Монголчууд бидний тэмдэглэх дуртай баярын нэг бол яах аргагүй наадам. Бид наадмаа жил бүрийн 7 дугаар сарын 11-ны өдөр тэмдэглэдэг. Чухамдаа бол 1922 оноос эхэлж тэмдэглэж ирсэн юм. Архивын эх сурвалж үзвэл, 1912 оноос эхлэн жил бүрийн 12 дугаар сарын 29-ний өдрийг Улсын баяр болгон тэмдэглэж байгаад 1922 оноос эхлэн Ардын Намын Төв Хорооноос улсын баяр ёслолыг шинэчлэн явуулах санал гаргасны дагуу Монгол Ардын засгийн газрын шийдвэр гарч, “Урьдах автономит засгийн үед улсын баярыг жил бүр өвлийн дунд сарын шинийн есний өдөр явуулахаар ирсэн ажгуу.
Үүнд бидний Монгол ардын журамт цэрэг Олноо өргөгдсөний 11 он зуны сүүл сард гадаадын харгис дайсаныг арилгаж, Нийслэл Хүрээг эзэлж мөнхүү сарын шинийн зургааны өдөр хуучин эзэрхэг засгийг устгаж Богд Жавзандамба хутагт ламыг Монголын хэмжээтэй эзэрхэх хаан өргөмжилж, ардын эрхтэй засгийг явуулсаны тулд одоо зүй нь улсын баярын ёслолыг жил бүр зуны сүүл сарын шинийн зургааны өдөр явуулбаас зохино”1 хэмээн тогтсон байна. Өөрөөр хэлбэл 1912 оноос 1922 он хүртэл Улсын их баяр наадмыг жил бүр 12 дугаар сарын 29-ны өдөр тэмдэглэж байгаад 1922 оны 7 дугаар сарын 11-ны өдрөөс эхлэн тэмдэглэж ирсэн байна.
Чухам үүний учир нь Оросын улаан цэргийнхэн Ардын намынханы хамтаар Нийслэл Хүрээнд 1921 оны 7 дугаар сарын 6-наа орж ирсэн явдал юм. Тэр үед Нийслэл Хүрээнд нэг ч хятад цэрэг байсангүй, учир нь 1921 оны 2 дугаар сард Барон Унгерны цэргүүд тэднийг хөөж, Хүрээг чөлөөлсөн байв.
Оросын улаан армийнхан Богдын Засгийн газрын сайд, түшмэдийг баривчилж хорин, ажлын байр, орон гэрт нь нэгжлэг хийж, шуудай шуудай баримт бичгүүдийг хураан авч сүрдүүлэн айлгах тактик хэрэглэж, улмаар Нийслэл Хүрээнд Улаан орос цэргүүд комендантын дэглэм тогтоож, Хүрээгээр сэлгүүцсэн хүмүүсийг барьж хорьсон баримт орос хэлээр байхыг үзвэл үүнийг Орос комендантын тушаалаар хэрэгжүүлж байжээ хэмээхийг архивын баримтаас харж болно.
Ийнхүү засгийн эрхийг Богдын засгийн газраас Ардын нам, түр засгийн газрынхан Улаан оросын армийнханы хүчээр хууль бусаар авчээ. Хуучин засгийн газрын тамга сэлтийг айлган сүрдүүлэн, Богдын засгийн газрын гишүүдийн заримыг барьж хорьсоны хүчинд ардын намынхан хүлээн авлаа.
Эл үеэс хойш эл үйл явдлыг бид ардын хувьсгал хэмээн нэрлэж, тогтсон засгийг Ардын засаг хэмээн нэрлэх болсон билээ.
Сайтар эргэцүүлэн бодвол, энэ лав Монголын хувьсгал биш. Монголчуудыг хэнээс юунаас хамгаалав гэдэг нь огт харагддаггүй. Дээр нь Монголын хувьсгал байсан бол
монголчуудыг хэдэн арван мянгаар нь хоморголж алж хядан, өмч хөрөнгийг нь хурааж, өөр хооронд нь дайсагналцуулах байсан гэж үү.
Өчүүхэн хүний бодлоор энэ Оросын октябрийн хувьсгалын үргэлжлэл, бүр тодруулбал Монголд экспортолсон Оросын октябрийн социалист хувьсгал байжээ.
Тиймээс бид энэхүү “ардын хувьсгал” хэмээн нэрлэсэн 1921 оны 7 дугаар сарын 11-ны өдрийн үйл явдлын ойг үндэсний баярын өдөр болгон тэмдэглэж байх нь утга учиргүй хэрэг бус уу, монголчууд аа.
Коммунизмын өлгий нутаг Орос орон Аугаа Их Октябрийн хувьсгалын өдрийг 1918 оноос 1991 он хүртэл тэмдэглэж байгаад больжээ. Орос улсад 11 сарын 7-ны өдрийг 1996 оноос 2004 онд зөвшилцөлийн өдөр хэмээн тэмдэглэж байснаа 2005 оноос эл өдрийг бүр тэмдэглэхээ больсон байна. Коммунизмын хэмээн нэрлэсэн ангийн тэмцлийн онол оросуудад ямар их хохирол учруулсаныг тэд сайтар ойлгожээ.
Бид хэн хүнгүй л Зөвлөлт Орос улсад 11 сарын 7-ны өдөр Октябрийн хувьсгалын өдөр тэмдэглэдгийн нэгэн адил Монголд 7 дугаар сарын 11-ны өдрийг Ардын хувьсгалын ой хэмээн нэрлэж тэмдэглэж ирсэн болохыг мэднэ.
Энэхүү “ардын” хэмээх үг нь ард түмэн гэсэн үг биш, ард түмнээ хоѐр хуваасан, ажилчин анги байхгүй байсан тул түүнийг төлөөлүүлэн ядуу доорд ардыг хэлж гаргаж ирсэн үг болохыг түүхэн сурвалжид маш тодорхой байдаг билээ.
Өөрөөр хэлбэл, коммунизмын өлгий нутаг нь хүмүүс, нийгмийг өөр хооронд нь хувааж, ялгаварлан гадуурхдаг эл ангийн тэмцлийн үзлээсээ татгалзаад улмаар Октябрийн хувьсгалын өдрөө орон даяар тэмдэглэдгээ болиод зөндөө удаж байхад монголчууд бид коммунизмын үзэл тээсэн санаагаар буй болсон ийм өдрийг үндэсний баяр болгон тэмдэглэж байх нь зөв гэж үү. Эл ангичлан ялгаварладаг, бие бие дайсан мэт үздэг, өөр хооронд нь хуваадаг ийм үзлээс салах нь үүрдийн хөрш болсон Орос улсаас сална гэсэн үг биш гэдгийг одоо хэн хүнгүй л ойлгож буй хэмээн санах юм.
Монголчууд бидний эрийн гурван наадам бол эртнээс уламжлалтай Монгол наадам яах аргагүй мөн тул монгол хүн бүр дуртай байдаг. Харин эл наадмаа эрт урьдын үндэсний уламжлалаа баримтлан зуны дэлгэр цагт барагцаагаар 7 дугаар сарын сүүлч 8 дугаар сарын эх орчим гол төлөв долоон хошуу наадам хийж ирсэн цаг улирлаар хийж болдоггүй юм уу. Эс тэгвээс эв нэгдэл гэж хоосон яриад үүх түүхээрээ талцаж, өөр хоорондоо дайсагналцан, бие биеэ хэмхлэхээс бид салахгүй. Ийм байдалтай байх нь гадны олз болохоос монголчууд бидэнд хожоо үгүй хэмээхийг ухаарах хэрэгтэй бус уу.
Мөхөс миний бие Улсын Ерөнхийлөгч нарт удаа дараа хандан “ардын хувьсгал” гэсэн үгийг үндэсний баяр наадмын үер хэрэглэхгүй байхыг нэг бус удаа хүссэн ч биелэхгүй юм.
Өнөөдөр Монголчууд коммунизмын үзэл санаанаас татгалзсан байлтай байтал жил бүр тэртээ тийм үзэл санаагаар тавигдсан “ардын хувьсгал” хэмээхийн ойг үндэсний баяр болгон тэмдэглэж байх нь зохисгүй мэт санагдсан тул эл жижиг өгүүллийг тэрлэв. Монголчууд өөр хоорондоо ангичлан хуваагдаад юу хожив гэдгээ эргэцүүлэн бодоход илүүдэхгүй бус уу. Мэргэн оюундаа тунгаан болгооно уу.
Түүхийн шинжлэх ухааны доктор О.Батсайхан
Сэтгэгдэл0
УГААСАА АРДУУД, ХОШУУД, ЗАСГУУД ӨӨРСДӨӨ ХИЙЖ БАЙДАГ ЖАРГАЛ ЦЭНГЭЛИЙН НЭГ ХЭЛБЭРИЙГ ЯМАР НЭГ ТЭМДЭГЛЭЛД ӨДӨР ӨӨРСДӨӨ ГАРГАЖ ИРЭЭД НААЖ ОРХИСОН БОЛОХООС, ТЭР ОЙ МОЙ, ӨНӨӨГИЙН ТӨР ЭНЭ ТЭРТЭЙ ХОЛБООГҮЙ Ш ДЭЭ. ТЭР БӨХИЙН ЦОЛ ЭНЭ ТЭРИЙГ БОГД ХААН ӨГЧ БАЙГААГҮЙ ШҮҮ. ЕРӨӨСӨӨ ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙГ ТЭР БӨХ МӨХ МЭТИЙН ДЭМИЙ юМАНД ХУТГАХАА БОЛИХ ХЭРЭГТЭЙ. ТЭР ХОЛБОО МОЛБОО, КОМИСС МОМИСС НЬ ӨГНӨ БИЗ.
Болж байгаа юм ер алга . Одоогийн УИХ - ын гишүүд гэж мал малдаа ЭРГҮҮ ХУРГАНУУД . ОЙ - тэмдэглэлт өдөр : бурхан башийн мэндэлсэн өдөр гэнэ үү , бөх - морь хоёрт ерөнхийлөгч цол өгдөг гэнэ ... ёо - ёо оо- нууд . Больё цаашаа , одоо Оросын жараны ээлж ирж байгаагийн цондон ...
Монгол тусгаар улс болсоны баяр одоо хүртэл зарим хүмүүст таалагдахгүй байна.Ар монголын өөртөө засах орны баяр тэмдэглэх санаа цухалзаад байна уу.
Оросууд Монголд улаан цагаанаараа байлдаад улаан нь ялсан нь Монголыг тусгаар тогтнуулаагүй,харин де юре Хятадын колониос гарч де факто Зөвлөлтийн колони болж,Хятадаас хамгаалах бамбай зөөлөвч нь болсныг тунхагласан.Де факто колонио де юре тусгаар улс гэж 1949 он хүртэл ганцхан Зөвлөлт үзэж байсан ба 1945 онд Англи Америк Сталины ятгалгаар Монголын тусгаар тогтнолыг биш статус квог л зөвшөөрсөн.1949 онд Хятад Монголыг харин хүлээн зөвшөөрсөн нь дараа нь НҮБ-д Монголыг 1961 онд элсэх замыг нээсэн юм.НҮБ-д Монголыг элсэхэд гол үүргийг үл нэгдэх хөдөлгөөний тэргүүлэгч гүрэн Энэтхэг гүйцэтгэсэн түүхтэй.Үүний дараа Энэтхэгтэй уламжлалт найрсаг харилцаатай Британи 1963 онд Монголтой дипломат харилцаа тогтоосон.Америк Монголыг 1987 онд хүлээн зөвшөөрөхөд гол үүргийг харин Монголтой 1972 онд харилцаа тогтоосон Япон гүйцэтгэсэн түүхтэй.
О.Батсайхан чинь 8 -р богдыг дагаж ирсэн хамаатан садан Түвдүүлийн удам судар гэсэн яриа байдаг юм билээ энэ үг оргүй хоосноос гараагүй байхаа түүнийг нь судалсан эрдэм шинжилгээний бүтээл бичсэн нийтлэл батлаад байх шиг байдаг
Ардын хувьсгалын ойн баярын талаар энэ мэт утгагүй цэцэрхийллээ боливол таарна. Тэр талаар оростой барьцах, тэднээс жишээ татахаа боль. Орос их гүрэн бөгөөд нилээд эртнээс тусгаар тогтносон учраас үүнд одоогийн ОХУ-ын "тусгаар тогтнол"-ын баярыг тэимдэглэх гэвэл, ЗХУ-ыг тараасантай утга нэг болох биз. Тиймээс Октябрийн баяр, Монгол Ардын Хувьсгалын наадмын агуулга нь өөр.өөр гэдгийг эрхэм доктор сайн мэдмээр юм.
Үнэн алдартны Орос,католик шашинт латин угсааны Франц Испани Италийн ертөнцийг үзэх евроцентрист үзэл нь Азид угаас дайсагнасан мөн чанартай. Ази яагаад гэвэл Африк Арабын ертөнц шиг Европ дээд үзлийг зөвшөөрдөггүй. Ази дундаа Монголчуудыг бол Оросууд хамгийн доорд тавьдаг. Хятад Хасаг гэж хоёрхон мөнхийн хөрш рүү нь үхэр тэнэг гэж манийхаа араас доромжилдог Оросууд турхирч ирсэн.Энэ нь хужаа хасгуудаасаа доор биднийг тавьдаг тэдэнд Монголчуудыг өөрийнхөө атган доор байлгах боломжийг олгож ирсэн.
Монголчууд бид эртний дайчин соёлоо мартсан хүмүүс байна. Нум сум харвахдаа сумаа нумныхаа буруу талд барьдаг болчихсон 200 илүү жил болсон. Яаж бодсон морин дээрээс дайтах, намнах чадваргүй болсон. Ийм байгаа тул наадамд нум сум харвахдаа зөв талдаа сумаа тавьж харваж сурах хэрэгтэй.
африкийн нум сум барьчихсан манж хятад хувцас өмссөн бөхөлзсөн долигонуур шиг үү
Тэнэг хог бас болоогүй доктор гээд байгаа,АРДЫН ХУВЬСГАЛ новшоо,хэрвээ АХ болоогүы бол
192.82.80.1 саяхан Тэнэг хог бас болоогүй доктор гээд байгаа,АРДЫН ХУВЬСГАЛ новшоо,хэрвээ АХ болоогүй бол ,одоо энэ гаруудыг жишээ болгож хар:-түрүүвч даллаж байна,-бараг бүх мод,гүүр ,шон болгонд хадаг ороож байна,уул овоонд элдэв идэх юм хүнс ,таяг ,хогоо овоолж байна олоо байсаар голын эргээр элдэв идээ будаа өрдөг болж -энэ ухамсар сэтгэлгээг хар ,өөрийгөө болон хүүхдүүдээ эмчлүүлэх хандив гуйж байна-энэ бүгдийг (бусад феодалын үлдэгдлийг)чинь халах гэж АРДЫН ХУВЬСГАЛ хийсэн,АРДЫН ХУВЬСГАЛЫН ЖИЛҮҮДЭД АРДЫГАА БОДСОН,урвах ,шарвах,хагарган бутаргах нэг ч үйлс болж байгаагүй,одоо байгаагаа хар,хэрвээ АРДЫН ХУВЬСГАЛ хийгээгүй бол хар,шар феодалууд бичиг үсэггүй,мунхаг сүсэгтэй Монголын Ард Түмний байхгүй болгох байлаа,новшоо,үхсэн хатсаны доктор
шу-ны академийн түүхч гэсэн ширэндэвийн төмөр очирын өрөөсөн дугуйнууд түүхийг гуйвуулж манж хятадын хавсарга өвөр монгол болгох санаатай монголд манж хятад хувцас өмсөхийг хориглож европ хувцас өмсөхийг зөвшөөрөх хэрэгтэй барон унгерны хувьсгал гэнэ үү Ардын амиа өгсөн хувьсгалыг юман чинээнд бодохгүй цагаантан лам феодал хар шар хөрөнгөтнийг дөвийлгэхнэ үү
Ardiin nam tarval ayandaa Ardiin huvisgaliin oi gej muurulduhuu bolino doo. MAN odoo bish ch hedhe eeeen sar jiliin daraa garna shvv dee !
ардын намыг тараасанч ард нь байгаа ард түмэн орсын коммунист намын гишүүн болоод батлах авчихна орсын коммунист нам дэлхий дахины ядуу пролетари ард түмний нам шүү
Үгүй.Түүх,гадаад харилцаа,тагнуул цэрэг армийнхаа асуудлуудыг Монголчууд дотроо өөрсдөө мэдээд, намчирхахаа болих ёстой.Европ гэж хийрхдэг Оросод тархи угаалгасан оркуудыг энэ салбаруудын удирдах төвшнөөс зайлуулах болсон.Азийн соёлуудад ард түмний, үндэстний гэдэг ойлголт бүгдэд нь байдаг. Жишээ нь 共產黨 ХКН-г ардын нам,國民黨 гоминданы намыг үндэстний нам гэж орчуулж болно.
Зөв. Энэ үйл явдалыг МАН МАХН л улс төрийн зорилгодоо ашиглаж байгаа. Анхны 7 бол коммунизм социализмын талаар А ч ойлголт байгаагүй зөвхөн эрэлхэг эх орончид л байв. Тиймдээ ч хожим улаан Оросод бүгд хэлмэгдсэн. МАН одоо тэдний залгамжлагч гэхээсээ ичих хэрэгтэй
Хөл толгой, эх захаа алдсан энэ олон баяр тэмдэглэлт өдрүүд манай улсад архидах /зохион байгуулалттайгаар шүү /шалтгаан л болсон.Дэлхийн бусад орны жишгээр жилдээ 3 баярыг л олон хоногоор амарч тэмдэглэдэг болцгооё. 1.Тулгуур төрийн ой, Их Монгол Улсын ой, 1911 оныТусгаар тогтнолын ой, 1921 оны Ардын хувьсгалын ой, 1990 оны Ардчилсан хувьсгалын ой зэрэг түүхэн гол үйл явдлуудын ойг нэгтгэн Үндэсний их баяр Наадмаа хуучнаар нь 7 сарын 11-ндээ тэмдэглэдэг болох 2. Корона вирусээс өөр хэзээ ч хэн ч хорьж цагдаад дийлээгүй Үндэсний Уламжлалт Цагаан сар шиний баяр-Ураг төрөл, хамаатан садангийн баяр 3. Даяаршсан дэлхий нийтээрээ угтдаг Шинэ жилийн баяр-зөвхөн гэр бүлийн хүрээнд тус тус тэмдэглэдэг болгох хэрэгтэй. Гэхдээ дээрх 3 баярын өмнөх 4 өдөр баярын 3 өдөр нийт 7, 7 хоно амардаг болгох хэрэгтэй.Энэ нь ард түмнээ баярлуулж цэнгүүлэхээсээ илүүтэй жижиг дунд худалдаа үйлчилгээг дэмжсэн төрийн бодлого байдаг.Эдгээр баяруудыг угтаж худалдаа үйлчилгээ ер бусын огцом хямдрал зарлаж ашиг өсд
архи уух гэж тэмдэглэдэг болохоос ардчилсан ой цагаан сар март цэргийн баяр адилхан ганцхан шинэ жил улс хувьсгалын үндэсний их баяр жинхэнэ баяр юм
Дэмжиж байна.Гэхдээ килиллээр бичиж пиздагаар ярьдаг оросжчихсон Монголчууд хүлээж автал хугацаа хэрэгтэй байх.Баабарын нэгэнтээ болчимгүйтэж хэлсэнчлэн оросжсон үеийнхэн өнгөртөл (тэгэхээрээ одоогийн 45 настангууд жагсаалаас гартал)том өөрчлөлт боломжгүй.
Naadmig oroi 8 n sard hiiwel hvmvvs hadlandaa garahgvi balai yum bolno ene bichsen nohor chi ganstaaraa hiihgvi yu
Хадлан Монголд хаана авдаг вэ? Төв Хэнтий Сэлэнгийн олон цус холилдчихсон,яс үндсээр Монголчуудыг нүүрээ нуугаад хагалдаг хүмүүс Монголчуудыг төлөөлөхгүй.
Доктор хүн гэхэд муу сэтгэж байна... Хамжлагат ёсыг халж бүх нийтийн боловсрох үүд хаалгыг нээнэ гэдэг нь МАШ ТОМ хувьсгал шүү...Ноёд лам нар лав үүнийг хийж чадахгүй.... Толгойд нь тийм юм орох ч үгүй.... Ядуу ард олноо дарлаад л хорхог боодгоо хийж идээд л жаргаж байх санаатай хүмүүс...
Маршал төвдийн оюун санааны ноёрлыг Монголд халсан нь ардын хувьсгалаас ач холбогдлоороо дутахгүй.Төрсөн хүүхдүүдийнх нь хагас нь 5 нас хүрдэггүй,эрэгтэйчүүдийнх нь хагас нь нэгийг хийж нөгөөг ярьдаг төв царайлсан буг болчихсон нийгэм удаан тогтохгүй байсан.Ирж яваа цаг өмхөрсөн өнгөрснөө үргэлж дийлдэг.
Өмнөх түүхээ муулсан хүн өөрөө олигтой амьтан бишийн шинж
Түүхээ муулаагүй байна.Харин түүхэнд өгөх үнэлэмжээ үнэнд ойртуулах нь энэ үеийнхний амаргүй хэцүү эсэргүүцэлтэй, дайнтай дүйх ажил.
энэний хамаатан садан дарлаг ангийн баян феодал хужаа манж байхаа самурай солонгосын садан ч юм биүү мэдэгднээ
Дор хаяж оросууд "Бид Октябрийн хэмээх коммунист баяраа тэмдэглэхээ больчихоод байхад энэ монголчууд коммунист баяраа тэмдэглэсээр л байх юм. Ну и дураки!" гэж даапаалж байгаа даа??!! Гэтэл бид мунхагласан хэвээр, хуучин сэтгэлгээний инерцээрээ хий хэхрүүлсэн хэвээр!!! Ичмээр дамшиг!!!
УЙТГАРТАЙ БАЯР. ГҮЗЭЭГЭЭ УНЖУУЛСАН БҮДҮҮЛЭГ ТАНХАЙ ӨМХИЙ БӨХЧҮҮДИЙН УЙТГАРТАЙ БАРИЛДААН. МОРЬДУУДЫН ШОРОО ТООС БОЛСОН УРАЛДААН. ТЭНЭГ СУР ХАРВАА ГЭЭД ҮЗЭХ ЮМ БАЙХГҮЙ ТЭНЭГ БАЯР.
feodaliin toriig bugd hairamdah toroor solison n tom amjilt um
бүгд найрамдах гэдэг үгийг хасаж модон морьтой болсон нь гуриа ганц үгээр бичсэн монгол ямарч утга чимэг байхгүй гуринхалсан монгол гэсэн үг шиг дуулдана монгол гэдэг нь донгос гэсэнтэй адил дуулдана
Орон бүхний үгэйгүү хоосон дарлагдсан мөлжигдсөн ард түмний өмөг түшиг болсон дэлхий дахины коммунист интернационалын агуу их гүрэн ЗХУ-ын газар нутгийн зах хязгаарын улс орон газар нутаг нь хэвээр л байна орос руугаа орох нь ороод хоргодох нь хоргодоод төвийг сахих нь сахиад тэрслээд гарах гэсэнь гарч чадахгүй ард түмэн нь зөвшөөрдөггүй юм байна дэлхийн монопольт имперлизмд дарлагдсан пролетариуд дахин өндийж эхэллээ
Ямар ч авцалдаагүй ямар муу бичдэг юм бэ. Ийм доктор байх уу?
Монголын ард түмэн хувьсгал хийсэн /ком-изм сөнөсөн/, тэгээд үндэстэн ард баяраа хийж болохгүй болоод байна уу, агуу их түүхч ээ, гол олон хүн нь тэр үеийн /үндэстэнд/ ард гэдэгт л багтмаар юм.
Др. Саналтайгаа давхар унаж байна уу, үгүй юү
7-р сарын 11 нд зун цаг бид энэ үед л эрийн 3 наадмаа хийхгүй бол монголоо алдаж бна гэсэн үг тгд өвлийн хаир хүйтэнд наадам хийж хүүхэд амьтанаа зовоох ёстой уу улам л хятад болгох гээд бхын
ТЭР БАЯР НААДАМ ЯАXАВ НААД ХҮН ЯРГАЛДАГ ЗОРИГИЙН ХЭРЭГ МЭТ ТУЛГАМДСАН ЗҮЙЛЭЭ БИЧ !!!
энэ маш зөв санал дэвшүүлсэн байна. Маш үндэслэлтэй шүүдээ. Орос улсад хуучин ЗХУ-ын баяр 11 сарын 7-ны өдрийг өөрчилж тэмдэглэхээ больсон байхад Октябрийн улаан хувьсгал коммунизмийн лозун болсон үйлл явдлыг монголд импортолж 7 сарын 11 -ний баяр гэгчийг хэвээр хэрэглэж буй нь гутамшиг
Үндэсний их баяр наадам нэртэыгээр жил бүрийн 7-р сарын 20 нд тэмдэглэж байвал зохилтой.
11.12.29 --Хятад даяар Манжийн ноёрхол унасан үед Монголын эх оронч феодлын тэмцлийг ашиглаж, төрийн эргэлтийн замаар Богдоор толгойлуулсан төвдийн ноёрхол тогтсон. 1912 оны Монгол, Оросын гэрээгээр Монгол нь "Өөртөө засах орон " гэж тогтоон, Хятадын автономи гэдгийг Богдынхон хүлээн зөвшөөрснөөр монголын тусгаар тогтнолын ойлголт үгүй болсон. 1913 оны Орос Хятадын гэрээгээр Монгол нь Хятадын газар нутгийн хэсэг гэж тогтсон. 1915 оны 3 улсын Хиагтын гэрээгээр Монголын эрх баригчид Хятадын автономи гэдгээ хүлээн зөвшөөрч, шившигт урвалт хийсэн. 1919 онд Гамин цэрэг түрэмгийлэн орж ирсэн ба Богд гэгээн Хятадын Ерөнхийлөгчийн хөрөгт мөргөж , автономийг устган Хятадын дотоод муж болсон. Хэдий үед нь тусгаар тогтносон болохыг нотолно уу. Жинхэнэ тусгаар тагтнол, ард түмний засаглал 1921 оны хувьсгалаар эхэлсэн гэдэг айлгоход тийм хэцүү байна гэж үү. Богд хаант монгол улс байсан гэвэл 1911 оны 12 сарын 29-ээс 1912 оны 9 сар хүртэл байсан гэж тулгаж болох л байх.
Тэгвэл 1921 оноос хойш Монголын төрийг үнэндээ Оросын иргэн буриад Элбэгдорж Ренчинов,Рыскулов нар Коминтерний нэрний араас барьж байсан.Залгаад Чойбалсангийн зөвлөх Вазховоос эхлээд өч төчнөөн Монголд шавсан Оросууд,дараа нь Филатовагаас эхлээд сайд дарга толгойтой Монгол бүрийн хажууд байсан Орос мэрэгжилтнүүд үнэндээ бүгдийг мэддэг байсан.Оросод өөрчлөн байгуулалт эхэлсэн нь Москваг Филатовагаа Монголоос татахад хүргэсэн ч өчнөөн мэргэжилтнүүд 100 мянган хүнтэй Зөвлөлтийн арми байж л байсан.Жич Зөвлөлт цэргээ 1936 онд Монголд оруулахдаа өөрийн эрхгүй байсан Монголтой харилцан туслалцах гэрээ гэгчийг байгуулсан жүжиг тавиад л оруулчихсан юм.
энэ хуурамч түүхч тарвагадоржийн захиалгаар түүхийг гуйвуулж АРДЫН ХУВЬСГАЛЫН АЧ ХОЛБОГДЛЫГ бүдэгрүүлж 90 оны самуурлыг дөвийлгөх ажиллагаа хийсээр төрийн шагнал шаачихаж билээ
Xelmegdsen yargaluulsan ulsaa sulla, yuun naadamsag yum!!!
Уламжилал болсон юм сайхаан. Энэ чинь итгэл, үнэмшил бус уу? Бүх юман дээр сармагчин болоод хожихгүй байхаа. Хувьсгал бол бидэнд их юм өгсөөн. Алдсан юм ч бий. Оросууд дэмжсэний хүчинд бид өдий хиртэй үлдсэн шүү. Ядарсан орныг залгих гэж хэн яаж байсныг мартаагүй. Хэт баяр цэнгэлээ цөөлөх хэрэгтэй байна.