УИХ-ын гишүүн Г. Уянгатай ярилцлаа.
-“Ноён уулаа аваръя” хөдөлгөөнийхний өлсгөлөнг албадан буулгалаа. Та энэ үйл явдалд ямар байр суурьтай байна вэ?
-Энэ бол шинэ зүйл биш. Сүүлийн арав гаруй жил жагсаал цуглааныг ингэж хүч хэрэглэн тарааж байсан түүхтэй. Би л гэхэд 4-5 удаа ийм байдалтай нүүр тулж явсан хүн. Би санаж байна, арав гаруй жилийн өмнө Бат-Үүл дарга Сүхбаатарын талбай дээр тракторчдын жагсаалыг зохион байгуулсан. Тэр жагсаалыг тухайн үеийн эрх баригчид хүч хэрэглэн тараасан.
Үүнийг олон улсын болоод хүний эрхийн байгууллагууд руу хэлж, монголд хүчирхийлэл газар авлаа, дарангуйлал бий боллоо хэмээн түгшүүр зарлаж байсан хүмүүс өөрсдөө ийм үйлдэл хийж байгаа нь гайхмаар. Ер нь өлсөх гэдэг тэмцлийн хэлбэрийг сонгох нь өөрөө хүний эрхийн асуудал. Энэ нь ардчилал, хүний эрхтэй нягт холбоотой.
Өлсгөлөн гэдэг дэлхий нийтээр байдаг л тэмцлийн нэг арга хэлбэр. Харин энэ арга хэлбэрийг хүчээр зогсооно гэдэг бол хүний эрхэнд халдаж байгаа хэрэг. Тэмцлийн янз бүрийн арга хэлбэрүүдээс өлсгөлөн гэдгийг. сонгож тухайн хүн үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа юм. Гэтэл үүнийг нь хүчээр таслан зогсооно гэдэг бол байж боломгүйгээр хүний эрхийг зөрчиж байгаа юм.
Нөгөө талаас энэ асуудлын агуулга руу харах юм бол эх орон, газар шороогоо хамгаалах гээд тэмцэж байгаа залуусын өлсгөлөнг албадан таслан зогсоосноороо Ноён уулыг ухуулахгүй байх тэмцэл зогсоно гэж байхгүй. Ер нь бол Ноён уулыг ухуулахгүй байх талаар маш олон хүн байр сууриа хэлж, дэмжихээ илэрхийлж байгаа. Одоо энэ асуудалд их олон хүн дотроо нэг юм бодож байгаа нь над руу ирж байгаа олон санал, сэтгэгдлээс харж болохоор байна.
Би ч гэсэн зүгээр байгаагүй. Ингэж хүч хэрэглэн эцэг өвгөдийнхөө булш, бунхан руу хүртэл дайрч байгаа энэ бүхэн бол ерөөсөө монголын энэ төр болохоо больсон байна гэдгийг тод харуулж байга нэг том нотолгоо. Үүнийг үндэс сууриар нь яаж цэгцлэх ёстой вэ гэдэг дээр би байнга хүмүүстэй уулзаж, санал бодлоо солилцож байна.
-Тэмцэл хийсэн залуусын талаар ч янз бүрийн мэдээлэл явж байна. Мөнгөөр жагслаа гээд байх юм. Үнэхээр тийм зүйл байдаг юм уу?
-Би бол тийм зүйлд хэзээ ч итгэдэггүй. Яагаад гэвэл арав гаруй жилийн турш жагсаал цуглаан хийж байхад байнга дагадаг гүтгэлэг бол “эд нар мөнгө аваад жагслаа, хүний гар хөл болж байна,,тэр, энэ ард нь байна” гэж харддаг. Ёс суртахууны хувьд хэзээ ч жагсч байгаа хүмүүсийг мөнгөөр ийм зүйл хийж байна гэж би хувьдаа хардахгүй. Энэ хүмүүс уул усныхаа төлөө явж байгаа. Харин улстөрийн зорилгоор хийж байгаа жагсаал бол илүү мөнгөжүү, ойлгомжтой байдаг.
“Ноён уулаа аваръя” хөдөлгөөнийхөн бол үнэндээ тийм хүмүүс биш гэж надад харагдаж байна. Би Цэрэннадмид эгчээс бусадтай нь хэдийгээр нүүр тулж уулзаагүй ч гэсэн мөнгө аваад өлсөөд байна гэж бодохгүй байна. Энэ хүмүүсийн хэлж байгаагаар “бидний ард захиалагч байгаа гээд хардаад байгаа бол тэр Ерөнхийлөгч” гэж хэлээд байгаа.
Учир нь 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшин байхдаа манай одоогийн Ерөнхийлөгч Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын Хэрх багийн иргэдтэй уулзах үеэрээ иргэд Ноён уулын болоод нутгийнхаа байгаль орчны асуудалд санаа зовж байгаагаа хэлсэн байдаг юм билээ.
Энэ асуудалд Ерөнхийлөгч хариу хэлэхдээ “Би аливаа зүйлд иргэдийн саналыг ав гэж дандаа ярьдаг. Тэгэхээр та нар ухуулахгүй гэвэл ухах ёсгүй. Та нар дороосоо сайн тэмцээд өгөх хэрэгтэй. Би дээрээс нь дэмжээд өгье. Энэ Хүннүгийн алдартай олдвор, булш, бунхан, тахилгатай шүтээн болсон сайхан уул” гэдгийг өөрөө хэлсэн.
Одоо Ерөнхийлөгчийнхөө үгийг л бодит ажил хэрэг болгох шаардлага бидэнд үлдсэн. УИХ дээр Ноён уулыг ухуулах шаардлагагүй гэдэг дээр үнэхээр хүч дутаад Гацууртын ордыг ашиглуулахаар болсон. Нэгэнт УИХ дээр шийдэгдсэн асуудал дээр хориг тавих эрх нь Ерөнхийлөгчид байгаа. Хориг тавих Энэ эрхээ эдэлж болно.
Одоо бол Ерөнхийлөгчид бүх эрх шилжсэн. Нэг ёсондоо төрийн тахилгатай уул болгох уу, төрийн хамгаалалтад авах ийм эрх нь Монгол улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид үлдсэн. Тэгэхээр Ерөнхийлөгчид маш том бололцоо байгаа тэгээд өөрийнх нь нутгийнханд амласан бичлэг нь байж байна. Одоо Ерөнхийлөгчийн хэлсэн үг, байр сууринд л найдаж бид хүлээх л үлдлээ.
-Урт нэртэй хуулийн журамд өөрчлөлт оруулах асуудлыг гишүүдийн олонхи нь дэмжсэн. Энэ дэмжлэгээс харахад магадгүй компанийн нөлөөлөл байсан юм болов уу гэж харагдаад байна. Үүнийг та хэрхэн харж байна?
-Би хувьдаа орсон гэж бодож байна. Яагаад гэвэл Гацууртын орд бол Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум буюу монгол орны маш сайхан ойтой газарт бий. Улаан цайм ойг сүйтгээд тэр Ноён, Хатан уулын дундах бүс рүү шууд олборлолт хийхээр орж байгаа. Тэр бол ойн бүстэй ойролцоо ч биш яг ойн бүсэд шууд олборлолт явуулах юм.
Гацууртын ордыг стратегийн ордод оруулаад Урт нэртэй хуульд хамаарахгүй болгож өөрчлөн ухуулах эрхийг нь өгч байна. Энэ бол бүгд бодлоготойгоор, холбогдох хууль тогтоомжийг системтэйгээр судалсны үндсэн дээр орж ирсэн хэрэг. Бидний кноп бол үнэхээр цөөдөж байна.
Одоо энэ асуудал биднээс их хальсан асуудал болсон учраас УИХ-ын 20-иод гишүүн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид хандан “Ноён” уулыг төрийн тахилгатай болгож өгөөч гэсэн хүсэлтээ явуулсан. Одоо Ерөнхийлөгчийн шийдвэрт л бүх найдвар үлдсэн.
-Олон нийтийн дунд нэг буруу мэдээлэл байна. Энэ нь Гацууртын ордод байх төрийн хувь хэмжээний тухай асуудлыг хаврын чуулганаар хэлэлцэхээр болоод буцаасан болохоос орд ашиглах асуудлыг хэвээр нь буюу олонхиороо баталсан шүү дээ?
-Тийм. Энэ олон мэдээлэл дунд төөрөөд ард түмний тархи нь угаагддаг ийм үед хүнд л дээ. Ард түмэн аль зөв яриад байгааг сүүлдээ ойлгохоо байчихдаг. Ер нь бол Гацууртын ордыг стратегийн ордод хамруулснаараа Урт нэртэй хуулийн үйлчлэлээс гаргаж, энэ алтны ордыг ашиглах эрхийг өгчихсөн юм.
Гэхдээ энэ ордыг Сентерра гоулд компани ашиглана, харин төр хэдэн хувь эзэмших вэ гэдэг дээр л хуулийн төслийг буцаасан. Энэ нь төрийн эзэмжих хувь бага байна, 20 байхдаа яадаг юм бэ гэж буцаагаагүй. Ерөнхийдөө төрийн эзэмших хувийг байхгүй болгож нөгөө нөөц ашигласны төлбөрөөр орлох гэсэн Ашигт малтмалын хуулиар дамжуулж орж ирсэн тэр заалтад хамруулах гэсэн арга залийнх нь нэг хэсэг байсан.
Түүнээс бол төрийн эзэмших хувийг голж буцаасан зүйл бол байхгүй, тэд нарт. Ийм л нэг ард иргэд нь мэдээлэл муу зовлонтой юм байна. Өөрсдийнхөө хүссэнээр иргэдийн тархийг угаадаг.
-Заавал яагаад Сентерра гоулд компанид энэ ордыг өгөх ёстой гэж. Өмнө нь Бороо гоулд дээр яасан билээ дээ. Олон улсын нээлттэй тендер зарлаад илүү боломжит хувилбар байж болоогүй юм уу?
-Ер нь бол Гацууртын алтны ордыг заавал Сентерра гоулд ч юм уу эсвэл гадны компаниар олборлуулах ямар ч шаардлага байхгүй. Энэ ордын алтыг бол маш хялбар олборлох тенхологитой монголын ямар ч компани хийчихэж болно. Энд заавал гадаадын хөрөнгө оруулалт шаардлага байхгүй.
Харин Оюутолгой шиг хэдэн мянган метрийн доор байгаа гүний уурхай дээр асуудал арай өөр байх. Алт, нүүрсэн дээр гадны хөрөнгө оруулалт бараг шаардлагагүй л дээ. Тэгэхээр энд мөнгөний хуйвалдаан, ашиг сонирхол, хойд хормойгоороо урд хормойгоо нөхөх гэсэн явцуу сонирхол байгаа гэж би харж байгаа.
-Үнэхээр энэ ордыг ашиглаад манай эдийн засаг босоод ирэх үү. Сентерра гоулдынхны яриагаар бол тийм их ашиг байхгүй гээд байгаа биз дээ?
-Энэ алтны ордыг ашиглах 10 жилийн хугацаандаа нийтдээ ердөө л 200 сая ам.долларын ашиг олно гэдэг ийм ТЭЗҮ хийсэн. Тэрийг нь манай их мундаг шинжээчдийн баг томилоод баталгаажуулсан гэсэн. 200 сая ам.долларын ашиг тэгээд тэнд нь төр хувьцаа эзэмшихгүй юм бол үнэндээ энэ ордыг ухах шаардлага байхгүй гэж үзэж байгаа.
Саяхан ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнгийнхний өгсөн мэдээлэл надад байна. Тэд нар бол булш, бунхан байгаа газрын гүний ил өнгөн хөрсөн дээр байгааг нь л харж энд алт байна гэж мэдэхээс биш газрын гүнд байгааг нь бол мэдэх боломжгүй гэж хэлсэн. Энэ судалгааг бол Сөнтерра гоулд огт хийлгээгүй байгаа юм.
Юманд бас халдаж болдог, болдоггүй гэж байдаг. Хүүхэд хэдий аавдаа эрхлэх боловч толгой дээр нь гарч сууж болдоггүйтэй адил хэдэн зуун жилийн түүхийн үнэт олдвор бүхий булш, бунхан руугаа ингэж увайгүйгээр дайрч болохгүй гэж бодож байна. Тэр алт нь булш бунханаас хэдэн километрт байгаа нь огт хамаагүй Ноён уул өөрөө монголын ойн бүс нутгийн гол хэсэг.
Түүнээс гадна эрт дээр үеэсээ Ноён, Хатан уул гээд энэ оргилуудаа шүтээд ирсэн түүхтэй. Энэ бүгдийг харж байхад зүгээр ч нэг тахиагүй энэ олон хаад ноёдын булш, бунхан байдаг, нэр нь хүртэл нандин зүйлийг агуулсан ийм зүйл руу орж болохгүй л дээ.
Ядаж бид ийм ариун дагшин уул, ус, үүх түүхээ үлдээх сэтгэл зүй байх ёстой л доо. Хоёр нүд нь зоос болчихсон хүмүүс олонхи болчихоод ийм юмыг хийж байгаа нь харамсалтай.
-Та газар дээр очиж ажилласан. Үнэхээр тэр булш бунханд нь хүрэхгүйгээр алтыг олборлох боломж байгаа юм уу. Ер нь Сентерра гоулдынхон болоод хуулийг барьж орж ирсэн нөхдүүдийн хэлээд байгаа шиг олдворуудад хүрэхгүй гэх баталгаа байгаа болов уу?
-Тийм зүйл огт байхгүй ээ. Бид Сентерра гоулд өмнө Бороод яаж ажилласныг мэднэ. Тийм.учраас бид энэ зүйлд нь хууртана гэж байхгүй. Ямар хүүхэд чихрээр хуурч байгаа биш. Одоо ерөөсөө л Ерөнхийлөгчид найдлага байна. Бүх хүн түүний шийдвэрийг л харж байна даа.
О.Жаргал
Эх сурвалж: "Нийслэл таймс" сонин
Сэтгэгдэл0
Naidvart gantsxan tand l baina shuu, erx barigchdiin bux bulxaig ilchleerei
Пиншүү нь Оюу Толгойгоос цавчаад, энэ авгай нь Бороо голдоос цавчаад явчих юм байна л даа. Дуракууд дутаж далд ороосой
Чамайг дэмждэг байсан Одоо больсон Уншлаа Монголын бүлэглэлүүд алалцаж байгаа нь нийтлэлээс харлаа Бүлэглэлүүдэд эх орноо хөгжүүлэх сэтгэл байхгүй Бүгд Орос Хятад Америк Солонгос Япон Баруунд худалдсан Бүлэглэлүүдийн хэрүүл нүүрэндээ эх оронч хэрнээ цаагуураа тухай орны эрх ашгийг хамгаалсан бодлого байдаг Баатархуяг Уянга ялгаагүй гадныханд худалдсан Ноён уулыг 10 жилийн өмнө дархан цаазтай газар болгохгүй яасийн бээ Ноён уулыг өмөөрсөн хамгаалсан өлссөн гэх эх орончид кг алтаар хийсэн бөгж ээмэг хүзүүвч бугуйвч зүүсэн галзуу амьтад байна ш дээ Чи эхнэртэйгээ хамт Алтанхуягийг огцоруулахад дэмжсэн Алтанхуягийг огцоруулахад хэн баярласан гээч Рио Тинто баярласан Монголчууд талцах зам руу орлоо гэж гадаадынхан баярласан Ийм л байна Монголын ард түмэн рекеттэй хэрүүлээс залхаж байна Ажил хийдэг менежерүүд хэрэгтэй байна
Сайн байна. Энэ ярилцлагыг хэвлэл мэдээллиинхэн тараах хэрэгтэй , хэрэв монгооор амаа удуулчихээгуй бол
gants yerunhiilugchid naidna gej yu gesen ug ve bugdeeree temtsej baij boliulah ystoi bizde uursduusuu zailuulj elbegee ru buhaj bna
Тэгвэл чи тэмцээч. Олон юмяариад ухаантай царайлаад суугаад байх юм. Чиний үг биш үйлдэл хэрэгтэй байна. Ямар аргатайдаа л Элбэгээд найдлага тавьж байхавдээ.
10 жил 200 сая бол 1жилд 10 сая доллар олох юм бна. ямар ч ашиггүй хэрэггүй
Тэгээд 20 хувийг нь эзэмших юм бол хувьцаа эзэмшигчдэд л өгдөг ноогдол ашигт манайх жилд 2 сая доллар лавна шүү дээ. Ийм юманд хууртлаа юу?
centerra gold mongoloos garaad margaash ni barag shunudu noyon uulaaa avarya gesen ninja nuud uhaad ehlene... ter yued hen ch yuch helehgui... odoo 50 tonnn alttai geed baahan zarlasan odoo ch hamgaalah hetsuu dee
Нинжа нар үндсэн орд ашиглаж чаддаггүй юм мал аа. Харин компаниуд лицензээ алдмагцаа нинжа нарыг зохион байгуулалттай оруулж сүйтгээд араас нь ухдагийг бол бид сайн мэднэ.
Ноён уул чинь Хүннүгийн хаадын их хориг шүү дээ. Өчнөөн хүмүүс хэлээд байхад энэ төр засаг бүр цагаандаа гарчээ. Мнолголын үе үеийн төр засаг хэдий муудлаа ч өвөг дээдсийнхээ булш бунхан руу халдаж бгаагүй юм. Тийм учраас эд бол монголын төр биш бн. Саарал ордонд байгаа хүмүүс бол Америк Канадын төр засаг бн.
Elbegdorjiin nutgiin irgedtei uulzahdaa helsen ugiig MONGOLIIN ARD TUMEN BUGD HARSAN SONSSON herev Elbegdorj amalsan helsen ugendee hurehgui bol ureh songuulid AN namaas ner devshigch neg ch huniig gargaj bolohgui Elbegdorjoos ehleed buh luivarchdad hariutslaga tootsoj buh hurungiig ni huraaj nasaar ni shorond hataah ystoi
баярцогт засгийн газрын хэрэг эрхлэхийн дарга босон богино хугацаандаа хэмжээлэшгүй эрх мэдлийг өөртөө төвлөрүүлжээ. их хурлын дарга нь баярцогтын төслийг бариад бөнжигнөн гүйх юм. ерөнхийлөгч нь бүлх залгиж гахсан хүн шиг дуу гарч чадахгүй болж, их хурлын гишүүд нь улс төржиж хашгарах боловч кнопоо дарахдаа дэмжээд дарчих юм. энэ эрх мэдлийн хүч баярцогтод байна уу? монголыг шулсан рио тинтогийн мөнгө монголын төрийг хүчгүй болгоод байна уу? баярцогтыг ард түмэн лав их удирдагч гэж хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа бололтой байх юм.
Болбол туйпуудчих юмсан л гээд байгаа шдээ
Ene balai avgai bolimoor uymdoo,uym bolgoniiog turhirsan,oort ni hiij chadah uym fej gants ch alsa
Demjij bn
nawsaidambiinxandaa,xudalchid
HERVEE ELBEGDORJ NOEN UULIIG HAMGAALDAG YUM BOL DAHUIAD SONGOHOD BOLOHGUI GEH GAZARGUI SHUU ELBEGEE MONGOLD HAIRTAI GEED BAIGAA BIZ DEE HARII
элбэгдорж одоо дахиж сонгогдох хуулвь эрхзүйн боломжгүй 2 удаа сонгогдох эрх байдаг
tsag hugatsaa udahgvi haruulaad ogno!alaaraa bol ard tvmend taalagdah zvil yaridag hari ajilaara bol shaal esregeer ni hiidegl nvndee! he he he
i'm sorry,redagtsiin aldaa gargachihaj/ l vsgiig m vsgeer soliod unshchihaarai/
Neeree huuhed huurch bgaa bishdee.boroog tam bolgoj haysan bizdee
юу хийж бүтээсэн хүн бэ та хэдэн цуглаан л зохион байгуулсан байх яриад байхаар улс орон хөгждөг юмуу бүтээгээд байхайр хөгждөг юмуу та нарын ярьсанаар бол одоо хөгжчих боллооямарч юмыг үгүйсгэж явдаг хүнээс бүтээл гардаггүй шүү дээ
Чи муу балай өөрийнхөө ажлыг хийж яв: "Ким Кардашьяны халуухан зураг авалт" Caak.mn. 202.126. 91.159 2014-04-15 16:58. ter ogzgiig ni algadaad yaah ymsan. Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Hudlaa hutsaj suuhaar Uyangatai tsug temtseech Ganhuygaa
Уянга гишүүн зөв шударга ярьдаг дэмжиж байна
uy ch hiij chadahgui dandaa shuumjlene bas duuchin he he
ухаад үзэг л дээ, ухсан новшнуудын үр хүүхдүүдэд хараал нүүрлэнэ. 1000 үеэр хараал тасарна. 200 сая доллар гэдэг шал худлаа. Ер нь энэ заваан алтны уурхайнуудыг бүр мөсөн хаах хэрэгтэй. Бид машинаа унаад, малаа маллаад амьдраад л ирсэн. Бид засгаас юу ч гуйлгүй бизнэсээ хийгээд үр хүүхдээ ариун цагаан хөдөлмөрөөр тэжээгээд болгоод явж байна. Жил бүр татварын нэр төрөл олширч сүүлдээ бүр гудамжаар явган явсны татвар гэж авах бололтой дог. Орж ирсэн бүх мөнгө зугаа цэнгэл, хор найруулалт, засгийн эрхийн төлөөх тулаанд зарцуулаад дуусдаг. Хувааж иддэг. 2008 онд АН гэгч завхай онгон чигээрээ байсан охин 100 хүрэх гэж яваа өнөө маргаашгүй болчихсон хөгшин МАН-ын өвөрт орсноор Монгол улсын улс төр бохирдсон. 2012 онд АН дахин МАХН гэгч өвөөтэй нөхцөж арай ядан амь зууж явтал МАН хөгшин АН охиныг дахин оролдож өвөртөө хийж орхив. Одоо 2 өвгөнд нухлуулж дууслаа. Төр ч барих тэнхэлгүй, ухаангүй хагас галзуу солиотой болсон энэ төрөөс бид салах ёстой. Ноён уул бол өвгөд дээдсийн дархалсан гэхэд дэндүү хориг бүхий уул юм. Оролдоод үзээрэй. Бид Армений араас орно. 1980- аад сүүлээр тэнд юу болсныг бүү март. Тэд завхайрч, архидаж, шоудаж, идэж ууж баярхсан улс байсан. Бурхан тэднийг ганц шилгээлтээр ойлгуулсан. Бидний 3 000 000 монголчууд дунд ганцхан зөвт дэндүү ариухан хүн байгаа учраас бидэнд байгалийн гамшиг учруулахгүйд гол утга учир оршиж байгааг ухаардаг ч болоосой доо, ахан дүүсээ
Үнэн шүү дээ. Хичнээн үзэсгэлэнтэй сайхан газар билээ! Цөм ухаад улаанаараа эргэсэн шороо үлдэх нь дээ.
Onoodoriig hurtelh zamnal ni sain bish shuu dee,
Газар нутгаараа тоглохоо болих хэрэгтэй. Толгойнуудаа яая гэж байж бас юу бэ! Арай дэндлээ.
Oi mod, bagliahaa tuluu tentsej baigaa Zuunkharaagiinhantai setgel neg bna.
Emegtei hun gehed yamar muuhai sanaatai huuhen be! Ali neg uls turuus bolj hunii ami nas irsedej bolno gej helj baih yumaa
Elbegiig ogtsoruulii
Элбэгээ та нарыг хошгоруулсан, та нар хошгорсон. Одоо хохь нь. Дахиад ч хошгоруулна. Та нар хошгорно.
zaaval gadny companiar uhuulah shaardlaga baihgui gene xaxax urd ni ashiglaad hayasan gatsuurt tegvel yagaad garaad yavsan yum esvel myangabayar shig baagiigaar uhuulah uu
Элбэгдорж ацан шалаанд орж яаж гарахыг н харая.ш
Ene hvvnen odoo boloo shvv de yls eh orond yu hiij bvteesen yum be hvnii hiisen yumig vgvisgej olon yum yariad l yabdag hervvlch abgai eniig yah gej songoson bnaa hiisen yumig ni heleh hvn bna yy
Bainaa gehdee chamshi novshid hiisen hiij baigaan haragddgui yum.
tyiliin ynen bol ene l bna Elbegee hoshgoryylna gesen bid hoshgirson,ingej hohichin bolj dee
Elbegeeg ogtsoruul am aldval barij boldoggyi tsuuraa oyuungerel shig bolvol. Onigo
baildaya l daa
ЭНЭ ЭХЛЭЛ.ДАРААГЫНХ НЬ ТУУЛ ГОЛ БОЛНО.УЛААНБААТАР ХОТ УСАН ХАНГАМЖ МУУЖИРЧ БАЙГААГ САЙЖРУУЛАХ НЭРИЙН ДООР ЭРХ МЭДЭЛ БҮХИЙ ХҮМҮҮС ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛЫН 3.1.5.1-Д ЗААСАН НУТАГ ХИЛ ДАМНАСАН УС ГОЛЫГ АЛЬ НЭГ ТАЛД ДАНГААР ШИЙДЭЖ МЭДЭХ ДАВУУ ЭРХ ОЛГОХГҮЙ ГЭСЭН ЗААЛТЫГ ЗӨРЧИЖ НУТГИЙН ИРГЭДЭЭС ҮЛ АСУУЖ НУУЦААР ПРЕСТИЖ ГРУППЭД ОЛГОЖ ЗООСООР НҮДЭЭ ТАГЛУУЛЖ ТУН НУУЦААР БҮХ БИЧИГ БАРИМТАА БҮРДҮҮЛЖ БАЙНА.УГ НЬ БАРЬЧИХ БАЙСАН.ДААНЧ АРД ТҮМНИЙ ХӨРӨНГӨӨР ТОГЛООД ЗАСАГ МӨНГГӨГҮЙ БОЛЧИХООД ОДОО КОНЦЕССООР ХИЙЛГЭХЭЭР БОЛООПД БАЙНА. ЭНЭ НЬ ТЭРЭЛЖ-ТУУЛ ГОЛЫН БЭЛЧИРТ БАРИГДАХ УСАН ЦОГЦОЛБОР ЮМ. БАРИХЫГ ШУУД ЭСЭРГҮҮЦЭХГҮЙ ТӨВ АЙМГИЙН ЭРДЭНЭ СУМЫН ИРГЭД ЭКОЛОГИЙН ДҮРВЭГЧИД БОЛОХГҮЙ ХАМТАРЧ АЖИЛЛАЯ САНАЛ БОДЛОО ХЭЛЖ ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙН ШИРЭЭНД СУУЖ БАЙГАЛЬ ХҮНД ҮЗҮҮЛЭХ ХОР НӨЛӨӨГ БАГАСГАХАД САНАЛАА ХЭЛЬЕ ГЭСЭН ЮМ