Монголын шинэ цагийн түүхэнд 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ны өдөр онцгой өдрөөр тэмдэглэгдэх эрхээ олж авч чадлаа. Энэ өдөр Монголын парламент Улсын Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөө баталсан нь улс төрийн тогтворгүй байдалд тодорхой хязгаар тавьснаараа түүхэнд үлдэх юм.
Монголын нийгэмд системийн гажиг үүссэн гэсэн санаа сүүлийн жилүүдэд хууль тогтоогчид, хуульчид ч, иргэдийн дунд идэвхитэй өрнөж байв. Энэхүү тогтолцооны гажигийн нэг хэсэг Үндсэн хуульд бий. Мэдээж хэрэг бүх бурууг Үндсэн хуульд тохох учиргүй ч засаглалыг бүрдүүлэх зарчмаа хуульчилсан Үндсэн хуулийн заалтууд цаг үеэсээ хоцрогдсон нь тогтолцооны гажгийн нэг том шалтгаан хэмээн болж байгааг тайлбарлаж ирсэн юм.
Тиймээс Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг 2008-2012 онд байгуулагдсан УИХ-ын үеэс идэвхитэй хөндөж эхэлсэн. Энэ ажлыг Монголын ард түмний сонголтоор байгуулагдсан 7 дахь удаагийн УИХ хэрэгжүүлж, өчигдөр Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлтийн төслөө УИХ-ын 63 гишүүний ирцтэй өөрчилж чадлаа. УИХ-д Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн эх өргөн баригдсанаас хойш 5 сарын турш, зуны саруудад ч завсарлагагүй хэлэлцэгдсэн. УИХ-ын гишүүд төслийн танилцуулга, хэлэлцүүлгийг 21 аймаг, 9 дүүрэгт зохион байгуулж, иргэдээс 306 мянган санал ирсэн бол төрийн болон төрийн бус байгууллага, улс төрийн намууд, эрдэмтэн судлаачдаас 600 гаруй санал гарсан байв. Нэгдсэн чуулганы болон Байнгын хорооны хуралдаанаар нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг 36 удаа 105.9 цаг хэлэлцсэн юм.
Шинэ Үндсэн хуульд
-Ерөнхий сайд танхимаа өөрөө бүрдүүлэх,
-Засгийн газрын гишүүнийг УИХ, Ерөнхийлөгчид танилцуулснаар Ерөнхий сайд томилж, чөлөөлж, огцруулна. Засгийн газрын гишүүн УИХ-д тангараг өргөнө,
-Улс төрийн нам улсын хэмжээний бодлого дэвшүүлж ажиллана,
-Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордыг ашиглахдаа байгалийн баялаг ард түмний мэдэлд байх зарчимд нийцүүлэн түүний үр өгөөжийн дийлэнх нь ард түмэнд ногдож байх эрх зүйн үндсийг хуулиар тогтооно,
-Шүүгчийн хараат бус байдлыг хангах асуудлууд багтсан,
- УИХ-ын гишүүн эгүүлэн татагдах заалт тусгагдсан гэх мэт нийтээрээ эрэлхийлж, шийдэхийг хүсч байсан олон давуу талууд тусгагдлаа.
Үндсэндээ Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан энэхүү томоохон нэмэлт, өөрчлөлт нь төр тогтвортой, засаглалууд тэнцвэртэй, шүүх хараат бус, нутгийн удирдлагын тогтолцоо зөв тийш эргэх эхлэлийг тавиад байна.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Үндсэн хууль батлагдсаны дараа хэлсэн үгэндээ “Шинэ Үндсэн хуулийг батлах ажил амар хялбар өрнөөгүй. Бэрхшээл саад тохиолдсон гэхээсээ илүүтэй асар их хариуцлага, эх орон, ард түмэн, ирээдүй маргаашаа бодсон чин сэтгэл, хичээнгүй тууштай зүтгэл, нөр их хөдөлмөрийг шаардсан гэж хэлж болно. Ойлголцол, зөвшилцлийг гүнээ эрхэмлэж, түмний төлөөх үйл хэрэгт хүчээр түрэхийг бус, хүлцэн тэвчих, нэгдэн хамтрах зарчмыг баримталж ажиллалаа.
Төсөл, санал ирүүлж, зөвшилцөн хэлэлцэж, хамтарч ажилласан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Монгол Улсын Засгийн газар, Улсын Их Хурлын эрхэм гишүүд, улс төрийн намууд, иргэний нийгмийн байгууллагуудад талархаж байна хэмээсэн.
Түүхийн хуудсыг эргүүлэн ганцхан жишээ хөндөж үзье. Монгол Улс Үндсэн хуультай болсон 27 жилийн хугацаанд 15 Засгийн газар огцорсон байдаг. Энэ нь нэг Засгийн газар дундажаар 1.7 жил ажиллаж, 27 Ерөнхий сайд мэндэлсэн гэсэн үг юм. Ерөнхий сайдаа дагаад Засгийн газрын танхимд салбар салбарт шинэ сайдууд томилогдсон. Харин энэхүү 27 жилд сайдын суудалд 300 хүн сууж үзжээ.
Ийм гунигтай түүх бүтээгдсэн 30 жилийн хугацаанд улс орны хөгжил тушигдаж, нийгэм өнөөдрийн хэмжээнд хүртэл хямарсан нь үнэн юм. Байдал энэ хэвээр үргэлжилж, дахин хоёр сонгуулийн ард гарахад л монголчууд Засгийн газраа огцруулсан үзүүлэлтээрээ Гиннесийн амжилтанд бүртгүүлж ч мэдэхээр байсан юм.
Гэвч өчигдрөөс энэ гашуун түүх ард хоцорч Монголчууд нам, улс төр, бүлгийн ашиг сонирхлоос ангид, зөвхөн Монгол Улс, Монголын ард түмний язгуур эрх ашигт нийцсэн Үндсэн хуультай боллоо. Энэ бол Г.Занданшатарын тэргүүлсэн парламентын амжилт болон түүхэнд тэмдэглэгдэн үлдэж байна.
Сэтгэгдэл0
За 1992 оноос хойш бүхэл бүтэн 30 жил өнгөрчээ Машин техник хувцас хунар мода ямар их өөрчлөгдөв Гэтэл нэг хоцрогдсон цаг үеээсээ алслагдсан тэнцэхгүй болсон тэтгэвэртээ оччихсон хуулийг арайхийж нэг юм сольлоо. Хүн ер нь тэтгэврийн нас нь болчихсон бол ажлаа хийнэ гээд зөнөгтөөд байлгүй зайлах ёстой Яг ийм явдал боллоо Өвгөн хуулийг үдэж өгсөн Занданшатар ба түүний нөхөд түүхэн гавьяатай АН-ын өвгөдийг улс төрөөс зайлуулах үе ирчихэж Тэд 1990 оноосоо салаагүй байна
Анхны сэтгэгдлийг ийм харанхуй хүн бичсэнд харамсаад барамгүй. Монголчуудыг билгийн нүдээр л шагнаасай билээ дээд тэнгэр.
МАН гадаадын тусгай байгууллагын захиалгаар Монгол улсын төрийн албыг 60 тэрбумаар зарж арилжаалсан,ЖДҮ авч мөнгө угаасан,төрийн яаманд аллага хийсэн,хүчин хийсэн,гадаадад бөгс илж салтаа ухсан,,хотын даргын ширээнд дээр бие биенээ хошногодсон ,Тавантолгойгоос 450 мянган тонн нүүрсний хулгай хийсэн,Эрдэнэт Тавантолгойд олон тэрбум долларын шахаа хийсэн гэх мэт бузар хэргүүдээрээ Монголын түүхэнд тэмдэглэгдэн мөнхөрч үлдлээ.
манан гээч АН НАМЫНХАН БАС БҮХ ЗҮЙЛД ХАМТРАН ОРОЛЦОО БИЗДЭЭ
Онцолсон өөрчлөлтүүд зөв зүйтэй байна. Гэхдээ хуулийг бүрэн нарийн уншиж байж ойлгох болов уу. Монголыг минь тэнгэр өршөө.
Гишүүдийн бүрэн эхрийг цуцлах хууль хэрэгтэй бна
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
ЧУХАМ ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ЯМАР БОЛСОНЫГ ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛНА ТУХАЙЛБАЛ УЛС ОРОНЫ БАЯЛАГ МӨНГИЙГ ЭЛДЭВ АРГААР ЛУЙВАРДСАН НОВШНУУД ЯАХ ЮМ ЗҮГЭЭР ИНГЭЭД ӨНГӨРХҮҮ УЛС ОРНЫ ХӨГЖИЛД АСАР ИХ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРАХ МӨНГИЙГ ҮРЭН ТАРАН ХИЙСЭН ЛУЙВАРДСАН ЛУЙВАРЧИД ИНГЭЭД ЗҮГЭЭР ӨНГӨРХҮҮ ГЭХ МЭТ АСУУДАЛЫГ ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
Одоо ҮХЦ-ийн гишүүд болон Ерөнхийлөгч ухаантай хүмүүс юм уу, УИХ-ын гишүүдтэй адил ухаан муутай юм уу гэдгийг харах л үлдлээ.
Монгол улс засарах нь нэгэнт өнгөрчээ.
Занданшатрын тэргүүлсэн УИХ түүхэнд хараар тэмдэглэгдэн үлдлээ.
УИХ-ын гишүүд үнэхээр солиорсон байна.
АНХНААСАА Л 60 ТЭРБУМААР ГАРЧ ИРСЭН, ЖДҮЧИД, АРД ТҮМНИЙ ДААТГАЛЫН МӨНГИЙГ БҮХЛЭЭР НЬ ЗАЛГИЧИХСАН ГӨЛГӨР АРХИЧИН ТОМ ГАРЫН ЛУЙВАРЧИН АВГАЙГААС АВАХУУЛААД ДАНДАА ХУЛГАЙЧ ЛУЙВАРЧИН, ХӨДӨӨНИЙ ШАТАХУУН ТҮГЭЭГЧ БИЧИГ ҮСЭГГҮЙ АВГАЙГААС ЭХЛЭЭД ХАМГИЙН ДОРД БОЛОВСРОЛГУЙ БҮДҮҮЛЭГ, ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТЭМБҮҮ НЭРЭНДЭЭ ТОХИРСОН САЙДАНЦАР АВГАЙГААС АВАХУУЛААД ХАМГИЙН ЗАВХАЙ, ЭНЭ НИЙГМИЙН ХАМГИЙН АДГИЙН ШААРУУД МОНГОЛЫН ТӨРИЙГ ТӨЛӨӨЛЖ БСН ГУТАМШИГТАЙ ИХ ХУРАЛ ГЭДГЭЭР ҮНЭХЭЭР ТҮҮХЭНД ҮЛДЭНЭЭ!!!!
Үндсэн хууль хэр зэрэг амьдралд нийцэж бөх бат орших нь цаг хугацаа харуулах биз. МАН дангаараа хэлэлцэж батлах нь буруу. Ард түмний санал авах байлаа. Зөрчлийн хууль шиг зөрчилдсөн хууль болчих вийдээ. Олноороо хэлцвэл буруугүй гэдэг үнэн шүү. Буруудвал Занданшатар түүний баталсан их хуралд хар толбо үлдэнэ.
МАН-ынхан Үндсэн хуулийн эхэнд байдаг "Монголын ард түмэн бид....." гэдэг үг уруу нулимав.
Энэ нэг 103,64 эхэлсэн Айленд Пи Хаягай Эмсиэсийн бичээчид одоо боливол Яасан юм бэ??? Орчин цагийн байдалтай тааруулж солилоо одоо харах л vдээ гэж!!! Амжилт!!
Энэ нэг 103,64 эхэлсэн Ай Пи Хаягай Эмсиэсийн бичээчид одоо боливол Яасан юм бэ??? Орчин цагийн байдалтай тааруулж солилоо одоо харах л vдээ гэж!!! Амжилт!!
Tuuhend haraar temdeglegden uldene jdu giin hulgaich nart tiim erh bhgui
Боломжийн өөрчлөлтүүд байх шиг байна! Намын дарга, ЕС өөрөө хариуцлага үүрэх нь зөв! Ийш тийшээ чихээд байхгүй. Хариуцлагаа ухамсарлах болно!