sonin.mn
Сэтгэгдэл (37)

АН-ын ХЭГ-ын дарга Н.Лхагвадоржтой ярилцлаа.


Хоёр хуваагдчихсан байсан Ардчилсан Нам нэгдээд нэг жил гаруй хугацаа өнгөрлөө. Таны хувьд АН-ын ХЭГ-ын даргаар томилогдож ажиллаж байна. Энэ хугацаанд ямар ажлуудыг амжуулав?


Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд АН бутарсан байсан намаа нэгтгэлээ. 2024 оны сонгуулийн жилд бүтэн болж, АН нэгдэж, нэг малгайн дор, зорилгынхоо төлөө эвлэсэн жил байлаа. Монгол Улсын Дээд шүүхийн нийт шүүгчдийн хуралдаанаар Лу.Гантөмөр АН-ын даргаар албан ёсоор намын гэрчилгээн дээр бүртгэгдэж, С.Зориг агсны мэндэлсэн өдөр буюу 2023 оны 4-р сарын 20-ны өдөр тамгаа гардаж авсан. Үүнээс хойш АН-ын үндсэн бүтцээ бүрдүүлэхийн төлөө, 15 дэд даргаа 1980, 1990-ээд оны залуучуудаар багаа бүрдүүлж, Тэргүүн дэд дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн даргаа томилж, бүтцийн хувьд бүрэн болж, анхан болон дунд шатны нийт дарга нар маань сонгуулиа амжилттай хийж, бүтцийн хүрээнд бүтэн нам боллоо. Үүнээс гадна нэг жилийн хугацаанд 21 аймгаа хамарсан томоохон арга хэмжээг долоон удаа хийлээ. Нийт иргэдтэйгээ, гишүүд дэмжигчидтэйгээ уулзах ажлыг нэг жилийн хугацаанд хийлээ. Энэ үеэрх уулзалтуудаас дүгнэхэд Монгол Улс маань өрийн дарамтгүй байхыг хүсч байна. Бизнес эрхлэгчид маань төрийн дарамтгүй байхыг хүсч байна. Хамгийн гол нь Монгол эх орон маань харийн дарамтгүй байхгүй бол болохгүй болжээ гэдэг дүгнэлтэнд хүрсэн. Ийм ч үүднээс 2024 оны сонгуулийн жилд гаргасан мөрийн хөтөлбөр маань СЕХ-ноос гаргасан хуваарийн дагуу амжилттай өгөгдсөн. Есөн зүйл, 90 дэд хэсэг, 900 заалттай “Эрчимжсэн хөгжлийн хөтөлбөр” гэсэн мөрийн хөтөлбөрөө өглөө. Маш олон ажил амжуулсан. Хамгийн гол нь бид эв нэгдлээ нэгтгэж чадсан үр дүнтэй жил боллоо.


Аудитын Ерөнхий газраас нам, эвслүүдийн мөрийн хөтөлбөрийг буцаасан шүү дээ. Үүний шалтгаанаа “Алсын хараа 2050” хөтөлбөртэй нийцүүлэх ёстой гэдэг тайлбарыг өгсөн. Улстөрийн намуудын үзэл баримтлал зүүний, барууны гээд олон янз байдаг. Гэтэл тэдгээр намууд нэг хөтөлбөрт тааруулж мөрийн хөтөлбөр боловсруулж гаргах ёстой гэж байгаа нь хэр зөв юм бол?


Маш буруу. “Алсын хараа 2050” бол төгс хөтөлбөр огт биш. Эрх барьж буй МАН-ын боловсруулсан зүйл. Улстөрийн бүх намууд “Алсын хараа 2050” хөтөлбөрт нийцүүлж мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулан өгөх ёстой гэж байна. Үүнд нийцүүлнэ гэдэг нь МАН-ын ерөнхий үзэлд нийцүүл гэдэг санаа явж байна. МАН зүүний үзэл баримтлалтай, АН баруун төвийн үзэл баримтлалтай. Эрс тэс хоёр өөр үзэл баримтлалтай намууд яаж зүүний үзэлтэй намын боловсруулсан хөтөлбөрт тааруулж, малгай дор нь мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулах вэ? Нэгэнт хуулинд ингээд заачихсан учраас бидний зүгээс аль болох түүнд уялдуулж мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулсан. АЕГ-аас буцаахдаа АН-ын мөрийн хөтөлбөрийг нийт 100 хувь гэж үзвэл 94 хувь нь болсон, үлдсэн зургаан хувь дээр жижиг засварууд хийх шаардлгатай гэсэн. Тэр зургаан хувь нь ерөөсөө “Алсын хараа 2050”-тай холбоотой. “Алсын хараа 2050” дээр 150 мянган айлын орон сууц барина гэж заасан бол АН-ын мөрийн хөтөлбөр Нийслэлийн хэмжээнд байгаа бүх гэр хорооллын айлуудыг орон сууцжуулна буюу 300 мянган айлыг орон сууцжуулна гэдэг санал оруулсан нь нийцэхгүй байна гэх жишээтэй. Энэ мэтчилэн маш олон зүйлийг “Алсын хараа 2050” гэдэг хөтөлбөрөөр хааж байгаа нь коммунист нийгэм, нэг намын дарангуйлал, бидний үгээр яв, үгүй бол та нар юу ч хийж чадахгүй гэдэг дарангуйллын нэг хэлбэр болж хувирсан байна.


Иргэдийн зүгээс АН-ын өмнөх удирдлагуудад шүүмжлэлтэй ханддаг байсан нэг шалтгаан бол өөрийн удирдлагын багтаа ардчилсан хувьсгалыг хийж, ардчиллын төлөө зүтгэж байсан “АХ” нарыг авдаг байсан асуудал. Харин Лу.Гантөмөр АН-ын даргаар сонгогдоод, өөрийн багтаа буюу Нарийн бичгийн дарга, дэд дарга нараа залуучуудаар, тэр тусмаа “жен зи” үеийн төлөөллөөс сонгон бүрдүүлсэн. Ер нь залуучуудтай ажиллах нь “АХ” нараас ямар ялгаатай байна?


Газар тэнгэр шиг зөрүүтэй. АН-ын удирдлага бол Лу.Гантөмөр даргын баг гэж ойлгож байна. АН-ын ҮБХ-ы хурал 2023 оны 1-р сарын сүүлээр болсон. Лу.Гантөмөр АН-ын дарга болоод хамгийн эхний томилгоогоо ХЭГ-ын дарга буюу намайг энэ албан тушаалд томилсон.


Миний хувьд АН-ын Ардчилсан Оюутны Холбоо буюу намын хамгийн отгон байгууллагийн даргаар ажиллаж байсан.


Энэ нь залуучуудаа дэмжинэ гэдэг бодлогын хүрээнд явагдсан. Үүний дараа намын дэд дарга нараа томилсон. АН-ын нийт дэд дарга нарын 95 хувийг 1980, 1990-ээд оны залуус эзэлж байна. АН-ын ЕНБДарга маань ч бас 1980-аад оны залуу. АН түүхэндээ байгаагүй насны эрс шинэчлэл хийсэн нь залуучууддаа боломж олгоё гэдэг удирдлагуудын болон ҮБХ-ы итгэл хүлээлгэсэн асуудал юм. Ингээд залуучууд маань гал тогоогоо ахлаад, удирдлагын түвшинд бодлого тодорхойлоод явж байна. Бас нэг зүйлийг хэлмээр байна. Таны хэлдгээр “АХ” нар буюу хууччуул маань хаачсан юм бэ? гэхээр АН гурван үеийн хэлхээсээ маш сайн хадгалж авч үлдэхийг хичээж байна. 2024 оны сонгуулийн нэг өвөрмөц зүйл нь “АХ” нар алга болж байгаа биш, залуучуудаа фронтод тавиад, өөрсдөө ард нь зөвлөөд явж байгаа.Үүнд нь Ардчилсан намын удирдлагууддаа болон партизанууддаа баярлалаа гэж хэлмээр байна.


Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар АН С.Зоригийн хөшөөтэй газрыг зарчихсан, өндөр барилга барих гэж байна гэж мэдэгдсэн. АН-ын ХЭГ-ын даргын хувьд албан ёсны тайлбар өгөхгүй юу?


Сонгууль болоход 80 орчим хоног үлдлээ. Улстөр халж байгаа юм байна. Нөгөө талаасаа худал мэдээллээр нийгэмд, олон нийтэд, иргэдийн сэтгэл зүйд нөлөөлөх гэж оролдож байгаа нь эрүүл хүний хийх үйлдэл огт биш. Хоёрхон сонголт байна. МАН-ын рейтинг ард түмний дунд өдрөөс өдөрт унасаар байгаа. Улс орны хөгжил хаашаа яваад байна вэ? МАН Монгол улсыг удирдаж чадахгүй юм байна гэдэгт бүгд санал нэгтэй байна. Гэтэл нөгөө хүн маань энэ бухимдлаа гудамжинд, иргэдэд гаргаад, хэмжээндээ байгаарай гэх мэтээр загнаад байж байгаа даргыг харахаар хүний хууч өвчин хаврын улиралд хөдөлдөг, нөгөө дарга арай ийм хэнээ өвчинтэй юм биш биз дээ, даргын хэнээ нь хаваршаад гарч ирж байгаа юм биш биз дээ гэдэг утгаар шулуухан хэлсэн.


Х.Нямбаатар ор үндэсгүй худал мэдээллийг өнөөдөр болж байгаа үйл явдал мэтээр С.Зоригийн хөшөөг АН зарсан мэтээр худал мэдээлэл түгээж байна. С.Зоригийн хөшөөг өмчилдөг байгууллага нь ч АН биш.


АН УИХ-ын 2024 оны сонгуульд бэлэн үү? Ямар амжилт үзүүлнэ гэсэн зорилго тавьсан байгаа вэ?


УИХ-ын 2024 оны сонгуульд АН бэлэн. Бүх шатандаа буюу анхан, дунд болон удирдлагын түвшиндээ бүтцээ бүтэн болгож чадсан. Бидэнд одоо УИХ-ын сонгуульд амжилт гаргахад өнгөрсөн хугацаанд гарсан хулгай, луйврыг давтуулахгүй байх алхам чухал байна. МАН, АН-ыг жишээд харахад өнгөрсөн хугацаанд манай нам бүх гишүүд, дэмжигчидтэйгээ долоон удаа Монгол орноо тойрч уулзалт хийлээ. МАН нэг удаа ч болов тойрч уулзсан уу? Мэдсэнгүй. Тэд нэг зүйлд л итгэлтэй байгаа байх. Иргэдэд мөнгө өгөөд, мөнгийг нь төлөөд, гурил будаа тараагаад амыг нь хаагаад сонгогдчихно гэдэгтээ итгэлтэй байгаа байх. Гэхдээ Монголын ард түмэн хэрсүүжсэн шүү. Хоёр удаагийн сонгуульд эрх олгож, сонголоо. Найман жилд Монголыг яаж сүйрүүлдэг гэдгийг бид харлаа. Коммунистуудын хүсдэг зүйл нь ядуу, тэнэг байлгая, энэ нь удаан хугацаанд эрх барих гол зэвсэг гэдэг үзэл нь МАН-д итгэл төрүүлээд байх шиг байна.


АН энэ удаагийн сонгуульд ард түмэнтэйгээ хамт үнэмлэхүй ялалт авахын төлөө хичээнэ. Бид засгийн эрх авахдаа огт эргэлзэхгүй байгаа.


Харин засгийн эрх аваад бид МАН шиг мөрийн хөтөлбөрөө 93 хувийн биелэлтэй гэж худлаа хэлэхгүй. Жинхэнэ утгаар нь Монгол улсаа хөгжүүлэхгүй бол болохгүй нь гэдэг сэтгэлээр сонгуульд бэлдэж байна.


МАН-ын энэ удаагийн сонгуульд барих гол тактик нь АН-руу дайрах, АН-ыг харлуулах гэдэг нь сүүлийн үед хийж байгаа үйлдлүүдээс нь харагдаж байна. Сүүлийн найман жил үнэмлэхүй олонхиор засаг барьсан МАН ахиад л АН-аас бүх зүйл боллоо гэж дайрч байгаа шалтгаан юу юм бол?


Аргагүй л дээ. Монголд өнөөдөр улстөрийн хоёр том хүчин байна. Үүний нэг нь болох МАН сүүлийн найман жил үнэмлэхүй ялалт байгуулсан. Тэдэнд төрийн бүх нэгжийн удирдлагыг хөдөлгөх эрх нь байна. Лу.Гантөмөр АН-ын дарга болсноос хойш АН-ын рейтинг огцом өссөн. Энэ өсөлт нь сонгуулийн үеэр засаг авах хэмжээнд очихоор байгаа. Харин МАН-ын рейтинг эсрэгээрээ унаж байна. Энэ үед МАН-ын хийж чадах ганц л зүйл бий. Өнгөрсөн хугацаанд хийсэн ажлаа ярих гэхээр юу ч байхгүй. Дарханы 200 км замыг найман жил нухаад барьж чадсангүй. Рейтинг нь өсөж байгаа сөрөг хүчин буюу АН-ыг юугаар ч хамаагүй харлуулах. Наад зах нь л ардчиллынхны зүрхэнд хайрлагддаг С.Зоригийн хөшөөг АН зарлаа гэж ярьж байна. АН-ын угшилтай, ялалт байгуулсан дарга нарыг шоронд хорьж байна. Хэрэг хийгээгүй байсан ч хэрэгтэй мэтээр АТГ-руу явуулаад, түүнийгээ хэвлэлээр цацаж байна. Ийм л ажил хийж байна. Цаашдаа ч АН-руу дайрах нь улам их болно. Хийж чадах зүйл нь л энэ. Гэхдээ ард түмэн ардчиллынхан засаг авсан үедээ богино хугацаанд ч юу хийдэг вэ? гэдгийг маш сайн мэддэг болсон шүү.


АН-ын дарга Л.Гантөмөр ардчиллын төлөөх намуудыг нэгдэхийг, АН-аас гарсан улс төрчдийг эргэж ирэхийг уриалсан. Энэ ажил үр дүнд хүрч байна уу? Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Д.Энхбат УИХ-ын сонгуульд АН-аас нэр дэвших болсон гэдэг мэдээлэл байна. Мөн Ж.Батзандан АН-даа буцаж ирж байгаа гэдэг яриа байна. Үнэн үү?


Лу.Гантөмөр даргын зүгээс эв нэгдлийг сахиж, хагарч бутарсан намын гишүүдээ, гомдогсдоо бүгдийг нь татаж, бүтэн болж сонгуульд орох ёстой гэдэг зарчим баримталж байгаа. Энэ ч үүднээсээ АН-аас салж гарсан ШИНЭ нам, АН-ын угшилтай улстөрийн лидерүүдээ бүгдийг нь АН-даа эргэж орж ирээч, АН-ын нэр дээрээс УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшээч гэдэг саналыг ямар нэгэн цензургүйгээр тавьж байгаа. Д.Энхбат гуай АН-аас нэр дэвших эсэх нь 5-р сарын 14-нөөс 20-ны хооронд сонгуулийн тухай хуулиараа тодорхой болно. Бид ойлголцлын маш өндөр түвшинд явж байгаа.


УИХ дахь АН-ын бүлэг 11 гишүүнтэй байсан бол С.Ганбаатар, Н.Алтанхуяг нар ч нэгдээд, хамтдаа гишүүд дэмжигчидтэйгээ уулзаад явж байна.


Ардчилсан нам бүх шатандаа бүтэн болсон. Одоо ардчиллыг хагалж бутаргах санаатай олон зүйл МАН-аас орж ирнэ. Гэхдээ ардчилал хагарахааргүй, атгасан гар шиг болсон шүү гэж хэлмээр байна.

 

Баярлалаа. Таны ажилд амжилт хүсье

 

М.Чойжал