Агуу хүчирхэг арми ч алдарт жанжинаа алдаж болно.
Харин ядуу гуйлгачний хүсэл зоригийг хэн булаах билээ
Хятад ардын зүйр үг
Англи хатагтайн Монголоор аялсан тэмдэглэл
1920 оны өмнө Монголоор аялаж тэмдэглэлээ ном болгон хэвлүүлсэн Английн Битрикс Булстрод хэмээх язгууртан хатагтайн тэмдэглэлээс нийтлэж байна.
Тэр Монголчуудын зэрлэг бүдүүлэг ёс суртахуунгүй, заваан балиар, хүн гэхийн аргагүй амьтас болохыг үзэж эр зориг гарган зэрлэгүүдийн дунд аялаж, нийслэл хүрээнд тартагаа тулсан гуйлгачид, золбин нохдуудаас гадна муу ерийн заваан өвгөчүүлтэй, заль мэхний хөрөнгө лам нартай уулзаж, мөн шорон гяндангийн газраар орж, хүн цаазлаж байгаа байдлыг ажигласнаа ийн бичжээ.
Лам нар нь гэхэд баян хүмүүстээ үйлчилж ичгүүр сонжуургүй авгай хүүхэдтэй нь явалдаж, замбараагүйтэж байгаа болон нэр хүндгүй байгаа талаар бичжээ. Монголчууд ёс суртахуунгүй учраас халдварт өвчинд нэрвэгдэж буйг бичээд монгол багачууд сүм хийдэд суух хүртлээ аз жаргалтай өсөн торнидог юм байна гэжээ.
Өнөөдөр тэгвэл малчин хүүхдүүд сургуульд явах хүртлээ ямар аз жаргалтай байдаг билээ. Математик, геометр, гадаад хэл мэтийн албадлагийн хичээл үзэх хүртлээ ямар аз жаргалтай байдаг билээ. Монгол хүүхдийн төдийгүй, монголын ард түмний аз жаргалыг Англи тэргүүтэй хөрөнгөтөн орнууд массоны бузартай систем балласан гэдгийг нь эрх ямбатай сониуч хатагтай яаж бичих билээ.
Түүний номонд оршил бичсэн Бээжин дахь Таймс сэтгүүлийн сурвалжлагч Давид Фразер Монгол бол бидний анхаарлыг онцгой татаж байгаа орон юм...
Ирээдүйд эдийн засгийн ёрнүүн хөгжлийн талбар болно.
Монгол бол дан ганц хувь биш асар уудам хээр тал... асар боломжтой газар юм. Нүүрс алтны асар их нөөцтэй болох нь судлаагүй ч гэсэн тодорхой болсон тийм болохоор монгол бусдын сонирхолыг татдаг, эрх ашгийг нь хөнддөг тал нутгийнх нь ирээдүйг харийн хүмүүс хөндлөнгөөс харж шийдэж суудаг тийм газар юм.
Харийхан Төвдийг эзэлсэн явдал Монголчуудыг түгшүүрт байдалд хүргэж эрх чөлөө нүүдлийн мал аж ахуйгаа алдахвий гэж ихэд айж байгаагаас гадна гадаадын тагнуул, туршуулынхан Монголчуудын хүзүүнд цалам зүүснийг гадарлах болсон.
Нэн ялангуяа “Хятадад уусах’ аюул гэгчийг Оросууд зохиосон. Ийнхүү монголыг Орос, Хятад, Япон гэсэн гурван талаас идэх гэж байгаагаас Хятадад байгуулагдсан Банкны Консорциум гэгчийг дурдсан нь өнөөгийн бидний ойлголтоор дэлхийн колончлогчдийн гар хөл бололтой.
Мөн тэмээгээр аялсан англи хатагтай бичихдээ “Монголд өндөр настай болсон хөгшин хүмүүс хүндлүүлж асруулах бус харин төрсөн үр хүүхэд залуустаа гадуурхагдан орон гэрээсээ дайжиж навтас болсон эсгийний өөдөс, үмх хүнснээс өөр зүйлгүй, суурингийн захад шороо тоосонд даруулж хэвтэх буюу нас нөгчиж үхэж үрэгдэж буйг” тэмдэглэжээ.
Өнөөдөр яг ийм болж хувирч байна. Бид хөгжих биш 1914 оны байдал уруу шилжиж байна. Төр засаг нь бурхан шашин номлож, түмэн олон нь сүсэглэн залбирч хутагт хувилгаад ринбүчий нарт өөрийгөө даатгах боллоо. Ингээд англи хатагтайн тэмдэглэлээс сонирхуулбал:
Өргөө хэмээх шорон гяндан буюу Хүрээ хэмээх цаазын газар
Яагаад Ховдыг чөлөөлөхөд гарамгай гавьяа байгуулсан Гэндэн жанжинг цэргүүд нь алах болов?
Өнгө алаглан оргилж даргисан Өргөөгийн амьдралд түнэр харанхуй аюумшиг ч бий. Өдөр бүр хажуугаар явж өнгөрдөг анхаарал татамгүй шургааган хашаанд сэтгэлд багтамгүй их зовлон тамлал агуулагддаг байсан юм билээ.
Их бага ямар нэг гэмт хэрэг өдүүлсэн монголчуудыг шүүх таслан шийтгэхээс ч өмнө тарчлаан шаналгадаг энэхүү аймшигт орчин тухайн нөхцөл байдал, эсвэл угийн харгис хэрцгий чанарын алинаас үүдэлтэйг хэлэхэд хэцүү.
Монголд эрх чөлөөг хасч чангалан хорьдог явдал орчин цагийн соёлтой улсуудын адил нэгэнт хүлээн зөвшөөрөгдсөн нийтлэг шийтгэл боловч энэ байдал нь хоригдсон хүн хормын дотор оргож болох нүүдэлчдийн эсгий гэрээс ондоо хорих газаргүй байсан эрт баларын үеэс үүдэлтэй аж.
Оросуудыг эс тооцвол энэ байдлыг харсан европынхон тийм ч олон биш болов уу. Шоронгийн дотоод байдлыг үгээр дүрсэлж хэлэхэд нэн хэцүү. Орос танил маань албаны шугамаар ярьсны үр дүнд Монголын Засгийн газраас шоронгийн байдалтай танилцахыг бидэнд зөвшөөрсөн.
Биднийг яагаад тийн хүссэнийг эрх баригчид өчүүхэн ч тааварлаагүй учир зөвшөөрүүлэхийн тулд өрөвч сэтгэлтэй аялагч нар хоригдлуудад ойр зуурын зүйл оруулж өгөхийг хүссэн хэмээн танилцуулсан юм. Хоёр монгол түшмэл, гурван оросын хамт ноён Галл бид хоёр бүхий л газраар нөхцөл байдлыг харахад сэтгэл шаналахгүй байхын аргагүй.
Оройг нь шовхолж үзүүрлэсэн өндөр шургааган хашааны дотор тав зургаан шорон байна. Шоронгуудыг хооронд нь арван найман фут өндөр гурван давхар нарсан хашаагаар салгаж тусгаарласан байх бөгөөд тэдгээрт орохын тулд дангинатал түгжсэн хаалгануудыг онгойлгуулж нэвтрэх шаардлагатай.
Хаалга бүр нь хоёр давхараас гадна хоёрын зэрэг том цоожоор түгжсэн аж. Биднийг дотогш ороход хоригдлуудын зовлонгоор зоолсон байртай хуягууд хүнд ноцтой хэрэгтний харж буй мэт харсаар угтсан бөгөөд үүдний хавьд татсан. Гар хөлдөө хүнд гинжтэй тэд биднийг хараад өвдөг сөгдөн угтав.
Бид орохын урьд тус бүр гурван рубль нийлүүлж задгай зоос боолгуулаад нэг маань тэр дундуур боломжийн хэрээр түгээж явлаа. Тэгж явсаар дөрөв, дөрвөн фут хагасын урттай хоёр фут өргөн, төмрөөр бөгжилж хоер том цоож зүүсэн хүнд модон авдартай таарав. Зэрлэг амьтдыг гал тэргээр тээвэрлэхэд хэрэглэдэг баймаар тэр авдар дотор хүн байхыг хараад айдас төрсөн.
Амьд хүн шүү. Авдарын хажуу талын нүхээр тэр хүний хүлээстэй гар цухуйна. Тэр нүхээр орох агаараар амьсгалдаг гэнэ. Гэвч гяндан доторх хоригдолтой харьцуулахад ядаж л агаарт байх нь тэр золгүй хүнд арай дээр шиг санагдсан. Шоронд багтах зайгүй болоод зарим хоригдлыг гадаа байлгадаг гэж бидэнд тайлбарласан.
Нүд хальтирам энэ байдлын талаар ярилцах зуур хуяг хаалганы том цоожийг нээж биднийг эхний гяндангийн дотор оруулж үзүүлэв. Хорь гучин авс (мөглөн ред) хураасан тэр дотор үмхий үнэртэнэ. Надад ердөө ч аятай санагдаагүй, хоёр монгол түшмэл тэр үнэрт дассан боловч урт нударгаа ам, хамраа тагласан дүр үзүүлнэ.
Авснуудын доорхийг цэвэрлэх шаардлагатай ч хоригдлуудыг ховорхон сулладаг, ихэнх нь насаараа хоригдох ялтай тул цаазлахаар авч явахаас бусад тохиолдол гаргадаггүй нь хамгийн хэцүү санагдсан. Харанхуйд нүд дасч хаалга нээгдэхэд туссан бүдэг гэрэлд тэдгээр авсны хажуугийн дугираг нүхээр хүмүүсийн толгой цухуйлж үзэгдэв.
Өөрийн эрхгүй зог тусан дэргэдэх авс руу тонгойвол нэг хүний нүүр морь унахдаа өмсдөг цувны маань хормойг шүргэх шахам ойр харагдлаа. Хажууд нь цус тунасан нэг авсан дотор муу ёрын нэгэн байж ханиасаар уушгаа барж байгаа гэнэ. Монгол хэлтэй орос офицер тэдэнтэй ганц хоёр үг сольсон боловч цаадуул нь ойлгож байгаа шинж алга.
Давчуу авдарт цоожлуулж бие нь хөшсөн тэдний ухаан санаа нь элийрсэн бололтой. Газраас доош дөрөв таван фут суусан гяндангуудын завсар дахь жаахан зайд цэвэр агаар амьсгалсны дараа дараачийн давхар хаалгаар хоёр дахь гянданд орвол мөн л төдий тооны хятадыг авдарт хийж цоожилсон байна.
Наймаачны бяцхан сүмийг дэргэдэх жаахан байрандаг биднийг цайгаар дайлсан номхон даруу зантай, соёлтой хятад иргэний ихэнх нь Шаньси мужаас ирсэн найз нөхөд, хөрш ч энд хоригдож байж мэднэ гэж бодохоор гунигтай санагдсан. Төмөрлөсөн мөглөнд бүх насаа өнгөрүүлэх ял заагаад хэдийд ч ямар шалтгаанаар гарах боломжгүй, гар хөл нь уяатай төдийгүй мөглөнд гинжлэгдсэн тэднийг цөөн хором наранд гаргадаг, мөнөөх нүхээр хоногт хоёр удаа хооллож ундалдаг аж.
Давжаа жижиг биетэй тэд мөглөнгийн хажуугийн нүхээр толгойгоо цухуйлгадгаар монголчуудаас давуу талтай. Том биетэй монголчуудын толгой нь тэр нүхээр багтдаггүй аж.
Хэрцгий царайтай хуягийн зөвшөөрснөөр ноён Галл тэр хятад хүнтэй ярилцахад аяумшиг нөхцөлд удаан тэсч байгаа түүний эр зоригийг би өөрийн эрхгүй бахдсан. Хятад хүний ярьснаар Монголчууд тусгаар тогтнолоо зарлах үед Бүгд Найрамдах Хятад Улсыг талархаж дэмжсэн гэж сэжиглэгдсэн хүмүүс тэнд хоригдож байгаа гэнэ.
Хэргийг нь шүүхээр ч оруулаагүй тэдний оргох өчүүхэн ч боломжгүй аюумшигт нөхцөлд хорьж байв. Өөрсдийн нь хэлээр цөөн боловч үг сольсонд тэд ихрэд баярлах шиг санагдсан. Тэнд байсан таван гяндангаар бид орсон.
Бүдэг гэрэлд чухам хэдэн хүн тэнд хоригдож байгааг тоолох боломжгүй тул бид өөр өөр тоотой гарсан. Mиний санахад нэг зуун тавь орчим хүн хоригдож байсан. Оросууд гадна хашаанд байсан хоригдлуудыг зургийг дархад нэг нь чүүрээ гараараа таглахыг завдсан ч хэрцгий царайт хуяг түүний гарыг дарав.
Хүмүүсийг тэгж доромжлох ёсгүй, гэмт хэрэг үйлдсэн ч тэднийг өрөвдөх хэрэгтэй гэдэг бодолд дарагдан өрөвдөх сэтгэл өөрийн эрхгүй төрж, харсан зүйлдээ сэтгэл шаналсан бид сарны гэрэлд Наймаачин хотын зүг буцсан. Аюумшигт тэр шоронг мартуулах зүйл надад хожим хойно ч тохиосонгүй. Өргөө дэх шоронгийн байдалтай танилцсан маань дараа тохиолдсон нэгэн үйл явдлыг ойлгоход дөхөм үзүүлсэн.
Би сониучдаа ч биш хүнд ялтай, цуутай гурван монгол эрийг цаазлахад гэрчээр байлцсан. Цэргийн жанжин Гэндэн гүний амийг хөнөөсний учир тэд зургаан сарын турш мөнөөх аюумшигт мөглөнд хоригдсон юм билээ.
Долдугаар сарын тунгалаг нартай нэгэн өглөө Өргөө хотын зүүн хойгуур үргэлжлэх уудам хөндийгөөр морьтой аялсан маань чухам юунд очихоор явааг түр боловч мартагнуулсан юм.
Дөрвөн зуун цэрэг удирдан дөрвөн мянган хятад цэргийн эсрэг тулалдан Ховдын хэрмийг чөлөөлөхөд эрэлхэг зоригтой оролцсон учир цол хэргэм хүртсэн жанжныхаа эсрэг үгсэн хуйвалдаж амийг нь хөнөөсөн гурван цэрэг өршөөл үзхээргүй, үнэхээрийн хүнд хэрэг үйлдсэн аж.
Тэд цас мөсөнд хучигдсан нэгдүгээр сарын тэр нэг өглөө үүр хаяарахын хэрд жанжныхаа амийг хөнөөхөөр маузер буугаар хорь гаруй буудсан байгаа юм. Гайхалтай эрэлхэг жанжин нь зузаан гуяараа шархадсан ч тэднээс зугатаажээ.
Суманд оногдсон боловч унаагүй түүнийг хараад цэргүүд сандарч балмагдах зуур өрөөсөн хөл дээрээ доголсон боловч шаламгай түргэн хөдөлж нэг бээр хэрийн зайд байсан тосгонд хүрч очсон аж. Хэрэг явдлын учрыг ойлгож туслахыг завдсан тосгоны оршин суугчдыг тэр өөрөөс нь хол байхыг захиаж, эс тэгвээс хамтдаа амиа алдахад хүрнэ гэж анхааруулаад замд таарсан жаахан хүүхдээс холуур тойрч өнгөрсөн нь түүний хатуу чанд шаардлагатай хэр нь өр зөөлөн байсныг харуулна.
Тэр зугатаж явсаар нэгэн байшинд ортол араас нь нэхсэн цэргүүд гүйцэж ирэхэд “Намайг шалавхан алаад орхи. Хойд төрөлдөө бушуухан очих минь" гэж хэлээд тархиндаа буудуулсан гэнэ.
Бид уулын бэлд сууж хоёр цаг хүлээх зуур морьд шимтэй өвсийг амтархан идээшилэнэ. Монголчууд цаг барьдаг улс биш шүү дээ. Тэгтэл морьтой хүмүүс хочр гурваараа жижиг толгойг ороон ирж харагдана. Тэрхүү жижиг толгой бол бүхний хараа булаадаг ариун дагшин Богд уулаас бурханы таалалд үл нийцэх цуст гэсгээлтийг халхалдаг болой.
Жижиг толгойг ороон аажимхан алхуулах морьтой хүмүүсийн араас буутай хуягуудаар харгалзуулсан үхэр тэрэг толгойн зүүн хажуугаар гарч ирэв. Тэдэнд яарч тэвдэх зүйлгүй бололтой. Аюумшигт гянданд тарчилсан гурван цэрэг үхэхийг илүүд үзэх нь тодорхой.
Жар дал орчим хятад бидний хажууд ирж чанга дуугаар хөгжилдөн ярилцах нь нам гүм орчинд нэн сонин агаад даан ч үл зохилдоно. Тэд биднээс тусдаа зайдуу очиж сууцгаав. Тулалдаж байгаа талууд хэзээнээс өөр хоорондоо найрсаг бус. Монголчууд хийгээд өөрсдийгөө ертөнцийн төв хэмээдэг тэдний хөршийн харилцаа мөдхөн өөрч-лөгдөнө гэж найдах үлдэж байна.
Тэртээ хөндийд хэсэг морьтон айсуй үзэгдсэн нь Өвөрлөгч цэргүүд, Түргэн дөхөж ирэх цэргүүдийн өмссөн хувцасны хөх өнгө алсад цайвартан дуниартах уулсын цайвар ногоон өнгөтэй зохицсон мэт. Хэрэгтнүүдийг харгалзан яваа тэдний дунд тогосны өд бүхий отго жинстэй хар хилэн малгайтай албаны түшмэд яваа харагдана.
Хоёр үхэр тэрэг дээр гар нь ардаа хүлээстэй, сэгсийж даахирсан үс, сахалтай хэрэгтэн суугаа харагдана. Тэдэнд Монголын шоронд хоригдохоос үхэх нь дээр гэдэг тодорхой. Зургаан сар хоригдсон хэр нь тэдний нэг эрч хүчтэй хэвээрээ төдийгүй тэднийг хүлэх шонгийн ойролцоо майханд цугларсан албаны түшмэдийг өдсөн янзтай.
“Та нар юу хийгээд байна. Майханд битгий бүгээд байцгаа. Наашаа ирээд бидний яаж үхэхийг хар” хэмээн хашгична. Ял гүйцэтгэхийн өмнө хэрэгтнүүдийг хооллов. Гар хүлээтэй тэдний аманд хуяг аяга ойртуулж барина.
Мөнөөх хэрэгтэн ус, замбай төдийхөн бус, махтай, цай өгөхийг шаардаж сонсогдоно. Хооллож гүйцмэгц тэднийг сөхрүүлэн суулгасан хэвээр нь шонд сайтар бөхлөн хүлэв.
Зөрүүд эр нүдийг нь боож байгаад дургүйцэн “Яагаад харж болдоггүй юм бэ. Цэрэг хүн шиг үхэж болохгүй юу?” гэж эсэргүүцнэ. Сөгдөж суух нь тэдний ёс заншилд нийцтэй бус бололтой. Түүний хэлснийг хүлээж авсангүй, тэр ч үргэлжлүүлж эсэргүүцсэнгүй. Гуутай бурхан өмнө барьсан лам хэрэгтнүүдийн өмнө очиход тэдний яриа сайн дуулдаагүй боловч нэг нь хойд төрөлдөө цэрэг хэвээрээ төрөхийг хүснэ гэж хариулжээ.
Гурван хэрэгтэн бурханы хөрөг өөд бишрэл дүүрэн харцаар ширтэх нь магадгүй хойд насандаа илүү сайн төрөлд олж төрөхөөр сэтгэл шулуудсан болов уу гэлтэй. Ламтныг явсан даруй хөх дээлтэй гурван цэрэг тэдэнд ойртон хамгийн их гэхэд л таван метрийн зайнаас пад пад хийлгэн буудахад цаад талын довцогт гурван хэсэг газар шороо пурхийж үзэгдэв.
Хоёр хэрэгтний толгой хүзүүгээрээ мушгиран арагш унжилаа. Сум хэдийнээ хэргээ гаргажээ. Нийтлэг журмын дагуу хоёр, гурав дахь удаа бууддаг боловч голд байсан хэрэгтэн амьд үлдснийг, хамгийн аюумшигтай нь түүнийг биднээс өөр хэн ч анзаарсангүй. Норвеги эр толгойн уруу бууж очоод монголчуудын анхаарлыг тэр золгүй хэрэгтэн рүү хандуулав.
Мориндоо хэдийнээ мордон Өргөө зүгт ергүүлэн довтолгож эхэлсэн цэргүүдээс нэг нь эргэж иртэл лавтай таван хором өнгөрсөн боловч бүтэн цаг шиг санагдсан. Цэрэг эр мориноос бууж өвдөг дээрээ сууж шагайж бай-гаад буудлаа. Энэ удаа тэр байгаа алдалгүй онож үйлтэй тэр хэрэгтэн амьсгал хураав. Бидний цөөн хэдэн хүн дуу шуугүй хөндийг уруудан гэрийн зүг явлаа.
Бидний дөнгөж сая хөдөлсөн газрыг тойрч элээ эргэлдэн хүмүүс тарж явахыг хүлээнэ. Хэрэгтнүүдийн өмсч явсан хиртэй бохир хувцсыг тайлж орхихыг захиж цөөн хэдэн копейк өгсөн тул яс баригчид үйлт тэр ажлаа хийхийн тул сүүлчийн хүн хөдлөхийг харзнана. Үхэгсдийг цогцсоор хооллодог Өргөөний золбин ноход цогцсыг зулгаахаар элээ шуувуудтай булаалдах болно.
Эх сурвалж: "Хөх толбо" сонин
Сэтгэгдэл0
өвөр монголчуудын бэлчээр талыг хятадын банк хэрхэн булааж авч бгаа тухай энэ хүүхэн бичсэн бдг юм
... Хөх Монголыг 1921 оны Ардын хувьсгалаас өмнөх бохир заваан Хятад Манжийн үеийн хүнд хэцүү байдал руу эргэн оруулах гэж ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид ихэд хичээн Ардчилалын 20 гаран жилд Шарын шашныг хүчтэй бодлогоор сурталчлан олны тархийг мансууруулан шүтлэгийн, шүгдэнгийн боол болгож , наад захын Хот газрын нийгмийн соёлын давуутай байдлыг үгүйсгэн , эгээ л Богдын Хүрээнд байгаа мэт сэтгэгдэл төрөхөөр хэн дуртай нь гудамжинд шээж , нус цэрээ хаяж , гуйлгачид хар уут үүрэн хаягдал түүж , Хятад , хужаа доншуурчин этгээдүүд ихэмсэг царайлан алхалж , Монголчууд шоовдорлогдон, ... Халх , Буриад , Дөрвөд ястан Монголчуудын дунд яс хаясан Хужаануудын бохир ов мэхэнд орж өөр зуураа тэмцэлдэн , эрх чөлөөгөө Ардчилсан хужаа Mангаст боомилуулаад , уух ус нь хордож , амьдрах нутаг нь хашигдаж , Бэлчээрээ булаалгасан Монгол малчин ард нь нүдэндээ нулимстай , Хотын ардын ихэнх нь хоолгүй өлөн зэлмэн царайлж , нүүрсний хар утаанд бүгшүүлэн ханиалгасан Монголчууд , энэ бурангуй цаг үеийн бодит дүр төрх гэдгийг уншигч та өөрөө мэдэж байгаа биз ээ. ... Дөнгөж л 90 ээд он хүртэл Монголчууд харьцангуй соёлжсон , зөв боловсон харьцааг эрхэмлэдэг байсан . Ер нь Хятад бодлого , Хятад соёл хаана түгнэ, тэнд бохир заваан , бузар булай оршдог гэдгийг Монголчууд сайн ойлгох хэрэгтэй . ... Монголчууд өөрсдийгөө ирээдүйд хадгалж үлдье гэж л бодож , сэтгэж байгаа бол Хятадын гэх бүх зүйлсээс татгалзах ёстой . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж, тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
TSAG UE NI OOR BOLOVCH YAG ONOOGIINUILDEL DAVTAGDAKH NI DEE ARDCHILAGCHID AAAAAAAAAAAAAAAAAA
ìàññîí áîë àþóëòàé á¿ëýã õà õà õà
... Муу бузар амтай худалч хужаа чамд хэлэхэд Хятадууд хилээ 3 хоног хаахад Монголчууд Хятадын эрүүл ахуйн наад захын шаардлага хангахгүй хогын бүтээгдхүүнээс татгалзах боломж гарч ирнэ . Бидний Монголчууд ОХУ болон Япон , Өмнөд Солонгосын яс чанар сайтай барааг хэрэглэх болно. ... Монголчууд амьдрал нь сайжрах ын хэрээр , Хятад бараанаас татгалздаг дүрмийг өмхий хужаа чи мэдэх үү. Сү Батболдын Засгийн газрын үед Хятад руу явах наймаачдын тоо эрс цөөрч Замын Үүдийн суудал хоосон шахуу болоод байхад Хятадууд , хужаанууд яаж сандарч байсныг санаж байна . .... Харин одоо ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид Монголын баялгыг хулгайлж дээрэмдэж авсан цөвүүн цагт Монголчуудын ихэнхи нь эргээд ядууралд нэрвэгдсэн учраас Хятадын бараа гүйлгээтэй байгаа . Гэхдээ энэ бурангүй үе удахгүй дуусна . Монголчууд Хятад хогын бараанаас бүрэн татгалзах цаг тун ойрхон байна . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Энэ нийтлэлийг уншихад 1913 онд Монгол улс үнэхээр тусгаар бөгөөд Ар, Өвөр нэгдсэн улс байжээ. Монгол улсын тусгаар тогтнолын эсрэг бодолтой хятадуудыг олноор нь барьж гянданд хорьж мөглөнд хийсэн нь энийг бататгаж байна. Мөн Өргөө буюу одоогийн Улаанбаатар хотод Өвөрмонгол цэргүүд шүүхийн шийдвэрээр хэрэгтэнүүдийг цаазалсаныг харахад Монгол улс нэгдмэл байжээ гэж ойлгогдохоор байна.
... Монголын ард түмэн гуйсан мэт хэлэгдсэн худал үгэнд улам бүр ташуур өгөгч өчүүхэн санаат өмхий хужаа чи , .... Бүү горьд . ... Монголчууд хэзээ ч Хар Хятадтай ойртохгүй . Цусанд нь , зүрхэнд нь Хар Хятадаас болгоомжлох Монгол цус нь гүйж байгаа хүмүүс хужаануудаас улам бүр холдохыг хүсэж байгаа . ... Харин өнөө маргаашгүй нурж унаж , устах болсон Ардчилсан хужаа хууль бус Төрийн удирдлага болох ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид өөрсдийнхээ бузар амиа хамгаалахын тулд элдэв бусын худал цуурхал урд хөршийнхээ хамаатан садангуудтай тохиролцон нийтэлж байгаа гэдгийг , захын Монгол хүн мэдэж байгаа . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
… Та нарыг юу ч гэж ярьсан, хэлсэн би өөр үнэнийг мэднэ. Хятадууд төрийн бодлогоороо Өвөр Монголоор дамжуулан Монголыг эзэгнэх санаагаа аль эрт гаргаж төлөвлөсөн ч , 1990 ээд оноос эрчимтэй хэрэгжүүлж эхэлсэн . Одоо тэр нь бүүр Хятадуудын урдаа барьдаг ганц зэвсэг нь болсон. Өөрийгөө доктор гэж цоллох дуртай Молор эрдэнэ гэгч этгээдүүдээс эхлээд , Монголыг Ар монгол гэж цоллоод байгаа нь , Бүрэн эрхт Монгол улсыг Өвөр Монголтой адил Хятадын нэг хэсэг гэж далдуур хашгираад байгаатай адил гэсэн үг. Хувь хүн өөрийгөө Монгол гэдгээ мэдэрч түүгээрээ урамшиж зоригжиж байвал харин ч бидний Монголчууд тэр хүнийг дэмжих хэрэгтэй . Харин Хятадуудын өөхөнд нуусан хор шиг , … Өвөр монгол гэдэг улс байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлэх гэж оролдож байгаа хуурамч худалч хорон муу хүмүүсийг зүгээр л Цагаан хэрмийнхээ цаад руу далд ор гээд хөөж орхи . … Мөнх Тэнгэр хэн нь хөх тамгат Монгол хүн, хэн нь худал дүр эсгэж байгаа гэдгийг бүгдийг нь мэднэ. Тиймээс хэн ч , хэзээ ч , хэнийг ч хуурч чадахгүй . Бөө болохын тулд сонгогдсон хүмүүсийг язгуурын Монгол хүн биш эсэхийг , Oнгодууд тодорхойлоод дараагийн шат руугаа ордог гэдгийг хал үзэж хашир суусан олон Монголчууд мэддэг. Мөнх Тэнгэрийн ард түмэн Монголчуудын нэрийг барьж өөрийгөө цоллосон ,элдэв худал үг яриа гаргасан хэн боловч Хан Тэнгэрийн хилэнг өөр дээрээ хүлээн авч зайлшгүй хатуугаар шийтгэгдэх болно. …
Энэ Зориг гээч ёстой шизо өвчтэй хүн юм байна. Шүлсээ савьчуулаад л хүн бүр рүү арсаж байгааг бодоход Шар хад руу нь буцаах цаг нь болж
“Хятадад уусах’ аюул гэгчийг Оросууд зохиосон. gene uu? bitgii ingej hudlaa yum bichij baigaachee. hot huree gazriin sadar emsiig es tootsvol mongolchuud hyataduudtai tsus holildhoos ertneesee tseerlej irsen ulamjlaltai, oros end yamar ch hamaagui. muu l yum bolvol hoid har ovoohoi gedeg shig buh muu muuhaig orosuud ruu chihdeg ene uzel henii ashig sonirhol ve
... Ирсэн гийчин буцаж , орсон бороо арилдаг . !!! ... Ардчилал Монголд ялж , алив сайн сайхан бүхэн хэрхэн буртаглагдахыг нүдээр үзэн гэрчилж , шударга үнэн алдагдаж , худал хуурмаг ноёлж , архидалт завхайрал газар авч авилгал , хулгай ердийн зүйл болон хувирч, түрийний бөөс мэт хужаанууд Төрийн эхийг зайдагнаж , Түмэн олон зовлонгын далайн зах ирмэгээр зүрх алдан алхацгааж байгаа дүр зурагтай cүүлийн 20 иод жилд Хятад гэж ямаршуу улс орон вэ, ... aрдчилсан хужаа Ц Элбэгдорж гэж хэн бэ , тэр хэний төлөө , юуны төлөө зүтгэдэг вэ , … Шинэчилсэн нэртэй Ардчилсан засгийн газар нь ямар чадвартай вэ , юуг эрхэмлэдэг вэ , … Монголын нийгэм , улс төрийн амьдрал чухам хаашаа залагдаж байнa бэ, … гэх мэт олон асуудaлд ихэнх Монголчууд өөр өөрийн гэсэн бодол , үнэлэмжтэй болсон байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй байна . ... Хонины арьс нөмөрсөн чононцор мэт Ардчилсан хужаа , луйварчид , урвагчдын үнэн нүүр царайг мэдэж , ... Тэд 2012 онд хэрхэн АНУ ын хар машинаар Ард түмний саналыг өөрчлөн Монголын Төрийг удирдах эрхийг хууран мэхлэх арга замаар гартаа оруулж авсан гэдэг үнэн түүхийг ойлгох хэмжээнд хүрсэн гэж бодож байна , ... Тэд хэрхэн өөрсдийн хууль бусаар Монголын иргэншил олгосон Хятадууддаа Цахимаар Монголд эзэмшил газартай болгож чаддагыг харж байна , ... Тэд хэрхэн хуурамч хортой эм оруулж зараад Монголын нялх үрсийг хордуулчихаад Эмийн санчийин буруу болгоод өнгөрөөдгийг Монголчууд харж байна , ... Тэд хэрхэн Монголчуудыг бичиг үсэггүй харанхуй ард түмэн болгохын тулд олж авсан оюуны бүх л амжилтыг зориудаар гутааж , үнэн түүхийг нь худал түүхээр орлуулж , Монгол кирилл үсгийг нь адлан , балчир бага хүүхдүүдийн сурах боловсрох ариун газруудыг бурангуй санааг сурталчлагч ном хэвлэлээр дүүргэж байгааг бид харж байна ,... Тэд хэрхэн Улаанбадрах сумыг тэр чигээр нь хүн , мал амьтан амьдрах аргагүй үхмэл газар нутаг болгочихоод жишим ч үгүй бусдыг буруутгаад сууж чаддагыг бүгдээрээ харж байна , ... Тэд хэрхэн Монголын Банк санхүүгийн системийг уналтанд оруулж , байгаа бүх баялгыг хулгайлж дээрэмдэж аваад , Монгол банкны хөрөнгийг цөлмөөд , Монголын ард түмнийг Ардчилсан Их Өрөнд бурантаглуулаад хохь чинь хэмээн даапаалангаа , Валютийн өсөлтийг Улс төржүүлж болохгүй хэмээн улин дуугарч чадаж байгааг бултаараа сонсож байна , ... Тэд хэрхэн Монгол Улсын Тусгаар тогтнол , Бүрэн эрхт ёс зүйг үл хүндэтгэн Ар Монгол хэмээн Харийн эзэмшил дэх муж мэтээр хашгирч , гуугалж , Монголын газар нутагт шунасан сэтгэлээ олонд илчлэхдээ үл айж зовон эрүүл ухаанаа гээж , тэчьядаж, галзууран хийрхэцгээж байгааг хөх тамгат Монголчууд харж байна , сонсож байна, ... Гэвч аливаа бүхэнд хэмжээ хязгаар гэж байдаг бөгөөд ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын тамын гүнд хаягдах болно. ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ... Идсэн эрүү хувхайрч , идүүлсэн дов ногоорох болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Монгол улс гэж ер нь байдаг юмуу. ккккккккккк
... Бүү хоосон горьд . Бүү эрт баярла , өөдгүй муу хужаа . !!! ... Монгол дахь ардчилсан хужаанууд луйварчид урвагчид хийсэн Монгол Улс , Монголын ард түмний эсрэг үйлдсэн бузар гэмт хэргээ хариуцах цаг нь болж , шударга үнэний илдэнд бөхийх үе нь ирсэн учраас тэдний гаслан гийнах дуу нь газар сайгүй тархаж , дүлий нэгэнд ч сонсогдож байгаа юм . ... Монгол Улс хар хорон хужаануудаас , луйварчид урвагчдаас эгнэгт салан , өндийн босох болно. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж, тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Хөх Монголыг 1921 оны Ардын хувьсгалаас өмнөх бохир заваан Хятад Манжийн үеийн хүнд хэцүү байдал руу эргэн оруулах гэж ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид ихэд хичээн Ардчилалын 20 гаран жилд Шарын шашныг хүчтэй бодлогоор сурталчлан олны тархийг мансууруулан шүтлэгийн, шүгдэнгийн боол болгож , наад захын Хот газрын нийгмийн соёлын давуутай байдлыг үгүйсгэн , эгээ л Богдын Хүрээнд байгаа мэт сэтгэгдэл төрөхөөр хэн дуртай нь гудамжинд шээж , нус цэрээ хаяж , гуйлгачид хар уут үүрэн хаягдал түүж , Хятад , хужаа доншуурчин этгээдүүд ихэмсэг царайлан алхалж , Монголчууд шоовдорлогдон, ... Халх , Буриад , Дөрвөд ястан Монголчуудын дунд яс хаясан Хужаануудын бохир ов мэхэнд орж өөр зуураа тэмцэлдэн , эрх чөлөөгөө Ардчилсан хужаа Mангаст боомилуулаад , уух ус нь хордож , амьдрах нутаг нь хашигдаж , Бэлчээрээ булаалгасан Монгол малчин ард нь нүдэндээ нулимстай , Хотын ардын ихэнх нь хоолгүй өлөн зэлмэн царайлж , нүүрсний хар утаанд бүгшүүлэн ханиалгасан Монголчууд , энэ бурангуй цаг үеийн бодит дүр төрх гэдгийг уншигч та өөрөө мэдэж байгаа биз ээ. ... Дөнгөж л 90 ээд он хүртэл Монголчууд харьцангуй соёлжсон , зөв боловсон харьцааг эрхэмлэдэг байсан . Ер нь Хятад бодлого , Хятад соёл хаана түгнэ, тэнд бохир заваан , бузар булай оршдог гэдгийг Монголчууд сайн ойлгох хэрэгтэй . ... Монголчууд өөрсдийгөө ирээдүйд хадгалж үлдье гэж л бодож , сэтгэж байгаа бол Хятадын гэх бүх зүйлсээс татгалзах ёстой . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж, тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Монголыг Хятадын харьяанд оруулах ажлаа , хужаа хорон санаагаарaa илээр бус далдуур ээлж дараатай гүйцэтгэж , АНУ ын санал тоолох хар машинаар хууран мэхлэх арга замаар , ард олны сонголтыг өөрчлөн Монголын Төрийн эрхийг хууль бусаар эзэгнэж , Монголын эдийн засаг , санхүүгийн тогтолцоог бусниулан , … гулгуулж , хулгайлах замаар уутных нь амыг хоослон , , Хүчний байгууллагын жигүүрийг нь тасдан , хужаа этгээдүүдээр дүүргэн , Хилийн цэргийн эрх , үүргийг Боомтын хуулиар өөрчлүүлж Гадаадын Иргэн харьяaтын алба буюу бас л хужаа түшмэдүүдэд эрхийг нь шилжүүлэн ,Монголын ажил хэрэгч хүмүүс сулран доройтож, дампуурах ,зарим нэг нь ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийн шоронд тамлагдан зовж байх үед , Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг яаран сандран баталж , Хятадын эдийн засгийн эзэрхийлэлийг хуульчилж , Монгол төгрөг Доллар , Юаны өмнө ганхаж , China of Bank нь Монголын санхүүгийн зах зээлийг Хятадынх болгох ажлаа эхэлж , Монголчуудын хүнсний аюулгүй байдал алдагдаж , Монголчууд Ардчилсан Их Өрөнд буюу одоогийн байдлаар 8 тэрбүм $ ын өрөнд бурантаглуулж , Хууль бус Ардчилсан Төрийн далд явуулгаар хэдэн арван мянган Хятад хүмүүс хууль бусаар иргэншил аван Монголд маш богино хугацаанд Цахимаар газартай болж , Монголчууд өнөө маргаашгүй тусгаар тогтнолоо алдах хэмжээнд тулан ирж , Газрын тухай шинэ хуулиар Xарийнхан тэр тусмаа Хятадууд 100 жилээр Монголын газрыг эзэгнэх эрхтэй болгох бусармаг төсөл биеллээ олохоор хаалга тогшин зогсож байгаа энэ үед , Хятадын Си хэмээх эрхэмийн хэлсэн үгийг чи бээр , ... Үнэн , ... хэмээн бодож байгаа бол чамд юу гэж хэлэхээ мэдэхгүй байна. ... Нүд , чихээ боочихоод хулгай хийхдээ намайг хэн ч хараагүй , сонсоогүй хэмээн боддог тэнэг хүн шиг л санагдаж байна. ... Бүх Монголчуудад хандан Хятадын хамгийн бүдүүн дарга Си гээч нь , ... бидний садан төрөл Ц Элбэгдоржийн хүчин зүтгэлээр Монгол улс , Монголын бүх баялаг манайх болоход тун ч ойртлоо хэмээн баярласандаа , … Миний Монгол , … хэмээх Д Нацагдоржийн шүлгийг Хятадаар уншиж өөрийнхээ юу бодож, санаж байгааг Монголын олон түмэнд гэнэгүй байж байгаад илчилснийг нь бодвол нүд , чихээ боосон чи бээр сонсоогүй байх гэж бодож байна. ... Худалч хүн хэзээ ч үнэнээ хэлдэггүй юм , Хулгайч , дээрэмчин хүн хэзээ ч би танай баялгийг хулгайлж , дээрэмдэнэ хэмээн бузар санаагаа илээр зарладаггүй юм , ... Хятадын бүдүүн дарга Си , ер нь ямар ч Хятад хүн , … бид Монголыг далдуур эзэлж , бүх Монголчуудыг устгах бодлого барина гэж ил тунхагладаггүй юм, … Xарин ч Хятад , Манж худал , хуурмаг сайхан нялуун үгсийг мянга түмээр нь давтаж , өнгө татах гоо охид , тэрэг дарах бэлэг сэлтийг тооцоотой бодлоготойгоор тараaж , гэнэн тэнэг, шуналдаа идэгдсэн түшмэдүүдийг хахуульдан авч , өөрсдийн угсаа нэгт хужаануудын туслалцаатайгаар улс орныг дотроос нь эзлэх бодлогыг мянга мянган жил явуулж ирсэн гэдгийг Монголчуудын түүхэн дэх гашуун цаг үе , урвагчдын бусармаг үйлдэлийн харласан зам мөрөөс мэдэж авч болно гэдгийг өчүүхэн ухаандаа ойлгох гэж оролдтугай. . , ... . ... Эцэст нь Хөх тамгат Монголчуудын Монгол орон, удахгүй ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид болох хорон муутангуудаас , Хан Тэнгэрийн хилэнгийн хүчээр салж , амар амгаланд хүрэхэд улс орондоо хар буруу санасан , харийн бүхэнд сэтгэлээ худалдаж урвагсад Монгол улсад оршин амьдрах эрх нь бүрэн хаагдсан байх болно гэдгийг албан ёсоор мэдэгдэж байна . ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
яг үнэндээ 21 оноос хойш л Монгол орон хуваагдсан ш дээ. Түүнээс өмнө Буриад,Монголын хооронд хил байгаа ч үгүй. Морьтойгоо л хөндлөн гулд давхидаг байсан гэсэн. Өвөр Монгол ч гэсэн ялгаагүй байх. Нэг муу хэдэн наймаа, ногоо тарьдаг хужаа, оросуудыг бодлогоор харин оруулж суурин үүсгэсэн байсан нь ойлгомжтой. Оросууд маш харгис бодлого баримталсан.
Одоогийн монгол улс буриадын хил 1727 онд тогтоогдож хилийн овоо тэмдэг босгож тавьсан.ѳвѳр монгол ар монголын хил бүүр 1680 оны үеп тогтоогдсон.
бас нэг баабарт тархиа угаалгачихсан гар уу, үгүй юу? ийм л зэрлэг бүдүүлэг, харанхуй улсыг муу хэлүүлээд байгаа орос ах нар хүн шиг, улс шиг улс болгосон юм
энэ нэг баабар маабар гээд байгаа нөхөр оросууд чамд хайртайдаа ингээ юу. Ингэхгүй гээд яах юм. Гэндэн, Ринчино эд нарыг яалаа. Тэмдэг тавьсан байж болно, гэхдээ мориороо нааш цааш явдаг, одооны нэг аймгуудын хоорондо зааг шиг л юм байсан ш дээ. Газраа буцааж авна гэнэ гээд үхлээ юу.
Burhan min aimaar yum bainaa. Yaj iim ued turchuugui bilee.
Ер нь арчаагүй дорой болсон улсын ард ирэгд нь шалихгүй байж өөр хоорондоо их мэдэмхийрэн хийрхэх өвчтэй байдаг юм шиг санагддаг.Жинхэнэ доройтуулж өөрснийгөө дэлхийн баячууд болгож байгаа төрд шургалсан хулгайч дотоодын дайснуудаа яаж ч чадахгүй тэгсэн атлаа эвлэлдэн нэгдэж бүүрч чадахгүй. Нүд юу харана түүнийгээ бодохгүй шууд ярьдаг хоосон толгойтой дээр нь уурын мунхаг архний цагаан солио!!!Бид 90-ээд онд нэлээд соёлжиж бүх нийтээр бичиг үсэг тайлагдсан улс орон цаашдын хөгжилдөө итгэлтэй цоглог басчгүй дэлхийн хөгжилтэй хөл нийлүүлхэд альч талаараа боломжтой их нийтэч ёр нь дуугарвал дуу нэг болсон сайхан үе байсан.Цаг зуурын хомс байдалд ардчилагчид гэж өөрсдийгөө дөвийлөгсөн хунхуузууд гарч харинч амархан сөнөөж дуусагхаар улайран тэмцэж байна.Одоо энэ үеийг л маш хурдан даван туулж зөв замруугаа орохгүй бол хоёр хөрш хоёр хуваах гэрээгээ өнгөрдөг зун бараг хийчлээшдээ.Үүнд Элбэгдорж маш баяртай байгаа төдийгүй өөрөө яаж ийгээд НҮБ хавьд нүхээ малтаад төрд шургалсан урвагч дотоодын дайснууд хужаад улсаа нийлүүлж тал засаж амь гарах ийм замруу урагшилж байна.ЭЗ болон гадаад дотоод өр ер нь улс орныхоо том судалгаануудыг эрдэмтэн судлаач гэх ард түмний цусыг сорогчид ард ирэгдэд танилцуулхад бухимдаж үхмээр юм гарч ирэнэ.Ямарч ирээдүй байхгүй бодлого хэрэгжиж бөөн мөнгө зээлж ирээд асгачих түүнийгээ замаас нь ерөнхий сайдаасаа эхлээд хулгайлж явсаар хэрэгжсэнч биш хэрэгжээгүйч биш хогийн явцтай ажлууд монголын тал нутгаар дүүрэн.Үүнд гарагсан бүх мөнгийг дотоодын дайснууд гадаадруу гаргаж (хулгайлж) нуусан.Яг үнэндээ улсын сан хөмрөг хов хоосон байгаа гэдэгт би итгэлтэй байна.Хүмүүсээ сэрэмжлээч гуйя.
iim l humuusiin ur sad daa bid. udii zeregtei yavaadaa burhand talarhah heregtei bid
hoh tolbot chingisiin mongol gej tomordog mongolchuud haachibaa
Mongol hun bur tusgaar togtnolyn uzel sanaatai baij chadval ulsyn tusgaar togtnol batjin orshih bolno.Getel 1990 onoos hoish mongol hunii unet zuiliig mungu hemeeh buzar shunalaar solisnoos odoo bol turiin tusgaar togtnolyg mungeer ariljihad belen boljee.Yutai gutamshig.Mongolyn ardchillyn gamshigt har mur ni mongolyn deed unet uzel sanaag munguur solisond l baina.Ergetsuultsgee.
Ardcnilalaas awah yum blgyi yah be yyniihee ercn hynceer cn hgjij bgaa harin kanad shig aliwaa yumnii sain taliig olj newtryylj saar muu muuhai yumiig newtryylehgyi bh heregtei iimdee cn kanadiig bolowsrongyi amerk gedeg . yalangyua hewlel medeeleliinhen bid niigemd yamar sain zyiliig bicnij niitlyylj bwal uls orond maani heregtei bh be gedgee mash sain bodoh hergtei heterhii sesaatsi hooj ijil hyistniig cn yum uu het ih mongonii shunal d hotolson zyil niitleh hereggyi yagaad gewel mongol ulamjlalaaraa cn ter ijil hyisten ugaasaa bgaagyi bgaad cn hereggyi mongold hynsnii gormon aguulsan byteegdehyyn hergledggyi shyy dee .. mongol iin ulamjlalt hynleg yos tehnik tehnologi , hogjil dewliig ilyytei suralcnilj sain saihan hymyysiin talaar niitelj busdad ylger duurail ogoh hergtei bna
хятадад уусах аюул нь харин ч бодитойгоор оршиж бараг л хэрэгжиж дуусах гэж байсан нь шороотын цэвээн кинонд хятад маягийн аж байдал хүмүүсийн хувцас ахуй маш тод үлдсэн байналээ. Орос гүрний гавъяа их бөлгөө.
тэр чинь ганц хятадын биш монгол, япон, солонгос, төвдийн хамтарсан Дорно дахины соёл тэнэг орос минь)
baatar kgyniig alchikhaad yunaas ch aikhgyi tomor zyrkhtei aluurchin bayjdee odoo yed khyn alchikhaad amia guyj uildag batsaanuud bol eostoi khereg alga
Ер нь арчаагүй дорой болсон улсын ард ирэгд нь шалихгүй байж өөр хоорондоо их мэдэмхийрэн хийрхэх өвчтэй байдаг юм шиг санагддаг.Жинхэнэ доройтуулж өөрснийгөө дэлхийн баячууд болгож байгаа төрд шургалсан хулгайч дотоодын дайснуудаа яаж ч чадахгүй тэгсэн атлаа эвлэлдэн нэгдэж бүүрч чадахгүй. Нүд юу харана түүнийгээ бодохгүй шууд ярьдаг хоосон толгойтой дээр нь уурын мунхаг архний цагаан солио!!!Бид 90-ээд онд нэлээд соёлжиж бүх нийтээр бичиг үсэг тайлагдсан улс орон цаашдын хөгжилдөө итгэлтэй цоглог басчгүй дэлхийн хөгжилтэй хөл нийлүүлхэд альч талаараа боломжтой их нийтэч ёр нь дуугарвал дуу нэг болсон сайхан үе байсан.Цаг зуурын хомс байдалд ардчилагчид гэж өөрсдийгөө дөвийлөгсөн хунхуузууд гарч харинч амархан сөнөөж дуусагхаар улайран тэмцэж байна.Одоо энэ үеийг л маш хурдан даван туулж зөв замруугаа орохгүй бол хоёр хөрш хоёр хуваах гэрээгээ өнгөрдөг зун бараг хийчлээшдээ.Үүнд Элбэгдорж маш баяртай байгаа төдийгүй өөрөө яаж ийгээд НҮБ хавьд нүхээ малтаад төрд шургалсан урвагч дотоодын дайснууд хужаад улсаа нийлүүлж тал засаж амь гарах ийм замруу урагшилж байна.ЭЗ болон гадаад дотоод өр ер нь улс орныхоо том судалгаануудыг эрдэмтэн судлаач гэх ард түмний цусыг сорогчид ард ирэгдэд танилцуулхад бухимдаж үхмээр юм гарч ирэнэ.Ямарч ирээдүй байхгүй бодлого хэрэгжиж бөөн мөнгө зээлж ирээд асгачих түүнийгээ замаас нь ерөнхий сайдаасаа эхлээд хулгайлж явсаар хэрэгжсэнч биш хэрэгжээгүйч биш хогийн явцтай ажлууд монголын тал нутгаар дүүрэн.Үүнд гарагсан бүх мөнгийг дотоодын дайснууд гадаадруу гаргаж (хулгайлж) нуусан.Яг үнэндээ улсын сан хөмрөг хов хоосон байгаа гэдэгт би итгэлтэй байна.Хүмүүсээ сэрэмжлээч гуйя. яг хэлж
Үзэл бодлоо угаалагасан хүн гэдэг үхэр малаасаа ч доор болдог юм.Арчаагүй ийм байдалд "АРДЧИЛАЛ"хөтлөж оруулдаг юм.мэдэж ойлгож чадахгүй бол сонсож дуулж авдаа.
Europchuud oorsdoo aav eejiigee hogshirhoor ni asramjiin gazar ogchihdog humuus zevuun baliar humuus
би энэ зохиолыг англиар нэлээд сайн уншсан. Монголчуудыг ёстой хөөрхөн бичсэн бнлээ. ялангуяа монголчууд цагаан сараа тэмдэглэж бгааг нүдэн харагдтал бичсэн нь маш гой. энэ хадагтай бүүр 1880 аад онд монголоор загалманй шашинг сурталчилж аялсан шиг санагдах юм. доромжилж гүтгэсэн юм ер бхгүй. Бүддизмын соёлд гүн нэвтэрсэн соёлтой ард түмэн маягаар бичсэн