Даншиг хэмээх шашин, соёлын наадам дөрөв дэх жилдээ болж өндөрлөлөө. Уг наадам сэргээгдсэнээсээ хойш шинэ бүтэцтэй болж бөх, морь гээд бараг л улсын наадмын дайтай болох болсон. Тэгвэл энэ жил уламжлал ёсоороо 256 бөх зодоглов. Тэр дотор улсын наадмын түрүү бөх Р.Пүрэвдагва, П.Бүрэнтөгс, улсын арслан Э.Оюунболд, улсын гарьд Ж.Бат-Эрдэнэ, улсын харцага Б.Бат-Өлзий нарын хүчитнүүд байсан. Гэвч Р.Пүрэвдагваас бусад нь зүүн, баруунаас манлайлж босоогүй.
Яагаад гэхээр энд улсын нол огт хамаагүй. Нэгийн даваанаас эхлээд л сугалаагаар барилддаг. Өндөр цолтон гээд ам авна гэж байхгүй юм. Үүнд даншиг хэмээх наадмын бөхийн барилдааны онцлог оршиж байгаа. Харин сугалаа татсаны дараа даваа бүхний эхэнд даншгийн цолтнууд эхний дүйзийг манлайлж гарч байна.
Тухайлбал энэ жил зүүний магнайд даншгийн даян аварга Р.Пүрэвдагва, барууны магнайд даншгийн заан Б.Түмэндэмбэрэл гарч байв. Одоогоор даншгийн цолтон цөөн. Энэ хоёроос гадна даншгийн заан Б.Гончигдамба, өсөх идэр начин Э.Энхбат, даншгийн начин O.Хангай, Бо.Батжаргал, Д.Амарсайхан, Ц.Содномдорж гээд хэдэн бөхийн нэр жагсааж болно. Тэднээс энэ жил Б.Гончигдамба, Ц.Содномдорж нар даншигт зодоглосонгүй ээ. Улсын баяр наадам үзэж байхдаа хэн хэнийг амлах бол гэж бодох. Тэр бөх тэрнийг амлажээ гэхийг сонсоод уг барцлдаан ямар болохыг төсөөлж болдог шиг юм даншиг наадмын бөхөд алга. Хэн ч хэдийн даваанд хэнтэй таарч болох. Нэг талдаа сугалаа гэдэг аз юм уу гэмээр. Гэтэл бас тийм биш юм аа. Энэ жилийн даншигт улсын баяр наадмын түрүү, арслан цолтой хоёр П.Бүрэнтөгс, P.Пүрэвдагва нар дөрвийн даваанд сугалаа таарсан. Тэгээд хэн нь давдаг бол гэхийн завгүй л Р.Пүрэвдагва давчихсан. Ингээд даншгийн даян аваргын од нь гийсэн чигээрээ давсаар энэ наадмын дөрөв дэх түрүүг авч даншгийн дархан аварга болов. Түүнд дандаа аз түшсэн учраа таарсан биш өгөө, аваатай байдаг хүчитнүүдтэй тулсан. Гэвч тэр торсонгүй. Зуу гаруй жилийн өмнөх наадмыг сэргээснээр XXI зуунд даншгийн дархан аварга төрсөн нь Р.Пүрэвдагва байлаа. Содон сонсогдож байгаа биз. Юманд билгэ дэмбэрэл гэж байдаг. Ийм бодол яагаад төрөв гэвэл хэдэн жилийн өмнө Р.Пүрэвдагва улсын наадамд түрүүлээгүй байхдаа манай "Бөхийн мэдээ" сонинд ярилцлага өгөхдөө "Би аварга болно" гэж хэлсэн бий. Манай сурвалжлагч ч ярилцлагаа тэр үгээр нь гарчигласан байсан удаатай. Тэгэхээр Р.Пүрэвдагва даншгийн дархан аварга болно гэдэг хэлсэн болж таарч байна л даа. Саяын наадмын үеэр бөх сонирхогчдын яриаг сонсвол: -Энэ Р.Пүрэвдагва чинь бурханы бөх юм байна. Р.Пүрэвдагва даншиг наадмыг хувьчлаад авсан юм шиг л дөрвөн удаа болоход завсаргүйгээр дөрөв түрүүллээ гэх үгс сонсогдож байлаа. Ингээд бичигч би даншиг наадмын бөхийн сурвалжлагаа "Бурханы бөх буюу Ренчинбямбын Пүрэвдагва" гэж гарчигласан юм. Үнэндээ ч Р.Пүрэвдагва улсын наадамд түрүүлснээс хойш тэгж сайн барилдаагүй дээ. Доогуур даваанд уначихаад байсан. Энэ жилийн наадмаар гэхэд аймгийн арслан Б.Даваа-Очирт дөрвийн даваанд тахимаа өгсөн.
Тийм ээ. Өнөөдөр Богд байгаасан бол Р.Пүрэвдагва түүний бөх байх нь ээ гэсэн дэврүүн бодол төрж байна. Цаашлаад Увс, Архангай аймаг аварга цолтноороо улсдаа тэргүүлдэг. Энэ жил Н.Батсуурь улсын баяр наадамд түрүүлж аварга болсноор Увс тэргүүлэх боллоо гэсэн. Тэгвэл даншгийн дархан аваргатай болсноор Архангайнхан тэдэнтэй бараг тэнцэж байгаа юм биш үү. За энэ ч яахав. Даншиг наадмын бөх рүүгээ оръё. Шинээр хэд хэдэн бөх даншгийн цол хүртлээ. Эхний наадмаар начин цол хүртэж байсан Оргихын Хангай энэ жил үзүүрлэснээр цолоо ахиулж даншгийн заан боллоо. Тэгвэл Ховдын Б.Бат-Өлзий, Д.Заяатүшиг, Архангайн М.Бадарч, Говь-Алтайн Ж.Бат-Эрдэнэ, Завханы Д.Лха-Очир, Увсын Б.Баянмөнх нарын зургаан бөх даншгийн начин боллоо. Тэд улс, аймгийн болон даншгийн давхар цолтон боллоо. Д.Заяатүшиг, Б.Баянмөнх нар бараг л битүү морь гэгчээр гарч ирж цол хүртлээ дээ. Сугалаа шигээ таашгүй барилдаан ч олон л байлаа. Нэгэнт даншгийг сонирхсон наадамчид мянга, мянгаар түүний дээр зурагтаар хүмүүс харсан учир энэ тухай нуршаад яахав.
Харин үзүүр, түрүүний хоёрын барилдааныг хараад Р.Пүрэвдагва дөрөв дахин түрүүлэх нь юу л бол О.Хангай даншгийн арслан болж таарлаа гэж бодох зуур Р.Пүрэвдагва баруун наагаад л О.Хангайг суулгачихав даа. Нээрээ Архангай аймгийн Булган сумын харьяат, "Бөх билэгт" дэвжээний бөх Ренчинбямбын Пүрэвдагва бурхан харахаараа сайн барилддаг бөх юмаа гэсэн бодол тэр үед төрсөн юм. Тээр жил Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөх ёслолд зориулсан барилдаанд улсын начин Чулуун түрүүлснийг билгэшээж түүнийг хожим нь Ерөнхийлөгчийн бөх гэдэг байсан даа. Энэ жишээгээр Р.Пүрэвдагвыг "бурханы бөх" хэмээн өргөмжилж болох мэт санагдвай.
Д.Надмид
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин
Сэтгэгдэл0
Пурэвдаавуу улсад турууллээгуй, унэн зов бич
Үүнийг бичсэн Надмид гэж ажилгүй гар байх аа. Ямар ч логик алга. Юу хэлэх гээд байгаагийн ч ойлгосонгүй. Монголын өнөөгийн сэтгүүлчдийн байж байгаа царай нь ямбий новшнууд шүү.
Бууран мөхөж буй төвд, бүр сөнөсөн манжийн бууны нохой Занабазр гэгчээр толгойлуулсан Халхын урвагчид энэ даншиг гээч юмаа тэр төвдөдөө, эсвэл мөхсөн манжууд байсан газар нь очиж хийж байвал яасан юм бэ? Энэ Пүрэвдагва гэдэг "шороотой арслан" уг нь гайгүй барилдмаар байсан чинь тэр даншиг ч гэнэ үү, Монголыг харийн талхинд оруулсны наадам гэх бузар юманд барилдсанаас болоод бүр сүр сүлд нь үхчихсэн байна лээ шүү. Тэр Хангай ч ялгаагүй, бузартаад сүнс нь зайлчихсан юм уу даа. Юманд бас учир гээч бий дээ.
ЧИ ХЭН ГЭДЭГ ХААНАХЫН АМЬТАН БЭ? НААДАХ ХЭЛЖ ЯРЬЖ БАЙГАА ЧИНЬ ЭЭ.....
Монголоос урвасан нь өмхий дүрвэдүүд шүү дээ!!! Манж, Орос, Түвдийн ялгадсаар амьдардаг дүрвэдүүд сөнөсөн шүү дээ. Урвасан Хулгай нар!!!
шарын шашны бөх хамба ламын бөх даншигийн дон шүгэлсэн авилгалчдын бөх зодоглоооод.
Урвагчдын наадам
Яваандаа лам нар улам хүчтэй болоод ирэхээр даншигийн барилдаан улсын наадмын барилдаанаас илүү нэр хүндэтэй болж улсын аврага,арслан цолтой бөхийг даншигийн начин амалдаг болох нь байна шүү дээ
Ер нь төрийн хэрэгт шашин оролцоод ирэхээр л улс орон доройтдог. Богд хаант Монгол улсын үед Шанзавын гэгч шашны яам хүчээ авсанаас болж хар, шар феодалуудын хагарал гарсанаас эргээд тусгаар тогтнолоо алдсан түүх бий
Shorootoi erslen hezee ulsad turuulsen yum. Shaadag dagz ve
Уулн сайн бөх даанч дур дураараа наадам зохиож бүр хаанч хэрэггүй цол өгдөг заваан хувалзуудийн тоглоом болоод дуусахнээ удахгүй нэг эрхтэн нь гарч ирээд манжид эзлэгдсний баяр тэмдэглэхгүй гээд зогсоочуул тэгээл болоо түүхээ уншсан хүмүүст бол утгагүй л юм байгаан даншиг даший шог
заас дүр эсгэсэн ДҮРВЭД зайл
Ер нь төрийн хэрэгт шашин оролцоод ирэхээр л улс орон доройтдог. Богд хаант Монгол улсын үед Шанзавын гэгч шашны яам хүчээ авсанаас болж хар, шар феодалуудын хагарал гарсанаас эргээд тусгаар тогтнолоо алдсан түүх бий
Pyrevdavgad morgoj hyyhnyyd hyyhed hys sain bohon burhan boloi
Утгагүй юм
Үндэсгний бөх нэртэй энэ спорт үндэстнийг хагалж эв нэгдлийг эвдсэн нийгмийн гай болу байна. ШУхаанд өгч малыг үүлдэр угсаа эрүүл мэнд сйажруулж байх их мөнгийг хүч бяр нь жагссан эн залууст өгөөд улсад ямар ашиг гарч байна. Энэ улс барилдхаар эдийн засаг өсч байна уу.. 8-р ангийн охин шагнуулсан мөнгөөрөө аймгийн эмнэлэгтээ ор авч өглөө гэж сонссон хэн нэг бөх бай шагналаасаа ядарсан нийгэмдээ хандив боллоо улс орондоо 1 хадаас хадаж өглөө гэж сонсогдоогүй
ийм юм бичиж бгаа мал бол унэхээр МАЛ....
Tovdyn balai shashyn urvagch Zanabazar tuuhendeee uurd monh urvagchaaraa duuduulna. Purevdagva gegch baildaa l biz. Hen uzehev. Ter Danshig gej gutamshig.
Даншиг гэдэг үг Дань Шы Гуо гэдэг хятад үгнээс гаралтай.
Teneg uvgun yu dongosood. Bichih gj ballah yum aa.
Бид төөрөлдөөд байх юм. Бөх, шашин (буддын), нутгийн зөвлөл, морь, даншиг, түүнээс л энэ жалга довны үзэл гаараад байх юм.
Улсын наадамд түрүүлээгүй шүү Надмид гуай бусдыг юмаа амархан мартдаг гэж бодоогүй биз
Бурхны бух.... Богдын бух гэж сонссон. Эргуу мал.
Arhangain judaggui bohontsor turuulj baihad yag taarsan naadam.
Undur gegeenii bokh
Даншиг наадам сайхан наадам юм шүү.
ene odoo yuu bicheed bainaa,
Burhanii bokh Purevdagva bolohgui geh yum ochuuhench algaoo !
бурханы бөх биш, түвдийн нэг хар сахиус шүтдэг ламын бөх өнөөх ламаасаа баах нь хүртэл хараат
yag enyygeeree bol ta nariin hiimori lundaa chini hiisej dor byrnee haltai boljee!!yahlaaraa saihan Mongol maani iim bolob doo?...odoo zasarsgyi teneg niigemiin byreldyynd orj sinechlegdene gej hezee baihab dee!!!ene muusain ardchilsan lalaryyd Mongoliig maani syitgelee dee!!!tyynees bys?Mongoliin niigem yamar bailaa daa!Delhiid hamgiin ender deed yos syrtahyyntai orond orno!odoo alga boljee!!
yag enyygeeree bol ta nariin hiimori lundaa chini hiisej dor byrnee haltai boljee!!yahlaaraa saihan Mongol maani iim bolob doo?...odoo zasarsgyi teneg niigemiin byreldyynd orj sinechlegdene gej hezee baihab dee!!!ene muusain ardchilsan lalaryyd Mongoliig maani syitgelee dee!!!tyynees bys?Mongoliin niigem yamar bailaa daa!Delhiid hamgiin ender deed yos syrtahyyntai orond orno!odoo alga boljee!!
yag enyygeeree bol ta nariin hiimori lundaa chini hiisej dor byrnee haltai boljee!!yahlaaraa saihan Mongol maani iim bolob doo?...odoo zasarsgyi teneg niigemiin byreldyynd orj sinechlegdene gej hezee baihab dee!!!ene muusain ardchilsan lalaryyd Mongoliig maani syitgelee dee!!!tyynees bys?Mongoliin niigem yamar bailaa daa!Delhiid hamgiin ender deed yos syrtahyyntai orond orno!odoo alga boljee!!
yag enyygeeree bol ta nariin hiimori lundaa chini hiisej dor byrnee haltai boljee!!yahlaaraa saihan Mongol maani iim bolob doo?...odoo zasarsgyi teneg niigemiin byreldyynd orj sinechlegdene gej hezee baihab dee!!!ene muusain ardchilsan lalaryyd Mongoliig maani syitgelee dee!!!tyynees bys?Mongoliin niigem yamar bailaa daa!Delhiid hamgiin ender deed yos syrtahyyntai orond orno!odoo alga boljee!!
Энэ надмид гэж ямар тэнэг юм бичдэг ац вэ?
Пүрэвдагва бол АВАРГА мэдээ!!! Үхлэээ юу муу баньдаа!!
Пүрэвдагва хэзээч улсад түрүүлээгүй цаашдаа ч түрүүлэхгүй яагаад гэвэл эх орноо манжид өргөн барьсан ах дүү хоерийн энхамгалан хаанд зориулан хийсэн наадамд ач холбогдол өгч оролцсон учир үхэрнүүд хэзээ ухаан орондоо
Үхэр монголчууд
Надмид далдагнахаа л больчих, тэгэх үү
Tusgaar togtnoloo aldsnii bayart 4 turuulsen hun Tusgaar togtnoloo sergeesnii bayart amjilt gargahgui ee gej bas l sonin shuu
Пүрэвдагвад улсын наадмын 2 түрүү лав бий!!! Энэ залуу бол заяа нь түшсэн бөх!!!
Бөхчүүд будилаангүй барилдахаа болж дээ. Пүрэвдагва Бүрэнтөгс нарын барилдаан их л будилаантай болсон Бүх барилдаандааныг ТВ гээр давтан харуулж байсан мөртлөө Тэр 2-ийн барилдааныг харуулаагүй Пүрэвдагвыг давуулчихсан. Бурханы бөх гэх ч юу юм бэ.Хэрэв тийм бол ёс жудагтай байцгаа
бурханы бөх нтр гэхээр нь бурхан болчихсон юм байх даа гэж бодлоошд
Holsiig ynerlehsen hulmas shivergyi bolvuu burhan boh Pyrevdavgaa gej hehe
Ганданд суулгаж сахил хүртээн,лам болговоос зохилтой.
Хэрэв Даншигийг үнэхээр шашин урлаг соёлын баяр болгох гэж байгаа юм бол, түүгээр дамжуулан монголын соёлыг суртчилаж, жуулчдыг татах гэж байгаа юм бол дан ганц "галхын дэмжээ" гэж явцууралгүй тува, өвөр монгол, буриад гээд бусад монгол угсаатны бөхчүүдийг энэ барилдаанд өргөн оролцуулж нийт монгол угсаатны соёлыг суртчилж, нийт монгол угсаатнаа соронз адил татаж, дотносох арга хэмжээ авах нь зүгээр юм биш үү.Та нарт ийм ухаан байна уу? Эсвэл галхын даншигаараа байх бодолтой юм уу?
Хэрэв Даншигийг үнэхээр шашин урлаг соёлын баяр болгох гэж байгаа юм бол, түүгээр дамжуулан монголын соёлыг суртчилаж, жуулчдыг татах гэж байгаа юм бол дан ганц "галхын дэмжээ" гэж явцууралгүй тува, өвөр монгол, буриад гээд бусад монгол угсаатны бөхчүүдийг энэ барилдаанд өргөн оролцуулж нийт монгол угсаатны соёлыг суртчилж, нийт монгол угсаатнаа соронз адил татаж, дотносох арга хэмжээ авах нь зүгээр юм биш үү.Та нарт ийм ухаан байна уу? Эсвэл галхын даншигаараа байх бодолтой юм уу?
Бие биенээ урвагчаараа дуудаад яах вэ? Хэдийгээр Занабазар урвагч гэж бгаа ч Тев Монголчууд енее хуртэл Газар нутагтаа бсаар бна аа?! Харин нь бусдын ятгалга дор явж Халх Монголыг хавчиж тогтворгуй болгож Тамирдуулж ,урьд цагийн еш хонзон еверлеж бсан ЗуунГарын улс болох Ойрадууд маань ундсэн нутаг дэвсгэр ч угуй еерсдийгее Манжтай нийлж устгасан Туух тун тодорхой болсоор бна даа! Одоо тэгээд яах болж бна ? Гадныхантай нийлж бгаа Халх Монгол нутгаа дуусгамаар бна уу? Туухээ сайн судлаад Ойрад ,Монгол гэж хэруулхийж бие биенээ хэмлэх ээ болих хэрэгтэй ?! Эс тэгвээс Гаднын улс орнууд бидний хоорондын зерчлийг ашиглах боломж их бдгийг Монголын Туух гэрчилсээр бна даа?!
Бие биенээ урвагчаараа дуудаад яах вэ? Хэдийгээр Занабазар урвагч гэж бгаа ч Тев Монголчууд енее хуртэл Газар нутагтаа бсаар бна аа?! Харин нь бусдын ятгалга дор явж Халх Монголыг хавчиж тогтворгуй болгож Тамирдуулж ,урьд цагийн еш хонзон еверлеж бсан ЗуунГарын улс болох Ойрадууд маань ундсэн нутаг дэвсгэр ч угуй еерсдийгее Манжтай нийлж устгасан Туух тун тодорхой болсоор бна даа! Одоо тэгээд яах болж бна ? Гадныхантай нийлж бгаа Халх Монгол нутгаа дуусгамаар бна уу? Туухээ сайн судлаад Ойрад ,Монгол гэж хэруулхийж бие биенээ хэмлэх ээ болих хэрэгтэй ?! Эс тэгвээс Гаднын улс орнууд бидний хоорондын зерчлийг ашиглах боломж их бдгийг Монголын Туух гэрчилсээр бна даа?!
Ervhyyd lam bolj ems ni manj hyatadin bool bolson taij noyod ni or tavij tansaglaj tanguud hyneer haan tavij mankind bool bailaa bid manjiin bool bailaa ynen gashuun ynen
Энэ улс орон нэг л бишээ амсан үеийн урвагч Занабазараар монгол түмний хий морь лүндааг үхүүлж хүлцэнгүй байлгах манжийн хааны хорон санааны биелэл бас урвагч ингэж шүтэгдэж муу манжууд худлаа өмнө нь бөхөлзөж дүр эсгэж байсаныг орчин үед худал түүх болгогчид түүгээрээ алдар нэр олж нэг насаа бодогч нарийн үгэнд итгэж ингэж тэнэг шашны наадмыг сэргээж байгаа нь гутамшиг .Төрийн цагдаа, шашны сурталчилгааны аварга гэж л цоллуулах болж дээ.
Ойрдууд манжтай нийлж ХАЛХ МОНГОЛИЙГ ceнeex гэж vзээд чадаагvй. муухай еш хонзон н одоо хvртэл байсаар. Нямдорж тэргvvтэй терд гарсан олон ойрдийн vлдэгдэл бий. Зарим нь муу байшин барьж олон хvнийг алах телевлегеетее юм шиг байгаа юм. хурд содон еко гээд олон бий
МОНГОЛ ОРНЫ НАРАН БОЛСОН АГУУ БУРХАН ГЭГЭЭНИЙГ бууний нохой гэсэн тэр азгvй хvний сvг тамд унах вий. Яанаа. Ай хеерхий. Азгvй амьтан юм да
Тэр тамд унах амьтан хужаа юу ойрдийн vлдэгдэл vv