sonin.mn
Сэтгэгдэл (0)

 Ардчилал, хүний эрх, эрх чөлөө, авлигагүй шударга нийгмийн тухай “бөөс ний” үлгэр шиг ярьдаг Ардчилсан намын дэвшүүлсэн З.Энхболд “Тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх үүрэг ногдлоо...” гэсэн үгээр Үндсэн хууль болон Монгол Улсын бусад хуулийг уландаа гишгэх эрхгүй.
Ардчилсан намыг муйхар улстөрчидтэй ардчилалгүй улстөрийн хүчин болохыг З.Энхболд УИХ-ын даргын тамаг авснаараа тунхаглав. Монгол Ардын Намын 30 шахам суудалд саналаа өгсөн сонгогчдын эрхийг үл хайхарснаараа хүний эрх, эрх чөлөөний тухай худал чалчдаг болохоо Ардчилсан нам батлав.
Авлигачдын “загалмайлсан эцэг” хэмээн шонд өлгөхөөр олс бэлдсэн Н.Энхбаяртайгаа хамтарч, бөөлжсөө буцааж долоон Засгийн газар байгуулахаар яарснаараа авлигатай тэмцэхгүй, шударга бус нам болохоо илчлэв.


Хамгийн гол нь, тулгамдсан асуудал олон ч энэ үг Ардчилсан намынхны хууль зөрчих шалтгаан байж болохгүй. Парламентын засаглалтай орны сонгуулийн ялалт буюу олонхи цөөнх, төрийн эрх баригч болон тэднийг сөрөгчдийн ялгаа зааг гэгч нь хэд гуравхан суудлаар дүгнэгддэггүй юм.
Тэртэй, тэргүй Ардчилсан намын санал авсан суудлын тоо 39 хүрээгүй. Монгол Ардын Намын санал авсан суудлын тоо ч Ардчилсан намын олонхид хүрээгүй тооноос бас хол зөрүүгүй.


Ийм тохиолдлыг дэлхийн жишгээр бол гурав, дөрвийн тоогоор тоолох биш харьцангуйгаар үнэлдэг. Тэр хувилсан, харьцангуй үнэлгээгээр бол өнөө жилийн сонгуулийн дүнд олонхийн тухай яриа байхгүй. Чухамдаа Монгол Ардын Нам, Ардчилсан нам хоёр ижил, тэнцүү суудал авсан.


Уг нь хамгийн муу хувилбараар бодоход Монгол Ардын Нам олонхи болох эрхийн босго болж байгаа 39 суудал авдаггүй юмаа гэхэд ямар ч л байсан Ардчилсан намаас гурав, дөрвөн суудлаар илүү буюу 36, 37 гишүүнтэй байх ёстойг автомат машин хулгайлсан. Тэр автомат машин Ардчилсан намынх юм.
Гэсэн ч Монгол Ардын Нам хэзээд хүлээцтэй, тулхтай байдгаараа саналын хуудсыг гараар тоолуулах ёстой байсан хэд, хэдэн тойргийн тухай дуугаралгүй орхиж, илтэд ялчихсан тойргоо дахин хууль, хүчнийхээр хянуулах Ардчилсан намын аяглалыг тэвчин байж тангараг өргөн, шинэ УИХ-ыг хөдөлгөсөн. Хулгайлж гаршаад амташсан Ардчилсан нам өнөөдөр Үндсэн хууль зөрчиж, УИХ-ын дарга баталлаа.


Ардчилсан намын өнөөдрийн үйлдлүүд улс, эх орны тогтвортой хөгжлийн төлөө яарсандаа хийж байгаа алхам гэж харагдахгүй байна. УИХын тал хувийн суудал авсан, Монгол Улсын бүх цаг үеийн түүхийг бүтээсэн, хүнд хэцүү цагийг бодлого, чадвараараа даван туулсан Монгол Ардын Намыг Бага хурлаа хийж байх үеэр хулгайч нохой шиг эзгүйчилж, чуулган хуралдуулан даргаа баталлаа.


Энэ эх захгүй, гаж үйлдлийн ял зэм, гэм буруу нь тэдний намын хэдэн лидерт мэдээж тусахгүй нь харамсалтай. Хор, горыг нь хожмоо дахиад Монголын ард түмэн амсана. Учир нь, Ардчилсан нам 1996-2000 онд дөрвөн Засгийн газар “хоолонд оруулсан” шигээ одоо найман ч Засгийн газар “хооллож” чадахаар ёс зүй, хүсэл шуналтайгаа илэрхийлж байна. Шүлсээ гүд гүдхийлгэн залгилаад яарч байна.


   Ирэх дөрвөн жилд “Шударга ёс” эвсэлтэй тогтвортой Засгийн газраа хадгална гэсэн тунхаг бол Ерөнхийлөгчийн сонгууль өнгөртөл Н.Энхбаяраар тоглох ноорог цаас. Үүнийг “Шударга ёс” эвслийн нүүр, магнайд яваа Ч.Улаан, Д.Тэрбишдагва нар мэдэж байгаа ч итгэхийг хүсэхгүй байна. Яг чанартаа тэдэнд ирсэн Н.Энхбаярын амь нас, улстөр биш хувийн улстөрийн зам налдаа үлдсэн ганцхан тасалбар болсон дөрвөн жилийн хугацаанд эвтэйхэн байгаад арилах хүсэл бий.
Иймэрхүү ашиг сонирхолтой улстөрийн хог, шааруудыг Ардчилсан нам яаж л бол яаж тонгороод энэ парламентын жилүүдэд найм биш гэхэд лав өмнөх дөрвөөсөө илүү ядаж зургаан Засгийн газар “хооллоод” гаргалгүй хаачихав. Ардчилал халхавчтай ангуучдын хөлд чирэгдсэн ард түмний амьдралын доройтол, эдийн засаг нийгмийн задрал сарнилыг даван туулж, тогтвортой хөгжил, өсөлттэй эдийн засаг, хүний хөгжлийн нийгмийн баттай үндсийг хөгжүүлэхийн төлөө Монгол Ардын Нам өнгөрсөн 12 жилийг зарцуулсан юм. “Ухаан дагаж тэвчээр. Тэвчээр дагаж жаргал” хэмээдэг монголчуудын үгийн эсрэгээр мулгуу, тэвчээргүй Ардчилсан намынхны тарьж ургуулсан зовлон зүдгүүрийг ард түмэн нуруундаа үүрдэг нь л түүхийн үнэн.


Гишүүн болон тангараг өргөгсдийн хамгийн ахмад нь УИХ-ын даргаа батлах хурлыг удирдах ёстойг Үндсэн хуульд заасан. Тэр ахмад настан татгалзвал дараагийн ахмад настнаар чуулганыг удирдуулна гэсэн хуулийн заалт байхгүй. Гэтэл Ардчилсан намынхан Д.Дэмбэрэлийг биш бол Р.Гончигдоржоороо ч хурал удирдуулна хэмээн ярих болсонд нь арай л итгэхгүй, тоглоом шоглоом гэж бодож явсан юмсан.
Төдөлгүй, юм үзээгүйгээрээ Л.Цог хурал удирдан, ичгүүр сонжуургүйгээрээ З.Энхболд УИХ-ын даргын тамаг гардав. Үгүй мөн их дур хүсэл ээ. 76 гишүүн байх ёстой УИХ-ын хүчин төгөлдөр 30 шахам суудалгүйгээр УИХ-ын дарга гэсэн нэр зүүхээсээ З.Энхболд ичсэнгүй. Үеэ өнгөрөөсөн Л.Цог ч яахав, 20 минут ч болов УИХ-ын даргын суудалд сандайлахыг бүх насаараа мөрөөдөж явсантай мөрийцсөн ч алдахгүй.


Ядахад “ардчилсан” Ерөнхийлөгч хүртэл З.Энхболдтой юун яаруу, сандруу уулзаж, хөл цөөрцөг болох юм бэ дээ. Үндсэн хуулийг зөрчиж буйг хөхиүлэн дэмжсэн Ц.Элбэгдорж Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн дарга, Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагчын үүргээ нэг муу намын даргын ажлаар сольж ард түмэн, сонгогч олныг доромжлов.
УИХ-ын ээлжит сонгуулийн 76 суудлаас 30 шахам суудалд Монгол Ардын Намыг сонгосон ард түмний төлөөлөлгүйгээр УИХ-ын шинэ даргыг сонгон дур зоргоороо “айл гэр болон тоглохыг” сайшаан, хэвийн үзэгдэл мэтээр өрнүүлэн хөгжөөх Ц.Элбэгдорж үндэсний эв нэгдлийн бэлэг тэмдэг бус үндэсний эв нэгдлийг бусниулагч байлаа.
Улстөр бол увайгүйдэлт. Гэхдээ ямартай ч, сүүлийн 12 жилийн хугацаанд тэрхүү увайгүйтлийн өрнөлд үүрэг гүйцэтгэгчдийн дийлэнх олонхи нь Монгол Ардын Намын сэтгэл, зүтгэлтэй хүмүүс байсан болохоор Монгол Улс өнөөдөр эдийн засгийн өсөлтийн, хөгжлийн торгон заагт ирсэн юм.
   2004 оноос хойш үргэлж ард түмэнд гологдож, үзэн ядагдсан Ардчилсан нам 2012 оны зургадугаар сарын 28-ныг хүртэл Монгол Ардын Намын урилгаар эвслийн Засгийн газарт толгой дээгүүр “амьдарсан”.
Тэр нам өнөө жил олдож байгаа сүүлчийн боломжоо ганц хоног ч хий үрэлгүй ашиглахын тулд Монгол Ардын Намын нэр дэвшигчдийг сонгосон ард түмний тал хувийг Монгол Улсын иргэн гэж тоолгүй дур зоргоороо аашилж байна. Үүгээр тогтохгүй УИХ-ын дарга томилогдсоноос хойш 24 цагийн дотор намуудын бүлэг байгуулагдах учиртай хуулийг мөрдүүлнэ хэмээн Монгол Ардын Намыг УИХ-д бүлэггүй болгоно гэж ч үзэх санаатай гэнэ.


Авлигатай тэмцэх газрын даргыг загасны уурга авсан хэмээн аж ахуйн тооцоо хийж хэрэлддэг нэг муу жижиг гарын улстөрч З.Энхболд ямар замаар, хэний гараас УИХын даргын тамаг авч буйгаа ч ойлгохгүй яваа. Тиймээс ичихийн тухай түүнтэй яриад ч хэрэггүй.


   Гудамжны улстөрч Г.Уянга хүртэл “Д.Дэмбэрэл дарга болон Монгол Ардын Намыг эзгүйд УИХ-ын даргаа батлах нь зөв үү...” гэжээ. Засгийн газарт нь хамтрах эвслийн гишүүн хүртэл хуулийг гууль болгож буйг нь мэдэж байхад Н.Алтанхуяг, Р.Гончигдорж нар хүч хэрэглэн Монголын төрөөр тоглож байна.


Энэ “сохор” хоёр үл бүтэх нөхөд тэргүүтнээр урд, хойноо хамгаалалт болгон гупертэй машин унах гэсэн З.Энхболд гэдэг хүү хэтэрхий яарч байна. УИХ-ын даргын ширээнээс модон алх тогших гэж яарсан шигээ тэр удахгүй даарахвий.

Б.ЭСЭН

Эх сурвалж: unen.mn