Өнгөрсөн жил цэцэг цэврүү шиг хоёр жаахан охин барилгаас үсэрч амиа хорлосон. Зайсанд байрлах, өндөр үнэтэй барилгаас унасан тэр хоёр охины цус цементэд шингэж хатсан байж билээ. Тэд яагаад ийм аргаар амьдралаа дуусгах болсны шалтгааныг өнөө хэр тогтоогоогүй ч өсвөр насны хайр дурлал, ар гэрийн байдлаас болсон гэж олон нийт үзэж байв.
Тэгтэл дараахан нь мөн л хоёр охин хамтдаа барилгаас үсэрснийг эсрэг талын байшинд байсан залуу утсаараа бичиж, олон нийтийн сүлжээнд байршуулсан. Үзээд цочирдох байтугай, хэд хоног хар дарж зүүдлэм энэ явдлаас болж хоёр охины нэг нь газар дээрээ амиа алдах, нөгөөх нь эмнэлэгт хүргэгдсэн ч удалгүй нас барсан.
Хоорондоо тун ойрхон хугацаанд болсон эдгээр харамсам явдлаас болж олон нийтийн дунд хүүхдээ анхаарах сөхөө орсон гэхэд буруудахгүй.
Гэвч энэ анхаарал халамж хэтэрхий оройтсон юм биш биз гэх хардлага төрөх аж. Учир нь, ДЭМБ улс орнуудын амиа хорлолтын түвшинг харуулсан тайланг 2015 оны байдлаар гаргажээ. Тус тайланд дурдсанаар, 100 мянган хүн тутамд ногдох дэлхийн дундаж амиа хорлолтын тоо 10.8 байдаг юм байна.
Харин бүс нутгаар нь харьцуулбал Европчууд хамгийн өндөр үзүүлэлттэй буюу 14.1 гэсэн үзүүлэлттэй гарсан бол Зүүн Азийн (Номхон далайн баруун хэсэг) бүсэд Монгол Улс 100 мянган хүн амд 28.3 амиа хорлолт ногддог гэсэн үзүүлэлтээр дэд байрт бичигджээ. Бидний өмнө Өмнөд Солонгос 32 гэсэн үзүүлэлттэйгээр бүс нутгаа тэргүүлж байна.
НҮБ-ын хүүхдийн сангаас сургуулийн хүүхдүүдэд суурилсан эрүүл мэндийн судалгааг явуулахад хүүхдийн эрүүл ахуйн дадал муу, эрсдэлт зан үйлүүд их байна гэсэн дүгнэлт гарсан байна. Тодруулбал, сүүлийн жилүүдэд хүүхэд, өсвөр насныхны дунд осол гэмтэл, амиа хорлолт, хүчирхийлэл, өсвөр насны охидын жирэмслэлт, үр хөндөлт нэмэгдэж, бэлгийн замаар дамжих халдвар ихсэж, архи, тамхи, мансууруулах бодисын хэрэглээ нэмэгдсээр байгааг доорх судалгаанаас харж болох юм.
Судалгааны дүнгээр:
6-11 насны сурагчдын 28.6 хувь илүүдэл жин, таргалалттай.
10 сурагч тутмын нэг нь хэт илүүдэл жинтэй.
Таван сурагч тутмын хоёр нь хийжүүлсэн ундаа хэрэглэдэг.
Таван сурагч тутмын нэг нь амиа хорлох талаар бодож, төлөвлөж, нэг ба түүнээс олон удаа “Амиа хорлохыг оролдсон" гэж хариулжээ.
Нийгмийн үзүүлэлтийн түүвэр судалгаагаар 15-24 насны эмэгтэйчүүдийн 95.9 хувь жирэмслэхээс сэргийлэх эм хэрэгслийн талаар мэддэг. Гэхдээ хэрэглэх нь бага гэсэн байна. 15-19 насны охидын төрөлтийн түвшин сүүлийн 10 жилийн хугацаанд бараг хоёр дахин өсжээ.
Эрүүл мэндийн статистик үзүүлэлтээр 2016 онд үр хөндөлтийн 18,316 тохиолдол бүртгэгдэж, үүнээс 15-24 насныхны үр хөндөлт 4,228 байна. Бэлгийн замаар халдах халдварт өвчнөөр өвчлөгсдийн 11.9 хувь нь 15-19 насных, 29.3 хувь нь 20-24 насныхан эзэлж байгаа юм. Эдгээр тоо баримт нь өсвөр насныхан нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн талаарх боловсрол, мэдээлэл дутмаг байгаа гэдгийг харуулж буй гэдгийг уг судалгаанд дурджээ.
2014 оноос боловсролын хөтөлбөрийн шинэчлэлд “Эрүүл мэндийн хичээл”-ийг “Хүн ба Орчин”, “Хүн ба Байгаль”, “Хүн ба Нийгэм” хичээлд интеграци байдлаар тусган оруулах болсон. Энэ хугацаанд эрүүл мэндийн хичээлийг голд нь тасалсан удаа байхгүй ч, мэргэжлийн бус багш нар орж байсан нь өсвөр үеийнхэнд эрүүл мэндийн хичээлийн агуулгыг бүрэн хүргэж чадаагүйтэй холбоотой гэж судлаачид үзжээ.
Харин эрүүл мэндийн хичээлийг тусад нь оруулдаг болгох, хөтөлбөртэй болгох зорилготойгоор Эрүүл мэндийн яам /ЭМЯ/, Нийгмийн эрүүл мэндийн Үндэсний төв /НЭМҮТ/,НҮБ-ын хүүхдийн сангаас Боловсрол соёл шинжлэх ухаан спортын яамдын төлөөлөлтэй уулзалт хийсэн. Энэхүү уулзалтын хүрээнд эрүүл мэндийн хичээлийг 2018 оноос эхлэн интеграци аргаар биш, тусад нь бие даасан хичээл хэлбэрээр, сэтгэц заслын хамт орохоор болсныг мэдэгдсэн юм.
Сэтгэлзүйчдийн зөвлөснөөр, амиа хорломоор байна гэж ярьж байгаа бага насны хүүхэд өсвөр насанд хүрэхээрээ амиа хорлох магадлал өндөр байдаг бөгөөд эрэгтэй хүүхдүүдийн хувьд амиа хорлох магадлал илүү байгаа нь ажиглагджээ. Ер нь цочрол, сэтгэл гутрал, анхаарал халамж шаардах, бусдад дорд үзэгдэх, доромжлуулан, гутаалгах гэх мэт асуудлуудаас болж амиа хорлох шалтгаан болдог гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.
Судлаачдын хэлж байгаагаар хүүхэд өөртөө тохиолдож буй хүндрэлтэй асуудлаас болж амиа хорлодог. Тэд энэ бүхэн хэзээ нэгэн цагт дуусаж, бүх зүйл сайхан болно гэдгийг ойлгох насанд хүрээгүй байдаг хэмээн тайлбарлаж байна. Тэдэнд юмс өөрчлөгддөг гэх ойлголт хараахан суугаагүй байдаг учраас асуудал нь хэзээ ч дуусахгүй мэт санагддаг. Ингэснээр асуудлыг дуусгахыг хүсэх нь амиа хорлох үйлдэлд хүргэдэг байх юм.
Дээр дурдсанчлан, бидний үр хүүхэд яг хаана, юу хийж, ямар мөрөөдөл тээж явааг эцэг, эхчүүд хэр их хайхардаг бол. Өмсөж зүүлгэх, идэж уухаар нь хангаж, үнэтэй утас бариулснаа хайр халамжид тооцож, үр хүүхдийнхээ сэтгэл зүрхийг хөсөр хаяж байгаагаа анзаарахгүй яваа хүн олон. Гэтэл амиа хорлосон хүүхдүүдийн дийлэнх нь хангалуун гэр бүлд төрж өссөн байдаг аж.
Ингээд харахад, нийгэм хөгжих хэрээр бид амьдралын үнэ цэнтэй зүйлсээ хөсөр хаях болжээ.
Р.Саруул
Эх сурвалж: "Өглөөний сонин"
Сэтгэгдэл0
Одоо үеийн хүүхэд залуус амьдралаас уйдаж амиа хорлож буй шалтгаан нь гэр бүлийн хүчирхийлэл дарамтаас үүсэлтэй. Дээр нь одоогийн энэ муу муухай нийгэм хүүхэд залуусын амиа хорлолтонд нөлөөлж байгаа.
Оффшорчдын луйвараас болж эцэг, эх нь туйлын ядуу, өвчин зовлонтой байгаа нь хүүхдүүдийг ийм байдалд оруулж байна. Оффшорчдын гай дуусахгүй гэж үү.....
Үхсэний чинь гэр бүлийн хүчирхийлэл.Бидний багад эцэг, эх, эмээ, өвөөдөө гөвүүлээд яадаг ч үгүй л байсан.Тэд зодохдоо гувруу гүйтэл ороолгодог байсан шүү дээ.Биднийг зөв хүн болоосой,том болоод шоронгийн хадлаас болчих бий гэж л тэгж санаа тавьж байсан.Одоо яагаад эцэг эх нь үр хүүхдээ зэмлэж буруу үйлдлийг нь ойлгуулж болохгүй болчихов.Хар нялхаасаа даруулгагүй буруу хүмүүжсэн хүүхэд бухын хүзүүнээс ч хатуу дийлдэхгүй юм болоод улмаар нийгмийн амьдралын хэв хэмжээг дагаж чадахгүйгээс ёстой жинхэнээсээ шоронгийн хадаас болох аюул бий.Хэн ч үр хүүхдээ тийм болоосой гэж хүсэхгүй.Юм болгон дээр АНУ-г дуурайж далдаганах нь буруу.Нөгөө цаазын ялыг халдаг шиг мугуйд юм болно.Бид бол Азийн ард түмэн.
Зөв
sanal neg bainaa
БИДНИЙ БОЛОХ БОЛОМЖ. Банкууд хүүгийн хэмжээг дахин тогтоож болохгүй. Зах зээлд хамгийн бага үнээр тохиролцохын тулд бид таны үйлчилгээ юм. Өөрийн моргейжийн барааг зөв цагт шинэчилж, хамгийн сайн тохирол олох. Өөрийн хөрөнгийг оновчтой болго! Танд өгөх хамгийн сайн санал бидэнд байна. Олон банкнаас татгалзсан уу? Танай өрийг нэгтгэхэд санхүүжилт хэрэгтэй юу? Холбоо барих: WhatsApp: 33644664081 vicentiasolara@gmail.com vicentiasolara@gmail.com
Tolgoi deer luivarchid sandailchaad davarch duraaraa durgij baihad udriin hooloo yay gesen ail urhuud huuheddee tsag zav gargaj chadahgui bna.huuhdee oilgohooos iluu teneg mongol ihaan nertee yumaar darlaj zovoono.eh zahnailgui yah v.gehdee haa saigui uuegduuleed juramluukaad daalgavaaraa bumbugduuleed utaand hordood unaanaas hotsrood bagtahgui bval amidrah sonirhol yund turnu.niigmiin ene niigmiig bukshilj bgaa turd garsan luivarchdiin buruu
Niigmiin dundah het baraan zuilsiig niitiin medeeleleiin heregsleer cholootei surtalchildagaa bas hyazgaarlah heregtei! Socialist sistemiin ued tiim baisan. Huuhed amidraliin hundiig davj garch, neg negendee tuslah tuuneesee setgeliin uram zorig avch amidral temtsel gedgiig nom zohiol, kino bolon ooriinhoo amidralaas medderdeg baih heregei. Odoogiin baidalaar tenger gazar shig amidral monh urgeljleh met oilgoj het gutranga uzeld avtaj baina! Tuuhen, barimtat nom zohiol, kino ni"Huuhduuded geltgui zaluuchuudad" odoogiin solongos kinonuudaas iluu ug bur ni neg nasnii unetei surgaali bolno. Ydarch yavahad hunii helsen neg saihan ug "ih huch tamir" ogdog.
үхэх нь үхээд амьдрах нь амьдрана биз. Одоо өөр яалтай билээ.
одоо чинь хүний эрх гэж чухал мю нүүрлэсэн болохоор хүүдэд юм хэлэх ороолгоод авах нь бүү хэл хуруугаараа зангавал л хүчирхийлсэн болдог сайхан ардчилалтай болсон шүү дээ?
Нэг япон хүн монголчуудад хандаж,-Танайхан эцэг эхээсээ айхгүй мөртлөө цагдаагаас айх юм,харин манай япончууд эцэг эхээсээ айдаг болохоос цагдаагаас айдаггүй гэж хэлсэн удаатай.Эцэг эхээ хүндэтгэж амнаас нь гарахгүй зөв хүмүүжсэн иргэнд цагдаа юуны хамаа байх вэ дэ.Цагдаа бол зөвхөн танхай балмад эрүүгийн гэмт хэрэгтэнд л айдас төрүүлнэ.Зөв хүн цагдааг нохой явж байна чинээ ч тоохгүй.Тэр япон маш зөв анзаарсан байгаа юм.Манайхан багаасаа зөв ёс зүйтэй болж хүмүүжихгүйгээсээ болж өсч томроод элдэв гэмт хэрэг өдүүлж тэр хэрээрээ цагдаагаас айж амьдардаг.Хүн болох багаасаа буюу өрх гэрээсээ гэдгийг хатуу ойлгоогүй цагт бид бүх нийгмээрээ зөв замд орохгүй.Японд амьдардаг 4-хөн настай бяцхан хүн,-Уучлаарай, миний буруу гэж хэлж байгааг манай УИХ-н гишүүд,ерөнхийлөгч гэгч ноход ялт үйлдлээ тувт зөвтгөж байгаатай харьцуулаад үзчихээрэй.Бид уучлал гуйж буруугаа мэдэрдэг иргэдтэй болох ёстой.
Эцэг эхчүүд өөрсдөө маг их асуудалтай байна шүү дээ.Магад сэтгэл гутралтай эсвэл байнгын стресстэй насанд хүргэчид их олон болсон.Нөгөө талаар эцэг эхчүүдийн ихэнх нь хүүхэддээ цаг завыг,гол нь зүгээр хажууд нь зурагт үзэх гэх мэт хий хоосон биш ярилцаж,хамт юм хийх гэх мэтээр үр бүтээлтэй зарцуулдаггүй.Таны хүүхэд таньтай гэхээсээ илүү өдөрт арван жилийнхээ найзуудтай,ангийнхантай илүү цагийг хамт өнгрөөж байгаа.