Уг нь Монгол Улсын иргэн хэн ч Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан эрхээ эдлэх учиртай. Тэр утгаараа Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын II багийн иргэн С.Мөнхцэцэг Үндсэн хуулийн цэцэд өргөдөл, мэдээлэл гаргах эрхтэй. Гэхдээ иргэн С.Мөнхцэцэг Цэцэд гаргасан өргөдөлдөө бичсэнээр үнэхээр нөхөн сонгуульд нэр дэвших байсан уу, үгүй юу гэдэг эргэлзээтэй байгаа юм. Мөн өөрийн хүслээр Цэцэд хандсан эсэх нь ч тодорхойгүй болж таараад байна.
ҮХЦ-ийн Дунд суудлын хуралдаан энэ сарын 22-ны өдөр болсон. Энэ хурлаар УИХ-ын 2018 оны зургадугаар сарын 28-ны өдрийн “Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн 42 дугаар тойрогт нөхөн сонгууль товлон зарлах, санал авах өдрийг тогтоох тухай” 62 дугаар тогтоол Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэхийг хянан хэлэлцсэн юм.
Энэ талаарх өргөдлийг Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын II багийн иргэн Сүхийн Мөнхцэцэг гаргажээ.
С.Мөнхцэцэг нь 2016 онд МАН-аас Баянхутаг сумандаа нэр дэвшиж, Хэнтий аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр сонгогдсон. Мөн энэ сонгуулийн дараа Хэнтийн аймгийн Боловсрол, соёлын газрын даргаар томилогдсон байна.
Тэрээр Цэцэд гаргасан өргөдөлдөө “…Миний бие төрийн жинхэнэ албан хаагч бөгөөд Үндсэн хуульд заасан төрийн байгууллагад сонгогдох эрхийн дагуу энэхүү нөхөн сонгуульд нэр дэвшихээр шийдээд байгаа юм.
…Гэтэл энэ удаа нөхөн сонгууль зарлахад Сонгуулийн тухай хуульд нэгэнт товлон зарласан нөхөн сонгуульд төрийн жинхэнэ албан хаагчдыг хэрхэн оролцуулах тухай зохицуулалт огт тусгагдаагүй хийдэл үүссэн байна.
…УИХ-ын дээрх тогтоол нь Үндсэн хуулийн Нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “… шударга ёс, … тэгш байдал, … хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн.”, Арван дөрөвдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Хүнийг … эрхэлсэн ажил, албан тушаал, … боловсролоор нь ялгаварлан гадуурхаж үл болно. …”, Арван зургадугаар зүйлийн 9 дэх заалтад “… Төрийн байгууллагад … сонгогдох эрхтэй. …”, Арван есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Төрөөс хүний эрх, эрх чөлөөг хангахуйц … хууль зүйн болон бусад баталгааг бүрдүүлэх …”, Далдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Үндсэн хуульд … төрийн байгууллагын бусад шийдвэр … бүрнээ нийцсэн байвал зохино.” гэж тус тус заасныг зөрчсөн байх тул хянан хэлэлцэж, дүгнэлт гаргаж өгнө үү” гэжээ. Тэрээр өргөдлийн үндэслэлээ баталгаажуулан зарим баримтыг хавсаргасан байна. Түүнд нь иргэн С.Мөнхцэцэгийн СЕХ-нд хандаж, энэ нөхөн сонгуульд нэрээ дэвшүүлэх хүсэлтэй төрийн албан хаагч эрхэлж буй ажил, албан тушаалаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлтээ хэзээ гаргаж, хэзээ чөлөөлөгдсөн байх шаардлагатай талаар тодруулга хүсэхэд, СЕХ-ны Ажлын албанаас 2018 оны долдугаар сарын 10-ны өдрийн 66 дугаар албан бичгээр “Төрийн албаны тухай хуулийн 23 дугаар зүйлийн 23.2 дахь хэсэг, Сонгуулийн тухай хуулийн 125 дугаар зүйлийн 125.5 дахь хэсгийн зохицуулалтыг тусгаад Сонгуулийн төв байгууллагын хувьд хуулийг баримтлан ажиллах бөгөөд хууль тогтоомжийг тайлбарлах эрх хэмжээ тус байгууллагад олгогдоогүй тул тайлбар, тодруулга өгөх боломжгүй юм” гэсэн хариуг өгсөнийг хавсаргасан байна.
Цэц энэхүү өргөдлийг хэлэлцээд, УИХ нөхөн сонгууль товлон зарлахдаа Үндсэн хуулийн Арван есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “төрөөс хүний эрх, эрх чөлөөг хангахуйц хууль зүйн болон бусад баталгааг бүрдүүлэх үүргийг иргэнийхээ өмнө хариуцна”, Далдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Үндсэн хуульд төрийн байгууллагын бусад шийдвэр бүрнээ нийцсэн байвал зохино” гэж заасныг зөрчиж, улмаар Үндсэн хуульд заасан шударга ёс, тэгш байдлын зарчим алдагдах, иргэдийн төрийн байгууллагад сонгогдох эрх зөрчигдөх нөхцөл бүрдүүлсэн байна хэмээн дүгнэж, дээрх тогтоолыг түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэсэн юм.
Цэц ийм шийдвэр гаргана гэдгийг зарим улстөрчид, ажиглагчид өмнө нь хэлээд байсан юм. Учир нь, энэ нөхөн сонгуульд МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр нэр дэвшихээр яригдаж байсан нь МАН-ын удирдлагууд, тэр дундаа МАН-ын дарга У.Хүрэлсүхийг айлгаж байна гэх улс төрийн хүрээнийхний яриа, хэвлэлийн мэдээллүүд ч гарч байв.
Гэтэл үүнийг батлах мэт Хэнтийн нөхөн сонгуулийг хүчингүй болгуулахаар Цэцэд өргөдөл гаргасан С.Мөнхцэцэг нь МАН-ын дарга У.Хүрэлсүхийн жолооч Х-ийн хадам ээж гэсэн мэдээлэл бидэнд ирсэн юм.
Иргэн С.Мөнхцэцэгийн хүргэн Х нь У.Хүрэлсүхийн жолоочоор олон жил ажиллаж байгаа бөгөөд Ерөнхий сайд болсноос нь хойш бие хамгаалагчаар нь ажиллах болжээ.
Уг нь Монгол Улсын иргэн хэн ч Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан эрхээ эдлэх учиртай. Тэр утгаараа Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын II багийн иргэн С.Мөнхцэцэг Үндсэн хуулийн цэцэд өргөдөл, мэдээлэл гаргах эрхтэй.
Гэхдээ иргэн С.Мөнхцэцэг Цэцэд гаргасан өргөдөлдөө бичсэнээр үнэхээр нөхөн сонгуульд нэр дэвших байсан уу, үгүй юу гэдэг нь эргэлзээтэй байгаа юм. Мөн өөрийн хүслээр Цэцэд хандсан эсэх нь ч тодорхойгүй болж таараад байгаа юм.
Түүний тухай өмгөөлөгч М.Баасандорж “…Цэцэд мэдээлэл гаргасан С.Мөнхцэцэг өөрийгөө төрийн албан хаагч учраас нэр дэвшиж чадахгүй болсон нь сонгогдох эрх зөрчигдөж байна гэв. Тэгээд “Хэзээнээс улс төрд орох, нэр дэвших тухай бодож эхэлсэн бэ?” гэсэн Цэцийн гишүүний асуултад: -Дөрвөн жил тутам сонгууль болсны дараа төрийн албан хаагчид халагдах эрсдэлд ордог. Би ч хохирогч болж байсан. Тиймээс халагдахгүйн тулд өөрөө гишүүн болчихъё гэж эртнээс бодох болсон гэв” хэмээжээ. Энэ хариулт юуг хэлж байгаа нь бас л сонирхолтой.
Түүнчлэн Цэцийн хуралдааны дараа сэтгүүлчид иргэн С.Мөнхцэцэгээс тодруулга авахад “…Төрийн албаны шинэ хууль Сонгуулийн хууль хоорондоо зөрчилдөж байгаа. Тэгэхээр Сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулах байх гэж бодож байна. Үүнээс өөр цаад талын нарийн учир шалтгааныг нь мэдэхгүй байна. УИХ-аас гаргасан тогтоолд өөрийнхөө эрхийг зөрчигдөж байна гэж гомдол гаргасан болохоос бусдыг нь сайн мэдэхгүй байна” гэж хэлээд явж одсон байна.
Ер нь бол У.Хүрэлсүхийн жолоочийн хадам ээж өргөдөл гаргаж, Цэц түүгээр нь шийдсэн болж таарав уу гэсэн хардлага улс төрийн хүрээнд тарж байгааг хэлчихье.
П.Мандах
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
ajlaa odoohon uguud 6 sariin daraa man naminhaa neriin umnuus songuulid vzej dee
А.Ганбаатар: 60 тэрбумын хэрэгт У.Хүрэлсүх дарга ч бас оролцсон. Мэдэж байгаа
Хүрэлсүх ч онигоо болж дууслаа даа. Намаасаа урвасан, нөхдөөсөө урвасан, одоо улс төрөөс урвалаа. Урвагч хэзээд хаана ч урвагч байдаг гэдэг үг тун үнэн үг шүү.
хүрэлсүхийн хэн ч гэнэв сарангэрэлийн хэн ч гэнэв монгол тѳрд цус ойртох ѳвчинд нэрвэгдэж
Хүрэлсүх жолоочийнхоо хадам ээжийг их хурлын гишүүн болгох нь ээ.
Онгироо, хөөрүү сагсуу жанхуугийн шивэртэй оймсонд мансуурсан урвагч дүлзэн ухна сайн дураараа огцроод зайлаад өг. Саяхан 7 сарын эхээр Азийн Сайд нарын гамшгийн хурал гээд баахан төсвийн мөнгө үрж томроод байсан, шүлхий, ой хээрийн түймрээ дарж чадахгүй, олигтой ганц зам тавьж чадахгүй байж энэ муу мал хий худлаа их донгосч томрох юм.Жанхуугийн шивэртэй оймсонд мансуурсан урвагч дүлзэн ухнын ажлаа хийж байгаа байдал нэг иймэрхүү!!!
А.Ганбаатар: 60 тэрбумын хэрэгт У.Хүрэлсүх дарга ч бас оролцсон. Мэдэж байгаа
Доорхи асуудал нь өөрөө хууль зөрчсөн байна. Хуулиар ИТХ-ийн гишүүн хүн төрийн алба хаах ёсгүй шүү дээ. "С.Мөнхцэцэг нь 2016 онд МАН-аас Баянхутаг сумандаа нэр дэвшиж, Хэнтий аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр сонгогдсон. Мөн энэ сонгуулийн дараа Хэнтийн аймгийн Боловсрол, соёлын газрын даргаар томилогдсон байна."
Доорхи асуудал нь өөрөө хууль зөрчсөн байна. Хуулиар ИТХ-ийн гишүүн хүн төрийн алба хаах ёсгүй шүү дээ. "С.Мөнхцэцэг нь 2016 онд МАН-аас Баянхутаг сумандаа нэр дэвшиж, Хэнтий аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр сонгогдсон. Мөн энэ сонгуулийн дараа Хэнтийн аймгийн Боловсрол, соёлын газрын даргаар томилогдсон байна."
Энэ сонгуульд МАН-аас нэр дэвших гээд байгаа Энхбаярын өрсөлдөгч үү.
ene avgai zaluu nuutc amragaa erhlvvleed bj bvl taarna .
Энэ авгай одоо ажлаа егсен болов уу
Шараа, шараа.....
Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн туслахаар ажиллаж байгаад МИАТ-ийн дэд захирал болтлоо суга дэвшсэн Н.Энхбаатарыг өнгөрсөн сарын 23-ны өдөр бусдаас авлига авсан, үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн хэмээн АТГ-ынхан шалгаж таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсан. Тэгвэл түүнийг батлан даалтад гаргасан гэх мэдээлэл гарч эхэллээ. Уг нь энэ сарын 24-ний өдөр Н.Энхбаатарыг 30 хоног саатуулах хуулийн хугацаа дууссан ч прокурорын байгууллагаас үргэлжлүүлэн хорих саналаа шүүхэд хүргүүлж түүнийг нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг гаргаж байсан. Угтаа бол зүсээ хувиргасан 60 тэрбумынхан хамаг булайгаа нуухын тулд Н.Энхбаатарыг үтэр түргэн батлан даалтад гаргахаар зэхэж буй бололтой. Ямартай ч энэхүү ногоон гэрлээр албан тушаалын өөд мацаж явсан Н.Энхбаатар тус газрын дэд захирал болсныхоо дараа нэг их удалгүй тансаг гэх тодотголтой “Энканто таун” хотхонд 400 сая төгрөгөөр байр,автомашины зогсоол зэргийг бэлэн мөнгөөр худалдан авчээ.
Үүгээр ч зогсохгүй "Таван богд”-оос 2018 оны "Ланд круйзер-200” маркийн автомашинийг 160 сая төгрөгөөр авсан тухай мэдээллийг хэвлэлийнхэн онцолсон байв. Яг үнэндээ дээрх хөрөнгийхөө эх үүсвэрийг тайлбарлаж чадаагүйн улмаас түүнийг цагдан хорьж байгаа гэж зарим нэг хэвлэл мэдээлж байгаа ч бодит байдал дээр бусдаас авлига авсан гэх асуудал нь үнэн гэдгийг баттай эх сурвалж мэдээлж байв. Юутай ч зүсээ хувирган 60 тэрбумыг бодит амьдрал дээр хэрэгжүүлж байгааг Н.Энхбаатарын дээрх үйлдэл гэрчилж өөрийн хүмүүсээ ээлж дараалан МИАТ-ийн нөлөө бүхий албан тушаалд тавьсан нь зүсээ хувиргасан 60 тэрбумынхны бодит үнэний илрэл билээ.
Дорноговь аймгийн Замын-Үүд сумын 3 дугаар баг, Замын-Үүд-2 өртөөнд УБТЗ-ын ажилтан галт тэргэнд дайруулж амиа алдсан харамсалтай хэрэг гарсан өчигдөр гарсан билээ. Талийгаач залуу нь өртөөний холбооны механикчаар ажилладаг байсан бөгөөд 29 настай, нийслэлийн Хан-Уул дүүрэгт оршин суудаг байжээ. Тэрээр галт тэргэнд дайруулсны улмаас бие нь хоёр хуваагдсан гэж эх сурвалжууд мэдээлж байна. ЦЕГ-аас "ТЗ-ын 1109-р километрийн 2-р зуутад Олон улсын ... дугаар галт тэргэнд галт тэргэнд дайруулж нас барсан байна” гэсэн мэдээллийг наймдугаар сарын 27-ны 10.30-д авч хэргийн газарт үзлэг хийж үргэлжлүүлэн шалгаж байна.
ажлаасаа халагдахгүйн тулд ИХ-ийн гишүүн болно гэчихжээ. эргүү тэнэгээрээ бүү гайхуул. монгол орон монгол төр ард түмнээр тоглож гүйцэх юм аа. . эргүүтсэн малын хашаа юм уу хаашаа юм. наад хэдэн үнээгээ далагнуул. тэнэг авгай.
Хэнтийхэн ер нь бүгд асуудалтай нөхдүүд дээ. Оюунэрдэнэ балай чинь бас Хэнтийх гээ биз дээ. Хэнтийн Баянхутаг чинь дээр үеэс цус ойртсон дебилүүд ихтэй сум гэдэг гэсэн. Баянхутагийнх бол бүр жинхэнэ дебил авгай байж таарна.
Н.Энбаяртай өрсөлдөх гээд байгаа мундаг авгай юм биз дээ
ee huur ee, ene hurelsuh yer ni jaahan mangar yum bish u, 10 jiliinh meddeg hms bn uu?
jaahan medlegtei bolgoj uguud iim ajild oruulmaar yumdaa , huuli sanaachildag gazar hen 1 hunii ajilaas n haldagguihorogdoh bair bjee ,oron toogoo nemeed 760 buur 7600 bolgood ugvul erh medeltei hun bur ger bul buur nuudgainuudaa oruulj baidag oromj bolgoh n dutjee. iim humuus ulsiin huuli sanaachilj bn geheer mun ch ichmeer yumaa ,
Энэ юу болоод бгаа юм бэ.цэц гэгч үхрүүд хариултын сонсож таараа.орон нутаг орон гаран ийм тэнэгүүд их хуралд гишүүн болно гэж мөөрдөг байна шүү.их хуралд орчихоор насаараа ажил албатай байх юм шиг мөөрөөд бгаа энэ авгай юугаа хийдэг бнаа.цэц гэгч үхрүүд монгол гэгч айлаар хүүхдийн тоглоом шиг тоглож дууслаа.энэ зориуд бэлтгэж сонгуулийг явуулахгүй гэсэн бэлэн найруулгатай тавилттай жүжиг юм бна.одоо ч энэ төрд даргын жолооч сахал эрдэнэбилэг даргын жолоочийн хадам ээж бие хамгаалагч сүүлдээ бөгс арчигч нар орж тоглодог эзэнгүй айл шиг юм боллоо.сүүлдээ дарга нарын жорлонгийн цэвэрлэгч нар монгол төрийн сэнтийд суух юм бнаа.юу л болоод бна даа
Монгол улсын иргэн гомдол гаргаад түүнийг нь шийдвэрлэсэн байна гэж ойлголоо
Unen bol ajlaa ugmuur yum baina daa.! ES aa
mongold hariutslaga togtoh haa ch baisan yum chadamjtai bolj baij ur dun garna
turd hen 1 erhemiin hamgaalagch nertei ,mun olon jil jolooch hiisen mudakuudiig yam,agentlagiin darga ter dundaa buur ashig ihtei gej uzdeg gazart urguj taviad bhaar ene uls yaj hugjih ve? odoo ene buzar uildlee bolivol yasan yum be? mun 1 nam erh barihaar haa hol uvsan hun hoinoos ireed hot mini, hotond orood huts miniih gedeg shig amisgaanuud bas ih bolj nam,turiin ajiliig businuulj ugdug mod delgerch bndaa.
Дарга нарын жолооч нарын ах дүү, хамаатан садныг шалгах хэрэгтэй.
munhtcetceg ee
Энэ авгайд хэлэх үгийг нь цээжлүүлэхгүй яасан юм бэ? МАНГарууд
ХҮРЭЛСҮХИЙН ЖОЛООЧИЙН ХАДАМ ЭЭЖ ҮХЦ Д ХАНДАЖ БОЛОХГҮЙ ГЭСЭН ХУУЛЬ БАЙДАГ ЮМ УУ ЮУ БИЧЭЭД БАЫНОО
Hurelsekhee chi ter Niisleliin Ontsgoi baidliin dargaar tawisan arhichin chultemsurengee zailuul udurjingoo uroondoo arhidaj baina. alba haagchidad hetsuu baina