Нэгэн цагт Монгол Улсыг “Эрэл улс” болгох шахаж байсан Б.Эрдэнэбат гэдэг хүн бий. Одоо бол “Эрэл” ХХК-ийн ерөнхийлөгч Б.Эрдэнэбат л даа. Тэр үед “Эрэл”-гүй улс төр, бизнес, хууль шүүхийн байгууллага, тэр ч бүү хэл хамтлаг хүртэл байгаагүй юм шүү.
Б.Эрдэнэбат Монголын хамгийн олон лиценз эзэмшигчдийн тоонд одоог хүртэл байдаг. Тоолохоор 36-37 лиценз гарч ирдэг гэсэн эх сурвалжийн мэдээлэл бий. Өөрөөр хэлбэл, уул уурхайгаар гол “таяг”-аа хийж ирсэн хүн. Мөн барилгын бүтээн байгуулалт, барилгын материалын үйлдвэрлэл гээд түүнд ороогүй салбар байхгүй.
Түүнчлэн УИХ-ын гишүүн, намын дарга, бас Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид нэр дэвшиж байсан юм.
Энэ утгаараа Б.Эрдэнэбат гэдэг хүнд гэрэл, сүүдэр аль аль нь бий гэхэд болно.
Гэхдээ “Эрэл”-ийн Б.Эрдэнэбатыг өнөөг хүртэл дагасан нэг л зуршил бий.
2000-аад оны үед ааг бяр нь багтаж явах үедээ, өдгөө жирийн нэг бизнесмэнийн дүрээр ажиллаж байхдаа өрөө шүүхээр “дардаг” аргаасаа салж чадахгүй яваа хүн. Дардаг гэдгийг хашилттай хэлж байгаа юм.
Учир нь ийм юм.
1990-2000 оны үед буюу газар нутгаа ухаж гайхалтай ашиг олдог гэдгийг монголчууд мэдэхгүй байсан цаг үед “Эрэл”, “Монполимет”, “Гацуурт”, “Монгол газар” гэсэн хэдхэн том компани байв.
Өвөрхангайн Уянга сумын Өлтийн хөндий, Бөөрөлжүүтийн ам, Мод мухар гээд уул уурхайн хөлд анх сүйдсэн газруудад энэ компани оройлон оролцож байлаа.
Хамгийн сонирхолтой нь “Эрэл”-ийн Б.Эрдэнэбатын нөгөөдүүлтэйгээ лиценз булаалдсан, мөнгө төгрөгийн маргаан хийж, түүнийгээ шүүхээр шийдүүлсэн тохиолдол олон байдаг юм. Маргаан нь шүүхийг даваад Үндсэн хуулийн Цэц хүртэл орж байсан удаа бий.
Үндсэн хуулийн Цэц 2004 оны зургадугаар сарын 7-нд Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг хянан шийдвэрлэж дүгнэлт гаргасан байдаг.
Одоогийн УИХ-ын гишүүн Ц.Гарамжав, тухайн үед “Монполимет”-ийн захирал байхдаа “…“Монполимет” ХХК нь 2001 онд “Эрэл” ХХК-тай худалдааны гэрээ байгуулсан юм. Гэтэл “Эрэл” ХХК энэ гэрээгээр манайд шилжүүлсэн техникээ хүчээр татан авч хууль бус үйлдэл гаргасан тул 2001 оны аравдугаар сарын 10-ны өдөр “Монполимет” ХХК Хан-Уул дүүргийн шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж, уг маргааныг Хан-Уул дүүргийн шүүх 2002 оны арваннэгдүгээр сарын 11-ний өдөр хянан хэлэлцэж 64а дугаартай шийдвэр, мөн энэхүү шийдвэрийг давж заалдах шатны шүүх 2003 оны нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр авч хэлэлцээд 13 тоот магадлал гаргасан. Дээрх шийдвэр, магадлалыг хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхийн Иргэний хэргийн танхим 2003 оны гуравдугаар сарын 21-ний өдөр хянан хэлэлцээд 182 тоот тогтоол гаргасан бөгөөд уг тогтоолоор “Монполимет” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг авч хэлэлцсэн Хан-Уул дүүргийн шүүхийн 64а дугаар шийдвэр, Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхийн 13 дугаар магадлалыг тус тус хүчингүй болгож, хэргийг дахин хянан хэлэлцүүлэхээр анхан шатны шүүхэд буцаасан билээ. Гэтэл Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат нь …Анхан шатны шүүхийн 64а дугаартай шийдвэр, давж заалдах шатны шүүхийн 13 дугаартай магадлал нь хууль зөрчөөгүй байна, …Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны 182 тоот тогтоол үндэслэлгүй” гэсэн илт хууль болон бодит байдалд үндэслэлгүй дүгнэлт бичиж, улмаар 2003 оны зургадугаар сарын 20-ны өдрийн Улсын Дээд шүүхийн хуралдаанд оруулан хэлэлцүүлж 19 дугаартай тогтоол гаргуулсан. Иймд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дээрх заалтыг зөрчиж, шинээр илэрсэн нөхцөл байдлыг хянуулах тухай хүсэлтийг Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат ганцаараа хянаж хариу өгснөөрөө Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Дөчин есдүгээр зүйлийн нэг дэх хэсгийн “Шүүгч хараат бус байж гагцхүү хуульд захирагдана”, Тавин нэгдүгээр зүйлийн нэг дэх хэсгийн “Улсын Дээд шүүх Ерөнхий шүүгч, шүүгчдээс бүрдэнэ”, Тавин хоёрдугаар зүйлийн нэг дэх хэсгийн “Бүх шатны шүүх хэрэг, маргааныг хамтын зарчмаар хянан хэлэлцэж шийдвэрлэнэ” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж байгаа тул Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Монгол Улсын Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх талаар дүгнэлт гаргаж өгнө үү” гэжээ. Харин Үндсэн хуулийн Цэц “…Монгол Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ч.Ганбат Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Тавин нэгдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Тавин хоёрдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, Дөчин есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Арван зургадугаар зүйлийн 12, 14 дэх хэсгүүдийн заалтыг зөрчөөгүй байна” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан байгаа юм. Нэг үгээр, “Эрэл”-ийн Б.Эрдэнэбат ялж, “Монполимет” ялагдсан гэсэн үг.
Дараагийнх нь “Гацуурт”-ын Л.Чинбат болсон байдаг. “Эрэл”-ийн Б.Эрдэнэбат ид явахдаа Л.Чинбатыг жинхэнэ дарж байсан түүх бий. Хоёулаа Өвөрхангайн Уянгад “газар ухдаг” байсан нөхдүүд түүнээсээ болж маргалдсан. Гэхдээ Б.Эрдэнэбат Л.Чинбатын лицензийг өөрийн болгочихоод, нөгөөх нь хохирчихсон, хэдэн жил шүүхээр, хэвлэлээр заргалдсаныг мэдэх юм. Юутай ч тэдний маргааны хохирогч нь Л.Чинбат л байсан.
Мөн 2007 оны эхээр Хөтөлийн шохойн үйлдвэрийн түүхий эдийн бааз болох “Хөтөл-2” ордын талаарх маргаан Хөтөл хотынхон болоод “Эрэл” компаниудын хооронд үүссэн.
АМГТХЭГ-ын ГУУК-ын алба үйлдвэр, орон нутаг, харъяалагдах яам, Төрийн өмчийн хороонд мэдэгдэлгүй “Хөтөл-2” ордын талбайд 1999 оны есдүгээр сард “Эрэл” ХХК-д хайгуулын лицензээр олгожээ. Улмаар гурван сарын дараа буюу 1999 оны арванхоёрдугаар сарын 20-нд тус компанид 1993 А дугаартай ашиглалтын лиценз олгосон байна. Тус хоёр компани нь хайгуулын лиценз эзэмшиж байх үедээ ордод хайгуулын ажил хийгээгүй бөгөөд ашиглалтын лиценз авснаасаа хойш “Хөтөл-2” ордод ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулаагүй гэнэ.
Харин 2006 оны наймдугаар сард Үйлдвэр худалдааны яам, Барилга, хот байгуулалтын яам, АМГТХЭГ, УМХГ, Иргэний хөдөлгөөнийхэнтэй хамтарсан шалтгалт хийж, түүний дүгнэлтийг үндэслэн АМГТХЭГ-ын ГУУКА-ны даргын тусгай зөвшөөрлийг цуцлах тухай 902 дугаар шийдвэр гарсан байна.
Харин “Эрэл” компанийнхан Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан байна. Тэгэхдээ “…ГУУКА-ны шийдвэр хууль зөрчсөнийг нотлох ба шүүхийг шударга шийдвэр гаргана гэж найдаж байгаа. “Хөтөл-2” шохойн чулууны орд хэзээ ч Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийн мэдэлд байгаагvй. “Эрэл” компани хуулийн дагуу хамгийн анх уг ордод өргөдөл гарган эзэмшсэн. “Хөтөл-2” шохойн чулууны ордтой холбогдон АМГТХЭГ-ын ГУУКА болон “Эрэл” компанийн хооронд үүссэн маргаанд Хөтөлийн цементийн үйлдвэр огт хамаагүй. Шүүх Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийг шүүхэд гуравдагч этгээдээр оролцох тухай хүсэлтээс татгалзсан нь үүний нотолгоо” хэмээн Б.Эрдэнэбатын хуулийн зөвлөх мэдэгдэж байжээ.
Түүнчлэн 2017 оны зургадугаар сарын 8-нд Хаан банкны нэхэмжлэлтэй “Эрэл” ХХК-д холбогдох гомдлыг Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх хэлэлцсэн байдаг. Б.Эрдэнэбат зээлээ төлөөгүй. Тодруулбал, шүүхээс “Эрэл” ХХК, Б.Эрдэнэбат нараас зээлийн гэрээний үүрэгт нийт 32 146 877 669 /гучин хоёр тэрбум нэг зуун дөчин зургаан сая найман зуун далан долоон мянга зургаан зуун жаран есөн/ төгрөгийг гаргуулж, хариуцагч “Эрэл” ХХК, Б.Эрдэнэбат нар шүүхийн шийдвэрийг сайн дураар биелүүлээгүй тохиолдолд барьцаануудыг шүүхийн шийдвэрийн дагуу хуульд нийцүүлэн худалдаж, үүргийн гүйцэтгэлийг хангахыг Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд даалгасугай гэсэн шийдвэрийг гаргаж байжээ.
Хамгийн сүүлд Хөгжлийн банкнаас авсан зээлийн асуудал нь босч ирлээ.
Хөгжлийн банкнаас “Эрэл” ХХК-д нийт 23 сая ам.доллар, 13.1 сая еврогийн зээлийг жилийн найман хувийн хүүтэй, 2016 оны наймдугаар сарын 5-ны өдөр хүртэл хугацаатайгаар олгохоор шийдвэрлэжээ.
Хөгжлийн банкны ТУЗ-өөс “Эрэл” ХХК-д 2014, 2015 онд зээл олгох шийдвэр гаргахдаа банкны гүйцэтгэх удирдлагад зээлдэгчийн Хан-Уул дүүргийн III хороонд байрлах барьцаа үл хөдлөх хөрөнгүүдийн газар эзэмших эрхийг тусад нь барьцаалахыг даалгаж шийдвэрлэсэн боловч тус нөхцөл шаардлагуудыг хэрхэн хангасан нь тодорхойгүй аж. Өөрөөр хэлбэл, өнөөдрийг хүртэл барьцаа хөрөнгийн газрын асуудлыг шийдвэрлээгүй банкинд барьцаалагдаагүй байна.
Засгийн газрын 2014 оны 113 дугаар тогтоолоор Байшин үйлдвэрлэх комбинат төсөлд зориулж Герман улсын Коммерц банкнаас авсан 13.1 еврогийн эх үүсвэр нь 2019 оны зургадугаар сард төлөгдөх хугацаатай юм байна.
Гэтэл “Эрэл” компани нь 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 5-ны өдрийн 381 дүгээр албан бичгээр “Байшин үйлдвэрлэх комбинат-1” төслийн бүтээн байгуулалтын ажил удааширч, төлөвлөсөн хугацаанд ашиглалтад ороогүй, барилгын салбарын зогсонги байдлаас үүдэн зээлийн хугацааг 5-8 жилээр сунгуулах, “Байшин үйлдвэрлэх комбинат-1” үйлдвэр ашиглалтад орж байгаатай холбогдуулан эргэлтийн хөрөнгөд 30 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт шаардлагатай байгаа тул гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн урьдчилгаа хэлбэрээр шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлтийг Хөгжлийн банкинд ирүүлжээ.
Хөгжлийн банкны ТУЗ-өөс “Эрэл” ХХК-ийн энэхүү хүсэлтэд үндэслэн зээлийн гэрээг 2026 оны эцэс хүртэл сунгах шийдвэр гарсан боловч “Эрэл” ХХК-ийн зүгээс гэрээнд гарын үсэг зураагүй. Өөрөөр хэлбэл, шинэчилсэн гэрээ хүчин төгөлдөр болоогүй байна.
Монголбанкинд тайлагнаж буй Хөгжлийн банкны санхүүжүүлсэн зээлийн талаарх мэдээнд “Эрэл” ХХК-ийн зээлийг хүчин төгөлдөр бус зээлийн гэрээний хугацаагаар тайлагнасан байгаа юм.
Энэ асуудал бас л удахгүй шүүхээр явж эхлэхээр болж байх шиг байна.
“Эрэл”-ийн Б.Эрдэнэбат гэж өрийг шүүхээр “дардаг” зуршилтай ийм нэг хүн байх ажээ.
Б.Дамдин-Очир
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
Ugaasaa mongold yavj bgaa business tun hovor, hamgiin tom gegdeed bgaa MCS,HHB 2 l gehed 15-16 ond tord yamar baliar handsaniig haraa biz dee.
Enebish dargiig nas barsnii margaash erel monpolimetees buh tehnikee tataj avch bailaa
та нар юм хийж бүтээж байгаа мундаг хүмүүсээ битгий ингэж хорлож байгаач. зах зээлийн нийгэмд лангуунаас өөр юм ажиллуулах хэрэгтэй ш дээ. үйлдвэр байгуулах хэрэгтэй
та нар юм хийж бүтээж байгаа мундаг хүмүүсээ битгий ингэж хорлож байгаач. зах зээлийн нийгэмд лангуунаас өөр юм ажиллуулах хэрэгтэй ш дээ. үйлдвэр байгуулах хэрэгтэй
та нар юм хийж бүтээж байгаа мундаг хүмүүсээ битгий ингэж хорлож байгаач. зах зээлийн нийгэмд лангуунаас өөр юм ажиллуулах хэрэгтэй ш дээ. үйлдвэр байгуулах хэрэгтэй
та нар юм хийж бүтээж байгаа мундаг хүмүүсээ битгий ингэж хорлож байгаач. зах зээлийн нийгэмд лангуунаас өөр юм ажиллуулах хэрэгтэй ш дээ. үйлдвэр байгуулах хэрэгтэй
Уянга суманд авилгачид төрүүлсэн гар шүү дээ.
Эрэл Эрдэнэбат 2 энэ улсад маш ихийг хийж бүтээж босгосон шүү дээ! Одоо Эрэл Эрдэнэбатыг яагаад ингэж дайраад байгаа юм бол гэж бодож үзээрэй? Хөлсний хэдэн хүнээр ингэж дайруулах ямар шалтгаан байна?
Эрэл Эрдэнэбат 2 энэ улсад маш ихийг хийж бүтээж босгосон шүү дээ! Одоо Эрэл Эрдэнэбатыг яагаад ингэж дайраад байгаа юм бол гэж бодож үзээрэй? Хөлсний хэдэн хүнээр ингэж дайруулах ямар шалтгаан байна?
Buteen baiguulalt n uguujui uguh estoi shuu dee! Zeel ugsun sanguud bankuud tegeed hohirood baih eatoi um uu? Ter sangiin mungu haanaas henii neriin umnuus bie bolson gej bodoj baina? Buteen baiguulalt nereer luiwraa darah geed baih shig!!!
Buteen baiguulalt n uguujui uguh estoi shuu dee! Zeel ugsun sanguud bankuud tegeed hohirood baih eatoi um uu? Ter sangiin mungu haanaas henii neriin umnuus bie bolson gej bodoj baina? Buteen baiguulalt nereer luiwraa darah geed baih shig!!!
Or tavisan bol oroo suuheer bish mongoor darj suraachee yasan muuhai luivarchin yum be.
Эрдэнэбат хувийн компанидаа зээл авчээ, Яасан их санаа зовдог улс вэ? Цаг хугацаа бүхний шалгуур! Байшин барилга хямд болох нь хэнд ашигтай? хэнд ашиггүй вэ?
Эрдэнэбат хувийн компанидаа зээл авчээ, Яасан их санаа зовдог улс вэ? Цаг хугацаа бүхний шалгуур! Байшин барилга хямд болох нь хэнд ашигтай? хэнд ашиггүй вэ?
Багабандийг янз янзын аргаар гартаа хийж хууль шүүхийнхнийг харцаараа хөдөлгөж өр ширээ шүүхээр даруулж байсан нөхөр. Одоо мөрийтэй тоглоомын донтой, бас бус садар самуунд татагдан орсон гэсэн яриа дагуулсан нөхөр болсон. Шударга бусын шүүхийн хонгилыг Багабанди, Баяр хоёр байгуулж ажиллуулж байсан. Сүүлд Элбэгдоржид шүүхийн хонгилыг сэргээн ажиллуулахад нь зөвлөсөн байх.
Anh l garch irsen kompani bh shuu, turuus mungu avaad turd uildver barial ugch
Манай улс олон сайхан үйлдвэрүүдтэй байсан, энэ хүний авсан Цементийн үйлдвэр, Тоосгоны үйлдвэр, байшин үйлдвэрлэх комбинат одоо хүртэл ажиллаж, олон хүнийг хоолтой явуулж байна. Мөн улсаас авсан зээлээрээ Монголд байтугай дэлхийд гайхагдах үйлдвэр босгоод, ард түмнндээ хямд үнээр сууц барьж байна шүү дээ. Энэ хүнийг оролдоод яах вэ? Амалсан олон сургууль, цэцэрлэг, орон сууцуудаа бариулаач дээ. Та нарын энэ атаархуу зан тусгүй, харин дэмжсэ дээр шүү!
Манай улс олон сайхан үйлдвэрүүдтэй байсан, энэ хүний авсан Цементийн үйлдвэр, Тоосгоны үйлдвэр, байшин үйлдвэрлэх комбинат одоо хүртэл ажиллаж, олон хүнийг хоолтой явуулж байна. Мөн улсаас авсан зээлээрээ Монголд байтугай дэлхийд гайхагдах үйлдвэр босгоод, ард түмнндээ хямд үнээр сууц барьж байна шүү дээ. Энэ хүнийг оролдоод яах вэ? Амалсан олон сургууль, цэцэрлэг, орон сууцуудаа бариулаач дээ. Та нарын энэ атаархуу зан тусгүй, харин дэмжсэ дээр шүү!
Tsalingiin zeel,tetgevriin zeel,heregleenii zeel,biznessiin zeel avsan humuus bugd l dor doroo ajil torol hiij bga ted nariig hygtsaa hetervel chaavas um hiij bga geed tolgoig ni ildeggui bizdee bank?Asyydliin agyylga adilhaan tiim ychraas uildveriig ni hyraaj avaad ger horolliig barilgajyylah ajliig ylsiin ter TOSK ch biluu kompaniar damjyylaad toluuleh heregtei bh
Энэ хорголон нүдтийг тэртээ 2000-д оны эхээр анх манай дүүргээс их хуралд нэр дэвшиж байхад нь ёстой мундаг, юм хийх хүн байна гэж бодож байсан. Гэтэл хогийн гар байсан юм билээ. Дунд голын далан дээрхи замын гэрэл 2 хоног асаад сонгогдсоных нь маргаашаас огт асаагүй нь санаанаас гардаггүй юм. "Хан уул"-ыг үлгэр жишээ дүүрэг болгоно, надад итгээч, хөрөнгө бол байна хаахалзаад бие хамгаалагчид гээд хэдэн далдаак юм дагуулчихсан сүрийг үзүүлж байгаад гишүүн болсноосоо хойш нэг ч үзэгдээгүй чацга царайлаад алга болсон муу гөлөг. Тэгээд өрнөөс өрний хооронд амь зууж яваа юм байна. Болж муу гөлөг. Энэ юу хийж бүтээсэн юм, худлаа л их дүр үзүүлсэн байх.
Хүн муутай зальтай хүн хамгийн увайгүй бялд
Бялдууч шавар царайлсан идэж ууж ханадаггүй Эрдэнэбат гэж хүн
Сайхан зусцгааж байна уу? Миний Монголчуудаа ! Та бид нэг санаа нэгдмэл зорилготой байж, түмэнд хэрэгтэй зүйл хийж, та бидэнд бидний үр хүүхдүүдэд орон сууц, сургууль, цэцэрлэг түргэн хугацаанд чанартай барих, манай улсын ганц том барилгын үйлдвэр. Шүү дээ. Манай их хуолын гишүүдийн амлаад байгаа сургууль, цэцэрлэг, амьны орон сууцуудыг амалсан хугацаанд барина шүү дээ. Манай засгийн газар амлалтаа хэрэгжүүлэхийн тулд зээл өгч сэргээн босгосон үйлдвэр юм даа, их хурал, зас гийн газрын гишүүд анхааралдаа авч амалсан барилгуудаа бариулна гэж найдаж байгаа даа. Та бүхнээсээ хамтын өндөр амьжилт хүсье.
Сайхан зусцгааж байна уу? Миний Монголчуудаа ! Та бид нэг санаа нэгдмэл зорилготой байж, түмэнд хэрэгтэй зүйл хийж, та бидэнд бидний үр хүүхдүүдэд орон сууц, сургууль, цэцэрлэг түргэн хугацаанд чанартай барих, манай улсын ганц том барилгын үйлдвэр. Шүү дээ. Манай их хуолын гишүүдийн амлаад байгаа сургууль, цэцэрлэг, амьны орон сууцуудыг амалсан хугацаанд барина шүү дээ. Манай засгийн газар амлалтаа хэрэгжүүлэхийн тулд зээл өгч сэргээн босгосон үйлдвэр юм даа, их хурал, зас гийн газрын гишүүд анхааралдаа авч амалсан барилгуудаа бариулна гэж найдаж байгаа даа. Та бүхнээсээ хамтын өндөр амьжилт хүсье.