Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өнөөдөр УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг өргөн барив.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг өргөн барихдаа:
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Хорин зургадугаар зүйлийн 1, Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуулийн 7 дугаар зүйл, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 6 дахь хэсгийг тус тус үндэслэн “Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлт”-ийн төслийг боловсруулж, Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж байна” гэлээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгыг Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг өргөн барьсны дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулав.
МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ТАМГЫН ГАЗРЫН ДАРГА З.ЭНХБОЛД:
“Олон жил яригдсан, одоогийн амьдралд саад болж байгаа хэд, хэдэн жижиг зүйлийг засаж байгаа. Жишээ нь, “хот” гэдэг үг одоогийн Үндсэн хуульд байхгүй. /Байгаа боловч аймагтай зэрэгцдэггүй/ Тэгэхээр аймагтай зэрэгцэх хэмжээний хот гэдэг үгийг оруулж байгаа. Аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг гэдэг үгнүүдийн дунд нийслэл, аймаг, хот… сум, дүүрэг гэж оруулж байгаа. Ингэж оруулснаар 300 мянган хүнтэй Баянзүрх дүүрэг цаашид аймгийн хэмжээний хот гэдэг статустай болох боломжтой. Улаанбаатарын найман дүүрэг жишээ нь хот болж болно. Аймгийн түвшний засаг захиргааны нэгж гэсэн үг. Үүнтэй уялдуулан Үндсэн хуулийн 57.3 дах заалт буюу “Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийг өөрчлөх асуудлыг эдийн засгийн бүтэц, хүн амын байршлыг харгалзан тухайн нутгийн Хурал, иргэдийн саналыг үндэслэн Улсын Их Хурал шийдвэрлэнэ” гэснийг “…эдийн засгийн бүтэц, хүн амын байршлыг харгалзан…” Засгийн газар саналаа УИХ-д оруулж болдог болгож байгаа. Иргэдийн хурлын саналыг авахгүй гэсэн үг. Хэн нэг 20, 30-хан Иргэдийн хурлын гишүүдээс хамааралтайгаар хот байгуулах ажлаа хойш нь тавьж болохгүй. 30 жил болоход шинээр хот байгуулаагүйн учир энд байна гэж үзэж байгаа.
Хоёрдугаарт, хот гэсэн үг орсонтой холбогдуулан сум болон дүүргийн Засаг даргыг шууд сонгодог болж байгаа. УИХ сумын Засаг даргыг шууд сонгодог хуулийг санаачилсан бол Монгол Улсын Ерөнхийлөгч дүүргийн Засаг даргыг шууд сонгодог хуулийг санаачилж байгаа юм. Тэгэхээр одоогийн дүүрэг аймагтайгаа нэг түвшинд, одоогийн хороо нь сумтай нэг түвшинд очих юм.
УИХ-ын гишүүдийн тоог 108 болгож байгаа. Сонгуулийн тогтолцоог холимогоор нэг мандат 54 тойрог болон улс нэг жагсаалтаар буюу пропорциональ гэсэн хоёр системийг нийлүүлж байгаа. Яг ийм системээр Герман улс сонгуулиа явуулдаг.
УИХ-ын гишүүдийн тоо нэмэгдсэнээр зардал өснө гэсэн яриа бий. Гэвч энэ нь эсрэгээрээ. 1992 онд Үндсэн хууль батлагдах үед хүн амын тоо 2 сая байсан. Одоо гурван сая хүн амд УИХ-ын гишүүдийн тоо 114 байх ёстой. Ерөнхийлөгч үүнийг 108 болгож, 54 нь газар нутгийн төлөөлөл байх ёстой гэж үзэж байна.
УИХ-ын бүрэн эрхийн хугацааг 5 жил гэж төсөлд тусгасан. Иргэдийн хурал, Засгийн газарын хугацаа дагаад 5 жил болно. Үндсэн хуульд байгаа бүх сонгогддог хугацааг нэмнэ гэсэн үг. Дэлхий даяар 5, 6 жил зарим газар үүнээс илүү хугацаатай төлөөллийн байгууллага бий. Бид мөн уламжлалаа харсан. Судалгаагаар 5 жил дотор эдийн засгийн уналт, өсөлт хоёулаа багтаж байна.
УИХ-ын гишүүдийн тоо 108, бүрэн эрх нь 5 жил гэдэг тоог УИХ-ын гишүүд санаачлах эрхгүй тул Монгол Улсын Ерөнхийлөгч санаачилж байгаа юм.
Байгалийн баялагтай холбоотой одоогийн өөрчлөлттэй Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга санал нийлэхгүй байгаа. Төрийн өмч гэдэг үгийг нийтийн өмч гэдэг үг сольж байгаа. Байгалийн баялаг одоогийн болон ирээдүйн монголчуудын өмч. Ямар нэг шийдвэр гаргахдаа нийт өмчийн эзэн болох ард иргэдээс заавал өөрчлөлт оруулж байгаа юм.
Мөн баялаг манайх. Гадаадын хөрөнгө оруулагчтай хамтарч ажиллах бол гадаадын хөрөнгө оруулагч 100 хувь зардлаа гаргана. Ашгийн 51 хувьд манайд үлдэх ёстой гэсэн хязгаарлалт оруулж байгаа.
Шүүхийн сахилгын хороо гэдэг шинэ байгууллага байгуулахаар тусгасан. Шүүхийн Ерөнхий зөвлөл бол томилдог байгууллага. Энэ байгууллага өөрийнхөө сонгож томилуулсан шүүхээ түдгэлзүүлэх ажлыг хийхгүй байгаа тул дээрх сахилгын хороо байгуулах санал тусгасан. Дээд шүүгчийн томилгоо 12 жил байгаа нь буруу гэж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч үзэж, шүүгчийг насаар нь томилдог ололт амжилтаасаа ухарч болохгүй гэж үзэж байгаа.
Мөн зөвхөн Ерөнхий сайдыг заавал УИХ-ын гишүүн байх ёстой гэж үзсэн. Энэ нь пропорциональ тогтолцоотой холбоотой урган гарсан заалт. Нам нь ялж байж Ерөнхий сайд болно гэсэн үг.
Тусгаар тогтнолын асуудлаар дахин санал асуулга явуулахгүй гэсэн хаалт мөн хийж өгч байгаа. 1945 онд бид санал асуулгын дүнгээр тусгаар тогтнолоо урд хөршөөрөө хүлээн зөвшөөрүүлсэн. Тусгаар тогтнолын асуудлаар санал асуулга явуулахыг хориглож байгаа.
Үндсэн хуулийн хоёрдугаар хэлэлцүүлэг дуусаагүй байгаа тул Ерөнхийлөгчийн саналыг хэлэлцээд дэмжих бол авч, дэмжихгүй бол орхиод л явна. Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг хэлэлцдэг журмын тухай хууль бий. Хуульд өөр өөр үзэл баримтлалтай хоёр буюу хэд хэдэн төслийг саналын түвшинд харгалзан үзэж хэлэлцэн шийдвэрлэнэ гэсэн утга бий. Тиймээс Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хуулийн төслийг харгалзан үзээд хэлэлцэн шийдвэрлэж болно.
Долоон байгууллагаас санал авах ёстой. Саналуудыг хуулийн дагуу авсан” гэж хариуллаа.
Сэтгэгдэл0
Юу солиороод байна аа?
тусгаар тогтнолыг та нар мэддэг юм уу? хятад эзлэгдээгүй л бол асуудал байхгүй.
их далдганаж байж ёстой далд оров доо зальтай лалар минь
ok
саяхан ШХАБ буюу хятадад нэгдэнэ гээд гүйж байсан хүмүүсээс тусгаар тогтнол гэдэг үг гарна гэж үү? арай өөрсдөө хятад удамтай тагнуулууд биш биз
Zuv shu tusgaar togtnol negt baih ystoi.
"Бид уламжлалаа харсан юм. Хуучин таван жилийн төлөвлөгөө гаргадаг байсан." гэнээ энэ хүн өөрөө бас АН-ынхан 5 жилийн төлөвлөгөөтэй ажилладаг байсан социализмыг нэг их үзэн яддаг байж билээ, одоо тэгсэн чинь Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулахад хүртэл 5 жилийн төлөвлөгөөг иш татаж гэнэ. Юм өөрчлөгдөнөө гэж хачин юм даа, эсвэл энэ нөхөр МАН-ын тавиул байх.
Оросын бууны нохой...цаадуул нь л үг зааж өгөө биз...
Одоо байгаа И Х Гишүүний тоог яагаад 108 болгох гэж байгаа юм бэ З Энхболд оо зүгээр л өөрт ноогд сон ажил аа хиигээ чээ Яг үнэндээ та хэд 29 жилийн дотор Эх орноо ямар хөгжилд хүргэсэн болоод дахиж Их хурлийг 5 жил болгон гээд байгаа юм бэ зүгээр чаддаг хүмүүст нь зайгаа тавиад өгөл дөө
мэдэээээрэл гөлөн
Хуули өөрчилж засаж,янзалж болно,гэхдээ улс орныг удирдаж бгаа энэ том манан бүлэглэлээ устгаж үгүй хийж байж дараагийн асуудалаа яриа ч,төрд нүүрэлсэн энэ хулгайч,луйварчид 30 жил улс орныг удирдаж хөл,толгойн мэдэгдэхгүй,хөгжлийн бодлого чиглэлгүй болгочихоод бгаан хүнээсээ шалтгаалж бна гэдгийг энхболд мэдэхгүй бна гэж байхгүй ээ,асуудлын гол ни хүндээ бгаа юм,удирдаж бгаа хүмүүс ни 4 байна уу,5 байнауу жилүүдэд сайн бодлого төлөвлөлт байвал энэ улс орныг өөдөн татаад гаргаад ирнэ,өнгөрсөн 30 жилд ийм сэтгэлгүй хулгай луйвар хийсэн хичнээн ч 76 хүн гарч ирээд уруудуулж доройтуулж монголоор тоглосон шүү дээ,одоо наад 76 цөөлж 35 болго,наад намын нуувчин дотроос хулгайч жанхуу,худалч илжигдорж нар нуугдаж гарч ирэх нэг арга шүү дээ,герман гээд тэнэгтээрэй,их хуралд утсаар ярисан,бохи зажилсан,боов идсэн,архичин ,унтаж мануухай царайлсан нийгмийн идвхи үгүй новшнуудаар дүүргэж яаах гээд бгаа юм бэ?,болицгоо
Mongoliig mongol bish bolgoog baigaa gol saadaa zasaachee! Namchirhal , luvardah huseltnii buleglel l Mongoliig sunuuj baina shuu dee Namd suurilsan uls turiin togtoltsoogoo uurchil! Jinhene Tusheegee songoh bolomjiig ard tumend olgo! Honhor jalgiin luivarchdiinhaa zamiig haa! Ih Hurliin gishuud Zasgiin mungund shunan ordogoo zogsoo! Ard tumend Turiin erh medliig n olgo!
Ene mergen sanaa bolson baina. Zow. “Монгол Улс өөрийн тусгаар тогтнолыг үгүйсгэх аливаа оролдлогыг үл зөвшөөрөх бөгөөд ийм санаархал бүхий ард нийтийн санал асуулга явуулахыг хориглоно” гэсэн заалтыг Үндсэн хуульд оруулж, түгжиж буй ажээ.
Хар машинддаггүй юм бол эсрэг санал үсрээд 5 10 хувиас хэтрэхгүй байлгүй дээ энэ чинь одоо. Соц үед бол яахав илээр хураасан, эсрэг өгөх юм бол буудах байсан биз хаха.
Ene mergen sanaa bolson baina. Zow. “Монгол Улс өөрийн тусгаар тогтнолыг үгүйсгэх аливаа оролдлогыг үл зөвшөөрөх бөгөөд ийм санаархал бүхий ард нийтийн санал асуулга явуулахыг хориглоно” гэсэн заалтыг Үндсэн хуульд оруулж, түгжиж буй ажээ.
zuv, iim zaalt oruulah n mash zuv, bas salan tusgaarlah sanaa buhuii alivaa oroldlogo, sanal asuulga yavuulah gj oroldohiig horigloj, olon niitiin dund iim surtalchigaa yavuulsan etgeediig uls ornoi ayulgui baidliin esreg gem hereg uildsend tootsoj shiitgeh heretei.
Яаахвээ
Хоосон үймүүлэг болох бий дээ сайн анхаарч авах гээхийн ухаанаар нухацтай судлаж хандах биз дээ Их хурал 2 танхимтай болох нь л зөв
100% sanal asuulgiin talaar demjij baina. Sayahan Ispanid Katalonii mujiin salan tusgaarlah sanal asuulgiig huchingui gej uzej asuudliig darj avsan baidag.MGL chuud huja hulmas 2t negdeye gej hezeech sanal ogohgui gehdee nogoo zochin ihtei aimag genet sanal asuuna gej balaitval ene degeegeer huul bus bolj huvirna. MGL chuudaa ene mergen sanaag bugd demjih heregtei shuu.
АН-н гамингууд жадлан эсэргүүцэх байлгүй дээ.Монголд мөн ч их хонзонтой хог шаарнууд даа.Бээжингийн Тянь Ань Мэний талбайд жагсаал хийж ,Ар монглыг эргүүлэн нэгтгэе гэж орилолдож байсан оюутнуудыг ардчилсн оюутнууд гэж ирээд өмгөөлөөд сүйд болцгоодог юм. Тэдэнтэй эндхийн АН-нхан эв санааны нэгдэлтэй байдаг юм билээ.Хамгийн жигшилтэй нь өнөөгийн зарим монголчууд өөрсдөө энэ гамингуудыг дэмжиж саналаа өгдөгт л байгаа юм.Дүр эсгэсэн хуурамч ардчилсан гамингуудын өмхий жорлон АН үнсэн чандруу болж дөтийн замаар тонилох болтугай.
Ene MAH-iin omhii p.iz.da.kuud yahleeree dandaa iim hudalch hulgaich gutgej gujirdsen shaaaaaal hudlaa MAH-guunuud baidag bnaa !? Hujaa oyutnuud bas Mongoliig negtgey geed jagsahadn Hyatadiin zasag torn negtgehgui geed nuats darsan yum geneee !? Iim medrel soliotoi tegeed deereesn hudal huurmag , hulgai zelgii , avilga avahdaa garguun tiim hulgaich nar bugd MAH -iin hulgaich nar baih yum !?
Манайх шиг жижиг улсад УИХ гишүүд _76-аас их болоод асуудал сайн шийлэгдэн гэсэн зүйл бхгуйн ойлгожтой бна. Үүний оронд харинч бага тооны маш өндөр шалгавар итгэл найдвар өгөж болох ба удаан хугацаагар сонгох төрд үнэнч зүтгэж бсан хэдхэн л гишүүн бх хэрэгтэй бнаа. Яагаад гэвэл цөөн тооны хүмүүсийг ( хуучны намын хорооны гишүүд гэдэгтэй адил ), сонгох маягаар олон жилийн тоймлолттой албанд хашуулмаар бгаа юм. Зуу бтуугай 76 их тоо болоод бна. Чанар хөөе гэж бга бол хэдхэн ( 9-21 ) шигсэн, өөрсдийгөө лолн жилийн зүтгэлээр баталсан, бүх ар гэрийн байдал нь тодорхой, олон нийтийн дунд нэр хүндтэй хэдхэн контролдож болох ба буулгах боломжтой хүмүүсийг түр хороо байгуулж бгаад хиймээр бна.
таалагдаж байна
Зөв санал өайна дэмжиж байна
Одоо байгаагаа хараад яая даа гэж байхад яг адилхан хулгайч луварчдыг олшрууляа гэдэг дэмий дээ юу л сэтгээд бна даа дэнуу данхар толгой болох бусуу
Mongol ulsiin suldiig uurchluh sanal oruulna uu
Тусгаар тогтнолын талаар ард түмнээс санал авахгүй,та нар л тусгаар улс байх уу,үгүй юу гэдгийг шийдчих гээд байгаа юм уу.
Ард түмнээс айлгүйгээр шууд л Хятадын эрхшээлд орчих юм байна л даа.
Uynii chini!!!! UIH tarah heregtei.Hereggui hoolnii savnuudiin tsugluulga!
Зөв лгэж бодож байна
Tusgaar togtnoloo sanal avalgui hudaldah ni ee.ireh 50 jild ch ondor bolovsroltoi uls turchidtei bolj amjihgui.iimd 108 gishuuntei baih gedeg bol soliorol.undsen huuliin 30%- d ch nemelt uurchlult hiih uhaan,chadavhi,tarhi baihgui bolohiig medlee.Ug ni hiicheesei gej husch baisan min talaar bolloo.Iimd neg hesegtee zugeer orhison ni deer.
f
УИХ-ын гишүүний тоог 108 болгож болноо. Тэдэнд албан тушаалаа ашиглан мөнгө олдог бүх боломжийг нь хааж өгөх хэрэгтэй. Энэ 30 жилд тэдэн шиг уйваагүй улс орон ард түмнээ худалдсан таагүй нөхөд байсангүй.
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
eldev lalar .. enhamgalan kontseschin opshorchin . geed nvvrschid tonuulchid . 20 ond gishvvn bolohgvi bol shorongiin hadaas bolno hehees yas havtalzan .. elbegdorjoos avsan asem hothoniihoo bairuudiig busdad shiljvvlj ehelsen medee bn
Энэ арай дэндэнээ!!! энэ улсыг нурааж хувьчилж дуусгачаад одоо бvvр зарж идэх аргаа хайж эхэлжээ!!! Тусгаар тогтнолын асуудлыг ард нийтийн санал авахгvйгээр хэдхэн хулгайч нууцаар тохироо хийгээд шийдэх боломж олгох гэсэн юм уу??!!
Энэ арай дэндэнээ!!! энэ улсыг нурааж хувьчилж дуусгачаад одоо бvvр зарж идэх аргаа хайж эхэлжээ!!! Тусгаар тогтнолын асуудлыг ард нийтийн санал авахгvйгээр хэдхэн хулгайч нууцаар тохироо хийгээд шийдэх боломж олгох гэсэн юм уу??!!
Энэ арай дэндэнээ!!! энэ улсыг нурааж хувьчилж дуусгачаад одоо бvvр зарж идэх аргаа хайж эхэлжээ!!! Тусгаар тогтнолын асуудлыг ард нийтийн санал авахгvйгээр хэдхэн хулгайч нууцаар тохироо хийгээд шийдэх боломж олгох гэсэн юм уу??!!
Энэ арай дэндэнээ!!! энэ улсыг нурааж хувьчилж дуусгачаад одоо бvvр зарж идэх аргаа хайж эхэлжээ!!! Тусгаар тогтнолын асуудлыг ард нийтийн санал авахгvйгээр хэдхэн хулгайч нууцаар тохироо хийгээд шийдэх боломж олгох гэсэн юм уу??!!
ЭХ ОРНЫХОО ТӨЛӨӨ БОЛ 108 ХЭД Ч БАЙСАН ЯАДГИЙН,,,,ТООНДОО БИШ ХҮНДЭЭ БАЙНА.....ОЛОН БАЙХ ТУСАМ ХУДАЛДАГДАХГҮЙШДЭЭ....ЕРӨНХИЙЛӨГИЙН ЗӨВ.....
Байнгын ажиллагаатай парламентыг би хувьдаа дэмждэггүй надад хүчтэй ерөнхийлөгчийн засаглал таалагддаг. Улиралд нэг удаа юмуу хагас жилд нэг удаа хуралддаг Ардын их хурал байвал зүгээр санагддаг. Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хугацааг 5 жил болгох нь зүйтэй. Парламентад сонгогдохын тулд мөнгө худал хуурмаг бүгдийг хийнэ дараа нь тэрийгээ хэд дахин нөхөж авах гэж бирдын сэтгэлээр улс,түмэндээ хандана. Тойрон хүрээлэгчидтэй болно тэднийгээ төрийн бүх байгууллагад чихнэ бас албыг үнэлж худалдана. Яаж улс маань хөгжиж ард олон ядуурлаас гарахав дээ! Юун 108 бэ? 76 гаа яая гэж байхад!!!!!
Хүн гэдэг цаг хугацааны хувьд өчүүхэн юм. Саяхан л Японы империализм Германы фашизм гээд бөөн юм болж хорсон зэвүүцдэг байсан. Харин одоо Япон, Герман хоёр үнэхээр сахүмүүс болж хувирсан энэ бол хэдхэн жилийн өмнө шүү. Тэгэхэд одоо ахиад 20 жилийн дараа магадагүй Хятад сайн болж болох л тийм учир эртнээс үүнийг үндсэн хуулиндаа баталгаажуулж өгөх гэж байна юуны буруу гэж.
Нэрсийн жагсаалтаар орох 54 хүн бол МАНАН Мафийн бүлэглэлийн Энхболд Эрдэнэ халзан Эрдэнэбат нар хамгийн эхэнд бичигдэж УИХ орж ирэх үүд хаалга нээгдэж байгаа болоод тэд нээнтэг хийн үхэн хатан зүтгэж байна Анхаар!!!
Тийм шүү. Жагсаалтаар орохыг хориглох хэрэгтэй. Улс төрийн товчооны 9 хүн л энэ улс орныг аваад явж чадаж байсан шүү...108 малаар юу хийхэв.