УИХ-ын гишүүн Г.Занданшатартай улсын төсвийн тодотголын эргэн тойронд цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-Улсын төсвийн хүрээнд зардал танах, татвар нэмэх гэхчлэн олон сэдвээр ярьж байна. Зөв, буруу, шийдвэрлэх арга зам мөн, биш гэдэгт гишүүд байр суурь илэрхийлж байгаа. Таны хувьд юу гэж үзэж байгаа вэ?
-Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулахын тулд төсөв, мөнгө, сангийн нэгдсэн бодлого, зохицуулалт хэрэгтэй. Мөнгөний бодлого л гэхэд бодлогын хүүг нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ төсвийг агшаах, хумих бодлогууд нь хоорондоо уялдах ёстой. Харамсалтай нь уялдаа байхгүй байгаад байна. Татвар дээр заримыг нэмэх нь зөв. Бууруулах зүйлүүд ч байна. Бүгдийг нь хавтгайруулж нялзааж болохгүй л дээ.
Жишээ нь, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг миний хувьд эсэргүүцэж байгаа. Нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг бууруулж худалдааны татвар болгох нь зүйтэй. Нийт ард түмэнд хамаатай үнэ өсгөдөг татвар учраас болгоомжтой хандах хэрэгтэй. Харин татварын бааз суурийг нэмэгдүүлж, түүгээрээ төсвийн гол орлогын бүрдүүлэлтийг нэмэгдүүлж болно.
-Татварын бодлогын тухайд юу хэлэх вэ?
-Татварын тогтолцоонд оновчтой бодлого чухал. Ард түмэнд ачаалал үүрүүлж болохгүй. Жишээ нь, 2.5 саяас дээш цалинтай хүн 25 хувийн татвар төлөх ёстой гэх мэтээр Германд зохицуулсан байдаг. Тэр хүмүүс татвар төлснөөр ядуу буурайгаа харах нэг хэлбэр болно.
Нөгөө талаас тэд татвар төлснөөр Хавайд очиж амрах зардлаа л бууруулахаас биш жирийн иргэдэд ачаалал нэмэгдэх юм бол би хоолноосоо хасуулна гэсэн үг. Тиймээс зүүний чиглэлтэй улс орнууд өндөр орлого олж, нийгмийн баялгаас хүртэж байгаа хүмүүс илүү төлөх ёстой гэсэн татварын чиг баримжаа бий.
Манайх энэ талаар хоёр тийшээ харчихаад байна. Орлого тал нь зөвхөн ашигт малтмалаа, зарлага тал нь нийгмийн халамжаа барьцаалаад байгаа учраас энэ хоёрыг ойртуулж өгөх хэрэгтэй.
-Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг таван хувиар нэмснээр ажил олгогч эзэд цомхотгол хийж байна. Татвараас үүдээд ажлын байраа нууж хаах гээд асуудал үүсэх байх?
-Эдийн засгийн хямралын үед энэ алдаатай бодлого. Харин нийгмийн даатгалын сангийн үр өгөөжтэй ашиглалтыг сайжруулах нь чухал. Ийм бололцоо бий. Харамсалтай нь манайд сангийн юмыг домбоор хутгана гэгчээр үр ашиггүй зарцуулдаг, ашигладаг явдал байна. Үүндээ анхаарч хэмнэхгүй бол нэмэгдүүлэх шаардлагагүй шүү дээ. Хаана байршуулж байна тэр мөнгийг.
“Тунгалаг тамир” кинон дээр Итгэлт баян “Сохор зоосыг ч гэсэн сэгсэрч бай тэгвэл өгөөжөө өгнө” гэж хэлдэг шиг нийгмийн даатгалын сан барууны орнуудад үр ашигтай хөрөнгө оруулалтууд болж эргэлтэд орж байдаг. Манайх ямар ч үр ашиггүй ашиглаад байна. Үүнээсээ болж гарын салаагаар урсч байна гэж шүүмжлүүлээд байгаа юм.
-Сүүлийн үед гадны банкуудыг оруулж ирснээр өрсөлдөөнийг зохицуулна гэж ярих болсон. Ингэснээр ямар давуу, сөрөг тал үүсэх бол?
-Либералчлалд энэ асуудлыг нэг хэсэг нь дэмжиж, нөгөө хэсэг нь эсэргүүцэж байдаг. Өнөөгийн нөхцөлд гадаадын банк орж ирж, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх нь зөв. Үүнээс үүдэж бизнесийн орчин сайжирна. Нөгөө талаас манайд татварын ачаалал биш, татварын байцаагчийн дарамт их байдгийг хэлэх хэрэгтэй.
Азидаа манай улс бага татвартай улсын тоонд орно. Татвар ногдуулах, хураах арга нь буруу. Татварын байцаагч очиж дарамталдаг, торгууль бичдэг. Энэ нь татвараасаа илүү ачаалал болдог. Кадастрын аргад шилжиж, электрон бүртгэлээр бүртгэж, татвараа төлөөд явж болно. Хураах аргаа оновчтой болгож, ногдуулах арга дээрээ өөрчлөлт хийхэд энэ хэцүү биш.
-Гадны банк орж ирснээр сөрөг тал нь юу байж болох вэ?
-Монголбанк зохицуулалтаа зөв хийж чадвал сөрөг тал гэх зүйл байхгүй. Гадаадын хөрөнгө оруулалт гэх мэт шүүмжлэл гардаг нь манайхан ажиллахгүй байгаагийнх.
-Ажиллаж чадахгүй байна гэсэн нь юутай холбоотой гэж үзэж байна?
-Манай институцууд нэгдүгээрт, авлигад идэгдсэн, хоёрдугаарт ажиллах чадавхи тудмаг, чадварлаг боловсон хүчин байдаггүй. Дандаа танил тал, нам улс төрөөр хүмүүсээ авдаг учраас ажиллах чадамж нь сул байгаа юм. Энэ бас хямралын гол шалтгаан болж байна.
-АН-ын үед хэрэгжүүлсэн “Сайн хөтөлбөр”-үүдийг зогсоосон. Ингэснээр төсөв хэмнэж байгаа гэж яриад байгаа. Хэдий хэрийн төсөв хэмнэх юм бэ?
-“Сайн хөтөлбөр”-үүдийг төсөвт суулгахгүй байх нь зөв. Ингэснээр 500 гаруй тэрбум төгрөг хэмнэнэ. Мөн тэвчиж болох урсгал зардлуудыг 10 хувиар хэмнэх бололцоо бий. Үндсэндээ нэг их наяд төгрөгөөр төсвийн алдагдлыг бууруулах бололцоотой гэсэн судалгааг гаргаж дэвшүүлж байгаа.
Өнөөдөр зарим гишүүн төсвийн зардлыг үүнээс ч илүү бууруулах байсан юм гэцгээж байгаа. Зарим нь нэмэгдүүлчихсэн байна гэж шүүмжилсэн. Одоо байгаагаас илүү танах хэрэггүй гэсэн гурван туйл дээр асуудлыг ярьж байна. Хямралын үед нийтэд хамаатай татваруудыг нэмэгдүүлэх нь алдаатай бодлого.
-Танах, хасах тухай хаана хаанаа ярьж байгаа. Энэ дотор УИХ өөрсдөө зардлаа бууруулах хэрэгтэй гэсэн шүүмжлэлийг иргэд ихээхэн хэлж байна?
-УИХ-ын гишүүдийн таналт гэж шальтай мөнгө гарахгүй. 76 гишүүний сарын цалин 76 сая орчим л болох байх. Төрийн өмчийн корпорациудын 10,20, 30, 40 саяын цалинтай улс нэг өөр. Нөгөө талаас шүүгчид, төрийн албан хаагчдын цалинг хасахыг би хувьдаа дэмжихгүй байгаа.
Шүүгчдийн цалин л гэхэд 3.2 тэрбум төгрөг л хэмнэгдэнэ. Тэгснээрээ шүүгчдэд та нарын цалинг хасчихлаа, цаанаа байгаа орон сууцны зээл, цалингийн зээлээ өөр эх үүсвэрэс нөх гэх үү. Хаанаас нөх гэж хэлэх вэ.
Энэ 3.2 тэрбум төгрөг улсын төсвийн хэмжээнд авч үзэхэд шүүгч дээр очоод гарах шийдвэртэй харьцуулахад харьцангуй асуудал. Үүний оронд өр барагдуулах Онцгой комисс байгуулах хэрэгтэй. Би ийм санал дэвшүүлж байгаа.
-Тухайлбал, ямар үүрэг чиглэлтэй комисс байх ёстой вэ?
-Монголбанкнаас хэрэгжүүлсэн үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн мөнгө хаачив. Үүнд шүүх, хууль хяналтын байгууллага, тагнуул, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл, цэрэг, цагдаа хамтарч өр барагдуулахаар ажилласан туршлага байдаг. Өр барагдуулж эхэлбэл орлого орно. Тэр мөнгийг хэн хэн авсан бэ. Зээлээр юм уу, яаж авав. Тэднээр төлүүлж байж төсвийн алдагдлыг нөхөх, цалин, тэтгэвр, нийгмийн ачааллыг бууруулахгүйгээр асуудлыг шийдэх боломжтой гэсэн санал дэвшүүлж байгаа.
Хөдөө аж ахуйн банк дампуурчихсан “Хоёр чих авах уу” гэдэг яриа гарч байхад өр барагдуулах комисс ажиллуулж, хариуцлага тооцож ажилласнаар өнөөдрийн ХААН банк хөл дээрээ боссон түүх бий. Улс орны хэмжээнд ч гэсэн өрийн болоод зээлийн менежмент дутмаг байгааг анхаарч үзэх хэрэгтэй.
-Банк, санхүүгийн салбарын асуудал ярьж байна. Өнөөдөр иргэд байрны линзинг, цалин, үл хөдлөх хөрөнгө барьцаалсан зээлээ хугацаанд нь төлж чадахгүй алдангид байдгаа гөвж байна.Энэ асуудалд ямар бодлого хэрэгтэй гэж та харж байна?
-Монгол Улсын хэмжээнд тэтгэвэр авагчдын бараг 90 хувь нь зээлтэй байна. 2018 он хүртэл тэтгэврийн зээл авчихсан хүн ч байна. Ажилчид нь ч, байгууллага нь ч зээлтэй газрууд зөндөө. Ингээд улсаараа өртэй, улс нь гадаадад өртэй байна.
Цаана нь цөөн хэдэн хүн гадаадад оффшор данстай байх ч юм уу, ийм жишээ байна. Энэ хүмүүсийн буруугаар улс орноороо өрийн сүлжээнд орчихоод байна шүү дээ. Тиймээс өр барагдуулах нь зүйтэй. Мөнгө аваад гадагшаа, дотогшоо алга болгосныг шалгая. Үүнийг эргэн төлүүлэх замаар нийт эдийн засагт байгаа ачааллыг бууруулъя. Алга болгосон мөнгүүдийг олж ирье.
- Төсөв, хасах тухай ярихад дэд сайд нар хэрэггүй байсан юм биш үү гэсэн шүүмжлэл их өрнөж байгаа. Энэ талаар таны бодлыг сонсъё?
-Ажлаа хийж чадаж байвал төрийн яам, сайд, дэд сайдын тоо хэд байх нь чухал биш. Гадаадын элчин сайдын яамдтай уулзаад дэд сайд байх нь хэрэгтэй байна гэж ярьдаг. Сайд нар эрхэлсэн асуудал олон, нэг сайдын хувьд тэр бүр хүрэлцэхгүй олон салбартай. Тэгэхээр сайд дээр уулзалтын цаг олдохгүй бол дэд сайдтай мэдээлэл солилцоод явна шүү дээ. Ийм учраас дэд сайд байх нь буруу биш.
Ч.ОЛДОХ
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0
Ene gatsaa chini kharin ikh zov yarisan bna! Ter ikh taraassn mongiig shalgaj ergej tolyylekh yostoi! Bygd avsan ezentei bgaa tedniig ni bariad shorond khiigeed , baitsaag ni bityymjleed ekhelbel mon ch ikh mongo garch irne dee! Byr 20% iig ni avsan AN ii darga naraa ch ilchilj magadgyi? Ter Chingis, Samurai bondnii mongonyyd bygd kompaniudiin ner deer gadagshilsan shyy dee!!! Daanch MAN ii tom luivarchinguud ni bas avsan bolokhoor khootsoldokhgyi baikh daa!
Ёстой зөв! Яг ингэх ёстой юм. АН, МАН аль алины нь луйварч, хулгайч нарын нуусан мөнгийг буцааж олж ирэх ёстой!
tetgever nemeh mongo bhgui gedeg shaltgaanaar huniig hohirooj amidrah hugatsaag ni boginosoj bj bolohgui,tetgeveriig nen darui 1,000,000 togrog bolgoj buh ahmaduudad ijil tetgever olgodog bolohod ene mongo heregtei,tiimees zandanshatar gishuun zov sanaa devshuulj bgaag demjij bna.
Hiigeesei, demjij baina!
MASH ZOV YARISAN BNA ! M.ENKHBOLD LALAR IIM ULSUUDYG ZOV GAZAR N GARGAJ TAVI ! SANG-IIN SAID HIICHIKHMEER ZOLIG BNA !
Казиночингуудыг бас шалгая Занданшатараа
Gadaad yamnii said baisan bizdee, yamar confused ediin zasagiin suuri medlleggui hun be, uuriin nam zasgiin haa bodlogiig ch oilgohgui l baih shig
CHI BITGII HUTS ! ODOO BAIGAA SANGIIN SAID AA ,NEG SAITAR HARCHIKH !
Энэ хүн гэнэт ухаан орчижээ хэзээ ийм болчив.Улс төрчид ер нь ярих нь өөр хийх нь өөр
Хөрөнгийг нь хураагаад буудаж алдаг Бүрэн эжрхт онцгой комисс байгуулаад, хээрийн шүүхээр шийдвэр гаргаад л гүйцэтгэх хэрэгтэй байна Ардчилал гэдэг хөнжил нөмөрсөн луйварчид бүр даварчихаж,Одоо төрийн хатуу гар хэрэгтэй, 1937 он ирлээ л гэж баахан бархирна биз илүү яадаг юм
Mash zub demjij ba bugd bosoyo urund ungasan humuustei tootsoo bodoye es tegbees 4jiliin Daraa dahiad l ur
Энэ бол харин ажил хэрэгч гарчиг байна.
Зов оо
МАН-ыхан ЗҮТГЭНЭ. Өөрсдөө БАЯЖИНА.Зорилго нь ТЭР. АН-ыхан БҮТЭЭНЭ. Ард түмэн ХОЖНО. Үр дүн нь ИЛ. АН хийхийг нь хийнэ. СУРСАН нь ЭНЭ. МАН аахилахыг нь аахилна. Чадал нь ТЭР. Өглөө бүр санаж бай.
МАН, АН яг адил шүү дээ. Хэн нь ч хэнээсээ дээш гарахгүй. Яг адилхан хулгайч, луйварчид. АН дэндүү даварсан болохоор энэ удаа ард түмэн арай илүү санал өгсөн болохоос биш МАН ариухан, гэмгүй, цэвэрхэндээ биш. Бүгдээрээ хулгайч шүү, та нар. Хэдэн чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэгийн л үлгэр шүү дээ.
Chi setgetsiin uvchtei yu? Esvel teneg mal uu ? Hend ch hereggui balai teneg yum aa end tendgui ut horhoi shig tsatsah yum. Yag unendee bol esregeeree sh umhii debil ANuusiin bugs doloogch oo!!!
АН-хан хорсоно. идсэнээ нууж зугтана. лалар батүүл үхнэ
модоншатар нэг зөв санаа гаргажээ. ажил хэрэг болгочихвол...
Demjine
Сэрэхгүй бол сайхан л зүүд байна. Ажил болгож чадвал баяр хүргэж ерөнхийлөгчид дэвшисэн ч дэмжинэ шүү..
хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. алийн болгон луйварчдад улсын мөнгө идүүлчихээд ард түмэн ядуу дорой амьдрах ёстой юм.
Дэмжнэ шүү, ингэж хэлдэг улс төрч бас байдаг аа.
ene mahn d orj bgaa yumu
Цаана нь цөөн хэдэн хүн гадаадад оффшор данстай байх ч юм уу, ийм жишээ байна. Энэ хүмүүсийн буруугаар улс орноороо өрийн сүлжээнд орчихоод байна шүү дээ. Тиймээс өр барагдуулах нь зүйтэй. Мөнгө аваад гадагшаа, дотогшоо алга болгосныг шалгая. Үүнийг эргэн төлүүлэх замаар нийт эдийн засагт байгаа ачааллыг бууруулъя. Алга болгосон мөнгүүдийг олж ирье.
МАНАН-гийн дээрэмчид ёстой дэмжихгүй байхдаа.Түүнээс улсыг хоосолсон дотоодын дайсан эх орноо худалдсан барьцаалсан цөлөмсөн бүлэг том хулгайчуудын эсрэг хөдлөх ийм зоригтой хүүгээ Монгол түмэн дэмжнээ хараарай.Ухаантайхан шудрага хүн гардах юм бол юун татвар нэмж ард түмнээ шулж дарамтлах харинч хулгайд алдагдсан нийгмийн хөрөнгө буцаад байрандаа орчхоор түмэн олон ба гадаад харилцаа сэргээдл явчихна.Эзэнтэй улс оронд хүмүүс их итэгдэг шүүдээ.
БОНДЫН МӨНГИЙГ ХЭН ИДСЭН БЭ? МАН-ЫН УДИРДЛАГЫН ОЛОН ТОМ КОМПАНИ ЭНЭ МӨНГИЙГ АВААД ХҮҮГ НЬ ТӨЛӨХГҮЙ БАЙГАА. НААД ЗАХ НЬ ИХ ХУРАЛД СУУГАА МОНПОЛИМЕТ-ИЙН АВГАЙ ГЭХ МЭТ. ХЭН ЭНЭ МӨНГИЙГ АВСАНЫГ ИЛ ТОД БОЛГО ЛОЛНЫ ХАРМАА УХАХААСАА ӨМНӨ
uls tur hiij baigaa bailgui dee balai chin.
Za Zandanshatar mini ene helsenee ajil bolgood amjilttai hiivelch chamaig yurunhiilugch bolgono ard tumen
Монголчууд минь муур багш Занданшатар худлаа шүү 2012 онд МАН сонгуульд ялагдахаас өмнө гадаадын хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлах хуулийг Занданшатар санаачилж батлуулаад Америк руу зугтсан түүхтэй Энэ хуулиас болж жил ирэх тутам гадаадын хөрөнгө оруулагчид багасаж ирсэн юмаа
zuv...
tenegt manan hezeech uursdiiguu shalsahgvi .3 dagch hvchin garch baijl manang tceverlene shvv
үнэ тэнцвэржүүлэх нэрээр АН ын хэдэн олигархи хулгайч нар болон тэдгээрийн үр хүүхэд л их идсэн дээ тэдгээрийг бүгдийг нь шалгаж мөнгөө төлж чадахгүйг нь шоронд хий зөв
cazinod ulsiin ochnoonmongiig aldaj ikh khurliin gishuunii haldashgui erhiin dor halhlagdaad uldej baisan biluu ene nokhor.
Yamar aimaar zurag vee
Tsaaziin yliig sergeegeed mash yaraltai arga hemjee avah heregtei.uls orniig hoosruulsan tsoohon heden hulgaich l baigaa shuudee
Маш зөв байр суурь.Хэрвээ оффшорын харх батүүл, баярцогтоос эхлээд олон хулгайчуудад хариуцлага хүлээлгэж улс орныг хохиролгүй болгож чадвал Монгол улсад төр маань эргэн иржээ гэж баярлахсан.Гэвч яг танай намд гэхэд оффшорын харх болсон С.баяр,Сү.батболд зэрэг аймшигт гэмт хэрэгтнүүд байгаа шүү дээ.Сүүлийн үед С.баярыг шийтгэх байтугай шагнааад элчин сайд болгох юм гэнэ гэсэн яриа явж байна.Энэ ариун явдал мөн үү.Итгэл төрөхгүй байна.
Хулгайч луйварч нарыг шалгаад буудаад бай.
уул нь маш зөв ярьсан байна. энэ хүмүүсийг шалгаж зохих арга хэмжээг авч чадвал Занданшатар улсын баатар болно доо.Хийхийг чинь ард түмэн хүлээж байна хэлэх өөр хэрэгжүүлэх бас өөр шүү ард түмэн харж байна
Sain baitsgaana uu? Zandanshatar geegch etgeediin helj yarij buig zuitei hemeen uzej baina. Hamgiin gol ni ajil hereg bolgoj heregjuuleh, heregjigdeh ni yamar yum boldoo. Uneng helehed, 2-3 zuiliig yamagt il tod, hen ch sonirhson uzej harj baidag bolgoh shaardlaga tai ch, heregtseetei ch, heregtei. Toriin bankn, Sangiin Yaamnii mongo sanhuujiltiin yavts, ajilbar. Zeeliin zadargaa: Huviin kompaniud hedii hiriin zeeliig yaaj, yugaa baritsaalj, yamar hugatsaagaar avsan, tednii zeeliin tolbor herhen, yamar baidaltai heregjij yavaa. Zasgiin Gazar yamar batalgaa gargaj ogch, olgoj hend hedii hiriin zeel avahad ni dem uzuulsen. Uudeed, Zasgiin Gazar enehuu uildleeree Ulsad, Zasagt heregtseetei, shaardlagatai yug buteej guitsetgeheer bolson yumbe. herev ug kompani zeelee tolj chadaagui, chadahguid hurvel Zasgiin Gazar Mongol Ulsiig yaaj hohirolgui hohiroohgui baih yumbe. Hiliin deesnees gadagshi, ter tusmaa savnaas hol offshor bakt hulgain mongo hiigchdiig ul undseer ni ustgan sonooj, tend bui buh mongiig ni ug duugui, ochiggui Mongol Ulsiin San Homrogt erguulen avchirch niiluuleh. MONGOL ULSIIN SAN HOMROGOOS ZAVSHIJ SHAMSHIGDUULSAN HENIIG CH UL ES ORSHOOJ, YAL ASUUJ OCHIGGUI TSAAZLAH, -TAAZLAH gedeg zarim negnii helj yaridag gagts #amiig ni avah# gedeg oilgolt bus, HIISEN BUSARMAG UILDLIIN NI UILD SHIITGEL ONOGDUULAH YUM-,. Busarmagiig hiilgehgui, gargahgui baihiig HUN ARDAD TOR CHAND SAHIULAH.
Oo tiim, bas negen zuil, Zasgiin Gazriin Zeeliig il tod bailgaj, sonirhson hen ch harj uzeed hyanalt tavij bolgodog bolgoh.
дээрэмчин урвагч нарыг шалгах нь зөвөө оффшор дансыг нь сэгсэрвэл Монгол улс маань бар болох энүүхэнд байх шүү
zuw tuiliin zuw uuj idsen mungu ni yum chin huraah ni zuw
Татварын бодлого, гадны банк оруулж ирэх бололцоо, улсын өрийн дарамт зэрэг тулгамдсан асуудлуудаар цаашид авч хэрэгжүүлж болох маш зөв бодол байна даа. Занданшатар банк, гадаад харилцааны салбарын ихээхэн мэдлэг, туршлагатай, нягт хүн шүү.
Маш зөв дэмжиж байна
ЧИ ЭХЛЭЭДӨ ӨРӨӨ ХУЛГАИСАН МӨНГӨӨ ӨГӨӨД
С.Баярын офшорыг хурааж чадах уу энэ долдой, эхлээд Баяр хулгайчаа шийдчихвэл чамд итгэе дээ тархи угаагч хулгайчаа