Дэлхийн талыг эзэлсэн Монголын эзэнт гүрэн гэсэн зураг байдаг даа. Түүнтэй утга нэгэн адил сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн удирдлагууд “Манай байгууллага биеийн тамирын талбайгаас гадна сул чөлөөтэй газартай байлаа” хэмээн санаа алдах. Сүүлийн арав гаруй жил барилгын компаниуд сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн сул чөлөөтэй газар болгоныг дээрэмдэж орхив.
Тэгээд тэдний дараагийн ан хомрогод сүм дуган, музейн газар өртөж эхэллээ. Уг нь 2001 оны дөрөвдүгээр сарын 25-ны өдрийн Засгийн газрын тогтоолоор Богд хааны, Чойжин ламын музей, Дашчойлин, Дамбадаржаа, Гандантэгчэнлин хийдийн хамгаалалтын бүсийг баталжээ.
Тухайлбал Богд хааны музейн хамгаалалтын бүсийг 5.7 га, Чойжин ламын музейн эргэн тойрны хоёр га-д барилга барих, газар олгохыг хориглосон байна. Засгийн газрын ийм тогтоол байсаар байтал тухайн үеийн Нийслэлийн Засаг дарга М.Энхболд “АПУ”-гийн охин компани болох “Ван трейд”-д Богд хааны музейн газраас олгосон байдаг.
Гэхдээ шууд олгочихсонгүй. Соёлын өвийг хамгаалах, ойр тойрны газрыг нь тохижуулах гэсэн нэрийн дор эзэмшүүлсэн юм билээ. Зүлэгжүүлэх, хашаа хороог нь сэлбэх, харуул хамгаалалттай байлгах үүрэг гэрээгээр хүлээсэн байдаг.
“АПУ” компани үүргээ чанд биелүүлэхийн зэрэгцээ Богд хааны музейн газар дээр барилга бариад нэрийн бүтээгдэхүүний дэлгүүр, фитнесс клуб, шар айрагны баар нээчихсэн байна. Угтаа музейн газраас эзэмшүүлэх, түрээслүүлэх дээрээ тулах аваас Засгийн газартай зөвшилцөх хууль дүрэмтэй.
Ингээд “АПУ” болон Богд хааны музейн хооронд арав гаруй жил үргэлжилсэн маргаан үүссэн байдаг. Музейн удирдлага солигдох болгондоо “АПУ”, “Интермед” компани, академич Д.Цэрэнсодном нарыг хулгайч луйварчингаар нь дууддаг. Тэгээд шүүхэд өгдөг хэдий ч мөнгө төгрөгтэй компаниудын өөдөөс яаж ч чадалгүй буулт хийдэг байх юм. Хан-Уул дүүргийн газрын албанаас хүртэл “АПУ” компанийг шүүхэд өгсөн байдаг.
Газрын албаныхан шүүхэд хандангуут “АПУ” компани сөргүүлээд нэхэмжлэл гаргачихдаг байна. Нэхэмжлэлийн утга гэвээс Богд хааны музейн захиргаатай тохиролцсоны үнсэн дээр 1.6 га газрыг тохижуулсан, харуул хамгаалалт ажиллуулж 1.3 тэрбум төгрөгийн зардал гаргасан. Энэ зардлыг маань буцаан олгоно уу гэсэн утгатай.
Ийм хэмжээний мөнгө төлөх бололцоо Богд хааны музейн захиргаанд байхгүй. Тэгээд яах ч аргагүй байдалд орон буулт хийдэг аж. Уг нь “АПУ” компанид асар их ашиг авч ирчихээд тус нэмэр болсон, газраа эзэмшүүлсэн Богд хааны музейн хувь хишиг хүртэж баймаар. Яг ийм байдал Чойжин ламын музейд ч тохиолдоод байгаа юм билээ.
Богд хааны музейн зүгээс газраа буцаан авах гэсэн оролдлогууд нь цаг хугацаа явах тусам улам хэцүү болж ирсэн. Эргэн тойронд нь барилга бариад эхэлсэн байна.“Интермэд” компани гэхэд таван давхар эмнэлэг барьчихсан байгаа аж. “АПУ” компанийн нэхэмжилсэн 1.3 тэрбум төгрөг өсөөд байхаас буурахгүй.
Музейн газруудыг буцаан авах талаар Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайд Ц.Оюунгэрэлээс асуухад “Богд хааны музейн газрыг буцаан авах ажиллагаа хийгдэнэ. Барилга байшин нураах, нүүлгэн шилжүүлэх дээрээ тулбал эзэдтэй нь зөвшилцнө. Нөхөн олговрын тухай ч яригдана” гэсэн юм.
Засгийн газрын хүчин төгөлдөр тогтоол байсаар байтал музейн ойр орчимд барилга байшин барьчихаад одоо нөхөн олговор авах нь. Харин музейн газрыг дээрэмдсэн талаар эрдэмтэн мэргэд болохоор “АПУ компанийг үүсгэн байгуулагч, УИХ-ын гишүүн Г.Батхүү архи зараад ард түмнээ хордуулаад мөнгөтэй төгрөгтэй, эрх мэдэлтэй болсон байж болно.
Гэхдээ Богд хааныхаа музейн газраас хулгай хийснийхээ төлөө хойч үедээ зэмлүүлэх болов уу. Аливаа юманд хэмжээ хязгаар гэж байдагсан” гэцгээж байна. Богд хааны музейн газрыг булаан авсан компаниуд барилга барихад доторх үзмэрүүд нь доргидог, цууралт өгдөг гэнэ.
Энэ замбараагүй барилгуудаас болоод модон углуургатай Богд хааны музей нурахад ойрхон байгаа юм. Дээрх компаниудын Нийслэлийн Засаг даргатай хийсэн гэрээнүүд нь 2014-2017 он гэхэд дуусна. Нөгөө сөрөг нэхэмжлэл, хуучин дарга нарын тогтоол шийдвэрүүд байгаа болохоор барилгаа нураагаад газраа чөлөөлнө гэдэг худлаа болов уу.
Эгэл түүхээ хүндэлдэг, эрдэмтэн мэргэд хий харуусахаас хэтрэхгүй. Төрийн шагналт түүхч О.Батсайхан л гэхэд “Бид монголчууд гээд хойч үедээ болон гадныханд үзүүлэх бахархал болсон музей. Хоёр их гүрний дунд тусгаар тогтнолоо аваад үлдсэн түүхэн их гавьяа Богд Жавзандамба хутагтад оногдоно.
1911-1924 он хүртэл Эзэн хаан байсан хүн шүү дээ. Энэ хүнд хүндэтгэлтэй хандах ухамсар, сүсэг бишрэл бидэнд байх ёстой” гэсэн аж. Газрын төлөөх тулаанд орсон бизнесменүүд сүм хийдийн газарт шунан дурлах болсон нь нууц биш. Эдгээр компанийн түрүү эгнээнд одоогийн УИХ-ын гишүүн Г.Батхүүгийн үүсгэн байгуулсан АПУ компани явж байгаа юм.
Эрхэм түшээг Богд хааны музейн газраас хумсалсан буруутай хэмээн үзэж болох ч нөгөө талаас нь үзвэл бизнесмен хүний овсгоо, зоосны нүхээр орчлонг харах учир шалтгаан гэлтэй. Өнөөдөр хотын төвд 1.6 га олдохгүй. Олдлоо гэхэд хэдэн тэрбумаар л үнэлэгдэнэ.
Тийм байхад Богд хааны музейн газраас хэсгийг нь үнэгүй олоод авсан Г.Батхүүгийн арга залийг магтахаас аргагүй. Улстөрч болоод бизнесмен хүн ашиг, орлого харахаас алс хэтийн түүх, соёл хамаагүй юм биш үү. Сүүлчийн хааны газраас булаачихаад эргүүлж авья гэсэн Засгийн газартай тохиролцох, нөхөн олговор авах хэмжээнд асуудлыг эргүүлсэн түүнийг аргыг магтахаас яах вэ.
Засгийн газрын тогтоол байсаар байтал газар эзэмшүүлэх зөвшөөрөл олгосон тухайн үеийн Нийслэлийн Засаг дарга болон газрын алба, Соёл боловсролын газар, музейн удирдлага “АПУ”-гийн “буян хишгээс” хүртээгүй гэхэд итгэмгүй. Хууль тогтоомж хэрэгжүүлж чадалгүй газраа алдчихаад байгаа нөхдөөс хариуцлага нэхмээр санагдана. “Арван ембүү харахаар алгаа тосдог” албан тушаалтнууд байсаар байгаа цагт “АПУ” шиг компаниуд бусдын газар руу дайрсаар байх биз.
Гадны төрийн тэргүүнүүд тухайн оронд айлчлах бүртээ хаад ноёдын музей, ордноор зочилдог. Саяхан л гэхэд УИХ-ын дарга З.Энхболд Солонгос улсын хааны музей үзсэн талаар яригдаж байна лээ. Харин манайд бол түүхтэйгээ, өнгөрсөн үетэйгээ хэрхэн хэрцгий хандаж болдгийг гадныхан Богд хааны музейгээс хараад буцаж болох юм. Дусаал гоожиж, энд тэндгүй цуу үсэрч, тоос шороонд дарагдсан Богд хааны музей мөнгөтэй төгрөгтэй компаниудын сүрд дарагдан зүүрмэглэж байна.
Т.Эрдэнэ
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0
Shunhlai Bathuugiin shunal aguu bolgoo... jencogiin shunal ch guitsehgui baih
Батхуй гэдэг хуй, чамайг шулам аваг Монголчуудаар Хуй чинь оролдоорой
BOLIOCH EE PSDAA ,ARAI DENDUU YUM AA ...SHUNAL N DENDSEN MUUSAIN HODOO TSARAITAI PSDAANUUD DANDAA DAVARCH BAIKH YUM AA ,TER MUU MYA GOMBO BAS YU VE ? TAARSAL LALAR VE
Та ганцхан бүтээгдэхүүн хэрэглэснээр даралт ба хуян, тархины болон зүрхний /бусад эрхтнүүдийн/ цусан хангамжийн дутагдал, ишеми, харвалтын дараах судасны гэмтэл, хөлийн г.м Атеросклерозоос шалтгаалах эмгэгүүдийг цогцоор нь эрүүлжүүлнэ. Ли Эр Кан бүтээгдэхүүн нь Монгол улсад 9 дэх жилдээ борлуулагдаж байгаа бөгөөд Судасны дотор хананд хуримлагдсан өөхөн товрууг хайлуулж, судсыг цэвэрлэн эрүүлжүүлэхээс гадна цус шингэлэх, цусан дахь холестриныг бууруулах үйлчилгээтэй. Үнэ: 330$ Тус бүтээгдэхүүний талаарх танилцуулага, эрүүл мэндийн лекц, зөвлөгөөг АУ-ны доктор удирдан 4сарын 12-ны Бямба гаригт 13 цагаас явуулах гэж байна. Утас: 96665038.
Bathuu shunaltai gahai uhehdee ene shunaj absanaa absandaa tsug orohguigee medehgui yabaa
М. Энхболд гээд байгаа юм бишvv. M. Enhbold geed bgaa um bishuu
Энхболд агаа цэвэр суугаад л саяхан намаа төлөөлөөд думдаду иргэн улус даа зочлоод ирсэн гээд байгаа биз... Новш
Гүүрнээс хөлөөрөө дүүжлүүлж байх нь таарсан новш.
ГҮҮРНЭЭС ДҮҮЖЛҮҮЛЖ ПЭНДИЙГЭЭД ХЭВТЭЖ БАЙСАН ТҮҮХ БИЙ ШҮҮ
Denduu dooshoo
Apu ter 3 amhaariin tureeseer dutav gej dee, udahgui nuraafaad tom barilga barih zorilgotoi ni ilt sh dee, yaasan uchih nuurgui novsh ve ene bathuu?
Гүэ нээрээ арай дэндүү юм. Байгууллагуудын газраас луйвардаж авах асуудал зөндөө гарч байгаа. Гэхдээ бүр хааныхаа ордоны газраас шомбодоно гэж байж болохуу да.
ard tumneeree sanal asuulga yavuulaad unegui butsaaj avah heregtei.bar bariad ashig orlogoo olchohson yum bn shuudee.bathuuug shorond hiih heregtei
Та ганцхан бүтээгдэхүүн хэрэглэснээр даралт ба хуян, тархины болон зүрхний /бусад эрхтнүүдийн/ цусан хангамжийн дутагдал, ишеми, харвалтын дараах судасны гэмтэл, хөлийн г.м Атеросклерозоос шалтгаалах эмгэгүүдийг цогцоор нь эрүүлжүүлнэ. Ли Эр Кан бүтээгдэхүүн нь Монгол улсад 9 дэх жилдээ борлуулагдаж байгаа бөгөөд Судасны дотор хананд хуримлагдсан өөхөн товрууг хайлуулж, судсыг цэвэрлэн эрүүлжүүлэхээс гадна цус шингэлэх, цусан дахь холестриныг бууруулах үйлчилгээтэй. Үнэ: 330$ Тус бүтээгдэхүүний талаарх танилцуулага, эрүүл мэндийн лекц, зөвлөгөөг АУ-ны доктор удирдан 4сарын 12-ны Бямба гаригт 13 цагаас явуулах гэж байна. Утас: 96665038.
muuhai ataarhuu ta nar, yaj chadahiin ta nar,yachij chadahguil baihguu yu.hudlaa end orilood heden ug bichhees uur yahiin,ochood helseniin olon jileer shorond hiichij baigaa ym chin!!!udahgui ter haanii maani gazariig avna shuu dee!!!ter uuriiguu haan boltson gej bodoj baigaa shuu dee!!!hench yachij chadahgui gedegiig dahin sanuulya ta nart!!!bidnii bardamnal, bidnii omogshol,bidend baigaa ter l sain saihan buheniig Bathuu nulimaj baigaad har shaahainiihaa ulaar nytslah bolno!unuuduriin mongoliin amidral ene ym!oi gutaj buuljis hurej bna,
Батхүү боличихоо.Муу сайн ч гэсэн наад хүн чинь Монголын Эзэн хаан байсан хүн шүү дээ.
АПҮ-ийн бараа бүтээгдэхүүн авхаа л болиоч дээ. Нийтээрээ ийм юм хийвэл энд дэмий юм чалчхаас л дээр. Зоосны нүхээр харж байгаа юм бол тэр зоосоор нь гөвөх хэрэгтэй ш тээ. Тэгэхдээ тийм юм болно гэж би бодохгүй байна, ХБДАварга эхэлхээр бүгд л гуяа алгадаад музейн арын майханд цугларна даа. Монголчууд богино ухаантай шүү.
дургуй хүрчихлээ. муу МАН төр барьж бхдаа ёстой хүчиндсэн дээ УБ-г
nuhun tulbur uguh hereggui, tohijuulj ogsunii daraa mungu tulnu gej geree baiguulaagui l bol gazraa butsaad avch bolno, huulia sain unsh saiduudaa,
Та нар Батхүүг дийлэхгүй. Комментоор орилолдож л бай мөдхөн бүгд АПУ ууж Шунхлайгаар цэнэглүүлж яваадаа баярлах болно.
goridsonii garz novshiin shunaltai novsh margaash ter gazar ochij olsgolon zarladag heregeeg
Монголчуудад хамгийн их хими болонмансууруулах ундаа зарж, үндэсний эрх ашиг, ард түмний эрүүл мэндийг хорлож байгаа хүнээр тодорно.
Батхүү гишүүнээ хаанд өргөмжлөөд АПУ-гийн архиа уугаад морио уралдаад махаа идээд найр наадмаа хийгээд бөхөө барилдуулаад жаргаж сууцгаая л даа, Бид юугаар дутах юм Хаантай бол хаантай Архитай бол архитай, Махтай бол махтай АПУ-тай бол АПУ-тай
хахаха нээрээ тэгье байз
Bogd khaniig hundlekh heregtei.
Энэ хүнийг чөтгөр там руу авч явна даа.
Бид нар ийм хүмүүст дээрэлхүүлээд байх уу эсвэл тэмцэх үү
БУЗАР БУЗРААРАА ГАРАХ БИИВИЙ
Ene bathuu er n gishuun bolson r yu hv. Oorinho company g tomruulj uls n horongo r tordoj avlaa. Zam teever n said bhdaa niseh n company g halj oorn company orrulsan. Odoo hot n gazar deeremdej nohon tolbor neheed bn bdag. Uls d hiisen yum bn u. Gaitai gahai yuma. Ter holnoos n duujilj bh d aldachihgui de kkk
сонголтыг луйдардсан жинхэн луйварчин
Наад музейд чинь газрыг нь өглөө гээд юу дээрдэх вэ? Шарилж, хог, баас шээс л болно. Одоо ч музейн урд талын газар тийм бгаа. Эмнэлэг барьж буян болсон нь дээр
Цэцэрлэгт хурээлэн барьж тохижуулах хэрэгтэй. Харин Батхууг 1/. Хууль бусаар УИХ-ын гишуун болсоныг нь цуцалж дээлийг нь номоргох; 2/. Харин ч газар ашигласан, дээрэмдсэнийх нь толоо асар их нохон толбор авах хэрэгтэй. ШУДАРГА Шуух байдаг бол ийм л шийдвэр гаргах естой!
Цэцэрлэгт хурээлэн барьж тохижуулах хэрэгтэй. Харин Батхууг 1/. Хууль бусаар УИХ-ын гишуун болсоныг нь цуцалж дээлийг нь номоргох; 2/. Харин ч газар ашигласан, дээрэмдсэнийх нь толоо асар их нохон толбор авах хэрэгтэй. ШУДАРГА Шуух байдаг бол ийм л шийдвэр гаргах естой!
Mongolchuud bid negdmel baigaad 50000 hun garaad jagsahad ene muusainuudiig erh medlees ni buulgaj ;l taaraa ard tumen bid negdmelgui baigaag ashiglaad tolgoi deer huluu tavij baina shuuh tsagdaa hulgaichuudiin gar hul tedend itgej bolohgui tedniig erh barigchid tomildog uchraas shudraga shiidver gargahgui bid negdmel baij chadah yum bol ed bol yarshig l baina
Vodka Батхүү
гаваагийн батхүү Туул голын эх Галтай Булнайг эзгэнэдэг.Галтай Булнай ямар газар вэ? гэхээр өндөр гэгээн занабазар манжид урваснаас Галдан хаанд цохиулан Төв аймгийн Эрдэнэ сумын Хийдийн Сарьдаг хэмээх газарт нийслэлээ шийрлэн төвхнөж аяван байтал нь дахин цэрэглэн ирж буй тагнуулын чимээгээр амь наана там цаана хааны хувийн эрдэнэс эплэл хэрэглэл болон Монгол улсын эрдэнэсийн санг хил давуулахаас түдгэлзэж Галтай Булнайд булаад хос морьтой гурван говийг туулан Бээжинд ор_гон гарсан боловч Монголд ирж Эрдэнэсийн сангаа авах хувь дутсан. одоо тэр газар мань сайд хэдэн сарлагаа далагнуулан амьдарч байна.Тэр үеэр Галдан хааны сүүлийн тулаан болсон 100 модны элсэнд манж эр хичнээнийг мэдэхгүй ямарч гэсэн овоо алт нуугаад зугтсан.мөнл эргэж ирэх хувь дутсан.харин тэр манжийн хэддэхь үеийнч юм мэдэхгүй нэг хятад эмээ Тайваниас гэсэн байхаа ирж 2012 онд шиг байх 100 модны элсэнд мөргөлөө гэж сонинд хальт гараад өнгөрсөн.уг нь бол 100 модны элсийг карьер хнийчихээр гуйлгачин биш биздээ.ямар санаатай батхүүгийн дүү энэ газрыг авсанг хэнч мэдэхгүй.Үний оронд энэ газарт Цогт эх орончдийн цогцолбор хөшөө сүндэрлэж Цонжин болдогоос дутахгүй дэлхийн харааг булаах болов уу?
batxuu deeremchin yumaa
Ene Bathuu unen hanaj tsadhgyi shunaltai tulam yumaa,yasan ch hanadaggyi yum,edniih er ni olon ue udmaasaa ehlen yaduu tarchig baisan baih tegeed ,setgel n i hanadaggyi yum baih daa
tubd hun magtaad baigarai.Tubduud hamgiin myyhai zobj bgaag medehgui yu.hamgi iih shashinjsanii gaigaar yks or oo aldchihaad hyatadiin haraat bolj zobj bhad Bogd haan maan geed soliotood bhiin.Tyhain uedee ter Bogd chin Mongoliin ard tumniig darlagch bsan umshuu hoo,hemjeegui erhtei hasn bsan.harin jiriin ard tumnen ni yaj zobj zudervh bsang tuuh gervhilne.mederj haan bsan um chin hybisgalchdiin gyiltand tamga darahgui yadagin.uruu hyatadyydad erh medlee aldaad hetsuu bsan hun ard tumnii tuluulul, 2 bulegiin tuluulul tyslamj gyihaar yabah grj bhad tyhain haani tamga bhgui bol Orosiin zasgiin gazar tooj hariltsahgui gedeg ni henii ch übodoojoor bizdee.uuniig het ih sur badargad jihene mongolchyydiinhaa guitsetgsen uureg roliig byyryylaad bgaa ni AN iin MAN iigaa doosh ni hiih gesen yabyyrgui arga bailgui dee ha ha.Ue iin ued mongolchyyd hoorondoo temtseldej baisanii gor ni bysdiin idesh bolj yabsaar yls ornoo balllaj bsang tiuh ger hildeg shuu ene MANAN.yydaa
Батхүү болиоч ээ. Чамд газар олдоно шүү
Ene hy turdug yhdeg turul dahin avdag gedgee meddeg bolov uu! Medehgyi yum shigee shunal n ihdej shulam bolson hyn gej ene hyniig l heleh baihdaa.