Гаднаа гяланцаг дотроо паланцаг болсон дөчин мянгатын барилгууд хуучирч ашиглах жагсаалтаас гараад удаж байна
Нийслэл дэх түмэн асуудлын нэг нь ашиглах хугацаа нь хэтэрсэн барилгууд. Тодруулбал Улаанбаатар хотод хүн амьдарч, байгууллага үйл ажиллагаа явуулж болохгүй гэх дүгнэлтэд тамга даруулсан барилга маш олон байдаг.
Хэзээ мөдгүй нурж хүний болоод орчны эрүүл ахуйн наад захын шаардлага хангахгүй болсон барилгуудыг цэгцлэх ажил эхэлсэн хэмээн зарлаж байгаа ч бодит байдал дээр аюул нүүрлэсэн орон сууцанд иргэд нь хэдэн мянган иргэн амьдарч, аар саархан засвараар аргалсаар л байна.
Хатан Туулын хөвөө, Хүн чулууны хонхорт хот бий болсон цагт анх баригдсан 50-60 жилийн түүхтэй барилгууд цагийн жамаар элэгдэж хуучрах нь аргагүй юм. Түүхэн дурсгалт барилга байшин цөөн боловч бий. Тэдгээрийг үнэтэй цайтай юм гээд хараад суугаад байвал нэг л өдөр нурж, аюул тарьж болохыг өнгөрсөн онд Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр сургуулийн жишээ харуулсан.
Төрийн өмчийн сургууль цэцэрлэгүүдийг нурах үеэс л шинэчилж барих ажил эхэлдэг зарчмаар яваад байгаа. Харин хувийн өмчийн орон сууц, бусад барилга байгууламж дээр энэ асуудал хэрхэн тавигдаж байна вэ. Хувийн өмчийн ашиглалтаас гарсан барилгын жагсаалтыг дөч, тавин мянгатын модон шат, банзан нуруутай, хана нь өтсөн хуучин сууцнууд тэргүүлнэ.
Энэхүү барилгуудыг нураах талаар олон жил ярьж байгаа. Гэвч сүүлийн үед энэ тухай яриа сонсогдохоо больж, “Хотын дарга өссөн газраа түүхийн үзмэр болгох гэж байна” гэх бор шувуу ч нисээд амжсан. Хэрвээ бага зэргийн газар хөдлөлтөд нурж унаад тэнд амьдарч буй иргэд хохирвол яах вэ.
Энэ талаар нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүлээс тодруулахад “Ашиглах боломжгүй гэсэн акттай төрийн өмчийн барилгуудыг дахин барилгажуулахад ямар ч асуудалгүй. Харин хувийн өмчийн барилгуудыг дахин барилгажуулахад төсөл хэрэгжүүлэх гэж байгаа аж ахуйн нэгжтэйгээ тохиролц гэсэн шаардлагыг бид тавина. Хэрвээ тохиролцохгүй бол гарах бүх эрсдэлийг иргэн өөрөө хариуцна гэсэн зарчим баримтална.
Үүнтэй холбогдсон нарийн журмыг НИТХ-аар батлуулна. Тэгээд дөч, тавин мянгатын байрны асуудлыг ярилцана” гэсэн юм. Ийнхүү хотын даргын хэлж байгаагаар дөч, тавин мянгатыг нураах эсэхийг оршин суугчид л шийдэх болж байна.
Оршин суугчидтай нь гэрээ хэлцэл хийж, суурин дээр нь сүндэрлэх арав хорин давхар шинэ сууцнуудад оруулах, илүү гарсныг нь улам бүр өсөн нэмэгдсээр байгаа орон сууцны хэрэгцээг хангахад ашиглах, суурийн давхруудад шинэ цагийн шил толь болсон үйлчилгээний төвүүд байршуулах нь хаана хаанаа ашигтай.
Нийслэлийн орон сууцны хөтөлбөрийг энэ зорилттой хамтатган хэрэгжүүлэх нь ач тусаа өгч таарна. Мэдээж үүнд эхийг нь эцээж, тугалыг нь тураахгүй байх төрийн зөв менежмент л хэрэгтэй. Хотын төв цэгт байрлалтай өөрийнхөө өмчийг иргэд орчин үеийн байрны ханшаар үнэлэхгүй нь тодорхой. Тэр нь ч зөв.
Харин аж ахуйн нэгжүүдийн хувьд аль болох бага үнээр байрыг нь үнэлэхийг хичээнэ. Энэ хоёрын дундах цэгийг нь төр тогтоож өгөхгүйгээр “Өөрсдөө мэд” гээд орхивол хэзээ ч шийдэгдэхгүй байж мэднэ. Тэгвэл хотын даргын өссөн газар иргэдийн ярьж байгаачлан түүхийн үзмэр болж үлдэх болно.
Энэ бүхнийг цэгцлэх бодлого, шийдвэр боловсруулж байгаа ч амар шийдэгдчих асуудал биш байх. Тэглээ гээд хараад сууж болохгүй, одоо л эмхэлж өөрчилж авахгүй бол нэг мөсөн оройтох зүйл бол хот байгуулалтын засвар шинэчлэлтийн асуудал.
Дөч, тавин мянгатын хуучин шар барилгууд бүгд 1960-аад оны бүтээн байгуулалт. Хотын төв цэг учир өнгө будгаар хуурч, хагарсан цуурсныг нь нөхөх байдлаар гадаад үзэмжийг нь гоодон аргацааж байгаа барилгууд. Тэнд амьдарч буй иргэдэд амьд явах баталгаа байна уу гэж асуумаар аюултай.
Тиймээс гаднаа гяланцаг дотроо паланцаг болсон эдгээр барилгуудаа нурааж шинэ бүтээн байгуулалт өрнүүлэх ажлыг эрчимжүүлье.
Д.Баяржаргал
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0