Монгол төрийн уламжлал, залгамж чанар нь олон улсын хэмжээнд улс төрийн шинжлэх ухааны бие даасан өвөрмөц судлагдахуун болтлоо хөгжсөн зүйл.
Уг зүйлийн уламжлалын бодит жишээ болсон нэг ажлыг УИХ-ын гишүүн Ж.Эрдэнэбат Монгол Улсын 29 дэх Ерөнхий сайдаар ажиллаж байхдаа түүчээ болон хэрэгжүүлсэн. VIII Богд Жавзандамба тэртээ 1911 оны арванхоёрдугаар сард Монгол Улсын хаан болсныхоо дараа ахмадуудад хишиг тарааж байсан уламжлалыг давтаж тэрбээр Монгол Улсын гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнээр 2016 оны долоодугаар сард тохоон томилогдсоноосоо хойш зургаан сарын дараа 2017 оны эхээр ахмадуудад “Насны хишиг” олгох болсон. Ж.Эрдэнэбат анх өөрийн тэргүүлдэг Засгийн газрын хуралдаанаар Ахмад настны нийгмийн хамгааллын тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж “Насны хишиг” өгдөг болох асуудлыг хэлэлцүүлж дэмжүүлсэн. Түүний сэдэл санаачилгаар УИХ-аар эцэслэн шийдвэрлүүлж батлуулсан уг хуульд зааснаар Монгол Улсын Засгийн газар насны хишгийг олгох журмыг 2017 оны нэгдүгээр сарын 25-нд батлан, түүнээс хойш хоёр дахь жилдээ хэрэгжүүлж байна.
Үүнд жил бүр:
-65-69 настай ахмад настанд 50 мянган төгрөг
-70-79 настай ахмад настанд 80 мянган төгрөг
-80-89 настай ахмад настанд 150 мянган төгрөг
-90 болон түүнээс дээш настай ахмад настанд 250 мянган төгрөг олгоно. Одоо Монгол Улсын 30 дахь Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн тэргүүлдэг Засгийн газрын өнгөн дээр манай орны нийт 125.126 өндөр настан “Насны хишиг” авч байгаа. Дашрамд дурдахад, ахмадууд хишиг мөнгөө хоёр хувааж Үндэсний их баяр наадам, Цагаан сарын шинийн нэгнийг тохиолдуулан гардаж буй.
Тэртээ XX зууны эхээр монголчууд Манж гүрнээс салж, бие даан тусгаар тогтносон улс болохоо зарлан VIII Богд Жавзандамбыг эзэн хаанаар өргөмжлөхөд тэрбээр нэг удаагийн хишиг тараах зарлиг буулгаж, 70-80 настан бүрт гурван лан буюу дөрвөн унци мөнгө, 80- 90 настан бүрт зургаан лан буюу найман унци мөнгө, 90-ээс дээш настан бүрт есөн лан буюу 12 унци мөнгө олгож байсан түүхтэй.
Бэлэг авсан ахмадуудад хайрласан Богдын нэг удаагийн хишиг-гурван лан мөнгө нь 1912 оны өвөл нийслэл Их Хүрээний малын захаас 45 тэмээ, зургаан лан нь 90 тэмээ, есөн лан нь 135 тэмээ худалдаж авч болох ханштай байжээ. Харин Монгол Улсын 30 дахь Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн тэргүүлж байгаа Засгийн газраас одоо өгч байгаа “Насны хишиг” мөнгөөр энэ өвөл нийслэлийн хүнсний "Хүчит шонхор” захаас нэг удаа тэмээний мах 15-75 кг-ыг худалдан авч болох ханштай байна. Гэхдээ Монгол Улсын Засгийн газраас өгч байгаа “Насны хишиг” нь VIII Богд Жавзандамба хааны нэг удаагийнхаас жил тутам олгох давтамжаараа давуу талтай юм. Нөгөөтэйгүүр XX зууны эхээр малын үнэ одоотой харьцуулахад дэндүү төсөр хямд байсныг бодолцох хэрэгтэй байх.
Нэмэлт тодруулга:
“Насны хишиг”-т шинээр хамрагдах болзол хангасан ахмадуудын бүртгэл эхэлсэн. Шинээр гэдэгт иргэний үнэмлэхэд бичигдсэн огноогоороо 2018 оны долоодугаар сарын 10 гэхэд 65 хүрсэн ахмадууд хамрагдана. Эдгээр өндөр настан нэн даруй Цагаан сарын шинийн нэгнээс өмнө бүртгүүлбэл уг баярын үеэр “Насны хишиг”-ээ авах эрх нээгдэнэ. Амжилгүй Цагаан сарын дараа бүртгүүлбэл ирэх зуны Үндэсний их баяр наадмаар авах болж хугацаа алдана гэдгийг анхаарна уу. Шинээр бүртгүүлэх ахмадууд харьяа дүүрэг, хорооныхоо Нийгмийн халамжийн асуудал хариуцсан ажилтанд хандаж ажлаа бүтээгээрэй. Харин урьд өмнө нь “Насны хишиг” авч байсан хүмүүс дахин бүртгүүлэх шаардлагагүй юм.
Б.Ерэнтэй
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин
Сэтгэгдэл0
chiregdel bagataichan schig naad mongiin chin odoo l avmaar bna
Ардчилсан намын санаачилж батлуулсан Хамтын тэтгэврийн vгvй хийж оронд нь бий болгосон наад тэтгэврийг чинь Хvрэлсvхийн байгаагvй, М.Энхболдын даргалдаг УИХ батлаад Эрдэнэбатын vеэс олгож байгаа юмаа. Хvрлэнсvх ичээчээ!!! АН-ын хийсэн ажлыг еертее нааж, М.Энхболдын баталсан хуулийг еертее наахаа болио!!! Ямар хувиасаа егч байгаа биш! Терийн менгийг ЖДV гээд сайд нартаа, дvvдээ тараасан хариуцлагаа хvлээж ажлаа ег!
Ардчилсан намын санаачилж батлуулсан Хамтын тэтгэврийн vгvй хийж оронд нь бий болгосон наад тэтгэврийг чинь Хvрэлсvхийн байгаагvй, М.Энхболдын даргалдаг УИХ батлаад Эрдэнэбатын vеэс олгож байгаа юмаа. Хvрлэнсvх ичээчээ!!! АН-ын хийсэн ажлыг еертее нааж, М.Энхболдын баталсан хуулийг еертее наахаа болио!!! Ямар хувиасаа егч байгаа биш! Терийн менгийг ЖДV гээд сайд нартаа, дvvдээ тараасан хариуцлагаа хvлээж ажлаа ег!
Ардчилсан намын санаачилж батлуулсан Хамтын тэтгэврийн vгvй хийж оронд нь бий болгосон наад тэтгэврийг чинь Хvрэлсvхийн байгаагvй, М.Энхболдын даргалдаг УИХ батлаад Эрдэнэбатын vеэс олгож байгаа юмаа. Хvрлэнсvх ичээчээ!!! АН-ын хийсэн ажлыг еертее нааж, М.Энхболдын баталсан хуулийг еертее наахаа болио!!! Ямар хувиасаа егч байгаа биш! Терийн менгийг ЖДV гээд сайд нартаа, дvvдээ тараасан хариуцлагаа хvлээж ажлаа ег!
M.Enkhbold 100 dollaraar zolgodogiin hajuud bol Yahavdee jildee ahmaduuddaa iim mungu ughud bolno
нэг нам нэг дуутай!
Нэг юмаа жил болгон ярисаар бгаад 4 жил чини дуусаваа.өөр монгол хүнд, монгол хүний амидралд наалдацтай мэдрэгдэхээр цалин тэтгэвэр тэтгэмжийн талаар шинээр дориухан юм хийсэн чини хаана бнаа. гэж асуух мини.монгол хүн бүр монгол айл өрх бүр хувицаа эзэмшигч хувицааны ноогдол ашиг хүртэх тухай мөн ч олон жил хошгорч хошгоруулсаар л..........дуусах уу.
Дарга нарын идсэн мөнгөний дэргэд доромж юм даа
Haha zov
ЖДҮ-чдын өндөр настныг дорд үзсэн доромжлол гэж ойлгож болно.
Ухсэн улийний нь Еронхий сайдын хишиг мишиг болчих воо??? Дунхуу ахмадууд гээд бодоод байгаа юмуу.
Энэ нөхөр эдийн засгийг бүүр хэвтүүлэх нь өөрөө эдийн засгийн ямар ч боловсролгүй байж тэгээд ийм хоёрын хооронд мөнгө тарааж байснаас захын гэр хороололд нэг ч гэсэн сургууль барих хэрэгтэй ш дээ хийж байгаа ажил нь өөрийгөө реклам хийх юм аа
Энэ нөхөр эдийн засгийг бүүр хэвтүүлэх нь өөрөө эдийн засгийн ямар ч боловсролгүй байж тэгээд ийм хоёрын хооронд мөнгө тарааж байснаас захын гэр хороололд нэг ч гэсэн сургууль барих хэрэгтэй ш дээ хийж байгаа ажил нь өөрийгөө реклам хийх юм аа
Haha
Энэ нөхөр эдийн засгийг бүүр хэвтүүлэх нь өөрөө эдийн засгийн ямар ч боловсролгүй байж тэгээд ийм хоёрын хооронд мөнгө тарааж байснаас захын гэр хороололд нэг ч гэсэн сургууль барих хэрэгтэй ш дээ хийж байгаа ажил нь өөрийгөө реклам хийх юм аа
Арай хэтрүү тооцоо оржээ. 20-р зууны эхээр 1 адууг 7 лан мөнгөөр авч өгөлцдөг бсан гэдэг.
Энэ жилийн наадмын өмнө олгодог насны хишигийг өнөөдөр ч олгоогүй байна.
Ишшшшшдээээээ хоёрын хооронд мөнгөөр хуурчих юм байна л даа
1933 онд Германы Нацист намын дарга Адольф Гитлер үндэсэрхэх үзэл, еврейг үзэн ядах үзэл, коммунизмыг үзэн ядах үзэл гурав буюу фашизмыг тунхаглаад засгийн эрхэнд гарав. 2018 онд Монголын МАН намын дарга Хүрэлсүх "Монгол ялна" үндэсэрхэх үзэл, "МАНАН", "60 тэрбум", "Ми овогт"-ыг үзэн ядах зохиомол хэрэг, коммунизмыг үзэн ядах үзэл гурав буюу фашизмыг тунхаглаад Засгийн эрхэнд гарав. Юутай адил вэ? Юутай гутамшиг вэ?
Монгол улсыг 1921-1990 онуудад үсрэнгүй хөгжүүлсэн марксист үзэл санааг дээдэлсэн МАН (МАХН)-ыг 1990 онд ардчилагсад амийг (марксист үзэл санааг нь) нь таслаад булшилсан. Гэтэл гайт Америк ардчиллыг дээдэлсэн одоогийн МАН гэгчийг Хүрэлсүх гэдэг танхай балмад этгээд ах нам, ууган нам гэж монголчуудын тархи, толгойг олон жил эргүүлж, монголчуудаар тоглоом тохуу хийсээр явна. Гитлер 1930-аад онд яг ийм маягаар Германы Засгийн эрхэнд гарсан гэдэг. Гитлер, Хүрэлсүх хоёулаа мэдлэггүй, боловсролгүй, ёс суртахуунгүй цэргийн сагсуу бага дарга нар. Ийм хүмүүс л улс, нийгэм, хорвоо ертөнцөд их гай тарьдаг гэсэн.
Монгол улсыг 1921-1990 онуудад үсрэнгүй хөгжүүлсэн марксист үзэл санааг дээдэлсэн МАН (МАХН)-ыг 1990 онд ардчилагсад амийг (марксист үзэл санааг нь) нь таслаад булшилсан. Гэтэл гайт Америк ардчиллыг дээдэлсэн одоогийн МАН гэгчийг Хүрэлсүх гэдэг танхай балмад этгээд ах нам, ууган нам гэж монголчуудын тархи, толгойг олон жил эргүүлж, монголчуудаар тоглоом тохуу хийсээр явна. Гитлер 1930-аад онд яг ийм маягаар Германы Засгийн эрхэнд гарсан гэдэг. Гитлер, Хүрэлсүх хоёулаа мэдлэггүй, боловсролгүй, ёс суртахуунгүй цэргийн сагсуу бага дарга нар. Ийм хүмүүс л улс, нийгэм, хорвоо ертөнцөд их гай тарьдаг гэсэн.
Баттулга, Хүрэлсүх, Оюун-Эрдэнэ, Батзандан, Болд, Амарсайхан мэтийн танхай балмад залуучууд яг 1990 он шиг төрийн эрхийг хууль бусаар авахаар санаархаж байна. Болгоомжлогтун!!!
Хятадын ухаалаг, эр зоригтой удирдагчид 1990 онд Тэн Ан Миний талбайд Америкийн захиалгаар Ардчилал гэж солиорсон залуучуудынхаа бөөрийг нь газар дээр нь суга татаад хаячихсан. Харин Монголын усан тэнэг, аймхай хулчгар удирдагчид 1990 онд Сүхбаатрын талбайд Америкийн захиалгаар Ардчилал гэж солиосон залуучууддаа хоёр гараа өргөөд 75-аар бууж өгсөн. Үр дүнд Хятад улс хөгжлөөрөө дэлхийд гайхагдав. Харин Монгол улс улс төр, эдийн засаг, нийгэм, ёс суртахууны бүрэн дампуурал, ядуурал, өвчлөл, ажилгүйдэл, авилгал, баян хоосны ялгаа, өрөөрөө дэлхийд гайхагдав.
Одоо Монголын ухаалаг, эр зоригтой удирдагчид Монголын 3 сая ард түмнийхээ төлөө Америкийн захиалгаар ажилладаг Баттулга, Хүрэлсүх, Оюун-Эрдэнэ, Батзандан, Болд, Аюурсайхан мэтийн сагсуу залуучуудын бөөрийг нь шууд суга татаж хаях хэрэгтэй. Эс тэгвэл Монгол улс тусгаар тогтнолоо ч алдаж мэднэ.
1990 онд оюунуудыг жагсаал, цугалаанд турхирч, шанд нь АН-аас ард түмний бүтээсэн асар өмч, хөрөнгийг өмч хувьчлал нэрээр луйвардсан хамгийн том, топ луйварчин бол БОЛД мөнөөс мөн.
М.Энхболдын аав Миеэгомбо гуай социалист нийгмийн үед хариуцлагатай албан тушаал хашиж байсан бөгөөд түүний намтар түүхийг тухайн үеийн Нийгмийг аюулаас хамгаалах байгуулага, Тагнуулын байгуулага 9 үеэр нь нэвт шувт судлаад ямар ч Но-гүйг нь тогтоосон байж таараа. Харин М.Энхболдыг "Ми овогт" гэж дуудаж байгаа өнөөгийн хүмүүс бол өөрсдөө удам судар, өмч хөрөнгийн хувьд маш их Но-той хүмүүс болж таарч байна.
Хувийн өмчийг дээдэлсэн нийгэмд "Ард түмэн", "МАНАН", "60 тэрбум", "Ми овогт" гэсэн сүржин хэллэгийн цаана Баттулга, Хүрэлсүх, Оюун-Эрдэнэ, Болд, Батзандан, Аюурсайхан мэтийн сагсуу залуучуудын албан тушаалын төлөөх өчүүхэн шунал л нуугдаж байдаг.
Боловсрол, ухаан, мэдлэггүй, юмыг зөвхөн булчингийн хүчээр шийдэж, түүндээ бардаж ирсэн Баттулга, Хүрэлсүх, Сумъяабазар мэтийн хулиганууд төрийн өндөр албан тушаалд очихоороо улс оронд, ард түмэнд ямар их гай, ланчиг тарьдагийг бид одоо харж байна.
Одоогийн МАН бол нам биш, дээрэмчдийн бүлэг. Монгол орныг 1921-1990 онд туурга тусгаар улс болгож, үсрэнгүй хөгжүүлсэн, марксист үзэл санааг дээдэлсэн МАН (МАХН)-ыг Ардчилагсад 1990 онд амийг (марксист үзэл санааг нь) нь таслаж, булшилсан. Гэтэл Хүрэлсүх гэдэг толгойдоо улаан алчуур зангидсан танхай балмад этгээд Америк Ардчиллыг үзэл санаагаа болгосон одоогийн МАН гэгчийг ах нам, ууган нам гэж ард иргэдийн толгойг эргүүлж, монголчуудаар тохуурхаж явна. Үүнмйг бичигч миний бие 1980-аад оны МАХН-ын гишүүн байсан бөгөөд марксист үзэл санааг дээдлэгч билээ.
Одоогийн МАН, АН гэгч нь 1990 оноос эхлэн Монгол орныг буруу замаар хөтлөж, ядуурал, өвчлөл, ажилгүйдэл, ёс суртахууны уналт, авилгал, баян хоосны ялгаа, эх орныхоо баялагийг харийханд зарах үйлдэл, янхдалт, садар самуун, гэр бүл салалт зэрэг муу бүхнийг цэцэглүүлэн хөгжүүлж улс орны ирээдүйг нэн бүүдгэр болгосон дээрэмчдийн бүлэглэлүүд юм. Иймээс эдгээр намуудыг нэн даруй тараах хэрэгтэй. Эдгээр намын удирдагчид, гишүүдийн хэлсэн "Эх орон", "Ард түмэн", "Шударга ёс" гэсэн сүржин үгний цаана амин хувийнх нь албан тушаалын өчүүхэн эрх ашиг нуугддаг!!
Өнөө үед дэлхийн хамгийн баян 8 хүний өмч, хөрөнгө нь 3,5 тэрбум жирийн хүмүүсийн өмч, хөрөнгөтэй тэнцэж байна. Ээ шударга ёс уу? Энэ яавч шударга ёс биш. Ийм шударга бус ёс тогтоодог үзэл санааг Ардчилал, Чөлөөт зах зээл гэдэг. Харин энэ шударга бус ёсыг дэлхий дахинд устгах үзэл санааг Марксист үзэл гэдэг. Өнөөдөр Хятадын ухаалаг удирдагчид марксист үзэл санааг дээдлэн Хятад улсыг шударга ёсны дагуу гайхалтай хөгжүүлэхийг зэрэгцээ дэлхий нийтэд шударга ёсны үлгэр дуурайлал болж байна. Харин Америкийн шуналт удирдагчид цөөн хэдхэн хүнийг хэмжээлшгүй баяжуулах үзэл санаа буюу Ардчилал, Чөлөөт зах зээлийн үзэл санааг дэлхий нийтэд түгээн дэлгэрүүлэхийн төлөө үхэн хатан тэмцэж байна. Монгол орон 1990 онд Америкчуудын энэ ов мэхэнд орсон бөгөөд өнөө үед хэдхэн гэр бүл Монголын бүх өмч, хөрөнгө, мөнгөн хадгаламжийг эзэмшиж, 3 сая ард иргэд үгээгүй ядуучууд боллоо. Иймд Монгол орныг энэ аймшигт ядуурлаас гагцхүү марксист үзэл санааг дээдэлсэн цоо шинэ Коммунист нам л аварч чадна.
Өнөө үед дэлхийн 8 баян хүний хувийн өмч хөрөнгө нь 3,5 тэрбум жирийн хүний хувийн өмч, хөрөнгөтэй тэнцэж байна. Ийм шударга бус нийгмийг Америк ардчилал зах зээл бий болгодог. Өнөө үед Монголын нийт өмч хөрөнгө, мөнгөн хадгаламжийн 95 хувийг хэдхэн гэр бүл эзэмшиж, 5 хүрэхгүй хувийг 3 сая гаруй ард иргэд эзэмшиж байна. Ийм шударга бус нийгмийг Америк ардчилал, зах зээл 30-хан жилийн дотор Монголд бий болгов. Ийм нөхцөлд шударга ёс ярих нь утгагүй. Ийм нөхцөлд гагцхүү Хятад шиг нийгмийн баялагийн шударга хуваарилалтыг буюу марксист үзэл санааг л ярих хэрэгтэй. Бусад нь чалчаа үг!!!
Гуйрамчин сэтгэхүйтэй болгочих юмаа
Ухсэн балдууных нь Хүрэлсүхийн хишиг наадах чинь ард түмний хөрөнгө та нар наад ЖДҮ гээ хувааж идэцгээсэн одоо зайлцгаа.
МАН =МАФИ тараах нь зөв. Хуулиар коммунист угшилтай намыг хориглох нь зөв.