Хууль бусаар олсон, хулгайлж нуусан эд баялаг, мөнгөн хөрөнгө уг эзнээ хөнөөдөг нь нэгэн зүйлийн үнэн билээ. Буурал түүх ч энэнийг гэрчилнэ, бидний нүдэн дээр болж байгаа үйл явдлууд ч үүнийг нотолж байна. ШИНЭ НАМУУД, ЗАЛУУ УЛСТӨРЧИД ЭНЭ ҮНЭНИЙГ БҮҮ МАРТААСАЙ. Энэ үнэнийг үл тоосон олон “томчууд” цаана чинь улстөрийн амьд хүүрүүд болчихлоо шүү дээ...
МАН, АН-ын томчуудын хулгай, луйврын түүхийг Бямбасүрэнгийн засгийн газрын ХХ тогтоолын нууцыг ашигласан “томчууд” эхлүүлжээ. Тэр цагаас хойш хулгай, луйвар, авлига “томчуудын” хувьд бараг л зөвшөөрөгдсөн зүйл мэт болж өргөжжээ.
Эхлээд л тэд хүүхдүүдийн эрхийг хөсөр хаяж ясли, цэцэрлэгүүдийн байрыг үнэгүй шахам авцгаажээ. Кинотеатрууд, хүнс, барааны дэлгүүрүүд, төр засгийн мэдлийн жижиг албан конторууд, УБ хотын төвийн том, жижиг бүх газар, жижиг, дунд үйлдвэрийн хашаа, байшин, тоног төхөөрөмж, хэвлэх үйлдвэрүүд гэх мэт нь бүгд л мөнхүү “томчуудын” өмч болсон.
Тариа, ногооны байрлал, үржил сайтай газруудыг тэд л авцгаасан. Дараахан нь л эх орны газрын хөрсөн доорх баялгийн төлөө тэд л уралдан, өрсөлдөн орцгоосон, авцгаасан. Төдхөн л харийн томчуудтай далд, нууц хуйвалдсаар стратегийн гэгдэх нэн том ордууд руу сэмхэн шургалцгаасан. Харийнханд ард түмний өмчийг сэмхэн, хямдхан өгснийхөө төлөө сая саяар нь доллараар шагнуулжээ. Авлига, луйврын гаралтай мөнгөө оффшор бүсүүдэд нуугаад ахиад л Төрийн ордонд заларцгаажээ. Энэ хооронд МАН ба АН-ын холбоо ч байгуулагдсан бололтой...
Бүр эрэмшин танхайрах дээрээ тулсан нөгөө “томчууд” чинь том тендерүүдээс, засмал замуудаас, лицензүүдээс, олон арван тусгай сангуудаас, сонгуулийн тойргуудын тоогоор авцгаасан тэрбумуудаас, аж ахуйн нэгжүүдийг дарамтлан байж гаргуулсан том, жижиг хандиваас, үнэ тогтворжуулах нэрээр зувчуулсан их мөнгөнөөс, үндсэн хууль баталсан, байлцсан депутат гэх нэр, залиар, Эрдэнэт мэт рүү хийсэн шахаанаас гэхчилэн цадаж ханахыг мэдэлгүй сорсоор, залгисаар л байжээ.
Эцэсдээ 60 тэрбумын гэх төлөвлөгөө, хуваариар том том тушаал худалдаж авцгаагаад тэр шархаа нөхөхийн тулд мөн л далдуур үгсэн хуйвалдаж тэрбум шахам, тэрбум гаруйн зээл нууцхан аваад цааш нь өндөр өндөр хүүгээр зээлцгээж өдөрт сая гаруй төгрөгийн цэвэр ашиг олж байсан бололтой. 60 тэрбумын хэрэг ба ЖДҮ-ийн зээл хоёрын яс, цусан холбоо ийм юмдаг уу даа... Зөвөөс суралцаж дуурайх, бурууг илчилж зайлуулах нь хөгжих, төгөлдөржих чухал арга зам билээ.
Өмчийн бүх хэлбэрийг хуулиар хамгаалах заалт бол юуны өмнө л нийт ард түмний өмчийн бүрэн бүтэн байдлыг цагдан хамгаалах утгатай. Нийтийн өмчөөс хулгай, луйврын аргаар зувчуулан авсан эд баялгаа хувийн өмчийг хуулиар хамгаалах заалтын шүхэр доор оруулаад зүй бусаар өмчлөх гэж оролдвол энэ нь өөрөө гэмт үйлдэл, эрүүгийн хариуцлага хүлээх үйлдэл мөн.
Ашигт малтмалтай холбоотой лицензүүд бол бүгд богино хугацаатай эзэмших, ашиглах түр эрхийн бичиг. Энд өмчлөх, төгс утгаар захиран зарцуулах, худалдах, бэлэглэх, өвлөх, өвлүүлэх эрх үгүй.
Стратегийн ач холбогдолтой том ордуудын хувьд бол төрийн давуу эрх, төрийн төлөвлөгөө, олборлох ба боловсруулахтай холбоотой нэгдсэн график (урт, богино хугацаатай, өнөө ба ирээдүйг тооцсон), нэг төвтэй зохицуулалт заавал байх учиртай. Дэлхий нийтийн жишиг ч тийм байдаг. Газар доорх ба дээрх баялгийг ганцхүү нийт олны ашиг, сонирхолд нийцүүлэх, иргэн бүрд хүртээмжтэй байх, байлгах үүднээс л ашиглах, зарцуулах ёстой. Энэ бол үндсэн хуулийн заалт, утга санаа билээ.
Хайгуулын болон ашиглалтын лицензүүдийг олноор нь авчихаад цааш нь дамлан зарах зорилгоор хадгалах, үнэ хаялцуулан худалдахыг хориглох ёстой. Аж ахуйн нэг нэгжид гурваас илүү тооны лиценз эзэмшихийг хориглох нь зөв. Чөлөөт үйлдвэрлэл, чөлөөт зах зээлийн нөхцөлд “давс хужрыг нь яг тааруулчихсан” хуулиудын дагуу л аж ахуйн үйл ажиллагаа хэрэгжиж байх учиртай.
Судлаач, профессор Д.Чулуунжав
Сэтгэгдэл0
Төрөөс хулгайлж, авилгадаж, луйвадаж, албан тушаалаа янз янзаар ашиглаж баяжаагүй улстөрч Монголд нэг ч ширхэг байхгүй.
МАН-ын Монголд тогтоосон авлигын систем бол Бээжингийн тусгай албаны нууц захиалга мөн. Цаад гол зорилго нь Монгол улсыг авлигалд идүүлж мөхөөж байгаад Хятад улсад нэгтгэх.МАН-ын олон дарга нар Хятадын тусгай албанаас цалинжиж баяжиж айгаа гэдэгт огт эргэлзэх хэрэггүй.
Энэ Чулуунжав гэгч этгээд эдийн засгийн талаар жаахан ч гэсэн ойлголттой болмоор юм. Профессор ч гэх шиг. Шал утгагүй зүйл сараачих юм. 1990 онд Монгол улсын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ уртаашаа 100 сая доллар л байсан шүү дээ. Тухайн үед долларын албан ханш 20 төгрөг хавьцаа байсан бол албан бус ханш нь 200 төгрөг байлаа. Албан ханшаар тооцвол, монгол хүн сарын 300 долларын цалинтай, албан бус ханшаар сарын 30 долларын цалинтай байлаа. Хэрэв санаж байгаа бол 1990- 1992 онуудад алт дилерын хэрэг гэгчээр нийт 3 удаагийн гүйлгээгээр 70 сая доллар монгол улсаас оросын банкууд руу шилжсэн. Энэ нь өнөөгийн ханшаар бараг 7 тэрбум доллартай дүйцнэ. Монгол улсын валютын нөөц одоогоор 3 тэрбум гаруй доллар байна. Ойрын үед 7 тэрбум доллар хүргэх зорилттой. Энэ бол 30 жилийн өмнөх монголоос орос руу шилжсэн 70 сая доллартай дүйцэх мөнгө. 30 жил зүтгэсэний эцэст 30 жлийн өмнөх гарааны цэг дээрээ эргэн ирж байна.
МАН-ын Монголд тогтоосон авлигын систем бол Бээжингийн тусгай албаны нууц захиалга мөн. Цаад гол зорилго нь Монгол улсыг авлигалд идүүлж мөхөөж байгаад Хятад улсад нэгтгэх.МАН-ын олон дарга нар Хятадын тусгай албанаас цалинжиж баяжиж айгаа гэдэгт огт эргэлзэх хэрэггүй
Асуудлын голыг эх үндэс өрнөл шийдвэрлэх арга замтай нь өгүүлсэн энгийн боловч сайн нийтлэл болжээ. Цаашдаа үргэлжлүүлэн нийтлэлээрээ амжилт хүсье
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
bi s.bayriin zasagiin huuli zvin said baihdaaa shoron batiulah tender tsohij ... shoron hooson orgiod baihaar ni hytadaas 9 shirheg ..ervvden shvvdeg ....togond tsohiuldag sandal 500 sayaar oruulj ireed 5 ter bumaar shahaj .... temvvjind adluulj . barigdaj shivshigee hutgasan ... yaaj 20 onii songuuld gishvvn boloh argaa haigaad l bn ??????? yaaj ?????? zorigiin heregiig dahin ashiglahaasdaa.. aluurchid ni barigdsan yum sanj .. 3 aluurching tavij sullaj yavuulchihbal 24 on hvrtel ene ordond suuj baihgvi bol ... bi bariulsan shorondoo ..shahaaniihaa sandal deer ee nvd anih baih shvv
Өнөөдөр монгол улсын ДНБ нь 10 тэрбум орчим доллар байна. Нэг хүнд ноогдох жилийн ДНБ нь 7000 орчим доллар. Сарын дундаж цалин 400 доллар буюу жилийн 5000 доллар байна. Нэг доллар 2700 төгрөгтэй тэнцэнэ гэж тооцлоо. 30 жилийн өмнө нэг доллар албан ханшаар 27 төгрөгтэй тэнцэж байлаа. Энэ ханшаар тооцвол монгол хүний дундаж цалин сарын 200 доллар буюу 5000 төгрөг байлаа. Үүнийг өнөө цаг руу хөрвүүлбэл дундаж цалин сарын 500 мянган төгрөг болно. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд монгол хүний бодит орлого 2 дахин өсчээ. Ингэснээр айл бүхэн унаа тэрэгтэй, зурагттай, компьютертэй, гар утастай, интернеттэй, кабелийн телевизтэй болох боломжтой болсон байна. 30 жилийн өмнө оросууд монголоос 70 сая доллар татаж авсан. 1989, 1990, 1991 онуудад шүү дээ. Энэ бол өнөөгийн ханшаар 7 тэрбум доллар гэсэн үг. 1960 - 1990 онд монголд оруулсан хөрөнгө оруулалтаа алтаар тооцож энэ хэмжээний долларыг оросууд монголоос нууцаар гаргасан болов уу.
Ард түмний өмчийг төрөөс хулгайлаад зогсоогүй өөрийн цагдаа шүүх прокурортой болчихож. Төр нь цагдаа шүүхээ хулгайчдад алдчихсан бол яах вээ. Энэ удаагийн ҮАБЗ-ын шийдвэр гарцаагүй зөв. Эсэргүүцээд байгаа АН удирдлагууд энэ сүлжээнд бүрэн орчихсон болтой. Харин АН-ын нийт гишүүд бол хаашаа ч эргэж чаднаа гэдгийг тооцоогүй л юм байх даа.
бүрэн бүтэн байсан орон Одоо ямар байна тэр үед доллар таваас долоон төгрөг байсан бүх үйлдвэрүүдийг кассанд байсан мөнгөөр нь авсан ХАЛДАШГҮЙ ХАРААТ БУС БИЕ ДААСАН их хурал ба ь прокурор шүүгч аилгатай тэмцэх газарын дарга нарт арга хэмжээ авах заалт байхгүй дэмий л төрийн 3өндөрлөг зөвлөмжийн дагуу хууль боловсруулах болж байх шиг насаараа ленин сталин кимирсен хошимен гитлер де гол томилогдож байгаагүй монголын үндсэн хуулийг ионголын толгой хуульчид хийсэн байхаа эмчийг багшийг яагаад насаар нь томилж болоогүй юм бэ цалинг яагаад шүүгч шиг болгоогүй юм бэ хүний бүр амьдралын хамгийн итгэлтэй хамгийн сайхан сэтгэлтэй үрчилсэн эх нь шиг яслийн багш нарт шүүгч шиг цалин өхгүй бүр яслиудыг устгасан ямар сүйрэл байваа одоо яслийн хүүхэд харсан ажил хийх эрхгүй хөгшин хөвөө хүүхэд харсан хүмүүс хэдэн арван мянгаар---хүүхэд гэртээ түлэгдэж гэмтэж бэртэж багаасаа хүмүүжилгүй болж байна яслийн барилгуудыг буцааж эцэг эх
Үнэн бичсэн байна.АН-хан "Улс орныг хөрөнгөтнүүд нь хөгжүүлдэг юм. Тиймээс эхлээд том том хөрөнгөтнүүд төрөх ёстой. Шалгарсан жишээ нь АНУ байна" гэцгээж байж билээ. Энэ солиорлын дагуу АН 1996 онд олонх болонгуутаа хуульгүй, хуугаар нь хамсан. МАН ч дагаад хусч өгсөн. Эгэл жирийн ард түмэнд хүртээлгүй, эрх мэдэлтнүүд л идэцгээсэн дээ.
Ardchilaliin maynga mayngan gishuud Erdeniig demjihgui baigaa shuudee. Yu unen ter unen.....
MAFI MAFAA sunuudug jamtai mafaas amid garsan mafchin gej bas baihgui.
Профессор шүү ухаантай юм бол тоо баримт тооцоо судалгаа, харьцуулсан дүн шинжилгээтэй юм бичмээрсэн. Гэтэл ямар ч боловсрол мэдлэггүй хүмүүсийн ам дамжсан цуу яриаг улиг болтол давтаад сууж байх гэж. Арай ч дээ.
Тоо баримтгүй ч гэсэн үнэнийг өгүүлжээ Хулгайч нар айж байгаа л даа Англиас шүүгч нар Со-гоос прокурорууд хятадаас цагдаа нар ажиллуулах хэмжээнд шударга ёс чинь алдагдаал байна
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
Үнэхээр энэ Бямбасүрэн гэгч хөгшин энэ бүхний эхлэлийг тавьж үйлдвэр аж ахуйн газруудыгүнэгүйдүүлж,дэлгүүрийн лангуу өөрсдөө хувааж аваад хоосруулж,мөнгөний ханшийг 2 дахин унагаж Монгол орныг сүйрүүлсэн нь бодит үнэн.Миний бие эдийн засагч хүн тэр систем дотор нь явж байсан,дотроо ер нь санаа зөв байсан боловч арга нь буруу байсан гэж боддог байлаа,одооч тэгж л бодож яваа.Монгол орон хэдий буурай хөгжилтэй байсан боловч өмсөж зүүх идэж уухаа өөрсдөө бараг л хангаж чадаж байсан.Хөнгөн үйлдвэрүүд үүргээ гүйцэтгэж ард иргэдээ өмсөж зүүх,идэж уухаар хангаад болоод байсан.Ажилгүй хүн гэж бараг байхгүй байлаа,гуйланчлал гэж сонсогддоггүй цаг байсан гэтэл өнөөдөр энэ хүний эхлүүлсэн ажлын үр дүн ийм л байдалд оруулсан.Үүнд АНамын лидерүүд Да.Ганболд мэтийн нөхөд ч их нөлөөлсөн,энэ бүгдийн эхлэл яалтчгүй мөнөөс мөн.....
СЭВ анх байгуулагдахдаа нэг төрлийн хөгжлийн банк байгуулсан. Энэ банк нь гишүүн орнууддаа хөгжлийн зээл олгохдоо шилжих рубль гээч валютыг бий болгосон. Монгол улс жишээлбэл 10 тэрбум шилжих рублийн зээл авсан нь 2020 онд төлөх мөнгөний хэмжээ. 2000 он руу шилжүүлбэл 1 тэрбум шилжих рубль, 1990 он руу шилжүүлбэл 100 сая шилжих рубль болно. Зарчим нь ипотекийн зээлтэй төстэй.
1990 оны 100 сая шилжих рублийг 1960 он руу ухраавал 1 сая шилжих рубль болно. 1960 оны 1 сая шилжих рубль нь 2010 оны 10 тэрбум шилжих рубльтэй дүйцнэ. Энэ бол 50 жилийн хугацаатай авсан ипотекийн зээл гэсэн үг. Бодвол урьдчилгаа 30 хувийг бэлнээр төлж 70 хувийг түрээсийн ханшаар авсан бодов уу.
Эднийг ингэж хулгайч болгосон этгээдүүд бол эрхэм сонгогч гуншинтай хараал идсэн монголчууд юм.Бага дээр нь хариуцлага тооцож байсан бол эд маань ингэтлээ их идээ ч үү, үгүй ч үү. Ямар ард түмэн байна яг тийм төр засагтай байдаг.
Эдийн засгийн анхны мэдлэггүй нэг нөхөр аль эртний юм бичээд байх юм.Харин профессор Чулуунжав зөв ойлгож зөв юм бичсэн байна.Амжилт хүсье
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Би 90 ээд оныг сайн санаж байна. 1992 онд 72 их хурлын гишүүнтэй жасрай ерөнхий сайдтай төр засаг хүссэнээ хийж ажилласан биз дээ. Эдгээр хүмүүс бүгд МАХН-ынхан байсан. Яагаад АН гэж тархи угаагаад байгаа юм бэ. 1992−1996 он гэж байгаагүй юм уу ?
Луйварын аргаар улс төр-бизнесийнхний өөрсөддөө ашигтай хуулиудыг эргэн шалгаж өөрчлөх. Жирийн иргэдэд олдоггүй газар, ажлыг судлаад үзэхэд дээрээс татлагатай дороо хэрэгжүүлэгчтэй байх нь ердийн үзэгдэл болсон. Тэр зээл энэ тэр бол өөр л замаар шийдэгдчихсэн бдаг. Юун ард түмэн бэ? Юмны үнэ нэмэгдээд бдаг мөртлөө цалин нь хоолондоо хүрэхгүй байх нь бодит үнэн. Тэгсэн мөртлөө цалин, тэтгэврийг нэмлээ гээд хэдхэн ₮ нэмснээ их юм хийсэн шиг ярихыг яана. Гэтэл ар худгаар нь өөрсдөө банк, газрын баялгыг атгаж байгаа биз дээ. Тэр байтугай М.Энхболдыг сонгуульд нэр дэвшихэд зориулж хятадаас 20 мянган юань шилжүүлснийг хараад бид ямар улсад амьдарч байгаагаа ойлгосон. Дээгүүрээ луйварчдын сүлжээ бүлэглэлтэй ийм л улс орон болж. Монголын төр байгаа эсэх нь мэдэгдэхгүй бсон. Хуультай улс уу? бүү мэд. Монголын баялгийг хэдхэн хүн гарын үсэг зураад л сая сая $-тай болоод харь нутагт орд харш худалдан авч гадагшаа гардаг жим гаргаж бна. Энэ юу вэ? Монгол төрийн хараа хяналт хаана бна?
Монголд ариун цагаан хөдөлмөрөөрөө хөрөнгөжиж баяжсан хүн бараг байхгүй.
Яг язгуур үнэнийг бичиж, сануулж байгаад баярлалаа. Жинхэнэ профессорынхоо үүргийг гйцэтгэж байна
an- iin erdene , tuvaandorj nar ul buteh humuus .an nam yahaaraa iim balai ulsuudad ochivoo.
Хэрвээ ОюуТолгой 1989 онд баригдсан бол өөрийн өртөг нь 70 сая доллар болох байсан. Хэрвээ энэ үйлдвэр 1999 онд байгуулагдсан бол өртөг нь 700 сая доллар байх байсан. Харин 2009 онд байгуулагдсан тул өртөг нь 7 тэрбум доллар болсон. 1989-1991 онуудын хооронд оросуудын монгол орноос зөөж гаргасан алтны хэмжээ 70 сая доллар байгаа нь өнөөдрийн ханшаар 7 тэрбум доллартай тэнцэнэ. 1959-1989 он хүртэлхи 30 жилийн хугацаанд оросууд монголд өнөөгийн ханшаар 7 тэрбум долларын хөрөнгө оруулалт хийжээ. Их Өр гэдэг нь 60 жилийн хугацаатай олгосон зээлийн хэмжээ. Тухайн үеийнхээ ханшаар (1960 он) 1 сая шилжих рублийн зээл. 60 жилийн дараах өртөг нь (2020 он) 10 тэрбум шилжих рубль. Харин 30 жилийн дараахь өртөг нь (1990 он) 100 сая шилжих рубль. 1 шилжих рубль нь 1 америк доллартай тэнцэнэ. Энэ жишгээр монгол орны 30 жилийн хуримтлуулсан алтыг (70 сая доллар) оросууд 1990 онд авч гарчээ. Ингэснээр монгол улс үндсэндээ хувхайрсан гэж болно.
ЗХУ монгол улсын хөгжилд зориулан 10 тэрбум шилжих рублийн зээл олгосон гэдэг. Үүнээс 6 тэрбум шилжих рублийг үйлдвэрлэлд (460 обьект), 3,2 тэрбум рублийг импортын үнийн өсөлт хангахад, монголын талын хувьцаанд 650 сая шилжих рублийг тус тус зарцуулжээ. Монголын хувьцаа гэдэг нь өнөөгийн роялти татвар гэсэн үг. Энэ нь борлуулалтын орлогын 5-6 хувьтай тэнцэнэ. Энэ бол дэлхийн жишиг. 10 тэрбум шилжих рубль гэдэг нь 60 жилийн борлуулалтын орлогын дүн. Энэ орлогоор барьцаалан зээл олгожээ. Үүнийг 1959 он руу ухрааж тооцвол 1 сая шилжих рубльтэй тэнцэнэ. 1989 он руу шилжүүлбэл 100 сая орчим шилжих рубль болно. Өөрөөр хэлбэл 100 сая орчим доллар. Монголчууд зөвлөлтийн их өрийг тэглэхдээ 1999 онд Фрийдландаас 100 сая доллар зээлсэн. Энэ мөнгийг 1989 он руу шилжүүлбэл 10 сая доллар болно. Өнөө цаг руу шилжүүлбэл 1 тэрбум доллар болно.
Эд нараар авсан хулгайлсныг нь төлүүлэх Шударга ёс тогтоох,Шударга шүүх засаглал тогтоох хэрэгтэй боллоо
2012 онд Монгол улс түүхэндээ анх удаа 4 тэрбум долларын нөөцтэй болсон. Харамсалтай нь засгийн эрхэд гарсан АН нам энэ мөнгийг улс орны бүтээн байгуулалтанд зарцуулж байна гээд юу ч үгүй болтол хоосолсон. Нийтдээ 7 тэрбум долларыг салхинд хийсгэсэн. Энэ бол дахин нэг ОюуТолгой үйлдвэр барих хэмжээний мөнгө. Нарийндаа бол ОюуТолгойн ирээдүйн орлогоор барьцаалсан зээл шүү дээ. Барьцаагүгй зээл гэж энэ хорвоод үгүй. 7 тэрбум доллар салхинд хийсгэх ажил хийхдээ монгол оронд хамгийн их тусламж үзүүлсэн Дэлхийн банк, ОУВС, Азийн банк зэрэг дэлхийн санхүүгийн байгууллагуудыг монголоос хөөж ямар ч хараа хяналтгүйгээр их мөнгийг дураар захиран зарцуулсан. Үүнийгээ тэд "төрийн хар хайрцагны бодлого" гэж нэрлэсэн. Энэ бодлогоос болж монгол улс мөнгөний (валютын) хомсдолд орж золтой л цус харвасангүй. АН намын 7 тэрбум доллар салхинд хийсгэсэн нь 1990 онд оросуудын монголоос 70 сая доллар татаж хэтэвч хоосолсонтой бараг ижил үйлдэл юм. Монголын бараг бүх үйлдвэрүүд хаалгаа барих эрсдэлтэй.
Чулуунжав маш сайн бичсэн байна,
Энэ нэг ч шинэлэг санаа алга. Олон жилийн турш хүмүүсийн амны уншлага болтлоо яригдсан улиглал төдий. Боловсролгүй хүмүүст амны зугаа, хоол болж мэдэх юм.
Харин энд Бямбасурэн гуайг илуу биччихсэн байна,Бусад болж байна Чулуунжав аа
Ихэнхи хүмүүс төгрөгийг мөнгө гэж ойлгодог. Бүх хүмүүс цалингаа төгрөгөөр авч төлбөр тооцоогоо төгрөгөөр хийдэг тул ингэж ойлгох нь аргагүй. Энэ өнцгөөс харвал төгрөг бол мөнгө гэх андуурал бий болно. Мөнгөтэй маш төстэй, гэхдээ мөнгө биш. Монгол төгрөг аваад Орос, Хятад, Европ, Америк, Япон гээд дуртай орондоо очоод төгрөгөөр төлбөр хийх гээд үз. Хаана ч хүлээн авахгүй. Монголын хилээс гарлаа л бол төгрөг бол ердөө цаас. Гэтэл бид бараг бүх зүйлээ гаднаас авдаг. Энэ бүхнийг зөвхөн валютаар худалдаж авна. Бид төгрөгийг хүссэн хэмжээгээр үйлдвэрлэж чадах боловч валютыг үйлдвэрлэж чадахгүй. Эцсийн дүндээ бидний бэл бэнчин төгрөгөөр бус валютаар хэмжигдэнэ. Монголчууд жилдээ хичнээн хэмжээний валют олно, төдий хэмжээний цалин авна. Валют олдог ганцхан салбар бий. Энэ бол уул уурхай. Өөр ямар ч сонголт бидэнд байхгүй. Хэрвээ валютын нөөц хомсдох юм бол төгрөг шууд үнэгүй цаас болж хувирна. Валютын нөөц хомсдох эсвэл нэмэгдэх цорын ганц шалтгаан нь үнэ ханш.
1990 онд монгол улс мөнгөний маш том хомсдолд орсон. Шалтгааныг дээр дурдсан. Монгол орны дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 70 хувьтай тэнцэх 70 сая долларыг оросууд монголоос татаж гаргасан. Оросууд монголоос мөнгөө татаж мэргэжилтнүүдээ монголоос гаргасныхаа дараа хоёр орны хоорондын бүх төлбөр тооцоог хатуу валютаар хийх шаардлага тавьсан. Гэтэл монголд нэг ч хатуу валют үлдээгүй. Оросууд бүгдийг хоосолсон учраас. Энэ тусгай ажиллагааг монголчууд бид "алт, дилерын хэрэг" гэдгээр мэднэ. 1991 оны эхээр монгол улс Дэлхийн банкны гишүүн болсон. 1991 оны сүүлээр анхны магадгүй 10 сая долларын зээл авсан. Энэ мөнгө бас л орос руу явсан. Түлш шатахуун, сэлбэг хэрэгслэл, машин тоног төхөөрөмж худалдан авах зорилгоор. Өөр орноос сонголт хийх боломж байхгүй. Бүх техник, технологи оросынх учраас.
Ингэж хий дэмий нервтэж байхаар бүгдийг хурааж аваад л улсад данслаад өнчихөөч дээ, өөгшүүлээд худал бичээд яахын.
Оронд нь хэн ч байсан ялгаагүй байсан манай монголчууд ийм л ард түмэн
Монголд хуйлдаанаар долларын ханш өсгөдөг .
Хохь нь нэ. Тануусын сонгож, хулхидуулж гаргасан тэжээвэр бузар шуналтнууд. Энэ улс мөхөж бноо. Эндээс зайлсан нь л хожно шүү
гарал үүсэл нь тодорхой бус хөрөнгийг улс хураан авч,ирээдүйн хөгжлийн гарцаа товлон цааш алхах л үлдлээ.хэрүүлээ дариу цэгцлээд, хотод хороодоо,аймагт сумдаа өөд татая.
гарал үүсэл нь тодорхой бус хөрөнгийг улс хураан авч,ирээдүйн хөгжлийн гарцаа товлон цааш алхах л үлдлээ.хэрүүлээ дариу цэгцлээд, хотод хороодоо,аймагт сумдаа өөд татая.
тоо хэмжээ байхгүй яслийн хүүхдүүдийн барилгыг лувардаж авч өөр зорилггоор ашиглаж байгааг хураан авч эх хүүхдүүдэд өгөөчээ өрх толгойлсон эхэс ажил хиймээр байна яслийн асрагч эхийн оронд эх болж басан асрагчдад шүүгчдийн уалингаас өгьеэ хараат бус бие даасан гэж худал ярьж хууль гаргасан хүмүүст хариуцлага тооцьёо банк санхүү үйлдвэр заводын олигаркуудад хараат байсан шүүгчдийг жирийн шүүгчид болгож ард түмний дунд оруулж үйлчлүүлээчээ жирийн хүмүүс шиг ажиллаж амидарч цалин аваглдээ бидний дунд байж буруу юм хийхийг сэргийлж буруутвал шүүг лдээ тэнгэрт битгий ард түмнээс тасалж залаачээ халдашгүй хараат бус гэдгээ устгаач ард түмэн дотор дундат зуун шиг кастын давхарга үүсгээд байна
тоо хэмжээ байхгүй яслийн хүүхдүүдийн барилгыг лувардаж авч өөр зорилггоор ашиглаж байгааг хураан авч эх хүүхдүүдэд өгөөчээ өрх толгойлсон эхэс ажил хиймээр байна яслийн асрагч эхийн оронд эх болж басан асрагчдад шүүгчдийн уалингаас өгьеэ хараат бус бие даасан гэж худал ярьж хууль гаргасан хүмүүст хариуцлага тооцьёо банк санхүү үйлдвэр заводын олигаркуудад хараат байсан шүүгчдийг жирийн шүүгчид болгож ард түмний дунд оруулж үйлчлүүлээчээ жирийн хүмүүс шиг ажиллаж амидарч цалин аваглдээ бидний дунд байж буруу юм хийхийг сэргийлж буруутвал шүүг лдээ тэнгэрт битгий ард түмнээс тасалж залаачээ халдашгүй хараат бус гэдгээ устгаач ард түмэн дотор дундат зуун шиг кастын давхарга үүсгээд байна
unen yumiig il tod bizsen bna . tand amjilt huseye!
Өөрсдөө бид буруугүй юм байна л даа. Захын луйварчинтай нийлж, улс орноо мөлжчихөөд. Ямар юмны орос, хятадын төр байдаг юм. Бөөлжис нь цутгаад нэг нүдээр ч тоож харахгүй байхад шүү. Нийтлэлч зөв бичсэн байна. Өмчлөх эрх нь эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах, үр ашгийг хүртэх, өвлөх гэсэн олон эрхүүдэд задрана. Ашигт малтмалын лиценз бол зөвхөн тусгай нөхцлөөр ашиглах эрх. Өмчлөх бүрэн эрх биш. Үүгээр ч барахгүй эрдсийн шинж чанарыг өөрчилж, тэс өөр эд болгож хувиргаагүй бол ухаад гаргасан аливаа бүтээгдэхүүниээ борлуулах, өөрөөр хэлбэл захиран зарцуулах эрх ч бүрэн бус өгөгддөг. Тэр энэ биржийн үнээр зар, сорчилж битгий түү, тэгвэл ингэвэл гэсэн олон шаардлагуудтай.
Чулуунжав профессор үнэн юм бичих юм. Харин сэтгэгдлээс харахад монголчууд ийм маанаг болчихсон юмуу? эсвэл манангийн гар хөлүүд сэтгэгдэл бичдэг юмуу, хай
Атаархсан, бусдын хөрөнгөд шунасан, зах зээлийн эдийн засгийн талаар ойлголтгүй хүн байна
Женко-Хүрэлсүхийг хөөрцөглөн дэмжиж байгаа рациональ ухаагүй оркуудад: Та нар бол оюуны хоосролд орсон харанхуй массын төлөөлөл. Та нар шиг хүмүүст юуг ч яаж ч тайлбарласан ойлгохгүй. Яагаад гэвэл та нар ном уншдаггүй, өөр хэлээр ярьдаггүй, олон оронд сурч боловсроогүй, олон орны соёлоос суралцаагүй, жалга довны үзэлтэй, ихэнх нь ядуугийн улмаас амьдралдаа гутарч явдаг тул өөрөөс нь илүү яваа хүмүүст атаархаж, мөнгөтэй хүн бүрийг үзэн ядаж явдаг юм. Та нар бол монголын эмгэнэл. Та нар шиг хүмүүсийн тархийг Гитлер, Муссолини, Мадуро, Трамп, тэгээд Женко-Хүрэлсэх-Оюунэрдэнэ мэт хүмүүс чадварлаг ашиглаад хаядаг юм. Та нар эцсийн эцэст энэ хэвээрээ л үлдэнэ. Бас Монголд юу ч дээрдэхгүй. Харин ч өөрийгөө эзэн хаан болсон мэт боддог дүнхүү ерөнхийлөгчдөө дарлуулцгаах болно. Популист уриагаар гарч ирсэн удирдагчийг сонгосон ард түмэн сүүлд нь амаа барьдаг жам ёс байдаг юмаа. Та нар шударга ёс тогтож, улс хөгжинө, гэвэл ёстой горьдсоны чинь гарз. Та нарын амьдрал бүр л дордох болно, мангарууда
Женко-Хүрэлсүхийг хөөрцөглөн дэмжиж байгаа рациональ ухаагүй оркуудад: Та нар бол оюуны хоосролд орсон харанхуй массын төлөөлөл. Та нар шиг хүмүүст юуг ч яаж ч тайлбарласан ойлгохгүй. Яагаад гэвэл та нар ном уншдаггүй, өөр хэлээр ярьдаггүй, олон оронд сурч боловсроогүй, олон орны соёлоос суралцаагүй, жалга довны үзэлтэй, ихэнх нь ядуугийн улмаас амьдралдаа гутарч явдаг тул өөрөөс нь илүү яваа хүмүүст атаархаж, мөнгөтэй хүн бүрийг үзэн ядаж явдаг юм. Та нар бол монголын эмгэнэл. Та нар шиг хүмүүсийн тархийг Гитлер, Муссолини, Мадуро, Трамп, тэгээд Женко-Хүрэлсэх-Оюунэрдэнэ мэт хүмүүс чадварлаг ашиглаад хаядаг юм. Та нар эцсийн эцэст энэ хэвээрээ л үлдэнэ. Бас Монголд юу ч дээрдэхгүй. Харин ч өөрийгөө эзэн хаан болсон мэт боддог дүнхүү ерөнхийлөгчдөө дарлуулцгаах болно. Популист уриагаар гарч ирсэн удирдагчийг сонгосон ард түмэн сүүлд нь амаа барьдаг жам ёс байдаг юмаа. Та нар шударга ёс тогтож, улс хөгжинө, гэвэл ёстой горьдсоны чинь гарз. Та нарын амьдрал бүр л дордох болно, мангарууда
ман.ан.хоёрын хѳрѳнгѳ байгаль далайгаас хятадын цагаан хэрэм хүрсэн шүү дээ