Хойд хөршийн Симбирск хотод 145 жилийн тэртээ,1870 оны дөрөвдүгээр сарын 22-нд төрсөн Владимир Ильич Ульянов буюу Лениний тухай зохиолч В.Успенский “Удирдагчийн нууц зөвлөх” номондоо ингэж бичжээ.
“Амьд байхад нь хүртэл Ленинийг нам, төрийн удирдагчаас гадна хувьсгал, Зөвлөлтийн төр засагтай адилтган үздэг байв. Хүнд хэцүү үед чухам Ленин л аварга том Оросын бүх үндэстэн төдийгүй өндөр боловсролтой эрдэмтдээс эхсүүлээд бичиг үсэг мэдэхгүй тариачдыг хүртэл нэг зүгт чиглүүлж чадсан нь гайхалтай. Ленинийг өөд болоход ЗХУ-ын удирдлага дотор түүний үүргийг гүйцэтгэж чадах нэг ч хүн гарч ирээгүй бөгөөд тэр үед Ленин ямар аугаа удирдагч байсныг хэн хүнгүй ойлгосон юм. Цаг хугацаа өнгөрөх тусам аливаа суут удирдагчийн гүйцэтгэсэн үүрэг бүдгэрдэг бол Ленинийх харин ч эсрэгээр, улам тодорч байсан билээ...”
Дэлхийн түүхэнд анхны коммунист улс байгуулсан тэрээр аав, ээжийнхээ аль аль талд монголчуудын мах цусны тасархай болох Ижил мөрний халимаг гаралтай байжээ. Үүнээс гадна чуваш, еврей, швед, герман цус холилдсон хүн байсан аж. Түүнтэй хамт нэг ангид суралцаж байсан, хожим хаант Оросын Засгийн газрын сайд болсон А.Наумов дурдатгалдаа, “Ленин хар багаасаа аливаад гарамгай авьяас чадвартай, гайхамшигтай ой ухаантай, шинжлэх ухаанд гойд сонирхолтойн дээр маш их хөдөлмөрч хүүхэд байсан. Ямар сайндаа бид түүнийг амьд нэвтэрхий толь гэж байхав” гэжээ.
1887 онд түүний том ах Александрыг Оросын Александр III хааны амь насанд халдах ажиллагаанд оролцсон хэмээн цаазалжээ. Чухам тэр цагаас хойш Ленин хувьсгалт үйлсэд бүхнээ зориулсан гэж үздэг.
Ленинийг 1918 оны наймдугаар сарын 30-нд нэгэн үйлдвэрийн ажилчдын өмнө үг хэлж байхад Фанни Каплан гэгч эмэгтэй буудан хүзүүнд нь хүндээр шархдуулжээ. Энэ халдлагаас тав гаруй жилийн дараа,1924 оны нэгдүгээр сарын 21-нд тэрээр таалал төгссөн юм.
Эх сурвалж: www.polit.mn
Сэтгэгдэл0
10 сая хүний аминд хүрсэн цуст алуурчин оросууд түүнийг Красный террор гэж үзэж байгаа Энэ яраглалыг зѳвтгѳх ямарч сайн үйл гавъяа байхгүй ээ
Владимир Ильич Ленин Монголын талаар маш зөв шийдвэр гаргасны үрээр манай Монголын хөгжил цэцэглэлтийн зөв суурь тавигдсаныг мартаж болохгүй. Бүдүүлэг хоцрогдсон Монгол орны хувьд Оросын хаалга нээлттэй болсон нь Европын соёл орж ирэх таатай боломж бүрдэж олон арван залуус ЗХУ-д өндөр боловсрол эзэмшсэн юм.
Энэ хүний онол асар хүчтэй шүү дээ. Залуучууд зохиолуудыг нь уншиж үзэх хэрэгтэй. Гагцхүү хэрэгжүүлэхдээ алдаа гаргасан байж болно. Засгийн эрхийг гагцхүү зэвсэгт бослогын замаар авна гээгүй. Тайван замаар авч болохыг бас л зааж байсан. Хятадууд өөрийн онцлогтой соиализмыг амжилттай байгуулж, дэлхийн хүчирхэг гүрнүүдийн нэг боллоо. Бид хүний эрх эрх чөлөө гэж хоосон хашгирсаар ардчилалруу биш анархизмруу ойртож байх шиг байна. Хуулийг дээр доргүй шударгаар сахиж байж л ардчилал, хүний эрх хангагдана. Монгол оронд хүчтэй засаглал, хуулийн дарангуйлал байх ёстой. Тэгэхгүй бол нөгөө шуудайд хийсэн үхрийн эвэр гээч нь болоод байна. Гадны идэш болчихгүй юм сан.
Маш энгийнээр монголд үзүүлсэн гавьяаг нь хэлэхэд түүний хийсэн хувьсгалын үр дүнд орох оронгүй болсон Барон Унгерн фон Штернберг, Сибирь рүү довтлох плацдарм байгуулах гэж манайд орж ирсний хүчинд Хүрээнээс гаминг хөөсөн юм.Манай ардчилсан гамингууд боломж л олдвол Сүхбаатар жанжныг харааж зүхээд байдаг.Та нарын өвөө нарыг цөөнгүй тоогоор хөнөөсөн хүн чинь Барон Унгерн шүү дээ.Та нар түүнийг яагаад хараахгүй байна.Өө тийм байна,та нар үнэхээр холын бодолтой байна шүү.Үнэхээр л Ленин хувьсгал хийгээгүй бол Барон яалаа гэж монголд ирж та нарын өвөөг алж, Монгол улс тусгаар тогтнолын замдаа орох билээ. Гамин хүмүүсийн ухаан үнэн магтууштай байна шүү.Тийм ээ, та нарын үзэн ядах хүн чинь Ленин мөн байна.
Ленин 10 сая хүн алсан байж магадгүйээ. Гэхдээ Ленин бол өрөнд идэгдэж өвчин өтөнд баригндаж, эрлийзжиж хурлийзжиж сүйрч байсан монголын 500,000 хүнийг аварсан юм. Тэр асар ухаантай сэтгэгч байсан. Мөн өөрийгөө монгол цустай гэдгээ мэдэхийн цаагуур мэдэж байсан. Гэхдээ үүнийгээ хэнд ч хэлдэггүй бсан гэдэг. Үүний баталгаа нь Ленин засгийн эрхэнд гарахаасаа өмнө 1911-1916 он хүртэлж Орос гадаадын сонин хэвлэлд хэвлүүлж байсан нийтлэлүүдэдээ монголын тухай маш олон удаа хөндөж бичсэн байдаг. Ялангуяа Хаант орос улс ядуу буурай монгол улсын хятадад зарах наймаалцах хүний үнэргүй бодлого баримталж байна гэж зад шүүмжилэн бичиж бсан нийтлэлүүд нь судалгааны эргэлтэнд орсон. Нууц нэрээр хэвлүүлдэг бсан. Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр Ленин засгийн эрхэнд гарахаасаа өмнө монголд туслах талаар бодол санаа нь нэгэнт бэхжсэн байсан бн гэдгийг харуулдаг. Өөрөөр хэлбэл Лениний монголын төлөөлөгчдийг хүлээж авч уулзан тусгаар тогтнолыг нь дэлхийд анх удаа хүлээн зөвшөөрөөд тогтохгүй маш их эм тариа, буу зэвсэг сум, хөрөнг мөнгөний тусламж үзүүлсэн нь тохиолдлын зүйл огт биш байсан. Тэрээр анхнаасаа засгийн эрхэнд гарвал монголд туслана даа гэсэн бодолтой байсан нь өдрөөс өдөрт нотлогдож бгаа. Азаар тэр засгийн эрхэнд гарч чадсанаар Монгол улс ч гэсэн тусгаар улс болж өр шиг өвчин зовлонгоосоо салах үүд хаалга нээгдсэн юм. Тэр үед оросын сэхээтнүүдийн дотор монголын талаар тоож сонирхож бичиж байсан хүн гэж Ленинээс өөр байдаггүй юм.Энэ бүхэн бол Лениний бага насандаа олж авсан гэрийн хүмүүжилтэй шууд холбоотой байсаныг судлаачид сүүлийн үед бас л гаргаж ирж бн. Лениний эмээ Астраханы торгууд Уланов нь ач хүүгээ монгол гаралтай гэдгийг нь байнга сануулж алс хол монгол нутгаас нүүж ирсэн дайтаж байлдсан гээд хар багаас нь монголын тухай үлгэр домог ярьж өгч хүмүүжүүлсэний ач тус юм. Би бол Ленин багшдаа мөргөнө. Лениний эмээд бас баярлана. Ленин монголд хамгийн гол тусыг үзүүлсэн учраас ганц муу хөшөө нь байж бх ёстой бсан юм. Тийм бүрэн эрхтэй юм. Дэлхийн 10 сая хүнийг алсан ч гэсэн Монголын 500 мянгыг бол аварсан юм. Ленин монголд огтхон ч гай болоогүй. Иймээс түүний хөшөөг буцааж байранд нь тавиулах хөдөлгөөн өрнүүлий.