэнд нь л эрчим хүч үйлдвэрлээд түүнийгээ хэрэгтэй газар нь хүргэж өгье гэдэг бизнесийн шинэ модел гарч ирж байгаа юм. 3300 км радиус гэдэг нь өнөөдрийн хэт өндөр хүчдэлийн тогтмол гүйдлийн шугамын хүрч байгаа урт юм. Энэ тоо цаашид өсөх байх л даа.
-БНХАУ-ын зүгээс хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийг манайд худалдах боломжтой хэмээн мэдэгджээ. Энэ тухайд?
-Хятадын Гадаад яамны сайд баруун аймагт очиж уулзалт хийсэн. Манай баруун таван аймгийн малыг өвчингүй гэж хэлэхэд болно. Малын өвчин зэрлэг амьтадтай холбоотойгоор зүүн хэсэгт гардаг. Тиймээс малынкөвчингүй баруун таван аймгаас мах худалдаж авна уу гэдэг саналыг Чиндаод болсон уулзалтын үеэр тавьж, тохиролцсон. Энэ удаад зүүн бүс нутагт тариа тарьж, үйлдвэрлэсэн гурилыг худалдан аваачээ гэх саналыг дэвшүүлсэн. Татварыг хөнгөрүүлэх эсэх асуудлыг ярьж байна. Монгол Улсын төвийн хэсэг бол дэд бүтэцтэй, зах зээлдээ ойр. Төмөр замаараа дамжаад наймаа хийх боломжтой. Мөн уул уурхайн ихэнх нь төвийн бүсдээ байна. Харин баруун, зүүн бүсийн онцлог нь хөдөө аж ахуй илүү хөгжсөн.
Ховдод үйлдвэрлэсэн махыг Хайлаар луу зөөнө гэвэл тээврийн зардал нь маш өндөр тусна. Тиймээс Шинжаан, Өвөр монгол руу зарах юм бол эдийн засгийн хувьд өрсөлдөх чадвартай. Халх гол суманд ашиглагдаагүй маш их газар байгаа. Түүнийг ашиглан тариа тарьж, их хэмжээний гурил үйлдвэрлэж экспортлох боломжтой гэж л ярьсан. Бүсчилсэн хөгжил гэдэг шиг баруун талаа Төв Ази, Казахстан, Шинжаан, Уйгар гэсэн энэ интеграцид холбоё. Зүүн хэсэгээ Зүүн хойд Азийн интеграцид холбоё. Владивосток руу гэхэд гурвалжин будаа гаргаад эхэлж байна. Энэ нь эдийн засгийн хувьд өрсөлдөх чадвартай байна л даа.
-Хийн хоолойг Монгол Улсаар дамжуулах саналаа ОХУ-ын ерөнхийлөгч Путинд дуулгаж байсан бол энэ удаад БНХАУ-ын талд уламжилсан. Тэдний зүгээс ямар байр суурьтай байгаа вэ?
-Хийн хоолойн дээр Орос, Монгол хоёр улс санал нэгдсэн. Хятад улс Оросын хий үйлдвэрлэгчээс удаан хугацааны турш тогтвортой, худалдан авах гэрээгээ байгуулсны дараа хоолой тавигдана. Ийм гэрээ байгуулагдахгүй бол хоолой тавигдахгүй шүү дээ. Ямартай ч Оросын зүгээс “Бид хий зарахад бэлэн байна, Монголын нутгаар хоолой явна” гэдгээ илэрхийлсэн. Ийм түвшинд л байгаа.
-100 тэрбум рублийн зээлийн асуудал хөндөгдсөөр байгаа. Уг зээл бүтсэн тохиолдолд юунд зарцуулахаар төлөвлөж байгаа вэ?
-Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газрыг үеэс эхлэн 100 тэрбум рубль зээлэх тухай асуудлыг ярьж байна. Засгийн газрын баталгаа гаргаж өгөх гэхээр ОУВС зөвшөөрөхгүй байна гэсэн шалтгаанаас үүдэн хоёр жилийн хугацаа өнгөрчихөөд байгаа. Ерөнхийлөгч манай Засгийн газар баталгаа гаргаж өгөх боломжгүй учраас УБТЗ болон ТЭЦ-III, ТЭЦ-IV өөрийнхөө орлогыг барьцаалаад арилжааны зээл авъя, тэгэхгүй бол болохоо байлаа гэдгийг хэлж байгаа. УБТЗ дээр л гэхэд ойрхон хоёр аваар гарлаа. Учир нь дэр модоор хийсэн 400 км замыг шинэчилж амжаагүй байгаа. Ядаж л үүнийгээ бетон дэрээр солих ажлыг хийхгүй бол дахин ямар ч аюултай зүйл болоо билээ, бид мэдэхгүй шүү дээ. УБТЗ бол Орос, Монголын дундын үйлдвэр. Энэ үйлдвэрийнхээ төлөө Оросын төмөр зам санаа зовох ёстой. Тэгэхээр 100 тэрбум рублийг шингээх гурван байгууллага бол ТЭЦ-III, ТЭЦ-IV, УБТЗ юм. Арилжааны шугамаар зээлээ авна, төлнө. Улсын төсөв болон Засгийн газар баталгаа гаргаж өгөхгүй. Компани болгон өөрийнхөө авсан зээлийг эргэн төлнө. Хариуцлагатай болно.
УБТЗ-д авах зээлийг хөдлөх бүрэлдэхүүн авахгүй гэх хориг байгаа. Ачааны вагон авч болохгүй. Үүнийг зөвхөн төмөр зам засварлах, шинээр тавихад л зарцуулна. Төмөр замаа хос болгох, аюулгүй байдлаа хангахад зарцуулна гэсэн үг. Манай хуулиар Төмөр замын аж ахуй, Тээврийн аж ахуй гэж хоёр хуваагдсан байдаг. Тээврийн аж ахуй нь улсынх, хувийнх хэнийх ч байж болдог. Зам улсынх, машин хувийнх гэдэгтэй адил. Төмөр зам бол зам нь ч машин нь ч улсынх байгаад байгаа юм. "Оросын төмөр зам"компани төдийгүй дэлхий даяараа зам болон тээвэр нь тусдаа болсон, хэн дуртай нь төлбөрөө төлөөд вагоноо явуул гэдэг системд орчихсон. Манай УБТЗ ч гэсэн үүн лүү шилжихээс өөр аргагүй. Энэ тохиолдолд хөдлөх бүрэлдэхүүнийг нь хувийн компаниуд худалдаж ав, улс дахин түүнд мөнгө зарахгүй гэж байгаа. Тиймээс 100 тэрбум рублээс төмөр замд оногдох хэсэг зөвхөн замыг тэгшитгэх, замыг хос болгоход зарцуулагдана. Улмаар цахилгаантай болгоход зарцуулагдана. Хамгийн эхлээд Богд хаан төмөр зам гэдгийг байгуулж, Улаанбаатар хотын дундуур транзит вагон явахыг болиулна. Транзит вагон явахаар зам хаагдах давтамж ихэсдэг. Вагоныг хотын гадуур явуулчихаар хотын дундах төмөр замыг “Railbus” явдаг, нийтийн тээвэрт зохицуулж болж байгаа юм. Явж байгаа машинд бага саад болж байж хотын түгжрэлийг эрс бууруулах боломжтой. Транзитын хэмжээ жил бүр эрс нэмэгдэж байгаа учир хотын гадуур явуулах юм бол хэнд ч саад болохгүй. Иймэрхүү шинэчлэлүүдийг УБТЗ-д хийхийн тулд Орос, Монгол хоёулаа л зээл олж өгч, ажил болгох хэрэгтэй л дээ.
-Халх гол сумыг шинэчлэх тухай төслөө ОХУ-ын Ерөнхийлөгчид танилцуулжээ. Хэрхэн шинэчлэх вэ. Хэдий хэмжээний өртөг мөнгө зарцуулахаар тооцоолсон бол?
-Наян жилийн өмнө дайн болж байсан газар Халх гол сумын нутаг. Ирэх жил болох Халх голын дайны 80 жилийн ойг угтаж тус сумын төвийг шинэчилж, Баянхонгор аймгийн шинэ жишиг хоёр сумын зургийг үзүүлсэн. Манай нефтийн зах зээлийн 80 хувийг дангаараа хангадаг “Роснефть” компаниас найман сая еврогийн хандив өгөхөөр болсон. Халх голын 80 жилийн баярт зориулаад ийм бэлэг өгье гэсэн. Тэр бэлгийн дагуу дараа жилийн наймдугаар сар гэхэд шинэ Халх гол сум баригдаж дуусна.
-Боомттой болох, боомт ашиглах асуудлуудад ямар шинэ ахиц гарсан бол?
-“Танай нүүрс жилдээ 30 сая тонн гарахаар бол газраа үнэгүй аваад өөрийн гэсэн боомттой бол, таван сая тонн орчим байх юм бол төлбөрөө төлөөд одоо байгаа боомтуудыг ашиглаад яв” гэсэн л дээ. Хэрэв боомттой болох юм бол өөрсдөө тохижуулж, экологийн шаардлага хангасан буюу төмөр замаас усан зам руу шилжих үед нүүрс нь тоос босддоггүй байх байшин барих ёстой гэсэн зүйлийг ярьж байгаа. Манай нүүрсний компаниуд жилд гаргах хэмжээгээ бодож байгаад багахан бол тэдний боомтод хөлсийг төлөөд явчих, их хэмжээгээр байх юм бол өөрийн гэсэн боомттой болсон нь дээр л дээ. Энэ өнгөрсөн жил шийдэгдсэн асуудал юм. Үүнд саад болж байгаа нэг зүйл нь Таван толгой-Сайншандын төмөр замын асуудал. Уг төмөр замыг барихгүй бол нүүрс дахиад төмөр зам руугаа ирж амжихгүй. Боомттой болъё гэвэл энэ төмөр замыг баригдаж дуусахтай зэрэгцэх хэрэгтэй. 20, 30 сая тонн нүүрс одоогийн төмөр замаар явж багтахгүй шүү дээ. Мөн дээрээс нь 100 тэрбум рублийн зээлээр хийх нэвтрүүлэх чадамжийг нэмэгдүүлэх ажилтай уялдаж байгаа. Сайншандад төмөр зам бариад оччихлоо гэж бодоход Сайншандаасаа Наушкаар гарах үед нь ачаалал нь дүүрчихнэ. Тийм нөхцөл байдал үүсвэл ажил явахгүй. Боомттой болох, төмөр замын шинэчлэлийг хийх, Сайншандаас Цогтцэций рүү төмөр зам тавих зэрэг нь бүгд хоорондоо уялдаатай. Ингэж байж бид дэлхийн зах зээлд нүүрсээ зарна. Өнөөдөр Сайншанд хүрсэн төмөр зам байхгүй учраас Хятадын компаниудын хэлсэн үнээр нь дэлхийн зах зээлээс хямд үнээр өгч байна.
-Азийн хүүхдийн наадмыг 2020 онд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулахаар төлөвлөжээ. Уг наадмыг зохион байгуулахад тусалж, дэмжхийг чуулганд оролцсон орнуудын төлөөлөгчдөд уриалж байсан. Энэхүү наадмын тухай мэдээлэл өгөөч?
-Азийн хүүхдийн наадам зохион байгуулах ажлын хүрээнд бүтээн байгуулалтууд хийж байгаа. Гэхдээ төсвөөс биш. Байт суурийн талбай байгуулагдлаа. Налайх дүүрэгт хөнгөн атлетикийн олон улсын тэмцээн явуулж болохуйц талбай байгуулагдаж байна. Буянт-Ухаа спорт ордны хажууд тивийн хэмжээний усанд сэлэлтийн уралдаан явуулж болох усан спортын төв, 10-15 мянган хүний суудалтай хөл бөмбөгийн стадион баригдахаар төлөвлөж байна. Энэ бүхэн Ерөнхийлөгчийн ивээл дор явагдаж байгаа. Азийн хүүхдийн наадам болоод өнгөрөхөд бид тивийн хэмжээний тэмцээн авч болохоор спортын материаллаг баазтай болж үлдэхээр зорьж байна. Монголын компаниудад энэ ажилд хандив өгөөч гэсэн уриалгыг илгээж байгаа. Оросын компаниудад ч энэ хүсэлтийг хүргүүлж байна. Энэ хүүхдийн наадам нь Оросоос анх үүссэн. Хоёр дахь гадаад улс нь манайх болж байгаа юм. Дараа нь өөр улс авах байх л даа. Ирэх хүүхдүүдэд зориулсан орон сууц гэх мэт ложистокоо одооноос хийж байна. Спортоор дамжуулж хүүхдийн хүмүүжилд нөлөөлж байгаа хэрэг шүү дээ. Мөн Монгол Улсыг Азид сурталчилж өгөх нэг боломж бүрдэнэ. Ирэх жил Орос, Монгол, Хятадаар “Silk way rally” болно. Париж-Дакартай тэнцэхүйц хэмжээний, олон мянган хүнийг нэгтгэсэн том уралдаан болох гэж байгаа. Иймэрхүү том арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулснаар улсаа суртчлаад зогсохгүй, эдийн засагт нэмэр болох юм.
О.АРИУНЦЭЦЭГ
Эх сурвалж: "Өдрийн" сонин
Сэтгэгдэл0
Сайншанд хүрэх төмөр замын ажлыг хэн саатуулсан билээ. Өөрсдийгөө шүүмжилж, түүндээ харамсаж байгаа бол сайн хэрэг. Одоо хулгай хийхээ багасгаж /Эд нар хулгайлахгүй байна гэдэг нар баруун хойноос навтас чирээд гарахын үлгэр/ улс орныхоо эрх ашгийг бодоцгоо.
ТТ-с Сайншанд Чойбалсан хүртэл ТЗ барина гэж женко баахан хошгоруулаа биз дээ,мартчихсан уу?
Хархыг хулхи руу нь буудчихаар мөч нь татаад, сүүл нь гозойгоод үхдэг. Түүнтэй яасан адилхан зураг харагдаж байнаа.
Уг нь Эм Си Эс-ийн Оджаргал Монголын нүүрс экспортлогч компаниуд хувь хувиа бодолгүй бүгд нийлж нүүрсний нэг үнэ барья гэж хэлээд л байгаа шүү дээ.Төмөр замгүйдээ биш манай нүүрсний компаниуд эв нэгдэлгүйдээ л Хятадуудын аманд унаад байгаа шүү дээ.
Уг нь Эм Си Эс-ийн Оджаргал Монголын нүүрс экспортлогч компаниуд хувь хувиа бодолгүй бүгд нийлж нүүрсний нэг үнэ барья гэж хэлээд л байгаа шүү дээ.Төмөр замгүйдээ биш манай нүүрсний компаниуд эв нэгдэлгүйдээ л Хятадуудын аманд унаад байгаа шүү дээ.
ЖАНХУУ, ЗИКА ВИРУС ГЭСЭН 2 атийсан тайрдасын хэлж байгаа үг болгон нь дандаа худал, үйлдэл болгон нь хулхи байдаг. Энэний хэлсэн үгийг дан эсрэгээр нь ойлгоход яг болно. Оросоос маш өндөр үнэтэй тог авч байгаагаа, бүхэл бүтэн тусгаар тогтносон улс байж Эгийн гол дээр ганц усан ЦС байгуулж чадахгүй байж үхсэн баасны чинь эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээ вэ, зика вирус ээ? Хятад руу 270-хан км нарийн төмөр зам тавиад дэлхийн зах зээлийн өндөр үнээр зарах байсныг 8 жил таслан зогсоосон хүн нь оркуудын бөөс жанхуу гэдгийг мэдсээр байж бас юун үлгэр яриад байна аа? Говиос Дорнод руу тавигдах төмөр замыг нэн даруй зогсоох хэрэгтэй, ямар ч үр ашиггүй, хэрэггүй төмөр зам барих нэрийдлээр мөнгө угаах, завших ажил л явагдаж байна. Оросууд өөрсдөө асар их нүүрстэй орон Манай нүүрсийг хямд тээвэрлэнэ гэдэг шал худлаа. Монголчууд хамгийн том зах зээл нь хажууд нь байхад шал өөр зуг рүү чулуу хөөгөөд тэнээд байх шаардлага ерөөс байхгүй. Та нар эрүү ухаантай юм бол бодоод үзээч. Хятадын барааг Москвагаас
ЭНЭ ХЭРЭГ ХҮЛЭЭХ ЧАДВАРГҮЙ СЭТГЭЦИЙН ӨВЧТЭЙ АРД ГЭГЧ ХИЙХ АЖИЛГҮЙ ЮМ УУ? ЭСВЭЛ ТӨЛБӨРТЭЙ АЖЛАА ХИЙГЭЭД БАЙГАА ЮМ УУ?
Та нар эрүү ухаантай юм бол бодоод үзээч. Хятадын барааг Москвагаас зөөвөл шатах уу баяжих уу. Хятадууд манай нүүрсийг худалдаж авья. далайн боомтоороо олон улсын зах зээлд гаргаж өгье гээд байхад заавал Орос руу төмөр зам тавьж зөөнө гээд байгаа хүмүүс Монголын эдийн засгийг сүйрүүлэх, хорлон сүйтгэх, ард түмнийхээ эсрэг гэмт хэрэг хийгээд байгаан биш үү. Хятадаар дамжуулж нүүрсээ гаргах нь хамаагүй эрсдэл багатай. Монголд үйл ажиллагаа явуулдаг Японы Сумитомо компани 2008 онд Оросоор дамжуулж Япон руу нүүрс гаргаж үзсэн түүхтэй юм. Оросын гааль болон төмөр замын хүнд суртлыг арай гэж даван Японд очиход тэр нүүрсний талаас илүү хувь нь хог шороотой холилдсон хэн ч худалдаж авахааргүй нүүрс очсон гэж Сумитомо компанийн хүмүүс хэлдэг юм. ОХУ, БНХАУ-ыг холбосон байгалийн хийн хоолойг Монгол Улсын нутгаар дамжуулах өмнө тавьсан саналыг дэмжиж байгаагаа дахин нотолсон л болохоос яг шууд хийн хоолой тавина гэсэн үг өгүүлбэр огт алга. Оросууд биднийг 28 жил яг ингэж хуурч байна. Цаашид ч хуу
ЭНЭ ХЭРЭГ ХҮЛЭЭХ ЧАДВАРГҮЙ СЭТГЭЦИЙН ӨВЧТЭЙ АРД ГЭГЧ ХИЙХ АЖИЛГҮЙ ЮМ УУ? ЭСВЭЛ ТӨЛБӨРТЭЙ АЖЛАА ХИЙГЭЭД БАЙГАА ЮМ УУ?
ДАРАВГАРААСАА БОЛЖ ҮХЭВ.ККК
103.229.120.29 Киноны Загалмайлсан эцгийг шүтэн бишрэгч Орос бандийн шүтэн бишрэгч Орк бас нэг Загалмайлсан эцэг! ккк.
Оросууд биднийг 28 жил яг ингэж хуурч байна. Цаашид ч хуурсаар л байх болно. Орос хэзээ ч байгалийн хийн хоолойг Монгол Улсын нутгаар дамжуулахгүй, хэрэв дамжуулах боллоо гэхэд Монгол улс ШХАБ-д гишүүнээр элсэж Оросын нэг муж болсон тохиолдолд л тавих болно. Путин ч энэ зэргийн эргүү мал бөхийг хэрхэн яаж хулхидахаа маш сайн мэдэж байгаа!!!
ЭНЭ ХЭРЭГ ХҮЛЭЭХ ЧАДВАРГҮЙ СЭТГЭЦИЙН ӨВЧТЭЙ АРД ГЭГЧ ХИЙХ АЖИЛГҮЙ ЮМ УУ? ЭСВЭЛ ТӨЛБӨРТЭЙ АЖЛАА ХИЙГЭЭД БАЙГАА ЮМ УУ?
122.201.25.46 жанхуугийн баасны ялаа чи битгий балайр. МАНАН-гийн баасуудаас үнэхээр ард түмэн залхаж байна. Бидний үнэн үгийг гаргах сонин, тв, сайт ч байхгүй, бүгдийг жанхуу, ман худалдаад авсан. Миний бүх комент фэйс, инстаграм, твиттер дээр байгаа. Чам шиг баас идэж жорлонд хоргоддоггүй.
122.201.25.46 гэгч Ориг төвд гаралтай оркуудын бөөс жанхуугийн баасыг идэж угаадсыг нь гудрагч эргүү оркын ярьж хэлж байгаа нь хүртэл цаанаа ямар ч утга локик, авцалдаагүй. Аргагүй л 4-р ангийн боловролтой кармааны хулгайчийн баасны ялаа мөн дөө. Ямар ч хэрэг хийгээгүй ард иргэд бид яахаараа хэрэг хүлээнэ гэж? Арай төмөр замын 280 сая доллар, 17 чингэлэг спирт, номурангийн 120 сая долларын хэрэг, майдарын 17 тэрбумын хэрэг, жанхуугийн төмөр замын 280 саяын дуйврыг дарахын тулд гэм зэмгүй залууг алсан махбалын хэргийг ард бидэн дээр тохох гээд байна уу? Жанхуу амласныхаа дагуу шүүхийг эрүүлжүүлж, шударга бус шүүгчдийг сольж, ард иргэдийн бүх өрийг тэглэж, өөрийн офшорт байгаа 1.1 тэрбум доллар, 17 чингэлэг спирт, номурангийн 120 сая долларыг улсад буцаагаад тушаачихвал хэн ч гомдол мэдүүлэхгүй ш дээ!!! Жанхуу амласнаа биелүүлж чадахгүй бол харийн хэргээ хүлээгээд шоронд сууж бүх хулгайлсан мөнгөө улсад тушаах нь шударга ёсонд нийцэх биш үү?
ЭНэ хулгайч царайтай нөхрийг хархаар л дандаа худлаа хар хор атаа чөтөө өөр юу ч алга даа
Сэлэнгийн хужаа бэлтрэг.
ТТ н НҮҮРС ДУУСАХААР ТӨМӨР ЗАМ ХАЯГДАЛ БОЛНО ДОО МАРДАЙН ТӨМӨР ЗАМ ын түүх давтагдах вий
Энэ нүсэр цахилгааны бүтээн байгуулалатаас цомхон, хэрэглэгчдээ ойр цахилгаан үүсгүү-түгээгүүрийн чистемд шилжиж, GE, Siemens зэрэг цахилгааны томчууд өндөр хүчдэлийн бизнeсээ хаахад хүрч байгаа даа. Микрогрид нээд хайвал зөндөө мэдээлэл байгаа
Ийм эргүү юм ярих гэж дээ. Монгол улс байгалиасаа, түүхэндээ, үр ашгийн хувьд яагаад ч газар тариалангийн улс биш. Хүнээс гуйхгүй, өлсөж үхэхгүйн тулд жоохон тариа, ногоо тарьвал их юм. Жилд 100 сая тон хураадаг Оростой яаж өрсөлдөж Хятадад зарах гэсэн юм бол. Монгол улсын үүц болсон Дорнодын талыг бүгдийг эргүүлж, цөл болгох санаатай. Муу Сэлэнгийн хужаагаас ийм л санаа гарна даа
Орос ,хятадаас эрчим хүч амиа зогоож айж .... юун худал бүлтрнэ вэ???????. Ням гаригт тоггүй яаж сандрав аа,???????? үлгэн салган тогтой байж. энэ өвөл УБ хөлдөхөд гайхах юм алга. Гэтл бэлэн ам, шалдан гуяа Та Жэнко супер тог экспортлож Япон солонгосыг хангана гэж буудаэж амьтны онигоо болж байх гэж,,, одоо гадагш тэнүүчилж ингэж дэмий донгсохоо болихгүй бол ичиж үхэх нь иргэд чинь Хөршүүд доог хйигэд байна.
Орос ,хятадаас эрчим хүч амиа зогоож айж .... юун худал бүлтрнэ вэ???????. Ням гаригт тоггүй яаж сандрав аа,???????? үлгэн салган тогтой байж. энэ өвөл УБ хөлдөхөд гайхах юм алга. Гэтл бэлэн ам, шалдан гуяа Та Жэнко супер тог экспортлож Япон солонгосыг хангана гэж буудаэж амьтны онигоо болж байх гэж,,, одоо гадагш тэнүүчилж ингэж дэмий донгсохоо болихгүй бол ичиж үхэх нь иргэд чинь Хөршүүд доог хйигэд байна.
Ene ul buteh zuil ee ! Yaahav saihan sonsogdoj b. Ter orosiin zeeleer SHINE STANTS bariaach ee. Urgutgul hiine, " huuchirch iljirsen deelee l nuhnu " gesen huuchnii "yaduu" uzleesee salj uzeech ee! Tsomhon shine, orchin ueiin tehnolog oruulj ireech ee. Sanaachlaga, uzel bodol chin uragshaa yavahaa bolichihson, 3-4 dugeer stantstaigaa hamtdaa hugshurchihsen, hotsrogdchihson um uu Darga aa?
Ta nar "super erchim huch " ntr gej Jenkogiinhoo ner turiig zuvhun Mongoldoo bish gadaadad unagahaa odoo bolichihvol yaasiimb? Manai erchim huchnii """"unuudriin"""" gun gunzgii hiamraliig 2 hursh medehiin super deedeer medej baigaa. Manai exportiin erchim huchiig ted avlaa uy? Tegeed tsaash ni re -export hiilee uy? Ta buhend min itgej strategic salbaraaraa togluulaa uy? Er ni ta hed min, 2 hursh bolon busad uls ornuud manaid "ITGEJ BAINA UU UGUI UY " gedeg sudalgaag neg hiigeed uzvel yaasiiimb? Ta hed min bish, OU- VALUTIIN SAN manai ulsiig avch yavaa gedgee martagnaa uy?
Komentiig minu zee ustgav. Bayarllaa.
Сайхшандын төмөр замыг бариулаагүй нөхдийн нэг нь та зүй ёсоор орох байх. Австрали улс хичнээн нам солигдсон ч гэсэн батлагдсантөсөвт ажил явдгаараа явж байна. Одоо Сидней хотын нүүр төрхийг өөрчилж өндөр барилгуудаархаа сайгүй дүүргэнэ гэж төлөвлөгөө боловсруулсан. Саяхан нэг намын ЕС ыг унагасангэсэн ч нөгөө ажил өчүүхэн ч саатахгүй яг хугацаандаа орно. Монгол улс шиг худалч хуурмаг улс дэлхий дээр хаа ч байхгүй.
Эднүүсийг янз бүрийн төсөл хөтөлбөр санаачлахаар бүүр айх юмаа. Санаачласан ажил нь хэзээ бүтэж, үр дүнд хүрч байсан түүх байна уу. Багахан шиг л манийгаа жаргаах гэж оролдоосой
Таарсан таар шуудайнууд 10 жил төмөр зам гацааж Монголоос 10 тэрбум $ булаасан луйварчид.Женко нь хөмсөгөө зангидсан сүржин жүжигчний хямдхан харцтай бол Зика нь тогтворгүй ийш тийш гөлөлзсөн нүдээрээ духан доороосоо хулмалздаг хулгайч харцтай.
ene dandaa hydla yarij yavhiimaa z bolimoor yuma
Маш буруу ярьсан байна. Хэрвээ Дорнодын үржил шимтэй уудам талд тариа ногоо тарьвал 5-10 жилдээ ашиг өгч мэдэх юм. Гэхдээ цаашдаа Хэрлэн гол, Халх гол ширгэж хөлсний элэгдэл явагдаад удахгүй цөлжих аюултай. Монголын ганц нандин үүц болсон Дорнодын талаас минь савраа тат.
Эхлээд 268 км төмөр замаа тавьчих. Тэгээд л нүүрсний үнэ 2-3 дахин өсөх магадлалтай шүү дээ. Энийг энгийн эрүүл хүмүүс ойлгож байгаа. Дараа нь олсон орлогоороо ард түмнийхээ амьдралыг өөд татах бодлого явуул. Төрийн үүрэг бол ерөөсөө л энэ шүү дээ.
Эхлээд 268 км төмөр замаа тавьчих. Тэгээд л нүүрсний үнэ 2-3 дахин өсөх магадлалтай шүү дээ. Энийг энгийн эрүүл хүмүүс ойлгож байгаа. Дараа нь олсон орлогоороо ард түмнийхээ амьдралыг өөд татах бодлого явуул. Төрийн үүрэг бол ерөөсөө л энэ шүү дээ.
АНУ-д доншуучилж ирээд ОФФШЕР-ын хэргийг одоо шийдлээ гэсэн чинь яасан вэ? Худлаа хуцахаа больж үз, бэлтэргээ