Уг нь манайх хүн бүрийн сонгох, сонгогдох эрхийг тунхагласан, “ардчилсан”, “эрх зүйт нийгэм” гэсэн тодотгол бүхий сайхан Үндсэн хуультай улс. Нэгэнт “ардчилсан” гээд зарлачихсан болохоор үе үе Үндсэн хуулиа зөрчих нь бас нэг маягийн “ардчилал” юм байна гэж ойлгогдоод байгаа юм. “Ардчилал”-тай учраас бас алдаа байхыг хүлээн зөвшөөрөх л болоод явчихаж байгаа хэрэг л дээ.
Гэтэл нөгөө “ардчилал, олон ургальч үзэл” гээч маань цааш лавшрахлаар алдаагаа засахыг “аймшигт гэмт хэрэгт” тооцох хүртлээ тэнэглэл рүү хөтлөдөг ажээ.
Ухаан санаанд багтамгүй ийм дүгнэлтийг манай олон намуудын дотроос “оймс гозолзуулдаг” гэсэн тодотголоороо ялгардаг нэг намын дарга мэдэгдэв.
Бүр тодруулж хэлвэл үүргээ умартан унтаж байгаад гэнэт сэрсэн Үндсэн хуулийн Цэц хожуу ч гэсэн алдаагаа саяхан засаж Монгол Улсын сонгуулийн тухай хуульд заасан “намын жагсаалтаар” 28 гишүүнийг УИХ-д “суулгадаг” заалтыг Үндсэн хууль зөрчсөн байна гэсэн дүгнэлт гаргасан нь МАХН-ын даргын бодлоор бол “аймшигт гэмт хэрэг үйлдсэн” явдал гэнэ.
Гэхдээ тус намынхан УИХ-ыг 5 хоног саатуулан завсарлага авсны эцэст ямар ч гэсэн “ҮХЦ-ийн дүгнэлтийг хүлээж авна” гэдгээ мэдэгдсэн нь “аймшигт гэмт хэрэг”-ийг хориглож болохгүй гэж үзсэн бололтой. Мөн ч хачин логик шүү.
Манай Ерөнхийлөгч “Ардчиллын амин сүнс” хэмээн магтан дуулах дуртай энэ “Ардчилсан элийрэл” Төрийн ордон дотор бугшин “сүг сүүдэр” болтлоо биежиж, хэн нэгний суган доогуур хулгайгаар шурган орж заларсан цатгалан ноёдын уур бухимдлаар амилан сүүлийн хэд хоногт гэгээн цагаан өдрөөр олны нүдний өмнө “шалдан” гүйв.
Ёстой л зүүдээ ярих гээд хулгайгаа ярив гэгчээр өөрсдийн аминч үзэл, шунал хүслээ шулуухан илэрхийлцгээлээ.
С.Дэмбэрэл гишүүнийхээр бол ҮХЦ-ийн энэ удаагийн шийдвэр “Гадаадын гоё малгай өмсчихөөд тэр нь зохихгүй байгаа бол царай муутай өөрийгөө буруутгах ёстой. Гэтэл бид гадаадын тэр сайхан малгайг голж” тэнэгтэж байна гэнэ.
Уг нь хүн царай төрхөндөө л малгайгаа тохируулж өмсдөг л дөө. Харин эрхэм гишүүн гадаадын өндөр үнэтэй “гоё” малгайд тохируулж нүүр царайгаа засуулах бололтой юм даг аа. Эсвэл царайд нь тохирохгүй ч байсан хамаагүй гадаадын өндөр үнэтэй “гоё” малгай л өмсөж байвал сэтгэл ханадаг шиг байна.
Ямар малгайгаар гоёж, хэрхэн сэтгэл ханах нь таны л хэрэг. Харин өөрийнхөө тэр гаж дур хүслээ нийгмийн жишиг болгох гэж тулгах нь наад зах нь бусдын эрхэнд халдах санаархал, тэр тусмаа гадаадыг шүтэх үзлээ Үндсэн хуулиас дээгүүр тавих нь Төрийн эсрэг гэмт хэрэг рүү чиглэж буй хэрэг юм.
Гэтэл уг “элийрэл” зөвхөн дээрх төдий биш, бүр төрийн ордонд залрагсдын олонхийн хэлсэн үгнээс дээрхитэй утга адил, Үндсэн хуулийг дагаж мөрдөх шаардлагагүй гэсэн санаа илт цухалзаж байлаа. Тэдний бодлоор бол ҮХЦ ийм шийдвэр гаргасан нь
- Парламентын хөгжил дэвшлийг ухраасан хэрэг боллоо гэнэ.
- Олон улсын жишгийг зөрчлөө гэнэ.
- УИХ-д эмэгтэйчүүд суух эрхийг хаан боогдуулсан хэрэг гэнэ.
Буруутгах шалтаг хайж ядахдаа
- Олон жижиг тойрогтой, мөнгөөр уралдсан бохир сонгууль явуулах гэлээ гэж гонгинолдон жагсаж хүртэл үзэв.
Үндсэн хууль зөрчиж парламентаа бүрдүүлэх нь хөгжил дэвшил гэж ойлгодог эргүү бодол санаа төрийн ордон дотроос, эрх баригч улс төрийн намуудаас гарч байгаа нь үнэхээр гайхмаар хэрэг шүү.
Бусдыг гаднаас нь харж даган дуурайхаас бус өөрсдөө сэтгэх чадваргүй ухвар мөчид тэдгээр гишүүд, дарга нарт “Олон улсын жишиг” гээчийн барьж авах уг үндэс нь улс бүр өөр өөрийнхөө Үндсэн хуулиа ягштал дагаж мөрдөхөд оршдог юм гэж хэлээд ч ойлгохгүй л дээ!
Эмэгтэй хүн Үндсэн хууль зөрчиж, нийт ард иргэдийн сонголтоос гадуур УИХ-д суудаг байх ёстой гэж хээв нэг зүтгэж байгаа эмэгтэй гишүүдийн санааг дэндүү увайгүй явдал гэхээс өөр хэлэх ч үг алга.
Тэр ч байтугай “өмнө нь зөрчөөгүй гэж байснаа өнөөдөр зөрчсөн гэж нэг заалт дээр хоёр өөр шийдвэр гаргалаа” хэмээн ҮХЦ-ийг “улс төрчдийн тоглоомын” байгууллага болсныг зэмлэн буруутгав.
Уг нь ҮХЦ-д хандсан наад зэмлэлээ 4 жилийн өмнө л хэлэх байсан юм л даа. Гэтэл өдөр юм хардаггүй шар шувуу шиг, таг дуугүй мэлийж суусаар цаг алдаж, ард иргэдийн шахалт шаардлага, төрөө биш нам сонгодог буруу заалтаас үүдсэн гажуудлын уршигт үр дагавар нь хүлээн зөвшөөрөхөөс аргагүйд хүргэсний дараа, хожуу ч гэсэн алдаа гажуудлаа засаж залруулмагц нь буруутгаж байгаа нь “Чи миний мууг үзэх гэлээ” гэж зүхэхтэй утга нэг юм.
Чухам тэр “намын жагсаалтаар” УИХ-ын гишүүдийг гаргаж ирдэг болсон хуулийн заалтын гайгаар Монгол Улсын Үндсэн хуулийн үзэл санаа үндсээрээ гажуудаж, Төрийн дээд байгууллага болох УИХ-ын суудал намын дарга нарын бизнесийн хэрэгсэл болсныг бүгдээрээ мэднэ. УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдал гэгч нь гажиж, гудамжны нэг намын дарга ордонд орж ирээд өөрийн намаас жагсаалтаар орсон гишүүнээ айлган дарамталж болдгийг ч харж байлаа.
Төр улсын эрх ашгийн төлөө ажиллах тангараг өргөсөн УИХ-ын гишүүд авилгач, луйварчин намын даргаа хамгаалан гудамжинд гарч “манай намын дарга танай намын даргаас бага идсэн, шалгаад байхдаа яадаг юм” хэмээн АТГ-ын үүдэнд эсэргүүцэн жагсдаг жишиг ч бий болсон. Энэ мэтээр улс орны эрх ашгийг биш, намын эрх ашгийг тэргүүнд тавьдаг гажуудал улам гаарч, төрийн ажлыг улс төрийн намууд талцан гацааж, Төр ажлаа хийж чадахаа больсны зовлонг улс орон бүхэлдээ амсаж байгаа.
Энэ бүх гацаа, уршигт үр дагавар л уг заалтыг цуцлахаас аргагүй байдалд хүргэсэн нь бодит үнэн билээ.
Гэтэл ил тодоор Үндсэн хуулийг эсэргүүцэж байгаа, “Ардчиллын сүг сүүдэр” болсон бугшмал булингарт бодол санаа Төрийн ордон дотор амилан босож Төрийн үйл, түмний хүслийн эсрэг элдэв гацаа саад үүсгэхээр хэвлэл мэдээллээр дамжин гадагшлав.
Ийм л хэмжээний ухвар мөчид сэтгэдэг этгээдүүдийг бид өнөөдөр төрд залчихаад сууцгааж байна. Өөрсдийнхөө тэнэгийг гайхуулан ам уралдан “цэцэрхэж” байхыг нь яана гээч!
Ухаантай хүн хэзээд ичих, эмээх мэдрэмжтэй байдаг. Харин эрх мэдэл гэдэг тэнэг хүний ичих, эмээх мэдрэмжийг алдагдуулан, хорт утаа цацах шиг тэнэглэлээ газар сайгүй ийнхүү савсуулдаг ажээ.
Одоо Төрийн ордон доторхи энэ “хорт утаа” нийгэмд хэр нөлөөлж, хэрхэн яаж замхарахыг хүлээх л үлдлээ!
О.Лхагвадорж
Сэтгэгдэл0
Ene yanzaar bol gol tuluv negee kheden luivarchid devshikh sinjtei bolchikhloo. kherev tanai toirogt edgeer namaas negee khedii ner baival kheniig songokh bilee. kherev tiim bol sanal uguud yakhav dee. turiin ergelt khiikh gants bolomj chini songuul shuu dee. Khuduunii malchin nertei makhchid, mal tamlagchid bol ug ch l baina shuu dee.
ард түмэн шууд сонгоно гэдэг утгаар нь нэрсийг нь ил тодоор бичиж тавих лшаардлагыг махн тавиад байгаа шүү дээ хууль дүрмээ ойлгож байгаад бичиж байл даа нэг том тойрогт оруулаад нэрсийг нь дугуйлнал гэсэн үг шүү дээ урд нь нам дугуйлаад нам нь хэн дуртайгаа гаргадгийг ил тод болгох гэсэн санааг битгий мушгиад байл даа ер нь бол оймсонд хавчуулагдаад ордог залууч байна бандажинд хавчуулагдаад ороод ирдэг өвөө нар ч байж л байна
Эрх зүйт төртэй юм бол Үндсэн Хуулийн Цэцийн шийдвэрийг хүлээн авах ёстой. Солонгост эмчилгээ хийлгэж байгаа хүний үгээр солиорцгоох хэрэггүй. Авилгал газар авахад намын нэрээр мөнгө нэхдэг сүлжээнийхэн сандарч байна.
эдийн шуналд хязгаар байдаггүй гэдэг одоо төрийн ордон намын нэрээр мөнгө нэхэж ард иргэд, улсын тусгаар тогтнолыг аюулд учируулсан авилгачдаар дүүрчээ. шинэ сонгуулийн хуульд оруулсан 2 луйварын заалтны нэгийг ҮХЦ үгүй хийв. одоо үлдсэн ганц авралын заалт нь сонгогчийн саналыг хүссэнээрээ луйвардаж болдог хар машин үлдэв. энэ хар машинаар АН, МАН, бусад нам ялахгүй зөвхөн гадаадын эдийн засгийн алуурчдын захиалгаар хөдөлдөг МАНАН мафийнхан гарах боллоо. МАНАН гэдэг бүлэгт АН МАН-ын хөрөнгө ихтэй баячууд цугларсан байгаа. ардчлалын элийрэл дүр эсгэлтийг лав сонгуулиар зайлуулах боломжгүй болов бололтой. хүсээр л зайлуулах үлэв бололтой яанадаа монголчуудаа. та бидний төлөөлөгч маань чөмгөө дундартал биш голийтлоо таргалж иргэд бид ядуурсаар үлдэв. тэд давхар давхар цалин цохиж улсын ажил үйлсийг баллах юм. их хурлын гишүүн гэдэг ажилгүй байдаг юм уу? сайд нь ажил багатай байдаг юмуу? бүү мэд ард түмнээ дээдэлсэн засаг төр л биш байна шүү
tsets dargaa halyylan baij saya gants zuv shiidver gargalaa ali ert l gargah baisan um odoo ih hyral tarah estoish dee teghed harin uyn hyral tarah byryy shiidver gargalaa geed esergyytseed syytsgaaj bn sh dee
gishyyd songyyliin toirogt ochihod odoo edniig hen gargah um be estoi bolj dee gants meht mehendee gedeg biz dee uursdiinhoo bylhai mehendee unaj baigaan ene dee
Uharsan yavdal Tsets uls turiin shiidver gargasan ni bol unen Gehdee unuudriin Mongol oron niigmiin setgehui yls turchdiin bgaa tsarai iim bhad Ene udaa huleej avch l taarah bh 76 toirgoos songogdvol mongol ulsiin negdsen hugjliin bodlogo ugui bolno ldoo 76 tiish ni zuuguud l 76 uur um yariad l Heden songuuliin daraa zarim ni salah tusvaarlah tuhai yarihiig hen bg gehev Umnugovi Bayanulgiigees ehleed l,,,,,
Битгий ингэж солиорч байгаач! Терд чинь хууль туунийг биелуулдэг тушээд гэж байдаг юм Хун болгон энэ нехер шиг биш шуу дээ Терийн хун Монголд зендее л байна Энэ улс бол монгол бидний улс юм Одоо улсаа бодох цаг болсон Юун хонхрын яриа вэ?!
xar mashin bvgdiig bolobsryylchihna.oligarh mafi garah n de
Цэцийн шийдвэрийг дэмжиж бна. Гэхдээ цэц 2012 онд УХ зерчеегуй гэж 4 жил бантагнуулчихаад гэнэт АН МАНын захиалгаар 4 жилийн дараа зерчсен гэсэн шийдвэр гаргаж бгаа нь УХийг хамгаалах биш АН МАНыг хамгаалж буй нь онигоо юмаа. Энэ сэтгуулч 4 жилийн емне энэ нийтлэлээ бичиж бхгуй яасан юм бол эсхул бас л АН МАНын захиалгат сэтгуулч уу
Ямар ч маргаан байхгүй. Үндсэн хуулинд юу гэж заасан тэрний дагуу бусад бүх хууль мөрдөгдөх ёстой юм. Дэлхийн аль ч оронд тийм байгаа. Үндсэн хууль зөрччихөөд эрх зүйт төр, ардчилал энэ тэр гэж ярих ямар ч хэрэг байхгүй. Одоогийн УИХ бол хууль бус УИХ. ҮХЦ-ийн өмнөх шийдвэр хууль бус байсан. Тиймээс өмнөх хууль бус шийдвэр гаргасан ҮХЦ-ийн гишүүд мөн огцрох ёстой.
MONGOLIIN TOROOS ELBEGDORJIIG AN NAM GEH HULGAICH NARIIN BULEGTEI NI ZAILUULAAGUI ZAGT MONGOL HUN HEZEE CH SAIN YUM UZEHGUI SHUDARGA ES SAIHAN AMIDRAL YARIAD CH HEREGGUI BID TER SAIHAN AMIDRAL SHUDARGA HUUL ESIIG ZOVHON ELBEGDORJIIN OMHII AMNAAS L SONSONO MONGOLCHUUDAA AN NAM ELBEGDORJIIG ZAILUULAH MONGOLIIN ARD TUMNII TEMZELD BOSOH ZAG BOLJEE
HULGAICH YAMAGT HUULIIN ESREG BAIDAG ENE HUN TOROLHTNII NUDEER UZEJ MEDERCH BAIGAA YAVDAL MONGOLIIN ARDCILSAN NAM GEH HULGAICH LUIVARCHID YAMAGT MONGOLIIN UNDSEN HUUL BUSAD HUUL TOGTOOMJIIN ESREG TEMZEJ IRJEE HUUL ESIIG HUDALDAJ UNAGANA HUIVALDAJ UNAGAANA GARGANA ARDCHILAL YARIJ OLONHI GEDGEER HUIVALDAJ UNAGAANA BAS BATALNA HUUL ESIIG ULANDAA GISHGESEN ARDCHILAL ARDCHILALCHDIIG BID ODOO YU GEJ NERLEH VE TED MONGOTEI BOLSON ODOO HUN ALAH NI DUTAAD BAINA LUIVARCHIDAA MONGOLIIN ARD TUMEND HUUL GEJ BII BAS TA NARAAS OLUULAA TA NARAAS ILUU BOLOVSROLTOI MEDLEGTEI ARDIIN HUU OLON BII SHUU NEG L ODOR TA NAR SHOROND SUUJ BAINA GEDGIIG BUH MONGOLCHUUDIIN OMNOOS SANUULAV LALAR ARDCHILSAN HULGAICH NAR AA
Хөөрхийдөө үүнийг сараачигч нь Элбэгдоржоос юу авсан болоод бусдыг үгүйсгээд байна аа. Улс орноо хятадуудаар дүүргэх хууль санаачлаад явж байгаа хүнийг шүүмжлэх биш алдаа захралыг нь шүүмжлэж байгаа нэг хэсгийг нь харлуулах зорилгоо урьтал болгожээ. ҮХЦ нь улс төрийн нөлөөнд автаж бүлэг этгээдийн хувийн байгууллага болчихоод байгаа нь аймшиг биш юу юм бэ. ҮХЦ нь шудрага ажиллахаа болихоор өөр юунд итгэх вэ үүнийг сараачигчаа. Хэдэн халтар төгрөг авсан бууны нохой л байна. Улсаа худалдаж байгаа хужаа нараа яагаад бичихгүй байна вэ. Бас нэг хятадын эрлийз эрээчигч л байна.
зөвөө зөв одоо хар машингүй согууль өгөх ард олны саналыг ав эс тэгвээс бид сонгууль өгөхгүй гэдэгээл хэлэлцэе.500сая сонгогчийн саналыг энэтхэг гараарл тооллоо.24сая сонгогчийг Европийн холбоо гараар,дайны утаан дунд Украйн мөн л гараар тооллоо. Ер нь согуулийн хайрцаг авч зугтдаг нь хэн билээ дээ мартаагүйл байна.Хайрцагаа нохой шиг гинжилчихе? тэгээд л болоо
Эрхэм хүндэт Ерөнхийлөгчөө энэ төр чинь сүйрч байгаа юм биш үү яанадаа
Энхбаярын үед загалмаилсан эцэг энэ тэр гээл эрх барьж баих үед нь хэлтээ амтаи болгон л шүүмжилдэг баисан ГЭТЭЛ одоо Элбэгдоржииг СӨрөг хүчин гээд баигаа МАН ын НЭГ ч УИХ ын гишүүн шүүмжилдгүи харин ард түмэн л шүүмжилдэг аидгүигээрээ тэхлээр ардчилал эрх чөлөө баина уу тотилитар дэглэм ноерхсон он жилүүд баилаа аидас хүидэстээ Бүхэл бүтэн МАН аих гэждээ эсвэл Эбээтээ нэг хөнжил
Алив Алтанхуяг Ерохийлэгчтэй шоргооцолдоод балайраад байсан АТГ гавлаад аваад явсануу газрын гавруу оровуу.Дааганаас унаж ухдэггуй юм ДАРВАГАРААС унаж ухдэл болдогыг мэдэхгуй яваа дорводуу чи
Эзэнгүй төрийн эмгэнэл боолууд төрийн толгойд гарч Монгол төр улсыг минь самрав