“Хөдөлмөр” сонины редакцийн өдрүүдээр аймгийн ЗДТГ-ын Хуулийн хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Оюунцэцэгийн албан өрөөнд ташуу энгэртэй, саатай цагаан торгон дээлтэй, шүрэн чимэг зүүлт бүхий алтан шар “хатан” малгай өмссөн нэгэн настантай тааралдсан юм. Урлагийн хүн шиг өвөрмөц хувцасласан энэ настантай уулзах хүсэл өөрийн эрхгүй төрснөө нуух юун. Ийнхүү тохирсон ёсоор орой нь түүний буудалласан газарт очиж хөөрөлдсөнөө уншигчиддаа хүргэж байна. Түүний алдар Чүлтэмийн Бадамханд. Ховд аймгийн Алтай сууын уугуул. 70 нас зооглож яваа. Хөдөө аж ахуйн дээд сургуулийг малын эмч мэргэжлээр төгсөж мэргэжлээрээ 50 нас хүртлээ ажиллажээ. Тэрээр өндөр насны тэтгэвэрт гарсан цагаасаа бясалгал хийж гэгээрсэн аж. Түүний аав Чүлтэм нь лус тахих үйлээрээ нутаг усандаа нэртэй лам хүн байжээ.
Ямар үйл хэргээр ийнхүү баруун хязгаарыг зорьж явна даа?
-Би энэ нутгийн уугуул. Одоо Улаанбаатар хотод амьдардаг. Даянчин сүм /Улаанбаатар хотын Улиастайн Баянгол дахь/- ийн тэргүүн, Өүлэн эхийн өргөмжлөлт, Дэлхийн Монголчуудын эв нэгдлийн төвийн зөвлөх тэргүүн. Нас дээр гарлаа. Аав минь лусын тахилга хийдэг лам хүн байсан. 50 нас хүрээд өндөр насны тэтгэврээ тогтоолгочихоод нэг удаа аавынхаа зааж өгсөн төвд тарнийг уншиж ширгэсэн голыг урсгасан.
Энэ цагаас эхлэн аавынхаа эрдмийг төгс төгөлдөр эзэмш их хүсэлдээ хөтлөгдөж даян хийж эхэлсэн. Энэ үйлээ би өндөр гэгээн Занабазарын өөрийнхөө нутгаас гарахдаа хамгийн сүүлд саатан зан үйл хийж үлдээсэн Улиастайн голыг өгсөж хийж эхэлсэн дээ. Улс оронд зах зээлийн нийгэмд шилжиж байсан хүндхэн он жилүүд байсан. Даян гэдэг нь уул усаар явж ном судар уншиж, зургаан махбодын мэдэрхүйг нэмэгдүүлэх хүмүүсийн хэлдгээр бол бясалгах зан үйл юм даа.
Хүн өлсөхөөр ой тогтоолт нь их сайн байдаг юм билээ. Хувь хүнээс тэвчээр шаардна. Төвд номыг хоёр жил үзсэн. Лусын тахилга хийдэг. Лус аргадах зан үйлийг голчлон хийдэг юм. Сурсан мэдсэнээ нутгийн хүн арддаа хүргэж тус болъё. нөгөө талдаа өөрийнхөө эрдмийн чадлыг нэг шалгаадахъя л гэж бодож явна даа.
-Ямар зайн үйл хийж эрдэм, чадлаа шалгах вэ?
-Ховд аймгийн орон нутгийн удирдлага, нутгийн зон олонтой уулзаж хамгийн хүйтэн өвөл болох, мал сүрэг тарга хүч тааруу орсон эрсдэл өндөртэй гэж үзэж байгаа дөрвөн сумыг онцолж нутаг орных нь лусыг аргадаж өнтэй, мал сүргийн гарзгүй сайхан өвөлжих зан үйлийг хийж түмэндээ тус болъё. Бас ч нас дээр гарлаа сурсан эрдмээрээ өөрийн чанар чадлыг нэг сорьё гэж бодож байна. Гэхдээ эмээ нь энэ нутгийн лусыг аргадах зан үйлээ энд биш хотоос, зайнаас хийхээр төлөвлөж байна. Аливаад чанар чухал шүү дээ.
-Уул овооны тахилгыг ихэвчлэн идээ шүүсээ өргөж олон түмнийг хуран цуглуулж хийж байдаг. Харин та холоос тахих нь ээ дээ?
-Аливаа залбирлыг олуулаа үнэн сэтгэлээс хийх аваас тэр хэрээр хүчтэй байдаг.
Байгаль дэлхий, уул, гол мөрөн төдийгүй горхи ч бүгд эзэнтэй, тэд нар нь мөнхийн амьд байдаг юм шүү дээ. Тиймээс бид тэдэнтэй эелдэг сайхан ярьж, гуйж аргадаж амьдрах учиртай. Сэтгэлийн өргөл гэдэг хаанаас ч хүрдэг юм. Нутгийн ард түмэн ч байгаа байгаа газраасаа л өргөлөө өргөнө шүү дээ.
-Зарим уул овоон дээр эмэгтэй хүн гарахыг цээрлэдэг.
-Ямар ч уул овоо, гол горхи усны эхэд 80 настай өвгөн хүний дүрээр гарч 18 настай бүсгүй хүний дүрээр буудаг юм. Түүнээс хэн хамаагүй уул овоон дээр харайлгаад байж болохгүй л дээ. Дээр хэлсэн сохор лус ч байдаг. Тэд тааралдсанаа дайрдаг гэх мэтээр нарийн учир бий.
-Гуйж аргадаж, залбирахдаа заавал төвд хэлээр ярих уу?
-Төвдийн номд уул, ус тахидаг, лусын эзнийг дууддаг ном тарина, уншлага байдаг л даа. Гэхдээ бид Монгол хэлээрээ “Ээ баян хангай минь ээ, та минь буянтай сайхан хангай шүү, хүн зоноо жаргааж амар амгалан байлгаарай. Таныхаа хишгийг хүртэж нөмөр түшигт тань хүмүүн бид жаргаж байна аа” гээд магтаж баярлуулж өргөлөө өргөөд хэлж болно, Энэ бол жишээ шүү дээ.
Цагаан овоонд ус сэржим өргөдөггүй сүү л өргөдөг байхад архи ус өргөх учиртай овоо ч бий. Би долоон цагаан овоо босгосон. Лусын эзэн савдаг бүр өөр хоорондоо адилгүй. Сохор лус ч гэж бий. Гэхдээ хүн бүр сүү өргөж, залбирч байгаагаа лус аргадаж тахиж байна гэж бодвол бас өрөөсгөл ойлголт шүү дээ.
Тэр хүн байгаа чадал, сэтгэлээрээ өөрийнхөө хэмжээнд л үйлээ хийж байгаа хэрэг. Харин лус хүн бүрт харагдахгүй шүү дээ. Хамгийн гол нь үнэн сэтгэлээсээ маш сайхан уянгалуулж их сайхан намдуу хэлж ярьж учирлах хэрэгтэй. Энэ нь лусын аялгуу юм даа.
-Та энэ бүх эрдэм чадлаа бясалгаж олов уу. Хэзээнээс мэдэрсэн бэ?
-Далд ертөнц, номын хүчээр хүний нүдэнд харагдахгүй хийн ертөнцтэй ойлголцох мэдрэмж, төрөлх авъяас хүн бүрт заяахгүй л дээ. Лус аргадаж тахидаг төдийгүй өөр олон сайхан эрдэм чадалтай Монгол хүн олон байгаа. Миний хувьд бага байхад хонь хариулж байгаад унтчихна. Намайг унтах болгонд л бороо орж сэрээдэгсэн. Найман настай байхдаа сүүтэй шанагаар ус хутгаж аавдаа ганц сайн “авахуулж” билээ.
Тэгэхдээ аав минь надад нэг тарни зааж өгсөн юм. Тэр тарниар би ширгэсэн гол усыг ундаргадаг. 1994 оноос Онгийн гол ширгээд хүн малгүй л усгүй болсон байлаа. Өмнөговь аймгийн Мандал-Овоо сумын Засаг даргатай хамтран гурван жилийн хөтөлбөрөөр Онги голыг урсгах үйлийг тарнийн хүчээр хийсэн. Биднийг анх хэмжилт хийхэд усны түвшин таван метр доошоо орсон байсан.
2011 оноос усны түвшин дээшилж 2012 оноос хэвийн урсаж эхэлсэн. Мандал-Овоо сумын ЗДТГ- аас “Ард түмний гавъяат” цолоор шагнаж хоёр цагаан ботго бэлэглэсэн. Ер нь алт ихтэй газар шаргалтаж харагдаад л содон онцгой мэдрэмжүүд аль эртний л мэдрэгдэж байсан.
-Хаа сайгүй л бөө, сүм, бясалгал элбэг болж. Таны хэлж байгаа содон мэдрэмж, чадалтай хүмүүс өорсдөө тодроод гараад байх нь зөв үү. Хэн нэг нь шалгаж тодруулж нийтээрээ хүлээн зөвшөөрөх ёстой юу, энэ талаар таны байр суурь?
-Би бодохдоо олон сайхан Дарь эхүүдийг тодруулмаар байна. Хүн хүний удам судар өвөг дээдэс, нутаг усныхны шашин шүтлэг өөр, өөр шүү дээ. Дээр нь нийгэмд аж төрж байгаа байдал, ахуй амьдрал гээд олон зүйлээс хамаарч өөр, өөр шүтлэг мөргөл зан үйлтэй байна. Энэ бүгдийг үгүйсгэх аргагүй.
Гэхдээ Дарь эх гэдэг бол хүний л ээж шүү дээ.
Хүний ээж учраас үр хүүхдээ алдсан бол засч, зовж байгаад , нь туслаж, өвдөж байгааг , нь эрүүл болгох учиртай. Монгол оронд тодорсон, тодроогүй олон дарь эхүүд байгаа. Тиймээс ийм сайхан цагаан үйл хийдэг, эх хүний сэтгэлийн хүч, мөн чанарыг сайн ойлгосон олон сайхан Дарь эхүүд тодорч гараасай, бүгдээрээ нийлж лусын сүмд хуран чуулж эх нутгаа аврах үйлийг хийх. юмсан.
Гэж бодож явдаг. Наад зах нь л өнөө цагт бүсгүй хүн хань, нөхрөө хүндлэн дээдлэх жаяг тэр чигтээ алдагдаж, Монгол эр хүний уужуу тайван амгалан төрх, холч ухаан ч үгүйлэгдэх болсон байна. Энэ нь өнгөц харахад эр эм хоёрын л харилцаа мэт боловч хор уршиг нь хүн төрөлхтөнд ирж байна. Энэ бүхэн Дарь эх хүний хийх үйл шүү дээ.
-Энэ өвөл их хүйтэрнэ. Хүйтний хэм 50-70 хүрнэ гэх ам дамжсан яриа байна.
-Миний ажиглалтаар бол тийм айхтар юм болохгүй гэж үзэж байгаа. Яваад очиход зуд болох газар бол мэдрэгднэ. Тэр бүү хэл алт ихтэй газар гэрэлтэж харагддаг юм шүү дээ. Монголчуудын дэлхийтэй харьцаж тэдний өнгө төрх, нар cap төдийгүй ан амьтдын байгаа байдал зэргийг дүгнэж цаг агаарыг мэддэг байсан арга барил одоо ч хэвээрээ.
Д.Тэгш
Эх сурвалж: “Хөдөлмөр Сонин”
Сэтгэгдэл0
ямар залдаг жүжигчин авгай вэ? Ёстой л гавъяат жүжигчин юм. Диян гэдэг болхоос юун даян бээ? Бас таван махбодь гэдэг болохоос, мөн есөн махбодь ч гэж байдаг. Шал худлаа шааж өгөх юмаа. Түвд хэлний тухай ярихаар гайхамшиг болчихдог юмуу? Пээээ. Ямар юмны чинь Мандал-Овоо сумын ЗДТГ- аас “Ард түмний гавъяат” өгсөн. Тэрийг чинь хувь хүн нэг Одгэрэл залуу өөрөө зохиогоод шагнаад байдаг. Юун сум. Юу ч мэдэхгүй, сэтгүүлч ч мэдэхгүй залдаг авгай ч мэдэхгүй. Хөх инээд хүргэчлээ.
ZONHOV-N MEGTSEM UNSHIJ BOROO ORUULDAG ,YAMANDAGIIN TARNIIN SHIVSHIJ BOROO ZOGSOODOG ULS BAIDAG SH DEE ...ALDAS BOLUUZAI
зонховын мэгзмээр бороо орохгүй, түүнийг өөр хүн зохиосон байдаг юм. Зонхавын мэгзэм гэж эмгэн ярьаж байгаа бол ёстой аймар алдаа гаргаж байна. Зонхов өршөөхгүй. ямандаг унших аваас эр эм хоёр хаалддаг юм. Тэгээд юу болохыг эмээ ярих юмуу? Паааааах...
зонховын мэгзмээр бороо орохгүй, түүнийг өөр хүн зохиосон байдаг юм. Зонхавын мэгзэм гэж эмгэн ярьаж байгаа бол ёстой аймар алдаа гаргаж байна. Зонхов өршөөхгүй. ямандаг унших аваас эр эм хоёр наалддаг юм. Тэгээд юу болохыг эмээ ярих юмуу? Паааааах...
XAXA ZA TEGEED NIGUUSEJ GEGEERSEN ZONHOV BODI MORIIN ZEREG HOOJ YAVAA EMGENIIG GESGEEH UU ,YOSTOI HOL OCHIJ HUTS ...BOROO CH ORNO ,BOROO CH ZOGSDOG HUNII SUJIG ERDEMEES SHALTGAALNA...GOROOLDOG N GOROOLOOD ,DAYANCHILDAG N DAYANCHLAAD MOR MORIINHOO GEGEERLIIN MORIIG HOO L DOO
холинцог паланцаг яриа байна. Эмээ бөө юмуу? Лус савдаг ярьдаг нь бөө. Эмээ тэгэхээр бөө юм байна л даа. Тэгээд ган болоход бороогоо оруулахгүй юугаа хийгээд байсан юм бээ? Трансценденталь ертөнцөд байсан л гэж битгий гуцоорой доо. Зонхов энд ямар хамаа байнаа? Тэр түвдийг дуудаж бас яах нь вэ?
ийм эмээг алдвал азны юм шдээ. Би лав өөхөөр шаанталж ална.
Bi hari orond amidardag l daa gehdee ene jil neleen usarhag borootoi jil bolloo gej manai geriinhen yarj baisan teneg baigali tsag agaariin uzegdlees boroo orj gol ursdag bolohoos neg chavgants nom unshaad heden hristchin baigiinuud duulaad baihlaar gol ursdaggui bailguidee
бас нэг хойд дүр мүр тодруулдаг авгай гарах нь ээ, та минь ээ. Юу вээ энэ чинь. Хойд дүр гэдэг бол Түвдийн патент. Түүнийг хэн ч хулгайлж эс болно. Яаж хэлж чадаж байнаа. Хань, нөхрөө хүндлэн дээдлэх жаяг тэр чигтээ алдагдаж гэж юу яриад байгаа зөнөсөн эмгэн бэ? Эрэгтэйчүүдийг хэтэрхий дээдлээд юу ч хийхээ байсан залхуу арчаагүй архичин эрчүүд олшроод байхад чинь эмэгтэй хүнийг яаж муулж чадаж байнаа. Өөрөө эмэгтэй байж. Тэр мангар бөх Давгаа хүртэл монгол эрчүүд шалчгар арчаагүй болсон байна гээд байхад. Далдыг хардаггүй хачин авгай вэ. Өрх толгойж эмэгтэйчүүд л авч явж байна. Юу яриад балайраад байдаг юм.
Засаг даргын газраас ард түмний гавъяатыг өгдөггүй юм. Түүнийг чинь Д.Одгэрэл гэдэг залуу өөрийн зүгээс хувиараа өгдөг. Нэг яруу найрагч хөгшин авгайтай суусан зураач залуу бий. Хуваиараа зохиосон шагнал байхгүй юу. Төр засгаас том шагнал авсан юм шиг худлаа хэлж болохгүй. Одгэрлээс авсаан л гэнэ биз дээ.
buyantai l buural bn . gehdee baigali delhii ene zun mash ih boroo oruulj gol usnii tuvshin deeshilsen... mongol erchuud ihenh ni em hunees doloon dor chavgants zantai bolj amnaas pizda lalar gej amnii unshlaga met ursgadag bolson. ems ni er hun met ajil ger bul ur huuhed gej guriij baidag...
өөрөө юмыг зөвөөр хүлээж авдаг юм байна гэхдээ энэ хүний яриа нэг л биш худлаа гэдэг нь ойлгомжтой байна гэхдээ хүнд гэм хийгээгүй сайн санаж өөрийгөө баясгаж яваа буурайг ингэж муухайгаар хэлэх юувдээ хүмүүсээ
iim teneg yumnuudiig bitgii sonind gargaj baigaach dee!
Ard tymnii gaviyat abah gesen yam hedeer zardag yaml...
Huurhii buuraig hundlen sonsooch
zub zub bi ene huniig demjij bna mglchuud bidend baigalia hamgaalah baigalitaigaa harizah talaar delhiin yamar ch deed surguulid olgodoggui medlegiig bid aav eej emee ebee naraasaa suraad abdag bsan shuu suuliin ued manai zaluusd ene taliin medleg dutmag BOLJ DEE ANHAARAH ESTOI ASUUDAL MEN SHUU BI ENE HUNIIG DEMJIJ BNA
2dahi setgegdel bichsen neg nuhur yamar erguu uhaan muutai hun ve. baigali ehiig teneg gene uu? erduu oilgosongui.............baigali eheer amisgalj gazar shoroon deer ni amid yavj baigaagaa meddeggui erguu bna. baigaliin haraal gej baidag yumshte. haraal ni hurehvii dee chamd
Cham shig muhar susegten bish tenger geed zalruulaad unshchih anduuraad bichij chinii ter haraal eruul gedeg muhar susegees aij yavdaggui aimhai hun l haraalaas aidag baih bi ter haraalaas chini aidaggui
2dahi zochin bish, 3dahi zochin yum bna shuu. bi anduursan bna. ter teneg gej bichsen nuhur jaahan nom unshij hooson gavalaa jaahan tsenegleesei dee. Canadas
Buurai tanid urt udaan naslahig huse! Harvaas nudend dulaahan saihan hugshin b.na! Gazar nutgaa uhaj b.gaa durakuudin derged uurinhuu hereer nutag usaa hairlaj b.na!
энэ хөгшин ингэж хүнд худлаа хэлж үзмэрч дүрээр хэдэн цаас олж амиа зогоодог бололтой, монголчууд дэндүү ядуурчээ, идэх хоолтой байсан бол юу гэж ингэж хүнд муу хэлүүлж явхав, аргаа барсан хүний л ажил шүү дээ, гэтэл дээр хэдэн авилгалчид нь хэт баяжаад биднийгээ тавлаад инээж суудаг мөн ч таарч дээ
Настай хүнийг ингэж муухай хэлж болохгүй ш дээ. Хүнд хоргүй, ингээд л эрүүл саруул явж л байг л дээ.
тийм шүү
Emee ta boliosoi.Muruuruu muumuu unjuulaad yav.Munhruulagdahgui shuu mongoliin ard.Hii yum harj hii uzegdeltei haritsdag gevel luuluu l baina.Munharsan har ...
энэ хөөрхий эмээ лустай харьцдаг юмуу? лус гэж хүн юмуу тэгээд? юу юм? Эмээ бөө юмуу, лам юмуу? Дан бөөгийн юм л ярьсан мэт. Яагаад жүжигчин шиг хувцасладаг юм, яг бөөнцөрүүд шиг? Хүнд итгүүлэх гэж ядаад содон хувцасласан хэрэг үү? Дарь эх гэж яадаг юм? Хэн зохиосон юм? Юу юм?
Юу асууж байгаагаа эхлээд уншаад мэдвэл зев байх. Тогойгоо жаахан цэнэглэвэл ийм юм бичиж суухгуй биз дээ
Эмээ дарь эх гэж хэний зохиол вэ гэдгийг мэдэх үү? Ямар түүхтэйг? Намтар түүх нь ямарыг мэдэхгүй л юм шиг ярилцлага байна даа. Тодруулах гэхээр бүүр утгагүй. Түүхэнд нь тодруулах тухай байдаггүй. Эмээ яагаад ийм юм ярих болсон юм бол. Хэн ийм тушаал өгөөд байгаа юм? Сонин байнаа? Хүмүүс бурахлаар дууриаж бурж болохгүй, буур-лаа.
Туул голыг маань буцаагаад их урсгалтай болгоод өгвөл ард түмнээрээ таныг шүтнэ дээ. Эс бол худалч авгай л гэнэ
алт уухаж газар сүйдлэхийг болиулаач, харийн шуналтнуудыг зайлуулаач, баас жорлонд бохирдсон газар уусыг яах гэж байна? мэдэхгүй байна гэж үү? гэр хороололд очиж үзсэн үү? хашаа байшин гэж мэдэх үү? Бороо орохгүй их удсан тэр үед хайчсан юм? Тэнгэр хангай өөрөө хураа хайрлаж байхад би хийсэн гээд Тэнгэрийн өмнөөс том дуугарч болж байгаа юм уу? Ямар том хүн бэ?
ta nariin medeh gej yu baihab ter chini byrch tanigdaad baidag syy!!harin emeeg byryytgah geed yugeb dee!!!zaluusaa!!!ta nar tiim sain meddeg bol eersdee taban medrehyigeen ajilluulaach doroitson setgegleetei hyn syymjleh geed eersdiigeen syymjluuldeg hyyheildeenyyd bol ta nar!!!gachigdaj dytagdaj byi chagiin galzyy chedgeryyd gebel ta nart yag zohioltoi!!!!eersdeen mal hebtej eer neg zeb setgeltei hyn garch olonii emne haragdbal yher mongol setgegdeleer nam darah arga bainga sedej baidag tamiin togoonii mongolchyyd aa!!!gej henteich eblej chadahaan bolison hyn terlehtenii hamgiin adgiin saar bolj hybirah ni l dee!!!
их мэдэгч эмээ тэгээд үл мэдэгч нарыг сайжруулахгүй юугаа хийгээд байсан юм бээ? Худалч, луйварчид энэ орчлонгоос зайлбал таарна.
Ц.Амгаланбаяр нь цагдаагийн хөрөнгөлөг хурандаануудын угшилтай хүн. Замын цагдаагийн газрын даргаар ажиллаж байгаад хэрэгт холбогдон шалгуулж, дараа нь Цагдаагийн академийн захирлаар түр ажиллаж байгаад 2007 онд ОБЕГ-ын даргын албанд томилогдон төсвийн хөрөнгөөр тэрбумтан болох гараагаа эхэлсэн. Ц.Амгаланбаяр ОБЕГ-ын даргын албан тушаалд томилогдоод тав ч хоноогvй байж, тараа таниулсан гэдгийг уншигчид маань санаж байгаа байх. Дур мэдэн халаа сэлгээ хийж, өөрийн хvмvvсээ Онцгой байдлын албанд ажилтай болгосон, гаргасан тушаал, шийдвэр болгон нь хууль зөрчсөн, төсвийн хөрөнгийг зvй бусаар завшсан гээд сүүлийн жилүүдэд тvvний хууль бус vйлдэлтэй холбоотой мэдээлэл тасраагvй. Хууль хяналтынхан нэг бус шалгаж байсан удаатай ч тэрээр энэ бvхнийг хэрхэн зохицуулж, хав дарж өнгөрөөж буй нь бас л сонирхол татна. Ц.Амгаланбаяр хууль зөрчсөн, тендерийн мөнгөнөөс халаасалдаг, хөрөнгө орлогын мэдүүлгээ дутуу мэдүүлдэг гэж байнга хэл амны бай болж байдаг нэгэн. Тийм ч учраас Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Амагаланбаярт генерал цол олгохоос татгалзсныг эх сурвалж өгүүлж байна. Өнгөрөгч хавар Дорнод аймгийн Баяндун суманд гарсан тvймрийг унтраахаар ажиллаж байсан 4 аврагч, гал сөнөөгч амиа алдаж, 1 аврагчийн бие 60 хувь тvлэгдэж, vхэл амьдралын зааг дээр эмчлүүлж байгаа. Нас барсан 4 аврагчийн 1 нь эмнэлэгт амьд ирсэн бөгөөд гадаадад эмчлүүлэх зардлыг нь Ц.Амгаланбаяр шийдвэрлэхгүй удааснаас шархаа даалгүй нас барсан байна. Уг нь голд тулаад унтрах байсан түймэрт Ц.Амгаланбаяр эндээс загнасаар байгаад аврагчдыг үхэл рүү түлхсэн хэмээн аймгийнхан ярьцгааж байна. Уг харамсалт явдалтай холбогдуулан ОБЕГ-ын дарга Ц.Амгаланбаяр “би хариуцлага хvлээхэд бэлэн. Надад хариуцлагаас зайлсхийх шалтгаан байхгvй” хэмээн мэдэгдэж, шударга, хариуцлагатай албан тушаалтны дvрд тоглож байсан. Тухайн үед “Гал түймрийг унтраахаар ажиллаж байсан алба хаагчид ямар техник хэрэгсэл ашиглаж байсан юм бэ?” гэсэн сэтгүүлчийн асуултад Ц.Амгаланбаяр “Ой хээрийн түймэр унтраахад ашиглагдах техник хэрэгсэл хязгаарлагдмал байдаг” гэж хээв нэг хариулж байсан. Уг нь өөрөө баяжих, хөрөнгөжих сэтгэлгээгээ хойш тавиад ажилласан бол аврагчдийг гал унтраах багаж хэрэгсэл, галаас хамгаалах хувцсаар хангах бололцоо байсан. Ц.Амгаланбаяр төсвийн хөрөнгөнөөс амжилттай хумсалсныхаа дүнд хотын “А” зэрэглэлийн бүс буюу 1-р төрөх эмнэлэгийн зүүн талд TG төв хэмээх том хаягтай 6 давхар барилга хувьдаа барьж бусдад түрээслэсэн, Зайсангийн аманд 10 орчим өрөөтэй тансаг харшид амьдарч байгаа, мөн өнгөрсөн 4 жилийн хугацаанд хадгаламжиндаа 100 сая орчим төгрөгтэй болсон. Уг нь, Ц.Амгаланбаяр аль эрт хууль бус vйлдлийнхээ хариуд хариуцлагаа vvрээд явах ёстой байсан юм. Ц.Амгаланбаяртай холбоотой сөрөг мэдээ мэдээллүүд тасрахгүй гарсаар байна. Хамгийн сүүлд л гэхэд Сүхбаатар аймгийн Онцгой байдлын хэлтсийн дарга А гэгч ууж согтууран машин барьж яваад гурван хүний амь насанд хүрсэн байна. Өмнө нь А-г үе үе архи ууж байгаа талаар аймгийн удирдлагаас Ц.Амгаланбаярт мэдээлж байсан тухай эх сурвалж өгүүлж байна. Гэвч Ц.Амгаланбаяр уг этгээдтэй хариуцлага тооцоогүйгээс хэрэг үйлдэгдэх нөхцлийг бүрдүүлсэн байна. Мөн хэдхэн хоногийн өмнө тус байгууллагын алба хаагчид дээд удирдлагын тушаалаар хувийн орон сууцны барилга дээр ажиллаж байгаад ахлах дэслэгч О гэгч хүнд бэртэн нэг нүд нь таг сохорсон байна. О-г эмнэлэгт эмчлүүлж байхад нь түүнийг хүнтэй уулзуулахгүй, ярилцлага өгүүлэхгүй, зураг авахуулахгүй байхын тулд байнгын харуул манаатай байлгасан. Одоо өрөөсөн нүдгүй болсон О-г аврагч Ч-гээр байнга асруулахаар ажлаас нь чөлөө өгсөн байна. Хамгийн хачирхалтай нь дээрх хоёр гэмт үйлдлийн талаар Шинэчлэлийн Засгийн газрын Шадар сайдад ердөө мэдээлээгүй байсан байна. Гай болж нэгэн сэтгүүлч Шадар сайдыг Аврах тусгай ангид ажиллах үеэр хувийн барилга дээр ажиллаж байгаад хүнд бэртсэн О гэгчийн талаар асуулт тавьснаар хэрэг мандах нь тэр. Уг ажиллагааны дараагаар Ц.Амгаланбаяр өөрийн хэвлэлийн ажилтнуудаа өрөөндөө дуудан тэр сэтгүүлчээр яах гэж тийм асуулт тавиулав. Ямар зорилготой ингэв, яагаад асуулгахгүй байж чаддаггүй юм бэ? хална, зайлуулна гэж загнасан байна. Эндээс харахад өөрийн үйл ажиллагаатай холбоотой алдаа, дутагдлаа ямар нэгэн байдлаар дарж өнгөрөөдөг талаар тус салбарын албан хаагчдын дунд тархсан яриа үнэн болохыг нотолж байна. Ц.Амгаланбаяр нь гэмт үйлдлийг төдийгүй 2010 онд малын гоц халдварт өвчнийг хүртэл нуун дарж нэг айлын хотонд нь нам дарчих байсан шүлхийг төрийн өндөрлөгүүд болон нийтэд зарлан мэдээлээгүйгээс болж газар авахуулан 5 аймгийн 24 сумыг хамруулж 25 мянга гаруй малыг устгалд оруулж, улсад 8 тэрбум гаруй төгрөгийн хохирол учруулжээ. Ц.Амгаланбаяр хууль бус vйлдлээ нуухын тулд 2008-2010 онд жил бүр байгууллагынхаа 10-12 хvнийг Хайнанд 7-10 хоног, 2011 онд 26 хvнийг Сингапур, Малайзад долоо хоног төсвийн мөнгөөр аялуулсан, зөвхөн энэ жилийн аялалд л гэхэд 78000 ам.доллар буюу 103 сая төгрөг зориулалтын бусаар зарцуулсан мэдээлэл байна. Ц.Амгаланбаяр цагдаагаас өөрийн жолоочоор дагуулж ирсэн Гантулгаа онцгойгийн Автобаазын даргаар томилсон. Гантулга нь тус баазын 5-н автомашиныг акталсан нэрээр хувьдаа авч, төрийн өмчийг завшсан байна. Гантулгыг энэ үйлдэлд нь Авилгатай тэмцэх газраас эрүү үүсгэн шалгаж байгаа бөгөөд Ц.Амгаланбаярын итгэлт хүн тул мөн л бүдгэрэх тал руугаа орж байгаа бололтой. Онцгой байдлын ерөнхий газрын Улсын нөөцийн газрын дарга Д.Батсайхан нь 2008 оны арванхоёрдугаар сард “Бооцын тариа” ХХК, “Баяржавхлан” ХХК-ийн ОХУ-аас импортоор оруулж ирсэн 936,6 тн улаан буудайг дотоодын улаан буудай хэмээн С.Баярын Засгийн газрыг молигдон худалдан авч, Монгол Улсын Засгийн газрын 2007 оны 227 дугаар тогтоолд “Дотооддоо үйлдвэрлэж, дотоодын гурилын үйлдвэр, Тариалан эрхлэлтийг дэмжих санд нийлүүлсэн улаан буудайн тн тутамд 80 мянган төгрөгийн урамшуулал олгоно” гэж заасны дагуу Д.Батсайхан 74.9 сая төгрөгийг улсын төсвөөс авсан байдаг юм. Тогтоол шийдвэрийг хувьдаа ашигтайгаар хувирган, ашиг хонжоо олж чаддагийн бодит биелэл ийнхүү Онцгой байдлын ерөнхий газарт Ц.Амгаланбаярын шууд удирдлагад ажилладаг, түүний дотны найз, цагдаагийн байгууллагаас дагуулж ирсэн Д.Батсайхан гэгч даргын гараар амилсан нь энэ. Д.Батсайханд Авлигатай тэмцэх газраас эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаад уг хэргийг шийдвэрлүүлэхээр прокурорт шилжүүлсэн боловч уг хэрэг өнөөг хүртэл шийдвэрлэгдээгүйгээр үл барам замхрах шатандаа орсон байна. Өнөө хууль шүүхийн өмнө иргэн бүр тэгш байх зарчим хаана байна вэ? Цагдаад ажиллаж байсан хүнд хууль өөрөөр, хөнгөлөлттэй үйлчилдэг юм байна гэсэн хардалтыг зүй ёсоор төрүүлж байна. Албан тушаалаа урвуулан ашигласан, залилан мэхэлсэн хэрэгтээ тэрээр өнөөдөр эрүүгийн хариуцлага хүлээх нь лавтай. Авлигатай тэмцэх газраас 2008 онд Д.Батсайханыг албан тушаалаас нь түдгэлзүүлэх мэдэгдлийг Онцгой байдлын ерөнхий газрын дарга Ц.Амгаланбаярт хүргүүлсэн боловч өнөөг хүртэл уг мэдэгдлийг хэрэгжүүлээгүй байна. Эндээс харахад Ц.Амгаланбаяр өөрөө уг гэмт хэрэгт холбоотой нь нотлогдож байна. 2008 оноос хойш Онцгой байдлын байгууллагад олон тооны барилга байгууламж улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар баригдаж байгаа бөгөөд тэдгээрийн үнэлгээ нь өөр хоорондоо өөр өөр байдаг нь тендерт оролцогч компаниудын удирдлагын гайхширлыг төрүүлдэг байна. Ц.Амгаланбаяр тэргүүтэй бүлэг этгээдүүд элдэв зальт башир аргаар тендерийн мөнгөнөөс халаасалдаг байна. Тендерт оролцогч компаниудын удирдлага Онцгой байдлын байгууллагаас Ц.Амгаланбаярыг зайлуулаагүй цагт тендерийн будлиан тасрахгүй гэж өөр хоорондоо ярилцах болсоор удаж байна. Иймээс Шинэчлэлийн Засгийн газрын тэргүүн-Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг, шударга ёсыг тогтоохоо амласан Шадар сайд Д.Тэрбишдагва нар Ц.Амгаланбаяр хэмээх төрөөс төрсөн тэрбумтан, хариуцлагагүй этгээдэд хариуцлага тооцох цаг болжээ. Онцгой байдлын албаны албан хаагчид тус албанд шинэ шударга удирдлага, шинэчлэл хэрэгтэй байгааг өөр хоорондоо ярьж байна. Ц.Амгаланбаяр нь Засгийн газраас, видио хурлаар өгсөн үүрэг даалгаврыг хэрэгжүүлэх, өвлийн бэлтгэлийг хангах тулгамдсан ажлуудыг хийхийн оронд 2012 оны 9 дүгээр сарын 29-30-ны өдрүүдэд Шадар сайд асан М.Энхболд, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга асан Болдсайхан, Нийслэлийн Онцгой байдлын газрын дарга Батбилэг нарын хамт Хэнтий аймгийн Хөх нуурт хуучнаа санагалзан зугаалсан байна. Ч.Анар Зочин Зочин, 2012-10-08 11:34:56, 124.158.125.112Хариу бичих 1 horoolol-iin Kenzo night bar odor bur shoniin 4 hurtel ajillaj baina tend medeej bainga heruul zodoon arhidalt huuhendelt hereg olon garch baigaa eniig BGD SHD zagdaa shuuh mergejiliin hyanaltiin gazar hyanaltaa avch uil ajilgaag ni hurdan haaj zagsoo ok.. Ondor mongon torguul onoo BGD bolon Hotiin darga uun deer sain ajillaahiih heregtei bainaa...... SHD-iin irged SHD 1 horoolol-iin irged., 2012-10-08 11:41:21, 202.21.105.51Хариу бичих harvaas hujaa bna zochin, 2012-10-08 12:34:05, 182.160.19.33Хариу бичих ATG yugaa hiigeed tolgoigii n ileed bainaa. Mash sain shalgah heregtei ,ih yum garna daa. Зочин, 2012-10-08 12:35:52, 202.179.20.192Хариу бичих Enhtaivan,Bayandelger 2 hujaagiin erliizuud shuu dee.Mah tsusnii holbootoi . Зочин, 2012-10-08 12:38:23, 202.179.20.192Хариу бичих Muu avilgach, naadah chin humuusiig yalgaj haritsdag avilgachin. Hujaa nart bas gazar zarsan Zochin, 2012-10-08 16:02:38, 180.235.176.61Хариу бичих Ogtsruul Hi, 2012-10-08 17:57:24, 203.194.115.175Хариу бичих ogtsruulah bish, shorondhiih heregtei.darga bolsnoosoo hoish het ih bayajsan daa. Зочин, 2012-10-08 18:57:56, 202.179.20.152 Hogiin novsguud shtee. Enhtaivan g bas ATG d shalguulah heregtei. Nalaihiin dulaany stancad nasaaraa NUURS shaglalaa shtee. Yazaitlaa targalsan novshnuud, huuli shuuh shudraga yos bas mongold bdg gdgiig medruuleh heregtei. Shorond baih novshnuuddaa. Hujaagiin erliiz, huuhemseg garuud. Awgai naraa ch bas guwdug. Nalaihiin number1 uud shtee, 2012-10-08 19:21:58, 180.176.32.39Хариу бичих Энхтайван Налайхын дулааны станцын дарга хийж байхдаа тэрбумтан болсон. Одоо Налайхчууд нүүрснийхээ хажууд байж байж хотынхноос өндөр үнэтэй дулаан хэрэглэдэг. Үүнийг ч гэсэн шалгах хэрэгтэй. Налайхын дулааны станц гэж дарга нараа тэрбумтан болгодог тун өгөөжтэй газар бий түүнийх нь төлөөсөнд Налайхчууд өндөр үнэтэй дулаан хэргэлдэг юм. Зочин, 2012-10-09 10:48:07, 202.179.23.193Хариу бичих судасны хатуурал нарийслаас шалтгаалах дараах эмгэгүүдийг эрүүлжүүлэх бүтээгдэхүүн борлуулж байна. үүнд: Тархины судасны хатуурал, судасны уналт, зүрхний титэм судасны хатуурал, ишеми, даралт даралт ба хуян, г.м Мөн дээрх эмгэгүүдийн талаар эрүүл мэндийн зөвлөгөөг үнэ төлбөргүй өгнө. та бүхнийг урьж байна 96665038 зүрх судас , 2012-10-09 14:55:45, 202.9.47.131Хариу бичих судасны хатуурал нарийслаас шалтгаалах дараах эмгэгүүдийг эрүүлжүүлэх бүтээгдэхүүн борлуулж байна. үүнд: Тархины судасны хатуурал, судасны уналт, зүрхний титэм судасны хатуурал, ишеми, даралт даралт ба хуян, г.м Мөн дээрх эмгэгүүдийн талаар эрүүл мэндийн зөвлөгөөг үнэ төлбөргүй өгнө. та бүхнийг урьж байна 96665038 зүрх судас , 2012-10-09 14:56:00, 202.9.47.131Хариу бичих ajilaa hiij chadahgui bol ugchuuchee odoo idej uuj handaggui yumuu uur negend ni bas jaahan ideh bolomj olgooch tegvel deer bhaa odoo bur azaartaagui deelee numruugui deeree bolison bhaa tegjil zuvulmuur bna daa zochin, 2012-10-11 11:21:14, 103.10.21.167Хариу бичих ОБХын орон нутаг дах ажилчид нойр хоолгүй өдөр шөнөгүй ажиллаж байдаг галзуу нохой галуу шувууны өвчин гал түймэр зуд зурхан төөрсөн түлэгдсэн байгалын гамшиг гээд аймаг орны бүхий л ажилыг хийдэг тэгсэн атал авдаг цалин бага амралт байхгүй өрөвдөлтэй хүмүүс шүү тэгтэл дарга даамалууд ,,,,,,,,,,,,,
луйварчин худалчид хөгшөрхдөө ч больдоггүй юм байнлээ.
ter ongi goliiig ursgah tarni unshsan ch geh shig yu veee ene avgai chin harin. ter chin oor humuusiiin nor ih hodolmoriiin dund urssan gol yum shuu. nogoo muu heleed bdg Gal undesten hodolgoonii Munkhbayar ed nariiin hiisen ajil shdee. ter hun chin ter ongi goliiin tolooo uuul uurhain lompaniudtai temtsej bj , bas chatsargana iheer tarialsnii huchind .. tegsen chin ene avgai tarni unshaad sergeetsen yum yarihiiiin. busdiiin hiiisen ajlaar bitgii huudegneed bai l daa
Ta nar zugeer l unshaad orhichooch itgeh neg ni itgedeg l uimm b gaa biz nastai huniig ingetel doromjilj bolohgui ingvel harin uuruu nugel geec h ni boloh bailgui
луйварчин худалчдыг худалчаар нь дуудахгүй яах болж байнаа. Хэтэрхий их олшроод, одоо бүр насаараа далимдуулж байх шив дээ. Арай ч дээ. Ийм мууухай зальтай этгээдүүдийг зарлаж байх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол ёстой хүгэл гээч нь болох байлгүй. Одоо ингэж өөхшүүлж болохгүй. Даварсан юмууд удахгүй өвс ургуулсан. Нарыг гаргаж ирсэн гээд бүүр даврах шинжтэй болоод явчлаа. Бороог бүүр хувьчлаад авчихсан байх жишээний байна шд. Больмоор байна шүү. Хэтэрчлээ. Бид ингэж илчэж байх хэрэгтэй. Бичсэн ярилцнаас чинь харахад шал худлаа авгай байна. Мэдээллийн энэ их давалгаанаас сонсоод л, түүнийг ашиглаж биднийгээ хураад л. Энэ мэдээ мэдээлэл дотор чинь худлаа хурмаг юм гэж байдаг. Буруу, муу нь ялгах нэг нь ялгаж л байгаа. Ялагхгүй гэж санаад л, эрт дээр үе шиг уншчихаж чадахгүй гээд л, үнэн худлыг дуулахгүй юм шиг хүн аргалж хуурдагаа болимоор байна. Ер нь тэр ертөнцийн цэвэрлэгээ болно гээд байгаа бол бушуухан болж, ийм худалч, хулгайчдаас газар орноо цэвэрлэхсэн.
Èë äàëäã¿é èõ öýâýðëýãýý áîëîõ þì ãýñýí.Õóðäõàí öýâýðëýýñýé. Õ¿ì¿¿ñèéí îþóí ñàíààãààð çóãààãàà õèéñýí þìíóóäààñ ñàëàõ þìñàí.
tarni unshaad l shuud gol ursgadag... aan. odoonii zaluuchuud iim yumand munharhaa bolio bailgui dee.
Баярлалаа таньд олон зүйлийг таниулж хэлж өгсөнд маш их баярлалаа.та урт насалж удаан жаргаарай таниас асуух зүйл бна аа лусын сум гэж хаана бдагвэ
Үнэхээр гайхалтай ярилцлага болжээ. Амжилт хүсье
Сайхан ярилцлага байна. Чинь сэтгэлтэй хүчтэй хүн юм даа гэж бодлоо . Үилс нь дэлгэрч явагээ