Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж өнөөдөр “Еagle” телевизийн “Онцлох сэдэв” хэмээх шинэ нэвтрүүлгийн анхны дугаарын зочноор оролцож Монгол Улсын байнга төвийг сахих бодлогын талаар ярилцлаа.
Уг нэвтрүүлэгт УИХ, Засгийн газрын зарим гишүүд, ГХЯ, Гадаад хэргийн үе үеийн сайд нар, МУИС-ийн Олон улсын харилцаа, нийтийн удирдлагын сургууль, Хүмүүнлэгийн ухааны их сургууль, Их засаг их сургууль, Үндэсний тагнуулын академи, Стратеги судалгааны хүрээлэн, Геополитикийн хүрээлэн, Олон улсын харилцааны хүрээлэн, Батлан хамгаалахын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн зэрэг батлан хамгаалах, гадаад харилцааны чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэдэг их, дээд сургуулийн төлөөлөл, олон улс, стратеги судлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг эрдэм шинжилгээний байгууллагын судлаачид уригдан оролцлоо. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Монгол Улсын байнга төвийг сахих бодлогын асуудлаар тайлбарлан ярихын зэрэгцээ нэвтрүүлгийн хөтлөгчид болон оролцогчдын асуултад хариулсан юм.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Та бүхний түмэн амгаланг айлтгая. УИХ-д Монгол Улсын байнга төвийг сахих бодлогын тухай хуулийн төсөл өргөн бариад байна. Хуулийн төсөл 3 бүлэг, 11 зүйлтэй. Гурван хуудсанд багтсан маш товчхон хуулийн төсөл байгаа юм. Үүнийг www.president.mn сайтын “Хуулийн төсөл” гэсэн хэсгээс харж, судлаачид, оюутнууд, мэргэжилтнүүд, сонирхсон бүх хүмүүс, иргэд үзэх боломжтой.
Энэ хуулийн төслөөр тодорхой хүрээнүүдийг зохицуулж үзсэн. Эндээс гуравхан зүйлийг гаргаж хэлье. “Энэ хуулийн үндсэн зохицуулалт бол байнга төвийг сахих гэж аливаа дайн, зэвсэгт мөргөлдөөнд оролцохгүй, энхийн цагт цэргийн эвсэл холбоонд нэгдэхгүй байхыг хэлнэ” гэсэн үндсэн томъёололтой. Нэг үгээр хэлбэл, дайн мөргөлдөөн болох юм бол газар нутгаа дайн мөргөлдөөний талбар болгохгүй, түүнд ашиглуулахгүй. Энхийн цагт энх тайвны бодлогоо явуулна. Тууштай үргэлжлүүлнэ. Ямар нэг дайн, тулаанд бэлтгэсэн цэргийн эвсэл, холбоо, үйл ажиллагаанд оролцохгүй гэсэн ийм л гол санаа байгаа юм.
Хуулийн төслийн эхэнд нэг чухал санааг зааж өгсөн. Энэ бол зөвхөн энэ хүрээнд л яригдах сэдэв. Монгол Улс байнга төвийг сахих харилцаа нь тус улсаас бусад улстай улс төр, нийгэм, эдийн засаг, худалдаа, боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, технологи, хүмүүнлэг, батлан хамгаалах, гамшигтай тэмцэх зэрэг бусад салбаруудын үйл ажиллагаанд хамаарахгүй.
Гадаад улс орон, бусад газраас сонирхдог өөр нэг зүйл бол хэрэв бид олон улсын гэрээгээр харилцаагаа зохицуулсан байх юм бол олон улсын гэрээгээ баримтална. Манай Үндсэн хуульд ч тийм заалт бий. Хоёр орны хооронд байгуулсан найрамдал, хамтын ажиллагааны гэрээгээ л баримтална. Олон улсын гэрээгээ баримтална гэсэн тодорхой зохицуулалттай, Монголын үндэсний эрх ашигт нийцсэн, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, гадаад бодлоготой нийцсэн ийм хууль байх юм. Тогтсон стандарт байдаг. Үүнийг л оруулж хэлэлцүүлэх гэж байгаа юм.
Хөтлөгч Баасандамба: -Хууль батлуулах шалтгаанаа та сая тайлбарлалаа. Ийм статустай болох гэж байна гэдгээ бид дэлхий дахинд нээлттэй зарлах гэж байгаагийн ач холбогдол юу вэ?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Одоо заавал зарлах хэрэгтэй юү, ямар шаардлага байгаа юм бэ гэж хүмүүс асуудаг. Түүнд энгийн тайлбар өгье. Өнөөдөр Монгол Улсын олон улсын нэр хүнд, бидний явуулж байгаа бодлого олон талын дэмжлэг хүлээж байгаа. Хоёр хөрш, бүс нутагтаа явуулж байгаа харилцаагаа авч үзэх юм бол хамгийн сайн түвшиндээ байгаа. Монгол Улс ямар нэг олон улсын шинж чанартай маргаан, хэлэлцүүлэг, мөргөлдөөнд татагдан ороогүй байна. Тэгэхээр энэ боломж дээр тулгуурлаж энэ бодлогыг зарлах хамгийн сайн цаг үе нь энэ цаг үе юм гэж дүгнэсэн. Энэ бол нэг хүний санаачилга биш.
Бүр түүхийн үеэс авч үзэх юм бол монголчууд ийм бодлого баримтлахыг хичээдэг байсан. Дүн ноён нуруутай, тогтвортой бодлого л гэсэн үг шүү дээ. Шинэ нөхцөл байдалд ч гэсэн бид энэ бодлогоо авч явж байгаа. Манай олон талт, энхийг эрхэмлэсэн гадаад бодлогын бодит үргэлжлэл юм гэж авч үзэх ёстой.
Хөтлөгч Ганбаяр: -Монгол Улс байнга төвийг сахих статусыг зарлахдаа цаг хугацаанаас гадна нэлээд өргөн хүрээнд тайлбарладаг нь харагдаж байна. Жишээ нь, нийгмийн сүлжээнд, академик хүрээнд ч гэсэн хэт өргөн асуудлуудтай хамааруулж ойлгох байдал харагдаж байна.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Тийм. Байнга төвийг сахих бодлогын бас нэг сайн тал нь тухайн бодлогыг зарлаж байгаа улс орон тэр бодлогоо тайлбарладаг. Ямар нэг байдал дээр ямар нэг асуудал үүсэхэд Монгол Улс буюу эзэн улсын тайлбараар л явдаг. Олон улсын харилцаанд төвийг сахина гэж яг үүнийг хэлнэ гэж хатуу тулгасан юм уу, журамласан зүйл байхгүй. Тэнгис, далайд байлдаан явуулахад төвийг сахисан орон ямар зарчим баримтлах вэ.
Хуурай газрын дайн, байлдаан, мөргөлдөөний үед ямар зарчим баримтлах вэ гэсэн Гаагийн конвенц гэж 1907 онд гарсан олон улсын барим бичиг бий. Тэнд тодорхой зарчмуудыг зааж өгсөн байдаг.
Өмнөх зуунд төвийг сахих бодлогыг хэрэгжүүлж байсан орнууд тодорхой хэмжээгээр бодлогоо хэрэгжүүлж, тайлбарлаж явсан. Орчин үед Монгол Улс үүнийг яаж баяжуулж, өөрийнхөө эрх ашигт хэрхэн нийцүүлж авч явах гэсэн асуудал байгаа. Үүнийг эзэн орон тайлбарладаг. Тухайлбал, энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцож байгаа нь манай энэ бодлоготой нийцэж байна уу гэвэл “Нийцэж байгаа. Энхтайвныг сахиулах үйл ажиллагаанд бид оролцоно.
Энэ бодлоготой шууд уялдаж байгаа. Энэ бодлого бол энэ дотор багтаж байгаа” гээд л тайлбарлахад бусад нь гарч ирээд “Энэ буруу, энэ тийм бодлого биш” гэж хэлээд манай бодлогыг зогсоох ямар ч шаардлага байхгүй. Хоёр талын уламжлалт батлан хамгаалах бодлогод энэ бодлого нийцэж байна уу гэхэд бидний УИХ-д өргөн барьсан хуулийн төсөл дээр “Хоёр талын уламжлалт батлан хамгаалах харилцаанд энэ бодлого нөлөөлөхгүй” гээд байж байгаа.
Бид аль нэг улстай дайн өдүүлэх зорилгоор батлан хамгаалах салбараа хөгжүүлж байгаа биш, хэрэв гаднаас ямар нэг зэвсэгт халдлага болбол бид өөрсдийгөө хамгаална гэсэн ийм л хуулийн томъёолол байдаг. Бусадтай дайсагналцахгүй, бүхэнтэй энх тайванч, найрамдалт харилцаагаа хөгжүүлнэ гэдэг зарчмаа л олон улстай тогтоогоод яваад ирсэн сайн үйл ажиллагаа, үлгэр жишээ, сургамжтайгаа Монгол Улс уялдуулж өгч байгаа юм. Энэ талаараа Монгол Улсын эрх ашигнай их нийцсэн бодлого гэж харж байгаа.
Хөтлөгч Ганбаяр: -Энэ бол эдийн засаг, худалдаа зэрэг харилцаатай хамаарахгүй юм байна. Тэгвэл цаг хугацааны ямар нэг хязгаарлалт, хүчин зүйл байх уу. Жишээлбэл, зөвхөн дайн, зэвсэгт мөргөлдөөний үед хэрэглэнэ ч гэдэг юм уу. Байнга гэдэг үгийн агуулгыг юу гэж тодорхойлох вэ?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: - Төвийг сахих бодлого гэдгийн өмнө байнга гэж хэлээд байгаа. Тэр нь байнга, тууштай, хувиршгүй гэсэн утгатай. Монгол Улс байнга гэдгийг яаж харж байна вэ гэвэл бидний бодлого тогтвортой байх юм. Биднийг шүүмжилдэг улс байдаг. Танай бодлого тогтворгүй байна. Савлаж байна гэдэг. Тэгэхээр энгийн хэллэгээр бол улааныг харж урвахгүй, шарыг харж шарвахгүй. Бид энэ бодлого дээрээ тогтвортой байна л гэсэн үг. Байнга гэдгийн цаана тууштай байна. Байнга гэдгийн цаана энэ бодлогоо бид өргөжүүлж, идэвхтэй ажиллана гэсэн санаа бий.
Магадгүй, зарим хүмүүсийн хэлдгээр байнга гэдэг үг төвийг сахих гэдэг үгийн өмнө байхгүй ч байж болно. Байнга, идэвхтэй гэдэг зарчим хуулин дотроо тусчихсан байхад болох юм гэж манай зарим гишүүд, судлаачид хэлж байгаа. Үүнийг хүлээж авахад бэлэн. Тиймээс бүгдээрээ ярилцаад, аль болох монголчуудын эрх ашигт нийцэж байгаа, олуулаа санаа бодол нь нэгдэж байгаа тэр томъёоллоор ярилцаж, бодлогоо томъёолж, хуульчлах нь чөлөөтэй. Ийм боломжтой.
Хөтлөгч Баасандамба: -Тухайн нөхцөл байдалдаа нийцүүлээд Монгол Улс өөрөө тайлбарлах боломжийг энэ статус олгож байгаа гэж та сая хэллээ. Өөрөөр хэлбэл, энэ статусаа яаж ашиглах нь биднээс шалтгаална гэсэн үг үү?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Тийм. Өнгөрсөн зуунд хүйтэн дайн гэж 1990-ээд он хүртэл үргэлжилсэн хоёр системийн өрсөлдөөн байлаа. Тэр үед явуулах бодлого нь тэр хоёр системийнхээ аль талд ойрхон байна. Алинд нь орж байна гэдгээрээ их тодорхой байсан. Хүйтэн дайн дуусаад тодорхой харилцаанууд явж эхэлсэн. Одоо бол хүйтэн дайны дараачийн нөхцөл байдал үүсч байгаа.
Дэлхийн олон улс, биднийг тойрсон манай бүс нутгийн улсууд ч гэсэн гадаад бодлого, стратеги, аюулгүй байдлынхаа бодлогыг шинээр томъёолж байна. Манай хөршүүд ч тэгж томъёолж байна, бүс нутгийн улс орнууд ч тэгж томъёолж байна. Болзошгүй хүндрэлтэй нөхцөл байдал үүсэхэд бид ямар байр суурьтай байх вэ гэдгээ урьдчилж томъёолж байгаа юм. Үүнээс Монгол Улс хоцорч болохгүй. Энэ дотроос хамгийн барьж авах боломжтой, тэгээд уламжлалт олон тулгуурт энхийг сахисан бодлогын бодит үргэлжлэл болж гарч ирж байгаа бодого бол энэ төвийг сахих бодлого байгаа юм.
Нөхцөл байдал ер нь өөрчлөгдөж байна. Цаашдаа ч өөрчлөгдөнө. Бас нэг айхтар зүйл бол зөвхөн улс орнууд олон улсын бодлогын үйл ажиллагааг, олон улсын дэг журмыг өөрчлөх, эвдэх нөхцөлд ордоггүй юм байна. Бүр улсын биш, төрийн биш тоглогчид гарч ирж байна. Ойрхи дорнодод байна. Бусад газруудад байгаа халуун цэгүүд байна. Тэгэхээр энэ бодлогоо урьдчилаад, тодорхойлоод, олон нийтээрээ хүлээн зөвшөөрөөд, ийм бодлоготой байж байх нь аливаа улс оронд хэрэгтэй юм байна.
Зарим хүмүүс шаарддаг юм. Үүнийг гэнэт гаргаж ирсэн. Ямар тайлбар, ямар тулгалт ирсэн юм бэ гэдэг. Ямар ч тулгалт ирээгүй. Ямар ч тайлбарлах шаардлага гараагүй. Гэхдээ бас тайлбарлах үе гарч ирдэг. Өмнө нь Ойрхи дорнод зэрэгт дайн гарахад та нар аль талд нь байгаа юм ч гэдэг юм уу. Танайх ямар байр суурьтай юм бэ гэдэг ч юм уу. Ийм асуудал гардаг. Эндээс нэг дүгнэлт хийх гээд байгаа юм.
Манай хүмүүс, судлаачид, шүүмжлэгчдийн зүгээс гарч байгаа нэг санал бол “За бусад орон юу гэж үзэх бол. Манай хөрш орнууд юу гэж үзэх вэ” гэсэн ийм асуулт их гаргаж ирдэг. Тэгэхээр эхлээд Монголыг бодож ярь. Энэ Монголд хэрэгтэй бодлого уу, үгүй юү. Монгол гэдэг талаасаа асуудлыг хар. Үнэхээр Монголд хэрэгтэй, Монголын уламжлалт бодлогоос урган гарч байгаа зөв бодлого, Монголын эрх ашигт нийцэж байгаа бол энэ бодлогоо хэрэгжүүлье.
Төвийг сахих бодлоготой болно гэдэг бол тэр зарчмыг тунхаглахыг хэлж байгаа юм. Бодлоготой болно гэдэг бол өөрийн толгойтой болохыг хэлж байгаа юм. Хүнийг дагаад намираад байхгүй л гэсэн үг шүү дээ. Монгол Улсын эзэн бол Монголын ард түмэн.
Монгол хүмүүс өөрсдөө байгаа юм. Энэ бодлогыг томъёолж гаргаж ирдэг хүмүүс нь Монголын төр байгаа юм. Тийм учраас Монгол Улс бодлоготой байгаа юм байна. Монгол Улс өөрийн гэсэн толгойтой байгаа юм байна. Монгол Улс энэ бодлогоо тууштай, тогтвортой хэрэгжүүлэх юм байна гэдэг бол олон улс оронд, бусад улсуудад өгч байгаа маш сайн томъёолол, мессеж гэж ойлгож болно. Нөгөө талаасаа энэ бол манай хоёр хөршийн эрх ашигт асар их сайн нийцэж байгаа юм. Хөрш орнууд нь найрсаг харилцаатай, ойлгомжтой, тогвортой, энхтайван байвал аливаа улс орон дуртай байдаг. Ийм л улс байя гэж бид үзэж байна.
Мөн хоёр хөрштэйгээ бидний байгуулсан, бидний харилцааны үндэс суурь болсон баримт бичгүүд бий. ОХУ-тай бид 1993 онд Найрамдалт хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулсан. Хүйтэн дайны дараа дэлхийд шинэ дэг журам бий болох үеэр хойд хөрштэйгээ бид уг баримт бичигт гарын үсэг зурж, харилцаагаа тодорхойлсон. Тэрхүү баримт бичигт уг үзэл санаа байдаг. Гадаадын цэргийн баазыг Монголд байгуулахгүй, нөгөө талаас Монголын хил хязгаарын дархан байдал, тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг хүндэтгэнэ, Монгол Улсын сонгож авсан замыг хүндэтгэнэ гэж заасан байдаг. Мөн 1994 онд БНХАУ-тай байгуулсан Хамтын ажиллагааны гэрээнд дээрх заалт үг үсгээрээ байгаа юм. Тэгэхээр эдгээр заалтуудын үг үсэг, үзэл санаанд яв цав нийцсэн бодлого юм.
Олон хүнтэй уулзаж байхад зарим нь “Энэ их ойлгомжтой бодлого байна. Танай энэхүү бодлого бүс нутгийн энхтайван, аюулгүй байдал, зөвшилцөлд хувь нэмрээ оруулах юм байна” гэж хэлдэг. Тухайлбал, бүс нутаг, олон улсын түвшинд ингэж дүгнэх хандлага илүүтэй байна.
Хөтлөгч Баасандамба: -За ингээд нээлттэй микрофоныг та бүхний дунд ажиллуулна. Та бүхэн хоёр минутын хугацаанд сонирхсон асуултаа тавина уу?
МУИС-ийн Олон улсын харилцаа, нийтийн удирдлагын сургуулийн профессор Н.Алтанцэцэг: -Би Шинжлэх ухааны академид 20-иод жил ажиллан, гадаад харилцааны бодлого судлалын чиглэлээр багшилж ирсэн хүн байна. Та бүхэнтэй санал нэг байна. Монголын гадаад бодлого нь тодорхой томъёлол, нэршилгүй яваад байдаг юм гэсэн бодол төрдөг. Гадаад бодлогод дүн шинжилгээ, анализ хийх, гадаад бодлогын талаар шийдвэр гаргах механизм, зарчим гэж ойлголтууд байдаг. Тэгэхээр Монгол Улсад гадаад бодлогын шийдвэр гаргах механизм чухам ямар үе шаттайгаар, хэрхэн явагддаг юм бэ? Бид оюутнуудад энэ чиглэлээр хичээл заадаг учраас мэдэх гэсэн юм.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Гадаад харицааны чиглэлээр тодорхой тогтвортой бодлоготой байх нь зөв гэсэн санааг би дэмждэг. Манайхан ярьдаг шүү дээ “Өөх ч биш, булчирхай ч биш байснаас тодорхой, тогтвортой бодлоготой байсан нь дээр” гэж.
Гадаад бодлогыг тодорхойлж гаргадаг үйл явц ямар журмаар явдгийг бид бүгд мэднэ. Үүний хамгийн гол суурь нь бидний уламжлал юм. Бид ямар ч үед уламжлалт гадаад бодлогынхоо зарчмыг хадгалж явдаг. Ямар ч Засгийн газрын үед манай уламжлалт гадаад бодлогын зарчим хадгалагдана гэсэн мэдэгдлийг бид үргэлж хийж харилцах талуудад ойлгуулдаг. Нөгөө талаас энэхүү бодлогыг ямар журмаар хэрэгжүүлэх тухай суурь баримт бичгүүд бий.
Үндсэн хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Гадаад бодлогын үзэл баримтлалд маш тодорхой заасан байдаг. Эдгээр суурь баримт бичгүүдээс гадаад бодлого урган гардаг. Аливаа бодлого хэлэлцүүлэхэд эрдэмтэн, судлаачдыг өргөнөөр оролцуулж, тэдний санаа бодлоор баяжуулах нь чухал. Ийм гурван хүрээгээр авч үзвэл илүү ойлгомжтой болох байх.
Хөтлөгч Ганбаяр: -Та энэхүү бодлогыг анх танилцуулж байхдаа төвийг сахих статус нь Монголын тусгаар тогтнолын нэгэн баталгаа болно хэмээн хэлж байсан. Үүний итгэл, үндэслэлүүд нь юу вэ?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: Монгол Улсын иргэн бүхэн улс орныхоо аюулгүй байдлын тал дээр санаа зовдог. Монголын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг хэрхэн улам баталгаажуулан бэхжүүлэх вэ хэмээн бид бүгд бодож явдаг. Тэгэхээр миний итгэл үнэмшлийн дагуу, улс төр, шийдвэр гаргах түвшинд чамгүй удаан хугацаанд ажилласан хүний хувьд энэ төвийг сахих бодлого нь төдийлөн шинэ зүйл биш юм. Өмнө нь Ерөнхий сайдаар болон бусад хариуцлагатай албан тушаалд ажиллаж байсан хүмүүстэй би олонтаа ярилцаж байсан. Тэдгээр хүмүүс “Энэ статусыг бүр 1990-ээд оны үед л зарлачих байсан юм. Тэр үеэс л эхлэх байсан юм. Одоо харин ч зөв шийдвэр гарлаа” хэмээдэг.
Хөтлөгч Баасандамба: -Монголчууд бид бүс нутагтаа идэвхитэй тоглогч болох амбиц, зорилготой байдаг. Энэ статус бидний зорилгод түлхэц өгч чадах уу?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: Төвийг сахих статустай улс орнууд тийм ч олон биш. Тийм бодлого явуулж буй улс орнуудын бодлогыг манай судлаачид шинжлэн энэ бодлогыг гаргаж ирсэн. Энэ бодлого Монгол Улсад нийцтэй гэж би хувьдаа харж байгаа. Гадаад бодлого нь Монголын нэр төрийн жин юм. Энэ хэмжүүрийг олон улсад нэмэх боломж бий. Монгол нээлттэй гадаад бодлого баримталдаг, нээлттэй нийгэм байгуулж байгаа. Төвийг сахиж буй улс орнуудыг аваад үзэхэд нэгдмэл,
захиргаадалтын ч гэх юм уу улс орон ч байна. Тийм бодлогтой байж тухайн улс орондоо 20 гаруй олон улсын байгууллагыг байгуулаад ирж очоод байж байгаа улс ч байна.
Харин манай улсыг аваад үзвэл Далайд гарцгүй орнуудын судалгааны төвийг ярьж байгаагаас өөрцгүй. Өөр Улаанбаатарт төвтэй олон улсын байгууллага байхгүй. Тэгэхээр Монгол нь бүс нутагтаа энхийг эрхэмлэсэн гадаад бодлогоороо, энэ бодлогоо тууштай баримтална гэсэн үзэл санаагаараа бүс нутагтаа идэвхитэй сайн оролцогч болох боломжтой.
Бельгийн нийслэл Брюссель хотыг бид мэднэ. Энд НҮБ, НАТО гэх мэт байгууллагын ажилтнууд болох гадаадын 100-аад мянган хүн амьдардаг шүү дээ. Үүн дээрээс гэр бүлийн гишүүдийг оролцуулбал 300 мянга гардаг.
Дээрээс нь тус байгууллагуудын үйл ажиллагаанд оролцохын тулд гадаадын зочид төлөөлөгчид олноороо ирнэ шүү дээ. Энэ нь нэг ёсны сайн хөрөнгө оруулалт болж хувирдаг. Газраа ухна ухахгүй гэж хэрэлдэхийн оронд энэ аргаар улс орныхоо нэр хүндийг өргөж, хөрөнгө оруулалтын асуудлаа шийдээд явбал сайн. Мөн НҮБ-ын салбар орших Женев хотыг жишээ татаж болно. Тайланд нь мөн олон улсын байгууллагуудын Ази дахь төв нь болдог. Мөн Африк тивд Кенийн Найроби хот байна. Вена хотод НҮБ, цөмийн чиглэлийн байгууллагууд, Европын Аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллага гэх мэт оршдог.
Тэгэхээр Монгол нь бүс нутагтаа олон улсын харилцаа, зуучлалын төв болох бүрэн боломжтой. Байгаль орчин, ус гэх мэт олон чухал асуудлууд дэлхий нийтийн өмнө тулгамдаж байна. Монголчууд энэ статусыг зарлаад сайн үйлс болгон авч үлдэх боломж байна. Энэ боломж манай ард түмэнд, судлаач эрдэмтэд, төрийн бодлого тодорхойлдог хүмүүст бий. Бид зөвхөн энэ боломжийг өгөх үүд хаалгыг нь нээх хэрэгтэй байна.
Хөтлөгч Ганбаяр: -Олон улсын гадаад харилцаа нь болгоомжтой хандахгүй бол их эмзэг асуудал. Япон, Умард Солонгосын хооронд асуудал бий. Энэ асуудлыг хэлэлцэхээр Улаанбаатар хотод уулзалт зохион байгуулж байсан. Хэрэв төвийг сахих статусыг батлаад, мөрдөөд явах юм бол олон улсын байгууллагаас гадна бүс нутгийн ээдрээтэй харилцаатай улс орнуудад байнга уулзах боломжийг нь нээнэ гэж ойлгож болох уу?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -“Зан сайтай айлд хүн олон, замаг сайтай усанд загас олон” гэж бид ярьдаг. Тэгэхээр бид төвийг сахих бодлоготой болно гэдэг нь хамгийн энгийн ойлголтоор найрсаг улс болж байгаа юм. Аливаа ээдрээтэй асуудал, улс хоорондын маргаанаа Монголд ирж ярилцдаг болно.
Энэ бодлогыг зөв юм байна гэж харуулах нэгэн томоохон үйл явдал бол удахгүй болох АСЕМ-ийн чуулган байна. Европ, Ази хэмээх энэ хоёр том тивийн удирдагчид ирэх долдугаар сард Улаанбаатарт чуулах гэж байна. Энэ уулзалтыг зохион байгуулж байгаа улсын хувьд Монголд гишүүн орнуудаас гадна чухам ямар улс орныг урих вэ, ямар яриа хэлэлцээр өрнүүлэх вэ гэж яригдаж байна. Юуны түрүүнд энэ уулзалтыг зохион байгуулах дэд бүтцээ бий болгох хэрэгтэй.
Умард Солонгосын талаарх зургаан талт хэлэлцээр гээд л ярьдаг. Энэ асуудлыг Монголд ярилцаад шийдэж гэнэ гээд л ярилцдаг. Энэ бол зөвхөн эхлэл, бидний хүрэх зүйлийн захын жишээ юм. Манай УИХ, Засгийн газарт ч гэсэн энэ жил Монголд олон улсын ямар хурал зохион байгуулах вэ, олон улсын ямар маргааныг зуучлах вэ гэх мэт асуудлыг ярилцаж болох юм. Иймэрхүү сонирхлууд гарч ирнэ. Энэ байгууллагуудад бид хандаж, хүсэлт тавибал яасан юм. Мал аж ахуйн байгууллага, хорио цээрийн байгууллагын салбарыг Монголд үүсгэн байгуулбал яасан юм гэх мэт санаачилга гарч болно. Сонгуулийн ажиглагч бэлддэг төвийг Монголд байгуулбал яасан юм, авлигатай тэмцдэг олон улсын сүлжээний төвийг Монголд байгуулбал яасан юм гэх мэт санаа гарна. Энэ боломжийг бид сайн ашиглаж чадна.
Төвийг сахих бодлого нь янз бүрээр ойлгогдож ирсэн. Энэ шинэ зуунд монголчууд бид өөрийн хэрэгцээнд энэ бодлогоо ашиглаж чадах уу үгүй юу гэх мэт зүйлд эргэлзээд байгаа хүмүүст чадна гэдгээ л бид харуулах хэрэгтэй. Төвийг сахих бодлогын хамгийн гол нь бид өөртөө итгэх хэрэгтэй. Монгол Улсыг бидний өмнөөс хэн ч хөгжүүлэхгүй. Тийм учраас бид өөртөө итгээд энэ эдийн засгийн чадавхийг бий болгож чадна. Зарим хүмүүс “Энэ төвийг сахих бодлогод чинь эдийн засгийн чадавхи хэрэгтэй шүү дээ” гэж хэлдэг. Төвийг сахих статустай олон орнууд тэр эдийн засгийн чадавхиа олон зуун жилийн турш бий болгосон.
Тэгэхээр бид нар өөрсдөдөө итгэхгүй, хүнээс хараат юм шиг суугаад байж болохгүй. Бид өөрсдөдөө итгээд энэ бүхнийг босгож чадна. Энэ статусыг зарласнаар эдийн засгийн чадавхиа босгож ирэх боломжтой болж байгаа юм. Ийм өргөн хүрээнд харж болно.
Хөтлөгч Баасандамба: -Энэхүү бодлогын давуу талыг та сая түлхүү ярилаа. За тэгэхээр энэ бодлогод итгэж үзье. Гэхдээ энэ бодлогын улмаас Монголд учирч болзошгүй эрсдлийг тооцож үзсэн үү?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: Бид төвийг сахих бодлогын талаар ярилцаж, судалгаа хийж байхад эрсдэл гээд 20, 30-аад зүйл жагсааж байсан. Нийт дүнгээ харахад 90 гаруй хувь нь эрсдэлгүй гэж дүгнэсэн. Аливаа зүйл хоёр талтай байдаг. Эрсдэл гэхээсээ илүү болгоомжлох ёстой зүйлүүд байж болох талтай. Тиймээс бид энэхүү бодлогоо улам бүр чамбай томъёолох, энэ бодлого дээрээ тууштай байх, дотроо харилцан ойлголцох хэрэгтэй юм.
Ардчиллыг зарим хүн буруу талаас нь ойлгодог. Заавал хагаралдаж, хэдэн талаас нь шийддэг биш, зарим асуудлыг бид нэгдэж шийдэх ёстой. “Монголчууд нэг ийм бодлого ярилцаж байгаад дотроо шийдэж чадахгүй хагараад зогссон юм гэнэ лээ” гэж хүнээр тавлуулаад сууж байх хэрэггүй шүү дээ. Энэ бодлого үнэхээр Монголын эрх ашигт нийцтэй юм байна, энэ нь уламжлалт бодлогоос урган гарч байгаа, бид энэ бодлогыг нэр төртэй аваад явж чадах юм байна гэсэн итгэл үнэмшил та бүхэнд байгаа л бол хэрэгжүүлээд явах хэрэгтэй.
Монголын бүрэн эрхт байдал, хөгжил дэвшлийн хамгийн гол хамгаалагч, хэрэгсэл нь энэхүү бодлоготой уялдах байх гэж боддог. Энэ бодлого нь өөрөө өөртөө итгэхийг л хэлж байгаа юм.
Хөтлөгч Ганбаяр: -Энд олон улсын харилцааны судлаачид хүрэлцэн ирсэн. Эдгээр хүмүүсийн асуултуудыг багцлаад асууя. Юуны түрүүнд батлан хамгаалах салбарын асуултууд байна. Монголоос Ирак, Афганистанд энхийг сахиулах олон улсын ажиллагаанд оролцдог. ОХУ-аас саяхан манайд зэр зэвсгийн тусламж үзүүлсэн. Энэ салбарын харилцаанд төвийг сахих статус ямар нөлөө үзүүлэх вэ?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Бидний хууль гаргах гээд байгаа санаа энд байгаа. Энэ бодлогоо хуулиар томъёлчихъё. Жишээлбэл, энэ хуульд “Уламжлалт батлан хамгаалах харилцаанд нөлөөлөхгүй” гэж тусгаж өгч байгаа. Мөн бид НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцоно.
Төвийг сахих энэ бодлогын талаар гадаад харилцааг төлөөлөх байгууллагын хувьд Гадаад харилцааны яам тайлбар өгнө. Цаашилбал Засгийн газраас, бүр Үндэсний аюулгүйн зөвлөлөөс тайлбар өгнө. Эдгээр механизмуудыг тогтоож өгч байгаагаараа хамгийн чухал юм. Тэгээд бид нар авч үзээд энэ нь манай бодлогод нийцэж байна гэдгийг тодорхойлно.
Европт нэг ийм нөхцөл байдал үүсч байсан. АНУ-аас Европын нэг улсад цэргийн ажиллагаа явуулах хэрэгтэй болоод төвийг сахих бодлоготой нэг улсаас “Танай нутаг дээгүүр цэргийн онгоц нисгэе. Цэргийн ажиллагаа явуулах шаардлагатай байна” хэмээн асуусан байдаг. Гэтэл “үгүй” гэж хариулсан. Тэгээд өөр нэг улсаас мөн хүсэлтийг тавьтал зөвшөөрсөн байдаг. Энэ бол тухайн орны шийдвэрийн асуудал. Учир нь НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлөөс зөвшөөрсөн учраас нутаг дэвсгэр дээрээ цэргийн нисэх онгоц явуулахыг зөвшөөрсөн. Үүнийг зөвшөөрөөгүй улсын хувьд НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлөөс татгалзсан гэсэн үг. Ийм энгийн ойлголт байгаа. Тэгэхээр тухайн улс орны зүгээс хэлж байгаа үндэслэл маш чухал.
Өөр нэг чухал зүйл байна. Энэ хуулийн төсөл дээр маш тодорхой заасан. Монгол Улсын хүрээнд Монголын хуулийг барина. Бид гэртээ гэрийнхээ хуулийн дагуу амьдарна. Гэрээсээ гарвал НҮБ-ын дүрмээр явна. НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлөөс шийдвэр гаргаж байгаа бол Монгол дэмжинэ. Дээрээс нь нэг зүйлийг маш тодорхой заасан. Манай байгуулсан олон улсын гэрээг энэ хуулиас илүүтэй дагаж мөрдөнө. Ингэж тайлбарласан.
Тэгэхээр энд болохгүй зүйл огт байхгүй. Төвийг сахина гэдэг бол батлан хамгаалах салбар нь сул биш, хүчтэй байхыг хэлж байгаа. Монгол Улс өөрийгөө хамгаалах сайн чадавхитай болохыг хэлж байгаа. Ийм чадавхи хэрэгтэй байна уу, үгүй юү, хэн нэгнээс тусламж дэмжлэг авах ёстой. Энэ хэрэгтэй шүү дээ гэж учирладаг улсууд бий. Монгол Улсын хувьд өөрийгөө батлан хамгаалах үйл ажиллагаандаа зохицуулж тусламж дэмжлэг авах нь бол чөлөөтэй. Харин ч энэ боломжийг улам бүр өргөжүүлэх боломж байгаа. Бид энэ талаас нь харж байгаа. Тийм учраас тухайн улс орныг төлөөлсөн байгууллагуудын тайлбар, Монголын өөрийн гаргасан хууль тогтоомж чухал юм. Мөн хоёр талын байгуулсан олон улсын гэрээ маш чухал. Түүнийг дагаж мөрдөх хэрэгтэй.
Судлаач Баясах: -Би энэ бодлогыг дэмжиж байгаа. Бигуч гаруй жил их дээд сургуульд багшилж, эрдэм шинжилгээний байгууллагад ажилласан олон мянган шавьтай хүн. Түрүүч нь элчин сайд болсон байх жишээтэй. Үе үеийн оюутнууд Монгол шиг улс ямар гадаад бодлоготой байх хэрэгтэй вэ гэж асуудаг. Жижиг улс бол либераль бодлоготой байх ёстой гэж би нэг хэсэг ярьдаг, номлодог байлаа. Дараа нь прагматик байх ёстой гэж үзээд бодоод байтал арай биш юм. Гадаад яамныхан үүнд тодорхой хариу өгч чаддаггүй байсан. Гадаад яамныхныг муу гэж байгаа юм биш, Монголд ганц тогтвортой явж байгаа бодлого бол гадаад бодлого байдаг. Дандаа амжилтаас амжилт руу явж байдаг.
Манай өвөг дээдэс их ухаантай байж, ХХ зууны том том сэхээтнүүдээс Швейцарь лугаа хөгжинө гээд хэлсэн улс байдаг. Тэр 1993,1994 онд ОХУ, БНХАУ-тай байгуулсан найрамдал, хамтын ажиллагааны гэрээ бол дандаа л тогтвортой байя, найрамдалтай байя гэж хийгдсэн байдаг, түүний үргэлжлэл юм. Энэ бодлого зөв гэдэг ярилцлага Ройтерсээр гарсан байгаа. Хятадын хэвлэлд харагдаж байна. Youtube.com сайтад тавигдсан байгаа.
Одоо нэг зүйл хийх гэж байна. Бараг миний байгуулсан Олон улсын харилцааны сургууль дээр энэ төвийг сахих бодлогын талаар хурал хийж ярилцах гэж байна. Дараа нь 6 дугаар сард КАС-тай хамтарч олон улсын хурал хийхээр ярьж байна. Сургууль, олон улс судлалын хүрээлэн төсөл боловсруулаад өгсөн одоо танд хүрч байгаа байх, замдаа явж байгаа гэж сонссон. Осакогийн их сургууль намайг Иран болон Монгол Улсын талаар болон Монголын аюулгүй байдлын талаар олон улсын гэрээ, хэлэлцээ хэрхэн хийх вэ гэсэн номын зохиогчоор оролцоно уу гэж урьсан, би “За” гэсэн.
Биднийг Евро-Азийн гол тоглогчдын нэг гэж үзэж байгаа. Солонгосын хойгийн асуудлаар гаргасан Улаанбаатарын санаачилгыг хамгийн сайн болсон санаачилга гэж үзэж байгаа. Зургаан талт уулзалт хэлэлцээ зогссон. Энэ уулзалтыг Монгол Улсад хийвэл тэдгээр улсууд бүгд зөвшөөрнө. Үүнийгээ үргэлжлүүлээч ээ.
Хоёр Солонгос нэгдлээ гэхэд Германы загвар дээр биш, харин Монголын туршлага дээр суурилаад хийгээч гэдэг ийм яриа өрнөж байна. Монголын дуу хоолой дэлхийд хүрдэг болсон. Хуучин Москвагийн үгээр явдаг байсан, больсон. Хүйтэн дайнаас хойш тусгаар улс гэдгээ мэдрүүлээд их идэвхтэй сайн гадаад бодлоготой болсон. Бүс нутгийн 18 их сургууль, академ нийлсэн хамтын ажиллагааны их том хурал болно. Тус хурлыг та ивээл дороо авч дэмжлэг үзүүлэхийг хүсч байна, баярлалаа.
УИХ-ын гишүүн С.Оюун: -Баярлалаа сонирхолтой ярилцлага өрнүүлж “Онцлох сэдэв” гэдэг шинэ нэвтрүүлэг эхэлж байгаад баяр хүргэе. Тодорхой жишээнүүд дээр ярих хэрэгтэй байх гэж бодож байна. Сая сэтгүүлч хэлсэн. Монгол Улс Ирак, Афганистанд цэрэг илгээсэн, бас Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагад ажиглагч. Эдгээр жишээн дээр байнга төвийг сахих гэдэг байр суурь их ойлгомжтой болох болов уу гэж бодож байна.
Монгол Улс 1990-ээд оноос хойш хорь гаруй жилийн хугацаанд ерөнхийдөө төвийг сахих бодлого баримталж ирсэн боловч Ирак, Афганистаны жишээн дээр төвийг сахиагүй. НҮБ-ийн энхийг сахиулах ажиллагааны хүрээнд Монголын цэрэг, батлан хамгаалах салбар оролцох нь зөв гэж ихэнх нь үздэг байх. 2003 онд Иракийн эвсэлд оролцоход тухайн үед УИХ-аар ч хэлэлцээгүй шууд шийдээд явсан.
Сүүлд нь УИХ-аар хууль тогтоолуудад өөрчлөлт оруулж шийдээд явдаг болъё гээд УИХ дээр ярилцаж байсныг та бүхэн мэдэж байгаа байх. Иракийн хувьд АНУ-ын санаачилсан эвсэл байсан байх, Афганистаны хувьд НАТО санаачилсан эвсэл байх. Иймд одоо бол НАТО болон АНУ-ын санаачилсан эвсэл хандахад “бид байнга төвийг сахих бодлоготой болсон, уучлаарай” гэх нь байна шүү дээ. Би тухайн үедээ Гадаад хэргийн сайд байхдаа НҮБ-ийн энхийг сахиулах ажиллагааны хүрээнд цэнхэр дуулга дор нэгдэхэд тухайн үед хувь хүний байр суурин дээрээ болох юм байна гэж боддог байсан.
Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага бол бидний хөрш ОХУ, БНХАУ үндсэн гишүүн нь, Монгол Улс бол ажиглагч статустай байгаа. Харин хоёр хөрш маань тус байгууллагын гишүүн болох уу гэж санал тавьдаг. Болоосой ч гэж хүсдэг байх. Тэгэхээр бид “Уучлаарай, бид одоо болтол ажиглагч байр суурьтай байна” гэж үздэг байх. Үүн дээр ч гэсэн бид байнга төвийг сахих бодлогын хүрээнд ажиглагч байр суурьтай байх болов уу гэж бодоод байгаа юм.
Тухайн үед нь Гадаад яамныхан тодорхой байр сууриа хэлнэ биз. Энэ хуулийн төсөл дээр Гадаад яам, Засгийн газар саналаа хэлнэ биз. Иймэрхүү жишээн дээр байр сууриа илэрхийлнэ үү, эрхэм Ерөнхийлөгч өө. Манай гол хөрш орнууд ОХУ, БНХАУ, гуравдагч хөрш АНУ гэх мэтчилэн орнууд хэрхэн хүлээн авах бол? Бид энэ бодлого дээр тууштай байна гэвэл гол гол улс, хөрш орнуудад зөв тайлбарлаад явах ёстой болов уу. Мөн гадаад бодлого, аюулгүй байдлын үзэл баримтлал дотор энэ бодлогоо шигтгээд, батлуулаад явах боломж байгаа гэж харж байна. Зарчмын хувьд бол бипэнэ байр суурийг баримтлаад ирсэн нь үнэн.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Саяын хэлсэн зүйлүүд дээр товчхон хэлэхэд энхийг сахиулах ажиллагаа гэхэд НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөл дээр заавал энэ асуудлыг ярилцдаг, тэр шийдвэрийг Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нь хэрэгжүүлдэг. Энхийг сахиулах ажиллагаанд бид нар маш идэвхитэй оролцоно, бүр өргөжүүлнэ. Энэ нь олон улсын энхийг сахиулах ажиллагаанд идэвхтэй оролцож байгаа нэг хэлбэр. Үүнийг хамтарч ярилцаад Ерөнхийлөгч нь тайлбарлаад олон улсын түвшинд гаргахад энэ бол Монгол Улсын байр суурь болоод явчихна.
Нөгөө талаас энэ бол анхны санаачилга уу, өмнө нь гарч байсан уу гэвэл өмнө нь үүнтэй төстэй санаачилга гарч байсныг энд хэлэх хэрэгтэй. Жишээлбэл, 1992 онд Цөмийн зэвсгээс ангид байх тухай Монгол Улсын санаачилга гаргаж байсан. Түүнийг тэр ондоо Монгол Улсын Ерөнхийлөгч НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн хурал дээр очиж зарлаж байсан. Дараа нь 1998 онд НҮБ-ын Ерөнхий ассамблей Монгол Улсын санаачилгыг дэмжсэн байдаг. 2000 онд Цөмийн зэвсгээс ангид байх тухай хууль гэж Монгол Улсын УИХ гаргасан. 2011 онд НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын таван гишүүн орон энэ санаачилгыг дэмжиж баталгаажуулж гарын үсгээ зурсан. Тэгэхээр яг ийм байдлаар бид явах бүрэн боломжтой. Өмнө нь ийм санаачилга гаргаж байсан гэдгийг хэлэх нь зүйтэй болов уу.
Зарим улс ийм бодлого гаргахад дургуйцэх болов уу гэж асууж байна Монгол Улс өөрийн бодлоготой болж байгаа юм. Монгол Улс наад захын тодорхой зүйл дээр тодорхой байр суурь илэрхийлж хэлэх зүйлтэй болж байгаа юм. Зарим нэг тал, зарим нэг улсууд “Монгол Улс бидний хэлснээр байх ёстой” гэсэн бодолтой, жаахан дургүй ч байж магадгүй.
Тийм учраас энэ бодлого Монгол Улсад хэрэгтэй байна уу гэдгийг харж үзэж, асуудалд хандвал зөв болно гэж бодож байна. Өөрийн бодлоготой, тодорхой асуудлууд дээр тогтвортой, дээр нь бидний хамгийн эрхэмлэж явдаг тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал энэ бүхэн бас нэг уяа, гадастай болж байгаа юм. Тэр бодлогоо тууштай баримтлах нь Монголын эрх ашигт нийцнэ. Яг энэ талаар Монгол хүн бүхэн бодож байгаа. Өргөжүүлээд ярих юм бол олон улсын эдийн засаг, банк, санхүүгийн төв болох боломжтой, дэд бүтэц, агаарын харилцаа, шинэ онгоцны буудал гэх мэт олон зүйлийг ярьдаг. Энэ бүхэнд нөгөө талаараа дэмжлэг болох ийм л бодлого байгаа юм.
МУИС-ийн Олон Улсын харилцаа, нийтийн удирдлагын сургуулийн багш Баясгалан: -Ерөнхийлөгчийн Цөмийн зэвсэггүй бүс гэсэн санаачилгатай ижил байгаа юм. Миний хамгийн их сонирхож буй зүйл бол Байнга төвийг сахих статусын талаар хоёр хөршөөсөө асуусан гэж олон нийтийн мэдээллээр гарч байсан, түүнээс цааш мэдээлэлгүй байна ОХУ-ын талаас ямар нэгэн хариу өгсөн болов уу. Мөн БНХАУ-ын талаас ямар нэгэн хариу өгсөн болов уу?
Хэрэв өгсөн бол, эсвэл өгөөгүй бол ямар асуудал гарсан бэ. Жишээлбэл, дипломат харилцааны хувьд жест маягийн зүйл байдаг шүү дээ. Нэг бол дэмжиж байна, эсвэл дэмжихгүй байна. Эсвэл инээмсэглэсэн маягаар, дараа ярилцъя гэдэг байдлаар орхидог ч юм уу, эсвэл дуугүй орхих ч юм уу, ийм зүйл гарсан уу?
Нөгөө талаас Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй бүсийн асуудал дээр цөмийн зэвсгийн талаар, хашилтанд хэлбэл төвийг сахих маягтай зүйл яриад одоо болтол гэрээ болж хэрэгжихгүй статусын хэмжээнд явж байгаа зүйл бий. Тэр статус зогсоод байгаа. Энэ үүднээс харвал ОХУ, БНХАУ байна. Бусад улсууд бол Монголоос харьцангуй хол, ашиг сонирхол нь төдийлөн хөндөгдөөд байдаггүй. Энэ үүднээс ашиг сонирхол нь хамгийн их хөндөгддөг хоёр хөршийн хувьд ямар байр суурьтай байгаа юм бол. Тэр талаар тодруулж өгнө үү?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Хоёр хөршийн хувьд бид нар энэ бодлогыг судлаад, Аюулгүйн зөвлөл дээр ярилцахын өмнө Гадаад яамаараа дамжуулан хоёр хөршийн Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яаманд тодорхой мэдэгдсэн. Монгол Улс энэ төвийг сахих бодлогоо олон нийтэд зарлая гэж бодож байна. Энэ чиглэлээр ойрын үед тодорхой алхам хийнэ гэдгээ хоёр талдаа мэдээлсэн. Манай хоёр талын хэлсэн зүйл бол “Үнэхээр хөрш орнууд гэдэг ийм л байх хэрэгтэй.
Ийм чухал бодлого зарлах гэж байгаагаа бидэнд та бүхэн түрүүлж мэдэгдлээ. Их баяртай байна” гэдгээ илэрхийлж хүлээж авсан. Нөгөө талаар албан ёсны айлчлалын үеэр хоёр хөршийнхөө удирдлагуудтай уулзаж, олон асуудлаар санаа оноогоо хуваалцаж явдаг.
Тэр түвшинд бид нар ийм бодлого ярилцаж байгаа, энэ тухай бодлого гарна гэж ярилцдаг. Манай хоёр хөршийн зүгээс бидний харилцааны үндсэн баримт бичигт туссан үндсэн нэг асуудал бол Монгол Улсын гаргаж байгаа шийдвэр, сонгож авч буй замд хүндэтгэлтэй хандана гэж заагдсан байдаг. Ерөнхийдөө энэ байр сууриа хэлдэг. Сүүлд НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейгаар энэ бодлогоо дэмжүүлэх нь зүйтэй юм гэж бид Гадаад харилцааны чиглэлээр яриад Ерөнхий ассамблейн энэ намрын чуулганд оруулах чиглэлээр ажиллаж байгаа.
Тогтоолын төсөл явж байгаа. Түүнд нууж хаагаад байх олон зүйл байхгүй. Гуравхан санаа байдаг юм шүү дээ
Нэгдүгээрт, НҮБ-ын ерөнхий ассамблей Монгол Улсын төвийг сахих бодлогыг дэмжиж байна. Дээрээс нь дэмжиж хамтарч ажиллахыг НҮБ-ын гишүүн орнуудад уриалж байна. Мөн Монгол Улсын төвийг сахих бодлого бол бүс нутгийн болон даян дэлхийн аюулгүй байдал, энх тайван, найрамдалт хамтын ажиллагаанд тус нэмэр болно гэж найдаж байна гэсэн ийм л байр суурь байдаг. Тэгээд энэ бодлого гарангуут бусад улс орнуудтай дипломат шугамаар ярилцах боломжийг бидэнд олгож байгаа юм. Тэгээд үүнийг дэмжиж оролцъё гээд арваад орон, Их Хуралд хууль санаачлахад гишүүд нэрээ бичээд явдаг шиг зохиогчоор оролцоод явж байгаа.
Энэ асуудал НҮБ дээр ороод ирэхэд бид нар дэмжинэ гэсэн байр суурьтай байгаа. Нөгөө талаас тайлбар хүсч байгаа энэ асуудал дээр бас бид тайлбар сонсохыг хүсч байна. Бас материалууд дутуу байна гэж хаана ч асуудал хэлэлцсэн тэгж ярьдаг газрууд бий. Хамгийн гол юм бол танай Их Хурал дээр хууль өргөн барьсан байгаа. Танай парламент шийдэх гэж байгаа юм байна.
Танай парламентаас ер нь ямар бодлого шийдвэр, ямар зарчим гарах юм бэ. Түүнийг харъя гэсэн иймэрхүү л байр суурьтай байгаа. Тэгэхээр энд бол айхтар харшилсан зүйл байхгүй. Тийм учраас би Их Хуралд түрүүн үгээ хэлэхдээ хэлсэн. Энэ гуравхан уулзалтаар маш тодорхой стандарттай, маш тодорхой зохицуулалттай, хоёр талтайгаа байгуулсан олон улсын гэрээ, Монгол Улсын гэрээнүүдэд үндэслэсэн, Аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, бусад зүйл, гадаад бодлогын уламжлалт бодлогод суурилсан байдлаар оруулсан хуулийг УИХ дээр яриад баталчихад цаашаагаа явах үйл ажиллагаанууд нь бүрэн явах боломжтой байгаа юм гэдгийг энд бас хэлье гэж бодож байна.
Геополитикийн хүрээлэнгийн оролцогч: -За баярлалаа Улсын Ерөнхийлөгчтэй онцлох сэдвээр ярилцаж байгаа нь сонирхолтой байна. Би хоёр асуудал ярих санаатай байна. Нэгд, бид нар төвийг сахих бодлогоо тодорхойлох үе шатанд явж байгаа. Хоёр дахь үе шат нь бол хууль батлаад, зарлах тухай асуудал. Тэгэхээрээ энэ бол бодлого болно. Гурав дахь нь тэр бодлогоо баталгаажуулна. Энэ бол НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн тогтоол болно. Түүнийг баталгаажуулдаг өөр бас олон улсын хэм хэмжээ, гэрээ хэлэлцээрүүд зөндөө байна. Ерөнхийлөгч түрүүн тодорхой сайхан ярьсан.
Энэ асуудал харин хоёр дахь үе шатандаа буюу УИХ-ын хаврын чуулганд ороход хэрхэн яаж яригдах юм бол гэдэг нь сонирхол татаж байгаа юм. Зарим намын бүлгүүд асуудлаа тодорхойлж чадахгүй байгаа юмуу, тийм байр суурьтай хандаад байгаа нь мэдэгдэж байгаа. Энэ асуудал дээр хүн, иргэн буцаад байхааргүй л юм шиг. Ганцхан энэ дээр тухайн цаг үеийн улс төрийн сүүдэр тусах бий дээ гэж болгоомжилж байгаа юм.
Хоёр дахь хэлье гэсэн санаа бол гадаад бодлогод залгамж шинж чанар гэж байдаг. Та түрүүн хэллээ, ямар ч засгийн үед гадаад бодлогын зарчмаас хэвийж байсангүй, нэгдмэл байдлаар илэрхийлж байсан. Ингэж гэмээнэ Монгол Улс цэгцтэй, бат нэгдэлтэй байж аюулгүй байдлаа хангах учиртай юм. Тэгэхээр нь энэ зарчмыг л алдагдуулахгүй, залгамж чанараа үргэлжлүүлээд л энэ хуульд хандаасай гэж улс төрийн хүчнүүд, намууд, судлаач нөхдөд үүнийг хүсмээр байдаг юм. За баярлалаа.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Их Хурлын хүрээнд Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны хурал хийж, би хаалттай хуралдаанд орж танилцуулга хийж байсан. Манай УИХ-ын гишүүд бол ярилцъя. Энэ дээр ойлголцоод, энэ хуулийг баталж гаргах боломжтой. Гэхдээ энэ зүйлийг яръя. Үнэхээр олон талаас нь судлаач эрдэмтдээс сонсъё гэсэн ийм л хандлага байгаа юм. Нэг зүйлээс бид нар бүгдээрээ хол байгаа юм. Дээр нь улс төржсөн намын байр суурь байна. Би түрүүн тал талаасаа Монголчууд ойлголцоод баталчих боломжтой хууль гэж хэллээ.
Сая Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны даргаар М.Сономпил гишүүн сонгогдсон. Н.Энхболд дарга байна. С.Оюун гишүүн байна. Гадаад харилцааны сайдаар ажиллаж байсан бусад хүмүүс энд байна. Тэгэхээр бид нар энэ асуудлаар зөвхөн УИХ-ын хүрээнд ч ойлгох биш, улмаар цаашаа нийт ард иргэдийнхээ хүрээнд, судлаачдынхаа хүрээнд зарчмын асуудлууд дээр ойролцоо байр суурьтай болох нь зүйтэй гэсэн ийм л байдалтай байгаа юм шүү. Би хувьдаа үүнийг дэмжиж байгаа.
Тэгээд байр суурь нэгдээд ойртоод ирвэл бид энэ бодлогоо баталчих боломжтой. Миний харж байгаагаар УИХ-ын ээлжит бус чуулган ч гэдэг юмуу, хаврын чуулганаар хийвэл энэ парламентын үлдээх бас нэг сайн өв болоосой л гэж би боддог юм. 1990-ээд онд сонгогдсон Ардын Их Хурал Үндсэн хуулийг баталсан гэж байнга бахархаж, гишүүд нь цуглахаараа ярьдаг.
Энэ Их Хуралд баталсан, хийсэн маш сайн хуулиуд байгаа. Яг гадаад бодлого, аюулгүй байдлын хувьд төвийг сахих гэдэг энэ олон жил явсан, олон зуунаар гэж хэлж болохоор олон үе дамжсан энэ асуудлыг баталсан тийм Их Хурал шүү гэж ярих хэмжээнд, тийм өвтэй үлдэх боломж манай УИХ-д байгаа гэж бодож байгаа. Дээрээс энэ төвийг сахих бодлогыг УИХ-аар хууль болгон баталсан тэр өдрийг тэмдэглэлт өдөр болгож оруулья. Амралтын өдөр биш шүү дээ, тэмдэглэлт өдөр.
Наад зах нь жилдээ тэр өдрөөр эргээд хэдүүлээ уулздаг, бас нэг ярьдаг байх хэрэгтэй. Тэр үед бид ийм ийм юм бодож үүнийг баталсан. Өнөөдөр бид ямар ажилтад хүрэв, ямар нөхцөл байдал шинээр үүсэв гэж ярилцдаг. Жилд нэг удаа энэ тухай наад зах нь судлаач, эрдэмтэд, олон нийтийн хүрээнд ярьдаг, ийм боломжтой байя гэж хүртэ бодож байгаа шүү гэдгийг хэлэх нь зөв байх.
Энэ дээр өмнө ярьсан зүйлээс ганцхан зүйл хэлье. Улс орон том багагүй эрх ашигтай байдаг. Яг өөрийнх нь эрх ашиг тулаад ирэхээр том бага ч бай, ямар ч улс орон өөрийнхөө эрх ашгийг л боддог. Амиа л боддог. Энэ бол олон улсын харилцаан дээр харагдаж байгаа зүйл. Ямар ч эвсэл тэгдэг.
Тэгэхээр Монгол Улс гэдэг бол эрх ашигтай. Төвийг сахих бодлого гээд зарлана гэдэг бол сая уламжлалт чанарын тухай ярилаа. Яг ингээд хуульчлаад зарлачихаар гадаад бодлогын уламжлалт чанар тууштай, тогтвортой үргэлжилнэ гэдгийг хэлж байгаа юм. Бид нар үзэл баримтлалын хүрээнд ингээд зарлачихсан, бодлогын хүрээнд уламжлал болгон авч явж байгаа.
Одоо хуулийн хүрээнд хэдэн үедээ Монголын төр ийм бодлоготой байх юм гэж зарлаж байгаа нь харин ч бүр залгамж чанарыг хуульчилж өгч байгаа их сайн зүйл болж байгаа юм. Зарим хүмүүс Үндсэн хуулиндаа өөрчлөлт хийх хэрэгтэй болох юм шиг байна гэж асуудаг. Манайхны тухайн цаг үеийн тулгамдаж байгаа асуудлуудыг шийдэхгүй байх арга нь энэ. Үндсэн хуульд өөрчлөлт хийх ямар ч шаардлага байхгүй. Монгол Улс энхийг эрхэмлэсэн гадаад бодлого явуулна гэсэн гол заалт тэнд байгаа. Тийм учраас “Энхийг эрхэмлэсэн гадаад бодлого явуулж байгаа олон улсын эрх зүйн хэм хэмжээнд нийцсэн” гэсэн үг бас байгаа.
Тэр бодлогын үргэлжлэл болгоод хуульчлаад гаргачихад болж байгаа юм. Зарим газар бол Засгийн газар нь төвийг сахих статустай орон гээд зарлаад явчихсан ч улс орнууд байдаг. Ерөнхийлөгч нь зарлаад явчихсан ч улс орнууд байдаг. Монголын хувьд бид нарын байгаа байршил, бид нарын хэрэгжүүлж байгаа бодлого нь өөрөө бас өвөрмөц нөхцөлтэй, онцлогтой учраас УИХ-ын хүрээнд яриад хуульчлаад гаргах нь зүйтэй юм гэсэн энэ замыг л сонгосон. Тэгээд хууль нь ийм байх ёстой гэж энэ төслийг оруулж байгаа юм.
Стратеги судлагааны хүрээлэнгийн захирал Д.Ганбат: -Өнгөрсөн намраас, энэ бодлогын тухай асуудал яригдаж эхэлснээс хойш нэг ч их Хэлбэл зохих ёстой хүмүүс нь төвийг сахиад дуугарч өгөхгүй байгаа. Хоёрдугаарт, энэ нэвтрүүлэг олон нийтэд чиглэж байгаа учраас хэлье гэж бодож байна. Энэ асуудал тэр болгон хүмүүс мэдээд байдаг сэдэв биш, ардчилсан улс учраас мэдэж байх учиртай гэдэг утгаар хэлэлцэгдэж байгаа гэж бодож байна. Миний хэлэх гэсэн санаа юу вэ гэхээр энэ бол улсын бодлогын асуудал. Тэр хэмжээнд харах нь зүйтэй гэж хэлэх гээд байгаа юм л даа. Цар хүрээг нь жаахан томруулж харах ёстой.
Өнөө маргаашийн асуудалтай холбоод ярих юм бол бодлогын асуудал биш болчих байх. Тэгэхээр бид нар юу харах юм бэ гэхээр өнгөрсөн 200 жилийн түүх биш юм гэхэд өнгөрсөн 100 жилийн түүхээ харах ёстой. Урагшаа 100 жил хардаггүй юм гэхэд 50 жил харах ёстой. Энэ том орон зайд тавиад үзэхэд их олон асуултад хариулт нь гараад ирэх байх гэж боддог.
Монгол Улс бол ардчилсан улс, XIX зуунаас хойш дэлхийн түүхэнд төвийг сахих статустай холбогдсон 30 гаруй жишээ байна л даа. Түүний дотроос болсон болоогүй, татгалзсан, буцаан сэргээсэн гээд хараад байхад ардчилсан улсууд нь асуудалдаа арай дөхөм байр суурьтай хандсан. Тэр нь үр дүнгээ өгсөн нь харагдаад байгаа. Европын улсуудын жишээг энд хэлээд байна л даа. Азид бол Лаос, Вьетнамаас эхлээд зөндөө зүйл байсан байх. Тэгэхээр бид бол ардчилсан улс, энэ бол бидний бодлогын асуудлын тулгуур байх ёстой санаа. 1990-ээд оноос өмнө бид өөрийн бодлогоос илүү хүний бодлогоор явж байсан. 1990-ээд оны дараа бол өөрийн бодлогоор явах ардчиллын шаардлага гарч ирсэн. Ардчилсан биш байсан бол бид нар энэ тухай ярих ч үндэс байхгүй.
Хоёрдугаар шаардлага нь өмнөх түүхээ эргээд харах юм бол бид нар идэвхгүй байсан. Өнөөдөр 1990-ээд оноос хойш идэвхтэй байх нь бидний оршин тогтнох, тусгаар тогтнолын нэг том шаардлага болоод байна. Идэвхгүй суугаад л байх юм бол дэлхийн түүхнээ чимээгүй л алга болно.
Бид ядаж бүс нутгийн хэмжээнд тоглогч болж чадахгүй юм гэхэд идэвхтэй байх нь бидний шаардлага болчихоод байна. Юуны түрүүнд Монгол Улсын тусгаар тогтнолтой холбоотой асуудал гэж боддог.
Гуравдугаарт, маш энгийн нэг зүйл хэлмээр байгаа юм. Дэлхий ерөнтөнцөд дайн мөргөлдөөн гараад байгаа хэдий ч дэлхий нийтийн хөгжил иргэншил рүү явж байгаа. Тэр утгаараа Жон Ленноны "Imagine" гэдэг дуун дээр гардаг философи алсдаа явна гэж би боддог. Жишээлэхэд, ийм нөхцөлд Монгол Улсын 1990-ээд оноос хойшхи хөгжлийн яг өнөө үед энэ асуудлыг тавьж байгаа нь алхам урагшилж байна гэж хэлэх ёстой.
Эргээд л бид жаахан урагшаа харж байгаа, ойрын 50 жилээ харах ёстой гэсэн санаа. Эсрэгээр нь бодъё л доо. Яг энэ үед Монгол Улс ойр хавьд хаана ч хэн ч байлдаж дайтаж байсан, тэр бүгдэд оролцоод яваад байна гэж зарлавал яах вэ? Ямар ч логикгүй. Дэлхий нийт их ойртож байна. Нэгнээсээ хамааралтай болж байгаа тохиолдолд аль болохоор эерэг тал руу нь явах ёстой. Тэрнээс биш жижиг том гэлтггүй юу байна, бүгдэд нь бид байлдаад байна гэвэл энэ нь логикгүй юм. Эндээс харахад мэтгэлцээнийг хүмүүс ойрхон зайд хараад байгаа юм болов уу гэсэн юм бодогдсон. Жаахан өргөн тавих юм бол энэ асуудлын санаа тодорхой харагдах ёстой гэж бодож байна. Баярлалаа.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Уучлаарай ярьсан бүхний дараа нэг тайлбар хэлээд байгаа нь зохимжгүй байж магадгүй. Түрүүн асуусан хоёр хөршийн асуудал дээр нэмээд нэг зүйл хэлэхэд бид нар байнга сайн хөрш байна гэж өөрийнхөө стратегийн бодлого дээрээ тодорхойлсон. Найрсаг харилцаатай байна гэж тодорхойлсон. Тэгээд стратегийн түншлэл гэж хоёр хөрштэйгээ харилцах харилцаагаа тодорхойлж байгаа юм. Энэ стратегийн түншлэл гэдгийн цаана Монгол Улс юу гэж ойлгодог вэ гэхээр гурван юм ойлгоод байгаа юм.
Манай хоёр орны харилцаа бол урт удаан хугацаанд бүх салбарт явсан тогтвортой хамтын ажиллагаа байх юм. Дээрээс нь бие биеийнхээ эрх ашгийг хүндэтгэдэг юм. Бүр нөгөө талаас урт хугацааны гэдэг дээр байнгын гэж хэлж болно. Жишээлбэл, байнгын төвийг сахих бодлоготой болно гэдэг бол яг энэ эрх ашигт нийцэж байгаа юм. Урт хугацааны стратегийн харилцаатай орнууд байнгын бодлоготой байх явдал бол хоёр хөрштэйгээ Монгол Улсын харилцаж байгаа харилцаатай шууд яв цав нийцэж байгаа бодлого юм. Ингэж харах юм бол бид нар ойлголцоод явах боломжтой байгаа. Уламжлал гэж өмнө ярьж байсан.
Манай Их Эзэн Чингис хааны үед ч байсан бодлого байдаг. Түүнийг судалдаг улсууд энд харагдаж байна. Төвийг сахисан улсыг найртайгаар үзэх зарчим гэж тэр үед тунхагласан байдаг юм шүү дээ. Дайн байлдаан хийгээд явж байхад бидний өөдөөс босч тэмцэхгүй, төвийг сахиж та бүхэнтэй харилцаатай байна гэсэн улс орнуудыг дайны хөлд үрэгдүүлэхгүй үлдээдэг байсан ийм жишээ бол бий л дээ.
Тэр үед Монгол Улс бол том, дэлхийн бодлогыг тодорхойлоход оролцож явсан Их гүрэн байсан. Одоо бол бид нар ийм их гүрнүүдийн дунд амьдарч байгаа. Ийм учраас энэ улсууд ч гэсэн Монгол Улсын төвийг сахисан улстайгаа найрсаг харилцах бодлогыг дэмжиж, “Бид нартай найртайгаар харилцаач, бид хэнийг ч дайсан гэж хэлэхгүй. Бид бүгдийг өөрсдийнхөө найрсаг найз нөхөд, хамтран ажилладаг улсууд гэж харж байна” гэж хэлж байгаа нь Монголын хувьд их ач холбогдолтой гэж бодож байна.
ШУА-ын ОУХ-гийн ажилтан Хайсандай: --Би Ганбат захирлын санааг дэмжиж байна. Манайх урьд өмнө ч гэсэн ийм бодлого явуулж байсан. Сая Ерөнхийлөгч ярилаа. Чингисийн “Билэг” гэдэг зохиол байдаг. Түүн дээр Монголын төрийн гадаад бодлого ямар байх вэ гэдгийг тодорхойлоод өгчихсөн байдаг. Тэнд нэг толгойтой 1000 сүүлтэй могой гэж үлгэрээр Монголын бодлогыг тодорхойлсон байдаг. Энэ үзэл санааг дэмжиж байгаа. Хамгийн анх үүнийг гаргаж ирэхэд Чойнхор сайд бид хоёр телевизээр дэмжиж ярьсан. Энд тэнд лекц уншин хүмүүстэй ярьж явахад нэг юм асуугаад байдаг юм.
Сая Ерөнхийлөгч хэллээ, хоёрхон зүйл дээр энэ бол анхаарагдаж байгаа. Газар нутгаа ашиглуулахгүй, дайн тулаан болох юм бол ямар нэгэн эвсэлд орохгүй гэсэн. Гаднын сурвалжлагч хүртэл асууж байгаа юм л даа. Аливаа бодлого бол геополитикийн үүднээс тодорхойлогддог. Монгол газар зүйн ямар геополитикийн байршилтай орон бэ гэхээр хоёр их гүрний дунд байдаг. Энэ их газар нутагтай хоёр их гүрнийг дамжаад Монголд ямар аюул учирдаг юм бэ гэсэн асуудлууд их гардаг юм. Энэ гаргасан үзэл санаа, томъёоллыг тайлбарлахдаа гадныхан бол эдний төвийг байнга сахих бодлого нь хоёр их гүрэндээ зориулагдаж байна.
Энэ хоёр их гүрний ямар нэг цэрэг дайны гэх зэрэг янз бүрийн юманд оролцохгүй байя гэсэн санаа байна гэсэн үүднээс гадныхан бол дэмжих гээд байдаг. Нөгөө тал болох нөгөө хоёр орон маань бас сэжиглэнгүй хандаж байгаа байдал бас ажиглагдаад байна. Үүнийг аятайхан хэлбэрээр яаж тайлбарлах вэ? Хоёрдугаарт, энэ үзэл санаа хэрэв УИХ-аар батлагдвал Аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, цэргийн үзэл баримтлал, гадаад бодлогын үзэл баримтлалд өөрчлөлт оруулах уу?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Манай Үндэсний Аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, цэргийн үзэл баримтлал, гадаад бодлогын үзэл баримтлалын үндсэн зарчмууудтай энэ бодлого нийцэж байгаа. УИХ-аас хууль гараад батлагдвал нөгөө баримт бичгүүд үзэл баримтлалаар явна.
Нэмэх шаардлагатай зүйл байвал бид нэмэлтийг хийж өгнө. Энд Гадаад харилцааны сайдаар ажиллаж байсан Н.Энхболд байна С.Оюун байна. УИХ-ын АБГБ-ын байнгын хороон дарга М.Сономпил гишүүн байна, Үндэсний Аюулгүй байдлын үзэл баримтлалыг гаргахад ажиллаж байсан М.Батчимэг гишүүн байна. Батлан Хамгаалахын сайд Ц.Цолмон байна.
Судлаач, эрдэмтэд анхаарч асуудалд ингэж орж ярьж байгаад би их баяртай байна. Хайсандай гуайн асуултад хариулахад Монгол Улс бол хөрш, энэ бүс нутагтаа энх тайван байгаасай, улс орнууд асуудлаа энх тайвны замаар шийдээсэй гэж боддог. Хэрвээ хүндрэлтэй зүйл гарах юм бол бид нар дэмжлэг үзүүлж, зуучилж хамтран ажиллахад бэлэн байдаг. Тэгэхээр манай хоёр хөршийн харилцааг харах юм бол ер нь хамгийн сайн харилцаатай үедээ явж байгаа, цаашдаа улам сайн байгаасай гэж үзэж байгаа. Хоёр хөршөөс ийм аюул занал ирэх гэж байна гэх мэт ийм байр суурь, үзэж байгаа зүйл бидэнд байхгүй. Бид баталсан, явуулж байгаа бодлогоо л тууштай явуулья, улам найрсаг, нээлттэй байя.
Үнэхээр Монгол Улс нээлттэй байгаад, олон улс, бүс нутгийн хувьд хувь нэмрээ оруулдаг болоод ирвэл манай хоёр хөршид ч хэрэгтэй. Хоёр хөршийнхөө эрдэмтэн судлаачид бодлого тодорхойлдог хүмүүсийг бид байнга үйл ажиллагаандаа урьж, хамтарч оролцохын төлөө явна. Гадаад бодлогын асуудал дээр ч бид бодлогын зөвлөл дээрээ ярилцаад, тохиролцоод явдаг.
Мэдээж Монгол Улсын зүгээс тайлбарлах, хэлэх байр суурь байх хэрэгтэй. Төвийг сахих гэдэг дээр тайлбар нь маш тодорхой юм. Нэг юм байдаг. Олон улсын харилцааны зарим нэг гал авалцсан ширүүн зүйл гэнэт гараад ирдэг. Түрүүн Ойрхи дорнодод болсон зүйлийг ярьж байна.
УИХ-аар бараг шийдэхийн завгүй гарч ирнэ. Энэ дээр Монгол Улс ямар байр суурьтай байна вэ гэж. Тэгэхээр бид төвийг сахих бодлогоо зарласан байхад энэ байр суурь л байж байна. Энэ бол маш ойлгомжтой байр суурь. Одоогоор хэрэглэхгүй боловч гэнэт хэрэг болоход хэрэглэдэг тийм багаж хэрэгсэл хүнд байдаг шүү дээ. Тэгвэл яг үүн шиг хэрэгцээ болсон үед, тайлбар хийх шаардлага гарч ирэхэд энэ бодлого хаа хаанаа их тодорхой байж байх ёстой. Энэ үүднээс Монгол Улсын хувьд их зөв чухал байр суурь гэж үзэж байна.
Олон улсын харилцааны эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн ажилтан Энхболд: -Монгол Улсын эргэн тойронд эдийн засгийн олон мега төслүүд байна. Жишээ нь, нэг зам нэг бүс нутаг, Солонгосын Евро-Азийн санаачилга байна. Мөн гурван улсын коридор гэж яригдаж байгаа. Энэ мэт олон улсын мега төслүүдээс манай улс шахагдаад гарчих юм биш байгаа гэсэн болгоомжлол судлаач нарын дунд байдаг. Ер нь эдийн засгийн хувьд энэ бодлогоос ямар эерэг сөрөг нөлөө гарах юм бэ? Монгол Улсыг төвийг сахисан улс гэдэг утгаар нь янз бүрийн ашигтай төслүүдээс шахаад гаргачих юм биш байгаа гэсэн эмзэглэл бодол байна л даа. Энэ тал дээр ямар бодол байна вэ?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Монгол Улс эдийн засгийн хувьд өөрийгөө тэтгэх, өөрийгөө аваад явах ийм эдийн засгийн бүтэцтэй чадавхитай болох нь хамгийн чухал. Тэгэхээр бид өөртөө итгэж хэрэгтэй үйлдвэрлэлээ дэмжие, бүтээгчдээ дэмжие гэдэг бодлого чинь тэр шүү дээ.
Гаднаас авч байгаа зарим зүйлээ дотроо хийдэг болъё гээд байгаа энэ бүх зүйл үүнтэй уялдаатай. Нөгөө талаас дэд бүтцийн шинжтэй, улс орнуудын шинжтэй байнгын үйл ажиллагаанд хамгийн их оролцож байгаа. Ялангуяа манай хоёр хөршийн зүгээс маш их дэмжлэгтэй байдаг. Бид нар гурван улсын Төрийн тэргүүнүүдийн хувьд анхны уулзалтаа хийе гэсэн санаачилга гаргаж байх тэр үед “Наадах чинь ерөөсөө боломжгүй, түүхэндээ байгаагүй ийм уулзалт болорхгүй шүү дээ, ийм санаачилга хэрэггүй” гэж тэр үед ярьж байсан улсууд байдаг л юм. Тэгээд тэр санаачилга ажил болоод, бид нар хамтарсан эдийн засгийн коридор, гааль, хилийн дэглэм, харилцааг жигд болгоё. Өмнөд хил дээр байдаг шиг харилцааг хойд хил дээр аваачъя гэх зэрэг харилцаан дээр тохиролцоод явж байгаа.
Одоо Шанхайн хамтын ажиллагааны байгуулагуудын дээд хэмжээний дараагийн уулзалт дээр бас ингэж ярилцах боломж гарч ирэх байх гэж үзэж байна. Нөгөө талаас энэ үйл ажиллагаанд Хятад Улсын зүгээс гаргаж байгаа Торгоны зам, нэг бүс гэсэн санаачилга бий. Азийн хөгжлийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх банкны үйл ажиллагаа байна.
Монгол Улс идэвхтэй санаачилагч нь болоод явж байна. Оросын Холбооны Улсын Төрийн Дум, Холбооны зөвлөл ярилцаад, Засгийн газар саналаа оруулаад үлдэгдэл өртэй холбоотой асуудлыг шийдээд өчигдөрхөн В.Путин ерөнхийлөгч гарын үсэг зурлаа. Үүнд бид үнэхээр баярлалаа гэж хэлэх хэрэгтэй. Дахиад л бид Оросын Холбооны Улстай эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын хувьд, банк санхүүгийн хувьд шинэ өргөн хүрээнд харилцах үүд хаалгыг нээж байгаа юм. Тэнд өрийн асуудал яригдаад байвал өртэй улсууд зээл, санхүү, банкны харилцаанд орохгүй байх ийм л зүйл байсан шүү дээ.
Тэгэхээр манай хоёр хөршийн зүгээс ч гэсэн Монгол Улстай харилцах боломжийг улам нэмэгдүүлье, Монгол Улс өөрөө нээлттэй, найрсаг бодлоготой бидэн рүү хандсан ийм санал санаачилга гаргаж байгаа.
Энэ санаачилгуудыг хамтарч дэмжье гэсэн ийм ойлголт бидний хүрээнд байдаг юм. Үүнд бид их талархалтай ханддаг шүү. Түүнээс биш аль нэг санаачилгаас болж Монголыг шахаж гаргая, энд хэрэггүй, энд бай гэсэн ийм зүйл байхгүй. Ер нь бол төрийн харилцаа гэж байна. Хувь хүмүүсийн харилцаа гэж байна. Удирдагч хоорондын харилцаа гэж байна. Улс орнуудын харилцах үндсэн зарчмууд гэж байна. Ингээд авч үзэх юм бол асар баялаг харилцаатай, уламжлалтай улсууд бидэнд байгаа гэдгийг энд хэлэх нь зүйтэй гэж бодож байна.
ШУА-ийн Олон улсын хүрээлэн Батсайхан: -Настай олон эрдэмтэд Монгол Улс төвийг сахих хэрэгтэй гэж ярьж хэлж байсныг өмнө нь сонсож байсан. 1926 онд Цэвээн Жамсранов хэлсэн байдаг. “Монгол Улс СССР, Хятад хоёр улсаас баталсан бөгөөд бусад олон улсаас зөвшөөрөн хүлээсэн, үлгэрлэвээс Швейцарь улс лугаа адил төвийг сахисан улс болох хэрэгтэй” гэсэн.
Үүний дараа монголчууд, нэлээд олон эрдэмтэй хүмүүс ч Монгол Улс нь Швейцарь шиг төвийг сахисан улс болоосой гэж хүсч байсан байгаа юм. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж гуай яг энэ санаачилгыг гаргаад зарлах үед жаахан эргэлзээ төрсөн. Надад ч гэсэн жижигхэн эргэлзээ төрсөн. Түүнийг асууя гэж бодож байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, ГХЯ гурав дахь хөршийн бодлогын хүрээнд гадаад үйл ажиллагааг маш идэвхтэй явуулдаг. Үүнийг би маш зөв гэж бодож байгаа. Жижигхэн Монгол Улсын Төрийн тэргүүн, ГХЯ маш идэвхтэй гадаад бодлого явуулж байгаа
. Энэ нь Монгол Улсын тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлын баталгаа болж байна гэж хардаг. Үүнийг гурав дахь хөршийн бодлогоос өөр төвийг сахисан бодлого гаргаж байна гэж бодож болох уу.
Мөн төвийг сахисан бодлого зарласны дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, ГХЯ-ны идэвхтэй үйл ажиллагаа арай багасах уу. Бас Хойд Солонгосын талаарх бодлого гэдэг ч юм уу, энд тэнд бөмбөг дэлбэрлээ гэхэд байр сууриа илэрхийлэхээ болих уу. Энэ эргэлзээг тайлж өгнө үү?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: -Манай энхийг эрхэмлэсэн олон тулгуурт гадаад бодлогын зарчимтай нийцэж байгаа. Хэрэв эрс нийцэхгүй байгаа бол бид аль аль талд нь байр сууриа илэрхийлээд, тайлбарлаад л явна. Сая бид хоёр хөршийнхөө талаар нэлээд ярилаа. Гурав дахь хөршийн асуудал бас яригддаг. Бид хоёр хөрштэйгээ ч адилхан, гурав дахь хөрштэйгээ ч адилхан идэвхтэй, тогтвортой гадаад бодлоготой байна. Аль нэг тал руу нь савлахгүй.
Бидэнд өөрийн гэсэн үндэсний уламжлал байна. Түүх байна. Өөрийн бүтээсэн үнэт зүйл байна. Энэ дээрээ, үүнийг баримтлаад бүх улс оронтой нээлттэй, сайн харилцаатай байя гэсэн ийм бодлого байгаа юм. Цаашаа Байнга төвийг сахих тухай хууль батлагдвал хоёр хөрштэйгээ яаж ярих вэ, ямар зүйл байх вэ гэдгийг бид нар одооноос ерөнхийдөө яриад эхэлж байгаа. Монгол Улс, ОХУ, БНХАУ-ын хамтарсан мэдэгдэл байх уу, эсвэл төвийг сахих тухай Монголын бодлогыг дэмжих үү, ийм гэрээ, хэлэлцээр байх уу, айлчлалын үеэр хамтарсан мэдэгдэлд оруулаад зарлах уу гэдэг ч юм уу.
Иймэрхүү хоёр тал, гурван талдаа яаж ярилцах вэ гэсэн боломжтой, аль аль тал нь хүлээж авч байгаа харилцааны хэлбэрийг бид ярилцаад явахад бэлэн байгаа. Энэ тухайгаа ч тодорхой түвшинд яриад явж байгаа. Зарим орны удирдагч надад хэлж байсан. “1990-ээд оны үед үүнийг зарлая гэж байсан. Тэгээд орчин нөхцөл өөрчлөгдөөд, дэлхийн улс төр, дэг журмаас болоод бид зарлаж чадаагүй. Бид хоцорчихлоо. Харин та нарын хувьд энэ маш чухал боллоо. Цаг үеэ олж байна” гэж хэлдэг ч улсууд бий.
Манай төрийн бодлого тодорхойлоход оролцож байсан ахмадууд, тэнд явж байсан хүмүүс үүнийг үнэхээр зарлах ёстой, хийх ёстой ажил байсан шүү гэж хэлдэг. Өнөөдөр тэдэнд нэмж бас талархал илэрхийлье. Түрүүн УИХ, Засгийн газрын гишүүд ирснийг хэлсэн. Их сургуулиуд, судалгааны байгууллагын төлөөлөл ирсэн. МУИС-ийн Олон улсын харилцаа, нийтийн удирдлагын сургууль байна. Энэ асуудлаар бид энэ сургууль дээр очиж ярилцлага өрнүүье гэж ярьж байгаад энэ ярилцлагын хэлбэр рүү оруулсан юм.
Энэ асуудлыг санаачилсан тус сургуулийн удирдлага, хамт олонд их баярлалаа. Өнөөдөр энд Хүмүүнлэгийн ухааны их сургуулийн олон улсын харилцаа судалдаг эрдэмтэн багш нар, Их засаг их сургууль, Үндэсний тагнуулын академи, Стратеги судалгааны хүрээлэн, Геополитикийн хүрээлэн, Олон улсын харилцааны хүрээлэн, Батлан хамгаалахын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, ГХЯ зэрэг газрын өргөн бүрэлдэхүүн ирээд байна.
Би асуулт асуугаагүй, байр сууриа илэрхийлээгүй хүмүүсийн ихэнхийг сая ярьсан зүйлүүдтэй үзэл санаа ойрхон байна гэж үзэж байгаа. Түүнээс биш төвийг сахиад юм уу, аль эсвэл ойлгоогүй, таг эсрэг дуугүй суугаад байна гэж үзэхгүй байгаа шүү. Үнэхээр энэ бодлогоо хэрэгжүүлээд явах юм бол энэ монголчуудын л ололт болно. Монголчуудын л үнэт зүйл болно. Манай хүмүүсийн хэлээд байгаа шинэ зуунд монгол маягаар төвийг сахина гэдгийг энэ бүс нутагтаа харуулъя л даа. Бусадтайгаа найрамдалт харилцаагаа улам өргөжүүлж харуулъя. Монголынхоо эдийн засаг, боломжийг нээж харуулъя. Монголоо хөгжүүлж, олон улсын тавцанд идэвхтэй тоглогч болгож харуулъя. Хоёр хөрштэйгээ хамгийн сайн, идэвхтэй, аль аль талдаа ашигтай харицааг хөгжүүлж харуулъя. Ингэж энэ бодлогынхоо зөвийг нотолъё. Үүн дээр хамтарч санал бодлоо солилцох урилгыг хүлээж авч ирсэн хүмүүст талархаж байгаагаа илэрхийлье.
Хөтлөгч Баасандамба: -Үүгээр нэвтрүүлгийн цаг дуусч байна. Урилгыг хүлээн авч хүрэлцэн ирсэн хүндэт зочдод баярлалаа. Нээлттэй байдлаар санаа бодлоо илэрхийлсэн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж танд баярлалаа. Ажлын өндөр амжилт хүсье. Энэ бол “Онцлох сэдэв” нэвтрүүлгийн анхны дугаар байлаа. Анхаарал хандуулсан үзэгчдэдээ баярлалаа.
Сэтгэгдэл0
МАШ БУРУУ ХОРТОЙ АСУУДАЛ БАЙНА ДАА.
Үндсэн хууль өөрчилж хэмжээлшгүй эрхт олигархи засаглалыг тогтоох хэрэгтэй байна гэж МАНАН гийн гүйцэтгэгчид гадаад далайн эздээсээ авсан даалгавар шүү дээ. Сүүлийн 25 жил нийгмийн өмчийг хувьдаа хумж авсан хэд одоо үндсэн хууль хэрэггүй одоо зөвхөн баяжсан давхрагийн баталгаат мөлжигч давуу талыг олгогч дарлагч эрхийн хууль зүйн баталгааг бий болгож дарангуйлагч ангийг хамгаалах хууль хэрэгтэй байна, үндсэн хууль болохгүй байна гэж дайрж байгаа. Үр дүнд нь гадаадын дарангүйлагч эздийн дуулгавартай зарцын мандатыг баталгаажуулсан үндсэн хууль бэлдээд байгаа. Гучин размерийн гуталтай Гуравдугаар ангийн формтой Хүүхдийн ертөнцөөс хувцасладаг Хүүлэгч ангийн тэжээвэр Тайван Батчимэг дэвсгэртэй Таван сантиметр хуйтай Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Элбэгдоржийг шүүе - Impeach Elbedorj Уучлал: Халтар пилипин 2 Халзан америк 1 Өршөөл эрэн өргөдөл өглөө Гучин таван тэрбумийн луйварыг өршөө Гурваны нэгийг өөрт чинь өгөе гэлээ Халтар пилипин 2 Халзан америкийг 1 өршөөх Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Ардчилалын ёроолоос дэвшсэн Атга худлаар зуурсан Санхүүгийн хуйвалдаанаар томорсон Шанага луйвраар бэхэжсэн Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Алтан ургийн удамгуй ч Алиа салбадайн цустай Баатар болохгүй биетэй ч Бяцхан төрсөндөө харамсаж Эцэг эхдээ гомдсон Эх монгол орныг занасан Арван сантимертийн тахтай Алцан майга алхаатай Тарвага зурам гэшгээтэй Таамаг худал яриатай Өндөг шиг бөөрөнхий Өнхрүүш болон төрсөн Одой бяцхан биетэй Онигоо болсон намтартай Намын жагсаалт гэдэг Нарийн залийн ачаар Ард түмний сонгуулийг Ардчилсан хайрцагаар тоолуулж Монголын сонгууль мэтээр Машинаар луйвардан ялж Төрийн ордонд сууж Тэрбум хужаагийн төлөө Үхэн үхтэлээ зүтгэж Үндсэн хууль өөрчилж Үүрдийн ерөнхийлөгч болох Үнэн хятадын өнхрүүш байна Гэж хошгоров Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Арван сантимитер тахтай Алцан майга өнхрүүш Хорин янзаар хошгордог Холион бантан өнхрүүш Хорин мянган хувьсагчтай хөөрцог Баярцогт Хахуулын мөнгөө оффшорддог хүүхэмсэг Баярцогт Өндөр биетэй ухаан богинотой Урвагч сэтгэлтэй худалч яриатай Утсан хүүхэлдэй уймраа яриатай Гадны гар хөл болсон Гамин чандруугий үлдэгдэл болсон Долдой биетэй долигнуур зантай Элбэгдоржоор халхлуулсан эрүүгийн элэмент Сайханбилэг нэртэй муухайбалаг үйлдэлтэй Тоглоомийн засагт тооройн үүрэгтэй Худал ярж хулгай хийж Оффшор дансанд мөнгөө нууж Оффистоо харин гэм хийж Удахгүй яллагдах гэдгээ ойлгодог Урвагч дүлзэн уйлагнан улалзан Гадаад банкны эзэддээ долигнон Гарз хохиролтой тоглоомын гэрээг Хулгайч цариалан хурдан зурдаг Хувь хүрсэндээ баярлсан урвагч
Элбэгдорж оо ,нүүдэлчдийн соёл иргэншилд хэзээч төвийг сахих бодлого гэж байгаагүй юм ,тэгэх тусмаа монголчуудын хувьд тийм юм бүрч байгаагүй юм. Төвийг сахисан улс ,гүрэн хүссэн хүсээгүй хүчтэй гүрний идэш нь болоод ирсэн түүхтэй ,тэгэх тусмаа далд шөргөөцөлддөг Орос Баавгай ,Хятад Лууны дунд хавчуулагдсан саарал чононд бол бүр аюултай...Элбэгдоржийн энэ байр суурь бол эдийн засгийн хориг арга хэмжээнд орсон Орос ах нарыг ганцаардуулж , цусгүй алах Бээжингийн хорт бодлого мөнөөс мөн ! Ийм балиар тохиролцооны ард ,томоос том ашиг хонжоо явагдсанд эргэлзэх зүйл байхгүй монголчууд аа ! Дэлхийн 2-р дайнд Оросын баатарлаг Улаан Армийг чинь сэтгэлээс дэмжсэн Монголын ард түмэнд чинь сэтгэлээс ээ талархсан нөхөр Сталины ач гавъяагаар ,Ялтын гэрээгээр Тусгаар тогтнол оо олж авсаныг аа мартчихсан юм уу ,хаашаа юм бэ ? Ирэх 50 жилийн дотор Орос ,Хятад хоёр ашиг сонирхолын зөрчилдөөнөөс болоод эрт орой мөргөлдөх болно ,энэ үед монголчууд тэр нанчилдаанд монголчууд төвийг сахисан хэвээр үлдэх үү ? хаха ..Олон Улсын тавцанд нэр хүнд ээ өсгөж .улс төрийн капиталтай болж , 2017 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулиар болохгүй бол авантюрдаж , хүчиндэж гарч ирэх гэсэн бэлтгэл ажил аа хийж байна гэж харж байна аа Элбэгдорж оо...Зүүн гарын хаант улс Галданбошигтоос болж мөхөж ,Ар Монгол нь манжийн дарангуйлалд өртсөн эмэгнэлтэй түүх наад" Эргүй доржоос" чинь эхлэх гээд байна ...Николло Маккиавелийн "..өвчиний онош анхан шатанд нь тогтооход бэрх байдаг , угжирч хуучираад тогтооход нь амар болдогч ,асарч сувилж эмчлэхэд хэдиин оройтсон байдаг,," гэсэн алдарт үг байдаг ,түүний лугаа болуузай ,сэрэмжтэй бай монголчууд аа ...! Ерөнхийлөгчийн "өв" ч гэх шиг ,элийрээд байгаа юм уу ??? Болохгүй бол Шар хаданд аваачиж эмчилгээнд хамруулах хэрэгтэй ш дээ..,сдаа гэж
Toviifg saxisan uls gurend naiz nukhur gej baidaggui yum , khuchtei guren tovog zardal bagataigaar dergedeh hanliguudyg alaltsuylj , ulmaar erhsheeh gej toviig sahidag yum aa ))) Mongol tiim gurnii toond orj chadakh uu ?
Eronhiilogchidoo ajiliin ondor amjilt husie ! Tanii uls Eh-Oroniihoo toloo hiisen olon ajild tani talarhaj baidagch , ooriin namiinhaa esreg hiisench gemeer ym shig esvel tsag uye olooguigees AH-iig hagalj butalj orhison zasag toroo samarch sarniulsan zarim ajiliig chin uneheer uuchilj chaddaggui !
Гадаадын иргэн болчихсон чамд хамаагүй асуудал шүү дээ.
Үндсэн хууль өөрчилж хэмжээлшгүй эрхт олигархи засаглалыг тогтоох хэрэгтэй байна гэж МАНАН гийн гүйцэтгэгчид гадаад далайн эздээсээ авсан даалгавар шүү дээ. Сүүлийн 25 жил нийгмийн өмчийг хувьдаа хумж авсан хэд одоо үндсэн хууль хэрэггүй одоо зөвхөн баяжсан давхрагийн баталгаат мөлжигч давуу талыг олгогч дарлагч эрхийн хууль зүйн баталгааг бий болгож дарангуйлагч ангийг хамгаалах хууль хэрэгтэй байна, үндсэн хууль болохгүй байна гэж дайрж байгаа. Үр дүнд нь гадаадын дарангүйлагч эздийн дуулгавартай зарцын мандатыг баталгаажуулсан үндсэн хууль бэлдээд байгаа. Гучин размерийн гуталтай Гуравдугаар ангийн формтой Хүүхдийн ертөнцөөс хувцасладаг Хүүлэгч ангийн тэжээвэр Тайван Батчимэг дэвсгэртэй Таван сантиметр хуйтай Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Элбэгдоржийг шүүе - Impeach Elbedorj Уучлал: Халтар пилипин 2 Халзан америк 1 Өршөөл эрэн өргөдөл өглөө Гучин таван тэрбумийн луйварыг өршөө Гурваны нэгийг өөрт чинь өгөе гэлээ Халтар пилипин 2 Халзан америкийг 1 өршөөх Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Ардчилалын ёроолоос дэвшсэн Атга худлаар зуурсан Санхүүгийн хуйвалдаанаар томорсон Шанага луйвраар бэхэжсэн Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Алтан ургийн удамгуй ч Алиа салбадайн цустай Баатар болохгүй биетэй ч Бяцхан төрсөндөө харамсаж Эцэг эхдээ гомдсон Эх монгол орныг занасан Арван сантимертийн тахтай Алцан майга алхаатай Тарвага зурам гэшгээтэй Таамаг худал яриатай Өндөг шиг бөөрөнхий Өнхрүүш болон төрсөн Одой бяцхан биетэй Онигоо болсон намтартай Намын жагсаалт гэдэг Нарийн залийн ачаар Ард түмний сонгуулийг Ардчилсан хайрцагаар тоолуулж Монголын сонгууль мэтээр Машинаар луйвардан ялж Төрийн ордонд сууж Тэрбум хужаагийн төлөө Үхэн үхтэлээ зүтгэж Үндсэн хууль өөрчилж Үүрдийн ерөнхийлөгч болох Үнэн хятадын өнхрүүш байна Гэж хошгоров Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Арван сантимитер тахтай Алцан майга өнхрүүш Хорин янзаар хошгордог Холион бантан өнхрүүш Хорин мянган хувьсагчтай хөөрцог Баярцогт Хахуулын мөнгөө оффшорддог хүүхэмсэг Баярцогт Өндөр биетэй ухаан богинотой Урвагч сэтгэлтэй худалч яриатай Утсан хүүхэлдэй уймраа яриатай Гадны гар хөл болсон Гамин чандруугий үлдэгдэл болсон Долдой биетэй долигнуур зантай Элбэгдоржоор халхлуулсан эрүүгийн элэмент Сайханбилэг нэртэй муухайбалаг үйлдэлтэй Тоглоомийн засагт тооройн үүрэгтэй Худал ярж хулгай хийж Оффшор дансанд мөнгөө нууж Оффистоо харин гэм хийж Удахгүй яллагдах гэдгээ ойлгодог Урвагч дүлзэн уйлагнан улалзан Гадаад банкны эзэддээ долигнон Гарз хохиролтой тоглоомын гэрээг Хулгайч цариалан хурдан зурдаг Хувь хүрсэндээ баярлсан урвагч
Төвийг сахих туйлын зөв. Хэдий болтол Орос, Хятадын дунд хаданд хавчуулагдсан янзага шиг Орос цэргийн дохио зангаа, Хужаа коммунистын сүрдүүлгэн доор амьдрах юм? Орос Хятад 2 нэг их удаан найрамдахгүй ээ. 1960-1980 оны хүйтрэл яг л саяхан Орос-Туркийн маргаан шиг гэнэт бий болж болохоор. Бид тэгээд яах уу? Аль 60-80 он шиг олон хятад барилгын ажил 10 жилээр царцаж байсан шиг байх уу? Швейцар луугаа адил төвийг сахиж гол нь эдийн засгаа хөгжүүлж болж өгвөл Ази тивийн Олон улсын байгууллагуудыг Монголд олноор төв офисын нээлгэвэл бидэнд л ирээдүйд хэрэгтэй. Монгол улс Орос, Хятадын бөгс долоогч нараас салах цаг нь болсон. Улаанбаатар хотоо Нью-Йорк, Женев, Вена хотууд шиг олон улсын байгууллагуудын төв офисыг байгуулуулах хэргтэй.
Элбэгдорж оо ,нүүдэлчдийн соёл иргэншилд хэзээч төвийг сахих бодлого гэж байгаагүй юм ,тэгэх тусмаа монголчуудын хувьд тийм юм бүрч байгаагүй юм. Төвийг сахисан улс ,гүрэн хүссэн хүсээгүй хүчтэй гүрний идэш нь болоод ирсэн түүхтэй ,тэгэх тусмаа далд шөргөөцөлддөг Орос Баавгай ,Хятад Лууны дунд хавчуулагдсан саарал чононд бол бүр аюултай...Элбэгдоржийн энэ байр суурь бол эдийн засгийн хориг арга хэмжээнд орсон Орос ах нарыг ганцаардуулж , цусгүй алах Бээжингийн хорт бодлого мөнөөс мөн ! Ийм балиар тохиролцооны ард ,томоос том ашиг хонжоо явагдсанд эргэлзэх зүйл байхгүй монголчууд аа ! Дэлхийн 2-р дайнд Оросын баатарлаг Улаан Армийг чинь сэтгэлээс дэмжсэн Монголын ард түмэнд чинь сэтгэлээс ээ талархсан нөхөр Сталины ач гавъяагаар ,Ялтын гэрээгээр Тусгаар тогтнол оо олж авсаныг аа мартчихсан юм уу ,хаашаа юм бэ ? Ирэх 50 жилийн дотор Орос ,Хятад хоёр ашиг сонирхолын зөрчилдөөнөөс болоод эрт орой мөргөлдөх болно ,энэ үед монголчууд тэр нанчилдаанд монголчууд төвийг сахисан хэвээр үлдэх үү ? хаха ..Олон Улсын тавцанд нэр хүнд ээ өсгөж .улс төрийн капиталтай болж , 2017 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулиар болохгүй бол авантюрдаж , хүчиндэж гарч ирэх гэсэн бэлтгэл ажил аа хийж байна гэж харж байна аа Элбэгдорж оо...Зүүн гарын хаант улс Галданбошигтоос болж мөхөж ,Ар Монгол нь манжийн дарангуйлалд өртсөн эмэгнэлтэй түүх наад" Эргүй доржоос" чинь эхлэх гээд байна ...Николло Маккиавелийн "..өвчиний онош анхан шатанд нь тогтооход бэрх байдаг , угжирч хуучираад тогтооход нь амар болдогч ,асарч сувилж эмчлэхэд хэдиин оройтсон байдаг,," гэсэн алдарт үг байдаг ,түүний лугаа болуузай ,сэрэмжтэй бай монголчууд аа ...! Ерөнхийлөгчийн "өв" ч гэх шиг ,элийрээд байгаа юм уу ??? Болохгүй бол Шар хаданд аваачиж эмчилгээнд хамруулах хэрэгтэй ш дээ..,сдаа гэж
Энэ хүний хэлсэн үгийг яг эсрэгээр нь хэрэгжүүлбэл Монгол улс их хөгжинө дөө.
Үндсэн хууль өөрчилж хэмжээлшгүй эрхт олигархи засаглалыг тогтоох хэрэгтэй байна гэж МАНАН гийн гүйцэтгэгчид гадаад далайн эздээсээ авсан даалгавар шүү дээ. Сүүлийн 25 жил нийгмийн өмчийг хувьдаа хумж авсан хэд одоо үндсэн хууль хэрэггүй одоо зөвхөн баяжсан давхрагийн баталгаат мөлжигч давуу талыг олгогч дарлагч эрхийн хууль зүйн баталгааг бий болгож дарангуйлагч ангийг хамгаалах хууль хэрэгтэй байна, үндсэн хууль болохгүй байна гэж дайрж байгаа. Үр дүнд нь гадаадын дарангүйлагч эздийн дуулгавартай зарцын мандатыг баталгаажуулсан үндсэн хууль бэлдээд байгаа. Гучин размерийн гуталтай Гуравдугаар ангийн формтой Хүүхдийн ертөнцөөс хувцасладаг Хүүлэгч ангийн тэжээвэр Тайван Батчимэг дэвсгэртэй Таван сантиметр хуйтай Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Элбэгдоржийг шүүе - Impeach Elbedorj Уучлал: Халтар пилипин 2 Халзан америк 1 Өршөөл эрэн өргөдөл өглөө Гучин таван тэрбумийн луйварыг өршөө Гурваны нэгийг өөрт чинь өгөе гэлээ Халтар пилипин 2 Халзан америкийг 1 өршөөх Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Ардчилалын ёроолоос дэвшсэн Атга худлаар зуурсан Санхүүгийн хуйвалдаанаар томорсон Шанага луйвраар бэхэжсэн Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Алтан ургийн удамгуй ч Алиа салбадайн цустай Баатар болохгүй биетэй ч Бяцхан төрсөндөө харамсаж Эцэг эхдээ гомдсон Эх монгол орныг занасан Арван сантимертийн тахтай Алцан майга алхаатай Тарвага зурам гэшгээтэй Таамаг худал яриатай Өндөг шиг бөөрөнхий Өнхрүүш болон төрсөн Одой бяцхан биетэй Онигоо болсон намтартай Намын жагсаалт гэдэг Нарийн залийн ачаар Ард түмний сонгуулийг Ардчилсан хайрцагаар тоолуулж Монголын сонгууль мэтээр Машинаар луйвардан ялж Төрийн ордонд сууж Тэрбум хужаагийн төлөө Үхэн үхтэлээ зүтгэж Үндсэн хууль өөрчилж Үүрдийн ерөнхийлөгч болох Үнэн хятадын өнхрүүш байна Гэж хошгоров Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Арван сантимитер тахтай Алцан майга өнхрүүш Хорин янзаар хошгордог Холион бантан өнхрүүш Хорин мянган хувьсагчтай хөөрцог Баярцогт Хахуулын мөнгөө оффшорддог хүүхэмсэг Баярцогт Өндөр биетэй ухаан богинотой Урвагч сэтгэлтэй худалч яриатай Утсан хүүхэлдэй уймраа яриатай Гадны гар хөл болсон Гамин чандруугий үлдэгдэл болсон Долдой биетэй долигнуур зантай Элбэгдоржоор халхлуулсан эрүүгийн элэмент Сайханбилэг нэртэй муухайбалаг үйлдэлтэй Тоглоомийн засагт тооройн үүрэгтэй Худал ярж хулгай хийж Оффшор дансанд мөнгөө нууж Оффистоо харин гэм хийж Удахгүй яллагдах гэдгээ ойлгодог Урвагч дүлзэн уйлагнан улалзан Гадаад банкны эзэддээ долигнон Гарз хохиролтой тоглоомын гэрээг Хулгайч цариалан хурдан зурдаг Хувь хүрсэндээ баярлсан урвагч
Дээдсүүд маань төвийг сахидаг хүмүүс биш байсан юм Элбэг ээ
Үндсэн хууль өөрчилж хэмжээлшгүй эрхт олигархи засаглалыг тогтоох хэрэгтэй байна гэж МАНАН гийн гүйцэтгэгчид гадаад далайн эздээсээ авсан даалгавар шүү дээ. Сүүлийн 25 жил нийгмийн өмчийг хувьдаа хумж авсан хэд одоо үндсэн хууль хэрэггүй одоо зөвхөн баяжсан давхрагийн баталгаат мөлжигч давуу талыг олгогч дарлагч эрхийн хууль зүйн баталгааг бий болгож дарангуйлагч ангийг хамгаалах хууль хэрэгтэй байна, үндсэн хууль болохгүй байна гэж дайрж байгаа. Үр дүнд нь гадаадын дарангүйлагч эздийн дуулгавартай зарцын мандатыг баталгаажуулсан үндсэн хууль бэлдээд байгаа. Гучин размерийн гуталтай Гуравдугаар ангийн формтой Хүүхдийн ертөнцөөс хувцасладаг Хүүлэгч ангийн тэжээвэр Тайван Батчимэг дэвсгэртэй Таван сантиметр хуйтай Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Элбэгдоржийг шүүе - Impeach Elbedorj Уучлал: Халтар пилипин 2 Халзан америк 1 Өршөөл эрэн өргөдөл өглөө Гучин таван тэрбумийн луйварыг өршөө Гурваны нэгийг өөрт чинь өгөе гэлээ Халтар пилипин 2 Халзан америкийг 1 өршөөх Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Ардчилалын ёроолоос дэвшсэн Атга худлаар зуурсан Санхүүгийн хуйвалдаанаар томорсон Шанага луйвраар бэхэжсэн Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Алтан ургийн удамгуй ч Алиа салбадайн цустай Баатар болохгүй биетэй ч Бяцхан төрсөндөө харамсаж Эцэг эхдээ гомдсон Эх монгол орныг занасан Арван сантимертийн тахтай Алцан майга алхаатай Тарвага зурам гэшгээтэй Таамаг худал яриатай Өндөг шиг бөөрөнхий Өнхрүүш болон төрсөн Одой бяцхан биетэй Онигоо болсон намтартай Намын жагсаалт гэдэг Нарийн залийн ачаар Ард түмний сонгуулийг Ардчилсан хайрцагаар тоолуулж Монголын сонгууль мэтээр Машинаар луйвардан ялж Төрийн ордонд сууж Тэрбум хужаагийн төлөө Үхэн үхтэлээ зүтгэж Үндсэн хууль өөрчилж Үүрдийн ерөнхийлөгч болох Үнэн хятадын өнхрүүш байна Гэж хошгоров Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Арван сантимитер тахтай Алцан майга өнхрүүш Хорин янзаар хошгордог Холион бантан өнхрүүш Хорин мянган хувьсагчтай хөөрцог Баярцогт Хахуулын мөнгөө оффшорддог хүүхэмсэг Баярцогт Өндөр биетэй ухаан богинотой Урвагч сэтгэлтэй худалч яриатай Утсан хүүхэлдэй уймраа яриатай Гадны гар хөл болсон Гамин чандруугий үлдэгдэл болсон Долдой биетэй долигнуур зантай Элбэгдоржоор халхлуулсан эрүүгийн элэмент Сайханбилэг нэртэй муухайбалаг үйлдэлтэй Тоглоомийн засагт тооройн үүрэгтэй Худал ярж хулгай хийж Оффшор дансанд мөнгөө нууж Оффистоо харин гэм хийж Удахгүй яллагдах гэдгээ ойлгодог Урвагч дүлзэн уйлагнан улалзан Гадаад банкны эзэддээ долигнон Гарз хохиролтой тоглоомын гэрээг Хулгайч цариалан хурдан зурдаг Хувь хүрсэндээ баярлсан урвагч
Ардчилал, ардчилагч нэртэй энэ хумуус гарч ирсэнээс хойш монгол улс олон улсын гэрээгээ биелуулдэг юм уу. Наад зах нь Олон улсын худалдааны байгууллагын емне хулээсэн уургээ зев биелуулдэггуй шуу дээ.
Ховд аймаг, туундээ Ховд хот, Буянт сумд хэн амьдарч байлаа. Яагаад Ард Аюуш бослого гаргалаа. Бодоорой.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1911 онд өөрийгөө зарлан тунхагласан. Төвийг сахиснаар 1915 онд Хятадын автономит муж болж, 1919 онд Монгол улс гэж байхгүй болсон. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1921 онд эрх чөлөөгөө дахин олж, 1941.06.22-нд мөн л төвийг сахиагүйн ачаар 1945 онд тусгаар тогтнолоо Хятадаар хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1961 онд НҮБ-д элссэн. Уламжлал гэвэл ийм байна.
18,19-r zuuny Evrop tivd zarim jijig uls tuviig sahihaas argagui baisan. Odoo harin 21-r zuuny dayarshlyn ued tuviig sahih utga uchirgui yum.
tobiig sahij yasan ch bolohgui odoo mongol ulsad, herebee bid tvbd boloh zam ruugaa ybj baigaa bish uu ene bol elbegdorj hvwvvgui nobshiin bodolgo shuu dee
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар одоо ч хүчин төгөлдөр байгаа 1936 оны харилцан туслалцах гэрээний дагуу Зөвлөлтийн туслалцаатайгаар 1939 онд Халхын голд Японы түрэмгийлэгчдийг бутцохьсон. Уламжлал гэвэл ийм байна.
олон тайлбаргүй шулуухан дүгнэлт ийм байна. уламжлалт гэж ярьвал. нэгээхэн үеийн сул дорой үед бол өөр асуудал
Одоо тийм хүчирхэг болчихсон юм уу?
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар одоо ч хүчин төгөлдөр байгаа 1936 оны харилцан туслалцах гэрээний дагуу Зөвлөлтийн туслалцаатайгаар өргөн фронтоор хамтарсан хээрийн сургууль хийснээр 1970-аад онд Монголын хийлийн дагуу бөөгнөрсөн ХАЧА-ийн 1 сая гаруй хуурай замын цэргийг буцаан татуулж чадсан юм. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Одоо энхийг сахиулахаар цэрэг илгээж болохгүй биз дээ.Саяхан Унгарын БХЯ-ны сайдтай гарын үсэг зураад байсан чинь юу болох вэ
Atigar tarvagaa chi zugeer dald orood uguuch!!!!
Muu hulgaich mongolig toviig sahiulaad Ooroo nub-d Bain sanaatai
Төвийг сахихын цаад шалтгаан нь өөр шүү дээ. Хоёр хөршийнхөө аль нэгийг дэмжиж дуугарлаа л бол АНУ хориг тавьчих гээд байгаа юм аа. Ингэвэл юу болох вэ? Манай олигархиудын баруунд байршуулсан мөнгө, худалдаж авсан үл хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгө, хувьцаа, үнэт цаасандаа хүрч, захиран зарцуулах боломжгүй болно. Манай дарга нарын баруунд байршуулсан хедлех болон vл хедлех херенгийг АНУ барьцаалан дарамталсан. Хоер хершее дэмжиж дуугарлаа л бол хоригийн жагсаалтад орно. УБ дах АНУс ЭСЯ тэднийг хянаж байдаг. Гол аюул нь Элбэг, Баяр нарын ОТ-оос нууцаар эзэмшдэг хувьцаа улс терийн барьцаанд орсон явдал. Тэр нь 66% дотор байгаа.
MONGOLIIN ARD TUMEN MONGOLCHUUDAA ENEN SHIG UNEN YUM GEJ BAIHGUI SHUU BID MEDEDGUI BOLHOOS UNENIIG BUR AYG UNENIIG HELSEN BAINA BARUUNII TEJEEVERUUD EZNIIHEE DAALGAVARAA BIELUULJ BAINA ENE AYUL
Hon chin shuu muu hulgaich mini
Монгол Улсын заналт дайсан хорлон сүйтгэгч новш.
Элбэгдоржоо төвийг сахих яахав. Чи ирэх 2017 онд ерөнхийлөгчийн чинь хугацаа дуусахаар хөлөө гозолзуулаад шоронд хоригдох болно.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1949 онд Мао Зэ Дуныг Сталинаар дарамтлуулж, тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Үндсэн хууль өөрчилж хэмжээлшгүй эрхт олигархи засаглалыг тогтоох хэрэгтэй байна гэж МАНАН гийн гүйцэтгэгчид гадаад далайн эздээсээ авсан даалгавар шүү дээ. Сүүлийн 25 жил нийгмийн өмчийг хувьдаа хумж авсан хэд одоо үндсэн хууль хэрэггүй одоо зөвхөн баяжсан давхрагийн баталгаат мөлжигч давуу талыг олгогч дарлагч эрхийн хууль зүйн баталгааг бий болгож дарангуйлагч ангийг хамгаалах хууль хэрэгтэй байна, үндсэн хууль болохгүй байна гэж дайрж байгаа. Үр дүнд нь гадаадын дарангүйлагч эздийн дуулгавартай зарцын мандатыг баталгаажуулсан үндсэн хууль бэлдээд байгаа. Гучин размерийн гуталтай Гуравдугаар ангийн формтой Хүүхдийн ертөнцөөс хувцасладаг Хүүлэгч ангийн тэжээвэр Тайван Батчимэг дэвсгэртэй Таван сантиметр хуйтай Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Элбэгдоржийг шүүе - Impeach Elbedorj Уучлал: Халтар пилипин 2 Халзан америк 1 Өршөөл эрэн өргөдөл өглөө Гучин таван тэрбумийн луйварыг өршөө Гурваны нэгийг өөрт чинь өгөе гэлээ Халтар пилипин 2 Халзан америкийг 1 өршөөх Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Ардчилалын ёроолоос дэвшсэн Атга худлаар зуурсан Санхүүгийн хуйвалдаанаар томорсон Шанага луйвраар бэхэжсэн Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Алтан ургийн удамгуй ч Алиа салбадайн цустай Баатар болохгүй биетэй ч Бяцхан төрсөндөө харамсаж Эцэг эхдээ гомдсон Эх монгол орныг занасан Арван сантимертийн тахтай Алцан майга алхаатай Тарвага зурам гэшгээтэй Таамаг худал яриатай Өндөг шиг бөөрөнхий Өнхрүүш болон төрсөн Одой бяцхан биетэй Онигоо болсон намтартай Намын жагсаалт гэдэг Нарийн залийн ачаар Ард түмний сонгуулийг Ардчилсан хайрцагаар тоолуулж Монголын сонгууль мэтээр Машинаар луйвардан ялж Төрийн ордонд сууж Тэрбум хужаагийн төлөө Үхэн үхтэлээ зүтгэж Үндсэн хууль өөрчилж Үүрдийн ерөнхийлөгч болох Үнэн хятадын өнхрүүш байна Гэж хошгоров Элбэгдоржийг шүүе - Огцортол шүүе - Share ! УИХ өмнө тангараг өргөж байгаад Худлаа яриулья! Арван сантимитер тахтай Алцан майга өнхрүүш Хорин янзаар хошгордог Холион бантан өнхрүүш Хорин мянган хувьсагчтай хөөрцог Баярцогт Хахуулын мөнгөө оффшорддог хүүхэмсэг Баярцогт Өндөр биетэй ухаан богинотой Урвагч сэтгэлтэй худалч яриатай Утсан хүүхэлдэй уймраа яриатай Гадны гар хөл болсон Гамин чандруугий үлдэгдэл болсон Долдой биетэй долигнуур зантай Элбэгдоржоор халхлуулсан эрүүгийн элэмент Сайханбилэг нэртэй муухайбалаг үйлдэлтэй Тоглоомийн засагт тооройн үүрэгтэй Худал ярж хулгай хийж Оффшор дансанд мөнгөө нууж Оффистоо харин гэм хийж Удахгүй яллагдах гэдгээ ойлгодог Урвагч дүлзэн уйлагнан улалзан Гадаад банкны эзэддээ долигнон Гарз хохиролтой тоглоомын гэрээг Хулгайч цариалан хурдан зурдаг Хувь хүрсэндээ баярлсан урвагч
төвийг сахина гэж маяглаж явахаар ард түмнийг төмс ширхэглэж автал нь ядууруулсан илбэдсэн арга залиа ярина уу?
zob yag unen yum bichsen bna.
Муу хужаа минь 2017 онд чиний төгсгөл ирнэ.
yg vnen shuum elbegdorjiin bodolgo elbegeeteigee duusan da, harin mongol uls monh shuu
Монгол хүчирхэг үндэстэн болхоос айж байгаа хүмүүсын гар хөл бологчид их байна даа, та нарын хөл ирээдүйд гишгэх газар байхгүй гэдгийг байнга марталгүй санаж явцгаа.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1911 онд өөрийгөө зарлан тунхагласан. Төвийг сахиснаар 1915 онд Хятадын автономит муж болж, 1919 онд Монгол улс гэж байхгүй болсон. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1921 онд эрх чөлөөгөө дахин олж, 1941.06.22-нд мөн л төвийг сахиагүйн ачаар 1945 онд тусгаар тогтнолоо Хятадаар хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1961 онд НҮБ-д элссэн. Уламжлал гэвэл ийм байна.
showuuchin hujaa zugeer duuguihen 1 jil bolood zaigaa tavij og chinii hiisen gai mash ih baina dahij bitgii gai bolood bai ulsiin mongo urj gadaadaar zugaalhaa zogsoo yavj gadaad ezdiinhee daalgavar zaavar avch irdgee boli
Манайх шиг бага хөгжилтэй орон буурай орон төвийг сахих нь чам шиг хүн олоод харчихсан юм биш!.Төрийн толгойд байсан үе үеийн томчуул аав,ээж,эхнэр, хүүхэд ээ, аймаг ,улсаа бодож төвийг сахих бодлого барьж явсан.Муу хэлүүлээд байгаа Д.Сүхбаатар, Х.Чойбалсан, Ю.Цэдэнбал бүгд л ингэж явсан. Чи нисдэг бор морио унаад(ард түмний татварын мөнгөөр онгоц хөлөглөөд харвардын их сургуулийн үе, үеийн тэмдэглэл хөтөлсөн номноос шифидэж )энд тэнд тэнж явахаа болимоор юм. Танай ардчилсан намд монголын ард түиэн Ерөнхийлөгч, Их хурлын дарга, Ерөнхий сайдын суудал өгсөн боловч даанч итгэл даасангүй . Одоо 2016 оны сонгуулийн дараа бид f дүн тавьж , Намварын хүүг шиг шоронд чихь элгээнэ. Чам шиг юм ял дааж чадах уу?.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1911 онд өөрийгөө зарлан тунхагласан. Төвийг сахиснаар 1915 онд Хятадын автономит муж болж, 1919 онд Монгол улс гэж байхгүй болсон. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1921 онд эрх чөлөөгөө дахин олж, 1941.06.22-нд мөн л төвийг сахиагүйн ачаар 1945 онд тусгаар тогтнолоо Хятадаар хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1961 онд НҮБ-д элссэн. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар одоо ч хүчин төгөлдөр байгаа 1936 оны харилцан туслалцах гэрээний дагуу Зөвлөлтийн туслалцаатайгаар 1939 онд Халхын голд Японы түрэмгийлэгчдийг бутцохьсон. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар 1949 онд Мао Зэ Дуныг Сталинаар дарамтлуулж, тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Монгол улс төвийг сахиагүйн ачаар одоо ч хүчин төгөлдөр байгаа 1936 оны харилцан туслалцах гэрээний дагуу Зөвлөлтийн туслалцаатайгаар өргөн фронтоор хамтарсан хээрийн сургууль хийснээр 1970-аад онд Монголын хийлийн дагуу бөөгнөрсөн ХАЧА-ийн 1 сая гаруй хуурай замын цэргийг буцаан татуулж чадсан юм. Уламжлал гэвэл ийм байна.
Элбэгдорж 2009 онд худлаа шааж байсан видео бичлэг youtube.com/watch?v=oxd3ryN2c9g худалч ам ажил хоёр алд дэлэм зөрдөг элбэгдорж чи ичиж амьдар.
2015 оны 9 дүгээр сарын 3-нд Хятадын нийслэл Бээжинд болсон Дэлхийн II дайны ялалтын баярт оролцоод ирсэнийхээ дараахан Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нэгэн “том санаачлага” гаргаж буйгаа УИХ-ын индэр дээрээс яаран зарлав. Энэ бол Монгол Улсыг “төвийг сахисан орон” болгох санаачлага байлаа. Ц.Элбэгдоржийн хэлснээр манай улс төвийг сахих чухал шалтгаан нь манай улсын туулж ирсэн түүх, газар зүйн байршил, сонгож авсан замын онцлог, эрх ашигт төвийг сахих статусын зарчим, мөн чанар нийцэж байгаа бөгөөд уг бодлого нь тухайн оронд бусад улстай эрх тэгш, тэнцвэртэй харилцах боломж олгох гэнэ. Мөн олон улсын байдал, дэг журам цагийн эрхээр өөрчлөгдөж, шинэчлэгдэх үед сахих үйл ажиллагаа нь хамгийн тогтвортойд ордог учир уг статусыг хэрэгжүүлэгч улс оронд л тухайн бодлогоо засварлах, шинэчлэх, зогсоох онцгой бүрэн эрх хадгалагддаг хэмээн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж хэлэв. Дээрх санаачлага Монголын зарим иргэний хувьд сайхан сонстож магадгүй юм. Үүний зэрэгцээ түүний санаачлага Монголд төдийгүй дэлхийд хосгүй чухал алхам боллоо хэмээн зусардсан нийтлэлүүд цуварч байна. Гэвч бодит байдлыг эрүүл ухаанаар бодоход түүний санаачлага Монгол Улсад тус болох бус, харин улсын тусгаар тогтнолд тун аюултай байж мэднэ. Яагаад вэ? Монголын тусгаар тогтнолын үндсэн асуудал түүний өмнөд хөрш Хятадтай түүхэн холбоотой байж иржээ. 1911 онд Монгол язгууртнууд мөхөх нь нэгэнт тодорхой Манж Чин улсаас тусгаарлаж буйгаа зарласан боловч, өөрийгөө Манж гүрний залгамжлагч гэж үздэг шинэ Хятад улс үүнийг огт хүлээн зөвшөөрөөгүй юм. Энэ үед АНУ Хятадыг дэмжиж байжээ. Гэвч Гадаад Монголыг өөрийн нөлөөний бүс болгох гэсэн Хаант Оросын дэмжлэгтэйгээр Монгол язгууртнууд Гадаад Монголд өөртөө эзэн мэдэх үлэмж эрхийг олж авав. Харин 1945 онд Дэлхийн II дайнд ялсан И.Сталин Өвөр Монголын тусгаар тогтнолын асуудлаар Хятадад хүчтэй шахалт үзүүлсний эцэст Хятад нь Гадаад Монголыг тусаар улс хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн ажгуу. Гэвч Монголыг Хятадын бүрэлдэхүүн хэсэг мөн гэх үзэл Хятадад өнөө хүртэл хүчтэй хэвээрээ ажээ. Хятадад жирийн ажилчнаас өгсүүлэн удирдагчид нь хүртэл Монголыг өөрийн салшгүй нэг хэсэг гэж үздэг нь үнэн. Тэд үүнийгээ нэг их нууж хаадаггүй. Жишээлбэл, 2014 оны зун Монголд айлчилсан Хятадын удирдагч Ши Жинпин монголчуудад хандан нэгэн зүйл сануулсан. Ши дарга Монгол Улсын ИХ-ын чуулганд үг хэлэхдээ Д.Нацагдоржийн “Миний нутаг” шүлгийг уншсаныг ажиглагчид тэр Монголыг өөрийн нутаг гэж үздэгээ илэрхийлсэн хэрэг гэж тайлсан билээ. Мөн айлчлалынхаа үеэр Ши дарга эхнэрийн хамт Монголын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн гэрт зочлохдоо түүнд хандан "Айлчлал маань хэдийгээр богино хугацаанд болсон боловч маш дотно найрсаг болж, садан төрлөө эргэж тойрч байгаа мэт санагдаж байна” гэж хэлснийг Хятадын радио мэдээгээрээ дамжуулсан байна. Гэвч Хятадууд Монголыг ингэж үздэг хэрнээ яагаад ямар нэг бодитой алхам хийж зүрхлэхгүй байна вэ? Учир нь, энэ бол өнөөгийн Монгол Улс Өрнөдийн хүчирхэг гүрнүүдтэй эрх ашгаа холбож чадсаны үр дүн билээ. Ялангуяа Монгол Улс оршин тогтнож буй бодит шалтгаан бол ОХУ юм. Гэвч Орос Монголын тусгаар тогтнолд зөвхөн найртай сайхан сэтгэлээр туслаагүй гэдэг нь тодорхой байдаг. Оросын судлаач А.Храмчихины бичсэнээр, дорно зүгээс Орост учрах аюулын гол бамбай нь Монгол Улс болж иржээ. Үүгээр зогсохгүй, Москвагийн Улс төр, цэргийн шинжилгээний хүрээлэнгийн орлогч захирал тэрбээр Оросыг түрэмгийлэх жинхэнэ аюул нь Сибирийг өөрийн ирээдүй болгон харж буй Хятад хэмээн үздэг тул Монголын хүчин зүйлийг ихээхэн чухалчилдаг. Нөгөө талаар, АНУ тэргүүтэй өрнийн гүрнүүд ч өнөөгийн Монголыг өөрийн эрх ашгийн хүчин зүйл болгон харах болсон билээ. Гэвч, Хятадын Бээжин хотноо зохиогдсон их баярт оролцоод ирсэн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Монгол Улс төвийг сахисан орон болох санаачлага гаргаснаараа Монголыг ОХУ болон Өрнийн гүрнүүдтэй холбосон эрх ашгийн хүрээнээс гаргаж, ганцаардуулах алхам хэрэгжүүлж эхлэв. Энэ бол Монгол ба Өрнийн гүрнүүдийн хооронд орших бодит эрх ашгийн тэнцвэрийг хэзээ ч эвдэгдэж болох хоосон тунхагаар сольж байгаа хэрэг юм. Энэ тунхаг мэдээж нэг л улсад ашигтай.
Энэ комент бичигчид Монгол байнга төвийг сахих үзэл баримтлалд дургүйцээд байгаа юм уу, Элбэгдоржид дургүйцээд байгаа юм уу? ойлгохгүй юм энэ улсуудыг.
Элбэгдорж буруу бодлого явуулж байна:
202 179 oo ene bol buruu tiim uu medehgui bol duugui humuusiin bichseniig unsh an nam elbegdorj hoer mongoliig ayaaj baina
tobiig sahih ni mongol ulsad ayultai uchir hvn bvr buruushaaj bnaa, odoogiin 3 dahi horshiin bodolgo bol hamgiin zob garts shuu elbegiin bodolgo elbegeeteigee 2017 ond duusanaa
Энд нэг их олон улсын дүрэм журам хэрэг болохгүй хүчтэй хүчгүйгээ ббрьж иддэг хорбоогийн жам. Бид эзэн Чингисийнүгийг мартсан байна,урд Тангуд улс байгаа гэдгийг байнга сануулж бай .Агуу Орос улсаас харилцан туслахгэрээгээ тасалвал нэг өглөө сэрэхэд чинь хятад цэргүүд Улаанбаатарын гудамаар алхаж байх вий.Хятадууд 2 хүүхэдтэй болоохыг зөвшөөрчсэн энэ их хаана амьдруулах бүх юмаа тооцсон байгаа байх.
ХУЖАА ЭЛБЭГДОРЖ ЧАМАЙГ МОНГОЛ УЛСЫН ЭСРЭГ ЯМАР ХОРТ БОДЛОГО ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ГЭЖ ЗҮТГЭЖ ЯВААГ ЧИНЬ БИ БОЛООД МОНГОЛЧУУД БҮГД МЭДЭЖ БАЙГАА.
Элбэгдоржоос 2009, 2013 оны сонгуулийн амлалтыг нь нэхье.
чиний хоосон солиоролд монголчууд хошгорохоо больсон хууль хүчний байгууллагыг гартаа атгаад зөвхөн өөрийн бүлэглэлийн төлөө ажиллуулж байгаа чинь жигшүүр төрүүлж байна. намууд, олон нийтийн байгууллага иргэд баярцогтыг улсын эрх ашгаас уравсныг мэдэрч яриад байхад хамгаалаад мануухай болж суугаад байгаа чинь баярцогтын атганд орж хөтлөгдсөн гөлөг гэдэг ойлгоц нийтэд түгсэн шүү
Sain baitsgaana uu? Elbegdorj geech etgeedee bitgii mangart. Mongolchuud hezeeneesee alivaad zuit yost chand baisan bolohoos, ooh ch bish bulchirhai ch bish baigaagui, dulegneed baidaggui, gatsaad baidaggui, aya tal zasaad, aya tal aldaad baidaggui baisnii ulmaas busad undesten hun ard Mongoliig hundeldeg, uneldeg. Uudeed, yumiin, zuiliin, ediin talaarhi tuhaid biet tsegts sets chambai jintei nyahuur gargatstai oguulj heldeg erhem ulemjiin chanar Mongol Hund bii bui baidag. Elbegdorj geech etgeed mini, chi tun ch ih ergeestei tolgoitoig chini gaihaad gaihashraad barahgui yum, hehehe.
энэ цөвүүн муухай цагийн ад зэтгэрүүдийг бэчин жил сүүлээрээ шавхарч зайлуулах болтугай.
Elbegdorj nertei hun mongol ulsiin maani tord garahaar neg um boloh um. 20ood ond Elbegdorj renchinob yaalaa. Odoo ene hun bas yaaj baina.Tobiig sahina gej u yariaad baaina. 2 horshoo dorommjilchih um. bid 2 horhsooroo hamgaaluulsan gazar zuin bairshiltai tobiig sahisan uls baigaag chi harahgui baina uu.zzurgii ni haraa yag hoshigirch baigaa tar shig
Muu chadvar muutai muu zalitai l eronhiilogch doo.
Muu hort mogoi.
ELBEGDORJ SHIG HEEL HAHUUL HULGAI MONGOLIIN BAYALGIIN ESREG DAIN ZARLASAN ERONHIILOGCHIIN ALBAN TUSHAAL DOOR NUUGDSAN LUIVARCHING 2017 OND HOLIIG NI GOZOLZUULAHIIG ARD TUMEN HUSCH BAINA TEGEH ESTOI TEGEH CH BOLNO ESTOI NEG SAMARCH BAINA DAA TOVIIG SAHINA GEDEG ELBEGDORJIIN AYRIDAG ASUUDAL BISH JIN CHIN DUTNA AA ELBEGDORJOO CHAMAAS UHAANTAI NI ENIIG HIIGEEGUI YUM
HEEL HAHUUL HULGAI HOGJUULJ:
39-летняя Ляйля в числе тех редких казашек, которые не любят ходить в гости и принимать их у себя. Это неприятие национального обычая стало причиной частых конфликтов в семье. Муж Ляйли родился в одной из южных областей Казахстана, а там принято встречать гостей с размахом, исполнять их прихоти и желания. «У меня трое детей, они все школьники. Одного в определенное время надо забрать, а второго - отвезти, третий занимается в спортом. Все это, конечно, требует времени. Но сколько бы мужу я ни объясняла, он все равно любит принимать гостей. И он, и я из аула, больше двадцати лет живем в городе, но если муж случайно встретит земляка - все! Этот человек обязательно приедет к нам домой. Я бросаю свои дела и вожусь с гостем. Прошу своих родственников забрать детей, про совместное выполнение домашних заданий вообще молчу. Потому что в этот вечер важен только гость! Это же ненормально. Как ты будешь двигаться вперед, если свободное время тратится впустую? Например, мне с земляками моего мужа не о чем разговаривать, но приходится поддерживать беседу, обсуждать звезд экрана, а потом такая пустота на душе», - жалуется женщина. Гости утомляют и мешают строить теплые семейные отношения, уверена Ляйля. Она утверждает, что именно из-за бесконечных приемов умерла ее сношеница. «Девять лет как ее нет. Казалось бы, ничего такого не произошло, а на самом деле не выдержало ее сердце, переутомилась она. И виновато в этом наше никому не нужное гостеприимство. После того как ее выписали из роддома, начали приходить гости и поздравлять их. Не было рядом людей, которые бы ей помогали. Бедняжка все сама делала: и за новорожденным ребенком ухаживала, и гостей встречала. В один день умерла. Дочке ее еще не исполнилось 40 дней тогда. Ведь женщине после родов нелегко, ей сначала надо в себя прийти, а не гостей встречать. Младенцем ребенок без матери остался, за малюткой толком никто не ухаживал. У девочки дисплазия была, и из-за того что ее не лечили, она инвалид. Сейчас живет с мачехой. Вот вам и гостеприимство!» - злится Ляйля. По словам этнографов, в давние времена гостеприимство для казахов было не прихотью, а образом миропонимания. Это был своеобразный этический закон выживания в условиях кочевой жизни. «Казахи делят своих гостей на четыре вида: специальный гость, которого пригласили. Божий гость, который появляется внезапно. Есть гости, которые живут очень скромно и приходят к вам в поисках еды или помощи. И четвертый тип гостей - это люди, которые не заняты делом, им не хватает общения. И любой казах, где бы он ни жил (я повидал казахов в разных странах), с большим уважением относится к гостю. Это передалось нам от отцов и не теряет своей актуальности», - говорит этнограф Ахмет Тохтабай. 58-летняя Алтынкуль все свободное время проводит с внуками, иногда читает книги, общается по телефону с подругами. Она хотела бы каждую неделю навещать родню и друзей, но из-за маленькой пенсии не может себе позволить такие походы. «Одно и то же надоедает. Изо дня в день готовлю еду, собираю детей в школу, убираю, стираю, глажу. А человеку ведь общения хочется! Но мало хотеть, надо еще деньги иметь. Не пойдешь же в гости с пустыми руками, надо подарки покупать. Вот и сижу», - с грустью рассказывает Алтынкуль-апа. Когда ходить в гости и как себя там вести хорошо, знает писатель Канат Тасибеков. «Это из древности идет: в казахском ауле любой новый человек был событием - от него ждали новостей, он вносил разнообразие в быт. Қырықтың бірі Қыдыр, Қонақпен бірге еріп қүт береке кіреді (в переводе с казахского языка означает «Вместе с гостем в дом приходит благополучие и счастье» - прим. ИА Total.kz). Так генетически закрепилось. Это однозначно хорошо! Мы в погоне за общеевропейскими стандартами себя не должны терять. Кто-то из великих сказал: «Самая большая роскошь - это роскошь человеческого общения». Это у нас есть, и мы это терять не должны», - считает автор книги «Ситуативный казахский». Однако Ляйля уверена, что традиции народа под воздействием внешней среды меняются. В городских условиях нет странников и путников, которым необходим ваш кров и стол. «Если раньше кочевник оставался в степи один, то нынешние казахи ездят на машинах, поездах, все мы пользуемся телефонами, разными гаджетами. Сейчас совсем другое время, и, уважая время людей, занятых делом, не стоит болтаться по гостям от нечего делать. Надо работать, совершенствоваться, а не сидеть и болтать, как это делают некоторые», - говорит Ляйля. Мнение Ляйли не разделяют ее родители и родственники. «Я им больше не говорю о своих чувствах, просто потихоньку «воспитываю» мужа», - заключает женщина. http://total.kz/society/sobyitiya/2016/01/28/pochemu_kazahi_lyubyat_vstrechat_gostey
Байнга төвийг сахаих бодлого одоохондоо зөв байж болно. Ийм бодлого цаашид байнга баримталахын тулд бид хаана,ямар нөхцөлд амьдарч байгаа билээ. Манай хөршүүд чухам хэн билээ гэх мэтээр сайн бодох хэрэгтэй.Би нэг л зүйлийг жишээ болгон хэлье: хятад, Орос 2 задарлаа гэж бодъё. Ийм юм болвол жишээлбэл Шинжанд Лалын харгис хэрцгий дэглэм тогтож манайд шууд аяул занал учруулбал бид төвийг сахигч улс гээд хэнээс ч ямар ч цэргийн тусламж авах эрхгүй сууж байгаад сүйрэх үү.Ийм юм болохгүй гэх баталгаа өнөөдөр байна уу.Казахстанд 100 гаруй ястан үндэстэн амьдардаг. Тэнд үндэстэний задлал үүсч иргэний дайн самуун болох үе ирэхийг хэн байг гэх вэ.Манайруу нутгийн Казакуудаар дамжаад " Лалын аяул" гэгч нүүрлэхийг хэн байг гэхэв.Ийм нөхцөлд Оросоос ч юм уу бүр Японоос ч юм уу цэргийн тусламж авах шаардлага гарвал бид төвийг сахисан улс нутаг дээгүүрээ ямарч улсын цэрэг явуулахгүй, цэргийн эвсэлд нэгдэхгүй гэж сууж байгаад эзлэгдэх үү. Миний бодоход ийм мэт нөхцөл байдал үүсэх магадлал өндөр байгаа тул төвийг сахих бодлого баримтлана гэх арай болоогүй байхаа. Төрийн түшээд, төрийн өндөрлөгүүд саруул ухаандаа тунгаах буйзаа.
моггол орон нүүдэлчин мал аж ахуйн орон хэзээ төвийг сахиж байгаагүй цаашид чтөвийг сахина гэдэг элбэгдоржийн элбэг яриа
Mash ayuultao bodlogo...demjij bolohgui 17 ond zugeer zail....
tiimee svvliin ved elbegdorj bayrhvv gesen 2 hujaa tobiig sahih tuhai sonin hebleleer zondoo bichij bnaa, ylangya ter bayrhvv geh hujaa bvh sonin hebleer baruunii oronuudiig jijeeg ih tataj bichih yumaa ter ter baruundaa boloh baihaa biden shig 2 tom horshtoi neg tomorch nogoo sularch bui nohtsold hamgiin muu songolt bolonoo urid horsh maani dandaa aldagdsan nutag geh chiin tuhai yrij bui baihad
ene haraall idsen nobsiin eeljit hosgoryylalt bna?Eh ornoo hydaldsan yrban terselsen nobs ydahgyi sangaan hyrtnee!!!chi erenhiilegchees salaad l daraagiin sagnaluud aa abna!chamaig muu syyder dagaj baigaa syy!!!chi ard tymenii telee yu hiisen yum be?Harinch abilgal mengenii heregyyd chini ylas orniig doroityylah chini dendsen biz!!!!
Монгол төвийг сахина энэ тэр гэж ярих бол ялангуяа одоогийн цаг үед хамгийн хөгийн зан гаргаж байгаа үйлдэл болно. Яагаад гэвэл манай хойд хөрш Орос улс АНУ, Англи Канад, Европйн холбоо гээд бараг бүх голлох том улсын эдийн засгийн хоригт орж эдийн засаг болон улс төрийн нөхцөл байдал нь маш эгзэгтэй байдалд ороод хэдэн жил болж байгааг дэлхий нийтээрээ мэдэж бн. Украйн нь АНУ-ын удирдамжаар салан тусгаарлаж хоорондоо дайн байлдаан хийж бн. АНУ болон түүний холбоотонуудын санаа нь Оросыг туйлдуулан нэгмөсөн дарж авах зорилготой байгаа нь хэнд ч тодорхой харагдаж бн. Манай улсыг тусгаар тогтнуулж өгсөн Орос улс ингэж хүнд байдалд орж ганцаардаж бн. Тэдэнд жижиг том гэлтгүй хань түшиг хэрэгтэй байгааа энэ үед хөрш Монгол улс нь төвийг сахина гэж гэнэт зарлаж байгаа нь яагаад ч Монгол улсын бодлого гэж бодогдохгүй бн. Энэ бол Оросыг бүх талаар ганцаардуулан хаших зорилготой байгаа АНУ-ын бодлого байгаа нь илэрхий бн. АНУ, түүний холбоотнууд болон Орос улсын хооронд үүссэн байгаа одоогийн энэ нөхцөл байдал нь хүйтэн дайны үеийнхээс ч илүү ноцтой байдалтай байгаа нь хэн бүхэнд тодорхой бн. Хүйтэн дайны үед том улсууд ингэж бүлэглэн Орос улсын эсрэг ганцааранд нь хориг тавьж байгаагүй. Хоорондоо харилцаагүй шахам байсан ч гэсэн Оросын талд соц системийн гэгдэх өчнөөн олон улс орнууд байсан. Өнөөдөр тэдгээр улс орнууд харин ЕХ-д буюу нөгөө талд нь оржээ. Тиймээс өнөөдрийн нөхцөл байдал Орос улсын хувьд хүйтэн дайны үеийнхээс ч илүү хүнд ноцтой байна. ялангуяа хань түшигийн талаар ганцаардаж бн. Энэ ужгирсан байдал гүнзгийрсээр байгаад АНУ-ын зүгээс Украйныг хамгаалах нэрээр халхавчлан Оросын эсрэг дайн хийх магадлал өндөр байгааг гадаадын олон улсын харилцаа судлаачдын зүгээс сануулаад байгаа нь оргүй зүйл биш юм. Ийм дайн гарлаа гэхэд Орост ямар нэг хэлбрийн туслалцаа хэрэгтэй болоход Монголчууд, Бид нар төвийг сахьчихсан. Тиймээс байлдагч аль нэг талд нь ямар нэг хэлбрээр тусалж болохгүй гээд новширч суух хууль эрхзүйн үндэсийг бүрдүүлж суурийг тавьж байгаа үйл явдал үүний цаана нуугдаж бн. Тэрнээс биш хоёр том хөрш маань ямар нэг хэлбрээр Монгол улсын аюулгүй байдалд заналхийлээд байгаа юм огт байхгүй байхад Монголчууд гэнэт л төвийг сахина гээд байх ямар ч шаардлага байхгүй. Тиймээс энэ бол яг одоогийн энэ эгзэгтэй цаг үед Монгол төрийн гаргах бодлого байх боломжгүй. Байдал ноцтой болоход хүрвэл явж явж Өмнөд хөрш Хятад улс Оросын талд орохоос АНУ-ын талд орохгүй. Гэтэл энэ хоёрын дунд нь байгаа Монгол улс мөргөлдөөн тэмцээн болж байгаа халуун цэгээс алс хол байрлалтай зөвхөн 2 том хөрштэйгөө хиллэдэг мөртлөө ямар нэгэн заналхийлэл байгаад байгаа юм шиг бид төвийг сахилаа гээд байх чинь огт ойлгомжгүй асуудал болж харагдаж бн. Мөн Хятад улсад ч хэрэг дээрээ таалагдахгүй. Өөрөөр хэлбэл Орос Хятад хоёрт хоюуланд нь таалагдахгүй. Хоюулаа Монголд дургүй болвол яахав? Бас нэг ноцтой асуудал бн. Тэр бол Орос-Монгол улсын хооронд одоо болтол хүчинтэй байгаа Харилцан Туслалцах тухай протокол юм. Лениний байгуулж өгсөн протокол. Үүний гол утга санаа нь Монгол улсын аюулгүй байдалд аюул занал учирвал Орос улс цэрэг зэвсгийн хүчээр өмгөөлөн хамгаална. Гадны ямар нэг хүчин Монгол улсын нутаг дэвсгэрт халдвал Орос улс өөрийн нутаг дэвсгэрт халдсантай адилаар үзэж хамгаална гэсэн заалт юм. Энэ протокол яах болж бн? Нэгэнт төвийг сахиад олон улсын гэрээ конвенцоор аюулгүй байдлаа хамгаалуулах болж байгаа юм бол Орос-Монголын Харилцан туслалцах тухай протокол хүчингүй болно. Энэ зөв юмуу. Монгол улс одоо төвийг сахихгүй бол болохоо байчих гээд байгаа ямар ч алба байхгүй. Харин Орос улс нуман тулгуурт орж байгаа энэ эгзэгтэй үед Монгол гэнэт өрсөөд төвийг сахина гээд байгаа нь цаг үеэ олоогүй асуудал. Монгол улс төвийг сахихгүй бол болохгүй болчих гээд байгаа юм юу ч байхгүй. Мөн ийм эгзэгтэй үед төвийг сахина гэж бүр ч болохгүй. Тиймээс энэ яриаг зогсоогоод Элбэгдорж ерөнхийлөгч улс оронд тулгамдаад байгаа бусад олон асуудалд боломж бололцоогоо дайчилан ажиллахыг хүсье.
tusgaar togtnoloo hamgaalahiin tuld hursh zergeldee orshih munhiin naiz bas munhiin bolzoshgui daisnaasaa yaaj uuriiguu hamgaalah be gedgiig bodoh yostoi.NATO -giin sonirholiig mongold bairshuulj baij say batlan hamgaalah batalgaa bii bolno.PRO -d hamragdah baisan yum
Хятад нохойны хужаа точиго нутаг руугаа зайлаарай.
Элбэгдорж тэргүүтэй АН-ынхан Монгол Улсын заналт дайсан, тэд Монгол улсыг хөгжүүлэх биш, хөглөрөөж хаяг зорилготой төр засгийн эрхэнд гарсан.
Ар нуруунаас хутга шаах нь монгол хуний зан биш. Менхийн херш Орос орны итгэл, найдварыг муухай нулимлаа даа. 2 жилийн дараа бид уунийхээ горыг амсах болно.
Даанч Элбэгдорж бүлтэрсэн болохоос төвийг сахисан улс байх нь ирээдүйн Монгол улсын аюулгүй байдалд ашигтай Олон жишээ байна Үүнээс нэгийг нь бичье 1990 оны эхэн үед Оросын шинжээч ирээдүйн Оросын гол аюул НАТО Америк биш ээ Турк Хятад хоёр шүү гэдгийг маш үндэслэлтэй тайлбарласан байдаг НАТО Оросын хилд тулж ирнэ л биз Орос улс НАТО Америктай яасан ч муудаж болохгүй Тэвчиж үүнийгээ ашиглаж Баруун Европын зах зээлд хий болон нефтээ зарж их ашиг олох ёстой Олсон ашгаа Турк Хятадын болзошгүй аюулд бэлдэж зарцуулах хэрэгтэй гэж бичиж байсан юм Тэр үеийн Оросын сэхээтэнүүд шинжээчийг НАТО гийн тагнуул нтр муулж гоочлоод байсан Үнэхээр Турк Оросоос урвачихлаа Одоо Хятад үлдэж байна Хятад Оросын харилцаа муудахад Монгол улс байлдааны полигон болж хувирна шүү Ийм аюулаас төвийг сахих бодлого нь зайлсхийх эсвэл хохирол багатай гарахад тусална шүү Зарим хүмүүс төвийг сахивал Төвд болно гэж андуурдаг гэсэн Төвд улс хэзээ ч төвийг сахисан улс байгаагүй гадныхан нэвтрэх боломжгүй дэлхийд хаалттай улс байсан Төвдийг Швейцартай харьцуулах нь тэнэг..Швейцар хөрш орнуудтай төвийг сахих гэрээг байгуулсан бол Төвд улс том лам нарын тушаалаар хилээ хааж дэлхийгээс тусгаарласан харанхуй улс байсан юмаа
Эргуутээд байгаарай. Тевд шиг болчихвол хятадад л залгихад амар болно доо.
Yarihaas oor um hiideggui
Миний бодол шүү.Төвийг сахих бодлого зөвөө.гэхэдээ дээр үед төвийг сахих бодлоготой байсан гэвэл хуцваа л байна.Энэ хавийн бодлого гээч нь манайхаас шалтгаалдаг байсан үеийг одооотой зүйрлүээч.25 жил хуурсан ардчилагч ярьж байгаа болхоороо үнэ цэнэ бага байналдаа.Тэгээдч ардчилагчид заавал нэг "но"-той юм хийдэг болхоор хэнч итгэхгүй байх нь зөв.Цаашид ч итгэхгүй бараг ардчилал АН мартагдах биздээ.Тэр нь ч дээр биз.
Dald or zugeer neg gudamjind taarval ....
ТУСГААР ТОГТНОЛ УЛС ҮНДЭСТНИЙХЭЭ ТӨЛӨӨ ДАХИАД ОРОСУУДТАЙ ОЙРТОНО. 1921 ОН ШИГ ЦЭРЭГ ЗЭВСГИЙН ТУСЛАМЖ АВНА
Elbegdorjoo zuv bodlogo gedeg zugeer goyo yarihaad, uuriiguu demjih handlagatai heden huntei yariltslaga hiigeed zuv boldog yum bish. Ene bodlogo mongold bish uurt chin ashigtai gedgiig chi muu sanaandaa medej bgaa. Medlegteidee bish. Chamaas heden nugalam iluu uhaantai umnuh ueiin udirdagch nar iim yum yariagui hiihiig huseegui yum shuu. Ulsaar miny show hiij NUB ruu zutgehee boli. Olon tumen teneg bish. Odoo chinii hudal yariand tolgoi ny ergehee bolison. Jinhene erdemten merged turiin harchuulaas naad yariad bgaa yumaa asuu.
Чингис хаан байнга төвийг сахих бодлого явуулсаар байгаад цусан зам татуулж дэлхийн талыг эзэгнэсэн их гүрнийг үүсгэсэн байгуулсан хэрэг үү? Их хааны сүнс чамайг залхаан шийтгэх болтугай.
Bushuu uhej dald or
Энэ тарваган хүн огцроод орогнох сүүлчийн найдвар болсон НҮБ-д шургачих санаатай л худал идэвх гаргаад элий балай юм яриад яваа юм. Санаа муут яван хатна даа
НҮБ-д яс горидогч Элбэгийн бузар бодлого
Гитлер 1940 онд тевийг сахьсан Голланд улсыг эзлэхэд том гурнууд юу ч дуугараагуй шуу дээ. Монголыг хятад эзлэхэд тоох ч угуй.
Афганд, Иракт америкийн цэрэг ороод тэрэн дотор нь энхийг сахиулагч хүчин нэртэй монголын цэрэг цохиж явахад хятадууд харцагаан дуугүй байсан. Одоо хятадууд өөрсдийн талыг баримтлагчдыг турхирч бүр хятадын нь эсрэг уур амьсгалтай үймээн үүсгүүлээд дараа нь иргэдээ хамгаална, хөрөнгө оруулалтаа хамгаална гээд хөдлөхөд АНУ юм ярьвал "югославт ЭСЯ бөмбөгдөж байхад юм хэлээгүй, иракт сүйтгэжбайхад юм хэлээгүй, бид эрх ашгаа хамгаалж байна, дуугүй бай" гэх байх даа.
Элбэгдорж үйлийн үрээ эдэлнэ.
Elbegdor AN hoyor mongol ulsiig mohooh gej baina
Аяганы хариу өдөртөө агтны хариу жилдээ гэдэг. Банкууд болгоомж алдан хий гишгэж өвсөнд бүдэрч унах дөхсөн үед Хиллари Клинтон олны айдсыг үргээх бяцхан заль хэрэглэж тусалсан ажээ. Олныг шуугиулсаан таагүй мэх хийхдээ сурамгай улс төрч гэхүү дээ. Жинхэнэ од шүүрэхдээ гаршсан хүн. Эхлээд банк дампуурлаа, төр туслахгүй бол болохоо байлаа хэмээн бужигнуулж өөртөө аварга цол олж авсан. Цол дагаж жин нэмснээр өдгөө олон түмэн хэцүүдлээ банкуудыг шилэн дансаар бугуйлдахгүй бол шилрэлээ хэмээн сандаргаж дахин од болохоор шуударчээ. Уран мэхийг угсруулна гэж энэ дээ. Дархан мэхээ даацтай хийж аварга цолоо хамгаалахыг ерөөсүгэй. Хурмастын элч хангарьдын дэвэлтээр сүрийг бадруулж хүчийг үзүүлсүгэй. Хурай, хурай.
Унасан бөхөд шалтаг мундахгүй гэгчээр банкууд өөрсдөө Хиллариг урьж залан уран яриа уянгалаг ятгалга хийлгэн чамгүй мөнгө төлчихөөд хэзээ хойно нь гэнэт ухаан орсон аятай биднийг мэхэллээ, араар тавилаа, мөнгөө хулхидууллаа гэж гоншигнож байгаа нь инээдтэй хэрэг. Хэн нь жинхэнэ сээтэн хаяж хэн нь жинхэнэ маяглаж байгаа нь тодорхой бус уу? Ингэхэд энэ найраанд та хэнийг дэмжих вэ? Найрын гурван дугараа, наадмын гурван даваа хэнийх болох бол?
mongol uls an nam elbegdorjoos salahgui bol suirlee elbegdorjiin hudlaa yumnii zaana mash ih ayul baina elbegdorj hezee ch mongol ulsad sain yum hiihgui ni batlagdaj notlogdson zuil jinhene muu hun dee
Монгол хэлнээ айл, түрэг хэлнээ аул гэх үг бий. Өнөөгийн хэлээр бол хөршүүд маягтай. Орон сууцаар яривал нэг орцныхон бол нэг голынхон, дээд, доод давхарын айлууд нь саахалт айлууд, харин хажуу айл гэвэл нэг давхарынхан болно. Түрэг ёсонд айлын эзэн гэрийн эзэн хоёр тусдаа. Айлын эзэн нь туршлагатай хашир бурхи. Гэрийн эзэн шийдвэр гаргахдаа айлын эзний үгийг сонсоно, харгалзаж үзнэ. Ихэвчлэн дагаж биелүүлнэ. Эс бөгөөс магадгүй хурлаар орж шийтгүүлнэ. Даварсан этгээд болж харагдана. Харин монгол ёсонд гэрийн эзэн нь айлын эзний албыг давхар хашина. Ахмадууд бол хажуу өрөө түрээслэгч маягтай. Хэлэх цагт нь хэлэх үгээ хэлнэ, гүйцээ. Ямар шийдвэр гаргаж хэрхэх нь гэрийн эзний асуудал. Зөвлөхийн үгийг тоосонгүй хэмээн зөвлөлийн хурлаар орж бусдад таалагдах гэж зүдрэх шаардлага гэрийн эзэнд гарахгүй. Өөрийн бодол өөртөө зөв. Хэнээр ч туслуулахгүй, хэнээр ч хөтлүүлэхгүй. Алдаагаа өөрөө үүрнэ. Тэгэхлээр түрэг ёсны айлсал, монгол ёсны айлсал хоёр ялгаатай. Монгол улсын төвийг сахих бодлого гэдэг нь монгол ёсны айлсалын үргэлжлэл гэж болно. Өөрийн энэ уламжлал, энэ онцлогоо бусдад сурталчилж, ойлгуулж, өөрийн хэн болохоо таниулах нь муу хэрэг биш. https://www.youtube.com/watch?v=BP5WS7UupNA
элбэгдоржид өөрийн толгой байхгүй цаанаас нь америкаас хэлэх үг хийх ажлыг нь зааж чиглүүлж өгч байгаа,тэр хэзээ ч ЭХ ОРНОО бодож юу ч хийхгүй,одоо Орос хятадтай илүү нягт хамтын үйл ажиллагаа өрнүүлбэл УЛС ЭХ ОРОН,Энгийн Ард олонд маш их ашигтай болох байгаа,даанч тэр америкт болон элбэгдорж тэргүүтнүүдэд падлийгүй,2 хөршид л саад болох ямар л боломж байна,түүнийг л элбэг мэтээр хийлгүүлнэ,тэд ч Улсаа худалдсан мөнгөнөөсөө хэсэг хувийг авчихсан хүмүүс улаан галзуу тэдний төлөө зүтгэнэ,энэ нь 33тэрбумын₮ татвар дээр тэд "тэсэлгүй"ам бөгс долооодогооо харуулсандаа,яаж ийм муухай хогноос салнаа,бид ямар азгүй юмдээ,тэр очирбат\урвагчийн урвагч\тэр багабанди "ардын зүйр үг"-мэддэгээ харуулах боловч өөрөө түүнийгээ огт ойлгодоггүй хэрэгжүүлэх талаар сэтгэлч үгүй шуналтан,тэр энхбаяр ,одрр энэ элбэг-хэрэг алга
NUB suuh gesen tuunii zali meh bolohoos mongoliin toloo ogthon ch bish um.olon zuilere baritsaalagdsan elbegdorjiin tsaana mash olon har uildluud bii
Элбэгдорж АН хоёр Монголыг мөхөөж байна.
Хазгай хэлтэй, хэлтгий сэтгэлтэй хүмүүс мөхөөж байгаа
австри зэрэг орнууд төвийг сахих бодлогоо зарлаад одоо болохоо больж түүнээсээ гарах гэж маш их асуудалтай тулгараад байна. Яагаад гэхээр төвийг сахих гэдэг цэвэр биеэ дааж хөгжих тухайлбал, эдийн засаг, цэрэг зэрэг бүх байдлаараа бүрэн биеэ даана гэсэнтэй утга нэг.Ирээдүйд Монгол оронд асуудал тулгарвал оросоос тусламж гуйх гэдэг ойлголт бараг үгүй болно. Элбэгдоржийн Оросыг тойруулж төмөр зам тавина гэдгийн үргэлжлэл бололтой.
Афганд, Иракт америкийн цэрэг ороод тэрэн дотор нь энхийг сахиулагч хүчин нэртэй монголын цэрэг цохиж явахад хятадууд харцагаан дуугүй байсан. Одоо хятадууд өөрсдийн талыг баримтлагчдыг турхирч бүр хятадын нь эсрэг уур амьсгалтай үймээн үүсгүүлээд дараа нь иргэдээ хамгаална, хөрөнгө оруулалтаа хамгаална гээд хөдлөхөд АНУ юм ярьвал "югославт ЭСЯ бөмбөгдөж байхад юм хэлээгүй, иракт сүйтгэжбайхад юм хэлээгүй, бид эрх ашгаа хамгаалж байна, дуугүй бай" гэх байх даа.
АНУ-ын заавраар мөлхөгчдийн агуу их тэнэглэл
Төмөр замын гурван угсармалын гомо Мөнхжаргал гэж хөгийн хулгайч байнаа. Шоронгоор олон жил явсан энэ хулгайч нарсанд эр эмэлдэг байсан гаж зуршлаа наранд гарч ирсэн хойноо орхиж чадалгүй байрныхаа залуухан хөвгүүдийг татаж чангаагаад. Тэрнээсээ болж гомо Мөнхөө нэр авсан адгийн арчаагүй амьтан байгаан. Одоо замын цагдаагийн урд талын Нархан хотхонд амьдарч байгаа энэ эрээс энэ хавийн эцэг эхчүүд хүүхдүүдээ хол байлгахад буруудах зүйлгүй
Төмөр замын гурван угсармалын гомо Мөнхжаргал гэж хөгийн хулгайч байнаа. Шоронгоор олон жил явсан энэ хулгайч нарсанд эр эмэлдэг байсан гаж зуршлаа наранд гарч ирсэн хойноо орхиж чадалгүй байрныхаа залуухан хөвгүүдийг татаж чангаагаад. Тэрнээсээ болж гомо Мөнхөө нэр авсан адгийн арчаагүй амьтан байгаан. Одоо замын цагдаагийн урд талын Нархан хотхонд амьдарч байгаа энэ эрээс энэ хавийн эцэг эхчүүд хүүхдүүдээ хол байлгахад буруудах зүйлгүй
Lav l Elbegdorjiin ued yarih asuudal bish.Bi elbegdorjid itgehgui bna.Uneheer shaardlagatai bol daraa daraagiin humuus ni sudalj bgaad hiig.elbegee mini gai bololgui shig yavahaa bod.hangalttai.galzuu hun shig bailaa.
Афганд, Иракт америкийн цэрэг ороод тэрэн дотор нь энхийг сахиулагч хүчин нэртэй монголын цэрэг цохиж явахад хятадууд харцагаан дуугүй байсан. Одоо хятадууд өөрсдийн талыг баримтлагчдыг турхирч бүр хятадын нь эсрэг уур амьсгалтай үймээн үүсгүүлээд дараа нь иргэдээ хамгаална, хөрөнгө оруулалтаа хамгаална гээд хөдлөхөд АНУ юм ярьвал "югославт ЭСЯ бөмбөгдөж байхад юм хэлээгүй, иракийг сүйтгэжбайхад юм хэлээгүй, бид эрх ашгаа хамгаалж байна, дуугүй бай" гэх байх даа.
MONGOLIIG NEG MOSON SAMARHAAR HODOLZGOOJEE
Ардчилсан Нам ирэх сонгуульд ялагдах нь тодорхой болов уу? Нэг ийм “Шум” олон нийтийн сүлжээгээр тараад байна. "Ардчилсан Намын Зүрх , тархи, ходоод нь болсон Агуу Хор найруулагч Ноён С.Баярцогт гадагшаа явах гэнээ" гэцгээж байна. Хэрэв тийм бол Оюу Толгойн гэрээг баталсныхаа дараа Офшор дансандаа бүхэл бүтэн Сая доллар мартах болтлоо хөлжиж баяжсан энэ эрхэм , Нам нь ялах найдваргүй болмогц зугтаах аргыг сонгож байна уу гэсэн асуулт нэн түрүүнд тавигдана. 2000 онд Ардчилсан Нам бараг газрын хөрснөөс арчигдталаа ялагдсан . Харин ялагдмагцаа одоогийн Ерөнхийлөгч, Ерөнхий Сайд нараасаа авахуулаад , сурч боловсрох нэрийдлээр бүгд Америк руу зугтсан юм . Үйлийн үрт Н.Энхбаяр “Монгол туургатны 100 эрхэм” нэвтрүүлэгт орохдоо “Ардчилсан Намынхан ялагдчихаад миний өрөөний үүдэнд зогсож байгаад битгий шоронд хийгээрэй гэж гуйцгаагаад байсан. Би ч бас за яахав дээ гэж бодоод хөдлөөгүй” хэмээн ярьсан билээ. Түүх давтагдаж байх шиг байна. Гэхдээ Ардчилсан Нам Засгийн Эрхийг авмагцаа МАН шиг тэвчээртэй , хүлээцтэй байж чадалгүй , бараг л МАН-ынхнаар шорон дүүргэх шахсаныг бид бүгд харсан билээ. Хамгийн түрүүнд өнөө өршөөгөөд явуулсан Н.Энхбаярыгаа 700 цагдаа, Тусгай Хүчнийхнээр хүч түрэмгийлэн дуулиан шуугиантайгаар баривчлан авч явсан . За энэ ч яахав өнгөрсөн явдал. Харин одоо бол байдал тэс өөр болсон. МАН-ынхнаас гадна Монголын ард түмэн бүгдээрээ шахуу Ардчилсан Нам болон Ардын дайснаар шахуу цоллогдоод байгаа С.Баярцогт, Ч.Сайханбилэг нарт дургүй болсон. Зөвхөн өнөө маргаашдаа л эдний мэдэлд харьяалагдаж буй цэрэг цагдаа, АТГ-ын хүчээр л энэ их дургүйцлийг арай чүү тогтоон барьж байгаа. Идэж уухаа, идэж ууснаа аргацаахын тулд “Гадаадын хөрөнгө Оруулагчдыг үргээлээ” гэдэг ганцхан шалтгийг захиалгаар бичүүлэн өдөр хоногийг арай чүү өнгөрөөж байна. Тийм болохоор энэхүү “Шум” зүгээр ч нэг цуу яриа биш байх. Ардчилсан Нам ялагдчих юм бол эд нарыг хэн өмөөрөх билээ. МАН мэдээж өмөөрөхгүй. Мөн Н.Энхбаярыг яаж бариад явж байсныг харсан , Ноён Уул, Оюу Толгой, Таван Толгой гээд шил шилээ даран овоорсон эмзэг асуудлуудад дэндүү хэрцгий харгис хандсан тул Ард олон ч эднийг өмөөрөхгүй гэдэг дээр мөрий тавьсан ч алдахгүй. Ойрноос хэрэг түвэгт холбогдсон, идэж ууж шамшигдуулсан этгээдүүд гадаадын иргэн болчихсон тууж явдаг Моод дэлгэрээд байгаа. Харин зугтдаг дээрээ тулбал С.Баярцогт, Ч.Сайханбилэг нар Америкийн иргэн болсон уу , үгүй юу гэдэг нь харин анхаарал татсан асуудал болон үлдэж байна. Б.Төр
Одоогоос хорин зургаан жилийн өмнө оготны хамраас ч цус гаргалгүйгээр ардчилсан хувьсгалыг хийсэн гэж хөөрцөглөгчид, ардчилсан гэх хувьсгалын алтан хараацай гэж цоллуулсан удирдагч нар чухам ямар нийгэм байгуулхаа эрхэм зорилгоо болгож буйгаа өөрсдийнхөө баталсан Үндсэн Хуулинд ард түмний нэрийн өмнөөс ийнхүү тусгажээ. Монголын ард түмэн бид, улсынхаа тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг бататган бэхжүүлж, хүний эрх, эрх чөлөө, шударга ёс, үндэсний эв нэгдлийг эрхэмлэн дээдэлж, төрт ёс, түүх, соёлынхоо уламжлалыг нандигнан өвлөж, хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн ололтыг хүндэтгэн үзэж, эх орондоо хүмүүнлэг, иргэний ардчилсан нийгэм цогцлоон хөгжүүлэхийг эрхэм зорилгоо болгоно гэж үндсэн хуулиндаа тунхагласан юм. Харин өнөөдөр бид ямар нийгэмд амьдарч буйгаа харахад ардчилагчдын эрхэм зорилго цаасан дээр л бууснаас цааш нэг их хол явж гавиагүй нь тодорхой болж байна. Ардчилал хэзээд хүмүүнлэг, хүнээ дээдэлсэн, хүн төрөлхтний хүсэл мөрөөдөл болсон тэр л нийгэм байсаар ирсэн. Харин монголд жинхэнэ ардчилал бодитоор ирсэнгүй. Ирэх боломж, бололцоог нь хэн ч хангасангүй. Зүгээр л ардчилал гэж хашгираад, лоозогноод ардчилал ирчихдэггүй юм. Ардчилалтай гэж мянга ярьж, хүмүүнлэг нийгэм байгуулж байна гэж хичнээн хашгирлаач хүнээ хэн байхыг нь тодорхойлж өгөөгүй, хүнээ эрхэмлэнэ гэж тунхаглаж зарлаагүй, хүнээ зөнд нь хаячихсан, мартчихсан хүмүүнлэг, ардчилсан нийгэм байдаг гэж хүн төрөлхтөн лав мэдэхгүй. Хуучин нийгмийг тогтолцоог нь хэрэггүй гэж бүхэлд нь нурааж, устгачихсан хэрнээ хэрэгтэй гэсэн нэг ч юм байгуулж босгосонгүй. Ардчилагчид ард түмний хүссэн тэр хүмүүнлэг, энэрэнгүй, эрх чөлөөт, шударга нийгмийг байгуулж чадсангүй. Өнгөрснөө муулахаас өөрийг ардчилагчид үнэндээ хийж барсангүй. Шинэ нийгэм өөрийн өнгө төрхөө олж ч чадалгүй устсан, улс орны эгзэгтэй үеийг ашиглан албан тушаал, эд хөрөнгөнд донтогч ардчилагч гэж өөрсдийгөө нэрлэсэн нөхдүүдийн хувийн шунал хүслийн золиосонд Монгол улс, Монгол хүн орж нөгөө сайхан хүмүүнлэг ардчилал нь улс орныг нөмөрсөн завхарал, замбараагүйтэл дунд сураггүй үрэгдэн алга боллоо. Ардчилал хэдий ард түмний хүчээр ялсан ч тунхаглан зарласан шигээ Монголчуудыг хуучин нийгмээс нь илүү хүмүүнлэг, сайн сайхан амьдралтай, ажилтай орлоготой, замбараатай, сахилгатай, эмх цэгцтэй байлгаж чадсангүй. Амласан амлалт, ард түмний хүлээлгэсэн итгэл, ард түмний өмнө хүлээх үүрэг хариуцлага яасан бэ? Ард түмний хүсэн хүлээсэн хүмүүнлэг, ардчилсан нийгэм хаана байна вэ. Хариулах эзэнгүй асуултууд хорин зургаан жил тавгдсаар, хариуцлага хүлээх эзэнгүй хэргүүд хорин зургаан жил хийгдлээ. Социализм, ардчилал бүгд ялгаагүй хүний сайн сайхан амьдралын төлөө байдаг. Ардчилал яллаа гээд Социализмын үеийн бүх юм хэрэггүй болчихдог юм гэж байхгүй. Хувьсгалын дараанаас л хуучин болгоноо үзэн ядаж, эсэргүүцэж, хэт туйлширсан нь өмнөхөөс илүүг битгий хэл адилыг ч бүтээн босгох чадваргүй хүмүүсийн санаатай гэмээр тархи угаалтууд байсан. Өмнөх төрийн тогтолцооноос юуг авах, юуг орхих талаар ямар ч бодлого байхгүй. Бүгдийг л устгаж, төрийн бүх хяналтын системийг нурааж, ардчилалд шилжих, нээлттэй эдийн засгийн бодлого, өмчийн олон хэлбэрийг хөгжүүлэх нэрээр улс нийгмийн өмчийг задлах, ард түмний бүтээсэн бүх өмч хөрөнгийг төр, ард түмний ямар ч хяналтгүйгээр хуваан завшиж, хуйвалдах, өмч хуваах, хээл хахуул авах, нийгмийн тухайн нэг хэсгийнхэн албан тушаалаа урвуулан ашиглах явдлыг Монгол улсад урьд хожид байгаагүйгээр хөөрөгдөн дэвэргэсэн байна. Төр суларч дархлаагүй болж, захын муу муухайгаар халдварлаж, халууран дагжин, өвчилсөн. Хэн ч хамгаалдаггүй, хэнийх нь мэдэгдэхээ байсан эзэнгүй өмчийг булаалдан авах хяналтгүй, эмх замбараагаа алдсан идэж уухын төлөө дайнд нийгмийг түлхэн оруулж зах замбарааг нь алдуулсан юм. Хүмүүнлэг ардчилсан нийгэм байгуулах ажил нь эхнээсээ л Монгол хүнээр туг тахьсан, Монгол улсаар тогоогоо тосолсон хачин замбараагүй, ичгүүр сонжуургүй дээрмээр эхэлж, өрсөн идэх, өмлөж, цөлмөх, зальхай нь завших, хүчтэй нь амьдрах тийм л мөнгөний төлөө зэрлэг нийгэм бий болсон юм. Хэн сайхан нийгмийг амласан билээ, хэн хүмүүнлэг нийгмийг тунхаглаад байсан билээ. Одоо тэгээд Монголыг хараад та нар юу гэх вэ. Арван жилийн дараа, хорин жилийн дараа сайхан нийгэм болно гэж хэлэх үү. Ардчилагчдын гарч ирэхдээ амласнаар Монголын нийгэм шударга байх ёстой биш бил үү. Ард түмний хөрөнгийг үрэн таран хийж, хувьдаа завшиж баяжигчид шударгаар энэ бүхнийгээ олж авсан хэрэг үү. Эрх мэдэлтнүүдийн хийсэн хэрэг, хумсалсан бүхнийг нь мэдсээр байж таг дуугүй суух хуулийн байгууллагууд шударга уу, үнэнийг нуун дарагдуулж, худлыг түгээж ард түмнийг хуурч, мунхруулсаар байгаа хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд шударга уу. Ажил хийж хөдөлмөрлөж байгаа нь ядуурч, юу ч хийхгүй ширээ бөглөж буй хэсэг нь баяжиж буй нь тэгээд шударга явдал уу. Хэт цөөнх нь баяжиж, тэдний боол мэт бусад нь ядууран дархлагдах нь шударга явдал уу. Монголын ард түмний тавин хувь нь ядуурч, баян хоосны ялгаа туйлдаа хүрчихлээ энэ тэгээд шударга явдал уу. Шударга ёс хаана байна вэ. Ардчилсан нийгэм хүнлэг байна гэж тэд амласан. Хүнийхээ төлөө нэг ч юм зориулж хийдэггүй байх нь хүнлэг байдал юм уу. Хүн амынх нь ихэнх хэсэг нь ядуурч туйлдсан нь хүнлэг нийгмийн шинж үү. Үр хүүхэд, өвгөд хөгшид нь гудманд хүний хөлийн тоосон дунд гуйлга гуйн суух нь хүнлэг хэрэг үү. Ажилгүй орлогогүй болгож, архи уух хаягдал түүхээс өөр гарцгүй зам руу эрчүүдээ оруулсан нь хүнлэг байсан хэрэг үү. Хүний нутаг руу хүнд хүчир ажилд нухлуулж буй нь хүнлэг нийгмийн шинж үү. Аав ээж, эмээ өвөөгийнхөө хөдөлмөрлөж, амьдарч, бүтээн босголт өрнөж, Монгол орон хөл дээрээ босож байсан тэр жинхэнэ хүнлэг нийгмийг үзээд мэдрээд, туулж ирээгүй байж. Муу муухай дарангуйлал тогтсон, хэцүү мэтээр муулан ярьж, зарим нэг хуурмаг ардчилсан дүр үзүүлсэн нөхдүүдийн хэлсэн социализм шорон байсан гэх үгсийг тоть шиг давтаж, өнгөрсөн үе рүүгээ нулимж буй залуус хүнлэг байгаа хэрэг үү. Ардчилсан нийгэм энэрэнгүй байна гэж бас л тэд амласан. Ардчилсан хувьсгалыг оготны хамраас ч цус гаргалгүй хийсэн гэж тэд ярих дуртай. Харин хувьсгал хийсний дараа ардчилагчдын муйхар бодлогын золиосонд чимээгүй үхлээр үхсэн Монгол хүний тоо хэд бол. Гудамжинд гарч үхэж, үрэгдэж буй гудамжны гэх Монгол хүний тоо хэд бол, ажил амьдралгүй болж сэтгэл санааны дарамтанд орж цаг бусаар хорвоог орхисон Монгол хүний тоо хэд бол, траншейны гэгдэж, гэр орноосоо дайжиж, нүхэн дунд амьдарсаар сүүлдээ гэнэт алга болсон хүүхдийн тоо хэд бол, завхай зайдан явдал газар авсанаас болж Монголоо гэж зорин ирэх ч хэвлийдээ устсан үрсийн тоо хэд бол. Хүний гэгдэх наймааны золиосонд явсан, сураггүй алга болсон охид бүсгүйчүүд, хүүхдүүдийн тоо хэд бол. Асар их үнээр ирсэн ардчиллын ач тус нь хаана байна. Энэ тэгээд энэрэнгүй нийгэм үү. Мөнгөний төлөө Монгол нь Монголоо алж, ан амьтан араатан жигүүртнээ хороон худалдаж, ус горхийг хордуулж, элдэв хороор ард түмнийг хордуулж буй нь нөгөө сүрхий энэрэнгүй нийгмийн шинж үү. Өнөөгийн Монголын нийгэм тэгээд яг ямар нийгэм юм бэ. Хэн ч хариулт хэлэхийг хүсэхгүй байна. Хэн юу ч хариуцахыг хүсэхгүй байна. Өнөөдөр Монголд ардчилал амжилттай хөгжиж байна. Азидаа ардчиллаараа тэргүүлж байна Хүний эрх эрх чөлөө хангагдаж байна гэж ардчилагчдын шүтээд байдаг Америк нөхдүүд нь Монголд ирэх болгондоо ярьж байна. Тэд ч яахав сайн ярьж чадна. Хөөргөж байгаад ашиглаж, хэдэн ашигт малтмалын орд салгахаа тэд сайн мэднэ. Харин Монголын ардчилагчид үүнийг нь сонсоод ухаан алдатлаа баярлалдана. Монголд ардчиллыг хөгжүүлж байна гэж, энэ чигээрээ явбал болоод байх мэтээр ойлгоно. Үнэн хэрэгтээ Монгол ардчиллын индексээрээ ухарч дэлхийд 69-р байранд орж, хангалтгүй ардчилалтай 53 орны тоонд орж, одоо хэдэн байр ухарвал дарангуйллын эгнээнд орход бэлэн болчихсон явж байна. Мөн авлигын индексээр жил бүр байр ухарч дэлхийн улс орнуудын 120-д бичигдэж, авлигад идэгдсэн орон гэж зарлагдаад байна. Монголын нийгмийн бүх салбар авлигад идэгдэн ялзарч, авлигын хорт нянгууд нийгэмд тархан өвчлүүлсээр байна. Монголд өнөөдөр эрүүл салбар гэж нэгээхэн ч үгүй болсон байна. Бүгд л авлигын сүлжээнд орчихсон. Энэ нь мэдээж төрийн толгойноос эхтэй. Ямар ч албан тушаалтан төр, ард түмний хяналтгүй байна гэдэг, дээр нэмээд ухамсаргүй, хуулийн хэрэгжилт байхгүй байна гэдэг авлигын үүр уурхай л болно гэсэн үг. Хууль шүүх, цэрэг цагдаа дорой, хяналт, хэрэгжилт сул байна гэдэг нь хүмүүс хуулинд бус мөнгөнд л захирагдахын үндэс нь болно. Авлига байна гэдэг бүхий л муу муухай бүхэн цэцэглэж, хүний нийгмийн үнэтүүд бүгд л устана гэсэн үг. Хүмүүнлэг нийгэм мөнгөний нийгэм болсныг хурцаар илрэх нэг хэлбэр нь авлига, хээл хахууль юм. Хүн төрөлхтний төлөөллийн байгууллага болох нэгдсэн Үндэстний Байгууллага "НҮБ"-ын гаргасан "Авлигалын Эсрэг Конвенц"-д авлигал гэдэг нь эрүүгийн гэмт хэрэг гэж заасан бөгөөд түүнчлэн нийт хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг гэж тодорхойлсон байдаг. Монголчууд хүн төрөлхтний эсрэг эрүүгийн гэмт хэрэгтнүүдээр төрөө удирдуулсаар байна. Мөн их хүмүүнлэг нийгэм ээ. Эвдэн сүйтгэх нь хүмүүнлэг үү. Хүмүүнлэг нийгмийг байгуулахыг эрхэм зорилгоо болгосон гэх ардчилагчид энэ үйл хэргээ устгах, эвдэн сүйтгэхээр эхэлснийг юу гэж ойлгох вэ. Устаж, эвдэн сүйтгэнэ гэдэг чинь өөрөө хүмүүнлэг байгаа хэрэг үү. Социализмын гэх 70 жилд ард түмний бүтээн босгосон бүхнийг эвдэн сүйтгэж, устгалаа. Хийж бүтээсэн зүйлээ ихэнхийг нь нураалаа. Байшин барилга, үйлдвэр завод юу л байна бүг тоногдлоо. Өмнөх нийгмээс үлдсэн бүгдийг нь нураан сүйтгэсэн нь дайн болсноос өөрцгүйг санагдуулна. Социализмын үед Монголчуудын бүтээн бий болгосон их бүтээн байгуулалт, газар тариалангийн систем, үйлдвэр заводууд, бүр хөдөлмөрчин анги хүртэл устсан юм. 38 мянган га газрыг усжуулах хүчин чадалтай 135 услалтын системийн багаж тоног төхөөрөмжийг Хятад улс руу ачуулан хаягдал төмөрт тушаасан байна. Шинэ нийгэм байгуулахад энэ бүхнийг огт хэрэггүй гэж үзсэн бололтой. Мөн 255 нэгдэл, 52 сангийн аж ахуй, 20 тэжээлийн аж ахуй, 250 эмчилгээ тэжээлийн цэг, 17 нэгдэл дундын үйлдвэр, 11 нэгдэл дундын хоршоолол, 700 гаруй нэгдэл, сангийн аж ахуй, бригадын төв, 300 шахам нэгдлийн туслах үйлдвэр, барилгын бригад, нэгдэл дундын 50 амралт, цагаан идээний 51 үйлдвэр, сүү тосны 400 завод, Монгол эхчүүдийн амрах 320 байр, дизел цахилгаан станц 300, зочид буудал 320, 700 гаруй халуун ус, 300 гаруй клуб, номын сан, 500 гаруй бригадын улаан булан, 67500 малын хашаа, 40300 худаг, хүүхдийн кино театр, номын сан, олон арван үйлдвэр, аж ахуйн газрыг тараан алга болгожээ. Мөн эдгээр үйлдвэр завод барилга байгууламжинд ажиллаж, амьдарч байсан олон зуун мянган иргэнийг ажил хөдөлмөргүй болгож, нийгмийн дундаж давхарга устжээ. Энэ тэгээд хүмүүнлэг нийгмийн шинж үү. Завхай зайдан явдал газар авч, халдварт өвчин цэцэглэж, Монголын гал голомтыг цэвэр ариун байлгах ёстой. Монголын мөнхийн оршин тогтнох ариун эх булаг болсон охид бүсгүйчүүд биеэ үнэлэн, доромжлуулан амь зогоож буй нь хүмүүнлэг нийгмийн шинж үү. Эрхэм ардчилагчдын ад үзэж, устгасан нийгэм чинь арьс өнгөний өвчинд баригдсан, тэмбүү, заг хүйтэн ноёлсон, өвчний улмаас үргүйдсэн, хүн амын өсөлт зогссон тийм л сүйрэл мөхлийн замаас 500 гаруй мянган Монголыг шинэ нийгэмтэй золгуулж, Монголыг аварч, хүн ардыг эмчилж, хүн амын өсөлт 4 дахин өсөж, Монгол хүнийг сайн сайхан ажил амьдралтай золгуулсан, Монгол хүнд зориулсан бодлого явуулж, Монгол хүнд зориулсан эмнэлэг, сувилал, боловсролын байгууллагуудыг цогцлоон босгосон хүний төлөө гэсэн хүнлэг нийгэм байсан. Үүнээс илүү хүнлэг, нийгмийг амласан ардчилагчид түүнээ босгож чадсан уу. Нийгэмд завхай зайдан, согтуурал, янхандалт ноёлж, халдварт өвчний үүр бологсод олширч, хүн амын өсөлт зогсож, ДОХ-ын халдвар тээгчийн тоо 105 хүрлээ. Үүнээс далд, илрээгүй хэд байгаа нь таамаглашгүй байна. Уул уурхай дагасан биеэ үнэлэгчдийн тоо 19000 мянгад хүрч, харь нутагт эх орондоо ирж чадахгүй доромжлуулан байгаа хэдэн мянган охид бүсгүйчүүд байгаа гэсэн мэдээлэл ч байна. Энэ тэгээд хүмүүнлэг нийгмийн шинж үү. Хүнээ дээдэлдэг нийгэм үү. Монгол хүн өнөөдөр айх айдастай, стрестэй, дарамттайгаар амьдарч байна. Айх аюулгүй, өөрийн тааваараа амгалан тайван яваад, ажил амьдралаа зохицуулах аргагүй болсон. Автобус унаанд халаасаас суйлуулж, орой үдэш айх айдастай явж, амиа л аятайхан аваад явахгүй бол гэмтсэний, үхсэний хохь л болж байна. Хууль цагдаа мөнгөнд дөнгөлүүлж, шударга үнэн хэзээд ялагдана. Мөнгөний төлөө улайрсан нийгэм л болсон байна. Амьдарч буй газар нутгийг нь ухан сэндийчиж, хордуулж, амьдрах аргагүй там болгон хувиргаж байна. Мөнгө л олж байвал хамаагүй муудсан, хугацаа нь дууссан элдэв янзын хоол хүнсээр хүн амыг хордуулна. Архи тамхи садар самууныг сурталчилж, нийгэм бүхэлдээ мансуурагчдаар давалгаалж байна. Эх орноо хамгаал гэж үр хүүхдээ цэрэгт явуулахад хүртэл айдастай болсон байна. Тайван цагт амьд эргэж ирэх үгүйг нь тааварлашгүй болсон байна. Ямар ч эмх цэгцгүй, сахилга батгүй, үүрэг хариуцлагагүй замбараагүй л ноёлсоор байна. Энэ тэгээд хүмүүнлэг ардчилсан нийгэм үү. Тухайн улсын байгалийн баялаг, тухайн ард түмний халдашгүй бүрэн эрхт багтдаг гэж 1961 оны Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын тогтоолоор баталсан. Энэ нь Монгол улсын байгалийн баялаг, Монголын ард түмний халдашгүй эрхт багтдаг гэдгийг баталгаажуулсан гэсэн үг. Энэ хүрээнд Монгол улсын үндсэн хуульд ч газрын хэвлий дахь байгалийн баялаг ард түмний өмч гэж заасан байдаг. Өнөөдөр Монголын байгалийн баялгаас Монгол хүнд хүртэгдэж буй зүйл байна уу. Хүмүүнлэг нийгэм бол хүндээ л бүхнийг зориулдаг баймаар юм. Монголын хөрсөн доорх баялаг стратегийн томоохон ордууд эзэндээ биш, өнгөрсөн хорин таван жил төрийн эрх баригч нэрт идэж уугч, нам нийлж сэм хуйвалдагч нарт тэдний хань хамсаатан болсон гадны улсуудын халаасыг дүүргэж, дансыг нь зузаатгалаа. Ухуулж зөөгдөж, цөлмүүлж буй Монголын байгалийн баялаг, томоохон ордуудаас дурьдвал 6,420 тэрбум тонн нүүрсний нөөц бүхий Таван Толгойн орд, 125,5 сая тонн нүүрсний нөөцтэй Нарийн Сухайтын орд, 29685 мянган тонн нүүрсний нөөцтэй Багануурын орд, 564,1 сая тонн нүүрсний нөөцтэй Шивээ Овоо орд, 1104 тонн ураны нөөцтэй Мардайн орд, 16073 тонн ураны нөөцтэй Гурванбулаг орд, 28868 мянган тонн ураны нөөцтэй Дорнод орд, 367,98 сая тонн төмрийн хүдрийн нөөцтэй Төмөртэйн орд, 2,3 тонн хүдэр, 1,280,850 тонн зэс, 1800 тонн алтны нөөцтэй Оюу-Толгойн орд, 44400 тонн хүдэр, 1,280,850 тонн зэсний нөөц бүхий Цагаан суварга орд, 192,2 сая тонн фосфорит, 131034 тонн молибдени нөөцтэй Бүрэнхаан орд, 6,402,6 мянган тонн хүдэр, 2247,8 тонн мөнгө, 72,646,6 тонн зэсний нөөц бүхий Асгатын орд, 50 тонн алтны нөөцтэй байсан Бороогийн орд, 7,689,4 тонн хүдэр, 885,3 мянган тонн металл цайрын нөөцтэй Төмөртэйн Овоо орд, 1087,7 сая тонн хүдэр, 4,790 сая тонн зэсийн нөөцтэй үлдээд буй Эрдэнэт орд, 100 гаруй тонн алтны нөөцтэй Заамарын орд, 119 сая тонн газрын тосны нөөц бүхий Тамсаг орд мөн бусад хэдэн мянган жижиг ордууд үүн дээр нэмээд Монголын газар шороо, Халх голын 280 мянган га түрээс нэрээр зарагдсан уу, ашиглагдаж байгаа юу гэдэг нь нууц хэвээр үлдэж байна. Зүй зохисгүй ашиглагдах уул уурхайн нөлөөгөөр томоохон гол мөрөн бохирлогдож, ширгэж, говь хангай там болон хувирч, уул нурууд сэндийчигдэн, ургамал амьтан олноор мөхөн сүйрчээ. Нэг ёсондоо Монгол эх орон, эзэн нь болсон Монгол хүн үнэгүйдэж, хэн ч биш болсон байна. Энэ тэгээд ардчилагчид, тэдэнтэй хуйвалдагч, хань хамсаатан нь болсон Ардын гэх намын эрхэм зорилгоо болгон зүтгэсэн шинэ хүмүүнлэг, хүнээ дээдэлсэн нийгмийн дүр зураг уу. Өнөөдөр дотооддоо асар их баялагтай түүнийгээ өдөр шөнөгүй гадагш нь зөөж буй Монгол улсын гадаад өр 21 тэрбум ам, долларт хүрснийг Монголын ард түмний банк болох Монгол улсын төв банк нийтэд нээлттэйгээр мэдээлсэн. Монголын ард түмний нийт өр 2011 оны байдлаар 9,6 тэрбум ам доллар хүрсэн байна. 2012 оных хараахан гараагүй байгаа. Үүний дотор 7,5 тэрбум өрийг стандарт бус гэж гайхуулсан хамтарсан засгийн газар 2008 оноос хойш Монголын ард түмнийг хууран, төөрөгдүүлж тавьсан байна. Ард түмнийг мэхлэн 4-хөн жилд авсан 7,5 тэрбум ам долларын дийлэнх хувийг эрх баригч олигархиудын компаниуд Монголын ард түмнийг барьцаалан, Монголын үр хойчийг өрөнд оруулж тавсан байна. Энэ их мөнгөөр юу бүтээн босгосон, юу байгуулсан нь нүдэнд үл үзэгдэнэ. Монгол улс Зөвлөлт Холбоот улсад тавьсан 10 тэрбум шилжих рубльтэй тэнцэх өрөөр орчин үеийн аж үйлдвэржсэн Монгол орныг бүтээн байгуулсан билээ. Үүнд: Улаанбаатар хот, Эрдэнэт хот, Дархан хот, Бор өндөр, үйлдвэр комбинат, иж бүрэн цахилгаан, дулааны станц, их, дээд сургууль, коллеж, бага дунд сургууль, цэцэрлэг Монгол улсын эрдэм шинжилгээний иж бүрэн дэд бүтэц, сангийн аж ахуй, ХАА-н нэгдлээс гадна орчин үеийн шинжлэх ухааныг эзэмшиж, мэдлэг боловсролтой Монгол хүнийг бүтээсэн юм. Бүтээсэн босгосноороо, хийж байгуулснаараа, хөгжил дэвшлээрээ, хүнийг дээдэлдгээрээ тэнгэр газар шиг ялгаатай энэ хоёр нийгмийн аль нь илүү хүмүүнлэг байна. Ардчилсан хүмүүнлэг, хүнлэг, иргэний нийгмийг байгуулахыг эрхэм зорилгоо болгосон гэгдэх нөхдүүд ямар нийгэм байгуулснаа эхэлж харчихаад өнгөрсөн үерүүгээ хэрхэн нулимснаа нэг эргэцүүлэн бодно биз. Хүмүүнлэг биш харгис нийгэм Монголд бий болжээ. Хүнийг биш мөнгийг дээдэлсэн нийгмийг ардчилагчид байгуулжээ. Харамсмаар юм. Маш ихээр харуусмаар юм. Аливаа улс орон хөгжин цэцэглэх, уруудан доройтох нь тухайн үеийн төрд буй улс төрчид, эрх мэдэлтнүүд, ард түмнийг төлөөлөгч хэсгийн улс төр, эдийн засаг, нийгмийн дотоод гадаад өргөн цар хүрээтэй бодлогоос ихээхэн хамаарч ирсэн байдаг. Ард түмнийг төлөөлөн төр баригчдын бодлого улс орон, хүн ардаа хамгаалхад чиглэж, нийгэм эдийн засгаа хөгжүүлэхэд анхаарсан зөв бодлого явуулбал тухайн улс үндэстэн сэргэж, хөгжиж, цэцэглэдэг. Харин ард түмнийг төлөөлөн төр баригчдын бодлого нь цөөн тооны хүмүүсийн, гэр бүлийн эрх ямба ашиг сонирхолд үйлчилж эхэлвэл улс орон уруудан доройтож, сульдаж, ард түмний ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгарч, тухайн төр нуран унадаг. Өнөөдрийн Монголын байгаа байдал нь цөөн хүний ашиг сонирхлын золиос болж, уруудан доройтож байна. Ард түмэн ч хэзээ мөдгүй дэлбэрэх дарьтай торх шиг л байна. Ийм л цаг үед улс орныг хамарсан зөвшилцөл явуулж, арга зам хайж гарах гарцаа тодорхойлж, буруутныг шүүхгүй бол улс оронд эмх замбараагүй байдал ноёлж хүн ард хохирч, бусдад орны бэлэн хоол болсоор дуусна. Ардчилагчид алдаагаа хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Буруутан нь хариуцлагаа хүлээх ёстой. Тэгж байж Монгол орон зөв замдаа орж, төр цэвэршинэ. Аливаа улсад хувийн ашиг хонжоо, албан тушаал, нэр алдрыг бүхнээс дээгүүр тавьж, танил тал, хэтэвч нэгтэн, садан төрөл, найз нөхөд, ах дүү нараа тойруулан хүрээлүүлж, идэж уух, өмсөх зүүх, шунан баяжихыг урьтал болгогчдыг төрд гаргавал улс орон урагшлах бус ухардаг тул ардчилсан гэж өөрсдийгөө зарладаг улс болгон ийм хүмүүсийг улс төрийн амьдралаас үг дуугүй шахан зайлуулдаг байна. Төр баригч түшмэд алт мөнгө, албан тушаал, эд хөрөнгө, авгай хүүхэн, архи дарсны боол болж хов хэрүүл, атаа жөтөө төрд нүүрэлсэн үед Монгол улс задарч, бутарч, доройтон мөхөж бусдын идэш болж, эрхшээлд нь орж дарлуулж байсныг түүх гэрчилнэ. Улс орон уруудан доройтох үндэс нь бүх нийтийн харанхуй, боловсролгүй, харалган байдал, ядуу зүдүү, амьдралын хүнд хэцүү, дутмаг, мөнгөөр гачигдмал байдал бий болгох замаар төрд төлөөлөл болгон сонгох хүнээ олж сонгох чадваргүй болгох, хээл хахууль, албан тушаалаа урвуулан ашиглагч, шударга бус, долдой, зугаа хөөцөлдөгч, хувийн ашиг сонирхол, албан тушаалд мөрөөдөгч нөхдүүдийг өөгшүүлэх, давруулах нийгмийн суурь бий болгох явдал байдаг. Монгол өнөөдөр яг л ийм байдалд орсон байна. Өнөөдөр албан тушаал, хөрөнгө мөнгө мөрөөдөгч нам гэх бизнесийн бүлэглэлийн эрх ашгийг хамгаалсан, элдэв янзын сайн сайхан амлалт өгсөн нөхдүүд ард түмний хүссэн хүслээр баг хийж, худал хуурмагаар нүүрээ халхавчлан ард түмнээр тоглож, улс орныхоо эрх чөлөө, газар шороо тусгаар тогтнолоор наадан мөнх наслах юм шиг, мөнгөөр мөнхийн ус худалдан авах юм шигээр аашлан хязгааргүй шуналынхаа золионд Монгол орныг өгч байна. Мөнхийн эрх мэдэл, албан тушаал, мөнгө хөрөнгө гэж байдаггүй гэдгийг хангалттай доромжлуулж, ядарч туйлдаж, хэзээ мөдгүй тэсэрч дэлбэрхэд бэлэн болсон ард түмэн баталж өгдөг юм. Монгол эх орноо одоо л аврахгүй юм бол цаашид цаг хугацаа гэж үгүй. Ямар их доромжлуулсныхаа хариуд ялыг нь асууж, хариуцлагыг нь нэхэх өдөр ойртсоор. Сайн цаг, сайхан амьдрал Монгол эх оронд минь, элэг нэгт ахан дүүст минь тун удахгүй морилон ирэх нь дамжиггүй ээ. Монгол хүн л Монголоо аварна. Өөр хэн ч биш.
Хэ, хэ. Марзан марзан юм их бичжээ. Ерэн онд оросууд монголоос гарч явахдаа монголчуудад сохор зоос ч үлдээгээгүй. Бидэнд мөнгө хялаалгах байтугай оросууд өөрсдөө ч халаас хоосорч дампуурсан. Төр аргаа бараад хоосорсон аж ахуйн нэгжүүдийг эзэнжүүлэх арга хэмжээ авсан. Зардагсан уу, үрдэгсэн үү ямар нэгэн аргаар мөнгө олж үйлдвэлэлээ сэргээх арга хэмжээ шүү дээ. Ер нь тэгээд хуучирсан, хоцрогдсон, үеээ өнгөрөөсөн, хэрэгцээгүй болсон зүйлийг хаягдал авдаг газар л тоож авбал их юм. Өнөөгийн аж ахуйн нэгжүүд бол шал өөр ертөнц. Мөнгө нь байна, шинэ техник нь байна, юм юм л байна. Ерэн он бол бол ердөө түүх. Ердөө дурсамж. Энэ бүхэн болж өнгөрсөнд, монгол улс танигдахгүй болтлоо өөрчлөгдсөнд, монгол орон орчин цагийн ертөнцтэй хөл нийлүүлэн алхах болсонд харамсан гашууддаг хүмүүс бий л байх. Гэхдээ өнгөрснийг хэн ч буцааж чадахгүй. Оросууд монгол орныг дахиад далан жил мөнгөөр угжина гэхэд би лав хувьдаа итгэхгүй. Хүссэн ч эс хүссэн ч, таалагдсан ч эс таалагдсан ч, алдсан ч оносон ч хувь тавилангаа бид өөрсдөө залах ёстой. Улс орноо бид өөрсдөө хөгжүүлэх ёстой. Хичнээн хэцүү байсан ч, хичнээн шантармаар байсан ч, өөрөө өөрийгөө авч явах энэ адармаатай замаасаа бид хэрхэвч ухарч болохгүй. Хэн нэгнээр тэжээлгэж, асруулж амьдрах амьдрал эргэж ирэхгүй.
zov mongol hun mongoloo avarna nambariin enhbayar sainbayariin ganbaatar
zov ene bol ayg uneniig helsen baina an man namaas salahgui bol mongolchuud bid sainaa uzehgui ni
ОРОС ХЯТАД нэг л өдөр муудана ИХ гүрнүүдийн тавилан тийм л баидаг ЗАДАРХА бутрах ч өдөр бий?ЭНЭ бүгдийг тооцох л учиртаи?АНУ 2хөршийг даваад өмөөрч орж ирэхгүи? ОРОС АНУ ХЯТАДЫН сөргөлдөөн ид эхэлж баина ЦААШДААЧ удаан үргэлжлэнэ?ТӨВИЙГ сахихаа яаран баиж зарлах чинь АНУ-н талд баигаагаа хэлж буи хэрэг хэмээн ОРОС үзэж баих шиг баина? ЗӨРҮҮД ОРОС иван тэгж оилгож баигаа бол БОДИТ аюул оирхон баина гэсэн үг?ХОИД хөршөөс аюулч бий АВРАЛЧ бий?АЗНАХ нь зөв баихаа?ХОЖИЛ лав харагдахгүил баина даа?
энэ дээр нэг өмхий үнэртэй ардчилсан хужаа марзан марзан юм их бичжээ гэчихжээ. харин ч маш үнэн юм их бичжээ. монгол улс ардчилал гэх нэрээр балиар заваарсан нийгэм боллоо
Ямар муу ёроор энэ Элбэгдорж нэрт хорт могой Монголын төрийг зайдалваа!!! 7 уулын цаагуур далд ормор!!
Монголд Ардчилсан нийгэм биш, дарангуйлалын нийгэм оршин тогтнож байна.
elbegee chi galzuuran bna shar xadand udaxgui avaachnaa