Ар Монгол өнөөдөр яг 100 хүрэхгүй жилийн өмнө ямар байдалд байсан тийм л байдалд буцаж ирлээ. Эмх замбараагүй байдал түүний хажуугаар барууны хулгайч дээрэмчид хэрэн хэсэцгээсэн л орон боллоо.
Социализмын 70 жилд маш их үнээр олж авсан иргэнлэг, хүмүүнлэг амьдралыг 20 гаруйхан жилийн дотор нураасан. Нэг нэгийгээ хүндэтгэх, хайрлах, дэг журамтай, сахилга баттай, ичдэг, гэмшдэг болгож чадсан нийгэмт амьдралыг ардчилал нэрийн дор барууны орнуудын зөвлөгч, менежер нэртэй ганган нэрийн хуудастай хүмүүс ирж балласан. Тэдний ноцоосон галыг Ар Монгол өөрөө өрдсөн. Хоёр хөршүүд хараад мэл гайхаж цэл хөхөрсөн.
Барууны нэртэй орнууд Ар Монголыг анх яг Ази Африк Латин Америкийн ядуу колончлогдсон орнуудтай адил гэж доод хэмжээнд хандаж зөвлөлгөө нэртэй үймээн хийж тэднийг дагасан залуус бас тэдэнтэй сүлбэлдсэн хуучин социализмын кадерууд Ар Монголыг энэ дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын жагсаалтанд оруулсан. 90 он хувьсгал нэртэйгээр барууны мөнгө хүүлэгчидийг угтан авч тэдэнд үйлчлэх үйлдэл цаанаа явагдсан. Залуучууд нийлэн дарвиж ээж аавынхаа эсрэг хашгирч бүтээн босголтыг доромжлож удахгүй Америкийг дагаж дэлхийн биш гэхэд Азийн бар болно, бас Сингапур болно гэж ёстой л хүн биш болцгоосондоо. Соёл устаж лам олшров.
Ар Монголыг ардчилалтай болгоно гэж хийсэн бүтээсэнээ муулахын дээдээр муулж залуучууд хаанаас ирж хэн байж байгаад хэн болсоныгоо умартаж тэжээсэн бяруу тэрэг эвдэнэ гэгчээр идсэн тогоо руугаа нулимцгаасан. Ердөө л энэ Улаанбаатарт өссөн залуус хөдөөнөөс дөнгөж орж байсан залуучууд нийлээд ийм зүйл хийсэн шүү дээ. Залуу хүн нэг буруу эргэвэл ёстой одоо юу ч тус болохгүй. Зүгээр цаг хугацаа харуулна даа гээд л хүлээхээс өөр аргагүй. Ерөөсөө улстөрд гаргасан амжилтаараа хийсэн муу муухайгаа дарах гэж оролдох бүтэхгүй.
90 онд Ар Монгол гэнэт л социализмд хэрхэн зовж зүдэрч дарангуйлуулж байсан тухайгаа уйлагнан тоочиж боорцог нэртэй дуу хүртэл зохиосон. Очирбат гэж нэртэй ерөнхийлөгч хамгийн анхны барууны хулгайчийг онгоцны буудал дээр хүртэл тэврэн авч муу муухай эхэлсэн. Тэдний хойноос улстөрийн тархи угаагчид болох Милтон Фридман, Сорос гээд бузар хүмүүсийн гар хөлүүд ирж улстөрийг устгасны дараа бизнэсийн мөнгө хүүлэгч Фридландын гар хөлүүд ирж энэ дэлхийн улс орнуудын сайн сайханыг устгаж нураадаг неолиберализмын нүгэл Ар Монголд нүүрлэсэн. Энэ үед Орос, Хятад хоёр гайхаад л хараад байсан. Тэдний тусыг хэн ч хэлсэнгүй. Социализмын үеийн коммунист гэдэг хөгшчүүд хүртэл барууны залуусыг дагачихсан үсээ будуулаад гүйж байсан.
Барууны орнууд Ар Монголыг ганцхан социализм л босгож ирж сайн сайхан амьдрал авчирч өгсөн шүү дээ гэдгийг үл тоомсорлон өөрсдөө социализмаас илүүгээр Ар Монголыг хөгжүүлэх шийдэл байхгүй байж дөнгөж цэцэглэж байсан орныг буцаагаад феодализмын орон болгосон. Хамгийн бүдүүлэг, хамгийн хулгайч, хамгийн зэрлэг, хамгийн араатан амьдрал 90 онд явагдсан. Ар Монголын бүтээн байгуулалтыг устгах үйл хэрэг алт дилер гэсэн Улаанбаатар хотод өссөн онгироо залуучуудаас эхэлсэн. Энэ онгироо залуучуудыг хөдөөнөөс ирсэн хамаатангийндаа амьдардаг залуучууд хөөргөж тэдэнтэй дуу нийлүүлэн 70 жилийн бүтээн босголтыг ердөө л 10 хүрэхгүй жилийн дотор өмч хувьчлал нэрийн дор устгасан.
Орос, Польш гэх мэт олон оронд очиж суралцах ёстой байсан залуус барууны сурталчилгаанд автагдаж ямар ч утгагүй наймаачид болцгоож сурч мэдлэг боловсролтой болох зорилгоо орхисон. Нэгэнт сураад авч чадахгүй бол мөнгө төлөөд авна гэж диплом, докторын цолны наймаа бас явагдсан. Мэдлэг боловсролыг доромжилж мөнгөгүй хүн хамгийн тэнэг хүн болж хувирсан. Мөнгөгүй л бол хэн ч биш гэсэн ийм адгийн зэрлэг амьдрал энэ дэлхийн хаа ч явагдсангүй.
90 онд тэнэглэлийн дээд цэгтээ хүрч хүний гэр бүлийг үймүүлж авгай хүүхэд булааж авч хүн ёс алдаж доод хэмжээнд очсон. Юу юугүй л баячууд төрж баячууд олон бол одоо тэр капитализмыг байгуулна гэж хөгшин залуугүй хөөрч мөнх амьдрах юм шиг мөнгөөр зодсон мөнгөөр худалдсан мөнгөөр хайрласан мөнгөөр бурханд мөргөсөн ариун битгий хэл нүгэлт амьдралыг Ар Монгол өдөөн хөөргөсөн. Тэр ч бүү хэл зүгээр нэрээ хүртэл өөрчилж ямар ч утгагүй овгийн нэртэй хүртэл болцгоосон. Нэг мэдэхэд гэр бүлийн хүмүүс бүгдээрээ өөр өөр овгийн хүмүүс болж нэг нэгнийгээ гадуурхаж хүртэл эхэлсэн. Ингэж хүн төрөлхтөний түүхэнд өөрөө өөрсдийгөө нураасан анхны ард түмэн болцгоосон. Ард түмэн ч гэждээ хэрвээ ард түмэн эрх чөлөөтэй бол түүнийг ард түмэн гэхээс биш эрх чөлөөгүй бол ард түмэн гэж хэлэхгүй харин боол эсвэл бусдын гар хөлүүд гэж нэрлэнэ. Үнэхээр 4 жил болгон сонгууль гэсэн нэрийн дор намаа сонгоно гэсэн тархи угаалтын дор яаж гэр бүл ээж аав ах дүү нар улстөржих нэрийн дор хүний боол болцгоодог билээ.
90 онд Америкууд хөөрхийсдөө гэж уйлагнасан хонхны дуу дуулсан залуучуудын үгэнд үнэмшиж тусламжийн бараа болгож онгоц дүүрэн гурил явуулж цагаан сараар цагаан гурилтай буузаа хийцгээсэн. Харин удалгүй Америкчууд Ар Монгол гурилын үйлдвэртэй, тариачин ангитай, трактор комбайнуудтай гэдгийг мэдээд их ч гайхсандаа. Ингээд барууны орнууд өөрийн мэдэлгүй анархист залуусын мэхэнд орж баларсан орныг аврахгүй бол болохгүй гэж ардчилал гэсэн шидэт үгээр залуусын тархийг угааж Ар Монгол гэсэн аж үйлдвэр хөдөө аж ахуйн орныг нураах их нураалт эхэлсэн. Их нураалтын дараа их хөөрөл явагдсан. Зурагтаар намын дарга нар хөөрөгөө гайхуулж дээлийн торгоо гялалзуулсан дээлт амьдрал эхэлсэн. Хаа л бол залуу хүн хөөрч хөгшин хүн ичсэн ийм л 20 жил өнгөрлөө.
Ар Монголыг мөнгө л гэсэн ганцхан үнэт зүйл авгай хүүхдээс авахуулаад улстөрийн товчооны өвгөн гишүүн хүртэл бүгдийг эзэмдэж хүнийг хүн гэхийн аргагүй араатанаас доор амьдрал явагдсан. Ардчилалын 20 жилд хичнээн хүн төрийн буруу бодлого ардчилалын дарангуйлалаас болж амиа хорлож, архинд орж, бусдын мэсэнд, орцныхоо үүдэнд үхэцгээсэнийг бүртгэж авбал ардчилалын хэлмэгдүүлэлт гэсэн улстөрийн цоо шинэ ойлголт гарч ирэх жишээтэй.
Хүмүүс сайхан зүйл бичилдээ, өөдрөг байялдаа гэдэг. Тэгвэл яаж? Муу муухайгаа хивснийхээ доогуур шүүрдэх гэж үү? Муу нуухаар сайн илчил. Гэм хийсэн хүмүүс гэмших ёстой. Достоевскийн бичсэн гэм ба гэмшил гэж ном бий.
20 жилийн дотор аав аав биш ээж ээж биш болчихсон шүү дээ. Өвөө ч өвөө биш болчихлоо шүү дээ. Эцэстээ хүүхэд хүүхэд биш болчихсон ийм ёс суртахууны наад захын ойлголтгүй орон болчихлоо. Нийгэмд дүрэм ёс зүй гэж устлаа шүү дээ. Ийм нийгэм биш бөөгнөрөл болсон газар хэн тэгээд ажил хөдөлмөртөө төвлөрч сайн сайхныг бүтээх гэж хичээх вэ дээ. Бүгд л стресстэй, депрэсстэй байна шүү дээ. Худлаа Ар Монголын тэнгэрт агаарт шингэсэн. Үүнийг нууж ийш тийш зугаалж хэрэгтэй хэрэггүй клуб байгуулж хагас бүтэн сайнд бяслагдаж сар жилээр улс орноосоо зугатаан явцгаадаг биздээ. Гадаадад очоод л нэг хүн ёсны амьдралтай золгодог.
Яагаад Ар Монгол ийм амин сүнсгүй сэтгэлийн амар амгалангүй зөвхөн л мөнгө хөөж лам хүртэл мөнгө ярьдаг бузар булай болчихсон бэ гэхээр чөлөөт зах зээлийн эдийн засаг нэртэй мушиган гуйвуулсан үйлдэл гэж болох. Өөрсдийгөө эдийн засагч гэж нэрлэдэг Англи хэл дээр ганц ном уншаад ойлгохгүй МУИС-ын профессорууд л банк санхүүгээ эдийн засаг гэж эндүүрдэг. Тэд том эдийн засагч Хайэк гээд л ярих дуртай гэсэн. Юу ч ойлгоогүй хүмүүс их сүржигнэдэг. Гэтэл эдийн засаг гэдэг бол Ар Монголд явагдаж буй нэг нэгэнтэйгээ өрсөлдөөн нэрийн дор дайсагнах биш. Эдийн засаг гэдэг нэг нэгэндээ туслаж дэмжиж хөгжих болохоос дайсагнаж өрсөлдөөд хөгжихгүй. Хувиа бодоод л зөвхөн хувийн ашигийн төлөө явбал нийгмийн буюу нийтийн ашиг гарахгүй тул түүнийг хэзээ ч эдийн засаг гэж нэрлэхгүй. Эдийн засаг өөрөө нийгмийн тусын тулд хийгдсэн. Энэ тухай Адам Смит бичсэн биздээ.
Хятад, Орос хоёр хөршүүдийнхээ байгуулж өгсөн барилга байгууламж, аж үйлдвэр, их дээд сургуулиуд, мэдлэг боловсрол, ёс суртахуун, цэцэрлэг гээд л иргэн хүнийг бэлтгэх байгууллагаас авахуулаад хүүхэд залуучуудыг хүмүүжүүлэх бүхий л бүтэцээ эвдэж нураасан. Хүүхдийн цэцрлэгийг хүртэл өмчилчихсөн өмчтөнгүүд дүүрэн байна шүү дээ.
Өнөөдөр яг л 100 жилийн өмнөх шиг мухар сүсэгт дарлуулж гадны сүм хийдүүдэд боолчлуулж оюуны том асуудалд орсон. Бизнесийн нэртэй банк санхүүгийн жинхэнэ ядуу орнуудыг боолчилж сурсан мянга мянган хүмүүс ирж Ар Монголыг ч ёстой сэглэж хаясандаа. Бонд гэдэг боохой бас гараад ирсэн. Ар Монгол өөрөө мухар сүсэгтэж номын сангаа нурааж сүм хийд барьдаг л улс боллоо. Хамгийн сүүлчийн том лам бизнэс Пүрэвбат гэж нөхөр Улаанбаатар хотоос нэг их холгүй сүм хийд барьж мөнгө хөөдөг лам зангаа дагалаа.
Ингээд мэдлэг боловсролоос хоцорч лам жаргасан Ар Монгол идэж ууж хөзөр тоглож машинтай давхих шив. Ингээд амьдрал өөрөө ямар ч зорилгогүй утгагүй болсон. Утгагүй амьдралуудаа Чингис архиар л угаацгаах шиг. Социализмын үед ямар амар амгалан амьдралтай байсанаа Ар Монгол 20 жилийн дараа ухаарч үнэт зүйлсээ нураасанаа харж ичихдээ түүх рүүгээ өөрөөр хэлбэл өвөг дээдэс зан заншил уламжлалт ёс гэсэн өнөөдөр ямар ч ач холбогдолгүй үлгэр домог руугаа зугатаасан. Ичсэндээ Орос, Хятад хоёрлуу л буруугаа өгч хэзээ ч ирэхгүй Америк руу горьдсон нүдээр ширтэнэ. Болдог бол Ар Монголыг нүүлгээд Америкийн өмнө Мексик хавьд очоод айл болоод буучих л мөрөөдөлтэй бололтой.
Өнөөдөр Ар Монгол үлгэр домог мухар сүсэг ярьсан агуйд гал тойроод л сууцгааж буй мэт. Агуй дотроо үлгэр домогоо түүх нэртэй болгож ном бичиж түүнийгээ сурах бичиг гэж бас нэрлэнэ. Ар Монгол түүх ярих болохоор зөвхөн Чингисээс хойших дундад зууны түүх ярих болохоос нэн шинэ түүх өөрөөр хэлбэл орчин үеийн түүх ярих маш дургүй. Яагаад гэвэл нууц задарч гадныханыг биш өөрсдийгөө мэхэлж үнэт зүйлээ устгаж үнэт зүйлгүй болсоныг хүлээн зөвшөөрөхөөс ичицгээдэг тул Чингис л гэсэн ганцхан түүхтэй.
Түүхийн ухаан, нийгмийн ухаан, анагаах ухаан гээд ухаан гэсэн ойлголтыг нэг л буруу хэрэглэж иржээ. Эндээс Монгол хүний ухааны асуудал алдагдсан. Хүн ухаан алдаж унахаас авахуулаад ухаан орох гэх мэт хүний тархи доторх үйл явцыг өнөөөдөр хүртэл тайлбарлаж чадалгүй Монгол хүний ухаан алдагдсан. Энэ алдагдсан ухаанаа цааш ухамсар гэсэн ойлголттой бас хутгаж хоёр чухал ойлголтын ялгааг алдагдуулжээ. Ухаан гэдэг хүний тархи дотор тул хөгжих ёстой үйл явц бөгөөд психологийн ойлголт. Ухааныг хөгжүүлж чадахгүй бол тэр чигээрээ хоцрогдох тул боловсрол болон сурган хүмүүжил гэсэн ойлголтууд хэрэгтэй.
Хүний ухааны дэргэд ухамсар бол философийн ойлголт. Тиймээс Ар Монгол түүхийг психологийн ойлголтоос философийн ойлголт руу ойртуулах хугацаа болсон. Ерөөсөө энд л Ар Монголын гүн төөрөгдөл зоогдсон. Философийн ойлголт болох ухамсар цааш этик буюу ёс зүйтэй хамаатай. Хүний үйлдэл ухамсартай явагдах чухал тул хүн өөрөө ухамсартай болох чухал. Тиймээс түүхийн ухаан ярих биш түүхийн ухамсар ярих хэрэгтэй. Ингэж чадвал түүхийг ухамсартайгаар бичиж чадна. Тэгвэл Ар Монгол хойд хөрш Орос өмнөд хөрш Хятад хоёртой хэрхэн ухамсартай түүх бүтээх вэ?
Орос, Хятад хоёр хөршүүд Ар Монголын бүхий л номууд болон сурах бичгүүдийг судлаж ерөнхий дүгнэлт гаргахгүй бол Ар Монгол өөрсдийн хийсэн бүхий л хэлмэгдүүлэлт, завхруулга, алдаануудаа хоёр хөршдөө л чихэж өөрсдийгөө юу ч хийгээгүй ямар ч буруугүй гэж түүхийн том хар нүхэнд унасан шүү. Өөрсдийгөө хөгжүүлж урагшлуулж дэвшүүлж чадалгүй сав л хийвэл Чингис хаан ярьж яаж Хятад, Орос хоёрыг эзэлж сөнөөж алж хядаж явсанаараа л сайрхаж юмны учир мэдэхгүй энэ хорвоог зөвхөн л хуурч мэхэлж залилах ёстой гэсэн ойлголттой Ар Монгол сүүлийн 20 жилийг өнгөрөөсөн. Үүнийг урлагийнхан нэртэй мухар сүсэгтэнгүүд их ч хөөрөгдөж сүүлдээ бүр бөө нэртэй болцгоож физик математикийн ойлголтуудыг хүртэл мушгиж гуйвуулж дэлхийн инээд болцгоосон.
Сүүлийн 20 жилд Орос, Хятад хоёр хөршүүдийг неолибеарлизм нэртэй хамгийн зэрлэг капитализмын араатан банк санхүүгийн мөнгө хүүлэгчид нураах гэсэн боловч чадсангүй. Харин Орос, Хятад хоёр дэлхийн тавцан дээр буцаж байраа олж чадсан. Хоёр хөршүүд зэрлэг капиталтизмын эсрэг тэмцэж ард түмнээ аврах гэж зовж зүдэрч явахад Ар Монгол яг л бүтэхгүй гадаадын мөнгө хүүлэгч нарт өөрсдийгөө бэлэглээд өгсөн дөө. Барууны мөнгө хүүлэгчид ирж Ар Монголоор тоглож онгироо залуучуудаар тоглож байхад тухайн үедээ төр яагаад Орос, Хятад хоёроос зөвлөлгөө авч барууныханы эсрэг арга хэмжээ авсангүй вэ? Нээлтэй нийгэм гэж Соросын үгэнд хууртаж энэ дэлхийн хамгийн том хулгайч нарт улс орноо шидэж өгцгөөсөн. Түүнийгээ капитализмтай боллоо эсвэл зах зээлийн эдийн засагтай боллоо гэж нэг залуу их л онгирсондоо. Хонг Конг хотод очоод бас хулгайгаа ярьж онгирсон гэсэн.
Ар Монгол дахиад л Орос, Хятад хоёроор тэжээлгүүлэхээ мэдэхгүй л Америкийн номын дэлгүүрийн хамгийн хэрэггүй номнууд орчуулсандаа л хөөрөх шивдээ. Хөөрүү онгироо огшоо омогшдог залуустай орон ийм л байдаг аж.
Ар Монгол ядахдаа хоёр хөршөөсөө суралцахгүй хаа холын ямар ч үр нөлөөгүй нөхдийг даган дууриаж сүүлдээ Хятадын эдийн засгийн нээлттэй бодлогыг буруугаар сурталчилж аж үйлдвэрээ устгасан. Ингээд зогсохгүй Оросын перестройка буюу өөрчлөн байгуулалтыг бас зориуд мушгиж төрийн бүтэцийг эвдсэн. Энэ хоёр мушгин гуйвуулгад зөвхөн залуучууд биш социализмын үеийн улстөрийн хуучин кадерууд оролцож маш том нүгэл хийсэндээ. 70 настад даруулга хэрэгтэй гэж хөгшин залуу хоёр нийлэхээрээ яадагийг яруу тодоор харуулсан.
Ар Монгол 90-ээд онд дотроо ингэж хоорондоо зодолдож байх үед гадаадын мөнгө хүүлэгч тархи угаагчид ирцгээж найр наадам болсон. Барууны шинжээчид нэртэй мөлжигчид ирж Ар Монголыг шилжилтийн орон гэж нэрлэсэн. Хаанаас хаашаа шилжих хэрэг вэ? Хувьчлаж нээлттэй хөгжлийн эдийн засаг үүсгэж Хятад орон шиг болж чадалгүй Ар Монгол бүх аж үйлдвэрээ устгаад машин техникийг Хятад орон луу зөөчихсөн шүү дээ. Ямар шилжилт? Бүтээсэн баялагаа гадагшаа шилжүүлсэнээ хэлж байна уу?
Ар Монгол социализмын үед дөнгөж гадаад орнууд руу оюутан залуусаа мянга мянгаар сургаж жинхэнэ улс шиг улс болох гэж байсан байтлаа гэнэт ямар ч утгагүй Польшийн усан онгоцны боомтын ажилчидын бослогыг жинхэнэ ардчилал гэж ойлгуулаад хэнд ч хэрэггүй ардчилсан хувьсгал нэртэй анархизм Ар Монголыг буцаагаад феодализмын Ар Монгол буцаагаад болгох сүүлийн 20 жилийн төөрөгдөл явагдсан.
Перестройка бол дэлхийн хоёр ч дайныг ялж гарч ирсэн Орос оронд хэрэгтэй байсан. Түүний хажуугаар ЗХУ-ыг устгах гэсэн барууны хүчирхийлэл дэндүү хүчтэй байсан тул ЗХУ нуран унасан. Гэхдээ Орос орон өөрийгөө авч үлдэж харин Орос орны хооллодог байсан орнууд хөсөр хаягдаж өнөөдөр дэлхийн хамгийн ядуу хамгийн их зөрчилдөөнтэй хамгийн их дайн дажин болсон орнууд болжээ. Ар Монгол ч гэсэн тэр л орнуудын хувь заяа ирж мэдлэг боловсролоос алс хаягдаж идэж ууж наадам хийж цол шагнал тараадаг хөөрхий тоглоомын орон болжээ.
Ар Монгол тэртэй тэргүй социалист ардчилсан орон байсан. Хэрвээ капиталист ардчилсан орон болох гэж 90 онд Сүхбаатарын буюу Чингисийн талбай дээр гарч ирсэн бол одоо тэр капитализмд аваачих ёстой аж үйлдвэр хаана байна?
Аж үйлдвэр байхгүй бол капиталистууд төрөхгүй. Капиталистууд төрөхгүй бол яаж капитализмд орох билээ. Зөвхөн төв банк тойрсон хүү зээлээс авахуулаад өр цаашлаад бонд ярихаас хэтрэхгүй ийм орон яаж эдийн засагтай болж чадах вэ дээ? Эдийн засаг гэдэг бол хөдөлмөр дээр тогтож нэмүү өртөг үйлдвэрлэж тэр нэмүү өртөгийн татварын хэмжээгээр улс орон амьдардаг. Гэтэл Ар Монгол хилээр контэйнэр оруулж ирдэг контэйнерийн худалдаан дээр тогтдог яг л 100 жилийн өмнөх шиг Хятадтай худалдаа хийдэг худалдааны орон болсон. 100 жилийн өмнө тэмээгээр зөөдөг байсан бол өнөөдөр контэйнэрээр зөөдөг болсонд л ялгаа бий. Тиймээс ганцхан худалдааны татвар байх ёстой атал бас л гадаадын аж үйлдвэртэй орныг дууриаж нэмүү өртөгийн татвар гэж зохиомол хөрөнгө цуглуулдаг.
Олигтой аваад явчих төр сүүлийн 20 жилд бүрэлдэж чадалгүй баян тарган гэр бүлүүд л үүслээ шүү дээ. Капитализм гэдэг бол баян тарган хүмүүсийн ажил биш ёстой л өдөр шөнөгүй хөдөлмөрлөдөг хөдөлмөрч бас эх оронч хүмүүсийн үйл хэрэг. Барууны улс орноо авч явдаг эдийн засагчаас авахуулаад улстөрч хүмүүс эх оронч хүмүүс байдаг. Ар Монголд эх орон гэсэн ойлголт байхгүй. Тиймээс ч Сүхбаатарын талбай дээр Чингис, Сүхбаатар, Майдар гээд гурван зөрчилтэй хэрүүл үүсгэсэн гурван улстөр зөрчилдөнө. Олонх нэрийн дор хар маасын сонгосон Их Хурал цаашид элит хүмүүс гарч ирж элит Их Хуралтай болоогүй цагт худлаа үргэлжилсэн хэвээр.
100 хүрэхгүй жилийн дараа Ар Монгол буцаад яг анх Орос, Хятад хоёр ямар байдалтай угтаж авсан одоо тийм л байдалтай байгаа шүү гэдгийг Оросын Путин, Хятадын Ши Жинпинг хоёр сайн мэдэж байгаа. 100 хүрэхгүй жилийн дотор Ар Монгол энэ хорвоогийн мэдлэг боловсролыг өөртөө шингээж чадахгүй гэхэд ядаж энэ дэлхийн ёс суртахууныг сурч авсангүй шүү дээ. Үүний тулд ном унших хэрэггүй зөвхөн л хүн чанар хэрэгтэй байсан. Гэтэл өнөөдөр Ар Монголын төр ямар билээ. Сайд л болох гэсэн хүмүүс. Их хуралд гишүүн болох гэсэн мөрөөдөл. Юу ч болж чадахгүй бол гадаадад элчин сайд болчихвол бас сайд шүү дээ.
Юу ч сурсангүй дээ. Юу ч сураагүйгээ нууж далдалж худлаа явсаар Ар Монгол зөвхөн өөрөө өөрсдийгөө л хуурсаар л байна. Одоо удахгүй намар болно. Түүний дараа өвөл. 90 онд ардчилсан хувьсгал хийчихлээ гэж өөрсдийгөө хуурсан. Хэний төлөө ямар зорилготой түүний дараа яах гэж хувьсгал хийсэн бэ? Хэн ч өнөөдөр хариулж чадахгүй. Үндэстэний ашиг сонирхол байхгүй зөвхөн хувийн ашиг сонирхол хайсан орон яаж л бол яаж төөрөгдөнө. Барууныхан чадлаа...
Философич Санжаадамбын Молор-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл0
UNEN IIM L BAIGAA. Tegeed yah ve gedegt l hariult heregtei um daa
NER DESHEEREI DEMJINE SHUU BAGSHAA
ner devsheerei demjine shuu bagshaa geech
Лавров нууц байдалд Женког хүлээн авч уулзсан байна. Уулзалтын эхэнд Лавров Путины хувийн мэндчилгээг Женкод дамжуулаад түүнийг Оросын төлөө медалиар шагнасныг гардуулан өгсөн байна. Медаль авсны дараа Женко, Служу в Россию /Оросын төлөө зүтгэе/ хэмээн цогтойгоор хэлээд нулимс дуслуулсан байна. Дараа нь богино хэмжээний ярилцлага болж Лавров Женког орчин цагийн Оросын тагнуулын байгууллагын хамгийн үнэтэй албан хаагч хэмээгээд гадаад улсуудад явуулж байгаа тагнуулчдын хамгийн шилдэг нь хэмээн магтжээ. Женко үүнд талархан сүүлийн саруудын цалингаа огт аваагүйг далимд дуулгатал Лавров инээвхийлэн цалинг ямар ч байсан олгоно. Одоогоор Оросын төсөв хүнд байна. Монголоос зувчуулсан мөнгөөрөө түрдээ болгож бай гэжээ. Үүгээр уулзалт төгсөж Женко гарахдаа Лавровын гарыг үнсчээ.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.Лам нар сүсэгтэн олноос өгсөн өргөл барьцыг чамлана,архи ууж авгай хүүхэн эргүүлнэ.Хамба нар ээнэ тухай огт дуугарахгүй,соц үед хэлмэгдсэнээл аихн ахин ярина.Бид өнгөрснөөсөө сургамж авахын зэрэгцээ одоо гишгэх гэж байгаа газраа харахгүй бол хар нүхэнд эргэлт буцалтгүйгээр уначиж мэднэ гэдгээ бас бодох ёстой.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.Лам нар сүсэгтэн олноос өгсөн өргөл барьцыг чамлана,архи ууж авгай хүүхэн эргүүлнэ.Хамба нар ээнэ тухай огт дуугарахгүй,соц үед хэлмэгдсэнээл аихн ахин ярина.Бид өнгөрснөөсөө сургамж авахын зэрэгцээ одоо гишгэх гэж байгаа газраа харахгүй бол хар нүхэнд эргэлт буцалтгүйгээр уначиж мэднэ гэдгээ бас бодох ёстой.
Manaihan yagaad iim bolovsorson undesnii seheetnuudee demjihgui hulgaich luivarchidaa gargaad baidgiin bol molorerdene bagshaa yamar ch baisan ner devshiishuu gehdee hotoos
ug ni ix yneniig bichdeg yum shyy...ardchlal gej xudlaa yumand tolgoigoo ergyylsen xeden teneg zaluuchuud mgl-iig maani orbongoor ni ergyylj xulgaich luibarchid xadand garsan xamgiin zambaraagyi uls bolgoj muxul ryy ni ilgeesen dee..
хэр Монгол гэдэгшдээ. Үхэр ямар байдаг билээ. Бас Монголчууд тэмбүүний үлдэцтэй. Ихэнх нь оюуны хомсдолтой. Таны бичсэнийг уншаад ойлгохгү тоохгүй. Өнгөрсөн ард түмэн
Үхэр Монгол гэдэгшдээ. Үхэр ямар байдаг билээ. Бас Монголчууд тэмбүүний үлдэцтэй. Ихэнх нь оюуны хомсдолтой. Таны бичсэнийг уншаад ойлгохгү тоохгүй. Өнгөрсөн ард түмэн
Молор-эодэнэ их л зөв зүйтэй дүгнэлт хийж их л санаа авахаар нийтлэл тэрлэх юм,Таныг их хүндэгэдэг,ихээхэн хөдөлмөр, цаг зарцуулж ард түмнээ нойрноос,зүүднээс, мансууруулах тариагаар тариулж тархиа угаалгасан угаадсанаас гаргахаар биеэ чилээж байгаад тань гүн хүндэтгэлтэй ханддаг.Үүний үр дүн гараасай билээ гэж залбирьяа.
Молор-эрдэнэ доктор бол эрдэм ном ярьдаг, шинжлэх ухаанч, хэлж ярьж байгаа үг бүхэн нь үнэ цэнэтэй, хамгийн гол нь уншигчдад нэгийг мэдүүлж, хоёрыг таниулсан юм бичдэг, үнэхээр номын хүн, соён гэгээрүүлэгч гэж хэлж болно. Ийм хүн өнөөгийн оюуны доройтолд орсон монголчуудад олноороо хэрэгтэй байгаа юм даа.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.Лам нар сүсэгтэн олноос өгсөн өргөл барьцыг чамлана,архи ууж авгай хүүхэн эргүүлнэ.Хамба нар ээнэ тухай огт дуугарахгүй,соц үед хэлмэгдсэнээл аихн ахин ярина.Бид өнгөрснөөсөө сургамж авахын зэрэгцээ одоо гишгэх гэж байгаа газраа харахгүй бол хар нүхэнд эргэлт буцалтгүйгээр уначиж мэднэ гэдгээ бас бодох ёстой.
Сүүлийн 20-иод жил монголчууд бид хөрш орнуудын хооронд гэгээн бүгээн юм огт байгаагүй юм шиг дан ганц хараар будаж хоёр хөршийгээ дэндүү их харааж зүхлээ. Энэ бол маш муу үр дагавар дагуулж болох аюултай алхам. Хятад гэдэг зөвхөн БНХАУ –аар тогтохгүй, Сингапур, Малайз, Индонез тэгээд бас дэлхийгээр нэг тархасан Хятад хүмүүс, дээр нь ОХУ гээд дэлхийн хүн амын талаас илүү хувийг өөрсдийхээ эсрэг чиглүүлж байгаа бишүү. Энэ чулууг аль хир холоос хэн шидсэн юм бүү мэд. Эсвэл өөрсдөө олсон юм боловуу? Зориуд уу, санамсаргүй юу? Эцсийн зорилго нь юу юм? Монголоо гэсэн сэтгэл зүрхтэй эх оронч хүмүүс үү, аль эсвэл монголчуудыг хагалан бутаргах, дэлхийн супер том гүрнүүдтэй сөргөлдүүлэх цаашилбал сөнөөх алсын муу хорлон санаатай бууны ноходуу??? Хоёрдох нь л болов уу. Монгол төрийн бодлогоор бол төрийн хүн дотор нь шатаж байхад хамраар нь утаа гарах ёсгүй гэж сургадаг байж. Гэтэл одоо дотор нь шатаагүй байхад хамраараа цөмийн хортой цацраг гаргаад байх чинь юу вэ? Үг нь ухаанаасаа түрүүлж болдоггүй гэдэг бас л манай төрийн уламжлалт бодлого байсан биз дээ Монголчуудаа.
Хятадын ЭЗ төсөөлж байснаас бүр эрт буюу 2014онд АНУ-г гүйцэж түрүүлэх төлөвтэй байна. Тэр хэмжээгээр олон улсын Санхүү-ЭЗ-ийн ёртөнцөд төдийгүй гио-улс төр, гио-эдийн засагт нөлөөлөх нөлөөлөл нь улам улам нэмэгдэж байна. Хөгжлийн моделийн барууны загварыг ч өөрөөр харж эхэлж байна. Хятадын ЭЗ ийм л замаар явж байна. Хүний гар хүрээгүй шахам байгаа Сибирт Орос орныг наад зах нь 100 жил тэжээх нефть, хий, алт ,алмаз, эрднэсийн нөөц байгаа гэж шинжээчид үзэж байна, гэтэл ОХУ бол Арав биш асар их оюуны потенциалтай орон. Өдөр хоногоор хүчирхэгжиж байгаа хоёр хөршийхээ эвийг олж зөв харьцаж чадвал бидэнд хурдацтай хөгжих том боломж байна, буруу нүүвэл буцахдаа тээх шороо ч олдохгүй байж мэднэ.
Хэрэв улс үндэснийхээ эрх ашигтай ямар нэг асуудал хөндөх гэж байгаа бол цээжний пангаар хандаж хэрхэвч болохгүй, даяаршиж байгаа дэлхий дээрээ болж байгаа олон улсын харьцаанд гарч байгаа өөрчлөлтийг мэдэрч , чадвал бүр урьдчилан харж байх учиртай. Соц сисьтемийн үед Оросуудыг ах гэж тэврэлдээд, Хятадуудыг ах дүү нар гэж тойгдоод өөр хооронд нь өрсөлдүүлээд БНХАУ Нэхмэлийн үйлдвэр болон орон сууцны нэхмэлийн шаруудыг, ЗХУ давах гэж 1-р 40000, дараад нь Хятад:120000, Орос 2-р40000 , Хятад 2-р120000, Орос 3,4-р хороолол гээд гайгүйч бодлого явуулж чадаж байлаа. Энэ буруу байсан гэж үү? Өөрт ямарч ашиггүйгээр бусдыг үзэн ядаж хараан зүхэж өөртөө өс хонзон хурааж байхын оронд төрийн дээрхи бодлого зөв байсан юм бишүү? Менежментэд гарах эцсийн стратегийн үр дүн л чухал байдаг,эцсийн зорилгодоо хүрэхийн тулд завсар нь ухирах, давших ямарч нүүдэл хийж болно. Бидэнд төрийг засах уламжлалт уран ухаан, тогтвортой байх бодлого \хууль цааз\ нэг нэгдмэл байх чанар их дутагдаж байна.
Хөрш орон гэдэг сонгож болдоггүй хүлээн зөвшөөрч зохицож болбол бүүр урт удаан хугацаанд найрсагаар хамтран амьдрах хувь тавилангаар заяагдсан зүйл. Эс бөгөөс аль нэг нь сүйрч мэднэ. Үнэн чанартаа бидний түүх бол хөрш орнуудын хооронд байдагал түүх байлаа. Нэг нь нэгнийгээ байлдан эзлэнэ, дараад нь өөрөө эзлэгдэнэ г.м. Эртний Ром, Англи, Франц, Герман улсуудын түүх гэхэд иймэл байсан. Одоо тэд хамтраад л эв найрамдалтай амьдарч байна. Бидэч ийм л байх ёстой бусуу? Бид хоёр хөршөө 300-аад жил ноёрхсон, эргээд Манж-Чин улсын ноёрхолд 300-аад жил болсон. Харин Оросын ноёрхолд байсан гэх 70 жил тиймэч муу байгаагүй. Эхний 20 жил гэхэд Монголчуудыг төрөл бүрийн муу нэртэй халдварт өвчин болон тарваган тахал, улаан цагаан бурхан зэрэг олон төрлийн халдварт өвчнүүдээс салгаж , эхний байгуулж өгсөн багшийн, худалдааны, санхүүгийн сургуулиуд орон нутагт үрээ тарж , дэлхийн 2-р дайны тэр хүнд жил 1942 онд МУИС-ийг байгуулж өгч байлаа. Энэ мэт гэгээн зүйлс бас байсан гэдгийг мартаж болохгүй. Нэр хүнд, итгэж нөхөрлөж болох эс болох нөхрийн сайн муу чанар гэдэг хувь хүн, пүүс компани, улс үндэстэн аль алинд адилхан байдаг бөгөөд хувь тавиланд нь адилхан нөлөөлж байдаг гэдгийг мартаж болохгүй.
Unen unen! Unen l yum bishsen baina. Songuulid ner devsheed ene erguunuudiig jaahan senhruuleed uguurei?
sanal neg baina, Tarhini hatingartal/distrofi/ bolj baina. Niigem yalzarch baina,uls torchid yalzarch baina, Hunii es surthuun doroitson baina, Eroosoo mongolchuud sonin baina shuu,,
Unenii huvitai bichij
Nik kompaniig butsaaj tor avah heregtei, Toriin mongoor benzin oruulj ireed butsaaj tord shahdag ene yamar biznes be? Benzin oruulj ard irgedde shahaj ashig oldog companiudiig zoligt gargah heregtei,,
Tom tom obekt uildveruudiig butsaaj av!! Gants neg humuusiig tsaazaar av!!! Putinii argaar ajillah heregtei!! Yas uman deer Mongolchuud temtseh chadvargui AIMHAI humuus shu dee!!
Mongolchuud ooroosoo uluu um meddeg uluu setgedeg uluu bolovsrol medlegtei huniig /shizo/toi gedeg um shig. Molorerdene chamaig basl tegeh um baina lee.
90 ond ongogui huvsgal bolson um, Ongotei baih baisan um. Herev ongotei bolson bol odoo iim olon nam baihgui baisan um, Buruu zamaar budaa teesen dee !!
Chi zygeer Mongol gj bichij chaddgyi yumuu, yaachihsiin, nertei orniig nereer ni duudarai
Ar mgl gehed yaadag bn.yag cham shg garuud ih bnaa,mgliin toloo yuch hiidgui baij hunii ug sorgoj zevuu hurgedeg bertegchid duuren baih um.lalaruud
Hooe ene Molriin zuv.Ar Mongol gehgui oor yu geh yum be Uvur mongoloo hyatadad buryad tuva halimagaa orost aldsaniig chin heleed bn malnuudaa
Baga kim iig mongol ulsiin eronhiilogch bolgoh umsan
Molor oo, zagatnasan gazar maajiv. Bayarlalaa. Tuuhee nurragaad zogsohgui, nudendee haragdsan huuchnii buh dursgalt haalga, hushuu bugdiig nuraasan.Yana daa...
За,ёстой одоогийн баабараар тархиа угаалгасан залуучууд уншмаар бичиж дээ.Бодит үнэн бол энэ шүү.Бид даанч дээ гэмээр харамсмаар байдалд орчихоод байна.Одоогийн залуучууд манай улс ямар улс байсныг мэдэхгүй болохоороо 1990 оноос өмнө давснаас өөр хэрэглээний бараагүй сүйрчихсэн орон байснаар төсөөлөөд одоо аймаар хөгжсөн гэж эндүүрэд явдаг юм.Аймаар ардчилалгүй, дарангуйлалтай улс байсан гэж төсөөлдөг ч үнэндээ бол цорын ганцхан Р.Чойном гэдэг зохиолч үзэл бодлоосоо болж шоронд орсноос биш өөр нэг ч хүн үзэл бодлоосоо болж шоронд орж байгаагүйг баримт гэж авч үзэхгүй байгаа юм.Энэ сэтгэлгээний төөрөгдөл нь өөрсдийн ухралтыг давшилт гэж эндүүрээд буруу тийшээ яваад байгаагаа мэдэхгүй хойшоо яваад байгаа эмгэнэл юм.Халаг минь, халаг.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.Лам нар сүсэгтэн олноос өгсөн өргөл барьцыг чамлана,архи ууж авгай хүүхэн эргүүлнэ.Хамба нар ээнэ тухай огт дуугарахгүй,соц үед хэлмэгдсэнээл аихн ахин ярина.Бид өнгөрснөөсөө сургамж авахын зэрэгцээ одоо гишгэх гэж байгаа газраа харахгүй бол хар нүхэнд эргэлт буцалтгүйгээр уначиж мэднэ гэдгээ бас бодох ёстой.
Молор-Эрдэнэ заримдаа ойлгоход хялбар биш боловч үргэлж үнэнийг бичдэг. Монголд бурханы шашин биш мухар сүсэг дэлгэрч ард түмнээ хар ангалруу чихэж байна.Манай хамбууд гэхэд л гэдэс гүзээгээ даахаа байсан, баян тарган шар феодалууд болсон байна.Лам нар сүсэгтэн олноос өгсөн өргөл барьцыг чамлана,архи ууж авгай хүүхэн эргүүлнэ.Хамба нар ээнэ тухай огт дуугарахгүй,соц үед хэлмэгдсэнээл аихн ахин ярина.Бид өнгөрснөөсөө сургамж авахын зэрэгцээ одоо гишгэх гэж байгаа газраа харахгүй бол хар нүхэнд эргэлт буцалтгүйгээр уначиж мэднэ гэдгээ бас бодох ёстой.
Tand ich baiarlalaa. munharsan uhruud, shunalt har shar huvalzuudaas ailgui uneniig helsen , heldeg hun gariin 5 huruund bagtahgui boltloo tsoorson ene buzar tsagt ta uneniig zorigtoi heljee. naad shaaruud chini taniig zorigiig nuhsan shigee nuhah baih daa. ta odoo naad mankuur booluuddaa iu ch gej heleed nemergui. tor barisan heden hulgaich ni sohor zoosnii toloo nudee uhaad ogoh bolson. ted iun mongol ulsiig bodoh mantai uheheesee omno hulgaigaa iaj amjuulah ve gedeg gants bodoltoi, munharch manguursan mankuur booluud honogiin hooloo iah ve gej bodood zovj zuderch baina. hogjil devshliin tuhai iariad ch iah ve. odoo naaduul chini taniig ustgah bolno. hamag gaigui hunee niilj baigaad tarchlaaj aldag duremtei uls.
1990 оны хуушуурын хувьсгал бол зүгээр л нэг үймээн самуун сонирохсон гайхсан олны цуглаан байсан, Одоо л нэг их сүотэй юм байсан мэт ярих юм, Өлсгөлөн зарласан нэртэй хэдэн нөхөд хуушуур нууж идээд л хэвтэж байсан гээ биз дээ
Olon hun unshaasai
Batuuliin ULSIIN BAATAR iig butsaaj avah heregtei,, Eh orniihoo toloo tsusaa ursgasan hund ogdog bolohoos harmaanii hulgaichid ogdogguil baihgui uy!!
Cham shig zaluus olon boloosoi
"Социализмын 70 жилд маш их үнээр олж авсан иргэнлэг, хүмүүнлэг амьдралыг 20 гаруйхан жилийн дотор нураасан. Нэг нэгийгээ хүндэтгэх, хайрлах, дэг журамтай, сахилга баттай, ичдэг, гэмшдэг болгож чадсан нийгэмт амьдралыг ардчилал нэрийн дор барууны орнуудын зөвлөгч, менежер нэртэй ганган нэрийн хуудастай хүмүүс ирж балласан" Социализмын үед ийм сайн сайхан нийгмийн бүтээн бидэнд үлдээж өгөхөд өнөөдөр тэр нийгэм үнэхээр муу муухай болж хувирсан нь үнэншдээ, яг л дээр бичсэнтэй адил болсон. Харсаар байтал ингэж л өөрчлөгдсөн. Үнэн бөгөөд маш чухал зүйлийг бичжээ. Бид тэгвэл эргээд нийгмээ сайн сайхан болгож, болгохын төлөө чадлаараа зүтгэж болохгүй гэжүү.
Ерэн онд орост данс улайж хувхайрсан шүү дээ. Цаасан дээр баахан бүтээн босголт хийж төлөвлөө норм давуулан биелүүлээд байдаг, бодит амьдралд бүх зүйл эсрэгээрээ. Бараа бүтээгдэхүүн улам хомсдож олдоц улам хэцүү болсон. Ерэн онд нэг л өдөр гэнэтхэн бүх бараа хомсдож, лангуу хоосорч , картын бараанд шилжсэн юм биш. Социализмын давуу тал бол үнэгүй эмнэлэг, боловсрол, үйлчилгээ гэдэгтэй маргахгүй. Муу тал нь гэвэл үйлдвэр үйлчилгээ жилээс жилд дордож эцэстээ бүрэн дампуурдаг явдал. Социалист систем бүрэн дампуурах нь социалист системийн эдгэшгүй, засаршгүй өвчин. Үнэгүй бяслаг зөвхөн хулганы хавханд байдаг. Эдийн засгийн дампуурал бол социалист системийг залгих хавх юм. Дампуурал бол удаан хугацааны үйл явц. Лангуу хоосрох үйл явц жараад оны дунд үеэс хоршооллыг устгаснаар эхлэсэн. Жараад оны дунд үе хүртэл орост хувийн өмч байсан юм шүү дээ. Хоршоолол гэдэг нэртэй. Жаран оноос бүх хоршооллыг устгаж улсын үйлдвэрүүдийг байгуулсан. Энэ үеэс эхлэн бараа ховордож эхлэсэн гэж оросууд ярьдаг. Наян оноос эхлэн байдал улам дордсон. Монголын эдийн засаг ч мөн наяад оноос эхлэн муудсан. Байдал бишдээд ирмэгц наян оны дунд үеэс барууны буцалтгүй тусламж авч эхэлсэн. Жишээ нь хөдөө аж ахуйн салбарын тусламжийг 1984-1985 оны үеэс авч эхлэсэн. Энэ тусламжийг НҮБ-ийн хүнс хөдөө аж ахуйн байгууллагын далбаан дор авч байсан. Ерэн онд өрнөдийн орнууд цахилгаан станц, уурхай ажиллуулах зээл, буцалтгүй тусламж өгсөн. Мөн цахилгаан станцийг шинэчлэх, өртгөтгөх, засварлах зээл өгсөн. Ямар баасны хувьсгал байхав. Сэхээн амьдруулах эрчимт эмчилгээ хийсэн. Нэг ёсондоо шим тэжээлтэй дусал залгасан. Хамгийн хэрэгцээтэй зайлшгүй салбарт мөнгө өгсөн. Монгол оронд л тусалсан хэрэг. Монголчуудын тархийг угаахын тулд биш, монголын цахилгаан станцуудыг зогсоохгүйн тулд, хөлдөөхгүйн тулд. Өрнөдийхөнд энэ нь ямар ч ашиггүй. Зүгээр л хүнлэг ёсны тусламж. Монголчуудыг шулж мөлжих ямар ч шаардлага байхгүй. Зээл авах, өгөх явдал бол байдаг л хэвийн зүйл. Өгч буй, авч буй хэн хэндээ ашигтай. Зээл бол тусдаа асуудал. Харин нэг хүнд ноогдох буцалтгүй тусламж, бэлгийн хэмжээгээр монгол улс дэлхийд тэргүүлнэ. Маш их хэмжээний буцалтгүй тусламжийг өрнөдийн орнуудаас авсан.
http://factnews.mn/9zk Гамбууш бөө болохоос татгалзжээ зочин Мэдрэмжтэй хог шүү. IP:202.126.91.98 2015-11-11 12:15:57
монгол улсыг яг л өнөөдрийн ийм арчаагүй байдалд оруулах бодлого 90 ээд онд хийгдсэн байна л гэж харагддаг. Тэр их боловсрол олж авсан бүх хүмүүс ажилгүй болж яг өнөөдрийн байдал үүсч байсандаа.Өртэй улс орон өөдөлдөггүй л юм байна...
Ар Монгол тэртэй тэргүй социалист ардчилсан орон байсан.
Дүр эсгэсэн хуурамч ардчилсан хулгайчуудын АН гэгч жорлон буй.Тэр жорлонгийн номлогч пастор баабар гэгч нэгэн буй.Тэр баабар гэгч пастор залуучуудад хандан,-Ардчилсан нийгэмд ёс суртахуун гэсэн ойлголт байх ёсгүй.Учир нь түүнийг хэмжих хэмжүүр байхгүй гэж тэрсүүдийн бузар номлол хэлсэн юм.Хүний нийгэм ёс суртахуунгүй байдаг тийм зүй тогтол бий билүү.Хэрвээ залхуу гэдэг гэмээ дийлээд номын хуудас эргүүлж үздэг хүн байвал хүн төрөлхтний түүх тэр чигээрээ амьтны хэв байдлаас салж ёс зүйтэй болохын төлөө зүтгэл чармайлтын түүх байсан гэдгийг ойлгож болно.Хүн төрөлхтний бүх шашин, тэр бүү хэл бөө мөргөл ч бараг бүгд л ёс суртахууны номлол байдаг.Мэдээж дотор нь Мүүн мэтийн гаж шалиг суртал бас бий л дээ.Гэвч энэ мэт бол хүн төрөлхтөн аяндаа муу муухайг нь таньж мэдээд ад үзэн хориглодог учраас явцгүй юм байдаг.Гэтэл хүн төрөлхтний хандлагыг ганцаараа сөрж ёс суртахуунгүй "ардчилал" байгуулахаар зорьж яваа бид яг энэ мүүнүүд шиг хүн төрөлхтөнд адлагдаж гадуурхагдах нь жам юм.Барууны ёс суртахуунгүй эдийн засгийн алуурчдын тоглоом болж монголоо алдмарууд болж,төрт ёсоо сөнөөж,ёс зүйгээ гээж доройтсон бид одоо яах вэ.Маш үтэр түргэн сэхээрч буруу замаасаа гарч зөв зам дээр зогсох шаардлага байна.Ёс суртахуунгүй үзлийг номлогч золбин "ардчилал" бидний сонголт огт бус.Манай нийгмийн үнэт зүйл бол мөнгө бус гэдгийг нийгэмд маш хурдан ойлгуулж төлөвшүүлэх нь өөрийгөө үндэсний сэхээтэн гэж үнэлдэг монголчуудын эрхэм зорилго байх ёстой.Гэтэл өөрийгөө "сэхээтэн" гээд итгэчихсэн мөртлөө зах зээлийн нийгмийн үнэт зүйл бол долллар гэж эндүүрдэг маш олон номын худалч байна.баабарын бодит утгыг нь гуйвуулан нийгэмд тулгасан ,-Хамгийн адгийн амьтан эх оронч байдаг гэсэн хорон санаат бодлогыг няцлан,бяцлан,дэвслэн устгах ёстой.Хамгийн эрхэм дээд үзэл бол эх оронч үзэл бөгөөд эх оронч иргэн сайн боловсорвол эх орон, элгэн үндэстэндээ ямар их ач тустай болохыг ойлгож ядах юмгүй.Хэдий боловсрол дорой байсан ч эх оронч хүн бол өөртөө төдийгүй үр хойчистоо гай тарихгүй амьдардаг юм.Гэтэл хэдий боловсролтой мэт харагддаг боловч С.баяр мэтийн дутуу боловсорсон,монголоо алдсан,өлөн нүдэлсэн мунхаг амьтан яаж улс үндэстнээ хорлож буйг бид бэлхнээ харж байна.Монголын сэхээтнүүд эх оонч үзлээрээ өвөрмонголын сэхээтнүүдээс хол дутуу байгаа нь гачлантай.Англиар хазгай ярьж байгаа бол энэ цаг үед үндэсний сэхэээтэн гэж хэлэгдэх үндэс биш.Харин чи англи хэлээ ашиглаад үндэстэндээ ямар гавьяа байгуулах эсэхэд л учир бий.Монголчууд уншихгүй байна.Мэдээллийг олон эх үүсвэрээс авч, харьцуулж, эргэцүүлэхгүй байна.Бидний сэтгэлгээний гол гэм болох туйлшралаас ангижрах шаардлага байна.Шинжлэх ухааны мэдлэгийг дээдлэхгүй байна.Аливааг үзэл сурталжуулдгаасаа ангижрах хэрэгтэй байна.Прагматик байр сууринаас эх орныхоо төлөө бодож сэтгэж эхэлмээр байна.Ядаж л үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжиж, монголын баялгийг гадагш зөөж элдэв хог зөөж ирснээрээ гайхуулах даржин дорой итгэл үнэмшлээсээ салмаар байна.Монголыг Дээд Тэнгэр ивээж,аугаа Дээдсийн догшин сүнс МАН-АН-н монголоо алдмаруудыг хатуугаар цээрлүүлж, монгол хүн тусгаар тогтносон монгол эх орондоо эрүүл биетэй,саруул ухаантай,эрх чөлөөтэй, аз жаргалтай амьдрах цаг ирэх болтугай.Үүний тул монголын олон сэхээтнүүд чөмгөө дундлан зүтгэх болтугай.
Buruutaad bgaaga helj bj hogjih yy, saijraad bgaagaa harj hugjij devshih yy?... Ali ni ilyy ve,, aliig ni hereglevel hugjih geed bnaa..
Hund hurteeltei shan zuil bichjee.Hyatad hun Hyatadiin irgen bolsondoo baharhdag. Oros hun uls ornoo avaad yavchih erunhiilogchteidee baharhdag. Harin bid uls orniig mini udirdan yavaa humuusees ichij,hairan uls mini doroitoj,baigali orchin mini suirch bgaag haraad setgel uvduj,zurh emzegleh yum da.
Яг унэн,хэлэх уг алга.Энэ Тухай бодохоор ,эх оронгуй юм шиг санагдах юм.
Магнай мөнхбаяр нарын бууны нохой нарын хийдэг улс төр гэж хаашаа харсан юм байдагим .Эсгий хийх газар нохой хэрэггүй гэж мэдэх үү? Гэрлийн хурдаар мөхөж байнаЛоврав биднийг хэн вэ? гэдгийг биеээрээ хэлээд өглөө . . . .үүнээс өөр тайлбар гэрэг алга .Баярлалаа ОХУ-ын гадаад хэргийн сайд үнэн зангарагтай байгаа биз. . . Их гүрэн гэж ийм л байдаг шүү дээ. . .
даанч еер зам байгаагуй шйнэ зам гаргаж чадахгуй чадамж ч угуй байлаа хеерхйй монголчууд
1990-оноос өмнө 700- н мянган тонн улаан будаа хураан авч байсан ! Ирэх жил 70- н мянган тонн хурааж авбал их юм. Ийм л байна даа үхэр монголуудаа! Гоё байна уу дэлхийн гутамшиг!
Монголыг монголоор нь үлдээгээд өгөөч гээд л мөнгөн хэт хутга хоргой дээл өмсчихөөд бахираад байгаа шүү дээ. Дотор нь хэн байна гээд харахаар нэг муу зальт луйварчин. Гаднын хорт бодлого дотоодын харанхуйчуудын тэнэгрэл. Хөгжиж дэвшихээсээ өнгөрсөөн гаруудаа. Харгис шунахай колоничлогчийн гар хөл шуналт урвагчдын зугаа гаргах цаг нэгэнт эхлэхээр хоргой дээл лоолой болж хорвоогийн тоос л хөдөлгөх хэмжээнд доошлох болно.
Suliin 26 jild bolson Mongoliin bodit baidliig toimlood ynen bichjee. Ard tymen oroitoigyi deer ni xojimdson ch odoo yxaaraad daxin niigmiin xuvisgal xiixgyi bol bidnii amidral mongoliin niigem ulam doordono. 2021 oniig xyleelgyi Ardiin Xuvisgal Xiitsgeeie.Mongolchuudaa negdegtyn. Turiin tolgoid garsanFeodaluudiig tylxen unavaaj xurungiig ni ulsiin um ch bolgoe. Sanal neg baival demjeerei
za
Мэдлээ
ene neg erguu galzuu teneg nogriin bichsen yumiig zov mov ch geh shig, butgii hoorgood bail daa.
Chi hen be? Batuuluu?
Chi l uuruu ergyy baikh. Iim yumiig eryyleer ergetsyylj chadakhgyi.
баабарын балайрлаас арай дээр юм бичсэн байна шүү дүр эсгэсэн ардчлал гэдэг чинь эзэн боолын нийгэм л юм байна.
Хятадууд, манж нар, өвөрмонголчууд л Монгол Улсыг Ар Монгол гэж нэрлэдэг ш дээ. Энэ Молор гэдэг балай чинь зориуд ингэж балайрч бна ш дээ. Ар Монгол гэж ярих нь асар том доромжлол ш дээ. Энэ нөхөр өнгөрсөн баларсан юм сөхөж тавиад залуу хүн байж үнэнхүү хоцрогдсон сэтгэлгээтэй лалар юм бна даа
Bayartsogt tegvel Uvurmongol za yu
Бас нэг лалар философиц
muu ugur lam mini zavilj suugaad l nis l dee harii
Tand ikh bayarlalaa. Olon khun unshaasai daa.
үнэн үнэн
Бид нар ар монголчууд хэн биш гээд байгаа юм .Бид мухар сүсэгтэй .Бид азанд итгэдэг.Бид өөрсдийн гараар юуг ч бүтээж үзээгүй үхэр монголчууд .Бид хулгайгаар амь зогоож байгаа тэнгэр заяатай босоо хиймэртэй хүмүүс .Биднийг шүүмжилсэн хүмүүс бол муу муухай хужаа хүмүүс гэж сэтэгдэг одоог хүртэл нүүгээд явж байгаа эв түнжингүй хоцрогдсон цорын ганц орон! ! !
ta iag unen heljee. hezee ch 1 shirheg ium buteej uzuugui humuus. havi oiriin uls ornoo gutaasan muulsa. manj orost aluulj tamjuulj hunee aldsan bol hohi chini. tertei tergui manj orosod aluulahaasaa omno oorsdiigoo dotroosoo alj ustgan iamar saindaa zarim ni uragshaa zarim ni hoishoo nutgaa haiaj zugtah ve. archaagui shaaruud ali yed iag iim baidlaaraa uldene
1990оны хувьсгал гэж ярих юм Өлсөглөн зарлаж авчирсан ардчилалын гайгаар ар монголчуу бүгд өлсөж бие биеээ барь идэж дуусах байжээ дээ
яг оножээ 90 оны ардчилсан хувьсгал гээд байгаа зүйл бол зүгээрэл махн намын томчууд оролцсон жүжиг байсан юмшүүдээ тэр жүжиг нь өнөөдөр ч дуус ч өгөхгүй биднийгээ зовоосоор байна баабар үүнийг уншвал өөрөөсөө ичих байхдаа муу данхан толгойлсон худалч
өнөөдөр залуусын толгойг хэнч мэдэхгүй 13 зуун хүннү сүннүгийн юмаар төөрөгдүүлж саяхны үнэн түүхийг сонирхож ойлгочих вий гэхээс айдаг болжээ .Энэ нөгөө алдарт Ардчилсан боловсрол юм байлгүйдээ
Uneniig bichjee. Oor heleh ug alga. Haramsaltai. 25 jild uls hogjood bar bolj baihad bid baisnaa sonoochihood urdahaasaa doloon dor nudnii bulai bolood baij bdag.
АН өөрсдөө л баяжив
Элбэгээг хугацаанаас нь өмнө огцруул. МАН, АН, МАХН дээд шүүх хасаж, үйл ажиллагаа явуулахыг нь хориглох
Наяад оны эхээр газрын тосны үнэ унаж эхлэхэд зөвлөлт улс санхүүгийн хямралд өртөж эхэлсэн. Коммунистууд засгийн эрх авахдаа хаант оросын 300 жил цуглуулсан алтыг зарж тухайн үеийн хамгийн шилдэг үйлдвэрүүд худалдан авсан түүхтэй. Энэ үйлдвэрүүд нь Зөвлөлт улсыг 50 жил тэжээгээд хэрэгцээгүй болсон. Дэлхий дээр цоо шинэ технологи бий болсон учраас. Шинэ технологийг оросууд яаж ч хичээгээд гүйцэж чадаагүй. Өнөө цагийн 20 жилийн хоцрогдол нь эрт цагийн 200 жилийн хоцрогдолтой тэнцэнэ. Бүтээмжийн асар их ялгаатай. Энэ ялгаа жил тутам ихэссээр байгаад сүүлдээ эдийн засаг нь бүрэн дампуурсан. Оросын аварга үйлдвэрүүд 1930-аад бонд бий болсон юм шүү дээ. Наяад он хүртэл зогсолтгүй ажиллаад сүүлдээ ачааллаа дийлэхгүй зогссон. Юм элэгдэнэ, хорогдоно, хуучирна. Оросын ард түмний 300 жил цуглуулсан хөрөнгийг ийм замаар ердөө 50 жилийн дотор идэж найрлаж дуусгажээ. Цааш нь найрлах мөнгө үлдээгүй.
http://factnews.mn/9zk Гамбууш бөө болохоос татгалзжээ зочин Мэдрэмжтэй хог шүү. IP:202.126.91.98 2015-11-11 12:15:57
Unen l dee
Батүүлийн тодорхойлолтоор бол та лалар шүү
ZUVSHD
МолорЭрдэнэ маш зөв бичсэн байна шүү
Өөрийгөө л хичээ, Молор гуай
Молорэрдэнэ зөв үү? буруу юу ? гэж асуугаагүй чи дү тавьдаг багш юм уу? Битгий мөөрөлдөөд түвд царайлаад бай! ! !Гүндалайгаар бол чацгацарайлаад бай!Үүлийнхээр бол лалар царайлаад бай ! ! ! Ганц гарц байгаа бодожолцгоо түвдлам нараа та нар хүнд дүн тавьдаг хэн вэ! ! !
Найрлана гэж нэг ойлголт бий. Хүмүүс найран дээр юу хийдэг вэ? Иднэ, ууна, баясна, цэнгэнэ, дуулна, хуурдана, бүжиглэнэ, цэнгэнэ. Мэдээж зарим нь хэтрүүлнэ, согтоно, бөөлжинө, агсамнана, магадгүй зодолдоно. Мөн үү? Найран дээр хүмүүс ажил хийх үү? Найр хийж байна гээд алх, дөш, хөрөө, харуул, хүрз жоотуу бариад газар шороо, мод төмрийн үйл хийх үү? Мэдээж үгүй. Найрлана гэдэг бол байгаа зүйлийг идэж уун байхгүй болгон үрэхийн нэр. Ажиллана гэдэг нь гар хуруугаа хөдөлгөн байхгүй зүйлийг бий болгон үүсгэхийн нэр. Тэгвэл социализм бол найрлахын нэр, харин капитализм бол ажиллахын нэр юм. Хоёр тогтолцооны гол ялгаа энэ. Социализм нь дээрмийн мөнгөн дээр хэсэг хугацаанд оршин тогтноно. Дээрмийн мөнгө нь дуусахаар социализм мөхнө. Найр дуусдагтай адил. Харин ажил хөдөлмөр дуусахгүй. Тийм болохоор капитализм ширгэшгүй. Улам л хөгжинө, улам л гялалзана.
http://factnews.mn/9zk Гамбууш бөө болохоос татгалзжээ зочин Мэдрэмжтэй хог шүү. IP:202.126.91.98 2015-11-11 12:15:57
"Түүх" д бичээд байгаарай. Бүх зүйл дээр санал нэг байдаг шүү
Хэрвээ социализмын түүхийг уншвал үргэлж хэрэлдсэн, зодолдсон, уралцсан, ноцолдсон, хэмлэлдсэн түүх байдаг. Голдуу хоолоо буцаалдана. Хэн чадалтай нь чадалгүй нэгнээ дээрлэхэн хоолыг нь булааснаа бүтээн байгуулалт гэж нэрлэнэ. Төмөр зам, барилга эсвэл хүнд аж үйлдвэр хөгжүүлнэ гэж яриад байгаа нь төсвөөс хэн ахиухан зүсэм хүртэх вэ гэсэн хоолны хэрүүл. Хоолны хэрүүлээ арай багасгахын тулд таван жилийн төлөвлөгөө зохионо. Найрын дугараа маягаар хоолоо дэгтэй идэх гэсэн санаа. Хүн болгон аягаа бариад хоол руу дайраад байвал яахав? Хоолны төлөө хэрүүл, зодооноо ангийн тэмцэл гэдэг гоё чамин үгээр халхавчилна. Харин капитализмын түүх бол өөр. Энэ бол бүтээн байгуулалтын түүх. Энэ бол технологийн түүх. Энэ бол мэдлэгийн түүх. Энэ бол эрх чөлөөний түүх. Энэ бол агуу нээлтийн түүх. Социализмын түүх, капитализмын түүх хоёрыг харьцуулж уншихад өдөр, шөнө мэт ялгаатай.
http://factnews.mn/9zk Гамбууш бөө болохоос татгалзжээ зочин Мэдрэмжтэй хог шүү. IP:202.126.91.98 2015-11-11 12:15:57
Бие дааж юу ч хийх чадваргүй нэг хүний тухай л яриа юмдаа. Сургуульд амжиллтгүй, цэрэгт хатуу гар дор гайгүй байсан, цэргээс халагдаад хог болсон, эрдэм номгүй эдэлж хэрэглсэсэн зүйл нь бараг дан гуйлгаас эхтэй хийж бүтээх чадваргүй өрд баригдсан гэх мэт. Дан гомдол. Дэмий л цэрэгт сайхан байснаа дурсана. Энэ хэний тухай яриа вэ. Хэн ч байсан яахав. Энэ нөхөр эхлээд хүн болох нь чухал гэж тааварлая.
Цэрэгт улс тэжээж, хувцаслаж байсан юм чинь аргагүй шүү дээ...
Mongol uls gej baidag um.Odoo ch bna,Ireeduid ch bna.Uuniig sanaj baimaar um??Niitlel bol goltoi sanaa bol bna.Ikh zugeer sanagdlaa.
Энэ залуу жаахан бухимдалтай юм шиг байна, бичсэн зүйлийн агуулга нь бас л цаг үеээ дагаад өөрчлөгджээ, хэдхэн жилийн өмнө арай өнгө аясаар бичдэг байсан, тэгэхээр хүн бол цаг үеийн бүтээгдэхүүн мөн л дөө,
энэ нийтлэл аль дээрийнх шдээ ядаж уншаад намар болно гэдгийг ойлгоогүй байж шүүмжлэх санаатай хаха
Монголд эрдэм боловсролтой Молор-Эрдэнэ хэрэгтэй , шударга улстөрч Энхбаяр Баяр М,Энхсайхан хэрэгтэй, бүтээж босгодог Жаргалсайхан Оджаргал хэрэгтэй,түүнээс биш эх оронч гэж цээжээ дэлдсэн наймайчид бөачүүд огт хэрэггүй
Xoyrgui setgeleer, ekh oronch xunii xuvid olz xailgui chuham uneniig nuulgui il gargaj bichsend talarhavch barshgui. Xarin bolovsroltoi xunii xuvid ekh xelee xundleed aldaagui bichvel ch bur lag shuu. Taniig demjij baina. Biye daaj devsheerei. Mongoliinhoo toloo ikh yum xiigeerei. yeruni xamtarch ajillahad ch belen shuu.
"Ар Монгол" гэхээ БОЛИОЧЭЭ МАЛАА!!!!!!!!!!!!!!
Bainga l ar mongol gej bichih um. Mongol Uls. Medehuu chi. Bolson boloogui um bichih durtai baagii uundee tailbar ugvul taarna.
ar mongol zuv heljee. Uvur mongol gedeg uls bgaa shuu dee
Энэ залуу амьдралыг ганцхан жижиг европ цонхоор хардаг, түүнийгээ туйлын үнэн гээд бодчихсон өчүүхэн сэтгэлгээтэй хүн билээ
АР МОНГОЛЫН ТАЛААР ЯГ ҮНЭН ЗӨВ ХАРЖ ЧАДСАН БАЙНА. ИЙМ Л ХҮН АР МОНГОЛД ХЭРЭГТЭЙ БАЙНА ШҮҮ ДЭЭ. МӨНГӨТЭЙ ХӨДӨӨНИЙ ЗАЛУУС ОЙЛГОХГҮЙ ХЭЦҮҮ ШҮҮ.
Чам шиг хужаа нарт л хэрэгтэы хүн байна даа энэ.
Chi kommunizm chi ooroo nuraad unaa bij.dee
mongolchuud yag komunizm ergeed baiguulna geheer huviin omchiig ustgana gej oilgoh yum teriig bichsengui
Нийгмийн шилжилтэнд өөр яах байсан юм бэ 90-оны дараа Орос өөрсдөө манайхтай манатай л бсан. Одоо сайн ч муу ч урагшилж л байна. Залуучууд удахгүй ШУ руу удахгүй хошуурч лам бөө тоохоо больно. Өөр яаж явах бсан юм алдаа оноотой ч урагшаа явж л бна.
Mash sain bichsen baina. Denduu uneniig heljee. Unen ugend ushtei Mongolyn mangas Elbegdorj chamaig Altanhuyagiin shavi geed mangasdval yana aa!
Үнэн үйлдвэрийн орон байсан бүтээгдэхүүнээ швейцари англи итали германд хүртэл гаргадаг торгон савхины үйлдвэрээс эхлээд зөндөө сайхан үйлдвэртэй хэдэн мянган ажилчинтай байсан бүгдийг гудамжинд гаргаад хэдхэн хэтэрхий овсгоо самбаатай нөхөд хувьчилж авсан. Ажилсагтаа биш зүгээр л шуналтай хэдэн юмнууд үе үеийн хүмүүсийн хамтдаа бүтээсэн баялагийг залихай аргаар дээрэмдэж авсан. Молорэрдэнэ зөв л дүгнэж. Одоо харин энэ 100жилээр нийгэмжих чадавхи нь доройтсон ард түмнийг яаж философитой болгохыг л заагаад өг дөө.
Барууны орноос тэгвэл юу ч авч битгий хэрэглэ.Хилээ хаа.Зевхен Оростой харьц.Бvх доллараа шатаагаад хаячих.Дэлхийн хегжилтэй гээд баа Улс орнуудтай бvх харьцаагаа тасалчих.Тэгэхээр Монгол босоод ирнэ .Ха ха ха
baruunaas er ni yu abdag yum be ted chin yu ch ugduugyi xarin bayalagiig chin chimeegyi tsaash ni ynegyi zuuchilj bayajdag yum shyy dee..
Uhaantai bolovsroltoi hun oilgohoor tsag uye olson zuv yum bichjee. Nemj helehed sotsializmyn uyed eh ornyhoo gazar doorh ed bayalagiig gadagsh unegui uguud tuuniihee orond gadaadyn uls ornuudaas heden uyeree ch tulj barahaargui ur zeel avch baisangui. Ardchlalyg buruutgaad baih ch yu baihav. Gehdee ardchlalyg eh ornyhoo ed bayalagyg hulgailj bolno, gadny humuust ch zugeer ugch bolno, hulgai hiij idej uusanaa hamgaalahyn tuld huuli duremee ch bas chuluutei uurchilj boldog gej enduursen tsuun toony humuusiin har gaigaar 3 saya hun baitugai 300 saya hun tejeesen ch hureltseh ed bayalagaa aldahy ni aldaad,heduulehnee hulgailj,huvaaj avaad, deer ni ur zeeldee barigdsan iim uls oron bolgosond mash iheer haramsaj baina.
ялааны нүдээр харж бичиж.
Хэлж засах юм байвч ер нь өнөөгийн манай нийгэмд нүүрлээд байгаа бодит үнэнийг зоригтий хэлж хүмүүст нэгийг бодогдуулахаар сайн бичжээ.
Боловсрол ялагдаж мухар сүсэг ялсан... гэж яг голоор нь хэлсэн
Хамгийн аймаар зүйл нь манайд сэхээтэн нэртэй махан толгойтой хөлдүү амьтад их байнаа. Ринчен, Дамдинсүрэн гуай нар шиг сэхээтнүүд дутаж байна
Естой унэн зуйлийг хэлжээ, яаж цааш нь дэлгэруулэх вэ
Энэ Молор-Эрдэнэ гээд нөхөр бас юм бичихээрээ нөгөө тийш нь савлуулж хаяаад ёо ёотой нөхөр гэдгээ илчилнээ. Энхбаярыг дагаж гүйгээд мадлуулж улс төрийг барахгүй гэдгээ ойлгосон. Социализм жамаараа мөхсөн гэдгийг хүлээн зөвшөөрч чадахгүй байж өөрийгөө философич гээд байгаа нөхөр дөө. Түүнийхээр бол бид социализмдаа л байх сайхан байсан юм шиг байгаа юм. Орос хятад хоёрт дарлуулаад байх нь энэ Молор Эрдэнийн мөрөөдөл болтой. Царай зүс нь ч эрлийз юм уудаа
Дэг жаягтай Дэглэм журамтай, хүн чанартай, тайван амгалан нийгэм байсан нь үнэн шүү. Хүн хүндээ тусалдаг хөгшид настнаа хүндэлдэг хүүхэд багачуудаа хүмүүжүүлчихдэг нийгэм байсан юм. Бензин дуусчихаад зам дээр зогсож байхад савыг нь дүүргээд өгчих жолооч захаас авахуулаад л байлаа. Чиний өвөө эмээ, аав ээжийн чинь ажиллаж амьдарч чамайг бас өдий зэрэгтэй болгосон байгаа юм даа. Өнгөрсөн үе өвөг дээдсээ бүдүүлэг гэдэг монголоороо ч олигтой ярьж чадахгүй, мессежний бичиг хальт сурсан хойч үе араас түрэн гарч ирж байгаа нь харамсалтай.
В кровавом болоте московского рабства, а не в строгом славе норманнской эпохи стоит колыбель Московии. Изменив имена и даты, увидим, что политика Ивана III и политика нынешней московской империи являются не только подобной, но и тождественной. Политика Ивана I была тождественна политике Ивана III, Петра I и настоящего правительства. Единственная разница, что предшественники Петра боролись против ограничения могущества Московии, а Петр пытался достичь безграничного могущества. Московия порождена и воспитана в отвратительной и жалкой школе монгольского рабства. Сильной она стала лишь потому, что в мастерстве рабства стала непревзойденной. Даже назад, когда Московия стала независимой, она и далее осталась страной рабов. Петр соединил политическую хитрость монгольского раба с гордостью монгольского властителя, что ему Чингис-хан завещал получить мир. Московская политика – неизменна. Московские способы, тактика менялись и будут меняться, но путеводная звезда московской политики – подвести мир и господствовать в нем – есть и будет неизменной. Московский панславизм – это лишь одна из форм московского захвату. Целью московского панславизма является не свобода и независимость славянских народов, а уничтожение всего того, что создала Европа за тысячи лет своего культурного труда. Московский медведь заграбастывает всё, пока знает, что европейские звери не способны оказать сопротивление. Московия возлагается не на свою собственную силу, как на трусость европейцев. Она запугивает Европу и ставит ей можно больше требования, чтобы потом чем уступить и тем показать свою уступчивость, миролюбие… /K. Marx, "Enthulungen uber die Geschichte der Diplomatie des 18 Jahrhunderts", Free Press 1858/
Укрнацист манин пизда зайл аа.
"В Москве понастроено церквей, несоответствующие эстетике и качеству, неуклюжих с управляющими в них попами безграмотными и жадными… Людей загоняли в церкви, принуждая бить поклоны иконам темным и безликим. К ним люди бьют поклоны так, что набивают большие шишки на лбу… Людей вводят в рабский страх и подчинение." //Anthony Jenkinson, “The Voyage to Russia in 1557”. "Благодарю Тебя Господи, что мы снова в Стране Казаков (запорожских казаков). Два года, что мы прожили в Московии, наши уста были заперты на колодку, наш ум в тюрьме. В той стране никто не может чувствовать себя хотя бы немного свободным. Мы там забыли, что такое радость и смех. За каждым нашим шагом следили московиты".//A History of the Orthodox Church The Church of Russia 1448-1800. "Разговоры московской аристократии низменные, простецкие, гадкие культурному человеку. Главная тема их разговоров и юмора – это очернение других, сплетни и наговоры и дикарская похвальба. Врут московины с невероятной бесстыдством и наглостью: нисколько не смущаются, когда поймаете их на лжи. В переговорах с иностранцами – московские министры принимают всевозможных мыслимых и немыслимых способов, чтобы обмануть их. Всем известны факты они бесстыдно извращают. Московские торговцы и ремесленники невероятно нечестные. Воров и мошенников полно на каждой улице в Москве, и они ходят безнаказанно". //Augustin Freiherr von Meyerberg und seine Reise nach Russland by Friedrich von Adelung, Augustin Mayer (freiherr von Mayerberg.) 1654. «… московины и московки пьяницы, лгуны, обманщики, коварные, жестокие, ленивые, без принуждения не сделают ничего даже себе. Взяточничество и произвол начальников не имеет границ. Священники малограмотных и такие же дикие, как и мужики. Книг никто не имеет никаких. Даже татары и башкиры значительно культурнее за московинов… Московины же глупые, суеверные, дикари, ужасно грязные: посуды никогда не моют; в доме можно задохнуться от вони и потерять половину крови от клопов»… //"Historia de Sibiria" Jurij Kriżanicz, 1680. Хотя нынче московиты стараются подражать культурным народам, хотя они и переоделись во французские платья и выглядят внешне как будто более цивилизованными, чем раньше – тем не менее, каждый их них остался тем же кем и был – дикарём и рабом… Грязь такая страшная, что я бы лучше ел на полу в беднейшей украинской хате, чем за столом московского вельможи… Когда московские аристократы ссорятся, то плюют друг другу в лицо и называют такими гадкими словами, что их нельзя печатать… На празднике, устроенном царём Петром, высочайшие вельможи перепились, как свиньи, горланили, свистели, блевали, плевали один на другого и ругались такими словами, что иностранные дипломаты разбежались… В отношениях с московитами приходится употреблять острое, грубое просторечие с ругательствами, если вы хотите чтобы вас поняли и сделали требуемое. Если станете разговаривать вежливо, культурно – вами будут пренебрегать… Князь Меншиков (Mensctikof) – второе лицо после Петр I – не умеет читать и писать… Суд легко подкупить, даже высший, заплатив канцлеру князю А.Меншикову 20-30 тысяч рублей, из которых свою долю возьмёт царь… " //J.Just, Memoires 1712. У русских есть лишь названия всего, но ничего нет в действительности. Россия – страна фасадов. Прочтите этикетки, – у них есть цивилизация, общество, литература, театр, искусство, науки, а на самом деле у них нет даже врачей…" *** "Если же вы случайно позовёте живущего поблизости русского врача, то можете считать себя заранее мертвецом…" *** "Все народы ненавидят рабство и деспотию. Московины же любят деспотию, а рабское повиновение считают большой добродетель…" *** "Каким же сочли бы чудовищем Ивана IV Грозного, что его вырыгнул ад, и отвращение к нему жило бы в последующих поколениях. Московины – наоборот – любят и уважают Ивана IV. Когда он умер, то вся нация его оплакивала. Покорность московинов своим царям – это действительно религиозный культ, неведомый европейским народам. Известный разве азиатским…" *** "Московины имеют своего царя действительно при земной, как безошибочного бога и поэтому не повиноваться ему считают большим неискупительным грехом. Они ползают у его ног и просят его беречь то, что каждый европейский народ ненавидит – это деспотию и рабство. Они со слезами восторга и любви заприсягаются повиноваться деспоту без малейшего колебания. Присягают все слои сословия: вельможи и нищие… " *** "История есть собственность царя. Он ее меняет – как хочет и что хочет, провозглашая новые исторические «правды», переделанные с потребностями текущей политики…" Веселость москвинов выглядит хуже печали. В москвинов наружу – спесь, а внутри – рабство. Это я видел в каждом москвине. Вообще, внешность москвина самая лицемерная за будь-чью. Поэтому-то москвин уважает своим наихудшим врагом того, кто взыщет из него внешнюю личину. В Московщини искренность имеют за безумие. Подходяще! Так как вся московская жизнь, во все времена «царствования» – это сплошной заговор против правды… Москвини считают изменником того, кто не является лгуном, отрицания лжи считают государственной изменой…"// La Russie en 1839, Volume I-IV. Astolphe de Custine . Основа большевизма сугубо московская национальная. Ленин и Сталин построили ту основу на столетних традициях деспотического самодержавия московских царей. Советская политика – это брак старого московского империализма с молодой коммунистической идеологией. Фактически большевизм полностью тождественен московизмом. Даже религиозность московитов не является стремлением души, а сделана в министерстве, чтобы помочь царской деспотии держать в руках свой народ и подготовить захват православных стран. Московские священники были, есть и будут (так как не могут иными быть) только полицаями в рясах. Московия – это татарская орда, а не греческая Византия. В. Беделл-Смит.
1768 год – Фридрих Великий в своем «политическом завещании» писал: "Действительно безумием является то, что близорукая Европа помогает развивать силу Московии, которая мечтает разрушить Европу". 1795 год – Член французского парламента Буасси д'Англа Франсуа-Антуан (Boissy d'Anglas) говорил в своей речи: "Уже 60 лет прошло, как Московия захватила Украину, Кавказ, Грузию, Крым, разделила Польшу. Говорят, что московская империя – это великан на глиняных ногах, что взяточничество разворовывает ее, что рабство ослабляет ее, что распространяясь, она тем самым сама готовит себе конец, что каждое ее новое завоевание чужих земель – это новый шаг к ее упадку и т.п. Да! Согласны с этим. Но ведь это чудовище НЕ пожрет нас, пока оно само не погибнет? Подумайте об этом. Время быстро проходит. Московская орда готовится. Раз, другой двинется на Европу Аттила, и мы погибнем, если не остановим это азиатское чудовище ". 1851 год – Французский историк Ж.Мишле пишет: "Московия – это сила дикарская, это мир беззакония, это мир, враждебный всякому закону и прежде закону нравственному. Москвин не имеет ценного, что есть у человека – это способности чувствовать моральное добро и зло. А эта способность является основой всей человеческой культуры … Московия, используя европейские вольности, распространяет мятежи, беспорядок в Европе. Она напала на Польшу, будто защищая крестьян от гнета их польской шляхтой. Напала на Турцию, будто защищая политическую и религиозную свободу балканских славян. Своей пропагандой Московия разрушает духовные и нравственные основы у каждого народа, который стал ее жертвой. Московиты построили свою империю на слепой, дикой вере в свою миссию "спасать" мир, не обращая ни малейшего внимания на жертвы даже самой Московии. Предпосылкой своего успеха они считают полное уничтожение личности, изувечевание всего духовной и культурной жизни. Если мы, европейцы, допустим Московию к участию в наших европейских делах, то мы впустим в Европу моральное разложение, потасовку, беспорядок… " (Jules Michelet "Le Peuple russe et le socialisme", 1851).
Onoodor mgliin tord yagaad iim humuus garaad bgm be.bid buruu songoid bnu eshul ene mglchuud chn iim balai humuus bdg umu
Чи тэр Ар Монгол чинь одоо байхгуй. тэр 18-19 зуун чинь Манж Чин улстайгаа дууссан. Бидний ахмадуудын байгуулж хамгаалж ирсэн БНМАУ, тууний ургэлжлэл Монгол Улс маань мандан бадарч оршин тогтносоор байна. Байх ч болно.
Ар Монгол чинь манжтайгаа дууссан. Одоо Монгол Улсыг минь хэний ар монгол болгох гээд байнаа их мэдэгч бичээч гуай.
"Тусгай хангамжийг зогсооё" "Хээл хахуулийг устгья" "Хүнд суртлыг арилгья" “Шударга ёсыг тогтооё” "Нам, төрийг салгья" “Ардчилал-Тэгш эрх мандтугай” гэж лоозогнож, тангарагалаж, үүнд нь ард түмэн итгэж дэмжиж байсны хүчинд энэ нийгмийг үүсгэсэн. Буянтай буурал дарга нар найр тавиагүй ч нанчилдаан ч гаргалгүй эрх мэдлээ шилжүүлсэн. Гэтэл одоо яг ямар байна вэ? Тэр хашгирч байсан хүмүүс одоо яг юу хийгээд явна вэ? Тэд бидэн дунд лавтайяа байхаа больсон. Тэнгэрийн тансаг амьтас болцгоосон. Харин бид яасан бэ? Тэр үед байснаасаа зүдүү амьдардаг боллоо. Хэзээ төлж барах нь мэдэгдэхгүй их өрөнд баригдав. Өлсөж байна, бухимдаж байна. “Муу хүн сайн явж Сайн хүн муу явдаг” нийгмийг үзлээ. Бүр хорсолдоо шатталаа үзэж байна. Иргэнээ хулхиддаг төрийг үзэж байна. Бүр хонзогнотлоо үзэж байна. Эрх эрх л гэнэ, үзэл бодлоо чөлөөтэйхөн илэрхийлчихвэл үхтлээ дарамтлуулдаг нийгэм ч юм шиг. Тэр Ардчилал-"тэгш эрх" “баялгийн тэгш хуваарилалт” гэж бас яг юу юм. Би л лав үзсэнгүй. Иргэний улстөрийн эрх гэж бас юу юм бэ? Намаас тулган хүлээлгэж байгаа хүнд албан журмаар очиж саналаа өгчихөөд, “Ардчилсан сонгогч” нэр зүүхийг хэлдэг гэж мэдээд шал гутав. Тэгээд бас зөв сонголт хий гэж хошгируулна. Ийм хүчирхийллийн хууль гаргачихаад яаж зөв сонголт хийлгэх юмб. Худал инээмсэглэсэн хүчирхийлэгч Төрийг бид хүсч өөрсдийгөө өглөг горьдсон гуйлгачин болгох гэж анхнаасаа Ардчиллыг дэмжээгүй юм. Эрх мэдлийг бизнес болгосон луйварчидын хага баяжихыг харж өөрсдөө өлбөрч гуйлгачлах гэж энэ Төрийг нуруун дээрээ үүрээгүй шүү дээ. Хулхидаж, хулгайлж, худалдаж авсан сонгуулийн саналаар Төр засгаа байгуулдаг нийгмийг ардчилсан нийгэм гэдэг ч билүү ?!! Дүр эсгэсэн ардчилал дарангуйллаас ч аюултай гэдэг. Зургаан сонгуульд саналаа өгч гурван дээд сургууль төгсөөд ч улам ядуурав. “Харийн нутаг давчдаад байна” гэдэг шиг Миний нутаг давчидмааргүй л юмсан. Ингэхдээ тулвал буцаж ухармаар байна. Эргээд Социализмдаа очмоор байна шүү. Дэг жаягтай Дэглэм журамтай Хүн чанартай Тайван амгалан байж дээ. Ажилчин хүн хангалуун биш ч хомсдож амьдраагүй юм. Ажилтай орлоготой, алив бухимдалгүй, хөдөлмөрлөж л байвал сайхан амьдарч байсан тэр л үеэ мөрөөдөж байна. Үзэл сурталд баригдсан ч үгээгүй хоосролоос хол байсан юм. Траншейд хүн амьдардаггүй, талхгүй өдөр гэж байдаггүй байсан юм. Алт нефть гэж сүржигнэхгүй ч ажилтай л бол цатгалан амьдардаг байлаа. Гадаад паспортгүй байлаа гээд гарзын үүд нээгдээгүй л юм. Ганзагын наймаа хийгээгүй гээд гадуур хувцасгүй яваагүй л юм. Хүн хүндээ тусалчихдаг Хөгшид настнаа дээдэлчихдэг Хүүхэд багачуудаа хүмүүжүүлчихдэг нийгэм байлаа. Зам дээр бензин дуусчихад "За яана аа" гэж айдаггүй л байж, саваа бариад зогсож байхад саадгүй залгуулчихдаг л байж. Хатуу дэглэмтэй байсан л гэнэ Хаа очиж хүмүүжилтэй байсан юм байна. Аавдаа сайхан ороолгуулаад “байя аа” гэж хашгирмаар ч юм шиг. Дурдаад байвал их л юм байна. Дурдлаа гээд өрнөөс гарч, өлсөхгүй амьдрах ч биш дээ
Эксээл байхгүй гээд эхнэрээ унаж давхидаггүйл байлаа. Нарантуул алга байсанч нарны гэрэл тусдагл байлаа. гэх мэтээр үргэлжлүүлээчээ
Монголчуудад Аавын Ахын алган боов, суран бус маш их үгүйлэгдэж байна даа
Moloroodoo amjilt husie. Huuchin hureelengiin and n
Бидэнд Молор-Эрдэнэ байгаа нь аз шүү. Бичээд байгаарай. Энэ байдлаас гарах гаргалгааг бичвэл бүр сайн байна Танд амжилт хүсье.
Монгол хүн мөхсөн байна .Үүнээс өөр ойлгомжтой яаж бичих болж байна.Морь уралдуулаад айраг уугаад байхад амьдрал сайхан юм уу!
Beijin bidniig ar mongol gej nerlene. Delhii dahin bid Mongol Uls. Teheer ene Molor hytad hun bn.
MUu bgaa um buhniig toochson bna Tegeed sain bolgoh talaar gants ch uguulber alga bnashdee Hun buhen l ingej yarij chadaj bgaashdee Bas l neg amidraldaa tsuhursen amidarch bgaa niigmee oilgodogui oyunii hoosroltoi negen bna
Unen ug helsen hund ........ Esheetei!!!!!!!!
Энэ АР МОНГОЛ гэж донгосдог пийскааг СОНИН.МН яахаараа байнга тавиад МОНГОЛЧУУДАА гутаалгаж байдаг юм бэ. МОНГОЛыН МААНЬ ТУСГААР ТОГтНОЛЫГ УГУЙсГЭЖ ХУЖААГИЙН бодлогыг чолоотэй сурталчилж байдийн бэ
Ар Монгол гэж хэлэхлээр тусгаар тогтнол алга болох гээд байгаа юм биш.Үүнээс өөр юм олж хар гарчигтай л ноцолдох гээд байгаа жижиг гарууд ар монголоор дүүрэн болжээ! ! !
Наяад оны эхээр зөвлөлтөд 2-3 жил дараалсан ган болж их хэмжээний ургац алдсан. Газрын тос, байгалийн хий зарж олсон хамаг мөнгөө Австрали, Канадаас үр тариа худалдан авахад зарцуулж удалгүй халаас хоосорсон. Аргагүйн эрхэнд Афганистанаас цэргээ татсан. Уг нь газрын тосны үнэ өссөн далаад онд мөнгөөр сагаж байхдаа Афганистан руу нэвтэрч дайн өдөөсөн юм шүү дээ. Ер нь Афганистанаар дамжин Энэтхэгтэй хил залгах санааг Бадмаев гэх буриад лам цагаан хаанд санал болгосон түүхтэй. Энэ санаа цагаан хааны сэтгэлд ихэд нийцэн өнөөгийн Казакстан, Узбекстан, Киргизстан, Тажикстан зэрэг төв азийн орнуудыг дайлаар мордох төлөвлөгөө болосруулан хэрэгжүүлсэн бөлгөө. Үүнийг хэрэгжүүлснээр алт мөнгөний томоохон шинэ ордуудыг гартаа оруулан улсын данс гайгүй зузаарсан. Транссибирийн төмөр зам байгуулахаас авахуулаад даацтай хэд хэдэн төсөл ч хэрэгжүүлсэн. Монголд геологийн судалгаа хийхээс өмнө оросууд төв азийг хөндлөн гулд хэрсэн юм шүү дээ. Коммунистууд засгийн эрхэнд гарснаар хааны бүх алт эрдэнэсийг гартаа оруулаад зогсохгүй геологийн бүх судалгааг гартаа оруулжээ. Афганистан руу халдах боломж зөвхөн далаад онд гарсан юм. Харин наяад онд хамаг мөнгөө үр тариа худалдан авахад зарцуулан хоосорсны улмаас Афганистанаас цэргээ татсан. Дараа нь наяад оны сүүлээр Монголд ардчилсан хувьсгал эхлүүлэх шийдвэрийг Зөвлөлтийн улс төрийн товчооны бүгд хурлаас гаргасан. Афганистанаас мэргэжилтнүүд болон цэргээ татсны нэгэн адил монголоос мэргэжилтнүүд болон цэргээ татах, бүх санхүүжилтээ зогсоох арга хэмжээ авсан. Гэтэл зөвлөлтийн энэ шийдвэрийг монголын удирдагчид маш хойрго хүлээж авсан. Өөрчлөлт шинэчлэлийг эхлүүлэхгүй удаалаа, төлөвлөсөн хамаг ажлыг гацаалаа хэмээн оросууд монголчуудын зэмлэсэн. Эцэст нь КГБ тусгай элч томилон монгол руу илгээж НАХЯ яамны удирдлагаар монголд ардчилсан хувьсгал эхлүүлэх арга хэмжээ авсан. Өлсгөлөн зарлах, УТТ бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ огцрох гэх мэт ажлыг маш шуурхай хийсэн. Оросууд маш их яарж байсан. Долдугаар сарын нэгний үйл явдал яг энэ тавилаар хийгдсэн. Оюутолгой ордыг оросууд авах сонирхолтой байсан. Баярт итгэл хүлээлгэсэн. Гэтэл Баяр оросуудаас урваж РиоТинтотой гэрээ байгуулсан. Орос, Хятад, Өрнөд гэсэн хүчний харьцааг тэнцвэржүүлсэн. Монголчууд бие даасан бодлого явуулах боломжтой болсон. Самурай, Чингис бонд бол энэ бодлогын үргэлжлэл. Оюутолгой хөдөлснөөр монголын эдийн засаг зайлшгүй дампуурах аюулаас мултарсан. Нүүрсний экспорт зогслоо ч Оюутолгойн орлого байхад нэг хэсэгтээ айлтгүй.
Zuv bna.xalzan bagsh,saxalt xynii sain tusiig martaj bygdiig xarluulsan ni gutamshig.tyyxees ichij bna.mongol xyn nux riin tusiig martax deeree irjee.
Тува улсын газар нутаг буюу Урианхайн хязгаарыг оросууд 1700 оны үеэс судалж эхлэсэн. Алмазны томоохон орд байгааг мэдэгцээ 1800 оны үес оросууд Тувад төвхнөж эхэлсэн. Орос суурин тосгон байгуулах зөвшөөрлийг манжуудтай тохиролцож шийдсэн. 1800 оны дунд үе гэхэд тува нь оросын хязгаарын мужтай бараг адилхан болсон. Тэр үеэс эхлэн оросууд монгол руу геологи хайгуулын ангиудаа явуулж эхлэжээ. Энэ ажиллагаа социализмын үед оргилдоо хүрсэн. Ялангуяа ураны ордууд монгол болон мнголтой хил залгаа бүсүүдэд төвлөрсөн байдаг. Зөвлөлтийн газар нутаг нь дэлхийн нийт газрын зургааны нэгтэй тэнцэнэ. Гэхдээ энэ том газрын нутгийн хаана ч ураны нөөц байхгүй. Уран бол дэлхий нийтийг айлгадаг цөмийн зэвсгийн гол түүхий эд. Энэ үүднээсээ монгол бол оросын стратегийн ашиг сонирхлын бүс. Монгол улс эдийн засгийн хувьд хөл дээрээ зогсох нь орос орны стратегийн ашиг сонирхолд нийцэхгүй. Тиймээс монголын уул уурхай урагшлах нь оросын хувьд аюул гэсэн үг. Гэтэл Монгол орон урагшлах цорын ганц боломж бол уул уурхай шүү дээ. Хэрвээ монгол оронд, монголчуудад өөрсдийн эрх ашиг гэж байдаг л бол оросын эрх ашгийн эсрэг өрнөдийн эрх ашгийг сөргүүлж оросын эрх ашгийг саармагжуулах ёстой. Зөвхөн ийм нөхцөлд бид бие даан хөгжих, урагшлах боломжтой. Хятад бол манай түүхий эдийн гол зах зээл. Манай экспорт Хятадаас бүрэн хамааралтай. Хятадын эдийн засаг удаашрах аваас монголын эдийн засаг удааширна. Тийм учраас хятадын эдийн засгийн төлвийг маш анхааралтай судалж байх шаардлагатай. Харин оросны эдийн засаг монголд айхтар нөлөөлөхгүй.
Энэ дүр эсгэсэн хуурамч ардчилсан жорлонг өмөөрөөд байгаа хүмүүс хувиа хичээсэн сэжгийн новш л биш бол аль нэг дүүргийн ч юм уу эсвэл Хавдар судлалын үндэсний төвд ч юм уу нэг очоод харчих.Тэнд байгаа нөхцлийг харсныхаа дараа наад сэжгийн заваан капитализмаа өмөөрмөөр байвал та нар өөрсдийгөө хүн чанаргүй,цэвдэг сэтгэлтэй, хахир харгис,хувиа хичээсэн лалар болжээ гэж ойлгож болно.Тийм юмыг харсны дараа энэ тогтолцоог өмөөрөх ч хэцүү дээ.
Манай үндсэн хууль капиталист үндсэн хууль шүү дээ, нэгдүгээрт. Хоёрдугаарт манай ах социализмыг огт хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаагаар үл барам зэрлэг капитализм бүр империалист капитализм байгуулж байгаа. Хятад нүүрэн дээрээ үзэн ядахгүй байгаа ч бас л улаан капитализм байгуулж байгаа. Хойт солонгос социализм биш чучхейн онолоор нэг хүний дарагуйлалтай цэрэгжсэн харангийн нийгэм байгуулж байгаа. Бидэнд гарц бараг алга. Харин хуулиуд маань тэнэг ч гэсэн тийм ч их харгис хэрцгий биш. Тэгэхээр коммунизм капитализм орос америк хятад Чингис гэж хийрхэх нь шүлсний гарз төдий болоод байна. Харин хэдэн муусайн хуулиа тэгш мөрдүүлэхийн төлөө өөрийнхөө хэдэн цөөвөртэй энэ нам тэр нам гэж солиоролгүй хайр найргүй тэмцэх нь арай боломжтой бөгөөд зөв чиглэл юм. Харамсалтай нь харанхуй хүмүүс дэндүү олон юмдаа. Зовох байхоо. Харанхуй атлаа нэр төр хөөсөн шуналт энэ олон хүн зовоох байхоо.
Нэг нүд нь олонхи харанхуйчуудаас арай илүү харж, нөгөө нүд нь таг сохор байна. Гүн ухааны мэргэжилтэй атлаа цаг орон зайн учир холбогдлыг үл хэрэгсэж. Гэхдээ сагсуу ойворгон монголчуудад нэг нүдээр харснаа зоригтой хэлсэн нь хэрэгтэй. Молор нөгөө нүдээ таг сохолсон бол энэ хэвээрээ үлдэнэ. Хувийн эрх ашгаар анисан бол бас нэг өдөр нээж мэднэ. Юм үзээгүй бидэнд их юм сонсож их юм үзэх тавилан хүлээж байгаа ...
Тува улс бол алмазны нөөцөөр ч тэр, алтны нөөцөөр ч тэр дэлхийд тэргүүлнэ. Нүүрсний том ордууд ч бас бий. Нэг хүнд ноогдох баялгийн хэмжээгээр дэлхийн ямар ч орныг урдаа гишгүүлэхгүй. Гэтэл амьжиргааны түвшингээр зөвлөлт засгийн үед ч тэр, өнөөдөр ч тэр хамгийн ядуу орон. Оросуудад зөвхөн уурхай, уурхайн баялаг л хэрэгтэй. Уурхай ажиллуулахад эрчим хүч, зам гэхчилэн дэд бүтэц хэрэгтэй. Уурхайчны тосгон хэрэгтэй. Оросууд өөр юу ч бүтээгээгүй. Товчхондоо тувачууд өөрсдийн баялгаас юу ч хүртээгүй. Оросууд монголчуудтай бас л адилхан харьцсан. Монголчууд хятадтай харьцаж байсан гэдэг утгаараа тувачууд шиг жижиг юманд хууртахгүй. Оросуудаас арай илүү ихийг нэхнэ. Монголчуудыг аргадахын тулд жишээлбэл аж үйлдвэрийн комбинат байгуулж өгсөн. Энэ үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжүүд нь 100 жилийн өмнө хэрэглэгдэж байгаад хэрэггүй болсон английн тоног төхөөрөмж байх жишээтэй. Зах зээлд өрсөлдөх ямар ч боломжгүй. Гэхдээ монголчуудын амыг таглахад хангалттай. Монголчуудыг хулхидсан иймэрхүү бодлогыг бусад социалист орнууд зүгээр хараад суугаагүй. Тэд дургүйцлээ илэрхийлж байсан. Хятадууд гэхэд л орчин үеийн Улаанбаатар хотыг босгосон. Монголчуудын нүдийг нээхийн тулд социалист бусад орнууд орчин үеийн үйлдвэрүүд байгуулж монгол залуусыг орчин үеийн мэдлэг, техник, технологид сургасан. Өөрсдийн мэргэжилтнүүдээ ч монгол руу илгээсэн. Итали, Дани, Япон гэхчилэн өрнөдийн сүүлийн үеийн техник, технологитой монголчуудыг ингэж танилцуулсан. Энэ нь оросуудын эсрэг нэгдсэн бодлого байсан. Үүний ачаар монгол улс тувачуудаас арай өөр хөгжлийн түвшинд хүрсэн. Оросууд Туваг бие даах, хөл дээрээ зогсохыг огтхон ч хүсэхгүй. Байнга өртэй, байнга татаасаар, байнга угжаасаар амьдардаг байлгахыг хүснэ. Яг ийм хандлагаар монголчуудад хандаж байсныг социалист бусад орнууд илчилж монголчуудын нүдийг нээсэн юм шүү дээ.
Ene bol zuvhun zugeer neg garchig tudii zuil bish. Ene hun sanaataigaar zaluu ueiin chihend nudend honogshuulah zorilgoor bainga ar mongol gel bavtanj bn
Тувачуудыг оросчлох бодлогыг оросууд маш зугуухан хэрэгжүүлсэн. Ингэхдээ эрүүл мэнд, боловсролын салбарыг онилсон. Эхлээд орчин цагийн эмнэлэг, лицей сургуулиуд байгуулсан. Арванесдүгээр зууны дунд үе гэхэд Тувад өөрийн гэсэн эрүүл мэндийн болон боловсролын тогтолцоо бий болсон. Энэ үеэс эхлэн зөвхөн боловсрол, эрүүл мэнд гэлтгүй төрийн хэргийг ч мөн орос хэлээр давхар явуулах болсон. Орос сэтэхүйтэй, орос соёлтой, орос боловсролтой тува сэхээтнүүд хорьдугаар зууны эхэн гэхэд бэлэн болсон. Тува улсыг монголоос тусгаарлах нь цаг хугацааны л асуудал. Тувад явуулсан туршилт амжилттай хэрэгжмэгц энэ туршилтаа монголд мөн туршиж эхлэсэн. Эхлээд монголын баруун хязгаар руу эмч мэргэжилтнүүдээ илгээсэн. Ингэхдээ зориуд үнэгүй эмчилгээ хийж монголчуудыг тандсан. Монголын лам нар, сэхээтнүүд үүнийг өдөөн хатгалга хэмээн үзэж эсэргүүцэл илэрхийлсэн. Оросууд баруун хязгаараас хөөгдөж гарсан. Гэхдээ ардуудад эерэг сэтгэгдэл үлдээсэн. Хорьдугаар зууны эхээр энэ туршилтаа дахиад сэргээсэн. Гэхдээ баруун хязгаарт бус харин төв халхын бүсэд үргэлжлүүлсэн. Энэ нь Богдын дэмжлэгийг хүлээсэн. Харин үүнийг баруун хязгаарынхан дэмжээгүй. Үүнээс болж зөрчил үүссэн. Туваг хэрхэн яаж эрхэндээ оруулсныг баруун хязгаарын сэхээтнүүд, ноёдууд сайн мэднэ. Тийм болохоор монгол орон уусах аюулаас сэргийлэхийг хүссэн. Хожим монгол орны удирдлагад баруун хязгаарынхныг томилсон нь санаандгүй явдал биш болов уу. Далаад онд монголын төрийн дээд ажил хэрэг орос хэл дээр явж байснаа аажмаар дээд боловсрол рүү шилжсэн. Анагаах ухаан угаасаа орос хэл дээр явагдаж байсан. Зуун жилийн тэртээ Тувад хэрэгжүүлсэн бодлого Монголд яг давтагдсан. Энэ түүхийг зогсоохын тулд социалист бусад орнууд монголд тусалсан юм шүү дээ.
Укрнацист манин пизда зайл аа.
Тувачуудыг хэрхэн оросчлов, яг энэ арга мэхээр монголчуудыг хэрхэн оросчлох бодлого явуулж байгааг нүдтэй бүхэн харж байсан. Монголчуудыг эмгэнэлт хувь тавиланд орхихыг хэн ч хүсээгүй. Хятадууд ч тэр, социалист бусад орнууд ч тэр, үүнтэй эвлэрэхийг огтхон ч хүсээгүй. Тиймээс тэдгээр орнууд монголчуудад чин сэтгэлээс тусалж дэмжсэн. Эдийн засгийн өчүүхэн ч ашиг хонжоо хараагүй. Монголчууд нүдээ нээгээсэй, ухаараасай, сэрээсэй, монгол хүн монгол орныхоо эзэн байгаасай гэж хүссэн хэрэг. Энэ л хүсэл нь тэдгээр орнуудыг нэгтгэсэн. Түүнээс бус англичууд, америкчууд, эсвэл япончууд монголчуудыг хорлох гэж энэ бүх орнуудыг оросын эсрэг зохион байгуулж хөдөлгөсөн юм биш. Оросууд монгол орныг хөгжүүлж байна, тусалж байна гэж байнга ярьдаг байсан, олон хүмүүс үүнд итгэж үнэмшдэг байсан. Харин бусад социалист орнууд ингэж үздэггүй байсан. Оросууд монголыг уусган залгих бэлтгэлээ хийж байна гэж үздэг байсан. Тийм болохоор монголчуудын зүгээс оростой нэгдэх тухай санал гарах бүрийд оросууд сандарч түргэн авдаг байсан. Цаг нь болоогүй байхад яарлаа гэж зэмлэнэ. Бусад орнуудад үүнийг юу гэж тайлбарлахав?
Orosiin haraat baihiig mash chadvarlagaar haruulsan hun n tsedenbal shu de.orosiin daalgavaraar oros ehner avch torson nutgaa hurtel orosuudad ogson hun de.yagaad ter hun udirdagch bsn gvl oros hytaduud halhuudad durgui .yagaad gvl ted l gazar nutagaa choloolj buuria sahij uldsen uchir helmegdel nereer tednii elituudiig akah urvagch nar l songogdson tuuhtei
Ene uvs hovdiin hulgaichuud tord ih garahaaraa hulgai hiiseer bgaad uls samarchh ym .ugui solongosd hurtel hamt bsn uvsiin bayd huuhen oroi bolgon 00 tsaas hurtel hukgailj tenegteed ezen kameraar harchaad hunii nuuriig neg tulj bgda
Ar mongolchuudiig manj hytadad uusgaagui avch ukdsen hun chn bogd haan shu.harin hytaduud l manjiig uusgasan .manai mongolchuud uusavaa ta nar gj anhaaruulsaar btl oilgotggoogui gdg
Тухайн үедээ аж үйлдвэрийн комбинат нь монголчуудын гол бахархал байжээ. Дэлхийн хамгийн сүүлийн үеийн техник технологи бүхий хорвоод хосгүй мундаг үйлдвэр гэж онгирно. Оросууд биднээс юугаа ч харамлахгүй, юу байгаагаа бидэнд харамгүй өгдөг хэмээн оросуудыг магтана. Нэг удаа энэ үйлдвэрт англи хүн зочилж очсон байна. Үйлдвэрээ гайхуулсан бололтой. Харин уг англи хүн үйлдвэрийг хараад нүдэндээ ч итгээгүй гэнэ. Бараг музейд ч хайгаад олохгүй эртний үйлдвэр ямар замаар яаж яваад монголд ирээд ажиллаж байгааг төсөөлж ч чадсангүй. Будаж шунхдаад янзалчихсан байна гэнэ. Зарим газар будаг нь хуураад англи үсэгнүүд цухуйх жишээтэй. Харин үйлдвэрийн дарга нь үүнийг орост үйлдвэрлэсэн, оросын тоног төхөөрөмж, бараг өөрийн биеэр орост очиж шинээр нь хүлээж авсан гэж нотлоно. Маш сайн үйлдвэрийг өндөр үнээр авсан гэж зүтгэнэ. Энэ бол нэг жишээ. Иймэрхүү олон жишээ бий. Үүнийг мэдсэн социалист бусад орнууд монголчуудыг өрөвдөн, монголчуудыг өмөөрч оросуудтай хэрүүл хийх нь зүйн хэрэг. Тиймдээ ч монголчуудад чин сэтгэлээс тусалсан. Монголчуудаас илүү дутуу юм нэхээгүй.
Бидний сэтгэл зүрх араатан шинжээрээ даварсан тул жаргалд хүрэхэд нэн бэрх. Дахиад 30000 мянган хүнийг алж байж сэтгэлийн цэвэрлэгээ хийнэ. Тэгээд нэг хүчтэн зам заавал түүгээр хэдэн жил явж магад. 30-д онд тэгээгүй бол одоо хүртэл манжийн боол, мухар сүсгийн уурхайтайгаа ноцолдсон хэвээр л байх байсан. МЭ-ийн хэлсэнд үнэн нь дийлэнх байна. Одоо эргээд харанхуй муйхарын үүр уурхай болж байна. Зүгээр хэвтэж байгаад бас философитой болох санаатай. Түцтэй хар захтай харш өргөөтэй болж болно. эксэл бээнз мордож болно, Харин философитой болохын тулд дор хаяж 30000 хүнээр өргөл барих биз. Харамсалтай. Буруу замаар явбал буцахдаа шороо тээдэг тул дахиад л хоцрогдсон хувиа хичээсэн муйхар феодализмаас шинээр зүтгэнэдээ. Мухар сүсэг газар авлаа. Бүхнийг хээл хахууль заль худал хуурмагаар хийж дадлаа. Эх орноо хайрлах жүжгийг дан луйварчид тэргүүлэн гайхалтай хийдэг боллоо. Нутгийн зөвлөл нэртэй цөөн хэдэн жижиг феодал хөөргөн гарууд жалга довын үзлийг дэвэргэн улам улам задлах боллоо. Хөгжил дэвшлийг эсэргүүцэн хүн төрлөхтний ололт бүтээлийг гутаан доромжилж элдэв зүйлээр ялгаварлан гадуурхах үзлийг дэвэргэж байна. Гаднаас монголын баялагт шунасан эхтэй, дотоодод шунахай харанхуй этгээдүүдэд тулгууртай хорлон сүйтгэх томоос том бодлого явж байна. Эх оронч хорлон сүйтгэх дүрийн дор бусад улс үндэстнийг үзэн ядаж харааж зүхэх хөдөлгөөн дэлгэрсээр байна.
oilgoj eheltsgeej bh shig gehder boloogui ,25 jil zig chigui zakuurguinzabind suusan hubsun zomgol met boltsgoson .Neg hun yarij bhiig sonsood buur sabj unah shahsan shuu.Hugjij l bn dag hezee iim undur baishin barilguud bailaa gej!ha ha ha ha ter nuhur hugjil gedgiig undur baishingaarl tusuldug umnbaij huurhii gej...iim l ouxnii hoosrold orson bn
90 он хувьсгал нэртэйгээр барууны мөнгө хүүлэгчидийг угтан авч тэдэнд үйлчлэх үйлдэл цаанаа явагдсан. Залуучууд нийлэн дарвиж ээж аавынхаа эсрэг хашгирч бүтээн босголтыг доромжлож удахгүй Америкийг дагаж дэлхийн биш гэхэд Азийн бар болно, бас Сингапур болно гэж ёстой л хүн биш болцгоосондоо. Соёл устаж лам олшров. Ар Монголыг ардчилалтай болгоно гэж хийсэн бүтээсэнээ муулахын дээдээр муулж залуучууд хаанаас ирж хэн байж байгаад хэн болсоныгоо умартаж тэжээсэн бяруу тэрэг эвдэнэ гэгчээр идсэн тогоо руугаа нулимцгаасан. Ердөө л энэ Улаанбаатарт өссөн залуус хөдөөнөөс дөнгөж орж байсан залуучууд нийлээд ийм зүйл хийсэн шүү дээ. Залуу хүн нэг буруу эргэвэл ёстой одоо юу ч тус болохгүй. Зүгээр цаг хугацаа харуулна даа гээд л хүлээхээс өөр аргагүй. Ерөөсөө улстөрд гаргасан амжилтаараа хийсэн муу муухайгаа дарах гэж оролдох бүтэхгүй. 90 онд Ар Монгол гэнэт л социализмд хэрхэн зовж зүдэрч дарангуйлуулж байсан тухайгаа уйлагнан тоочиж боорцог нэртэй дуу хүртэл зохиосон. Очирбат гэж нэртэй ерөнхийлөгч хамгийн анхны барууны хулгайчийг онгоцны буудал дээр хүртэл тэврэн авч муу муухай эхэлсэн. Тэдний хойноос улстөрийн тархи угаагчид болох Милтон Фридман, Сорос гээд бузар хүмүүсийн гар хөлүүд ирж улстөрийг устгасны дараа бизнэсийн мөнгө хүүлэгч Фридландын гар хөлүүд ирж энэ дэлхийн улс орнуудын сайн сайханыг устгаж нураадаг неолиберализмын нүгэл Ар Монголд нүүрлэсэн. Энэ үед Орос, Хятад хоёр гайхаад л хараад байсан. Тэдний тусыг хэн ч хэлсэнгүй. Социализмын үеийн коммунист гэдэг хөгшчүүд хүртэл барууны залуусыг дагачихсан үсээ будуулаад гүйж байсан.
Өөрсдийн амьдралыг энэ хорвоогийн хамгийн жаргалтай, хамгийн сайхан амьдрал гэх төсөөлөл нь хуурамч төөрөгдөл байжээ гэдгийг жараад оноос монголчууд ойлгож эхлэсэн. Зүүн европын орнууд болох Герман, Польш, Чех, Унгар, Болгар, Румын, Югослав зэрэг орнуудад очиж суралцсан монголчууд энэ дэлхий дээр бидний төсөөлөхөөс ч илүү сайхан, илүү жаргалтай амьдрал байдаг гэдгийг олж мэдсэн билээ. Наяад эхэн гэхэд оросуудыг тахин шүтэх үзэл аажмаар замхран өөрсдийн амьдрал аж төрлийг шүүмжлэх, азгүй арчаагүй хувь тавиландаа гутрах, илүү сайхан амьдрал, гэрэл гэгээ рүү тэмүүлэх хүсэл тэмүүлэл бадарч эхлэжээ. Герман, Чех, Польш, Унгар хүмүүсийн амьдрал монгол хүний амьдралын дэргэд диваажин. Гэтэл тэр хүмүүс амьдралдаа сэтгэл гонсгор, социалист оронд төрсөндөө гомдолтой байгаа нь монголчуудад ойлгомжгүй байлаа. Ийм сайхан газар ийм жаргалтай амьдралын юунд нь харамсаж халагладаг байна? Юу дутав? Удалгүй зах зээл, чөлөөт өрсөлдөөн гэгчийн талаар мэдэж авав. Олз ашгийн төлөөх хувь хүмүүсийн өрсөлдөөн эцэстээ нийгмээ бүхэлд нь өөрчилж сайжруулж хөгжүүлдэг гэнэ. Дайны өмнө яг адилхан байсан дани, норвеги, австри, голланд гэх мэт орнууд хөгжлөөрөө хол тасраад явчихсан гэтэл польш, унгар, чех зэрэг орнууд бахь байдгаараа. Герман гэхэд л баруун герман аль хэдийнэ хол тасраад явчихсан. Зүүн герман яг л хэвэндээ. Ийм яриа тасрахгүй. Барууны ертөнц яаж ингэж хурдан хөгжиж байна? Нууц нь юу вэ? Мөнгө - аз жаргалын түлхүүр. Мөнгө бол амьд организм. Өснө, хөгжинө, боловсрно, үр жимс ялгаруулна. Мэдээж түүхий байхдаа хортой. Эхний үе шат бол наймаа. Эндээс анхны хуримтлал үүснэ. Монголчуудад анхны хуримтлал байхгүй. Яахав? Далаад оны төгсгөл наяад оны эхээр монгол оюутнууд улс хооронд наймаа хийж эхэлсэн. Анхны ганзагын наймаачид далан он, наян оны зааг дээр үүсжээ. Жишээ нь японы sharp, sony магнитфон орост гүйлгээтэй. Талх баригч, төмс шарагч, будаа агшаагч, ус буцалгагч гэх мэт ахуйн техникүүд нь тухайн цагтаа бол гайхмаар зүйл байлаа. Ийм зүйлийг хэн бодож яаж хийдэг байна? Мөнгө ийм шидтэй гэж үү? Удалгүй хоёр герман нэгдэж монголчууд өрнөдийн үйлдвэрт ажиллаж эхлэв. Бүх ажиллагаа нь автоматжсан. Монгол хэзээ ийм болох вэ?
Чинээлэг орон, ядуу орон хоёрын иргэдийн сэтгэлгээ асар ялгаатай гэдэг нь харваас андашгүй. Наад зах нь хашаа. Монгол айл, орос айл гаднаа хашаатай. Хаалга нь хэдэн давхар цоож цуургатай. Хэрвээ гудамжинд түрийвч хэвтэж байвал болж өгвөл аваад доторхийг нь өөртөө авчих санаатай. Гэтэл зүүн европ тийм биш. Хэн нэгэн түрийвчтэй мөнгөө хаа нэгтээ мартаж орхилоо гэхэд хэн ч оролдохгүй. Монголчууд энд тэнд салгалж яваад түрийчтэй мөнгөө мартах, гээх тохиолдол үе үе гарна. Хэзээ хойно, магадгүй хэдэн сарын дараа нөгөө газраа санаандгүй явж байгаад түрийвчтэй мөнгөө олох жишээтэй. Иймэрхүү тохиолдлоо монголд ирээд хүмүүст ярихад зарим нь үнэмшихгүй, итгэхгүй. Зүүн европоос цаашлаад баруун европ руу орвол юм нь бүр задгай. Айлын гэр байшинд хашаа хайс байтугай цоож цуурга ч байхгүй. Айл амьтны гэр ухаж хулгай хийх ямар ч шаардлага байхгүй. Хүмүүс нь маш эрх чөлөөтэй. Зүйрлэбэл, монгол айл бол малын хашаанд байгаа малтай төстэй. Харин өрнөдийн айл бол задгай бэлчээрт яваа малтай төстэй. Яагаад сэтгэлгээний ийм ялгаа байна? Мөнгийг үнэлэх үнэлэмж, мөнгөний үнэ цэнийг ойлгох ойлголт нь ялгаатай байна. Мөнгөний үнэ цэнийг ойлгодог хүмүүс мөнгийг хүндэлж дээдэлдэг ажээ. Ингэснээр бусдын эд хөрөнгийг хүндэлж дээдлэх ухамсартай болдог байна. Газар унасан хүний сул мөнгийг авах нь өөрийгөө гутаан доромжилж буй хэрэг хэмээн ойлгодог болжээ. Иймэрхүү ухамсрыг ямар нэгэн шашин ёс суртахуун үзэл суртал биш, харин капитализм аяндаа аажмаар бий болгоно. Үүнд хэдэн зуун жил зарцуулна. Чинээлэг амьдрал гэдэг нүд ирмэхийн дотор үүсдэг зүйл биш. Хэрвээ баялаг бүтээгчдийг элдвээр харааж зүхвэл баялаг улам л холдоно уу гэхээс ойртохгүй. Өрнөдөд ямар ч коммунизм, ямар ч үзэл суртал, ямар ч уриа лоозон байхгүй. Тэгсэн хэрнээ иргэд нь туйлын ухамсартай. Баялаг бүтээгчдээ хөгжих бүх таатай орчин нөхцлийг сайтар бүрдүүлнэ.
Гарчигнаасаа эхлээд л өгүүлбэр зүйн алдаатай байна. Үлгэр домог, мухар сүсэг ярьдаг агуй гэж байх уу? Задлан ялгаад үзье. Ар Монгол юу хийж байна? Агуйд гал тойроод сууж байна? Ямар агуйд сууж байна? Үлгэр домог ярьсан агуйд сууж байна.
Малчин хүн мах сүүгээ зарна гэдэг бол хулгай дээрэм биш. Ногоочин хүн тарьсан ногоогоо зарна гэдэг хулгай дээрэм биш. Үсчин хүн хүний үс засаад мөнгө олно гэдэг хулгай биш. Жолооч хүн тээвэр хийгээд мөнгө олно гэдэг дээрэм биш. Энэ бүхэн бол бизнес. Жижиг бизнс хийвэл бага л ашиг олно, том бизнес хийвэл том л ашиг олно. Зээл өгөх авах бол бас бизнес. Зам тавих, барилга барих бас л бизнес. Үүнийг ямар ч хуулиар хориглоогүй. Мөн түүнчлэн уул уурхай бол бас л бизнес. Аливаа бизнес эрсдэлтэй байдаг. Хэтэрхий их үйлдвэрлэл явуулбал барааны илүүдэл бий болж үнэ унана. Түүнээс гадна маш өндөр татвар авбал бизнес дампуурна. Зээлээ төлж чадахгүй сүйрнэ шүү дээ. Зээл авахгүй бизнес эрхлэнэ гэж хаа ч байхгүй. Монголын гол асуудал бол өндөр татвар болоод байна. Дэлхийн өөр хаана ч байхүй маш өндөр татвар төлж байгаагийн улмаас компаниуд өрөнд орж ажилчдынхаа цалин хөлсийг тавьж чадахгүй хаалгаа барихад хүрч байна. Энэ янзаараа монголын компаниуд хэр удаан тэсэхийг би хэлж мэдэхгүй. Цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмжийг хэт өндөр тогтоосноос болж аж ахуйн нэгжүүд сөхөрч байна. Монгол орон буурай орон. Тэгсэн хэрнээ тэтгэвэр тэтгэмжийн хэмжээ нь дунд хөгжилтэй орны түвшинд хүрсэн. Монголтой ижил түвшний орнуудын сарын дундаж цалин 50 доллар буюу 100 мянган төгрөг байдаг. Монголд цалин хөлс яагаад дэндүү өндөр байна? Аж ахуйн нэгжүүдийн бяр чадлаас дэндүү ахадсан өндөр цалин хөлс хаанаас хэрхэн яаж бий болов?
Монгол орны экспортын гол орлого бол уул уурхай. Монгол орон мөнгөтэй байх уу, мөнгөгүй байх уу, ажилтай байх уу, ажилгүй байх уу гэдэг нь зөвхөн уул уурхайгаас хамаарна. Нийт экспортын 90 хувь нь уул уурхай. Монголчуудын идэж буй, ууж буй, эдэлж буй, хэрэглэж буй бүх юмсын 90 хувь нь уул уурхайгаас хамаарч байна гэсэн үг. Машин тэрэг, түлш шатахуун, утас, цахилгаан дулаан, гар утас гээд бүхнийг гаднаас валютаар худалдан авна. Дэлгүүрт л төгрөгөөр зарж буй болохоос бус, гадаадаас валютаар худалдан авна шүү дээ. Сүүлийн хэдэн жил валют олдог нэг том эх үүсвэр нь коксжих нүүрс байлаа. Гэтэл нүүрсний үнэ унасны улмаас нүүрсний экспорт зогссон. Уг нь төмөр зам байсан бол үнэ унасан ч нүүрсээ үргэлжлүүлэн зарж ашиг олох боломжтой байлаа. Гэтэл төмөр замын ажлыг гацааснаас болж нүүрсний худалдаа бүрэн зогслоо. Энэ орлого тасарснаас болж өнөөдөр монгол орон валютын хомсдолд орж ялангуяа валютын зээл авсан компаниуд зээлээ төлж чадахгүй дампуурлын ирмэг дээр ирлээ. Тэр бүү хэл төр нь төсвийн цалин тавих мөнгөгүй болж гаднаас зээлэх арга зам руу шилжлээ. Үүнийг хэн бий болгов? Төмөр замын ажлыг зогсоосон хүмүүс энэ бүхнийг бий болгосон. Нүүрсний борлуулалт зогссон, валютын орлого хумигдсан, аж ахуйн нэгжүүд ханшийн алдагдлаас болж өрөнд орсны хариуцлагыг төмөр замын ажлыг гацаасан хүмүүс хүлээх ёстой.
Укрнацист манин Түүх пизда зайл аа.
Үхэр Монгол гэдэгшдээ. Үхэр ямар байдаг билээ. Бас Монголчууд тэмбүүний үлдэцтэй. Ихэнх нь оюуны хомсдолтой. Таны бичсэнийг уншаад ойлгохгү тоохгүй. Өнгөрсөн ард түмэн
estoi soliotoi gar.tegeed yougehgeed baigaan butsaad boortsgoo id.angiinhaa buh huuhedtei yag ijil huvtsas gutal oms geed baigaan muu? hamaatnii ahaa orsoos ireheer bohi zajilj uz geed baigaa muu?galavsaa geheer 7.20 10 .60 geel boloo geed baigaamuu? tegeel tereljiig mongoliin switserland geel hudlaa buraal gadnii amitnii eleg doog bolohuu?baruuniig muulaal baidag mortloo ooroo baruund baaahan jil amidartsan shog pizdaa ve?
Боорцог үүнд ямарч хамаагүй.Үхэр монголд бүтэн ухаантай хүн нэг ч байхгүй .Их хурал ерөнхийлөгчийн тамгийн газар сайд нарыг монголын ухаатангууд гэж бодож байгаа монгол хүн байдаг бол харамсалтай байна ! ! !Энд тэнгүүд хулгайч нар байдаг юм. Сонгууль 6- р сард болох уу? Ерөнхийлөгч хугацаагаа дуусгах бол уу? Монгол хүн нэг үеэ бодвол сэрдэг болж байх шиг.Орос улсын гадаад хэргийн сайдын дэргэд манай ерөнхийлөгчийн байж байгаа царай нь юу ярих гээд солиороод байгаа юм бүү мэд! ! !
Zarim humuus bichseniig sain oilggogui umuu daa. Garts alga ch geh shig.Gol sanaa ni yos surtahuungui unet zuilgui niigmiig bii bolgoson bna humuus hun chanargui bolson bn geed bgaa busuu. Tiim l bgaa bizdee.Tegeheer yadaj daraagiin uyee zuv bolgoy humuujuuley gej heleed bndaa. Tegvel hugjild hureh tulhuur bolnoo gej oilgogdoj bn. Er ni odoo bolovsroltoi zaluus bnuu gevel bgaa um. Gantshan ayultai ni tednii ihenh ni yos surtahuun bhgui munge erh medel gesen gantshan unet zuitei bolsond bgaa um.Odoogiin uls tur luu yavaad bgaa zaluus yag l iim bgaa ni ogt itgel turuulehgui bn daa. HUN namiin bolovsroltoi zaluus geel humuus naidvar taviad baisan bi ihenhiig ni tanina.Bolovsrol ezemshsen gevel unen gehdee mungenii tulee humuus. Ingeheer humuujil yos surtahuun number 1 gedeg ni unen um. Huuhduudee l zuv bolgoj humuujuuleh hamgiin oiriingarts umuudaa.
Ene dugneltiig hench gargach chadna havriin solioroloo
Молор-Эрдэнэ "Ар монгол" гэж зүгээр нэг бичээгүй байхаа. Үнэндээ бол АР МОНГОЛ, Өвөрмонгол, Буриад монгол, Тува монгол, Халимаг монгол, Шинжаан, Уйгар, Түрэг монгол гээд зөндөөн олон монгол байна. Эдгээрээс Ар монголоо л онцолсон нь үнэн. Социализмын үед олсон ололт зөндөөн байгаа. Алдсан зүйл ч буй. Буруу замаар будаа тээснээ ч ойлгосон. Монголын залуучууд Монгол орноо нэг улсын хэт хараат байдалд орсныг ч олж харсан, хүн төрөлхтөний хөгжил дэвшлийн хаана нь яваагаа ч анзаарсан. Монголын ардчилсан үзэлтэй залуучууд, зоригтой сэрхээтнүүд 1989 онд эргэлт хийхээр тэмцсэн нь үнэн байсан болохоор нам, төрийн өвгөн удирдагчид тэднийг дэмжсэн. Харин гол алдаа нь Социализмын үед олсон соёл, зан заншилаа хараан зүхэж, аав, ээж, ах эгчийгээ хараан зүхсэн нь, хэдийгээр алдагдалтай боловч ард түмнийхээ хоол ундыг бэлтгэж байсан газар тариалан, өмсөх зүүхийг бэлтгэж байсан хөнгөн үйлдвэрүүдийг зориуд дампууруулсан нь том алдаа байсан. Гэхдээ өнөөдөр ч монголчуудын элэнц хуланцаасаа эдүгээ хүртэл алдаагүй эртний соёл, ухаант зан үйл алдагдчихаагүй байна. Хүн чанар гээгдчихээгүй байна. Зарим нэг гажуудал гарч байгаа ч түүнийг монголчууд жигшин зэвүүцэж, мэргэд нь хэлж залруулсаар байгаа. Иймд бид урагшаа харж зүтгэх, тэмцэх хэрэгтэй. Молор-Эрдэний бичсэнээс санаа авах зүйл маш их байгааг авч гээхийн ухаанаар эргэцүүлэх хэрэгтэй. Өнөөдөр төр барьж буй намууд ч гэсэн монгол улсынхаа хөгжил дэвшлийн төлөө байгаа гэдэгт итгэх хэрэгтэй. Ганц нэг алдаа байвал түүнийг хэлж ярьж залруулах хэрэгтэй. Хамгийн гол нь монголчууд эвтэй байж, бусдын хоол болохоос сэрэмжлэх нь чухал.
Үнэн бичсэн байна аа.Монгол орон хэцүү үе шатдаа ирлээ дээ.Улс орон маань дампуурлаа.
Тусгаар Монгол улсыг ар Монгол гээд байгаа нь ямар санаатай юм бол. Түүнээс биш нийтлэлтэй нь бараг санал нэг байна.
одоогийн монголын амьдралыг харагдтал нь бичсэн бна хэрэв бид еерсдийнхее телее одоо л тэмцэж терд бгаа хулгайч луйварчидаасаа салж чадахгуй бол монгол улс гэж байхгуй болно
gaihalti vnen bicne gedeg ene baih daa