Баасан - 04 сарын 26,
2024
Монгол Улсын гавьяат тамирчин, Спортын мастер, Ардын багш Д.Сэрээтэртэй одоогоос дөрвөн жилийн өмнө ийнхүү ярилцаж байлаа. Уншигчид маань түүнийг 1968 оны Мехикогийн Олимпоос хүрэл медаль хүртэж, Олимпийн медалийг эх орондоо авч ирсэн хоёр дахь тамирчин гэдгээр нь андахгүй биз ээ. Ингээд Монгол Улсын гавьяат тамирчин Д.Сэрээтэр багштай хийсэн дурсамж ярилцлагыг дахин хүргэж байна.
-Та бол Олимпийн торгон дэвжээнээс хоёр дахь медалийг эх орондоо авч ирсэн тамирчин. Мексикийн Мехико хотноо зохиогдсон 1968 оны Олимпоос хүрэл медаль хүртэж, эх орныхоо далбааг мандуулж зогсохдоо юу бодож байсан бэ?
-Өө, тухайн үед их л зүйл бодогдсон байх. Үгээр илэрхийлэхийн аргагүй тийм нэг торгон, сайхан мэдрэмж төрсөн. Хэдэн багш, бас өөрөөрөө их л бахархаж, баярлаж байлаа.
-Урьд нь 1964 оны Токиогийн Олимпод оролцчихсон,нэлээд туршлага судалсан байсан нь тодорхой хэмжээнд нөлөөлсөн байх?
-Тэгэлгүй яах вэ, 1961 онд манайд чөлөөт бөх үүссэн гэхэд 1963 оны ДАШТ-д анх удаагаа оролцсон. 1964 оны Токиогийн Олимпоос манай Ж.Мөнхбат долоод, Ч.Дамдиншарав наймд орсон санагдана. Тэр үед гадныхан биднийг “Монголын баг тамирчид дараагийн Олимпод их амжилт үзүүлэх магадлалтай. Гүүний сүүгээр угжуулж өссөн монголчууд дийлдэхгүй нь” гэсэн утгатай нийтлэл, -ярилцлага хүртэл гарч байлаа. Манай айргийг их чанартай, мундаг ундаа л гэж боддог шиг байгаа юм.
-Айраг манай брэнд ундаа шүү дээ?
-Ер нь айраг хүний биед их сайн. Харин муу тал нь жаахан амьсгаадуулдаг. Бие нялхарч,хөлс их гардаг шүү дээ. Ингээд бид 1964 оны Олимпоос медаль аваагүй ч бяцхан амжилтдаа үнэхээр их урамшсан.
-Сэтгэлзүйн хувьд уу?
-Тийм ээ, сэтгэлзүйн хувьд. Энэ бүгд 1968 оны Мехикогийн Олимпоос биднийг медаль авахад их нөлөөлсөн гэж ойлгож болно. Тэгээд ч 1968 оны Олимпод бид нэг үеэ бодвол туршлага судалчихсан, бэлтгэл сургуулилт сайн хангагдаад орсон. Урьд нь ДАШТ-д хэд хэдэн удаа ороод тодорхой хэмжээнд амжилт гаргасан төдийгүй нэг Олимпийн наадмыг үзчихсэн байсан. “За Олимп гэдэг нэг иймэрхүү байдаг” гэсэн тодорхой ойлголттой болчихсон байлаа.
-Тухайн үед та нарыг Отгонтэнгэрт очиж бэлтгэлээ хийсэн гэдэг юм билээ?
-1968 оны Мехикогийн Олимпийн наадамд оролцох бөхчүүд Улсын их баяр наадмын дараахан Отгонтэнгэр ууланд очиж, есөн сар гартал бэлтгэл хийсэн. Тэнд бэлтгэл хийсэн нь Мехико хотын далайн түвшний Зндөртэй адил гэж үзсэнтэй холбоотой. Анх очиход эхний хэдэн хоногт миний. толгрй эргээд, хамраас цус гараад нэлээд хүнд байлаа. Харин аажимдаа дасаад зүгээр болсон.
Отгонтэнгэрийн амралтад хонины тарган мах, тараг, айраг, сүү, цагаан идээгээ идэж уугаад л... Бас ууланд гүйж, хөлбөмбөг тоглож, улмаар бэлтгэлээ маш сайн хийсэн. Төр засгаас ч их анхаарал тавьсан даа. Завхан аймгийн засаг захиргаанаас хүртэл дэмжиж, тусалсан.
Отгонтэнгэрийн бэлтгэлд нэг жинд гэхэд хоёр, гурван өрсөлдөгч, бэлтгэл хангагч бөхчүүдтэй олуулаа явсан юм.
-Бэлтгэлийн хангамж, орчин тэр үед хүндхэн байсан биз?
-Тэр үеийн барилдааны бэлтгэл сургуулилт, заал, хангамж материалыг одоогийнхтой зүйрлэшгүй л дээ. Бид өдөр бүр дэвжээгээ зөөж хураадаг байсан. Тэр үеийн дэвжээ матрасан дээр эсгий дэвсээд даавуугаар бүтээгээд л бол оо. Түүн дээрээ л барилддаг байлаа шүү дээ. Одоо бодоход тэр үеийн дэвжээ хүний биеийн татах хүчийг сааруулдаг байсан юм шиг. Харин одоо бол бүтээлэг нь гялгар, дэвжээ нь маш нимгэн, хөнгөн сайхан болжээ. Бидний үетэй харьцуулахад тэмээ, ямаа шиг ялгаатай.
-Гэсэн ч зөв газраа очиж бэлтгэлээ хангажээ. Тийм ч учраас 1968 оны Мехикогийн Олимпийн чөлөөт бөхийн дэвжээнд манай баг, тамирчид гялалзсан амжилтыг үзүүлсэн байх?
-Магадгүй. Бид Олимп болохоос арваад хоногийн өмнө Мехико хотод очсон. Эхний хэдэн өдөр бэлтгэл хийхэд уур амьсгал, цаг агаар нь огт нөлөөлөөгүй, ядрахгүй байсан. Харин зарим нэг орны тамирчдад Мексикийн цаг агаар тохирохгүй байгаа нь ажиглагдсан. Тэд ядарлаа, толгой эргэлээ гээд л... Тэр ч бүү хэл ухаан алдаад, дамнуургаар дэвжээнээс буусан тохиолдол хүртэл гарч байлаа. Энэ нь өндөр газрын агаарын даралт, уур амьсгал нь тохирохгүй байснаас үүдэлтэй юм шүү дээ.
-Олимп, дэлхийн аваргын тэмцээнээс шагнал хүртсэн тамирчдаа төр, засгаас их анхаарч, шагнаж урамшуулдаг. Та тэр үед ямар шагнал авч байсан бэ?
-За, яах вэ дээ. 1968 оны Олимпод оролцохоос өмнө Ж.Мөнхбат аварга бид хоёр гавьяат авчихсан байсан. Харин Ч.Дамдиншарав, Т.Артаг хоёр гавьяат аваагүй байлаа. Биднийг Олимпоос медаль аваад ирэхэд төрөөс 3000 төгрөг, Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон өгч байлаа. Уг нь тэр үед Ч.Дамдиншарав, Т.Артаг хоёрт гавьяат өгөх ёстой байсан юм. Гэтэл одоо Олимпоос битгий хэл зүгээр нэг тэмцээнээс медаль аваад ирсэн тамирчинд яаж хандаж байна.
-Тийм шүү. Харин та яаж гавьяат болсон юм бэ?
-ОХУ-д явагддаг тэмцээн нь бараг ДАШТ-ээс ч илүү болдог байсан. Тус тэмцээний түүхэнд гадаадын тамирчин түрүүлж байгаагүй. Харин би тэр тэмцээнд түрүүлсэн юм. Тэр үед БТСХ-ноос гавьяат өгнө гэж байсан ч өгөөгүй. Г авьяатыг төрийн зарлигаар өгдөггүй байлаа шүү дээ. БТСХ өгдөг байсан. Тэгээд 1968 оны хавар бас л нэг том тэмцээнд орсон. Болгарт болдог тэр тэмцээнд түрүүлээд ирвэл надад гавьяат өгнө гэдэг юм байна. Тэгэхээр нь би тухайн үед БТСХ-ны дарга байсан Н.Норолхоод “Та өгч чаддаг юм бол би түрүүлж чадна” гэж хэлсэн.
-Урьд нь гавьяат өгнө гэчихээд өгөөгүй болохоор та жаахан шарлахжээ дээ, янз нь. Тэгээд яасан бэ?
-Гараад би бодлоо л доо. Нэг ёсондоо өөрөө өөрийнхөө амнаас жаахан айхгүй юу. Үнэхээр урьд нь өгнө гэчихээд гавьяатаа өгөөгүй болохоор хүн чинь мэдээж гомдоно. Харин азаар би хэлсэн үгэндээ хүрч түрүүлсэн. Н.Норолхоо дарга ч гэсэн амандаа хүрсэн. Би ингэж л гавьяат болж байлаа.
-Ер нь та их шартай хүн юм аа даа. Багадаа хэр хөдөлгөөнтэй хүүхэд байв. Таны үеийнхэн голдуу адуу малтай хөөцөлдөж өссөн. Энэ нь бөх болоход, мөн амжилт үзүүлэхэд нөлөөлдөг байх гэж бодогдлоо?
-Би багын л хөдөлгөөнтэй, сахилгагүй хүүхэд байсан. Адуу малтай их ноцолдоно. Эмнэг, догшин адууг сургахад хүнээс ихээхэн эр зориг шаардана. Дээр нь гар хөлийн тэнхээ, нүдний хараа сайжирдаг юм. Хамгийн гол нь хүний мэдрэмж их сайн болдог юм билээ. Эдгээр зан чанарыг адуу мал л хүнд төлөвшүүлдэг гэж би боддог. Өөрөө ч хөдөлгөөнтэй, дээр нь малтай хөөцөлдөж, ноцолдож өссөн болохоор энэ бүхэн үндэсний бөх, тэр дундаа чөлөөт бөхөөр хичээллэх эхлэл болсон байх гэж надад санагддаг юм. Би уурга их алддаг байлаа. Уурга алдана гэдэг чинь муугийн л шинж. Анхандаа уургаа алдчихаад, эмээл хазаараа эвдээд гэртээ ордог байлаа.
-Харин дараа нь?
-Сүүлдээ дасаад уу, яасан уурга алдах минь багассан. Одоо бодоход тэр хэмжээгээр надад бяр тэнхээ, хурд, авхаалж самбаа сууж эхэлсэн байх.
-Таныг их шаламгай, хамгийн хурдтай, олон угсраа мэхтэй бөх байсан гэдэг юм
билээ?
-Чөлөөт бөх, үндэсний бөх хоёрт хамгийн хурдтай барилдаантай гэж нөхөд маань хэлдэг. Би өөрийнхөө хурдыг яаж мэдэх билээ. Үндэсний бөхийн зогсожбуй зураг байхаас мэх хийж байгаа барилдааны зураг огг байдаггүй. Чөлөөт бөхөд ч мөн адил. Хурдтай байхгүй бол надад унах хүн олдохгүй шүү дээ. Яагаад гэвэл дандаа надаас жин ихтэй, чац мөч том бөхчүүд байдаг болохоор хурдаар илүү байж л өрсөлдөгчөө давна.
Бас бэлтгэл сайн учраас огт ядардаггүй байж. Энэ нь миний багш нар, бэлтгэл хангагч нарын маань хичээл зүтгэл, ач буян гэж боддог. Бас нэг онцлог гэвэл би их хөлөрдөг. Тэгээд өрсөлдөгч маань намайг барих гэхээр гар нь халтираад байдаг. Ганц минут ч бололгүй хөлс урсаад бие шал нойтон болчихдог нь надад байгалиас заяасан онцлог юм болов уу. Эцэж ядрахгүй, норж орхихоор сэжиглээд л допингийн шинжилгээ авна. ДАШТ-ий нэг барилдаан дээр гурван удаа допингийн шинжилгээ авсан тохиолдол ч бий.
-Хөгжилтэй ч юм аа даа?
-Тийм ээ, гэхдээ одоо тэр бүх зүйл дурсамж л болж.
-Өнөөгийн чөлөөт бөхийн амжилт, хөгжлийн талаар юу хэлэх вэ. Өнөөдөр чөлөөт бөх уналтад орчихсон шүү дээ?
-Нэг үеэ бодвол манай чөлөөт бөхийн холбоо хөдөлгөөнд орж байна. Шинэч-лэгдэж, өөрчлөгдөж байна гэхэд болно. Харин уналтад орчихсон гэдэгтэй би огт санал нийлдэггүй. Чөлөөтийнхөн дотроо эв нэгдэлгүй байгаа учраас өнөөдөр бид ард түмнээсээ “уналт” гэдэг үгийг сонсоод сууж байна.
Нэг үгээр хэлбэл бидний үед багш шавийн уялдаа, тамирчдын хоорондох нөхөрлөл бат бөх байсан. Өнөөдөр энэ уялдаа алдагдсанаас болж чөлөөт бөхийн тамирчид амжилт үзүүлэх нь* багассан. Харин одоо тэр үеийг сэргээж эхэлсэн, 70 хувьтай л явж байна.
Эх сурвалж: “Өглөөний сонин”
Сэтгэгдэл0
Цагаан Шонхорын Энхтайван 2005 онд центрпоинтын хэргээр сууж байгаад шоронгоос сулллагдсаныхаа дараахан оросын мафийнхнаас энэ аппаратыг оруулж ирсэн. Сая орчим доллараар оросын мафийнхнаас худалдаж авч монголд авчирсан байдаг. Энхтайвны тухайд оросуудтай бүр ерээд оны эхэн үеэс холбоо тогтоосон байдаг юм байна лээ. Аппарат гээд байгаа зүйл нь агаарын долгионыг ашиглаж компьютерийн програмтай холбож ажилладаг. Шинжлэх ухаан болон програм хангамжийн хамгийн сүүлийн үеийн ололт амжилтыг ашиглан бүтээсэн. Ерөнхийдөө оросын тусгай албаныхан олон жилийн уйгагүй хөдөлмөрөөр зохион бүтээсэн. Харин яаж яваад тусгай албаны энэ аппарат оросын мафийнхны гарт орсныг бүү мэд. Миний ойлгож байгаагаар оросын тусгай алба мафитайгаа хамтарч ажилладаг гэж ярилцдаг нь бараг үнэн байх аа. Тусгай алба, мафи хоёрын хооронд ямар нэгэн нууц холбоо сүлбээ байдаг болоод л энэ аппарат гэж нэрлээд байгаа төхөөрөмж эхлээд оросын мафийнхны гарт орж. Улмаар тэднээр дамжин Энхтайвны гарт ирснээс зайлахгүй. Тэрнээс биш сүүлийн үеийн техник технологийг ашигласан тоног төхөөрөмжийг мафийнхан өөрсдөө зохион бүтээх ямар ч боломжгүй шүү дээ. Гаднаас нь харахад ердийн нөүтбүүк шиг хэлбэр дүрстэй энэ аппаратыг олон улсын хил гаалиар авч гарахад ямар ч асуудал үүсэхгүй. Учир нь онгойлгож, асааж үзэж, нарийн шалгахгүй юм бол гаднаас нь харахад жирийн л нэг лап топ шиг харагддаг. Хийсэн материалын хувьд сансарын хөлөг бүтээхэд ашигладаг. Эвдэрдэггүй материалаар хийсэн тул хэдэн цаг, хэдэн өдөр ч унтраахгүйгээр тасралтгүй ажиллуулсан ямар ч эвдрэл саатал үүсэхгүй гэсэн үг. Би интернэт маш сайн ухсаны хүчинд энэ аппаратыг анх оросууд зохион бүтээсэн хэдий ч өнөөдрийн байдлаар гадаадын өндөр хөгжилтэй хэд хэдэн орны тусгай албад яг ийм аппаратыг ашигладаг байж болзошгүй тухай мэдээллийг олж уншсан. Тэр дундаа америкийн тагнуулынхан олон жил хойноос нь хөөцөлдөөд хаана байгааг нь илрүүлж чадахгүй байсан Осама Бин Ладены байгаа газрыг нь илрүүлэхдээ энэ аппаратыг ашигласан байж болзошгүй тухай мэдээллийг гадаадын нэгэн сайт дээрээс олж уншсан юм. Өөр нэг энэ аппараттай холбоотой сонирхолтой таамаглал нь 2006 онд оросын тагнуулын албанд ажиллаж байгаад чөлөөнд гарсан хурандаа цолтой хүн эхнэр хүүхдээ өөрийн гараар хөнөөгөөд. Улмаар өөрийнхөө амийг хорлосон хэрэг гарсан байдаг. Афганы дайнд оролцож, тусгай албаны нарийн нууцуудыг хариуцан ажиллаж явсан. Үхэхээс бусдыг үзсэн, сэтгэлийн тэнхээ тэвчээртэй хурандаа хүн хайртай хүмүүсээ өөрийн гараар хөнөөх болсон шалтгааныг барууны экспертүүд тайлбарлахдаа оросын тагнуулынхан миний яриад байгаа яг энэ аппаратыг ашиглан хурандаагийн сэтгэл зүйд өөрчлөлт оруулж. Улмаар галзуурлын байдалд оруулж. Хүчээр бодол санааг нь удирдан эхнэр хүүхдийг нь өөрийнх нь гараар хөнөөлгөсөн гэдэг таамаглалыг дэвшүүлсэн байдаг юм байна лээ. Мань хурандаа хэтэрхий их нууц мэддэг. Бас тэр нууцаа задлах аюул тулгарсан учраас ийм байдалд орсон тухай 2006 оны намар барууны хэвлэлүүдээр ганц нэг мэдээлэл гарсныг гаднын хэвлэл уншдаг хүмүүс сайн мэдэж байгаа. Агаарт хаа сайгүй эргэн тойрон дүүрэн долгион байдаг. Худлаа гэвэл Улаанбаатарт байгаа хүн хаа холын Эрээнд байгаа хүнтэй гар утсаар яаж ярьж болоод байдгийг тайлбарлая л даа. Ихэнх хүмүүс гар утсыг хэрэглэж мэддэгээс биш ямар зарчмаар яаж ажиллаад байдгийг нь огтоос сонирхдоггүй. Нээрээ ямар ч утас, холбоо, ямар нэгэн контакт байхгүй мөртлөө хоорондоо хэдэн мянган километрийн алсад байгаа хүмүүс яаж бие биенийхээ дууг сонсоод яриад байдаг юм бол оо. Нууц нь маш энгийн. Агаарт байдаг хүний нүдэнд үл харагдах долгион. Тэгвэл миний яриад байгаа энэ аппарат нь яг энэ долгионыг ашиглаж ажилладаг бөгөөд түүнийгээ компьютерийн програм хангамжийн хамгийн сүүлийн үеийн дэвшилтэт ололттой холбож өгсөнд энэ аппаратны нууц байгаа юм. Энэ аппаратыг дээр нэр дурдсан гадаадын тусгай албад онцгой тохиолдолд ашигладаг. Тэрнээс биш юм болгонд ашиглаад байдаггүй. Өөрөөр хэлбэл тагнуулчдын хүч хүрэхээргүй /хүний хүчээр хийх боломжгүй/ тийм онцгой тохиолдолд ашигладаг гэсэн үг. Тэгвэл Энхтайван энэ аппаратыг оруулж ирэхдээ өмнө нь монголын тагнуулд ажиллаж байгаад хууль зөрчсөний улмаас ажлаасаа халагдсан хоёрын зэрэг залууг эгнээндээ элсүүлсэн байдаг. Мань хоёрын нэг нь миний олж судалснаар орос, англи хэлтэй. Дээр нь програм хангамж, техникийн талын шаггүй мэдлэгтэй гэж байгаа. Харин нөгөөх нь мэдлэг боловсрол сайн биш боловч нөгөө залуугаараа заалгаж энэ аппаратыг ашиглаж сурсан. Одоо энэ хоёр нөхөр энэ аппаратыг нь хариуцаж ажилладаг. Үүнийхээ төлөө Энхтайвнаас хангалттай хэмжээний цалин урамшуулал авдаг. Дээр нь тусгай албанд ажиллаж байсан хүмүүс болохоороо нууцыг яаж хадгалах болон энэ аппаратаар юу хийж болох болохгүйгээ маш сайн мэддэг. Өөрөөр хэлбэл найдвартай, учраа мэддэг хүмүүс гэсэн үг л дээ. Аппаратын ажиллах зарчим маш энгийн. Гаалиар унтрааж авч орж ирээд асаангуутаа аппаратны дэргэд хамгийн ойр байгаа хүн рүү ганцхан кноп дараад долгионоор буудна. Ингэхийн тулд аппарат мэдээж хангалттай цэнэгтэй байх ёстой. Яг гар утас, цахилгаан бараа шиг тогоор ажиллана гэсэн үг. Лап топ ч бас тогоор ажилладаг шүү дээ. Харин тог гэж юу билээ. Тог бол долгион. Ийм энгийн ажиллагаатай, хэн ч гэсэн заалгаад сурахад хялбархан ажилладаг аппарат. Ингээд хамгийн ойр байгаа хүн рүүгээ долгионоор буудахад нөгөө хүн нь сүртэй ёолж гаслаад, өвдөж зовоод байх юм юу ч байхгүй. Биеийнх нь аль нэг хэсэг рүү. Тэр дундаа толгой руу нь долгионоор буудахад бага зэргийн толгой нь өвдөх түр зуурын өвдөлт мэдэгдэнэ. Ингээд толгой руу нь орсон долгионы тусламжтайгаар нөгөө хүнийхээ толгой доторх бүх мэдээллийг яг алган дээрээ ном тавиад уншиж байгаа юм шиг уншиж болно. Өөрөөр хэлбэл тэр хүний дотор ямар ч нууц үлдэхгүй гэсэн үг. Бүгдийг нь унших боломжтой. Хүний тархи их сонин зарчмаар ажилладаг. Хүн амаараа үг хэлэхийн тулд эхлээд тархины нэг хэсгээс нөгөө хэсэг рүү тухайн хэлэх гэж байгаа үгээ тэмдэгт маягаар маш хурдан дамжуулдаг юм байна. Ингээд тархины тухайн тэмдэгтийг хүлээн авсан хэсэг нь уг тэмдэгтийг үг болгож амаараа гадагшлуулдаг. Өөрөөр хэлбэл хүн үг хэлэхийнхээ өмнөх хоёроос гурван секундэд ямар үг хэлэхээ тархин дотроо маш хурдан хугацаанд бодож амждаг гэсэн үг. Харин тархины нэг хэсгээс нөгөө хэсэг рүү дамжуулж байгаа уг тэмдэгт буюу мэдээллийг энэ аппарат нь хүний тархи руу маш хүчтэй долгионыг буудаж оруулах замаар толгой дотроос нь шууд барьж авдаг гэсэн үг. Аппарат гэж нэрлээд байгаа төхөөрөмжний ажиллах зарчим нь ердөө л энэ. Зөвхөн хэлэх гэж байгаа үг төдийгүй тухайн хүний толгой дотроо бодож байгаа бүх бодлуудыг нь энэ аппаратны тусламжтайгаар тухайн хүний толгой дотроос барьж авч, замаас нь сонсох боломжтой гэсэн үг. Хэрвээ унаган англи хэлтэй гадаад хүн байх юм бол тухайн хүний толгой дотроо юу бодож байгааг шууд англи хэл дээр маш хүчтэй долгионы тусламжтайгаар сонсоно. Харин монголд авчраад монгол хүний толгой руу буудах юм бол тухайн хүний толгой дотроо юу бодож сэтгэж байгаа нь аппаратыг хариуцаж ажиллуулж байгаа хүнд шууд монгол хэлээр сонсогдоод эхэлнэ гэсэн үг. Ийм болохоор энэ аппаратаар дэлхийн ямар ч хэлтэй ямар ч үндэстний хүний бодлыг тухайн эх хэл дээр нь толгой дотроос нь шууд сонсож мэдэх боломжтой. Ганцхан аппаратыг ажиллуулж, тухайн хүний бодлыг сонсож байгаа хүн нь тэр хүний төрөлх хэлийг мэддэг байх шаардлагатай гэсэн үг. Энхтайван 2005 оноос хойш аппаратаа ямар зорилгоор ашигласан бэ гэвэл хамгийн нэгдүгээрт монголын улс төр, бизнест нөлөө бүхий бүх хүмүүсийн толгой доторх бодол. Нарийн нандин нууцуудыг нь уншиж, судалсан байдаг. Монгол жижигхэн. Улаанбаатар хот бүр жижигхэн. Монголын бүх томчууд нийслэл хотод амьдардаг нь монголын улс төр, бизнесийн томчуудын бодлыг хэдхэн сарын дотор хялбархан уншиж мэдэх боломжийг Энхтайванд олгосон хэрэг. Аппаратыг оруулж ирээд хамгийн анх буудсан хүн нь олны танил нэг улс төрчийн байгаа газар нь очиход аппаратын дэлгэцэн дээр тэр хоёр хүний хоёулангийнх нь дүрс харагдана. Энэ бүхнийг аппаратнаас ялгаруулж байгаа маш хүчтэй долгион толгой руугаа буудуулсан нөгөө хүний бодлыг нь уншихаас гадна бие махбодыг нь дэлгэцэн дээр дүрс хэлбэрээр харуулж байгаагаар тайлбарлаж болно. Өөрөөр хэлбэл энэ аппарат нь зөвхөн долгионоор буудаж сонсох биш. Давхар тэр хүнийхээ болон тэр хүний эргэн тойронд байгаа хүмүүсийн дүрсийг хардаг гэсэн үг юм. Ингээд аппаратыг монгол улсын хилээр оруулж ирээд хамгийн анх толгой руу нь долгионоор буудсан хүнээрээ дамжаад өөр олон хүнийг долгионоор буудах замаар монголын олон арван улс төрчид, бизнесмэнүүд. Цаашлаад хүчний байгууллагын дарга, ажилтнууд. Олны танил урлаг спортын одууд. Жирийн иргэд гээд ердөө хэдхэн жилийн дотор маш олон хүний бодол санаа. Толгойн доторх бодол, мэдээллүүдийг нь судалж амжсан байдаг. Эдний дотор үе үеийн төрийн өндөрлөгүүд болох ерөнхий сайдууд, ерөнхийлөгчид. Улсын их хурлын гишүүд гээд олон хүн хамрагдаж байгаа юм. Монгол жижигхэн. Тэр дундаа нийслэл Улаанбаатар хотод бүх зүйл нэг дороо төвлөрсөн байдаг нь аппаратны эздэд бүр ч сайхан аятай таатай боломж олгож өгсөн хэрэг. Одоо гол нууц руугаа оръё. Аппаратаараа Энхтайван болон түүний хоёр туслах нь /өмнө нь тагнуулд ажиллаж байгаад халагдсан/ зүгээр нэг нэр бүхий хүмүүсийн бодлыг уншаад. Юу хийж байгааг нь хараад суугаад байсангүй. Компьютерийн програмыг долгионтой холбож ажилладаг энэ төхөөрөмж нь зүгээр нэг сонсоод, хараад суух биш. Түүнийгээ бичиж, хадгалж авдаг өөр нэг давуу талтай төхөөрөмж юм. Хэдхэн жилийн дотор олны танил, нэр нөлөөтэй олон ч хүний порно бичлэг Энхтайвны гарт ийм маягаар орж ирсний заримыг нь Энхтайван тэдгээр хүмүүсийг дарамтлахдаа ашигласан байхыг үгүйсгэхгүй юм. Хоёр дахь нэмэлт мэдээлэл бол Энхтайван энэ аппаратаа оруулж ирснийхээ дараа монголын тагнуулд ажилладаг өндөр албан тушаалын хүнд аппаратаа өөрийн биеэр харуулсан байдаг. Цаад хүн нь Энхтайвантай бүр ерээд оны үеэс холбоотой ажилладаг бизнесийн түншүүд. Энхтайвныг олон жил хамгаалж, өмгөөлж ирсэн хүн. Одоо бүр илүү ноцтой мэдээлэл бичиж үлдээх гэж байна. Аппаратаар зөвхөн олны танил хүмүүсийг судлаад суусангүй. Бэлгийн гаж донтнууд болон гэр бүлгүй ганц бие залуусыг. Бас биеэ үнэлдэг янхан охидуудыг идэвхтэй судалсан байдаг. Учир нь Энхтайван энэ аппаратаараа зөвхөн монголын томчуудын тухай мэдээлэл цуглуулах зорилго тавьсангүй. Нэгэнт маш өндөр үнээр оруулж ирсэн аппарат болохоор шархаа буцааж нөхөх. Цаашлаад их хэмжээний ашиг орлого олох зорилгыг тавьсан. Хүмүүс бид мэдэхгүй болохоос биш монголд бэлгийн гаж донтнууд цөөнгүй байдаг. Гар хангалга хийдгээс эхлээд есөн жорын гаж аргаар таашаал авагсад байдаг. Тэгвэл эдгээр нөхдүүдийн гаж секс хийж /гар хангалга хийх зэргээр/ байгаа бичлэгийг нь долгионоор буудах замаар бичиж авчээ. Ингээд оросын мафийн холбоотнуудаараа дамжуулаад Энхтайван гадаадын гаж донтон, мөнгөлөг баячуудыг идэвхтэй эрж сурвалжилсан байдаг. Учир нь гадаадын мөнгөлөг баячууд дотор энгийн сексээс таашаал авдаггүй. Заавал бусдын секс хийж байгаа, гар хангалга хийж байгаа элдэв янзын бичлэг үзэж байж таашаал авсан болдог гаж нөхдүүд нэг бус байдаг. Энхтайван болон оросын мафийнхан яг ийм гаж донтой. Тэгээд тэр гаж донгоо хангахын тулд бусдын гажиг секс хийж байгаа бичлэгэнд хэдэн мянган доллар төлөхөөс ч буцахгүй баячуудыг ОХУ болон европ, азийн хэд хэдэн улс орноос идэвхтэй хайж сурагласны хүчинд олж холбоо тогтоосон байна. Ингээд нөгөө бичлэгүүдээ өндөр үнээр зарж эхэлжээ. Зөвхөн манай монголын бэлгийн гаж донтнууд төдийгүй саун массажны биеэ үнэлдэг янхан охидуудын клиентүүдтэйгээ хэрхэн секс хийж байгаа болон гэр бүлгүй ганц бие бөгөөд шоучин, замбараагүй бэлгийн амьдралтай залуусын секс бичлэгийг нэлээд хэдэн жилийн хугацаанд гадаадын гаж донтой баячуудад зарж их хэмжээний ашиг орлогыг олсон. Ашгаа Энхтайван оросын мафийнхантай хуваалцахаас гадна аппарат ажиллуулдаг хоёр залуудаа хувь өгдөг. Мөн ашгийнхаа багагүй хувийг өөрийг нь хамгаалдаг тагнуулын өндөр албан тушаалын том цолтой даргад өгдөг. Ашиг нь тав арван мянган доллараар тогтохгүй. Миний олж судалснаар монголын гаж донтнууд болон янхан эмэгтэйчүүд, шоучин залуусын удаа дараагийн бичлэгүүдээр Энхтайван тагнуулын том цолтой дарга хоёр зургаан оронтой америк доллараар хэмжигдэх хэмжээний мөнгийг сүүлийн хэдэн жилийн дотор олсон гэх мэдээлэл байна. Дээр нь худалддаггүй болохоос биш монголын олны танил бүх хүмүүсийн секс бичлэгүүд бий. Эдний дотор улс төрчид, бизнесмэнүүд, тамирчид, бөхчүүд, миссүүд, загвар өмсөгчид, цагдаа хүчний байгууллагын өндөр албан тушаалын томчууд орно.