ЭРХҮҮ./TAYGA.INFO/. ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн өвийн хороо дэлхийн байгалийн өвийн хосгүй объект болох Байгал нуурын хамгийн томоохон цутгал болох Сэлэнгэ мөрний сав газарт Эгийн голын УЦС-ыг барих төслийн үйл ажиллагаа идэвхжсэн талаар тайлбар өгөхийг Монголын Засгийн газраас шаарджээ.
Энэ тухай Олон улсын “Хил хязгааргүй голууд” экологийн эвсэл маргааш Эрхүү мужид эхлэх Монголын УЦС-ын бусад төслүүдийн талаар хийх гэж буй сонсголын өмнө мэдээллээ.
Тус эвсэл ЮНЕСКО-гийн төлөөлөгчдөд хандан, Монголын Засгийн газар “Эгийн голын усан цахилгаан станц” төрийн өмчит компанийг шинээр байгуулж байгаа явдлыг анхааралдаа авахыг уриалж байсан юм. Тус компани нь Эгийн голын УЦС-ыг барих төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай газар өмчлөх эрх болон бусад эрхүүдийг авчээ. 103 м өндөр далан бүхий УЦС нь 315 МВт хүчин чадалтай Монголын хамгийн том станц болох юм.
Энэхүү төсөл нь Сэлэнгэ мөрөн, Байгал нуурын экологийн тогтолцоонд маш аюултай гэдгийг Оросын эрдэмтэд өмнө нь анхааруулан хэлж байсан. Үүнээс гадна, Монгол улс Хятадын банкны 1 тэрбум долларын зээлийн хөрөнгөөр, Хятадын туслан гүйцэтгэгчдийн хүчээр УЦС-ыг бариад эхэлжээ. Энэ хөрөнгийг өнгөрсөн оны 6 сард царцаасан байсан билээ.
Татан буулгаад байсан энэхүү УЦС-ын төслийн оронд шинээр төрийн өмчит компани байгуулснаар Монгол улс ЮНЕСКО-гийн Дэлхийн өвийн хорооны 39 ба 40 дүгээр чуулганы шийдвэрийг биелүүлэхээс татгалзлаа. Уг шийдвэр ёсоор Сэлэнгэ мөрний сав газарт хэрэгжүүлэх гэж буй бүх гидротехникийн төслүүдийг хэрэгжүүлж эхлэхээс өмнө Байгал нуурт нөлөөлөх нэг бүрчилсэн болон цогц нөлөөллийн үнэлгээг хийн Дэлхийн өвийн хороогоор хэлэлцүүлэхийг зөвлөсөн гэдгийг экологичид сануулжээ. Гэтэл ийм үнэлгээг ЮНЕСКО-д ирүүлээгүй байна.
“Дэлхийн өвийг хамгаалах конвенцийг биелүүлэх Удирдамжийн 174 дүгээр зүйлийн дагуу бид энэхүү мэдээллийн талаар тайлбар авахаар Монголын эрх баригчдад хандсан” гэж ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн өвийн хорооны Европ, Хойд Америкийн салбарын тэргүүн Изабель Анатоль-Габриэль “Хил хязгааргүй голууд” эвсэлд өгсөн хариундаа дурджээ.
5 дугаар сарын 16-нд Эрхүү мужид Монголын Шүрэн УЦС, Орхон голоос Говь руу ус татах хоолойн төслийн талаар олон нийтийн сонсгол болох юм. Уг төслийн хүрээнд УЦС болон усан сан барихаар төлөвлөжээ. Сонсгол Слюдянка, Еланц, Эрхүүд болох ба уг сонсголыг Дэлхийн банкны санхүүжүүлдэг MINIS хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх бүлэг зохион байгуулж байгаа юм. Ийм арга хэмжээ өмнө нь 3 дугаар сарын 20-24-нд Буриадын 10 районд болжээ.
Эгийн голын УЦС-ын талаарх асуултуудад Монголын төлөөлөгчид "энэхүү төсөл нь MINIS хөтөлбөрт ордоггүй" хэмээн тун ойлгомжгүй хариулжээ. Албан ёсоор бол тэдний зөв, гэхдээ “ЮНЕСКО-ийн хувьд Эгийн голын УЦС-ыг барих бэлтгэл ажлыг нэг компани, Шүрэн УЦС, Орхон УЦС-ыг өөр компани барих уу гэдэг нь огтхон ч чухал биш” хэмээн “Хил хязгааргүй голууд” Олон улсын экологийн эвслийн зохицуулагч Евгений Симонов онцлон тэмдэглэжээ.
“ЮНЕСКО болон бидний хувьд Дэлхийн байгалийн өвийн хосгүй объект болох Байгал нуурт хохирол учруулахгүй байх нь чухал юм. Байгал нуурын хүчин зүйлийг харгалзан үзэх нь чухал гэдгийг ойлгуулахын тулд идэвхтэнүүд болон уг асуудалд санаа зовнисон олон нийт олон улсын Конвенцийн механизмаар дамжуулж, мөн Монголын УЦС-ын талаарх Дэлхийн банкны процедурын дагуу хийгдэж буй олон нийтийн сонсголд оролцох зэргээр боломжит бүх арга хэрэгслийг ашиглан тэмцэж байна” гэж Е.Симонов нэмж хэллээ. 2017.05.15
О.Барс
Эх сурвалж: Монцамэ агентлаг
Сэтгэгдэл0
1. Оросууд Байгаль нуурын дэргэд цаас, целилоидны байгальд хортой, техник, технологийн хувьд хоцрогдсон маш том үйлдвэр барьсанаас болж Байгаль далайн ус маш их бохирдсон. Үйлдвэрийн ойролцоох голын усыг саванд хутгаж аваад дотор нь загас хийхэд тэр дороо үхэж байгаа видео youtube-ээс харж байсан. Үүнд дээр нэр дурдсан Н.Семенов гэдэг орос хариу өгөх хэрэгтэй. 2. Монголчууд бид ямар ч байсан Сэлэнгэ мөрний 10-20 %-ийг гадагш татаж маш том хиймэл нуур байгуулах хэрэгтэй. Энэ нь тухайн районыг чийгшүүлэх, цэвэр усны ирээдүйн нөөцтэй болоход ус, агаар лугаа хэрэгтэй. Харин төр, засгийн "мэргэн ухнуудад" хандаж хэлэхэд Цэвэрлэх байгууламжаа үтэр түргэн барих хээгтэй. Салхин дээрээ жорлонгоо барьдаг улс манайхаас өөр байхгүй л боловуу. Францын улс төрийн зүтгэлтэн Клеменсо "Ирээдүйд нэг дусал нефть нэг дусал цусны үнэтэй болно" гэж хэлж байсан. Одоо удахгүй нэг дусал усны төлөө нийтийг хамарсан нанчилдаан болох нь тодорхой. 2. Орос ЮНЕСКО-д ажилладаг хүмүүсээ ашиглаж энэ байгууллагын энэ асуудлыг хариуцсан хүмүүсийн тархийг угааж манай улсын эсрэг улайрсан дайралт хийж байгаа хэрэг. Гэхдээ хариу муйхар дайралт хийх бас утгагүй. Тэдний ярьж байгаа зүйлд ч бас үнэний хувь бий. Тал талаас нь судалж, гурав дахь талын дүгнэлтийг гаргуулж, тэр ЮНЕСКО-гийнх нь давхар хяналт дор хэрэгжүүлвэл зохимой.
Эг дээр баригдах УЦС бол Монгол Улсын байгальд хортой. Хаа байсан Байгал нуурт нөлөөлнө гэдэгт итгэхгүй байна. Булганы Сэлэнгэ, Хутаг-Өндөр, Тэшиг, Хөвсгөлийн Тариалан, Эрдэнэбулган, Түнэл, Чандмань-Өндөр, Цагаан-Үүр, Алаг-Эрдэнэ, Ханх гм-ээр хор уршгийг нь амсах аймаг, сумд ярайж байна. Би Тэшиг сумын иргэн, биднээс асуухгүйгээр биологийн бөмбөг бэлтгэж байгаа нь МУ-ыг биш, угаах мөнгөө бодсоных. Зээлийн өр өчнөөнөөр нэмэгдэх нь олигархиудад огт хамаагүй, Төр байдаг бол үүнийг хэрэгжүүлэх ёсгүй. Нүүрсний ордууд дээр ДЦС бариад цахилгааны асуудлыг шийдэх боломж их, хэд дахин хямд, бас ЗГ зээл авах шаардлагагүй. Богдын гол дээрх УЦС-ын далан сэтэрч л байсан, бид "овоо" болж чадсан уу? Эг дээр, Тэшигийн наагуур, 30 жилд 4 дэх гүүрээ барьсан ч, 2016 оны үерээр бас гэмтлээ. Урьдах 3 нь ор мөргүй урссан. Эгийн голын усны судалгаа маань эргэлзээтэй. Ийм судалгаатай байхад хэр зураг гарсан бол? Олигархиуд маань УЦС барих туршлагагүй байдаг, хямд цемент шахах сэтгэлгээ нь бол сүрхий хөгжчихсөнийг яана?
Тийм шуу. 7 хэмжиж нэг л огтлох хэрэгтэй
Оросын гар хөл хөлсний шааруудыг эх орноосоо урвасан хэргээр эрүү үүсгэн шийтгэдэг болцгооё?
Оросын голог женко Баттулгаас эхлэх хэрэгтэй
Эхлээд хужаа гөлөгнүүдээс салах хэрэгтэй
Ene orosuud gej ih daramttai garuud ym daa
bid uagaad stants barij bolohgui yum orosiin sibiriin erchim huchnii salbar hubid ochson baih ted hamgiin ashig egdeg mongold niiluuldeg unee aldahiig husehgii b.na ternees bish orosiin zasgiin gazriin bodlogo gej bodohgui b.na
Эгийн голын сав газрын монголчууд Эг хатан ижии дээр станц барихад дургүй байгаа юм. Оросууд ямар хамаатай юм бэ? Бидэнд дургүйцэх 2 шалтгаан байна. Эхнийх нь жижиг, гэхдээ өр маань эрс нэмэгдэнэ. Дараагийнх нь, хамаагүй том, Булган, Хөвсгөл, Сэлэнгэ аймгийнхны байгаль, орчинд хор учрах нь ээ. УЦС алсдаа аймшигтай зэвсэг болдог юм. Тариалангийн талбай, бэлчээр усан дор орчихно гэдэг нь наад зах нь. Хөвсгөл, Булганы загас, жараахай, бүр жижиг амьтад, шавьж Сэлэнгээсээ бүрмөсөн саллаа. Үүнийг алгуур үйлчилгээтэй биологийн бөмбөг гэдэг юм. Бас аюултай. Далангийн доод талын суурин, тариан талбай, айлуудад байнгын аюул, занал нүүрлэнэ. Германууд 1941 онд ЗХУ-ын Европын УЦС-уудыг бөмөгдөөд л орхиход доошоо байсан хот, тосгодууд тэр аяараа сүйрсэн шүү дээ. Бөөрөлжүүт, Багануурын гээд нүүрсний хажууд станц барих гээд байгаа компаниуд байна шүү дээ. Тэдэнд Хятад улсын зээл хэрэггүй, өөрөө зардлаа гаргана. 1 Квт-д ногдох зардал нь 2-3 дахин бага. Эгийн далан тэр хол. Тийш нь зам, ЦДШ барина. Бас 2 гүүр! Усны тооцоо, газар хөдлөлтийн хамгаалалт гэсээр байтал зардал нь талийна. УЦС-д манай голууд жижигддэг юм шүү дээ. Харин Хэрлэн, Туул голууд дээр говь руу цүлхийсэн хэсэгт нь цөөрөм байгуулбал тэр ёстой хэрэгтэй.
БНХАУ бол манай хагас малууд шиг тэнэг биш.Тэд өөрийн нутаг дэвсгэрт байгаа экологийн хувьд хортой үйлдвэрүүдээ манайд нүүлгэн барихаар төлөвлөгөө гаргасан.Тэр үйлдвэрүүдээ эрчим хүчээр хангахын тулд энэ УЦС-г барьж байна.Энэ УЦС-г барьж дууссаны дараа баахан хятад үйлдвэр,тэрнийг дагасан хятад ажилчид үй түмээрээ орж ирэх болно.Чухам үндэсний эрх ашгийг хамгаалж байгаа мэт коммент бичээд байгаа этгээдүүд бол гамингийн Ан-н гишүүд дэмжигчид бөгөөд тэд гамин язгууртаа үнэнч гэдгээ харуулж байна.Манай монголын ирээдүй улам бүр бүдэг болоод байна даа.
Mongol Uls erchim hucheer haraar bus bhiig eserguutseed bdag gadnii gar huluud Mongol Ulsiin hariyataas garah heregtei . .... Orsiin baga yastan boloh heregtei
usan stantstai bolsonoor mongold bolon oros 2 land ni ashigtai uchir ni mongoldhuuraishilt tsolchilt ih b.na harin tom tom usan santai bolbol mongoliin goluud ustai b.na shuudee tegehgui geed horig tabiad baibal heden jiliin daraahebsgel baigal 2 alga bolno shuudee
Монгол улс Орост зодуулдаг Украйн загнуулдаг Белорус улс биш шүү Нүүдэлчин ард түмэн тулдаа л Монголчууд оросын өдөөн хатгалгад автахгүй тэсдэг болохоос..Байгаль нуур бохирдуулсан ноцтой материалыг цуглуулж Монгол улс дэлхийн орнуудад тараах хэрэгтэй Одоо үед оросыг өмөөрөх гадаад орнууд маш их ховордсон
Engiin irged meddeg esehiig medehgui ym. Gehdee 1 saya huntei ulaanbaatar iin undnii usnii asuudaliig ene tusuloor shiideh baisan ym. Odoo ingeed deeguuree lobby duulaad duusah ni. Bid uuh usgui boltson shuu ard tumeen. Tuuliin deer dalan baridiimuu yaadiin
Ugaasaa butehgui ajil shuu dee.hezee ch ah nar bariulahgui .ter na zuv
Хэрэв Эгийн голын УЦС-ыг зөвшөөрөхгүй гэж байгаа бол тэр хэмжээний цахилгааныг Монголд үнэ төлбөргүй өгөх хэрэгтэйш дээ.
Olsniihoo Herder hollow jiij bolood baisan.
Хэрэв орсууд станц бариулхгүй гэж байгаа бол тэр хэмжээний цахилгаанаа манайд үнэ төлбөргүй өгч, манай бүтээгдэхүүнийг зах зээлдээ оруулахыг хориглосон хоригоо цуцлаж, манайхаас авч явсан түүхийн дурсгалт зүйлсийг эргүүлж өглдөө. Мөн эхний ээлжинд нефтийнхээ хоолойг манайхаар дайруулаад тавьчих. Тэгвэл ярьж болоношдээ.
202.21.106.120 bol mash zov setgej bna. Sanal beg uhaantai zaluu bna
Нээрэн олигтойхон наймаалц
ҮЕРТЭЙ ҮЕД УС ХУРИМТЛУУЛАХ ТОМ ТОМ ЦӨӨРӨМ ТОМ ГОЛ БОЛГОНЫ ДЭРГЭД БАРИАД УСЖУУЛАЛТАНД АШИГЛАХ ХЭРЭГТЭЙ.
Ih zuv sanaa bn
... Baigal nuurt yamarch nuluugui gedgiig gadnii baiguullagaar batalgaajuulsan. .... Orsuud erchim hucheer Mongol Ulsiig daramtlah gej l ingej bga yum. Mongol tusdaa Uls.
heden hyn ene sanga's tsalin avch mongoliinhoo esreg ajil hiij baina stantsiig mash hurdan bari udahgyi bid tsever usgyi boloh tsagt krsoos uuh us uuh uu usnaas bolj odoonoos daitaj baina
Baridgaraa bari...hogiin ivaanuudad HUTS gej hel...guitsee
Булган, Хөвсгөлийнхөн тэр хуцыг чинь хүлээж авахгүй. Станц барих шаардлага байхгүй, энэ бол хортой, өрийн дарамт ч үүсгэнэ.
ЮНЕСКО-ийн дарга гэж нь нэг орос авгай байдаг гэсэн. Тэр авгай албан тушаалаа ашиглаж маниудыг бас дарамтлах янзтай. Эгийн голын УЦС-ын асуудал ЮНЕСКО-д ямар хамаа байна. Ёстой эсгий хийх газар нохой хэрэггүй гэдэг. Оросоор бол "как телеге 5-тое колесо" гэдэг.