Манай улсын нүурсний экспортын өнөөгийн байдлын талаар “Монгол Нүүрс” ассоциацийн гүйцэтгэх захирал Т.Нарангаас тодрууллаа.
-Урд хөршийн нүүрсний зах зээлийн дөрөвний нэгийг хангадаг байсан манай улс энэ байдлаа алдахгүйн тулд ямар алхам хийх ёстой байна вэ?
-Дэлхийн зах зээлд нийлүүлэх манай нүүрсний экспортын хэмжээ эрс буурсан нь хэд хэдэн шалтгаантай. Энэ онд 30 сая тонн нүүрс экспортлох төлөвлөгөөтэй байсан ч аравдугаар сар гарчихаад байхад төлөвлөсөн хэмжээнээсээ харьцангуй бага байгаа. Хятадын эдийн засгийн өсөлт саарч, нүүрсний хэрэглээ буурч буй нь манай нүүрсний экспортод нөлөөлж байна гэж ярьдаг...
Гэтэл бодит байдал тэс өөр байгаа. Харин ч өмнөд хөршид нүүрсний нийлүүлэлт нэмэгдэж, хэрэглээ нь ихэсч байна. Гагцхүү манай нийлүүлэх нүүрсний экспорт багассан. Үүний гол шалтгаан нь бид Хятадад нүүрс нийлүүлдэг өрсөлдөгчиддөө зах зээлээ алдсанд байгаа юм.
Экспорт өрсөлдөх чадваргүй болсон учраас зах зээлээс шахагдаж гарч байгаагаа бид ойлгох хэрэгтэй. Энд тээвэрлэлтийн асуудал чухал нөлөө үзүүллээ. Дэлхийн бүх орон далайн тээвэр болон төмөр замаар нүүрсээ тээвэрлэж байгаа. Харин манайх машинаар зөөж, ачиж буулгадаг.
Нэг тонн нүүрсэд ногдож байгаа тээврийн зардал өсөхөөр ашиг олох нь багасч байна. Ганц өмнөд хөрш гэлтгүй тус улсаар дамжуулан Япон, өмнөд Солонгос, Зүүн өмнөд Ази руу нүүрсээ нийлүүлье гэвэл тээврийн асуудлаа нэн даруй шийдэх хэрэгтэй.
Ингэж чадаагүй байгаагаас болж өнгөрсөн хоёр жилд Хятадын зах зээлд сураггүй байсан орнууд нүүрсээ нийлүүлж эхэллээ. Манай улсын нүүрсний салбарын хамгийн том өрсөлдөгч нь ОХУ. Тус улсын Сибир, Якут орчимд нүүрсний ордууд ашиглалтад орсон даруйд тэд төмөр замаа тавьсан.
Мөн БАМ-ын хуучин замаа шинэчилж байна. Ингээд нүүрсээ Хятад руу тээвэрлэж эхэлсний зэрэгцээ тус улсад өмнө нь нүүрс нийлүүлж байсан Канад, Австрали, Америк, Мозамбек зэрэг орон нийлүүлэлтээ нэмсэн.
-Манай нүүрсний экспорт өнгөрсөн гурван жилд харьцангуй нэмэгдсэн шүү дээ. Энэ эрчээ хадгалах боломжоо бид яагаад ашигласангүй вэ?
-2010,2011 онд Хятадын зах зээл дээр манай нүүрсний нийлүүлэлт нэмэгдсэн шалтгаан нь бусад орон дэд бүтэц төмөр замынхаа асуудлыг шийдээгүй байсантай холбоотой. Тухайлбал, ОХУ тэр үед төмөр замаа тавиагүй байсан. Африкийн зарим орон ч төмөр замгүй байв.
Австралид үер болж, нүүрсний томоохон уурхайнууд нь хаагдсанаар нийлүүлэлт нь тасарч байсан. Бид өнгөрсөн гурван жилд бизнесийн бодлого гаргаад явсандаа биш Хятадын зах зээлд нүүрс нийлүүлэх улсууд болзошгүй хүчин зүйлээс болж багассанаас болсон нь тэр юм.
Үүнийг тус улсын холбогдох албаныхан бидэнд хэлж байгаа. Тэд "Танайх нүүрсээ нийлүүлье гэвэл өрсөлдөх чадвараа дээшлүүл. Бид танай нүүрсийг худалдаж авмаар байна" гэдэг.
-Төмөр замаар нүүрсээ тээвэрлэвэл манайд хичнээн төгрөгийн зардал хэмнэх тооцоо байгаа бол?
-Одоогийн байдлаар Тавантолгойгоос нүүрс олборлоод хамгийн ойр боомт болох Тэньжинээр тээвэрлэхэд нэг тонн нүүрс 100 ам.доллараас доошгүй үнээр очих юм. Тээвэрлэлтээс бусад урьдчилж хараагүй зардлууд бас нэмэгдэнэ. Тэгэхээр нүүрсийг олон улсын зах зээлд өрсөлдүүлэх тээврийн асуудлыг шийдэхээс өөр аргагүй.
Хятадын зах зээл дээр нүүрсний үнэ хоёр дахин унасан. Коксжих нүүрс ч мөн адил. Тухайлбал, Австралийн нэг тонн нүүрс 215 ам.доллараар далайн боомт дээр зарагдаж байсан бол одоо 135-140 орчим ам.доллар болоод байгаа. Үнэ ийм байхад нийлүүлэгч нэмэгдээд л байна шүү дээ.
Өөрөөр хэлбэл, бага үнээр зарж буй хэр нь ашиг олж л байгаа гэсэн үг. Далайгаар нэг тонн нүүрс тээвэрлэхэд 15-25 ам.долларын зардал гардаг. Гэтэл бид энэ улсуудтай адил тэр боомтод автомашинаар нэг тонн нүүрсийг хүргэхэд 100 ам.доллар зарцуулах нь.
Монголоос нүүрс худалдаж аваад далай руу гаргаж зардаг Хятадын олон компани бий. Тэд судалгаа хийгээд "Монголоос одоогийн нөхцөлд нүүрс худалдаж авч, зарах нь ашиггүй байна" гэсэн байна лээ. Бид цаашид төмөр замаар нүүрсээ тээвэрлэхгүй бол энэ өрсөлдөөнөөс бүр мөсөн хасагдах шинжтэй болчихоод байгаа.
Учир нь дэлхийн бусад орнуудад нүүрсний нөөц нэмэгдэж байна. Тухайлбал, АНУ, ОХУ-ын нүүрсний хэрэглээ буурч, нөөц нь нэмэгдээд байгаа. Тэгэхээр нүүрсээ зөөдөг улс орон олширч буй юм. Төмөр замаар нүүрсээ тээвэрлэвэл автомашинаар зөөснөөс маш бага зардал гарах нь хэнд ч ойлгомжтой байгаа.
-БНХАУ-ын нүүрсний хэрэглээ ирэх 10 жилд буурна гэсэн тооцоо гарсан гэсэн. Тэгэхээр манай улсаас авах нуүрс багасах юм биш үү?
-Зарим хүн тэгж ярьж байна лээ. Гэхдээ Хятадын нүүрсний хэрэглээ багаслаа гээд манай улсын жилд экспортлох 30 сая тонн нүүрс шингэхгүй гэж байхгүй
Эх сурвалж: "Бизнес таймс" сонин
Сэтгэгдэл0
zaaval nuursee zarah geed amisgaadaad yah ve? zarahgui baij l bai daa. tegeed ard tumendee unegui nuurs taraaj jijig dund uildveree hogjuuleh heregtei bna sh tee. ovol saihan duaan suugaad. nuursee bugdiig n zooj gargachihaad daraaa n yugaa tulj dulaatsah ve
saixan mal bna daa xarin.tegeed xonjildoo ungaad l xevtej baixaas
haha yarij bgaa yuma bodoj yarij bai
Mongoliin eksportiig gantshan nuurs geltgui gantshan hun urseldeh chadvargui bolgoj chadsan.Ter hunii yarij shoudsan 6 jild Oros nuursee Hyatad ruu eksportoldog bolson.Genko odoo tumur zamiig uragshaa tank orj irne gej Mongolchuudiig ailgaad urgenuur taviulah gej baigaa.Ene ni nuursnii tonn tutamd dollariin aldagdliig Mongold tohno.Zagalmailsan etseg har shilee tsagaanaar solison ch gemt heregtnuudiig shuten bisherdeg heveeree uldsen.
Nyyrsee gargahgyil baildaa Tehnolgiin yildverlel hiij bolmoor yum
URD HOID HORSH TSAAGUUR AA YARIAD ZOHITTSSON ASUUDAL SHUU DEE.YUN TOMOR ZAM ? KOKSNY BENZIN EE NERJ ,HIIG EE GARGAHGUI YU MALNUUD AA .TYANJINGIIN BOOMTOOR TSAASH GARTSTAI BOLJ 3 DAGCH OROND GARAH CH ZAI CH BNA ,LAI CH BNA ..HYATADUUD NUTAGAAR AA TEEVERLUULEHGUI GEVEL TA NAR YAH YUM BE ? DURTAI BOL TOMOR ZAM AA OORSDIIN HORONGOOR TAVIACH ..TERBUMTANUUD BOLSNYG OO HARAAD GAIHAAD L BDG YUM BAIKH CHIN BILEE.BAIGAL SUITGEH EE BOLI SDAAKUUD ,UHEHIIN HOOROND HAANAA IDNE GEJ HORONGO HURAAGAAD BAIGAA GAHAINUUD VE ?
Путин бгаа цагт Орос хөгжихгүй ээ. Транс сибирийн төмөр зам нь стартегийн ач холбогдлоор бага. Хятадаас оросууд болгоомжилж байгаа. тэд хятадыг аль хэдийнээ хяналтаасаа алдсан. хожихоосоо холгуулах нь илүү болсон.Сибирийн ЭЗ уналтанд орж, мөхмөл шинжтэй болсон. Оросын дэлхийд тэргүүлэх техник технологи гэж сансараас өөр юу ч бхгүй. Харин манай монголыг дарамтлах тал дээр бол хол явсан шүү.Нүүрсний хувьд бол Хятадууд Оросоос гэхээсээ илүү Төв Азийн орнууд ялангуяа Киргизстанаас манайхаас илүү доогуур үнээр авах болсон шүү дээ.
Бид хошного арчдаг цаасаа хядадаар хийлгээд эх орны vйлдвэр гээд их баяр хоор болж байна
Putin baij Jew-nuud orosiig huvaaj idehees avarsan yum bish uu
энэ нэг нөхөр уг уулын мэрэгжилтэн юм гэсэн, тэхдээ мэрэгжлээрээ огт ажилаагүй байж байгаад одоо нэг их хятад руу төмөр зам тавъя гээд л уриалаад байгаа юм. цаана хэн нэгний эрх ашиг байгаа даа, монголынх биш,
Ter shoroog unetei bgaa deer ahuuhan zarahad yagaad boldoggui bna?
zarlaa tegeed mongii ni chi avah yum uu mongol uls hogjih yum uu aain.ter mongii chin deer suuj baigaa avilgachid huvaagaad avdag yum.oor hend heregtei yum.mongoliin zaluuchuiudiin tolgoig bolovsroltoi bolgohoos mongol ulsiin hogjil hamaarna
Onoodriin mongoliin amidraliig iim bolgoj,hogjliig gatsaasan hun bol Jenko shuudee, Hend ch diilddeggui huniig tenger buthan l diileh bizee. horvoo booronhii,uym buhen tootsootoi baidag gedgiig harah bizdee. odoo Golomt bank,APU g deeremdej avch baigaa uym bilee, yasan hanaj tsaddaggui hun be?
Ариншин муутай тааруухан нөхөр хэн хэзээ сонгосон юм захирал гээд л их зүйл яриад явах юм.
МОНГОЛЫН АРДЧИЛАЛ ОНОЛГҮЙ УЧРААС МОНГОЛ ОРОН ХӨГЖИХГҮЙ БАЙГАА ЮМ ДАА.
МОНГОЛЫН АРДЧИЛАЛ ОНОЛГҮЙ УЧРААС МОНГОЛ ОРОН ХӨГЖИХГҮЙ БАЙГАА ЮМ ДАА.
МОНГОЛЫН АРДЧИЛАЛ ОНОЛГҮЙ УЧРААС МОНГОЛ ХӨГЖИХГҮЙ БАЙГАА ЮМ ДАА.
Монголын ардчилал гэж юу байсан юм.Зүгээр л хэдэн авилгалч,хулгайч нар эх орноо үрэн таран хийж байна.
GENKO
Баттулга сайд ч Орос улсын баатар болохоор том гавьяа байгуулжээ.
orosuudaas huuchin lokomotiv buduulj avaad oros zahiraltai baisan tumur zamd 5 saya dollaroor shahsan said hen be. orosuud tenegtee tiim yum hiij bna uu. humuusee boddoo. urvagch gej ter saidiig l heleh bh. ter said henii hen be
orosiin baatariig 5 saya dollar dagalddag yum bna
эн үхэр монголчууд орсуудад чүкчагаараа дуудуулж явах заяатай амьтад. бүдүүн төмөр замаа тавиад үүрд орсын босгонынх нь нохой яваарай.
Путин бгаа цагт Орос хөгжихгүй ээ. Транс сибирийн төмөр зам нь стартегийн ач холбогдлоор бага. Хятадаас оросууд болгоомжилж байгаа. тэд хятадыг аль хэдийнээ хяналтаасаа алдсан. хожихоосоо холгуулах нь илүү болсон.Сибирийн ЭЗ уналтанд орж, мөхмөл шинжтэй болсон. Оросын дэлхийд тэргүүлэх техник технологи гэж сансараас өөр юу ч бхгүй. Харин манай монголыг дарамтлах тал дээр бол хол явсан шүү.Нүүрсний хувьд бол Хятадууд Оросоос гэхээсээ илүү Төв Азийн орнууд ялангуяа Киргизстанаас манайхаас илүү доогуур үнээр авах болсон шүү дээ. Za chi uneniig helsen bna shuu
yag unen
нуурс унэтэй уед нь Ажнайн Батэрдэнийг. баяжуулаж АН ыг ялах хэмжээний монго хийсэн одоо засаг бариад АН гишуун засгийн газрын гишуун БХЯны сайд нэг нь ч гэсэн нэг нам ч гэсэн их л боломж буян хишгээ хацрлажээ
Хоолойн тээвэр кониверийн тээвэр гээд орлох
Хоолойн тээвэр кониверийн тээвэр гээд орлох