sonin.mn
Үндсэн хуулийг мөрдсөн 30 жилийн хугацаанд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж ирсэн. Хамгийн сүүлд 2019 онд Үндсэн хуульдаа нэмэлт, өөрчлөлт хийж, өнөөдөр хүчин төгөлдөр мөрдөж байгаа билээ. Харин Улс төрийн намын удирдлагууд парламентын засаглалаа бэхжүүлж, гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэхийг дэмжиж  байгаа юм. Парламентын гишүүдийн тоо хэд байх вэ гэдэг дээр эрдэмтэн, судлаачид байр сууриа илэрхийлсээр байна.
 
Тухайлбал, МУИС-ийн Эдийн засгийн танхимын дэд профессор Н.Ууганбаатар парламентын гишүүдийн тоог 150 байх тооцооллыг математикийн шинжлэх ухаан дээр үндэслэн тайлбарлаж байлаа. Тэрбээр  “Асуудал бүр дээр бид зөвшилцөлд хүрэх албагүй. Энэ нь ардчиллын нэг хэлбэр. Зөвшилцөлд хүрч чадахгүй бол өөр хувилбар сонгодог ч энэ нь үр дүнтэй шийдэл биш. Ээдрээтэй шийдвэр гаргах, тодорхойгүй байдал, саналын зөрүүтэй тохиолдолд бусад улс орнууд  судлаачдаасаа асууж, судалгаанд суурилдаг. Шинжлэх ухаан бол баримт, дата дээр тулгуурлаж асуудлыг шийдвэрлэдэг. Парламентын гишүүдийн тоо  хүн амын тоо хоёр хоорондоо шугаман хамааралтай байдгийг олон улсын судлаачид тогтоосон байдаг. Энэ томъёоллоор улс төрийн идэвхтэй хүн амынх нь тоог хоёроор үржүүлж, куб/язгуурт харьцуулж гаргадаг. 
 
Манай улсын хувьд улс төрийн идэвхтэй хүн ам 1.7 сая гэж тооцъё. Үүнийг хоёроор үржүүлэхээр манай хүн амын тоо гарч ирнэ. Үүнийгээ куб/язгуураар тооцоход манай парламент 150 гишүүнтэй байхаар байна” хэмээн тайлбарлалаа.
 
Парламентын гишүүдийн тоо олон байснаар ямар нэг нөлөөнд автахгүй гэж олон улсад үздэг. Мөн нийгмийн бүлгүүдийн хувь харьцаа, иргэний төлөөлөх эрхийг парламентад сонгогдсон гишүүн хэрхэн төлөөлж байгаагаар нь парламентын чадавхийг тодорхойлдог байна.  Ийнхүү судлаачид парламентын ардчиллыг бэхжүүлэхэд тус тусын байр сууриа илэрхийлж байна. 
 
Н.Энх