Хаяанд ирсэн УИХ-ын ээлжит сонгуулиас болж улс төрийн зарим хүчин улсаа нураахаас ч буцахгүй болчихжээ. Уг нь сонгуулийн маргааш нар мандана, Монгол Улс мөнх оршино. Гэвч сонгуулийн наана оноо цуглуулах гэсэн улс төрийн хүчнүүд эдийн засгаа унагаж мэдэх олон сэдвийг сэвж байна. Тэрний нэг нь Европын холбооны хар жагсаалтад Монгол Улс орсон гэх асуудал. АН-ынхан анх гаргаж тавьсан энэ сэдэв угтаа бол АН-ын өөрсдийнх нь л бохир мөнгөний схемтэй холбоотой юм. Энэ тухай хожим дэлгэрэнгүй өгүүлэх учраас эхлээд “Хар жагсаалт”-ын талаар товчхон дурдъя. Нэгд, Европын холбооны “Хар жагсаалт гэсэн зүйл огт байдаггүй. Европын холбооноос Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Траян Лауренцю Христеа энэ талаар маш тодорхой хэлсэн байна. Тэрбээр “Гуравдагч орнуудын хувьд Европын холбооны хар жагсаалт гэж байхгүй. Бид улс орнуудыг өнгөөр ялгадаггүй. Харин Европын холбооноос “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт” гэж гаргадаг. Тэрхүү жагсаалтаа FATF-аас гаргасан жагсаалттай харьцуулах тал дээр анхаарч байна. Европын холбооны гаргадаг “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт” 2016 онд хамгийн сүүлд шинэчлэгдсэн явдал нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн FATF-ын жагсаалтаас нэлээд хуучирсан болохыг илтгэж байна.
Монгол Улсын хувьд FATF-ын эрчимтэй хяналтад” буй орон хэвээр байсан тул Европын холбоо “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт”-аа шинэчлэхдээ нэмэх шаардлагатай болсон” гэж хэвлэлд ярилцлага өгсөн байна. Тэгэхээр байдаггүй “Хар жагсаалт”-аар Монголын эдийн засгийг дотроос нь унагах PR-ыг сөрөг хүчин явуулж байх шиг. Хоёрт, “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт”-ын тухайд тайлбарлах ёстой байх. Европын холбооны зүгээс мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэхэд маш нухацтай ханддаг. Энэ бол Холбооны хувьд тэргүүлэх байр суурь эзэлдэг асуудлын нэг юм. Тиймээс ч онцгой анхаардаг гэдгийг Траян Лауренцю Христеа онцолсон байна. Тэгвэл Монгол Улс яаж яваад ийм асуудалд нэр холбогдчихов гэдэг анхаарал татна. Энэ бол улс орны эдийн засагт өгч байгаа үнэлгээ огтоос биш бөгөөд хууль бус мөнгөний сүлжээтэй холбоотой асуудал юм. Тэгэхээр их хэмжээний хууль бус, эх үүсвэргүй мөнгөтэй холбоотой ямар хэрэг болсныг эргэн санах ёстой. Түрүүн түр хойш тавьсан үндсэн сэдэв рүүгээ хүссэн, хүсээгүй орж байна гэсэн үг л дээ. Улсаараа эх үүсвэргүй мөнгөний хэрэгт холбогдоно гэхээр ердөө ганцхан л бодит жишээ байна. Тэр бол уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийг Монголд оруулж ирсэн гэх 2016 оны үйл явдал. Өөрөөр хэлбэл, АН эрх барьж байсан Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газрын үед “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийг ОХУ-ын талаас худалдаж авсан гэх “Монголиан коппер корпорейшн”-ын хөрөнгө босгосон санхүүгийн схем л Монгол Улсыг өнөөдөр “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт” руу түлхжээ.
АН засаглаж байсан 2012 онд нийтдээ 400 сая 270 мянган ам.доллароор “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг Монголд оруулж ирсэн гэх боловч үнэн хэрэгтээ төрийн мөнгөөр “Эрдэнэт” үйлдвэрийг хувьдаа авсан байж болзошгүй ноцтой баримт дэлгэгдэж байсныг олон нийт санаж байгаа биз ээ. “Худалдаа хөгжлийн банк 400 сая 270 мянган долларыг хаанаас босгосон бэ" гэдэг асуулт өнөөдөр Монгол Улс “Өндөр эрсдэлтэй орнуудын жагсаалт” руу гулсах гол шалтгаан юм. Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газрын үед “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг авсан гэх 400 сая 270 мянган ам.долларын 72.4 хувь нь төрөөс, 27.6 хувь нь Худалдаа хөгжлийн банкнаас, гарсан нь тогтоогдсон.
Нарийн задалбал, эхний 183.6 тэрбум төгрөгийг 2016 оны хоёрдугаар сарын 26- нд Сангийн яамнаас вексель буюу өрийн бичиг бичиж гарсан байна. Энэ мөнгө “Кью Эс Си” зэрэг хэд хэдэн компаниар дамжиж “Монголиан коппер корпорейшн” компани буюу “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг эзэмшигч Ц.Пүрэвтүвшинд очжээ. Мөн Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрт Аж үйлдвэрийн яамнаас өгсөн 90.3 сая ам.доллар ч мөн л ийм замаар “Монголиан коппер корпорейшн”-д очсон байна. Харин Монголбанкны тухайд хоёр өгөөд зогсохгүй Худалдаа хөгжлийн банкнаас 111.2 сая ам.доллар компаниудад барьцаагүй зээлснээс яг найм хоногийн дараа тус банканд 13 тэрбум төгрөгөөр зузаатгал хийсэн байна. Хөгжлийн банкны тухайд 71.3 сая ам.долларыг “Кью Эс Си”, 51.3 сая ам.долларыг “Хөтөл цемент” компанид зээлсэн нь эцсийн дүндээ өнөөх схемээр дамжин Ц.Пүрэвтүвшинд очсон байна. Ийм луйврын схемээр АН-ынхан “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг хувьд өгснөөс болж мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй холбоотой асуудалд Монгол Улс өнөөдөр хутгалдаад байна. Нөгөө талаас ийм улс төрийн хүчин сонгуулийн мөнгө босгохдоо ч эх үүсвэргүй 100, 100 сая төгрөг гишүүдээсээ татаж байгаа нь Европын холбооны хараанд өртөх болсон гол шалтгааны нэг юм. Үндсэндээ “Хар жагсаалт”-ын хариуцагчийг мөшгөхөөр АН руу л явж орчихоод байна гэсэн үг.
Л.Тулга
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин
Сэтгэгдэл0
ХАР СААРАЛ ЖАГСААЛТАНД МОНГОЛ ОРНЫГ ОРУУЛСАН ХАМГИЙН ТОМ ЯЛТАН БОЛ ОДООГИЙН ЭНЭ ХУЛГАЙЧ ХУДАЛЧААРАА УЛС ДАЯАР ЗАРЛУУЛСАН ҮЛ БҮТЭХ ЭТГЭЭД ЦАХИАГИЙН ЭЛБЭГДОРЖ МӨН.
МАН-ынхны гадаад дах хар тамхины наймаа огт хамаагүй юу?
Ардчилал, эрх чөлөө Монголд авчирсан Цахиагийн Элбэгдоржийн ачаар дэлхий Монголыг Азийн ардчиллын баянбүрд гэж нэрлэсэн. Элбэгдорж Монголыг 17.1 хувь эдийн засгийн өсөлттэй болгож өндөр хөгжүүлсэн. 30 жилийн өмнө монголчууд ямар ч эд хөрөнгийн эрхгүй, хөдөөнөөс хот руу орох эрхгүй, хонь гаргах эрхгүй малчин, гадаад явах эрхгүй, гадаад паспорт өгдөггүй байсан. Элбэгдорж амь насаа үл хайрлан Монголчуудад эрх чөлөө авчирч, монголчуудыг гар утастай, машинтай, малтай, мотоциклтой, байртай, газартай, хашаа байшинтай, интернеттэй болгосон. Элбэгдоржийн хөгжүүлсэн Монголд машингүй монгол айл үлдсэнгүй. Харин МАН өнгөрсөн 4 жилд Топор УИХ-ын гишүүд, сайд нартаа улсын ЖДҮ-гээр хахууль өгч, дүүдээ ч өгч бүгдээрээ улсын мөнгө хулгайлж идсэн. Жэнко төрийн бүх мөнгийг хулгайлж идсэн. Элбэгдоржийг гүтгэн муулж, хэрэг тохох гэж оролдороор Европ Монголыг Хар жагсаалтанд оруулсан. Хар жагсаалтнаас гаръя гэвэл Элбэгдоржийг хэлмэгдүүлэхээ оролдохоо зогсоо Жэнко.
Энэ яасан усан толгойтой МАНгар сэтгүүлч вэ?Эрдэнэтийн хувьчлалд АН ямар хамаатаай юм бэ? Өнгөрсөн 30 жилд төрийн эрхийг голдуу барьсан танай нам штээ
АН-аар түрий барьсан мафийн сүлжээ төрийн мөнгөөр Эрдэнэтийг авчихаад тэр үед засгийн газар мөнгөгүй байсан гэж мурьж байгаа биз дээ. Сайханбилэг тийм юм бол УИХ-д яагаад танилцуулдаггүй юм. Морин өртөөгөөр явж байгаа биш нэг ордонд хамт сууэ байсан. Цаг хугацааны хайч гээд солиороод мангартаад монголчуудыг юу ч мэддэггүй юм шиг мэлзээд байсан алив. Үнэнд гүйцэгдээд ирэхээрээ гадаад руу зугатаа биз дээ. Энэ саарал хар жагсаалтанд оруулж монголыг хорлосон хүн бол Элбэгдорж Баяр, Сайханбилэг, Баярцогт тэргүүтэй хулгайчууд мөөн.
Өнгөрсөн 4 жилд МАН өнгөрсөн 4 жилд Топор УИХ-ын гишүүд, сайд нартаа улсын ЖДҮ-гээр хахууль өгч, дүүдээ ч өгч бүгдээрээ улсын мөнгө хулгайлж идсэн. Жэнко төрийн бүх мөнгийг хулгайлж идсэн. Жэнко, Топор, Оюук, Нямка сайд гэсэн Эрдэнэтэд хязгааргүй шахаа хийж буй луйварчид Монголын эдийн засгийг элгээр нь мөлхүүлж ажлын байрыг 10 дахин багасгаж, гадаадын шинэ хөрөнгө оруулалтыг зогсоолоо. Жэнког огцруулж, МАН-аас нэг ч хүн УИХ-ын гишүүнээр сонгохгүй байцгаая.
Европын Холбооны Элчин сайд нь Монголд огох тусоамж хоронго оруулалт хогжлийн хотолборууд зогсохгуй ээ гээд байхад л АН болон бусад зарим намынхан бух юм таг зогсоноо л гээд байх юм Зогсоосой гээд байгаа юм уу Тэд л дарга болохгуй бол Монгол хамаагуй юу Ийм пиар улс торжилт унэн хоцрогдсоон
Уг нь зогсвол сайн л даа. Зогсооохгүй байна гэдэг чинь зээл нэрээр манай хулгайчдын офшордох мөнгийг бэлдэж өгөөд офшорт ормогц нь буцааж луйвардаж аваад дээрээс энь зээлийн өрөө монголын ард түмнээр төлүүлнэ л дээ. Тийм тусламж нэртэй зээлийг өгөхгүй байгаасай гэж залбир
эрдэнэтийн хувьчлал хамаагүй л дээ, төрийн эх үүсвэртэй мөнгөөр авсан,жагсаалтанд ороод бх зүйлгүй. Ил тодын хууль бол буруу, гэхдээ ерөнхийдөө 30 жилд бидний байгуулсан нийгмийн зэс нь цухайж бгааг л ойлго
Эрдэнэтийн хувьчлал хамаатай байлгүй яахав. Төрийн мөнгийг угаасан хамгийн тод жишээ. Мөнгө угаах явдал их байшаа нь саарал жагсаалтын нэг шалтгаан мөн л дөө.
Жэнко, Топор, Оюук, Нямка сайд гэсэн Эрдэнэтэд хязгааргүй шахаа хийж буй луйварчид Монголын эдийн засгийг элгээр нь мөлхүүлж ажлын байрыг 10 дахин багасгаж, гадаадын шинэ хөрөнгө оруулалтыг зогсоолоо.
Алтанхуяг, Баярцогт, Бат-Үүл, Эрдэнэ зэрэг хулгайчуудтай хариуцлага тооцох цаг ирэв. Битгий сонгогтун. Хүн бүр ухамсарлагтун. 30 жил хуурч мэхэлж ирсэн шигээ худал үгээ донгосоод ирж явна наад хулгайчууд чинь.
Хотгор шанагын уурхайг төрсөн ах дүүстэйгээ бүлэглэн гадныханд Ч. Хүрэлбаатар гэгч хулгайч Сангийн сайд байхад хар жагсаалт баараггүй шдээ.
30 жилийн явдал тул үүрэлцэх учиртай
МАН өнгөрсөн 4 жилд Топор УИХ-ын гишүүд, сайд нартаа улсын ЖДҮ-гээр хахууль өгч, дүүдээ ч өгч бүгдээрээ улсын мөнгө хулгайлж идсэн. Жэнко төрийн бүх мөнгийг хулгайлж идсэн. МАН-аас нэг ч хүн УИХ-ын гишүүнээр сонгохгүй байя.
МАН өнгөрсөн 4 жилд Топор УИХ-ын гишүүд, сайд нартаа улсын ЖДҮ-гээр хахууль өгч, дүүдээ ч өгч бүгдээрээ улсын мөнгө хулгайлж идсэн. Жэнко төрийн бүх мөнгийг хулгайлж идсэн. МАН-аас нэг ч хүн УИХ-ын гишүүнээр сонгохгүй байя.
МАН Ы ХУЛГАЙЧУУД МОНГОЛЫГ ЖИНХЭНЭ ЭЛГЭЭР НЬ МӨЛХҮҮЛЖ БАЙНА ДАА.
Намын синдромтой АН МАН-ын хулгайч нарын сэтгэгдлийг харахаар ой гутах юм. Хар тамхийг ч МАНАН-гийн бэлтгэж хамт томилсон хулгайч луйварчид сүлжээгээрээ л хийж ирсэн биз дээ эргүү элийнүүдээ. Тэр ч байтугай АН МАН-ын толгойд залрагсдын үр хүүхдүүд нь ч хар тамхичид л байгаа шдээ. Жорлонгоос бохир АН МАН-ын хог шаарууд минь тонилж далд ор.
AH ruu bihs MAH ruu orchood baina Har tamhi hils yal,hyivaldaan herees heterlee 750 terbumiin hohirloo 30 sayeaar haah geh meteer hyuli tegsh yilchlehgyi Hyyli zyin said geed 28 jil ih hyrald suuj hyyli zyin saidaar barag tasraltgyi ajillasan uvgun ah Bi Erdenetees hyygeeree damjuulj heden terbumiig avsan geed heev neg heleed suuj baina ene Aruin yavdal uu Dahiad bas gihsuun bolhoor Erdeneted ursulduh gene UB hotoos bol garahgyi gedgee medej baina
нийгмийн хөгжил ард түмний амдьралыг дээшлүүсэн гэж Элбэгдоржийг ярихаасаа ичээсээ улсынхаа хамаг хөрөнгийг идэж ууж байгааг юу гэх гээд байгаа юм бэ монголоор дүүрэн хятад эзэдтэй болсон байна ш дээ Элбэгдорж АН-хан хийсэн ажил шүү Ардчилсан намын Эрдэнээ сонгуулиа хийхээр хятдаас мөнг гууж явж байсныг юу гэж хараад байгаа юм
нийгмийн хөгжил ард түмний амдьралыг дээшлүүсэн гэж Элбэгдоржийг ярихаасаа ичээсээ улсынхаа хамаг хөрөнгийг идэж ууж байгааг юу гэх гээд байгаа юм бэ монголоор дүүрэн хятад эзэдтэй болсон байна ш дээ Элбэгдорж АН-хан хийсэн ажил шүү Ардчилсан намын Эрдэнээ сонгуулиа хийхээр хятдаас мөнг гууж явж байсныг юу гэж хараад байгаа юм
МАН - ын хөлсний бичээчид одоо больж үз.
ЕХ монголыг эрэстэлтэй орны тоонд оруулах гол хүчин зүйл нь банкны салбар дээрнь хар тамхины наймаа байсан гэдгийг захын сургуулийн хүүхэд хэлнэдээ ард түмэн дүлий сохор биш мэдэж байгаа яажч тархи угаахгээд хэрэггүйдээ