Олон Улсын Валютын Сангийн EFF хөтөлбөрийн хүрээнд Монголын арилжааны банкуудад хөндлөнгийн хяналт шалгалт хийх болсонтой холбогдуулан "Голомт" банкны хууль бус үйлдлийн тухай нийтлэлийг дахин хүргэж байна. Судлаач Д.Ганхуягийн бичсэн энэ нийтлэлийг Монголын ямар ч сонин, вэб сайт нийтлээгүй бөгөөд "Голомт" банк реклам сурталчилгааны гэрээ хийсэн гэх Олон Нийтийн Мэдээллийн Хэрэгслүүддээ өөрсдийнх нь үйл ажиллагаатай холбоотой сөрөг мэдээлэл хэвлэхгүй байхыг шаарддаг аж.
Sonin.mn
Манайхан банкыг мэддэг ч үгүй, мэдэхийг хүсдэг ч үгүй. Банкны луйвар дээрэм бичиж байсанд орвол халааснаас “шуусан” 1000 төгрөг бичвэл манайхан арай илүү шуугина гэдгийг би дэндүү сайн мэднэ.
Банкны луйврын тухай “чамгүй юм” бичихэд өөдөөс хар мянган “либерал онол” ярьж солиордог сэхээтэн нэрт балай өвчитүүд манайхаар дүүрэн. Ингэж балайраад солиороод байхаар чинь цаад банкирууд болон улс төрчид чинь Та нар шиг мангуу тэнэг шааруудыг маллаж, шулан мөлжихгүй яадгийм ?! Байдал хэдий ийм “хүнд хэцүү” ч улс үндэстнээ гэсэн сэтгэлээр банкны луйвар дээрмийг илчлэхээс өөр арга надад алга. Харин одоо бол би загнуулж чадахгүй шүү…
Гадаадад гарсан мэдээ
Энд өгүүлэх зүйлс бол “Голомт” банкны “гал тогооны” жинхэнэ эх баримтууд юм. Эх сурвалжтайгаа, хаашаа ч хөдлөх, бултах аргагүй жинхэнэ баримт. Харин асар их бодит баримтаас олон нийтэд “ойлгомжтой” байдлаар товчилсон ганц л асуудал бий. Дэлгэрэнгүйг хэзээ үзүүлэх нь миний хэрэг болохоос уншигчдын хэрэг биш. Түүнээс гадна эгзэгтэй үед галаар тоглож өөрөө шоронд гүйгээд ордог тэнэг хүн би биш. Бас байгаа бүх сумаараа нэг мөсөн галлаад хаядаг шинэ цэрэг ч би биш. Иймээс миний өгүүлж буй баримтууд ноцтой бөгөөд ихээхэн үр дагавартай…
2014 оны 1 сарын 27-нд Reuters агентлаг монголын талаар нэгэн шуурхай мэдээг дэлхий дахинд цацав. Гарчиг нь “Шуурхай мэдээ: Абу-Даби-ийн хөрөнгө оруулагчид банкны хэд хэдэн удирдлага солигдсоны дараа Монголоос зугтаж эхлэв”. Энэ сүртэй гарчигтай, сүртэй мэдээ Монголоос бусад бүх оронд түгж ихээхэн шуугиан тарьсан нь мэдээж хэрэг. Харин Монголд улс төрийн маш хүчирхэг оролцоо нам дарсан учраас монголчуудын олонхи үүнийг мэдээгүй өнгөрсөн юм.
Энэ мэдээг:
http://www.reuters.com/article/us-mongolia-golomt-idUSBREA0Q1MZ20140127#p0Asm6teiDbUy6CZ.97
линкээс одоо ч гэсэн шалгаад лавлан үзэж болно.
Энэ мэдээнд Абу Дабигийн Хөрөнгө Оруулалтын зөвлөл Монголын “Голомт” банкинд 2010 онд 25 сая ам.доллар зээлдүүлсэн бөгөөд тус банкинд 15 сарын турш хийсэн нөр их шалгалтын үр дүнд эх сурвалж хийгээд гадаад аудитортой холбоотой удирдлагын нэн ноцтой дутагдал илрүүлсэн ба харилцаагаа таслахаар Монголд ирсэн гэж Ройтерс дурдсан юм.
Энэхүү маргаан Абу Даби “Голомт”-ын таван жилийн өрийг хугацаанаас нь өмнө худалдаж авах уу, эсвэл Лондонгийн арбитражийн шүүхээр орох уу гэдэгтээ тулаад байгаа гэдгийг дурдсан нь ихээхэн ноцтой асуудал байсан юм.
Мөн Абу Дабигийн буруутгаж байгаа “Голомт” банкны дотоод дахь салан задгай байдал Монголын орд газруудыг дөрөвний нэгд хамаарах бөгөөд сүүлийн сард монголын банкнуудын дунд бий болсон хамтын удирдлагын арчаагүй байдал рейтингийн агентлагууд хийгээд Дэлхийн Банкны санааг маш ихээр зовоож байгааг дурдсан.
Японы уул уурхай, барилгын тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэгч Иточу Корпораци 2007, 2008 онуудад монголын “Голомт” банкинд аккредетивээр 43 сая $-ын зээл олгосон ба түүнийгээ нэхэж “Голомт” банкыг шүүхэд өгснөөс Абу Даби “Голомт” хоёр муудалцаж маргах болсон аж.
Энэ аккредитив нь худалдааг хөнгөвчлөх банкны баталгааны хэлбэр аж. “Голомт”-д алт олборлогч Алтан Дорнод монгол гэх нэг том захиалагч байсан юм. Тэр нь японоос тоног төхөөрөмж авдаг. Ингэхлээр “Голомт” Иточу-д үйлчлэх ёстой байсан аж. Асуудал мөнөөх “алдар цуут” Сергей Паушок руу хүрч ирж байна. Харин энийг яривал тун ч их юм сөхөж болох л доо…
Голомт гэж юу вэ ?
Энэхүү “гадаад мэдээ” монгол судлаач надад огтхон ч сонин биш байв. Учир нь энэ гадаад мэдээ гарахаас хавьгүй өмнө “Голомт” банк салж нийлсэн хэрүүл хийж, улмаар монголын банк санхүүгийн систем бүхэлдээ доголдол доройтолд орж, түүнийг нь төр засаг нууж хааж байгаа учир шалтгаан надад хавьгүй илүү сонин байсан. “Гадаад” мэдээллийн хувьд яаж яваад манай хэрүүл Ройтерын шуурхай мэдээлэл болж дэлхийд түгсэн нь бас л сонирхолтой байв.
Надад “бүрэн хэмжээний багц” мэдээлэлтэй болж системийн анализ хийхэд тун “өчүүхэн зүйл” дутаж байв. Одоо энэ “багц мэдээлэл” надад бүрэн байна. Тэгээд л түүнийхээ “зах зухаас” хүргэж байна…
“Голомт” банк 1995 оны 3-р сарын 6-ны өдөр “Бодь интернэйшнл” ХХК-ийн охин компани болон үүсгэн байгуулагджээ. Одоо “Голомт” анх үүсэн байгуулагдсан элдэв үүх түүх ярих онцын шаардлага алга. Өдгөө “Голомт” банкны 84,66 хувийг Бодь групп, 10,16 хувийг Свисс МО ХХК, 5,02 хувийг Трафигура ХХК, 0,16 хувийг АХЭХ компани эзэмшдэг гэж ярьдаг. Яг үнэндээ бол “Голомт”-д гадаадын 3 хөрөнгө оруулагч бий. Credit Suisse 2007 онд 10 сая доллар зээлүүлсэн, мөн швейцарийн Мо Investment AG “Голомт”-ын 10%-ийг эзэмшдэг, голландын худалдааны Trafigura фирм 5 хувь эзэмшдэг. Одоо бол энэ нь ердөө л “түүх” болон үлджээ.
2011 оны эхний хагас жилийн байдлаар “Голомт” банкны цэвэр ашиг өмнөх оноос 74 хувиар өсч, 15.04 тэрбум төгрөгт хүрсэн бөгөөд өөрийн хөрөнгийн өгөөж 31.4 хувьтай байсан юм. ”Голомт” дотоодод төдийгүй олон улсын нэр хүнд бүхий байгууллагуудын итгэлийг хүлээж, дэлхийд тэргүүлэгч Кредит Свисс, Абу Дабигийн Хөрөнгө Оруулалтын Зөвлөл, Швейцарийн Swiss-MO болон Трафигура Бэхээр Би.ви банктай хувь эзэмших сонирхолд суурилсан хоёрдогч өглөгийн зээлийн гэрээ байгуулж, хөрөнгө татсан Монголын цорын ганц банк болж байв. “Голомт” дотоодын зах зээлийн карт болон олон улсын төлбөр тооцооны 60 хувь, гадаад худалдааны санхүүжилтийн 50 хувь, гадаад төлбөр тооцооны 40 гаруй хувийг дангаар гүйцэтгэж Бээжин, Лондон хотуудад төлөөлөгчийн газраа ажиллуулж байсан.
Гэтэл 2012 оны намраас “Голомт” банк уг сууриараа баларч эхлэх нь тэр. Эдүгээ “Голомт”-ыг “аврах ажил” монголын улс төрийн №1 асуудал болон хувираад байна.
“Голомт”-ын гал тогоонд юу болов ?
Олон нийт аль хэдийн мэдэх болсон дараах асуудлуудыг ахин нэг анхаарахад илүүдэхгүй. Үүнд:
1. Өмнөд Солонгосын LG.Samsung корпорацид холбогдох удаан хугацааны, их хэмжээний дүнтэй төлөгдөөгүй аккредитив.
2. Хойд Солонгос дахь өөрийн харилцагчтай найдваргүй гүйлгээ хийсэн ба чингэхдээ АНУ, НҮБ-ын зүгээс тавьсан хоригийг зөрчсөн.
3. Терроризм ба мөнгө угаахын эсрэг хууль тогтоомжийг зөрчин үл бүтэх этгээдүүдтэй хамтарч ажилласны улмаас томоохон улсуудын элчин сайдын яамдуудад хүндрэл үүсгэсэн.
4. Олон улсын санхүүгийн үйл ажиллагааны зорилгын хүрээнд терроризм ба мөнгө угаахтай тэмцэх асуудлаар тус улсын нэр хүнд сэвтэж байгаа бөгөөд одоогийн байдлаар Монгол улс “Хар” буюу маш ноцтой гэсэн бүсээс дөнгөж нэг түвшин дээгүүр буюу “Саарал” бүст бүртгэлд орсон.
2007-2008
“Голомт” Алтан Дорнод Компанийн нэр дээр Иточу-д нийт 5,23 тэрбум иен буюу 65,4 сая ам.доллартай тэнцэх 76 тэрбум төгрөгийн 23 ширхэг үл сэргээгдэх аккредитив нээж олгожээ. Энэ үед дээрх аккредитивийн нийт дүн “Голомт”-ын үндсэн хөрөнгөөс 1,7 дахин их байсан бөгөөд хуулинд заасан тус банкны зээл олгох хязгаар болох 8.8 тэрбум төгрөгийн хэмжээнээс 8 дахин давсан байв. Түүнчлэн эдгээр аккредитивыг банкны тооцооны бүртгэлд зохих ёсоор оруулаагүй буюу холбогдох эрх бүхий хүмүүст мэдэгдээгүй байжээ.
2008
“Голомт”-ын нэр бүхий удирдлага интернет тоглоомын оператор ба эмийн худалдааны борлуулагчидтай бизнесийн харилцаа тогтоох талаар Гүйцэтгэх захиралд дарамт шахалт үзүүлж байв. Мөн Мэдээллийн технологийн хэлтсээс өмнө хийгдсэн банк хоорондын гүйлгээний SWIFT дугаар ба аккредитив нээсэн, баталгаажуулсан талаарх мэдээлэл алдагджээ. Үүнийг удаан хугацааны туршид үйл ажиллагааны буюу процессын алдаа (albeit ехtгаогdіпагіlу negligent) мэтээр ойлгуулж иржээ. Гэхдээ энэ нь Иточу-д олгосон аккредитив залилангаа…хяналт шалгалтаас нуун дарагдуулах зорилгоор мэдээллийг санаатай устгасан үйлдэл байжээ.
Н2, 2011
“Ваnkегs Blanket Воnd” стандарт нэвтрүүлэх, хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ашгийг хамгаалах зорилготой Захирал ба Ажилтнуудын даатгалыг бий болгохоос зайлсхийх компанит ажиллагааг Баясгалан болон Үйл ажиллагааны захирал Мөнхтөр нар өрнүүлэв Дээрх ажлуудыг хийхэд нууцын зэрэглэлтэй асуудлуудыг зохих хэмжээгээр нээлттэй болгох шаардлагатай байжээ.
2011 оны 11-р сар.
Аудитын комиссын дарга Ганжолоо Mongolian Aiгlines-г үүсгэн байгуулагдах үеэр “Голомт”-ын Хувийн банктай харилцах хэлтсээс 2 тэрбум төгрөгийг бэлнээр гаргуулсан ба үүнд Баясгалан гол үүрэг гүйцэтгэжээ.
2012 оны 1-р сар
Баясгалан 2011 оны 6-р сард Вашингтонд Ерөнхийлөгч Элбэгдоржийн гарын үсэг зурсан Boeing 767 -ЗОО нисэх онгоц худалдан авах гэрээтэй холбогдуулан МИАТ-ын санхүүд онгоц хүлээн авахын өмнөх богино хугацааны санхүүгийн хяналт хийх Зээлийн хорооны хамтарсан шийдвэрийг биелүүлэх ажиллагаанд саад хийв.
2012 оны 2-р сар.
“Голомт” олон улсын хөрөнгийн бирж дээр ІРО гаргах бэлтгэл ажлын хүрээнд менежментийн багийг чадваржуулах 2012 оны Бизнесс төлөвлөгөөний Төсөв ба Хүний нөөцийн асуудлаарх хэсэгт заасныг үндэслэн 2011 оны 11-р сард ТУЗ-аас батлан томилсон Гүйцэтгэх захирал болон “Голомт”-ын Лондон дахь төлөөлөгч Жэрими Дэнтон Кларк-д шинээр ажилтан авахыг хориглов. Энэ нь дээгүүр албан тушаалын ажилтнууд бүгд нэг хүний хяналтад орсныг баталж байна.
2012 ны 4-р сар
Гүйцэтгэх захирал МИАТ-ын зээлийн гэрээнд тусгайлан хийсэн нууц нөхцлүүд байх боломжтой гэж санаа зовних болов.
2012 оны 5-р сар.
Удирдлага болон ТУЗ-д мэдэгдэлгүйгээр Японы Иточу корпораци 5 жилийн дараа зээлийн аккредитивээ төлөөгүй нөхцөлд “Голомт”-ыг шүүхэд хариуцагчаар татахаа мэдэгдэв. “Голомт”-д удаан хугацаанд ажилласан 3 ажилтан, тухайлбал Эрдэнэсийн сан ба Дотоод аудитын дарга нарыг гэнэт Бодь руу шилжүүлэх шийдвэр гаргав. Баясгалан өөрийн залилан хийсэн шилжүүлгээ нуун дарагдуулж гэм буруугүй 3-дагч этгээдэд тохохын тулд ТУЗ, Гүйцэтгэх захирал болон хүний нөөцийн зөвлөлд мэдэгдэлгүйгээр Спенсер Стюартад хандан түүнд Гүйцэтгэх захирлын оронд хүн тавих санал эхлэн гаргаж хэн нэгнийг хайж олох талаар хөөцөлдөх тухай ярьж эхлэв.
2012 оны 7 -р сар.
Мөн л удирдлагад мэдэгдэлгүйгээр Иточу корпораци Улаанбаатар хотын Чингэлтэй дүүргийн шүүхэд хандан “Голомт”-оос урт хугацааны төлөгдөөгүй аккредитивийн төлбөрт 3.4 тэрбум иен /43 сая ам.доллартай тэнцэх/ гаргуулах нэхэмжлэл гаргав. Нэхэмжлэлийн дүн “Голомт”-ын үндсэн хөрөнгийн 34%-тай тэнцсэн бөгөөд…дүрмэнд зааснаар шүүх төлбөрийн хэмжээг…хүртэл буулгах боломжтой байсан юм. Ар араас нь гарган тавьсан хуурамч баримт, шилжүүлгийн нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрч гарын үсэг зурснаар “Голомт”-ын эсрэг гаргасан энэхүү нэхэмжлэлд Банк өөрийгөө өмгөөлөх боломжгүй болов.
ТУЗ-ийн хурлаар Н1 2012 үр дүнг хэлэлцэх явцад 2 удаагийн хачирхалтай тохиолдол гарсан юм.
Нэгдүгээрт, Баясгалан 2012 оны үлдсэн хугацаанд бонд гаргах асуудал Банкны хувьд амжилт олохгүй гэж үзэж байгаа ба үүнтэй холбоотой удирдлага бондын хугацаа сунгах, нэмэлт зардал гаргахгүй байх нь зүйтэй гэсэн мэдэгдэл гэнэт хийв. Гүйцэтгэх захирал энэ асуудлаар санал нийлээгүй бөгөөд түүний хийсэн анализ үндэслэлгүй болох талаар тайлбарлав.
2012 оны 9 дүгээр сар
Албан уулзалтаар Засгийн газрын зүгээс авч хэрэгжүүлж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулалтанд сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй арга хэмжээнээс үүдэн саарч буй эдийн засаг, нөөцийн өсөлт, бизнесийн төлөв байдлын үед бидний энэ тэргүүний авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ бол Монголын санхүүгийн бүтцийн тогтвортой байдалд хувь нэмрээ оруулсаар байх явдал хэмээн Гүйцэтгэх захирал дурьдав. Гэтэл Баясгалан Гүйцэтгэх захирлын өөдөөс “надад наад Монгол чинь хамаагүй” гэж хариулав.
2012 оны 10 дугаар сар.
Гүйцэтгэх захирал гадаад эх сурвалжаараа дамжуулан ИТОЧУ-ийн заргын талаар нарийвчлан судалсан. Түүнд энэхүү асуудалтай холбоотой “Голомт” дотор дотоод харилцаа холбоо байхгүй. Тэрээр ИТОЧУ-гийн заргын талаар “Голомт”-ын төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүд болон хөрөнгө оруулагчдад мэдээлсэн бөгөөд тэд Баясгаланг ИТОЧУ-тай уулзуулж Монголын банкны систем болон “Голомт”-ын хадгаламж эзэмшигчдийн цөөрөлт, алдагдлыг бага байлгах үүднээс ятгах стратегитэй байна.
10 дугаар сарын 9/10
Ерөнхий захирал ИТОЧУ-гийн хэргийг ТУ3-д бүхэлд нь танилцуулсан. Энэ үед Абу Дабигийн зөвлөх Кутиз дахиад энэ хэрэгт утсаар хөндлөнгөөс оролцов. Баясгалан гурван өөр нөхцөл бүхий зээлийг эрс үгүйсгэсэн бөгөөд түүний олон удаагийн хууль бус үйлдэл, ИТОЧУ-гийн заргын асуудал илэрснээс үүдэн түүнийг Ерөнхий 3ахиралын албан тушаалаас өөрчлөх шийдвэр гаргав. Түүнийг халсны дараа Ерөнхий 3ахирлаар Л.Болдхуягыг томилсон. ТУ3 Гүйцэтгэх захиралд Иточу компанитай ярилцаж тохиролцохыг хичээж, банкыг аюулд учруулж байгаа нөхцөл байдлыг өөрчлөх оролдлого хийх даалгавар өгөв. 2012 оны 05 дугаар сарын 01-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон Ашиг Сонирхлын зөрчлийн тухай хуулийг зөрчин Сүхбаатар аймгийг төлөөлөн УИХ-ын гишүүн болсон М.Зоригт 2 өдрийн хуралд оролцон Баясгаланг дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн. Баясгалангийн албан тушаалаасаа буусан нь хүчин төгөлдөр болсоны үдээс хойш Баясгалан болон түүний хувийн туслах Мандах нар хараат бус гишүүн Үнэнбатыг Баясгалангийн өрөөнд байхад хар арьсан цүнхнээс том боодол бүхий мөнгө гарган тоолж байсан.
10 дугаар сарын 12.
Гүйцэтгэх захиралын зүгээс Дэлхийн банкны ээлжит хуралд оролцож байсан Монгол Банкны Ерөнхийлөгч Н.Золжаргал болон Мөнгөний бодлогын газрын захирал нарт бүх нөхцөл байдлыг мэдэгдсэн.
10 дугаар сарын 15.
ТУ3-ийн даалгавараар Гүйцэтгэх захирал Токио хотод Иточу компанитай шууд ярилцахаар очихдоо: Иточу компани 5 жилийн турш Баясгалантай шууд яриа хэлэлцээ хийж байсан, мөн Иточу “Голомт” руу сар бүр зарга, мэдэгдэл явуулдаг байсан гэдгийг олж мэджээ.
Чингэлтэй дүүргийн шүүхэд Иточу компани нэхэмжлэл гаргахаасаа өмнө албан ёсоор “Голомт”-д нэхэмжлэлийнхээ талаар 2012 оны 07 дугаар сарын 07 -ны өдөр мэдэгдсэн байна.
10 дугаар сарын 19.
УИХ-ын гишүүн М. 3оригт Монгол Банкны Ерөнхийлөгч Н.Золжаргал руу: “Голомт”-ын ТУ3-ийн гишүүн байсан гээд 9, 10-д болсон ТУ3-ийн хурал хүчин төгөлдөр бус хэмээн бичсэн байна. Энэхүү зөрчилтэй захиа нь Монгол Банкнаас илгээгдсэн. Нэгд, Л. Болдхуягийг “Голомт” банкны Ерөнхий захиралаар томилсныг албан ёсны болгох тухай, хоёрт, ТУ3-ийн хурлын тэмдэглэл албан ёсоор гарын үсэг зурагдах хүртэл хуучин Ерөнхий захирлын үүрэг хэвээр байх тухай ТУ3-ийн хурлын тэмдэглэл, албан захианы хамт эхээрээ 10 дугаар сарын 17-ны өдөр Монгол банк руу илгээгдсэн бөгөөд энэ нь “Голомт”-ын доторх шударга бус ажилтны үйлдлээс болж илчлэгдсэн.
11 дүгээр сарын 16.
SFI Капиталын ТУ3-ийн заавраар ИТОЧУ-гийн асуудлыг тодруулснаас дараах дүгнэлт гарав:
2007 онд 2,23 тэрбум иен /ойролцоогоор 65 сая ам доллар/ авснаас 3,4 сая иенийг /ойролцоогоор 43 сая ам доллар/ төлөөгүй байсан. 2007 онд ИТОЧУ-д тавьсан зээл “Голомт”-ын нийт хөрөнгөөс 2,2 дахин, энэ нь хувийн зээлийн хязгаараас 11 дахин их байсан. Зээлийн эргэн төлөлтийн үүрэг “Голомт”-ын балансад тусгагдаагүй байна. Б-ийн хараат бус тайланд “Голомт”-ын 4 удирдлагын ахлах ажилтны хуурмаг ажиллагаа энд оролцсон байна.
Ойлгомжтой хэлэхэд Гүйцэтгэх захирал, ТУЗ, Монгол банк гадаад аудитууд болон зээл, хөрөнгийн шинжээчид бүгд Банкны алдаатай хяналтаас болж энэхүү зээлийн үүрэг нуугдсан байсныг илрүүлж чадаагүй байна.
11 дүгээр сарын 16.
УИХ-ын гишүүн М.Зоригт Сүхбаатараас шөнө дунд ирэнгүүтээ шууд Гүйцэтгэх захиралын албан өрөөнд өглөө эрт Г.Ганбатын хамт ирж дараах зүйлсийг санал болгожээ:
– Гүйцэтгэх захиралд албан үүргээ сайн гүйцэтгэж байгаад талархал илэрхийлсэн.
– Гүйцэтгэх захиралын цалинг өнөөдрөөс эхлэн нэмэх болно. Мөн маш сайн улирлын урамшуулал амласан. Ерөнхийлөгчийн шагнадаг том одон медалиар шагнах болно.
Үүний хариуд Гүйцэтгэх захирал дараах хариултыг өгчээ:
– Өөрийн үйл ажиллагаандаа шудрага байдлыг ханган ажиллах болно.
– Аливаа нэгэн хууль бус үйлдэл хийхгүй бөгөөд ийм байдал үүсвэл шууд ил гаргаж, ТУЗ-д мэдэгдэнэ.
– Хадгаламж эзэмшигчдийн болон хувьцаа эзэмшигчдийн ашиг сонирхлын эсрэг аливаа хууль бус үйлдэл ТУЗ болон Удирдлагын зүгээс даалгасан ч хийхээс татгалзана. Монгол банкны дүгнэлт гарах хүртэл эрх зүйн байдал нь тодорхойгүй байгаа.
– Зоригтын албан тушаалыг хүндэтгэх үүднээс түүний энэхүү үйлдэл болон Ганболдыг авилгадах гэсэн оролдлогыг нь Авилгатай Тэмцэх Газар мэдэгдэхгүй…
Энэ уулзалт болсон өдрийн үдээс хойш Болдхуягыг Голомт Банкны Ерөнхий захирлаар, мөн Гүйцэтгэх захирал томилохыг зөвшөөрсөн Монгол Банкны шийдвэр гарсан. Мөн Иточу-гаас “Голомт”-ын эсрэг зарга мэдүүлсэн мэдэгдэл ирсэн. Уулзалтын турш Ерөнхийлөгч утсаа оролдоод анхаарлаа төвлөрүүлээгүй тул Гүйцэтгэх захирал “Голомт” банкинд үүсээд байгаа аюултай асуудлын талаар мэдэгдээгүй.
11 дүгээр сарын 22.
Абу Даби Хөрөнгө Оруулалтын Зөвлөлийн АОІСІ ТУЗ-ийн гишүүнд нэр дэвшээд байсан Марк Кутиз Улаанбаатар хотод айлчилсан. Түүнийг ирэхээс өмнө ТУ3-д Баясгалангийн эсрэг байдал үүссэн, түүний бас сөрөг хандлага уулзалтууд дээр болон хувийн и-мэйлүүдээр явагдаад эхэлчихсэн байсан. Мөн FSІ-ийн томилолт, ИТОЧУ-гийн зээлтэй холбоотой шалгалтууд эхэлчихсэн байсан FSI нь АDІС-ийн өмнөөс магадлан шалгалт хийхээр 2 удаа Улаанбаатарт ирсэн.
Түүний энэхүү айлчлалын үеэр Кутиз Болдхуяг болон Гүйцэтгэх захиралын аль алинтай нь бус, Баясгалан, 3оригт нартай л уулзсан. Кутиз богино хугацааны айлчлалынхаа дараа Японд очиж, ач холбогдол бүхий харилцаагаа түр завсарлаж, Монголоос үүдэлтэй их дарамт байгаа мэтээр дүр эсгэсэн…Кутиз 12 дугаар сард болох ТУ3-ийн хуралд оролцохоос татгалзсан. Хэдий тийм ч 2 жижиг хувьцаа эзэмшигч болох Баясгалангийн оронд түүний эхнэр Мөнхцэцэг болон СОО Мөнхтөр нарыг ТУ3-н гишүүнд нэр дэвшихэд татгалзсан. Мөн Михайл 3елдович 2013 оны эхээр Абу Дабид айлчлахад Кутизын туйлбаргүй байдлыг /volte face/ өөрчилсөн байсныг олж мэдсэн. Тэрээр 2010 онд батлагдсан Банкны тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлд заасан хадгаламж эзэмшигчдийн эрхийг хамгаалах ТУ3-ийн үүргийг биелүүлэхээс илүүтэйгээр өчүүхэн, тэнэг тайлбар тавьж байсан.
11 дүгээр сарын сүүл
Энэ үед “Голомт”-д хяналт шалгалт хийж байсан хатагтай Сарангэрэл руу дайрч, Би бүгдийг худалдаж авч чадна хэмээн сагсуурсан байна.
2012 оны 12 дугаар сар
ТҮ3 эцэст нь Баясгаланг ТҮ3-ийн гишүүн болон Ерөнхий 3ахирлын албан тушаалаас нь чөлөөлсөн. Баясгалан өөрийн эхнэр Мөнхцэцэг болон СОО Мөнхтөрийн /FSІ-ийн дүгнэлтэнд дурдсанаар ТУ3-ийн гишүүн болон удирдлагын аль аль нь хууль бус үйлдэлтэй холбогдсон, нуун дарагдуулсан бол хариуцлага хулээнэ/ албан тушаалын байдлыг ашиглах, хувьцаа эзэмшигчдийн хуралд хяналт тавихыг оролдсон гэж хувьцаа эзэмшигч, хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хоёуланг нь татгалзаад байхад томилогдсон.
2013 оны эх.
Шинээр томилогдсон ТУЗ 2012 оны санхүүгийн тайлант хугацааг дуусгаж, Ernst & Young болон PricewaterhouseCoopers–ээр аудит хийлгэж, өөр олон асуудлууд нуугдаж байсныг мөн илрүүлжээ.
PwC–ээс ТУЗ–д тавьсан тайлангийн дагуу 2012 оны эхээр “Голомт” банк “Хүннү Айр” компаний зээлд баталгаа гаргажээ. “Голомт” банк тус компаний хоёр нисэх онгоц худалдан авсан лизингэд баталгаа гаргасан талаар E & Y болон PwC нар тайландаа тэмдэглэжээ. Энэхүү баталгааг мөн л ТУЗ–ийн гишүүдэд мэдэгдэлгүй гаргасан байна.
2013 оны 1 дүгээр сар
Өмнөх гүйцэтгэх захирал Монголиан Эйрлайнст онгоц түрээслэх банкинд тэмдэглэгдээгуй баталгаа гаргасан захиаг Баясгалан гаргасан тухай Е and Ү аудитын компанид мэдэгдсэн. Энэ ажиллагаанд Баясгалан Бодь группын холбогдох талуудын оролцоотойгоор голлох үүрэг гүйцэтгэжээ…Энэхүү хугацаанд Эйрнст энд Ёонгийн Монгол дахь салбарын бүх шатанд хүний нөөц том хэмжээний хөдөлгөөнд орсон. Баясгалан өмнөх захирлын гэрээг үргэлжлүүлэн зөрчсөөр банкирын шагналын арга хэмжээнд оролцсон албан айлчлалын зардал, гэрээний дагуу хүлээсэн санхүүгийн нөхөн олговоруудыг олгохыг ТУ3 болон удирдлагуудад хориглосон шийд өгсөөр байсан.
2013 оны 2 дугаар сар
“Голомт”-ын Монголиан Эйрлайн дахь гол хамтрагсад нь урт хугацаанд үргэлжилсэн луйврын хэрэгт холбогдон эрүүгийн хэрэг үүсгүүлж саатуулагдсан. Голомт банкны салбарын менежер асан, мөн Баясгалангийн ойр дотны ажиллагсад энэ хэрэгт буруутгагдсан. Баясгалан Траффигура компаний төлөөлөгч Зидовичид би банкийг ажиллуулсаар ирсэн, цаашид ч ажиллуулна гэдгээ нотолж Банкны тухай хуулийн 31 дүгээр зүйл, болон Компаний тухай хуулийг зөрчин одоогийн удирдлага болон ТУЗ-н гишүүдэд зохисгүй хяналт хэрэгжүүлсээр байсан.
2013 оны 3 дугаар сар
Эйрнст энд Ёонг: Иточугийн луйвар, зарим гүйлгээний луйвар, Монголиан Эйрлайнсийн бүртгэгдээгүй баталгаа, үр нөлөөгүй компанийн засаглал, банкны дотоод харилцааны ил тод бус байдлын улмаас “Голомт”-ын 2012 оны санхүүгийн жилийн аудитын тайлан гаргахаас татгалзав.
Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүд FSІ-ийн зөвлөмж, санал бүхий тайланг үл тоомсорлож, тэдний саналыг сонсолгүйгээр хэрэгсэхгүй болгосон.
2013 оны 4 дүгээр сар
Кутиз Монгол банкны захирал Золжаргал болон ТУЗ-*ийн гишүүдэд компанийн засаглалыг хэрэгжүүлээгүй 16 үндэслэл бүхий захиаг 4 сарын 15-ны өдөр илгээж өөрийгөө хамгаалах үүднээс ТУЗ-ийн гишүүнээс чөлөөлөгдсөн. Монголын олимпын хорооны дарга 3агдсүрэн Монгол улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид 2012 оны 12 дугаар сард болсон олимпын үндэсний хорооны сонгуулийн үеэр Баясгалангийн үйлдсэн авилгын 3 хэргийн тухай нээлттэй захиа илгээсэн. “Голомт” банкны ТУЗ-ын хурлаар зөвхөн нэг түрэмгий хувьцаа эзэмшигч Бодь-ийг хянаж буй Баясгалан маргаан өрнүүлж Траффигурагаас нэр дэвшигчийг цуцалсан.
Спентр Стюарт үр нөлөөтэй компаний засаглалыг хэрэгжүүлээгүй гэсэн үндэслэлээр гүйцэтгэх захирлын үндсэн ажлаас чөлөөлсөн. Үүний дараа ТУЗ-ын гишүүд Баясгалангийн хяналтад байж гадны хөрөнгө оруулагчдыг үл тоомсорлон Ганболдыг гүйцэтгэх захирлаар томилсон нь удаан хугацааны луйвар, авилгалыг үргэлжлүүлэхэд хүргэсээр байна. Гол гадаад гүйлгээний түншлэгч банкууд болон Ай энд Жи Стандарт банк зэргүүд нь гэрээгээ цуцалж эхэлсэн: Гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Ганболд Монголиан Эйрлайнст онгоц түрээслэхэд баталгаа гаргасан тухай бүртгэгдээгүй нотолгоо, бичиг баримт байхгүй гэж худал мэдүүлсэн.
2013 оны 5 дугаар сар
ТУЗ-аас томилсон И энд ВАЙ. PWC аудитын компаниуд Е &Ү-ийн дээр дурдсан үндэслэлээр цаашид шалган тогтоох ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх боломжгүй болсон. ГХ-ийн сайд Монголбанкны ерөнхийлөгчид Иточугиин асуудалд Баясгалангийн холбогдож буй луйвар болон одоогийн удирдлагын баримт бичиг устгасан, оффисын тоног төхөөрөмж эвдэх, нягтлан бодох бүртгэлийн тайлан устгасан зэрэг асуудлаар захидал илгээсэн.
Түүнчлэн…эдгээр хууль бус үйл ажиллагааг нуун далдалж, 10 гаруй удаагийн гэнэтийн шалгалтанд…банкны удирдах түвшний дараах албан тушаалтнууд авилгын нөхцөл байдлыг мэдсээр байж тусалж байжээ:
Д.Мөнхтөр Үйл ажиллагаа хариуцсан ахлах мэргэжилтэн
Ч.Чингүүн Эрсдлийн хэлтсийн дарга
Л.Оюун-Эрдэнэ Засаглалын хэлтсийн дарга
М.Чимэгмөнх Санхүүгийн хяналтын хэлтсийн дарга
Түүнээс гадна гэмт хэргийн шинжтэй үйл ажиллагаанд дараах ажилтнууд идэвхитэй оролцож байжээ.
Л.Ганболд Гүйцэтгэх захирлын үүргийг орлон гүйцэтгэгч
Болдын Түвшинзаяа Зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга
Н.Цэрэндаваа Мэдээллийн технологийн хэлтсийн дарга
Баяраа Хууль эрх зүйн хэлтсийн дарга
(Жич: “Арга буюу” буруу ажилд оролцсон бусад олон хүмүүсийн нэрсийг энд дурдаагүй…)
Дүгнэлт
Одоо бол дүгнэлт хийх шиг амархан юм байхгүй. Монголын эдийн засаг сүйрсний гол бөгөөд үндсэн шалтгаан нь банк-санхүүгийн системийн сүйрэл, дампуурал мөн. Би төр засаг хийгээд хоёр намын ярих тун дургүй энэ асуудлыг л хөндөж байна.
Энд маш ноцтой тун олон асуудал хөндөгдөж байна. Жишээ нь: МИАТ-ын асуудал байна. Саяхан баахан хүн шоронд орсон. Олон улсын “Эрнст энд Янг” аудитын байгууллага: “Голомт” банкны ТУЗ-ийн дарга ТУЗ-ийн хурлын тогтоолыг хуурамчаар үйлдэн “Монголиан эйрлайнс групптэй банкны баталгааны гэрээ байгуулах эрх олгосон” гэдгийг аль хэдийн баталсан. Уг шалтгаан нь энд, “Голомт”-д байна. Саяхан том аэробус аваад “Хубилай хаан” гэж нэрлээд л сүйд болсон биз дээ. Гэрээгий нь Ц.Элбэгдорж хийсэн нь энэ баримтаас тов тодорхой байна. Одоо хаана байна тэр онгоц ?! Байж байгаад л МИАТ-д хэрэг манддаг, хэдэн хүн шоронд явдаг тэнэг “ёс заншил” байж болмооргүй байна.
Мөн энэ баримтаас УИХ-ын гишүүн М.Зоригт Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн илт дэмжлэгтэйгээр “Голомт” банкны дээд удирдлагад бантан хутгаж, тэдний үйлдсэн гэмт үйлдлүүдэд оролцсон нь илт байгаа ба тэрээр Зам тээврийн сайд болсон нь ч мөн энэ дэмжлэгийн шууд үр дүн гэдэг нь харагдаж байна.
“Голомт”-ынхон Ц.Элбэгдоржийн ивээл дэмжлэгээр Ч.Сайханбилэгийн Засгийн Газарт орж албан байгууллагуудын “данс булааж авах” зэрэг “хар ажил” эрхэлж байгаагаар үүнийг давхар нотолж болно.
Монголбанк “төгрөгийн ханшийг тогтвортой байлгах” хуулийг олон жилийн турш системтэйгээр, санаатайгаар зөрчиж ирснийг УИХ-ын дарга З.Энхболд хаацайлж 2015 оны 11 дүгээр сарын 18-нд МҮОНТВ-ээр: “Одоо ямар нэгэн интервенцгүйгээр төгрөг 2000 орчимд байгаа нь гаргаж байгаа, олж байгаа бүхний тэнцэлд байгаа юм. Хөөснөөсөө салаад хөрсөн дээрээ буусан” гэж улайм цайм өмөөрч байна. Тэр ч бүү хэл З.Энхболд монгол төгрөгийн ханш жолоодлогогүй буурч байгаад хамгийн их “баяртай” байгаагаа байнга “илэрхийлж” байгаа. Би түүнийг Сүй Шү Жан гэж тун зөв дүгнэжээ. Дашрамд дурдахад З.Энхболдын ярьдаг шиг “хөрсөн дээрээ” гэдэг эдийн засгийн “онол” гэж энэ дэлхийд хаа ч байдаггүй…
Анод банк шиг өчүүхэн төдий алдаа гаргамагц нь, эсвэл Зоос банк шиг алдагдал ихэсмэгц нь тэр дор нь “урьдчилан сэргийлж” дампуурал зарлаад улсдаа булаагаад авчихдаг “ариун шударга” Монголбанк улс төрчдийн ивээл тэтгэлэг дор өөрөө жинхэнэ луйварчин дээрэмчдийн үүр уурхай болж, тэдний толгойг илдэг, өөгшүүлдэг газар болон хувирсан байна.
Монголбанкны Ерөнхийлөгч Н.Золжаргал 2013 оны 11-р сарын 20-нд Гонг-Конгод өгсөн ярилцлагадаа: Монголбанкны хувьд “Голомт” банкны 2012 оны аудитын тайлангийн үр дүнд “сэтгэл хангалуун” байгаагаа илэрхийлж “ТУЗ нь аудитыг хариуцан хийлгүүлсэн. Одоо асуудал ТУЗ-ийн түвшинд шийдэгдлээ. Бүхий л зүйлүүд ар араасаа шийдвэрлэгдэнэ гэж бодож байна. Банк зүгээр” гэж “дүгнэж” байна. Хэрэв Монгол банкны Ерөнхийлөгч олон улсын бүхий л төрлийн аудитын байгууллагаас тэс өөр “дүгнэлт” хийж байгаа бол түүнийг зайлуулах ганц л арга үлддэг юм.
Олон улсын аудитын “FSICapital” байгууллага “Японы ИТОЧУ корпорацитай гэрээ байгуулсан монголын компаниудын өмнөөс гаргаж өгсөн нийт 23 аккредитивын баталгаа хуурамч байна” гэж шалгаад гаргачихсан байхад монголын холбогдох байгууллагууд тэднийг хатан хамгаалж байна.
Тодруулбал АН болон МонголБанк гэмт хэрэгтнүүдийг олон жилийн турш хамгаалан хаацайлж, одоо ч гэсэн хамтран ажиллаж байна.
“Голомт”-ыг АН-ын банк биш гээд хэлчих л дээ. “Энхрий хайрт” МАН ч гэсэн эдэнтэй гүн гүнзгий салшгүй холбоотойг хэлэх нь илүүц. Тийм болоод л энэ хоёр нам Засгийн Газар, Монголбанкыг үхэн хатан өмөөрдөг юм. Үүнийг заавал би нотлох ёстой юу ?! Тэгвэл ч харин болж байна шүү…
Гэвч асуудал энд байгаа юм биш. Одоо монголын банкируудад хулхидуулдаг тэнэг санхүүч гэж энэ дэлхийд байхгүй болоод байна. Энэ дэлхийн бараг бүх банк санхүүгийн байгууллагууд Монголоос зугтаж байна. “Монголын банкныхан” гэж нэрийг нь сонсоод айдаг болсон байна. Энэ бол үнэхээр том аюул юм шүү. Гэтэл Засгийн Газрын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг популистуудаас болсон гээд солиороод сууж байна.
Монголын банкирууд ингээд л улс төрчдийн ивээлд орчихоод Монголд юу ч болоогүй юм шиг, дараа дараагийнхаа луйвар, дээрмийг хийгээд, хийх гээд бултганаад, залилан хийгээд давхиад байгаа болохоор, монголын голлох улс төрчид, намууд тэднийг хамгаалж үхэн хатан зүтгээд байгаа болохоор би сануулж сэрэмжлүүлж үүнийг бичиж байгаа юм.
Одоо монголын банкны системд мөнгө бараг байхгүй. Монголын банкны систем хүзүүнээсээ дүүжилсэн ипотекийн зээл хэмээх бул хар чулуунд татагдаад үхэх гэж байна. Тэд олон банк дампууруулж, дээрэмдэж, зүв зүгээр баяжаад бүр муу ёрын зан сурчихаж. Яг үнэндээ бол одооны банкир хийгээд дээр үеийн хятадын мөнгө хүүлэгч хоёрт өчүүхэн ч ялгаа байхгүй.
Манай “тэнэг” ард түмэн үүнийг нь ямар мэдэх биш. “Ардчилал” гэсэн үгэн дээр хэдэн чамин гадаад үг, хэдэн угсраа тоо нэмээд хэлэхэд л “гүйцэж” байгаа юм. Гэхдээ удахгүй “өрөнд бариулж, өтөнд идүүлж”, цалингаа авч чадахгүй болохоороо “ойлгох” нь мэдээж хэрэг.
Нэгэнт банк санхүүгийн систем нь бүрэн нуралтад орж, монголын банк-санхүүгийнхэнд хэн ч итгэхээ больсон тул төр засгийн удирдагчид өөрсдөө “дүүрсэн хэрэг, дүнхийсэн толгой” мөнгөний эрэлд мордох болов.
Өөрсдийнхөө хутгасан энэ бузар булай бантангийн “үнэрийг” дарж, дургүй нь хүрсэн япончуудыг дуугай болгохын тулд монголын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд гурав нь духан дээрээ “ардчилал” гэсэн бичиг нааж аваад Япон руу байн байн уралдаж очих бөгөөд тэнд очоод “мөнгө нэмж өгөөч”, “биднээс бусад нь коммунистууд”, “биднээс өөр төр барих хүн монголд байхгүй” гэж ойлгуулахыг хичээх бөлгөө. Бусад оронд ч ингэж хандах бөгөөд үүнийгээ тэд Монголд ирээд “стратегийн түншлэл”, “төвийг сахих бодлого” гэхчлэн “тунхагладаг”.
Би “Октябрь сарын сэдвүүд” өгүүлэлдээ: “Засгийн газраа авч үлдэх юм бол банкуудаа тавьж туух л болох нь дээ, АН-ынхаан” гэж сануулж хэлсэн. Уг нь бол Та нараас: “Засгийн Газартайгаа үлдэх үү, банктайгаа үлдэх үү ?” гэж хэн ч ойлгохоор асуусан юмсан. Гэтэл Та нар “ойлгосонгүй”.
Одоо би: “Та нар намтайгаа үлдэх үү, банктайгаа үлдэх үү ?” ахиад асууж байна.
Ямар ч тохиолдолд би энэ асуудлыг дэлгэж ярина гэдгээ амалж байна. Яагаад гэвэл Та нар “надад наад Монгол чинь хамаагүй” гэж хэлдэг бол Бид “энэ Монгол чинь бидэнд хамаатай, хамгийн их хамаатай” гэж хэнбугайн ч өөдөөс хэлж чаддаг учраас тэр…
Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
2015 оны 12 дугаар сарын 14.
Сэтгэгдэл0
Элбэгдорж яаж худлаа тайлангаа реламдаад хариуцагаас мултарч чадахгүй. Хийсэн хэрэг нь аль эрт Чаушеску болох болзолыг 100 дахин давуулан биелүүлчихсэн. Одоо ганцхан амьд үлдэх арга бол Ж.Батмөнх дарга шиг огцрох ёстой.Харин бүх үнэнээ ил тод хэлж ард түмнээсээ духаа цоортол мөргөж гуйсан тохиолдолд өршөөл ирж магадгүй. Гадаадынхны барьцаанд яагаад хэдийд орсон, хэд удаа шахалтаар юу юу хийсэн гээд бүгдийг тоочих ёстой доо.
Энэ өмхий дөрвөдүүд монгол хүн болгоныг.хулгайч, худалч , офшорчин, авилгалч ,урвагч , гэх нэр зүүн цуурхал тарааж монголын төрийг эзэгнэх гэсэн бузар санаа. Жинхэнэ монголчуудыг өв соёл ёс заншил аас нь салгаж монголын газрын баялаг түүхий эдийн хамаг дээжийг оросод найр тавин өгч монголчуудыг оросуудын гутлын арчуур болгож байсныхаа шанд 44 жил монголчуудын толгой дээр шээс алдсан урвагч бол Цэдэнбал ба түүний хүрээлэгч увс гаралтнууд. Тэдэнд монгол улс монгол хүн гэх зүрх байхгүй. Тийм ч учраас монголын сор болсон сэхээтнүүдийг хужаа хулгайч болгон замаасаа зайлуулж байна. Бид хужаагаас биш увсынхнаас болгоомжилох цаг болжээ. Нямдорж нэгэнтээ хазгай хэлээрээ хэлсэн. Өөрийгөө Халхын эсрэг цогтой тэмцэгч гэж.ДМ гэдэг даяар монгол биш Дөрвөд монгол гэсэн буруу санаатнуудын нэгдэл шүү. Болгоомжил монголчуудаа. Оросууд дөрвөд сонгосон нь учиртай. Яагаад гэвэл монгол хүн монголынхоо эсрэг тэдэн шиг гадныханд хэзээч үнэнч зүтгэхгүй. Сталин хэлсэн гээ биз дээ Цэдэнбал хамгийн үнэнч нохой
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
Элэн гарвын үед бичигдсэн зүйлийг дахин гаргаж тавиад байх, түүнд нь гэнэн хонгор итгээд л. Ганхуяг, Уянга нар шиг зөвхөн хорлон сүйтгэхийн одонд төрсөн хүмүүсийн буруу ухуулгад бүү автацгаа
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
ганхуяг чинь хорчин юумаа голомтод хадгаламжтай хүмүүсийг түгшүүрт оруулж үймээн дэгдээх зорилгойтой нөхөр байна энэ жинхэнэ захилга бнадаа
Тэртээ 1989 онд оюутан болж байхад энэ баясгалан гэгч тэр үеийн поли-д өрмийн ангид 4-р курсын оюутан оюутны зөвлөлийн дарга их хэнхэг, коммунист гэж жигтэйхэн амьтан 1-ийнхнээс марксизм, шуко-гийн шалгалт аваад л хариулж чадаагүйг нь сургуулиас хөөлгөнө гэж дөвчигнөж байсан сан. Удалгүй жагсаал цуглаан болоод л Монгол телевизээр ардчиллынхан Содном сайдтай хийсэн уулзалт гарсан чинь энэ баясгалан арын эгнээнд нь очоод суучихсаныг хараад хэнхэг улаан коммунист хамелеон шиг юун амархан өнгөө хувилгасан юм гэж гайхаж билээ.
Жинхэн хамелеон пройдохууд бид нарыг 27 жил зайдалж ирлээ.Одоо ур хуухдээ бодоод зогсоох цаг болсон юм биш уу?!
ийм юмнуудыг ард нь байдаг "том" гарын хулгайчууд нь бодийг нь хутгачихдаг юм . араас нь хамаг хэргийг нь үүрүүлээд л. . . амьд явъя гэвэл хэргээ үүрээд л , үгүй гэвэл шууд л золгүй байдлаар чадраад л
тийм шүү дээ, өөрийн үзэл бодолгүй, АНУ-н тагнуулуудад худалдагдсан, туршуулууд, ард түмнийг бодоогүй, тэгээд бас бид ардчиллыг эхлүүлсэн гэчихжээ. ардчилалыг Ж.Батмөнх хийсэн шүү, хэнд ч ойлгомжтой
Mundag heljee.ene bankniihan hamgiin asuudaltai Ayultai yu ch hiihees butsahgui evgui garuud. Odoo bid bosoj temtseen yostoi yum bish uu Mongolchuudaa!!!!!!!
Голомтоос иргэд хадгаламжаа татах нөхцөл үүссэн байна гэсэн үг үү? Хаана байршуулах вэ? Зөвлөлгөө өгнө үү. Хадгаламжаа татсанууд нь аврагдах ч банкийг сүйрүүлж болох мэдээлэл тавьсан байх юм даа. Сонингийнхон Баясгалантай өстэй байсан ч, энэ мэдээлэл хэтэрч. Мэдээлэл хуучин ч гэсэн Баярхүү Др-ын бичээд байгаатай нийлэхээрээ Голомтыг аймшигтай байдал оруулахаар байна.
Энэ Д.Баясгалан гэгч луйварчин удахгүй аль хэдийн дампуурсан ч түүнийгээ нууж байгаа банкаа алдаад гадагшаа зугтах биз дээ
Zov
Долир Баясгалан будаа.
Баясгаланг хаана байсан ч бариад авах байх. Харин хадгаламж эзэмшигчдийн хохиролыг хэн барагдуулах вэ? Зоригт уу, Элбэгдорж уу?
Sain baitsgaana uu? Ooriinhoo, oorsdiinhoo hiisen hereg, alhsan gishgedel, gargasan mor, urlaj shaglasan uildleesee bolj MONGOLD BAGTAJ SHINGEHIIN ARGAGUI, BAIJ SUUHIIN ERHGUI BOLTSGOOH ETGEEDUUD #ULAM BUR L TODORCH ILERTSGEEJ GARCH IRSEER#. Humuun geech Huvigaliinhaa aranshin aash aviraasaa ulbaalj tersuud munhag bolj orhiod HUNEE BAICHIH CH DURLAAD BAIHAAR CH YUM BISHDEE.
Bayarlalaa tand! neg iimerhuu buh net-r angli hel deer garad l baisan yum.....neg gzar negtgeed dugneed ugsend bayrlalaa.....minii dugnelt bol Golomt Hudaldaa hugjlees humuus mungu tatj avah heregtei.....ter bankuud dampurahlaar uls dagaad hund baidald orno baihdaa...kkk
Хэдэн төгрөгөө бушуухан авсан шүү
хүн болгон л үхнэ ш дээ
Монголд байгаа хужаагийн үлдэгдлүүдийг нэр устай нь бичиж үлдээсүгэй. мэдтүгэй, санатугай!
Tand bayarlalaa.elbegee odoo ert ogchroosoi.bux umand oroltsox um
Тэртээ 1989 онд оюутан болж байхад энэ баясгалан гэгч тэр үеийн поли-д өрмийн ангид 4-р курсын оюутан оюутны зөвлөлийн дарга их хэнхэг, коммунист гэж жигтэйхэн амьтан 1-ийнхнээс марксизм, шуко-гийн шалгалт аваад л хариулж чадаагүйг нь сургуулиас хөөлгөнө гэж дөвчигнөж байсан сан. Удалгүй жагсаал цуглаан болоод л Монгол телевизээр ардчиллынхан Содном сайдтай хийсэн уулзалт гарсан чинь энэ баясгалан арын эгнээнд нь очоод суучихсаныг хараад хэнхэг улаан коммунист хамелеон шиг юун амархан өнгөө хувилгасан юм гэж гайхаж билээ.
Баясгалан бол хятадын эрлийз. Гэхдээ, тэр ч яахав, цэвэр хятад байсан ч гэсэн монголд төрж өссөн, биднээс ялгарахгүй болтлоо монголжсон монголыг эх орноо гэж боддог цэвэр хятад байсан ч асуудал байхгүй. Гол нь, энэ Баясгалан хэнхэг өвчтэй оюутан байсан гэдэг нь үнэн. М.Зоригт гэдэг шизо энэ хоёр оюутны холбоо энэ тэр гэж далдаганаж яваад Лу.Болдыг дагасны эцэст Германаас хөрөнгө оруулалттай Голомт, Бодь хоёрыг бий болоход сэхсэн улсууд. Цоорхой оймсоо солих чадалгүй, усанд ч орж мэддэггүй хоёр мангар мөн ч их томорсон доо.
Hujaa l bol hujaa
Golomt, Hudaldaa Hugjil hoyort 1, 1 saya dollar hiichihlee.
Удахгүй толгой руугаа шаана Онгирох явдалгүй!
Ene shizo-toi Ganhuag Golomt banknaas zeel avah gesen chin zeeliin mergejilten materialiig ni shaardlaga hangahgui baina gesen gesen. Ternees hoish iim balai yum bichij us honzongoo avdag bolson. Boloogui bas Golomtoos mungu ugvul bolino gedeg gej baigaa.
ха-ха-ха, тэгээд иточу абу даби гэх зэрэг луйвар гарсан юм бна тээ? тэгвэл ч ганхуяг мундаг эр юмаа
shaa mal aa
Би болон манай гэр бүлийн гишүүд энэ яваа насандаа банкнаас 1 ч төг-ийн зээл авч үзээгүй,мөн цаашид ч авахгүй. Учир нь би зээлгүйгээр өөрийгөө тэжээж чаддаг. Чи болон Монголын банкнууд надаас ямар ч өө сэв олохгүй... Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Haha
haha yamar teneg mal ve
Шаал худлаа
Голомт Баясгалан нэг юм дуулгах бх даа.
Хулгайч луйварчид Монголыг эзэлжээ.ум мане падми хум
Buh yum chin anhnaasaa buruu bankni bodlogo, bankni huu ---buruu ezded ochihleer ingedeg yum bolj bolj
Hohi nee gedeg yum
Haha stress min uneheeriin saihan tailagdaj baina
Одоо Баясгаланг терийн том одонгоор шагнах нь дутаад байх шиг байна даа. Банк санхvvгимн гавьяат ажилтан, хеделмерийн баатар цол олгочихвол ч яг болох гээд байна даа. Тэгвэл урамшаад ажлаа vнэхээрэй сайн хийгээд алдаагаа засах ч юм билvv
Baatar Esvel Chinggis og goe
Энэ Баясгалан банкны хамаг менгее оффшоорт аваачаад хийсэн л байх даа.
Bayasgaland itgej bolohgui bolohgui sain shalgah heregtei
Гучин үзэсгэлэнт эмээр шагна!
Энэ Элбэгдоржийн нэр хаа сайгүй явж байх юмаа. Энэ нөхөр ч эвгүйдсэн дээ.
ЗА НЭГНЭЭ АЛЖ АМЫГ НЬ БАРИЖ ДУУСДАГГҮЙ ЭЭ. МОНГОЛ ЮМ ДАА АРГАГҮЙ
2015 оны 12 дугаар сарын 14. Хуучирсан сэдэв
Хуучирсан эсэхийг чи биш, харин хууль, МУ-д учирсан хохирол л шийддэг юм. Юу ч мэдэхгүй бол олон юм хуцалгүй амаа тат... Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Хэрэг хуучирдаггvй юм....vр удам тасардаггvй юм.
Голомт банк анх дүрмийн сангаа бүрдүүлэхдээ ХОТШ банкнаас жилийн 8 хувийн хүүтэй зээл аваад эргүүлээд тэр мөнгөө ХОТШ банканд сарын 4 хувийн хүүтэй зээлж байсан юм шүү дээ. ХОТШ банкны захирал байсан Совд гуайг банк нь дампуурсны дараа Голомтын зөвлөхөөр сул цалинжуулж байсны уёир энэ. Гадаадын хөрөнгө оруулалтаар байгуулагдсан гэдэг худлаа. Харин зүүн Германд ҮЭ-ийн сургууль төгссөн Лу.Болд зүүн Германы ҮЭ-ийн мөнгийг Монголд угааж гаргаж өгсөн гэдэг юм билээ.
medeh ch yum alga .bas ta nariig unshaad sain oilgoson gedegt ergelzej bna.tsagiin yum tsagtaa nomtoi yum nomooroo l boloh baih
Umhii hyalar hujaag ur undseer ne MONGOL-oos zailuulah heregmei.
za bankuud horoondoo ene ganhuaygiig ashiglaad irlee. tsaana ni sahal, baatarsahan 2 l baigaa biz
Үндэсний банк байж л байг. Хэн хордож гүйгээд байна. Хэний даалгавараар бичээд байна.
Нийт Монголчуудаа Ганхуягт баяр хүргэвэл зохино. Монголын цаашдын хувь заяаны тухай асуудал интернет ертөнцөөр бодитой жишээтэй явж байна. Энэ Золжаргал гэж Монголд өштэй дайсан хэний хүүхэд вэ? Аль нутаг усны гаралтай хүн бэ? Тэр Зоригт гэж хүүхнүүдтэй зураг татуулах хоббитой нэг гаж нөхөр байна. Ийм хэвийн биш дайснуудаар олны хувь тавиланг удирдуулд ардчилсан нам гэж ямар хүмүүсийн цуглуулга вэ? Энэ улс төрийн намд юу нь нэг ноймерт тавигддаг вэ? Бүгд бодож дүгнэж үзээч. Энэ Элбэгдорж гэж бохир болгонтой холбогдож байдаг ямар дуусдаггүй шуналтай засардаггүй сэтгэлгээтэй дайсан вэ? Тэр Шүй Шү Жан гээд байгаа З.Энхболд гээд бүгд дугуй дугуйгаараа нийлсэн нам гээч буруу гаруудын дарлалаас гэнэн цайлган бусдад найддаг Монголчууд яаж салах болж байна вэ? Намгүй Монголын төлөө.
Zov
Энэ судлаач гэгч ганхуйг бөгс ухдаг мэрэгжилтэй юм шигээ. Сайн юмс бичнэ гэж ер үгүй, үргэлж хар бараан юм бичиж өөртөө таашаал авдаг тэнэг гар шүү.
Бурууд нүд хурц. Ганхуяг олны өмнөөс хараад шинжлээд олноос нуух гэж ядсан бохир үнэнийг нь бичиж байгаад бид баярлаж байна. Харин нь булхай хийдэг урвагчид бухимдан сандрахдаа "тэнэг гар" гээд солиорчл байг.Тэд зон олны эсрэг Монголынхоо эсрэг хэзээч баригдахгүй юм шиг ойворгон аашилж л байг. Удахгүй олны гэсгээл хүртэх болно.
Үнэн
Elbegdorjin ner oroogui bank uul uurhai bnuu .Mongolchuuda odoo boloo uom bishuu ogtsruulj yliig n uuruulie yasan doroi hultsengui uom be
Элбэгдоржийг танихгүй мэдэхгүй хүн гэж үгүй. Гүтгэж хорлохоо боль. Өөрөө очоод шалгуулчихдаг аавын хүү. Ард түмэн сонгосон. Хэн дуртай бүхэнд гүтгүүлэх гэж сонгогдоогүй. Уучлаарай. Ард түмний сонголтыг дорожлох эрх хэнд ч байхгүй. Хэрэг хийсэн Энхбаярыг сулалсан, өршөөсөн. Адилхан ерөнхийлөгч байсныг нь бодсон биз. Харин нь Нямдорж одоогийн МАН-хан, хятадын тагнуулчид хавсаж Энхбаярыг унгасан. Одооч тэд төр барьж байна. Эд нар Монголыг унгаж хятадын бодлогыг дэлгэрүүлэх шатандаа эргэж буцалтгүй орсныг бид нүдээрээ харж байна. Хэн нь дайсан, хэн нь хүн байгааг нүдээ нээгээд хар. Бодиттой харагдаж байна шүүдээ. 5,5 тэр бум доллороор Монголыг худалдаж байгааг харж л байна шүүдээ. Одоо тэмцэхгүй юм бол дахиад боломжийг хятадууд олгох уу. Өрөөр далайлгаж киргиз шиг нутгаа булаалгахыг НҮДЭЭРЭЭ харах гэрчүүд болон үлдэх болно. Монголчууд нэгдэх хэрэгтэй. Тэмцэх, гарцаагүй шаардлага гарч байгаа юм биш үү.
Элбэгээгийн бууны ноход үнэнд гүйцэгдээд аргаа барж байна даа хөөрхий. Олны эсрэг шуналын сэтгэлээр муу зүйл хийсэн тохиолдолд үйлийн үр бултах аргагүйдээ хөөрхий.
Solir dolir humuus hamgiin ayltai mongold eleggui humuus baidag
Ерөнхийлөгч, МОНГОЛ улсын аюулгүй байдлын бэлэг тэмдэг. Монголын Ерөнхийлөг рүү хятадууд, хятадын тагнуул Нямдорж, Уянга нарын ирлийзүүд өмхий ногоогоор хэхэрч байхад түүнийг дагаад монголчууд бас хэхэрхүү. Хуцмал хулгайчууд МОНГОЛЫН АРДЧИЛСАН ТӨРӨӨР ТОГЛОЖ КОММУНИСТ ТӨРӨӨР СОЛИХ УУ. хуцлаа л байна шүү.СООШИЛ ертөнцөөр ажилгүй эрлийз хурлийзууд ардчилалыг гутааж, доромжилж, Монголчуудыг хагалгаж, яс хаж, доройтуулах эртний аргаа хийж суудаг болж дээ.
БАРУУНЫ БААС ДОЛООДОГ ГӨЛӨГ ХУЦАЖ БАЙГАА ЮМ УУ ЧИ
Гөлөг чи Монголоо гээд тэмцээч чамд тийм зориг зүрх байхгүй.Хятадыг дагаж яс хаяж чадна. Өөр юу ч хийж чадахгүй. Эрлийз хог Монголыг эв түнжингүй байлгах зорилготой.
Элбэгдоржийг танихгүй мэдэхгүй хүн гэж үгүй. Гүтгэж хорлохоо боль. Өөрөө очоод шалгуулчихдаг аавын хүү. Ард түмэн сонгосон. Хэн дуртай бүхэнд гүтгүүлэх гэж сонгогдоогүй. Уучлаарай. Ард түмний сонголтыг дорожлох эрх хэнд ч байхгүй. Хэрэг хийсэн Энхбаярыг сулалсан, өршөөсөн. Адилхан ерөнхийлөгч байсныг нь бодсон биз. Харин нь Нямдорж одоогийн МАН-хан, хятадын тагнуулчид хавсаж Энхбаярыг унгасан. Одооч тэд төр барьж байна. Эд нар Монголыг унгаж хятадын бодлогыг дэлгэрүүлэх шатандаа эргэж буцалтгүй орсныг бид нүдээрээ харж байна. Хэн нь дайсан, хэн нь хүн байгааг нүдээ нээгээд хар. Бодиттой харагдаж байна шүүдээ. 5,5 тэр бум доллороор Монголыг худалдаж байгааг харж л байна шүүдээ. Одоо тэмцэхгүй юм бол дахиад боломжийг хятадууд олгох уу. Өрөөр далайлгаж киргиз шиг нутгаа булаалгахыг НҮДЭЭРЭЭ харах гэрчүүд болон үлдэх болно. Монголчууд нэгдэх хэрэгтэй. Тэмцэх, гарцаагүй шаардлага гарч байгаа юм биш үү.
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
Монголчууд банк гэж юу байдгииг ойлгодггүй нь харамсалтай Монголд бас нэг ч банк байхгүйг ч ойлгодгүй нь бүүр эмэгнэлтэй Одоо удахгүй гадны банк орж ирхээр л бүгд хөмөрсөн тогоонд байснаа мэдэж гэрэл гэгээ үзэх байхдаа Харин хадгаламжиин хүүгээрээ амьдардаг хоёр гуравхан баян л бүх хадгаламжиин 99 % ииг эзэлдэг гэдгииг саянаас мэдэж байх шиг байналээ
ДАМПУУ ТӨР, АРЧААГҮЙ ТӨР
ХОМоос узэхэд Монураны Наранхуу банканд 28 тэрбумтай байсан их хурлын гишуудийн хадгаламж олон зуун тэрбум байсныг бид мэдээллийн хэрэгслээс узсэн билээ эд нар банкаа дампууруулахгуй байлгуй эсвэл хэзээ вэ гэдгээ мэдэж байгаа биз
Итрчуд ажиллаж байсан хэн билээ нэг тэнэг юм 2010 он хавьд үнэтэй морь худалдаж авч уралдаж байр эзлээд байраад их том байсан юм аа.Тэр хулгайч хаана явдагюм бол.
Үхэр монголчууд хужаа элбэгээ дагаад цагаан хэрээс цаааш тонилцгоо.
Энэ өмхий дөрвөдүүд монгол хүн болгоныг.хулгайч, худалч , офшорчин, авилгалч ,урвагч , гэх нэр зүүн цуурхал тарааж монголын төрийг эзэгнэх гэсэн бузар санаа. Жинхэнэ монголчуудыг өв соёл ёс заншил аас нь салгаж монголын газрын баялаг түүхий эдийн хамаг дээжийг оросод найр тавин өгч монголчуудыг оросуудын гутлын арчуур болгож байсныхаа шанд 44 жил монголчуудын толгой дээр шээс алдсан урвагч бол Цэдэнбал ба түүний хүрээлэгч увс гаралтнууд. Тэдэнд монгол улс монгол хүн гэх зүрх байхгүй. Тийм ч учраас монголын сор болсон сэхээтнүүдийг хужаа хулгайч болгон замаасаа зайлуулж байна. Бид хужаагаас биш увсынхнаас болгоомжилох цаг болжээ. Нямдорж нэгэнтээ хазгай хэлээрээ хэлсэн. Өөрийгөө Халхын эсрэг цогтой тэмцэгч гэж.ДМ гэдэг даяар монгол биш Дөрвөд монгол гэсэн буруу санаатнуудын нэгдэл шүү. Болгоомжил монголчуудаа. Оросууд дөрвөд сонгосон нь учиртай. Яагаад гэвэл монгол хүн монголынхоо эсрэг тэдэн шиг гадныханд хэзээч үнэнч зүтгэхгүй. Сталин хэлсэн гээ биз дээ Цэдэнбал хамгийн үнэнч нохой
МОНГОЛЧУУДЫГ ЯСТНААР ЗАДЛАХ ГЭЖ БОДДОГ ХУЖАА ЮУ ЧИ
Дөрвөдүүд Монголыг хагалгаж байгааг харж байгаа биздээ. Хэн яс хаяж байна. Нөгөө НЯМДОРЖ, УЯНГА нар сүр дуйлаантай ерөнхийлөгч рүү дайрч байна. Урд зүгийн даалгавраар ингэж байгаа хэрэг. Монголчуудыг нэгийг нь нөгөөрүү нь яс хаяж ардын түмний толгойг угааж байна.Сүүлийн 26 жил энэ ажлыг тасралтгүй хий байгаа юмуу даа..
Нямдорж, Уянга нарыг цагаан хэрэм давуулж шидэх ёстой.
Зөв шүү дүрвэдүүдээс болгоомжилж байх ёстойг залуучууд битгий мартаарай
Баясгалан бол энэ улсын эдийн засаг тусгаар тогтнолыг худалдах сүйрүүлэх ажлыг 26 жил маш сайн хийж байгаа бараг цэвэр шахуу хятад хүн!
Hujaagiin sheesnuud uls ornoor maani togloj duuslaa sereechee uhernuudee
Үйлийн үр гэж үнэн юм даа,Баясгалан,Оюун-эрдэнэ хоёр ч их нүгэл хийсэн хүмүүс дээ.Хойд насандаа тамд төрхөө мэддэг ч болоосой.хөгшрөөд энэ үйлээ эдэлж зовно доо,өмнөөс нь өрөвдөх юм,хүн хаанаас ирээд хаашаа явдгийг мэдээсэй гэж хүсье.хэлэх үг олдохгүй бна.
ГАДНЫ БАНК ОРУУЛЖ ИРЬЕ ГЭЭД ОРИЛОХ МӨРТЛӨӨ!!! ДОТООДЫН БАНК ДАМПУУРВАЛ ХИЧНЭЭН ИРГЭД БАЙГУУЛЛАГА ХОХИРОХЫГ ЮМАН ЧИНЭЭ БОДОХГҮЙ СОЛИОРОЛ ЗӨВХӨН МОНГОЛД БАЙДАГ БАЙХ !!!
ЗА ГОЛОМТ ДАМПУУРЛАА, ГЭХДЭЭ МУУ УДИРДЛАГААСАА БОЛООД, АВИЛГА, ХУДАЛ ХУУРМАГ, ШУНАЛДАА ИДЭГДСЭНИЙ УЛМААС, ХҮМҮҮСЭЭ МӨНГӨӨ БАЯСГАЛАНГЫН ОФФШОРООС АВААРАЙ
MIAT-tai holbootoi mongo ugaaltuud naanaas chin ih yum garna daa. Bayasgalan Khorolsuren nar yu zaigui naizuud. Hamgaalaj baigaa hun ni medeej Sugar baigaa. MIAT ch tom asuudald orno doo. Ih yum bii
Бас л нөгөө Элбэгдорж.... энэ ер нь ямар бузар дэв нь шингэжчихсэн барам болоод бүх салбарт бузар гар сэтгэлээ унагаж шүлэнгэтэж явдаг өмхий хүүр байдаг байна аа
Энэ Баясгалан солийчохоод үнэхээр их зантай новш байна лээ.Дампуурвал таарна.Угаасаа ч дампуурна л даа.Ард түмэн минь Голомтоос даруйхан татгалз
Ардчилал нэрэн доор гарч ирсэн бүх хятад хүмүүс өнөөдөр эдийн засаг улс төрийн өндөрлөгт хүрч монгол үндэсний хувцас заншилаар халхавчилж тансаглаж энэ улсыг улам бүр үгүй хийх үйлсэд маш идэвхтэй манлайлж явна даа...
Хулгайчуу энэ
Adgiin yum daa
mongoloo ingej helehuu
Ene aimar svrhii bichsen l bhii batlah yanz bvriin yum bdag l bgaa daa
Баялгийн хараалын байдаг л нэг энгийн жишээ. Байгалийн баялаг руу мэргэжлийн бус хүмүүс орохоор иймэрхүү өр зээл үүсдэг номтой. Уурхай, зээлийн батлан даалт гаргасан банк, татвар нэмэж баялгын хишиг ард түмэнд тараасан улс төрчид гээд гинжин хэлхээгээр энэ хараал үргэлжилнэ. Түүхий эдийн үнэ өслөө гээд уул уурхайн компаниудын татвар нэмэх нь уул уурхайн компаниудыг дампууруулж өрөнд оруулахын эхлэл. Ийм дампуурал нь араасаа банк санхүү гээд бүх эдийн засгаа хөлдөө чирнэ. Үнэгүй бяслаг гэж хаана ч үгүй. Эх орны хишгийн төлөөс их л өндөр тусах шинжтэй. Баялгийн хараалаа гэж.
Гаднын хөрөнгө оруулалтгүйгээр Монгол улс өөдлөхгүй гэдэг нь гарцаагүй үнэн. Уул уурхай бол шороо ухаад зөах асуудал, хэн ч үүнийг хийж чадна, монголчууд ч үүнийг өөрсдөө хийж чадна гэж цуурхал тараасан нь худал болох нь алхам тутам харагдаж батлагдаж байна. Тогтвортой байдлын гэрээгүйгээр уурхай эрхлэх нь маш осолтой алхам. Татварын таатай орчингүйгээр хэн ч байсан уул уурхайд ороод дампуурна.
Уул уурхай, ялангуяа алтны уурхайд хөрөнгө оруулах нь баталгаатай ашиг гэсэн хийрхэл хаа сайгүй байсан. Голомт банк бол нэг л жишээ. Бусад банкуудад ч мөн Баясгалан захирал шиг уул уурхай руу хандрах, ТУЗ-аа үл тоомсорлон дур мэдэн шийдвэр гаргах үйл явц өрнөж байсан. Уул уурхай бол асар эрсдэлтэй бизнес гэдгийг ойлгоогүйн харгай. Ашгийн төлөө бүгд л явдаг. Уул уурхайгаас бөөн ашиг олно, үүнээс хувь хүртэнэ гэж бүгд хошуурсан. Эх орны хишиг бол үүний нэг тод жишээ. Өнөөдөр Эрдэнэс Монголоо хар. Эрдэнэт үйлдвэрээ хар. Юун ашиг. Бөөн өр. Энд хэн нэгнийг буруутгах сонин биш. Луйвар ч гэх шиг. Байдаг л эрсдэл. Байдаг л алдагдал.
Зөвхөн Алтан Дорнод Монгол компани гэлтгүй, Эрдэнэтээс зээлийн баталгаа гаргуулж гаднаас зээл авч уурхай эрхэлсэн компани хэрхэн зээлээ төлж чадахгүй баларсан шалтгааныг үзвэл НӨАТ болон гааль бусад татвар маш өндөр байснаас болоод хэвийн ажиллаж чадахгүй дампуурсан нийтлэг дүр зураг харагддаг. Татварын таатай орчин байсан бол дампуурахгүй хэвийн ажиллаж болох байсан гэж би хувьдаа үздэг. Энэ бүх дампуурал бол хэн нэгэн хувь хүний алда завхрал, луйвар биш, харин тогтолцооны шинжтэй гажуудал мөн.
Баясгангийн хэлдэг угтаа бол зөв. Монгол ямар ч хамаагүй. Гаж буруу тогтолцоо гэдэг утгаараа. Хөнжлийнхээ хэрээр хөлөө жий гэж үг бий. Чадалгүй, ядуу хэрнээ бөөн халамж. Яаж эдийн засаг даах билээ. Хараал идмэр. Төсөв бол бүхэлдээ халамж. Үүнийг хумих,татвар нэмэхээс өөр зам байхгүй. Гэхдээ бизнесийн татвар, өртөг бууруулах. Архи тамхи автомшин зэрэг илүү зардлаас татвар авах нь зөв. Хадгаламжаас татвар авах нь ч зөв байх. Ингэж байж хөрөнгийн зах зээл хөгжинө.
Хужаа Баясгалаан, чамайг чулуугаар цохиод алчихъя л даа.
Банк гэж шуналын микроб гэдэг худлаа, цаад хэргийн эзэн нь орчин үеийн халамжийн тогтолцоо, үүнээс улбаатай улс төр мөн хэмээн америкийн холбооны нөөц буюу төв банкны тэргүүнээр олон жил ажиллаж байсан Алан гринспан гэж нөхөр хэлсэн удаатай. Ортой үг гэж бодож байна.
Neg l ih tsetserhsen humuus. ugaasaa ene comment bichij bga humuus.diilenh ni Golomt banknii dotor bga humuus..Hehe.
БАЯСГАЛАН харваас Хятад гаралтай.
Сөнөж мөхөж байгаа улс хэнд ч хамаагүй.
Сайн бодоцгоо голомтыг устгах арга биш үү.
Хэн Монголын төлөө ажилладаггүй өөрийгөө л тэжээх гэж л ажилладаг. Өөрөө өөрийгөө аваад явах нь Монголын төлөө чиний хийж чадах хамгийн сайн хөдөлмөр. Зөв л хэлж
чи нарсанд яаж заваарч амьдарч байсан наранд яг тэр аргаараа амьдрах хүн үү тээ гомо мөнхөө минь монголын порно од шүү чи
бэлгийн гаж донтон чи гомо мөнхөө дээрээ өөрөө оч. битгий коммент бузарлаад бай.
чи нарсанд яаж заваарч амьдарч байсан наранд яг тэр аргаараа амьдрах хүн үү тээ гомо мөнхөө минь монголын порно од шүү чи
end gomo munhuu gej hashgirsan . dagz bvvr samuurchee . gomo hvn vzeegvi . yum uu . . baigaa l biz .. medeetei holbootou . coment bich . ergvv fagzaa
баясагалан өөрөө хятад гаралтай хурлийз хүн.Түүнд Монгол хамаагүй гэдэг бол чин үнэн.Ан гэгч жорлонд яг ийм үзэл бодолтой золбингууд байдаг юм.Арга ч үгүй биз.Хятадад амьдардаг монгол хүнд хятадын асуудал хамаагүйтэй адил юм даа.Тэгэхээр Ан-г буруутгах биш тэднийг сонгож төрийн эрхээ өгдөг усан тэнэг монголчууд ялаа хариуцах ёстой.
Энэ Баясгалан гэдэг чинь харин тэр Ганхуягийн хажууд хийсэн юмтай хэлэх үгтэй хүн байх шүү.
Хужаа Баясгалаан, чамайг чулуугаар цохиод алчихъя л даа.
Хужаа Баясгалаан, чамайг чулуугаар цохиод алчихъя л даа.
Хужаа Баясгалаан, чамайг чулуугаар цохиод алчихъя л даа.
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
Голомт дампуурвал монгол улс дампуурна ?
Манай хазгар тарвагыг хугацаанаас нь өмнө яаралтай огцруулж, хорих хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол буухаасаа өмнө хамаг юм цөлмөөд, эвдэж, сүйтгээд хаячихна шүү.
Шал худлаа үлгэр зохиогоод бичсэн байна. Хэн наад нийтлэлд чинь үнэмших юм вэ? Монгол улсын санхүүгийн системд хийсэн ажилтай хүнийг харин магтан урамшуулах хэрэгтэй. Баясгалан шиг хэдэн арван сайхан залуус Монголыг чирээд аваад явж байна. Битгий атаарах. Битгий шантаажилв