Баасан - 04 сарын 19,
2024
Саяхан “Залуу зохион бүтээгч” уралдаан дүнгээ гаргав. Миний ТВ-ээр бахархан үздэг бараг цорын ганц нэвтрүүлэг. Ийм буянтай ажил санаачилж, дэмжиж, зохион байгуулж, оролцож буй бүх хүмүүст таларханам. Чухам эндээс л бүтээлч ажил үйлс, оюун сэтгэлгээ эхэлж, үүнээс Монголын ирээдүй хамаарах юм. Сайн юм хийж байгааг мэдэж байна. Гэхдээ л хэлэх үг байна аа. Харин энэ үг оргүй хоосноос бараг цоо шинээр хийж бүтээж буй залуу хүмүүст биш өмнөхөө нураадаг, ахиад оргүй хоосноос эхнээс нь эхэлдэг төр засагт зориулж байгаа нь мэдээж хэрэг.
Саяхны зүйлийг сануулах нь
Социализмын үед хүүхэд залуусын техникийн боловсрол, тэдний сэтгэн бодох, зохион бүтээх авъяас чадварыг хөгжүүлэх талаар бүх талын, бүх нийтийг хамарсан, алсыг харсан, төлөвлөгөөтэй ажил зохиодог байсан юм. Үүнийг социализмаа магтсан гэж болохгүй л дээ, үнэн нь тэр юм. Тухайлбал, 1975 онд ЗХУ-ын хүч хөрөнгө, техник болон мэргэжилтний тусламжтайгаар Залуу техникчдийн Ордонг ашиглалтад оруулсан нь манай хүүхэд залуучуудын техникийн сэтгэлгээнд эрс эргэлт болсон юм.
Монголын хамгийн гэгээн саруул, ирээдүйг тодорхойлсон энэ газар автомашин, нисэх онгоц, пуужин зэрэг техникийн загвар, бага оврын машин (картинг), радио зохион бүтээх, хөдөө аж ахуйн машин механизм, физик техник, хими-технологи, одон орон, радио электроник, автоматик, тооцоолон бодох электрон машин (одоогоор бол компьютер), авто мото, кино болон гэрэл зургийн зэрэг 26 лаборатори ажиллаж, тус бүр нь бие даасан дугуйлантай байсан. Түүнлэн энд мод, метал боловсруулах, дүрслэх урлаг, будаг, гагнуур, шалган турших, хэвлэлийн цехүүд, техникийн номын сан, авто мото, картингийн жолоодлогын ба нисэх онгоц, пуужингийн загварын дасгал-сургууль-туршилтын талбай, соёл-хүмүүжлийн ажлын танхим, үзэсгэлэнгийн танхим, арга зүйн кабинетүүд ажиллаж байв.
Залуу техникчдийн Ордны бүх дугуйлангуудад 1000 гаруй сурагч тогтмол хичээллэдэг байв. Тэднээс мөн ч олон хүн ирээдүйн мэргэжлээ эндээс олж авсан, их ч сайн мэргэжилтнүүд болсон доо. Залуу техникчдийн Ордон жил болгон “Манай маргаашийн мастерууд” болон “МММ” гэсэн тайлан үзэсгэлэн гаргадаг байв. Мөн олон улсын үзэсгэлэн уралдаанд тогтмол оролцдог байв.
1990 онд ардчилал ялаад хамгийн түрүүнд Залуу техникчдийн Ордонг устгав. Хамгийн их ардчилал ярьсан тэр хүмүүс устгасан. Монгол Улсын энэ дайснуудыг би нэр нэрээр нь хэлсэн ч чадна. Үүнээс гадна Монголын Пионерын Ордонд 5 танхим, 30 гаруй дугуйлан ажиллаж байсны тэн хагас нь үйлдвэрлэл, техникийн чиглэлийн дугуйлан байсан юм. Тэнд 3000 гаруй сурагч тогтмол хичээллэдэг байлаа.
Орон нутагт боломжийнхоо хэрээр сурагчдын техникийн сэтгэлгээг дунд сургуулийн математик, физик, хими зэрэг хичээл хийгээд орон нутгийн үйлдвэрлэлийн баазад тулгуурлан хөгжүүлж байв. Өөрөөрөө жишээ авахад л манай Налайхад физикийн багш Мажигжамбаа маань бид хэдийг дагуулаад Нүүрсний уурхай, Шилний үйлдвэр, Автобааз зэргийг үзүүлэх жишээний. Бид хэддээ л под гэсэн үйлдвэрлэл. Тэр үед оросын “Юный техник”, “Техника и молодежь” зэрэг техникийн сэтгүүлүүд бидэнд их үзүүлнэ. Бичгийг нь ойлгохгүй ч гэсэн зургийг нь харж байгаад ойлгож болдог л юм. Багштайгаа нийлж байгаад сургуульдаа нэлээд хэдэн “юм” хийж өгсөн юмдаг.
Залуу техникчдийн ордон 18 аймагт салбар нэгжтэй байсан. Харин орон нутгийн салбарыг юу гэж нэрлэж байсныг би сайн санахгүй байна. Ямар ч гэсэн улс орныг бүхэлд нь хамарсан сүлжээ байсан юмдаг. Энэ мэтчилэн социализмын үед хүүхэд залуучуудынхаа техникийн боловсрол, сэтгэлгээг дээд зэргээр анхаарч байсан гэж би баттай хэлж чадна. Мэдээж хэрэг хөгжлийн хүрсэн түвшин, боломж энэ тэрийг одоо бол голж болох л байх. Харин сэтгэл зүтгэл, системийг бол голж ёстой болохгүй. Тэр үед залуу үеийн техникийн боловсрол, сэтгэлгээг хөгжүүлэх явдал бүх нийтийн үйлс байсан нь одоо хэнд ч ойлгомжтой гэж бодож байна.
Харамсмаар он жилүүд
Ардчилал ялж бүх юмыг зоосны нүхээр харах болов. Хүүхдэд зориулсан бараг бүх юмыг устгав. Ийм усан тэнэг улс гэж дэлхийд байхгүй л дээ. Хүүхдийн ясль, цэцэрлэгийг устгаж, дээд сургууль (жи, “Хөдөлмөр” дээд сургууль), дэлгүүр болгодог хүн жигшмээр зэрлэг явдлыг ардчилал, өмч хувьчлал гэж ойлгов. Энэ балай шуурганаар монголчууд бүгдээрээ хүүхэдгүй мэт аашлав. Энэ бол монголчуудад ирээдүй огт хамаагүй гэсэн хэрэг байлаа. Ингээд бараг 20 шахам жил болов.
Гэтэл сэтгэл нь зовсон ухаантай хүмүүс гараад ирэв. Тэд “Залуу зохион бүтээгч” нэвтрүүлгийг санаачлав. Нэвтрүүлэг хийгээд төсөл асар богино хугацаанд амжилт олов. Яагаад гэвэл ямар ч ард түмэн бүтээгч ард түмэн байдаг. Манай ард түмний, ялангуяа залуусын далд ухамсарт туурвин бүтээх хүсэл, эрмэлзэл хэвээрээ байгаа аж. Харин авъяас чадварыг нь тэтгэхгүй, боловсрол олгохгүй хэт удааж, хоцроосноос болж гарч буй зарим нэг явдлыг эс тооцвол монгол толгой дэлхийг эргүүлэх цаг ойрхон буй нь мэдээж хэрэг. Бидний ирээдүйн найдвар чухам энд л буй.
Ахиад л систем ярих нь
Бид “Залуу зохион бүтээгч” нэвтрүүлгийг дэмжихийн тулд юу хийх ёстой вэ ? Үүнийг зүгээр нэг нэвтрүүлэг гэж би огт ойлгохгүй байна. Энэ бол монголын бүх нийтэд, ялангуяа залуу үед техник, технологийн боловсрол, мэдлэг олгох, тэднийг хүмүүжүүлэх, сурталчлах үүрэг бүхий соён гэгээрүүлэх их ажлын эхлэл мөн.
Энэ бол Их Санаачлага, Их Эхлэл мөн.
Тиймээс энэ ажил нэг нэвтрүүлгээр хязгаарлагдах ёсгүй. Мэдээж хэрэг нэвтрүүлэг явдгаараа явна байх. Түүнийг цааш нь бүр төрөлжүүлж, олон чиглэл хэлбэртэй болгон баяжуулж болно. Асуудал нэвтрүүлэгтээ биш, харин бүх нийтийн техникийн мэдлэг боловсрол эзэмших идэвхийг сэргээж, өдөөж, өрнүүлсэнд оршино. Энэ бол хамгийн олзуурхууштай зүйл юм.
Тэгвэл залуусын зохион бүтээх авъяас чадвар хэзээ илэрдэг вэ ? гэсэн асуулт зүй ёсоор үүснэ. Туурвин бүтээх нөхцөл, байнгын систем байгаа нөхцөлд л бий болно. Туурвин бүтээх нөхцөл гэдэг нь өмнө ярьсан залуу техникчдийн ордон мэтийн байнгын төв, багшлах боловсон хүчин, материал-техникийн бааз, сурах бичиг, хэвлэл, байнгын сургалт, туршилтын бааз, мөн хамгийн гол нь үйлдвэрлэл хийгээд мэдээллийн бааз болно. Нэг нартай сайхан өдөр энэ бүхнийг хийж амжихгүй ч энэ бүхнийг хийж бүтээхийг одооноос зорилт болговол зохино.
Үүний эхлэл болгож одоо хэнд байгаа нь үл мэдэгдэх Залуу Техникчдийн Ордны барилгыг зориулалтаар нь ажиллуулах ёстой. Миний бодлоор бол хураан авч чаддаг мэддэг жинхэнэ эздэд нь өгөх ёстой. Хэрэв “хувийн өмч мөмч” гээд болохгүй бол хүчээр худалдан авч эзэн нь болсон хүүхэд залуучууд болон “Залуу зохион бүтээгч” нэвтрүүлэг болон түүнтэй холбоотой хүмүүст үнэ төлбөргүй шилжүүлэн өгөх нь зүйтэй. Эзэн нь юмаа мэдэж эрэг нь усаа хаших нь зүйд нийцнэ. Энэ асуудлыг нэг хэсэг хөндөж, Боловсролын сайд А.Гантөмөр “Залуу зохион бүтээгч ахлах сургууль” болгож өөрчилнө гэж амлалт өгсөн боловч таг чиг болов. Энэ бол мэдээж хагас дутуу зүйл, тэгээд ердөө л амлалт юм.
Ямар нэг бааз суурь байхгүй, байнгын сургалт байхгүй, сурган боловсруулах систем байхгүй тохиолдолд манай залуусын авъяас аажимдаа унтрана. Яагаад гэвэл аль нэг авъяастай залуу хүүхэд санамсаргүй “нэг юм” хараад тохиолдол маягаар шинэ юм хийж болох боловч энэ нь тийм ч сайн зүйл биш. Хэрэв тэр хүүхэд ном эрдмийг нь системтэй байнга үзээд, бүр зорилготой бэлтгэгдээд, сайн багшийн хяналт дор удаан хугацаанд оролдвол илүү их амжилт үзүүлэх нь мэдээж хэрэг. Энэ нь байнгын систем болбол сая бүх нийтийн үйлс болно.
Нийгмийн нөхцлийг ярих нь
Ахиад л социализмаа ярих ёстой болж байна. Социализмын үед ШБОС жил тутмын үзэсгэлэн гарч улсын хэмжээний их том арга хэмжээ болдог байлаа. Одооны залуус энэ товчлолыг мэдэхгүй биз. ШБОС гэдэг нь “шинэ бүтээл, оновчтой санал” гэсэн үг. Ийм бүтээл гаргасан хүнд өгдөг тусгай энгэрийн тэмдэг хүртэл байлаа.
Тэр үзэсгэлэнд тухайн жилд хийж бүтээн, үйлдвэрлэлд нэвтрүүлсэн бүхий л шинэ бүтээл, оновчтой санаачлагаар хийсэн техник, технологийн бүтээгдэхүүнийг үзүүлдэг байлаа. Нэг их сүрхий биш ч гэсэн манай улс хөгжиж байгаа нь илт мэдэгддэг байлаа. Монгол хүн чинь хачин сонин юм хийнэ. Нэг удаа ялаа барих автомат хүртэл хийсэн байж билээ. Би “шалгаж” үзэх гэсэн чинь үзэсгэлэн намар гарсан болоод “турших” ялаа байдаггүй. Ямар ч гэсэн хөвөнгийн өөдөс өмнө нь барихад ховх сороод “алга болгосон” юмдаг.
Багцаалбал одооны ширээн дээр тавьдаг сальфетканы савны дайтай эд байж билээ. Санаанаас ер гардаггүй юм. Бүр “том юм” бас бий бас дээ. Ухаандаа манай тээврийн жолооч Данхарын Зил-130 машинд суурилуулсан шороон замын донсолгоо арилгах төхөөрөмж Зил үйлдвэрийн сонирхлыг татаж, үйлдвэрлэлд нэвтэрсэн байдаг. Данхар гуай хожим нь Хөдөлмөрийн баатар болж билээ. Манай автобус баазын жолооч нарын хийсэн “дотор” хаалга энэ загварын автобусанд нэвтэрсэн гэх мэт олон жишээ бий л дээ. Ер нь бол монгол толгой муугүй ажилладаг юм ш дээ. Залхуу нь хүрэхгүй бол тэр шүү дээ. Тухайн үеийн үйлдвэр аж ахуйн газрууд шинэ бүтээл, оновчтой санаачлагыг ихэд анхаарч, хүний ажлын үндсэн үзүүлэлт болгодог байв.
Ингэхлээр шинэ бүтээл, оновчтой санал буюу одоогийн хэллэгээр зохион бүтээлт хийгээд инновацийг бүх нийтийн үйл хэрэг болгох хэрэгтэй. Мэдээж хэрэг залуусаасаа эхлэх нь зүйтэй. Харин улс орны үйлдвэрлэлийн бааз хөгжиж баймаажин бүх нийтийн техникийн боловсрол, сэтгэлгээний суурь үндэс бий болдог. Үйлдвэрлэлийн бааз байхгүй бол энэ талаар санасны ч хэрэггүй. Мэдээж хэрэг эдийн засаггүй, үйлдвэрлэлгүй улс орон гэж байхгүй л дээ. Тиймээс үйлдвэрлэлийнхээ баазыг бүх нийтийн, нэн ялангуяа залуучуудын техникийн боловсролтой холбох нь амин чухал чиглэл гэж би хэлэх гээд байгаа юм.
Манай үйлдвэрийнхэн залуу үеийн техникийн сэтгэлгээг дэмжиж эхэлж байгаа нь сайн хэрэг. Энэ салбарт бидэнд бодох юм их бий. Технологийн үлэмж хоцрогдлоос болоод бид хөгжлийн хэд хэдэн шатыг алгасах шаардлагатай болж байна. Энэ нь түргэвчилсэн үсрэлт хийхэд зайлшгүй хүргэнэ. Харин энэ бол бидний хувь заяатай холбоотой стратегийн их том асуудал болно. Үүнийг бол жичид нь ярилцаж болно байх…
Харин эхний удаад Залуу зохион бүтээгчиддээ Ордонг нь буцаан авч Ч.Лодойравсал нарын ирээдүйтэй залуусын багт өгөх ёстой гэсэн саналыг дэвшүүлж байна. Тэд надаас үүнийг гуйгаагүй, би тэднийг зүгээр л телевизээр хараад ингэх нь зүйтэй гэж бодож байна. Чухам ийм болоод л би сайн, онц сайн, гэхдээ л.. гэж хэлээд байгаа юм…
“Залуу зохион бүтээгч” уралдаан Н.Алтанхуягийн ивээл дор байсан, одоо хэний мэдэлд орох нь “чөтгөр бүү мэд” тохиолдолд “төрийн дэмжлэг” гэдэг бол “нохойн зам” л болдог байхгүй юу…
Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Эх сурвалж: ganaa.mn блог
Эрхэм та судлаач Д.Ганхуягийн бусад нийтлэлийг түүний албан ёсны блог ganaa.mn- ээс уншина уу?
Сэтгэгдэл0
Элбэгдорж германд зээл гуйж байна. Зээл өгнө үү. Гуйж байна. Царай алдаж байна. Манай улс ардчилал нэртэй дээрэмчдийн мөлжлөгийн аппарат сайн хөгжсөн дампуу улс. Африкийн харуудаас илүү монголын баялагыг сороод ав. Би гитлерийн германаар бахархдаг вааг вааг энээ тэрээ гэхдээ зээл өндөр хүүтэйгээр монголын газар нутгийг барьцаанд нь тавья зээл зээл өгнө үү. Би ардчилалд хайртай шүү. Герман зээлийн кард өгөөч би сонгогдчоод л ард түмнээ шулж байгаад хэд хэд нуглаад төлчихөнэ. Зээл хүсэж байна. Манай монгол зэрлэг бүдүүлэг мөлжлөгийг дэмждэг африкаас илуу ашигтай шүү. Зээл өгнө үү. Зээл вааг вааг зэр гууд зээл. Бид одоогоор хятад, солонгос, япон зээлийн кард хэрэглээд хүүгийн хүүнд нь компаунд интэрэстэд шулуулаад хэцүү байна. Гэхдээ ардчилалыг бүрэн төгс ялуулахад герман зээлийн шугамыг нээнэ үү. Бид илүү өндөр хүү төлнө шүү англи кредит картаа дармаар байна Зээл л хүсэж байна мана улс грек мозамбик улсын өмнө зогсдог шүү зээл өгөөрөй би найдвартай шүү Зээээээээл зээл
Zaluu Baigalchdiin Stants geed mongoliin baigaliin shinjleh uhaanii aviaslag huuhduuded yum zaadag saihan gazar baij bilee. Bi ih aztai, luivarchid tatan buulgahaas ni omno duguilanguudad surch baisan suragch. Biologiin chigleleer nen yalanguya mundag baisandaa. Jargaltsetseg, Maatsei geed l mundag bagsh nar baisan. Mikrosoptoi ajillah, egel biet sudlah geed 10 jiliin huuhduuded mash ih medleg ogdog baisan gazar. Odoogiin dund nasnii mundag erdemted zaluu baigalchdiin stantsaas torson gehed buruudahgui. Daanch 1997 onii havitsaa luivarchid avsandaa. Hamag oron toonii mundag bagsh nariig ni halaad orond ni UBIS togsson yugaach medehgui zaluu bagsh nar avchirsan, huviin surguuli bolgood hamag baaziig ni ustagsan, gazriig ni zarj uregduulsen....hairan yum. Mash ih haramsdag.
Залуу зохион бүтээгчдийн станц гэж хүүхэд багачуудад зориулсан клуб байв. Аавын зүтгэл, ах нарын болоод маань миний хүүхэд нас тэнд өнгөрөв. Усан, нисэх, зөгнөлт, дууриалгах, загас, морз гээд ёстой бүхий л чиглэлээр хүүхдүүдийг чанадаг газар байлаа.. Одоо үүнийгээ сэргээх нь зүйтэй. Хэнд ч хэрэггүй яс масхан цуглуулж байшинд хадгалахын оронд иймэрхүү зүйлд хөрөнгө оруулах нь зүйтэй.. Судлаачид талархлаа.
Хуучин нийгэмд залуу зохион бүтээгч гэж жилд 4 удаа гардаг үзэл суртал багатай сайхан сэтгүүл байсан Сүүлдээ өнгөтөөр хэвлэгдэж байсан Гомдолтой их удаж гардаг байж билээ Хүүхэд байхад анхны дугаараас эхэлж дампууртал захиалж хадгалсан юм Даанч нийгэмийн шилжилтээс болж өвлийн байшшингаа зарж тэнд хадгалсан сэтгүүлүүдээ алдсан Авсан айл нь тэнэг юм таарч өвлийн түлшинд шатаасан юм даа Залуу зохион бүтээгч сэтгүүлд Монголчуудын олон бүтээлч санааг бичиж үлдээсэн Тэнд анхны компьютер анхны тв анхны угсарсан хулан тахь нэртэй машинууд анхны гар утас анхны авсаархан нисэх онгоц мөн бууз банш чимхэх автомат машиныг хүртэл бүтээсэн залуугийн тухай нийтлэлийг уншсанаа тод санаж байна 1980 аад оны үед Монголчууд их юм бүтээсэн шүү Монголчуудын бүтээсэн зүйлийг үнэлдэггүй намын 5 жилийн төлөвлөгөө балай юманд автсан үзэл сурталдсан тэр үеийн ноёдууд дэмжиж тусалдаггүй байсан Анхны компьютерийг угсарсан Монелийн авьяастай Монголчуудыг их хавчиж байсан Яг тэр үед дөнгөж ТВ угсарч байсан Өмнөд Солонгосын нэгэн жижиг компани өнөөдөр Самсунг болж томорчээ Тэр үед Зөвлөлтийн сонинд Монголчууд анхны өнгөт ТВ үйлдвэрлэсэн тухай мэдээ бичсэн Орос сэтгүүлч ажлаасаа халагдаж байсан шүү дээ Самсунг компанийг Өмнөд солонгосын төр их дэмжсэн Самсунг Монгол шиг ганцхан зээл болох Зөвлөлтийн зах зээлд компьютерээ нийлүүлээгүй дэлхийн зах зээлд өрсөлдөж ТВ рээ зарж томорсон Харин Зөвлөлт улс сүйрэнгүүт зах зээлгүй болсон Монел алдагдалд орсон
Алдсан байна анхны гар утас биш Одоогийн цагаан утастай төстэй анхны утас шүү
ene ch argagui unen zuil bichij dee, ardchilaliin jiluuded hamgiin ih helmegdsen humuus bidnii balchir urs min shuu dee. togloh talbai baihgui, gazriin naimaachid avchihsan, oorsdiigoo hogjuuleh bolomj baihgui, hangalttai tsetserleg, surguuli ch baihgui.
Залуу техникчдийн ордонгийн хувь заяаг сайн мэдэх хүмүүс нь Гантөмөр ба Баттөмөр гэгч этгээдүүд юм. Тэд нар богино хугацаанд нэг нь боловсролын сайд, нөгөө нь газрын дарга хийж байсан удаатай. Баттөр нь түүнээс хойш Ховдоос хэд хэд сонгуульд орж амжилт олоогүй гадаадад дипломат алба хашиж байгаад сүүлдээ энд тэндэхийн яамны төрийн нарийн, дэд сайд хийдэг буудаггүй, босож ирдэггүй нэгэн. Нөгөө Гантөмөр гэгч нь Залуу зохион бүтээгчдийн ордны захирал хийж байсан. Одоо юу болсон нь сураггүй. Тэд нийлж нэг амьсгаагаар 50 гаруй хувийн сургууль нээх зөвшөөрөл өгч байсан гээд зуурсан батангий нь тоолбол их юм гарна. Ийм л хүмүүс төрд гарч өнөөгийн хүнд бэрхийг авч ирцгээж дээ.
За ёстой үнэн юм бичжээ. Соц-ын үед хүүхэд бүрийг дугуйлан секцэнд хамруулах ёстой гэдэг шаардлага тавьдаг бсан юм. Мөн хүүхэд бүр техник спорт урлагын ямар нэг төрлөөр хичээллэх дугуйлан секц тэнд ажиллах багш нарыг бэлтгэсэн бсан. Сургуулиудын үйл ажиллагааг шалгадаг үзүүлэлтийн нэг нь хэдэн хувь нь хичээлээс гаднах дугуйлан секцэнд хамрагдсан байгаагаар дүгнэдэг бсан. болосврол сурган хүмүүжил хичээлээс гадуурх боловсрол гэдэг ойлголтууд одоогийнхоос хол илүү стандарттай бсан. Би гэхэд техник сэтгэлгээ, нисэх загварын дугуйланд одоо 93-р сургууль болчихсон байгаа тэр үедээ хүүхэд залуучуудын сургалтын төвд явдаг бсан. Гимнастик бокс уртын харайлт гээд мөн ч олон дугуйланд явдаг байлаа. Тэр бүхэн надад сайнаар нөлөөлсөн. Техник сэтгэлгээний дугуйланд хүүхдүүд мөн ч их юм сэтгэж хийдэг бсан. Онгоц, машин гээд.92 оноос байхгүй болсон.Орчиныг нь бүрдүүлээд өгвөл монгол хүүхдүүд гоё сэтгэдэг толгойнууд. Техник сэтгэлгээний дугуйланг олноор сэргээн байгуулбол манай хүүхдүүд Оюутолгойгоо ухахаас өөр аргаар мөнгө олох боломжийг тэд гаргаж ирнэ. Залуу техникчдийн ордон, залуу байгальчдын станцыг монголоос хөөгдөж гарсан Филатова санаачилан байгуулсан. Одоо үүнийг Залуу зохион бүтээгч нэвтрүүлэг санаачилж хийж байгаа инженер багш залуучуудад өгч зориулалтынх нь дагуу ашиглуулах хэрэгтэй. Судлаачын зарчмын саналыг 100 хувь дэмжиж бн.
Залуу Техникчдийн орны радио электроникын дугуйланд сурч байлаа. Ямар я байсан радио энэ тэр угсардаг, жижин сажиг засвар хийдэг л байсан. Энэний хүчээр одоо ч эвдэрсэн цахилгаан хэрэгслээ өөрөө засчихдаг даа.
Тэр ШБОС үзэсгэлэн дээр нэг удаа бууз хийдэг автомат дамжлага байж билээ. Зохиогч нь одоо байгаа бол энэ Хаан Бууз эд нарт их хэрэгтэй машин байсан даа.
ёстой зөв.100 хувь дэмжиж байна. тэрнээс илүү шүү харамсалтай нь 90 оноос хойш хэлээд яриад байхад л шал өөр юм болгоод байгаа шүү дээ. Ерөнхийлөгч чинь хүртэл нөгөө ардчилсан ерөнхийлөгч маань сая яасан билээ хүмүүс газар шороогоо ухуулахгүй гээд өлсгөлөн зарласан чинь.тэр 90 онд тэгэхэд яасан бүгд мэдэж байгаа даа. За тэгье огцорье л гэсэн. Ард түмнээ ойлгодог ажил хийдэг ухаантай хүмүүс шал өөр. одоо энэ байгаа хэдийг хар. Ичээх юм байхгүй суугаад л байгаа нь ширэн нүүрлээд хэхэ ёстой өрөвдмөөр
Хэ хэ нулимас "цийлгэнүүлсэн" бөөн "ностальгие".Хөгшин хүн "дурсамж"-аараа залуу хүн "мөрөөдөл"-өөрөө амьдардаг гэж үнэн юм даа.1990 он гэхэд тэр "социализм" чинь бүрэн мухардалд орсон шүү дээ.ЗХУ "мөхөж" "тэжээгчээ" алдсан Монгол улс ямархуу байлаа даа.Одоо муу хэлэгдээд байгаа доннор орнууд чинь л аминд/Япон/орсон шүү дээ.Харин ч Хятадууд их тайван байсан түүнээс биш манайхыг"үмэхчих" боломж байсан шүү дээ.Өнгөрсөн хойно нэг их "ухаантай" улс болох юм.
Гөлөг минь хол очиж хуц Аав ээж чинь социализмын баялаг дээрэмдсэн олигарих уу Тэгвэл чи өөдлөхгүй Удахгүй чамаас бурхан буцаагаад авчихна, Түр зуурын луйвар дээрмээ капитализм байгуулчихлаа хөрөнгөтөн боллоо гэж зүүдлээд байгаа юм уу новшийн пизда хоосон толгойт минь
Хэ хэ нулимас "цийлгэнүүлсэн" бөөн "ностальгие".Хөгшин хүн "дурсамж"-аараа залуу хүн "мөрөөдөл"-өөрөө амьдардаг гэж үнэн юм даа.1990 он гэхэд тэр "социализм" чинь бүрэн мухардалд орсон шүү дээ.ЗХУ "мөхөж" "тэжээгчээ" алдсан Монгол улс ямархуу байлаа даа.Одоо муу хэлэгдээд байгаа доннор орнууд чинь л аминд/Япон/орсон шүү дээ.Харин ч Хятадууд их тайван байсан түүнээс биш манайхыг"үмэхчих" боломж байсан шүү дээ.Өнгөрсөн хойно нэг их "ухаантай" улс болох юм.
Ямар нийгэмд амьдарсан,одоо амьдарч байгаа нь юуны хамаа.Залуу монгол хүүгийн "мөрөөдөл"-ийг "хөгшин хүн" "дурсамж"-аараа сэргээж байгаа бол болоо юм биш юм үү.Юманд холоос, их хөндий хандах юм,өөрөө саран дээр гараад суучихаагүй л байлтай. суучихаагүй
Гөлөг минь хол очиж хуц Аав ээж чинь социализмын баялаг дээрэмдсэн олигарих уу Тэгвэл чи өөдлөхгүй Удахгүй чамаас бурхан буцаагаад авчихна, Түр зуурын луйвар дээрмээ капитализм байгуулчихлаа хөрөнгөтөн боллоо гэж зүүдлээд байгаа юм уу новшийн пизда хоосон толгойт минь
Би хүүхэд байхад төрийн шагналт зохион бүтээгч Пүрэвдаж гэж хүний хийсэн Гэрийн мод хийх суурь машиныг үзэж байж билээ.Үнэхээр аймаар юм байсан.Дундад зууны манафатурын машин л тийм байсан байх.
Барааны зах дээр МЭӨ зохиосон тэрэг түрээд юм зөөгөөд явж л байна.Энэ бол чинийхээр бас "Үнэхээр аймаар юм" мөн тийм үү,Үүрээд зөөснөөс тэргээрээ хөөрхий түрсэн нь хэдэн арав дахиныг зөөж байгаа нь харагдаж л байна.Жихэнэ манафактурын үеийн нэхмэлийн машинаар бүр хөгжилтэй хэд хэдэн оронд даавуу,торго,нэхдэг тэр нь чанартай гэж жигтээхэн,
Би хүүхэд байхад төрийн шагналт зохион бүтээгч Пүрэвдаж гэж хүний хийсэн Гэрийн мод хийх суурь машиныг үзэж байж билээ.Үнэхээр аймаар юм байсан.Дундад зууны манафатурын үеийн машин л тийм юм байсан байх.
Техник мэддэггүй, юмыг үнэлж чаддаггүй, монголоо голсон чамд юу ч харуулсан муухай л харагдана. Эхлээд сэтгэлээ зас, дараа нь юм бич. Ямар муухай арилсан дотортой новш вэ чи. Наад баасаа өөр газар цац. Чи олон дахин ашиглах хөлгийн тоормозны системийг монгол хүн бүр БНМАУ-ын иргэн зохиосныг мэдэх үү? ГАЗ 53 машины моторыг бас монгол хүн зохион бүтээснийг мэдэх үү? Мэдэхгүй, чи хараад бас л аймаар муухай юм л гэнэ дээ.
Хэ хэ энэ нөхөр сайхан шааж байнаа.Газ машины үйлдвэрийг чинь Америкчууд Оросод бариж өгсөн юм.Хэ хэ нэртэйгээр нь "Шатлл" хөлгийг БНМАУ иргэн зохион бүтээсэн гээд бичээч.
Даанч ГАЗ гэж "зовлог"-оо даадгүй нэг машин байдаг байсан юм.Аргагүй ш дээ "мотор"-ыг нь Монгол хүн зохиосон юм бол.
Дэмжиж байна. Сайхан санаачлага байна.
Монгунууд гэж ерөнхийдөө ийм л хөгийн амьтад байдаг юм. Сэтгэгдэл гэж?
Хөөрхий муу Ганаа энэ зурган дээр улам л царай алдаад бүр уруу дорой харагдаж байх чинь... Ганаа минь биеэ бод. Нар салхинд гарч байгаач дээ. Жигжидийн зуслан дээр байшингийнхаа урд хааяа бандааш майктай л сууж байгаа харагддагсан. Хажуугаараа өнгөрөх хөнгөн нимгэн хувцастай охид хүүхнүүдийг зуны хөнгөн нимгэн хувцастай охид хүүхнүүдийг шохоорхсон шиг сууж байгаа чинь нүдэнд харагдах шиг боллоо kkk Аль юманд санаа зовж гомббуутер шагайж өдрийг барахав ээ.
Муу муухай сэтгэгдлийг уншаагүй мэт зөвхөн сайхан сэтгэгдлүүдээ харж уншиж байх нь одоо цахим ертөнцөд тогтсон сайхан арга байна. Ийм монголгүй сүгүүдэд цаг бүү зар
Монгол түмний хойшдын амьдралд хэрэгтэй гэж бодох тусам зориуд хэрүүл маргаан тавьж өөр зүйлд чиглүүлэх дайсны гар хөл бологчид нетэд маш олон.Дайсны ноход хичнээн боргон хуцна төдий чинээ хэрэгтэй гэж ойлговол зохино.
Bid yalanguya bidnii huuhed bagachuud tehnik setgelgee, shiniig setgeh handlagaa hogjuulehgui bol baga ch gesen hiij, uildverlej bgaa tehnologi saijrahgui, uildverlel tehnologi ulsiin hogjliin amin suns gedgiig meddeg hernee yagaad Ganaa sudlaach-n helj bgaa shig sanaag uls dayaraa ajil hereg bolgodgui yum bol? Yaj eniig zovhon sanaa, nevtruuleg todii bish shat daraatai zorilgo tolovlogooteigeer surguuli, niitiig hamarsan etsest n uildverleld ogoojoo ogson kompanit ajil bolgoh ve? Naad zah n soshial ertentsoor sanaagaa demjuuleed humuust serehui ogohiin hajuugaar ter deedeh humuust noloolj ajil hereg bolgoj bolhu?
Пүрэвдаж гэдэг хүний хийсэн гэрийн мод үйлдвэрлэдэг машиныг үзээд өөрийн чинь бөөлжис зутгаж байсан мэтээр бичсэн байна. Харин таны энэ бичсэн сэтгэгдэл ухаантай юмыг уншаад техник гэж юу байдгыг ойлгггүйд чинь харин миний бөөлжис цутгаж байна. Тэр ижилгүй энгийн цагаа олж төрөөгүй шинийг санаачлагчийг (Пүрэвдаж биш) Пүрэвдаш гэдэг байлаа. Хөвсгөл аймгийн уугуул,техникийн талаар байтугай дунд сургуулийг бүрэн дүүргээгүй мөртлөө, тэр хүний техникийн талаар сэтгэх, бодох бүтээх чадвар нь тухайн үедээ ямарч инжнерүүдээс илт давуу сэтгэдэг байсан. Пүрэвдашгуйн бүтээсэн гэрийн мод үйлдвэрлэх 5-аас 6 машины зургыг гаргах гэж тэр үеийн 20 гаруй зохион бүтээгч инжнерүүд олон сараар сууж зургийг нь гаргаж байсан боловч, харамсалтай нь үйлдвэрлэлд нэвтрээгүй юм.Эрхэм судлаач Д.Ганхуяг та загатнасан газар маажсан мэт маш сайхан сэдвийг хөндөж бичсэн танд баярлалаа. Монгол оронд маань ардчилсан хувьсгал гарч хүний шинээр сэтгэн бодох нөхцлийг үгүй хийсэнтэй хүн бүхэн санал нэг байгаа байхаа. Нэгдүгээрт бүх техник-мэрэгжлийн сургуулиудыг устгаж үгүй болгосон.Хоёрдугаарт Залуу техникчдын ордонг үгүй болгож хэрэггүй хүмүүст зарсан. Гуравдугаарт ШБОС-үзэсгэлэн жил бүр гардаг байсныг мөн үгүй хийсэн зэрэг шинийг санаачлагчдын эсрэг, монгол оронд хүмүүсийн техникийн сэтгэлгээг хөгжүүлэхийн эсрэг ардъчилсан хувьсгал хийсэн нь монголын хөгжлийг нилээд олон жилээр хөлдөө чирлээ гэж би боддог. 1988оны ШБОС-ийн үзэсгэлэнд ах, дүү хоёр оролцож Бууз хийдэг, хүнсний олон талт ажиллагаатай ХОТАМ гэдэг машин хийж оролцон ШБОС-ийн үзэсгэлэнгийн алтан медаль авч байсан ба харин тэр үеийн Улаанбаатар хотын намын хорооны дарга,МАХН-ын улс төрийн товчооны гишүүн байсан Алтангэрэлгуй тэр хүүхдүүдийг гадаадын техникийг хулгайлж хийсэн байна гэж хэлэн тэр хүүхдүүдийг гомдоож, ах Эрдэнэболд гомдохын хэрээр гомдож хаалганы ард орон нулимас унагааж байсныг миний бие харж шинийг санаачлагчидаа өрөвдөж байсан. Монголын шинийг санаачлах хүсэлтэй та нараа урайлж, ШБОС-ын үзэсгэлэнг дахин бий болгон гадаад дотоодод ажиллаж байгаа шинийг санаачлагчидаа хамруулан оролцуулж нижгэр сайхан үзэсгэлэн гаргаж бүтээлийг нь үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхийн төлөө хамтран ажиллацгааяа. миний хаяг:<manbold@arcor.de>
Харин тэгээд л та 6-гаагийн тэр хийсэн юм чинь "аймаар"юм байгаад л үйлдвэрлэлд нэвтрүүлээгүй байлгүй дээ.Одоо даяаршиж байгаа дэлхий ертөнцөд мөнгө л байвал /сансарын,зэвсэгийн,цөмийн,нано гэх мэт/ зарим өндөр технологоос бусдыг нь худалдаж авч үйлдвэрлэл явуулж болдог болсон цаг.Шинэ дугуй зохиох гээд хэрэггүй.Хэ хэ манай хийсэн/угсарсан биш шүү/Телевизор,машин зэргийг хүн авах уу?Зүгээр тэр боловсролын салбарт нь өөрчилөлт хийж болох байх.Тэрийг нь мэдэхгүй юм даа кембрежийн систем энэ тэр гээд ярих юм байна шүү дээ.
Харвард гэгч чөтгөр,шулмас,мангас 3-ыг нийлүүлснээс аймшигтай сургууль байна шүү.Харвардын сургуулийн төлбөртөө Элбэгдорж эх орноо өгч байна.
Тэр үед аймаар гэж айгаагүйгээр үйлдвэрлэлд нэвтрүүлсэн бол өнөөдөр монголчууд өшөө сайжруулаад гэрийн модоо сайхан үйлдвэрлэж байгаа шүү гэж бод, тэнэгээ би сая Мексик яваад ирлээ, дээхэн үедээ мексикүүд кофе зарим жимс хураах машин гэж таны хэлдэг шиг аймаар төхөөрөм хийж байснаа жил жилээр сайжруулсаар байгаад орчин үеийн техниктэй болтлоо хөгжүүлж чадсан байна. Тэхдээ бүгдийг мексик улсдаа үйлдвэрлэжээ. Тэр үед чам шиг аймаар юм мэддэгүй тэнэгүүд нь харин цааш нь хөгжүүлэхэд саад болсон юм шүү. Үгээ хэлхээсээ өмнө амандаа сайн зажилж бай тэнэг хүү минь...
Ганхуяг судлаач аа үнэн бичсэн байна.Энэ ордон чин аймаг бшрт салбартай тэр нь хүүхдийн ордон дээрээ байрладаг бас л олон дугуйлан хичээллэдэг байсан аймаг бүрт шүүв Бас суманд сургуулийн хөдөмөрийн кабинетаа түшиглээд загварын дугуйлан хичээллэдэг хавар бүр аймгийнхаа уралдааныг явуулаад түрүүлсэн хүүхэд улсад явдагв улсын уралдаанд түрүүлсэн хүүхэд гадаад явдаг конкурсгүй инженерийн сугуульд ордог эрхтэй байсан юмв Соц үед боловсрол сургалтын систем маш сайн үзэл суртлыг хасаад одоо дахин сайн сэргээх хэрэгтэй байгаа юмв Ялангуяа сурганы хүрээлэн гэж хүчирхэг онолын туршилтыг гартаа барьдаг багш нарыгаа сайн цэнэглэдэг газар байсан Хариу ....
Çàãâàðûí äóãóéëàíä áàãà àíãèéí õ¿¿õä¿¿äèéã, Äóíä àíãèàñ øèíæëýõ óõààíû äóãóéëàíä àâäàã áàéñàí.
Сайн байцгаана уу? Юуны өмнө Ганаадаа баяр хүргэе. Сэтгэгдэл бичиж байна. Үзэл бодол хийгээд Монголынхоо төлөө жаахан ч гэсэн санаа зовж байгаа эсэх өнөөгийн нийгэм гээд байгаа зүйлээ яаж ойлгож байгаа тухай чөлөөт ялгарал явагдаж байна. Бүгд л санаснаа бичиж байна. Энэ нэг талдаа сайн хэрэг. Хэн нь ямар угшилтай юуг зөв, юуг буруу гэж ойлгож буйг харуулах толь ажиллаж байна. Монголын газар шороон дээр зогсоод янз бүрийн агаараар нь амьсгалж л байгаа юм бол Монголын мандах буурах нь хүссэн хүсээгүй бидэнд хамаатай. Тэрч бүү хэл түр оршин суугчидад ч бас л хамаатай. Та өнгөрснөө зөв ойлгоогүй тохиолдолд маргаашаа яаж харах гээд байна вэ? Альч үед амьдарлаа гэсэн өнгөрсөн, одоо, ирээдүйгээ мэдэж байж шийдвэр гаргах нь жирийн эрүүл хүнд байдаг л энгийн зуршил. Өнгөрснийг энэ Ганаа бичиж. Өнгөрсөн үеийн бүтээлийг хулгайлсан хулгайч нар Монголчуудыг түүхээ мэдэхгүй болгохыг хүсэгч нар байсаар байгааг бид мартаж болохгүй. Ганаа луйварчдын өнгөрсөн бульхайг жоохон сануулахад тэд хөндүүр шархаа хатгуулсан мэт эмзэглэн орилолдож сандарч байгааг харцгаа. Луйварчдаа та нарын өнгөрсөн бульхайг чинь ард олон бүгд маш сайн мэдэж байгаа. Ард түмний санах ой ерөөс арилдаггүй бөгөөд тэд олуулаа тул нэг нь түр мартахад нөгөө нь санаж байдагт учир нь байгаа юм. Ой ухааны санамж сэргэж эхэлсэн бөгөөд үүнийг хэнч зогсоож дийлэхгүй. Бид бүгдийг эргээд системтэйгээр санаж Монголыг хэн ийм байдалд оруулсныг нарийвчлан гаргаж байгааг санаж аюутугай! Луйварчин хулгайчуудыг өршөөх болно. Гэхдээ хулгайлсан зүйлээ эргүүлэн төлж олныг хохиролгүй болгоцгоо. Хариуцлагын тогтолцоо ажиллаж эхэлсэн. Өршөөгдөхийг хүсэгчдийн урт цуваа үргэжлэх бөгөөд тэд “НҮГЭЛ АРИЛГАХ САХИУС”-ны төлбөрөө хулгайлсан зүйлээ бүрэн бүтэн өгснөөр авч болох юм. Бидэнд эв нэгдэл туйлын чухал тул гадны өгөөшөнд орохгүй байхыг бие биендээ хэлж сэрэмжлүүлж байна. Зөвийн хүрд эргэсэн тул хүн бүгд хичээцгээе. Сайн байцгаана уу? Юуны өмнө Ганаадаа баяр хүргэе. Сэтгэгдэл бичиж байна. Үзэл бодол хийгээд Монголынхоо төлөө жаахан ч гэсэн санаа зовж байгаа эсэх өнөөгийн нийгэм гээд байгаа зүйлээ яаж ойлгож байгаа тухай чөлөөт ялгарал явагдаж байна. Бүгд л санаснаа бичиж байна. Энэ нэг талдаа сайн хэрэг. Хэн нь ямар угшилтай юуг зөв, юуг буруу гэж ойлгож буйг харуулах толь ажиллаж байна. Монголын газар шороон дээр зогсоод янз бүрийн агаараар нь амьсгалж л байгаа юм бол Монголын мандах буурах нь хүссэн хүсээгүй бидэнд хамаатай. Тэрч бүү хэл түр оршин суугчидад ч бас л хамаатай. Та өнгөрснөө зөв ойлгоогүй тохиолдолд маргаашаа яаж харах гээд байна вэ? Альч үед амьдарлаа гэсэн өнгөрсөн, одоо, ирээдүйгээ мэдэж байж шийдвэр гаргах нь жирийн эрүүл хүнд байдаг л энгийн зуршил. Өнгөрснийг энэ Ганаа бичиж. Өнгөрсөн үеийн бүтээлийг хулгайлсан хулгайч нар Монголчуудыг түүхээ мэдэхгүй болгохыг хүсэгч нар байсаар байгааг бид мартаж болохгүй. Ганаа луйварчдын өнгөрсөн бульхайг жоохон сануулахад тэд хөндүүр шархаа хатгуулсан мэт эмзэглэн орилолдож сандарч байгааг харцгаа. Луйварчдаа та нарын өнгөрсөн бульхайг чинь ард олон бүгд маш сайн мэдэж байгаа. Ард түмний санах ой ерөөс арилдаггүй бөгөөд тэд олуулаа тул нэг нь түр мартахад нөгөө нь санаж байдагт учир нь байгаа юм. Ой ухааны санамж сэргэж эхэлсэн бөгөөд үүнийг хэнч зогсоож дийлэхгүй. Бид бүгдийг эргээд системтэйгээр санаж Монголыг хэн ийм байдалд оруулсныг нарийвчлан гаргаж байгааг санаж аюутугай! Луйварчин хулгайчуудыг өршөөх болно. Гэхдээ хулгайлсан зүйлээ эргүүлэн төлж олныг хохиролгүй болгоцгоо. Хариуцлагын тогтолцоо ажиллаж эхэлсэн. Өршөөгдөхийг хүсэгчдийн урт цуваа үргэжлэх бөгөөд тэд “НҮГЭЛ АРИЛГАХ САХИУС”-ны төлбөрөө хулгайлсан зүйлээ бүрэн бүтэн өгснөөр авч болох юм. Бидэнд эв нэгдэл туйлын чухал тул гадны өгөөшөнд орохгүй байхыг бие биендээ хэлж сэрэмжлүүлж байна. Зөвийн хүрд эргэсэн тул хүн бүгд хичээцгээе. Сайн байцгаана уу? Юуны өмнө Ганаадаа баяр хүргэе. Сэтгэгдэл бичиж байна. Үзэл бодол хийгээд Монголынхоо төлөө жаахан ч гэсэн санаа зовж байгаа эсэх өнөөгийн нийгэм гээд байгаа зүйлээ яаж ойлгож байгаа тухай чөлөөт ялгарал явагдаж байна. Бүгд л санаснаа бичиж байна. Энэ нэг талдаа сайн хэрэг. Хэн нь ямар угшилтай юуг зөв, юуг буруу гэж ойлгож буйг харуулах толь ажиллаж байна. Монголын газар шороон дээр зогсоод янз бүрийн агаараар нь амьсгалж л байгаа юм бол Монголын мандах буурах нь хүссэн хүсээгүй бидэнд хамаатай. Тэрч бүү хэл түр оршин суугчидад ч бас л хамаатай. Та өнгөрснөө зөв ойлгоогүй тохиолдолд маргаашаа яаж харах гээд байна вэ? Альч үед амьдарлаа гэсэн өнгөрсөн, одоо, ирээдүйгээ мэдэж байж шийдвэр гаргах нь жирийн эрүүл хүнд байдаг л энгийн зуршил. Өнгөрснийг энэ Ганаа бичиж. Өнгөрсөн үеийн бүтээлийг хулгайлсан хулгайч нар Монголчуудыг түүхээ мэдэхгүй болгохыг хүсэгч нар байсаар байгааг бид мартаж болохгүй. Ганаа луйварчдын өнгөрсөн бульхайг жоохон сануулахад тэд хөндүүр шархаа хатгуулсан мэт эмзэглэн орилолдож сандарч байгааг харцгаа. Луйварчдаа та нарын өнгөрсөн бульхайг чинь ард олон бүгд маш сайн мэдэж байгаа. Ард түмний санах ой ерөөс арилдаггүй бөгөөд тэд олуулаа тул нэг нь түр мартахад нөгөө нь санаж байдагт учир нь байгаа юм. Ой ухааны санамж сэргэж эхэлсэн бөгөөд үүнийг хэнч зогсоож дийлэхгүй. Бид бүгдийг эргээд системтэйгээр санаж Монголыг хэн ийм байдалд оруулсныг нарийвчлан гаргаж байгааг санаж аюутугай! Луйварчин хулгайчуудыг өршөөх болно. Гэхдээ хулгайлсан зүйлээ эргүүлэн төлж олныг хохиролгүй болгоцгоо. Хариуцлагын тогтолцоо ажиллаж эхэлсэн. Өршөөгдөхийг хүсэгчдийн урт цуваа үргэжлэх бөгөөд тэд “НҮГЭЛ АРИЛГАХ САХИУС”-ны төлбөрөө хулгайлсан зүйлээ бүрэн бүтэн өгснөөр авч болох юм. Бидэнд эв нэгдэл туйлын чухал тул гадны өгөөшөнд орохгүй байхыг бие биендээ хэлж сэрэмжлүүлж байна. Зөвийн хүрд эргэсэн тул хүн бүгд хичээцгээе. Сайн байцгаана уу? Юуны өмнө Ганаадаа баяр хүргэе. Сэтгэгдэл бичиж байна. Үзэл бодол хийгээд Монголынхоо төлөө жаахан ч гэсэн санаа зовж байгаа эсэх өнөөгийн нийгэм гээд байгаа зүйлээ яаж ойлгож байгаа тухай чөлөөт ялгарал явагдаж байна. Бүгд л санаснаа бичиж байна. Энэ нэг талдаа сайн хэрэг. Хэн нь ямар угшилтай юуг зөв, юуг буруу гэж ойлгож буйг харуулах толь ажиллаж байна. Монголын газар шороон дээр зогсоод янз бүрийн агаараар нь амьсгалж л байгаа юм бол Монголын мандах буурах нь хүссэн хүсээгүй бидэнд хамаатай. Тэрч бүү хэл түр оршин суугчидад ч бас л хамаатай. Та өнгөрснөө зөв ойлгоогүй тохиолдолд маргаашаа яаж харах гээд байна вэ? Альч үед амьдарлаа гэсэн өнгөрсөн, одоо, ирээдүйгээ мэдэж байж шийдвэр гаргах нь жирийн эрүүл хүнд байдаг л энгийн зуршил. Өнгөрснийг энэ Ганаа бичиж. Өнгөрсөн үеийн бүтээлийг хулгайлсан хулгайч нар Монголчуудыг түүхээ мэдэхгүй болгохыг хүсэгч нар байсаар байгааг бид мартаж болохгүй. Ганаа луйварчдын өнгөрсөн бульхайг жоохон сануулахад тэд хөндүүр шархаа хатгуулсан мэт эмзэглэн орилолдож сандарч байгааг харцгаа. Луйварчдаа та нарын өнгөрсөн бульхайг чинь ард олон бүгд маш сайн мэдэж байгаа. Ард түмний санах ой ерөөс арилдаггүй бөгөөд тэд олуулаа тул нэг нь түр мартахад нөгөө нь санаж байдагт учир нь байгаа юм. Ой ухааны санамж сэргэж эхэлсэн бөгөөд үүнийг хэнч зогсоож дийлэхгүй. Бид бүгдийг эргээд системтэйгээр санаж Монголыг хэн ийм байдалд оруулсныг нарийвчлан гаргаж байгааг санаж аюутугай! Луйварчин хулгайчуудыг өршөөх болно. Гэхдээ хулгайлсан зүйлээ эргүүлэн төлж олныг хохиролгүй болгоцгоо. Хариуцлагын тогтолцоо ажиллаж эхэлсэн. Өршөөгдөхийг хүсэгчдийн урт цуваа үргэжлэх бөгөөд тэд “НҮГЭЛ АРИЛГАХ САХИУС”-ны төлбөрөө хулгайлсан зүйлээ бүрэн бүтэн өгснөөр авч болох юм. Бидэнд эв нэгдэл туйлын чухал тул гадны өгөөшөнд орохгүй байхыг бие биендээ хэлж сэрэмжлүүлж байна. Зөвийн хүрд эргэсэн тул хүн бүгд хичээцгээе.