Наадам сайхан боллоо гэлцэж байна. Тэр дотор бөх сонирхолтой ёстой таавар, төсөөлөл талаар болж өнгөрлөө гэх. Энэ нь хэн нэгнийг түрүүлнэ. Гэхдээ тэр, тэр тун дээгүүр барилдана гэж сэтгэлдээ "барилдуулж" байсан бөхийн хорхойтны үг байх. Яахав бөх сайхан боллоо гэж хэлж ч болох. Шинэ аварга төрлөө. Үнэндээ улсын арслан Н.Батсуурь энэ удаа өөгүй тэгшхэн барилдаж баяр наадмын манлай бөх болж Увс нутгийнхан түүгээр бахархав. Тэгэхээс ч аргагүй л дээ. Зарим нь дахиад л Увсын бөх түрүүлчихлээ гэж халаглах аястай байх юм. Увсаас олон түрүү авдагт атаархсан ч юм шиг. Энэ байдал ер нь хэрэггүй л дээ. Н.Батсуурь тун сайхан барилдаж аварга цолтон боллоо. Түүнд баяр хүргэхээс яах юм. Харин ундууцах нэгэн байгаа бол тэр Ч.Санжаадамбадаа л уураа гарга. Аварга хүн байж хэнтэй ч халирангуй зууралдсан барилдаан хийж удаад байгаа бие чац, бяраа зөв зарцуулж чадахгүй байсан. Түүнийг аз нь түшиж л үзүүрт хүргэсэн биз гэж бодогдоно. Уг нь овсгоотойхон барилдсан бол одоо даян аварга гээд ханхалзаж явах байсан даа тэр.
Улсын баяр наадмын дэнж арай өөр байдаг гэдгийг Ховдын харцага О.Хангай, Б.Бат-Өлзий нар мэдэрсэн болов уу. Заал танхимын барилдаанд сүүлийн үед тэд түрүүлчихээд л байсан. Бас улсын арслан П.Бүрэнтөгс гэж нэг увайгүй муу барилдсан нөхөр бий. Түүнийг энэ жил түрүүлнэ ээ гэж олон хүн харж байсан даа. Наадмын өм гэж бас нэг юм байна аа даа. Энэ талаас нь харвал Ч.Санжаадамба мэтийн бөхөд дахиад ийм боломж олдоо ч уу, үгүй ч үү мэдэхгүй. Энэ тухай яриаг орхиж наадмын бөхийн сүр сүлдийг гутаадаг нөгөө гайхал начны найрааны тухайд нууц юм шиг мөртлөө ил болсон явдлыг жаахан хөндөе гэж бодлоо.
Жил жилийн наадмын жишгээр есөн хүн начны давааг гэтэллээ шүү дээ. Зарим нь бахархмаар сайхан давж харагдсан. Булганы Д.Амаржаргал, Баянхонгорын Н.Золбоо, Говь- Алтайн З.Бямба-Очир, Завханы Т.Бэгзсүрэн, Баянхонгорын Д.Цэрэнтоггох гээд хүчтэй бяртайгаар учраагаа илүүрхэн давж байсныг бөхийн хорхойтнууд хэлцэж дуусахгүй л байх шиг. Үүнтэй зэрэгцээд найрааны тухай яриа их л байна. Аварга хүн цолондоо хүрч барилдахгүй болохтойгоо зэрэг л "мөнгөөр унаж өгдөг" бөх болдог юм байна гэх. Тэр ч үнэн юмаа даа гэдэг нь энэ наадмаар дахин батлагдлаа. Сүрхий найраа гурвын даваанаас хийгдсэн жишээг хүмүүс ярьж байх юм. Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын харьяат аймгийн арслан Б.Батжаргалын хийсэн найраа тоонд муухан хүн толгой эргэм санагдав. Тэр өөрөө тав давах хаалганы бариулыг залуу бөх Г.Алтанбаганад эхлээд атгуулж. Тэрэнд гурвын даваанд унаж өгөх хүн нь аварга О.Балжинням байж. Тэгснээр дөрвийн даваанд дархан аварга Г.Өсөхбаярт Г.Алтанбагана нөгөө бариулаа тавиад сөхөрч өгдөг. Начны даваанд нь улсын харцага Т. Баасанхүү саад болохгүйгээр тохирсон биз. Ингэхээр тавын даваанд хэлцсэн ёсоор дархан аварга Б.Батжаргалыг авч таарсан. Тэгээд унаж өгч баярлуулсан юм гэнэ дээ. Энэ мөн ухаалаг гаргалгаатай найраа аж. Б.Батжаргал начин болсныхоо хариуд даруй дөрөв, таван хүнд "төлөөс өгсөн" болж таарч байна. Ингээд бодхул начны найраа 400 саяд хүрсэн гэх барим тавин яриа оргүй ч биш бололтойдог. Телевизээр ч тэгж л ярьсан шүү дээ. Найраа ийм нарийн "технологи"-той байдаг гэдгийг энэ жишээ мэдрүүллээ. Улсын заан Б.Батмөнхийг арай найраа хийх болоогүй гэж бодсон худлаа юмаа гэж бөхийн хорхойтон нөхөр гайхан хэлж байхыг анзаарлаа. Гэхдээ давааг биш унахыг үнэлдэг болсон цаг юм даа. Улсын заан М.Өсехбаярын аз таарч. Ямар аз юм бэ гэвэл тавын даваанд нутгийн дүү аймгийн арслан Д.Амаржаргалыг авах тохироотой байтал урдуур нь цолныхоо эрэмбээр Б.Гончигдамба гарьд ороод авчихаж. Тэгээд заан, аймгийн арслан хоёрт хоёуланд аз таарсан гэж болох. М.Өсөхбаяр аймгийн арслан өөр нэгнийг авч "үнэтэй унах" боломж олдсон нэг аз. Тэгвэл Д .Амаржаргал гарьд Б.Гончигдамбыг гэнэхэн хийж шороодуулсан "үнэлээгүй даваа" авсан хоёр дахь аз байлаа. Төөрөх шахсан аз төрлөө олсон жишээ ийм. За больё. Т Наадам гэхээр бөхчүүдийн найрааны тухай энэ мэт яриа дүүрэн байх болж. Бөхийн үнэ цэнийг муутгаж байгаа юм найраа гэж ярих н ч зогсоох хүч гэж алга юмсан уу. Бөхийн холбоод хэрэлдээд л бөхчүүд араар нь найралцаад л... Ийм л байна даа.
Ц.Жамбалсүрэн
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин
Сэтгэгдэл0
Muu ner husavch arilahgui gej Batsuuri gedeg nuhur es surthuungui buh chuu dee hedch turuullee geed humuusiin hair hundetgeliig huleej chadahgui tsagdaa zodsonoo olon niitees uuchilalt guih estoi
Ганц нэг шанаа байх шдээ, юун сүртэй юм ккк
Энэ жилийн хамгийн олны хүслийг дагасан зүйл бол Сүхбаатарын гарьд болсон Мөнгөөгийн барилдаан байсан Түүнийг яагаад дурьдсангүй бэ
Үндэсний бөхийг заавал харлуулах билээ гэж бөхчүүдийг гутааж,заавал найраа байлгах гэж зүтгэх нь баянмөнх тэргүүтэй увс нохдын үйлдэл гэж харагдах болоод байна.Хараалч баянмөнхийн бумбаяр заанаас эхлээд бууж өгч начин болгосон хэдийгээ яах гэж байгаа юм.Тийм их найраа байгаа юм бол нэг дэвжээний батсуурьтаа бууж өгсөн жаргалбаярыгаа огт ярихгүй,өнгөрсөн жил бат-оршиход бууж өгсөн С.Мөнхбат аваргын найрааны тухай ярьдаггүй нь яаж байгаа юм.Энэ зөвхөн нэг талыг барьсан туйлширсан үзэл бодол ариун явдал уу. Битгий бусдыг харлуулж өөрсдийнхөө бузрыг далдал. Ярьвал бүгдийг нь ярь.Увс хүмүүс ийм арчаагүй новшийн зантай болохоор бүх монголчуудын хараалыг идэж яваа шүү дээ.Жаахан юм үзсэн юм шиг нүнжигтэй байцгаагаач.Тувт өлөн нүдлээд явцгаах юм.нямдорж,дорлигжав,алтанхуяг,хүрэлбаатар,чойжилсүрэн гээд увс хүмүүсийн хулгайлсан нь ихэдсэнээс багадаагүй шүү.
ТАНЫ ҮЗЭН ЯДАЛТ ЯГ ХАЛХ Ч БИШ,ЦААШЛААД ТӨВ ХАЛХ, БҮҮР ДОТРОО ШАВЬ ТАВ ГЭЖ ЦЭЭЖЭЭ ДЭЛДДЭГ БАЙСАН МӨНХБАТ АВАРГЫГ САНАГДУУЛЖ БАЙНА.ХОЁР ҮГНИЙ НЭГ НЬ ПИЗДА МӨНХБАТ ЖАЛГАНЫ НАЦИСТЫГ ЭРДЭНЭБАТ НАЙЗЫНХ НЬ БӨГСИЙГ НЬ ДОЛООЖ ДУУЛДАГААР "БАДМААНЯМБУУ ААВТАЙ БАТЭРДЭНЭ МАНЛАЙ АВАРГА" ДАГАСНЫ ХҮЧИНД НААДАМД Л 5-6 УНАСАН Ч ХОР НАЙРААГААР ДАВАН ЖААХАН ӨНДӨР АВСАН Л ДАА ЗАЙЛУУЛ.МӨНХБАТЫН ХОР НАЙРАА БАЙГААГҮЙ БОЛ "ЖИНХЭНЭ ХАЛХ" ГЭЖ ПЭЭДИЙДЭГ БАТЭРДЭНЭ ХЭД ДАВАХ БАЙСАН БОЛ?
Энэ хүнийг шалгуулая
Жамбалсүрэн нэг муу далд явуулга хийх гээд чааваас даа!!! Ингэж алцганаж байхын оронд ацаа маажаад хэвтэж бай заа. Батжаргал найраа ккк өөр зохиох ҮЛГЭР чамд алга уу эргүү минь!!! Хуцаж улилгүй далдар. Увсын баасанхүү Өсөхөө аваргын заавраар Батжаргалд унаж өглөө юу ???? эргүү минь ээээ!!!!
увс хятад 2т эзлэгдсэн хшшpхий монгол минь
Их Орос үндэстний нацизм танаас үнэртэж байна.
Наадах шоудах хоёр юуны ялгаа байна. Дайн хийх гэж байгаа юм шиг үнэн тулалдахгүй нь мэдээж. Олон хүнийг баясгах наадмын бөх, жүжигчин хоёр адилхан.
Монголчууд минь эвтэй байгаачээ. Өвөр Монгол, Буриад, Тувагаа бид чинь алдаад жижгэрчихсэн ард түмэн шүүдээ. Энэ интернет дүүрэн хужаа, оросууд монгол хүн болж биднийг хагалаад байна.
Монгол жижгэрч байгаа нь халхуудын тулга тойрсон аминч үзэл жалгархаг зангаас болж ирсэн юм.Монгол угсаатнуудыг соронз адил татахын оронд үргэлж өөрөөсөө хөөж холдуулж байсан шүү дээ.Монгол гэж ярихгүй, дандаа халх гэж ярина.Галхын дэвжээнд галх хүн л ноёрхох ёстой(Б.Батэрдэнэ)гэж л үздэг биз дээ.Худлаа яриад байна уу. Тйимээс халхын дэвжээнд нь барилдаж хараалгаж байхаа болих хэрэгтэй.Эд нар бол асар жаахан тулга тойрсон бодолтой улсуудаа.
анжаадамба хэдэн юм авч өрөө дарж дэ цол яахав
Найраа хийсэн бол тэр л биз дээ. 2011 онд Пүрэвжав Одбаярт 200 саяар. Доржсамбуу Сумьяад 160 саяар бууж өгч начин болгож байлаа. Ингэж говиос 2 начин төрж байсан юм шүү.
Өмнөговийн арслан Дарханбат сайхан найраа хийж начин цолыг түүртэлгүй авсандаа гэж
Erhembayr avarga sur suldee ugui hiilee dee. omnogoviin aldartai ah duu nariin huligaan mafi maygiin garuudiin negt unaj ogoh gj dee. hulgai luivaraar, surduuleg shantaajaar suuliin heden jil omnogovid dandaa ul buteh humuus bayjsan. t
Дүрвэд Жамбалсүрэн нэг муу далд явуулга хийх гээд чааваас даа!!! Ингэж алцганаж байхын оронд ацаа маажаад хэвтэж бай заа. Батжаргал найраа ккк өөр зохиох ҮЛГЭР чамд алга уу эргүү минь!!! Хуцаж улилгүй далдар. Увсын баасанхүү Өсөхөө аваргын заавраар Батжаргалд унаж өглөө юу ???? эргүү минь ээээ!!!!
Dахиад л дөрвөд, Миний мэдэх дөрвөд Ц.Жамбалсүрэн гээд их бичдэг ч бөх судлаач биш, ийм анализ хийхээргүй, хардаг ганц бөх нь Бүрэнтөгс. Уваагүй гэж хэнийг ч хэлэхээргүй л хүн.Өөр бас нэгэн "далд явуулгатай" Ц.Ж гэж байдаг юм болов уу?
Батсуурь 1 тэрбумаар аварга болсон гэнэ билээ
Монгол улсыг халх гэдэг нь манай цус нэгт ахан дүүсийн тодорхойлолт болохоос халхуудын өөртөө өгсөн тодорхойлолт биш.Өвөрмонголд очиход тэд маань биднийг ерөөөсөө монгол гэхгүй ,халхаар сонин юу байна гэж л ярьдаг.Халхад байхад тэгж байлаа, ингэж байлаа гэхчлэн хуучилдаг.Энэ тэдний буруу биш.Учир нь тэд өөрсдөө монгол юм чинь монголоор юу байна гэлтэй нь биш,өөрсдийгөө монгол гэж бат итгэдэг тул тэгж ярьдаг нь аргагүй юм билээ.Үүнд манай дөрвөдүүд атаархаад үхчих гээд байдаг юм.Хэрвээ манай дөрвөдүүд Илид байсан бол өвөрмонголчууд ч, халхууд ч,буриадууд ч тэднийг ойрдууд гэх байсан.Даанч халхын харьяанд байгаа болохоос яалт ч үгүй халх гэсэн нэрээр нэрлэгдээд яваа юм.Яалтай ч билээ.Монгол улсыг ахан дүүс маань хэзээ ч дөрвөдөөр сонин юу байн гэж ярихгүй.Энэ бол баттай.Тэгэхээр ингэж гасалж байдгаа больчих хэрэгтэй.Энэ бол Монгол улсад дөрвөдүүд байхгүй гэсэн үг огт биш юм.Монголд дөрвөдөөр тогтохгүй буриад,үзэмчин,захчин,өөлд,хасаг,хотон,барга,дархад,урианхай бүгд байна.
Халх гэдэг гайхалтай сонсголонтой үг шүү. Халхлан хамгаалах гэсэн үгнээс гаралтай. Бид та нарыгаа, Монголчуудаа муу муухай бүхнээс ХАЛХЛАХ болно. ХАЛХ МОНГОЛ!! бахархахгүй байхын арга үгүй!!
Өвөр монголд халхын нэг хэсэг бий.
Гурван нүүдлийн цаадахыг харахгүй хагаралдаад л бай үхэр монголчууд аа хохь нь. Би хятад хүн байна ха ха ха
Shaldan jorlon uzhee boliod udaj bna.
Муухайг хайсан муу хүний олиггүй хардлага
Муухайг хайсан муу хүний олиггүй хардлага
Архичин Мөнхбат аваргын Монголчуудын дунд шидсэн жалга довны хэрүүлийн алим хол явсан хөнөөлтэй.Түүний барилдаж доктор болоод бүүр Ерөнхийлөгчид нэр дэвшдэг Батэрдэнэ шавь нь МАН-н нөлөө бүхий мафи байхад Монголчуудыг нэг үндэстэн байлгахгүй,Хэнтийн зоон дээрхи Орос сонирхол Монгол Төрд байна.Монголчуудыг бас л хагалж хэрэлдүүлдэг Орос Женко гэхэд Ерөнхийлөгч шүү дээ.
Малаа Мөнхбат аварга тэнгэрт явчихаад байхад хүртэл Хар Баянаа чинь баахан залуучуудтай хэрүүл хийсээр байгаа биз дээ. Мөөеө аварга сүүлийн хэдэн жил бие тааруу ийм маргаан огт оролцоогүй Бөхийн өргөөг булаалдаж байгаа бөхчүүдийн алинд ч Мөөеө аварга хамаагүй шүү Хар Баян гэж царай шигэ эхар дотортой Увс пизда чинь нэгийг үхүүлчихээд өөр бусдыг нь бас үүхээлэх гээд хэрүүл хараал хийж явна энэ жамбалёүрэн ч гэнэ үү харваас бичиж байгаа нь увс пизда байна. Санжаадамба мэтийн ч гэх шиг
Үзэхээ л больчихгүй юу даа. Тийм болхи жүжиг үзсэнээс дуурь, драм үзвэл дээр! Ядаж үлдэцтэй.