МОСКВА. /TASS/. Зөвлөлтийн цэргүүд Афганистанаас гарсны 30 жилийн ойд зориулж, ОХУ-ын Батлан хамгаалах яам нууцад тооцогдож байсан баримт бичгүүдийг цахим хуудсандаа нийтэлжээ. Тус яамны Төв архиваас олгосон уг баримт бичгүүдтэй цахим хуудасны мэдээлэл-түүхийн хэсэгт орж танилцаж болно.
“Шинэ баримтат төсөл нь Афганистанд олон улсын үүрэг гүйцэтгэж байсан цэргийн анги нэгтгэлүүдийн түүхийг анхны өдрөөс эхлэн харуулах бөгөөд тэнд бүтээсэн үйл хэрэг, гавьяа зүтгэл, тэдгээриийг байгуулсан баатруудын тухай, тухайлбал, хожим Бүгд Найрамдах Ингушет Улсын төрийн тэргүүн болсон дэслэгч генерал Руслан Аушев, 1992 оны армийн генерал Виктор Дубынин, яруу найрагч, дэслэгч Александр Стовба нарын тухай өгүүлнэ” гэж ОХУ-ын Батлан хамгаалах яамны мэдээлэлд дурджээ.
Түүнчлэн 149 дүгээр гвард, мото буудлагын 181 дүгээр анги, мөн мото буудлагын 122 дугаар ангийн тухай, цэргийн алба хаагчдад болон анги нэгтгэлүүдэд олгосон цэргийн цол, шагналуудын жагсаалт, Зөвлөлтийн цэргүүд Афганистаны энгийн иргэдтэй хамтран ажиллаж байсан тухай тэмдэглэлүүд байгаа аж. Тухайлбал, афганчуудад "Беларусь" трактор хүлээлгэн өгснийг болон Зөвлөлтийн пионеруудын илгээсэн бэлгийг Афганистаны хүүхдүүдэд гардуулан өгч байсныг тэмдэглэн үлдээсэн байна. Үүнээс гадна, Афганистан дахь цэргийн алба хаагчид энгийн иргэдтэй хэрхэн ойлголцож, харилцаа тогтоож байсан талаарх түүхэн нотолгоонуудыг олон нийтэд ил болгожээ.
Зөвлөлтийн цэргүүдийн Афганистанд гүйцэтгэсэн үүрэг болоод зорилгыг таниулах, мөн түүхийг гуйвуулах оролдлогоос сэргийлэх зорилгоор архивын баримт бичгүүдийг нийтэлсэн байна.
Афганистаны дайн 1979-1989 оны хооронд 10 жил үргэлжилсэн бөгөөд байлдааны ажиллагааны явцад Зөвлөлтийн 15 мянга орчим цэрэг амь үрэгджээ. Зөвлөлтийн цэргүүдийг Афганистанаас гаргасны ойг жил бүрийн хоёрдугаар сарын 15-нд тэмдэглэдэг. 1989 оны хоёрдугаар сарын 15-нд ЗХУ цэргээ Афганистанаас татаж дуусгасан нь дайн төгсгөл болсныг илэрхийлдэг байна.
Д.Жаргал
Эх сурвалж: Монцамэ агентлаг
Сэтгэгдэл0
2001 оны 9 дүгээр сарын 11-нд АНУ-д болсон террорист халдлага бол 1979-1989 онд Зөвлөлтийн эсрэг Афганистан сөрөг хүчин можахэдуудыг дэмжсэнийх нь хариу юм. Хэрвээ АНУ тэр лалын шашны мунхаг тэнэгүүдйиг зүйл бүрээр дэмжээгүй бол өнөөдөр ингэж сунжирсан дайн болохгүй байсан юм. ЗХУ Афганистанд хэдий дайнтай байсан ч энэ орныг өөд нь татаж төмөр замаас бусдыг байгуулж өгсөн.Даанч АНУ-ын мөнгөнд хууртсан тэнэг лалынхан сүйд хийсэн. АНУ өнөөдөр энэ оронд 18 жил болохдоо хүний урманд ганц ч цэцэрлэг барьж өгөөгүй. Өнөөдөр Афганистаны дунд болон хижээл насны хүмүүс оросуудыг хөөж гаргасандаа ихэд харамсдаг.
9сарын11ны Америкруу хийсэн доволгоог Америкийн Тагнуулын Тов Газар оороо зохион байгуулж ЗХУын оронд араб мусульманы экстимистуудээр дайсны орон тоо дур зургийг бий болгож АНУын торийн жил бурийн тосовд энэ мусульманы экстримистуудтэй тэмцэх тэмцэлд зориулж жил бур тосовоор энэ дайны зардалд монго гаргуулж авах гэсэн том оролдлого байсаныг оноодор хун болгон ойлгож байгаа.Харин чам мэтийн холдуунуудл ойлгохгуй байхшиг байгаан
9сарын11ны Америкруу хийсэн доволгоог Америкийн Тагнуулын Тов Газар оороо зохион байгуулж ЗХУын оронд араб мусульманы экстимистуудээр дайсны орон тоо дур зургийг бий болгож АНУын торийн жил бурийн тосовд энэ мусульманы экстримистуудтэй тэмцэх тэмцэлд зориулж жил бур тосовоор энэ дайны зардалд монго гаргуулж авах гэсэн том оролдлого байсаныг оноодор хун болгон ойлгож байгаа.Харин чам мэтийн холдуунуудл ойлгохгуй байхшиг байгаан
2001 оны 9 дүгээр сарын 11-нд АНУ-д болсон террорист халдлага бол 1979-1989 онд Зөвлөлтийн эсрэг Афганистан сөрөг хүчин можахэдуудыг дэмжсэнийх нь хариу юм. Хэрвээ АНУ тэр лалын шашны мунхаг тэнэгүүдйиг зүйл бүрээр дэмжээгүй бол өнөөдөр ингэж сунжирсан дайн болохгүй байсан юм. ЗХУ Афганистанд хэдий дайнтай байсан ч энэ орныг өөд нь татаж төмөр замаас бусдыг байгуулж өгсөн.Даанч АНУ-ын мөнгөнд хууртсан тэнэг лалынхан сүйд хийсэн. АНУ өнөөдөр энэ оронд 18 жил болохдоо хүний урманд ганц ч цэцэрлэг барьж өгөөгүй. Өнөөдөр Афганистаны дунд болон хижээл насны хүмүүс оросуудыг хөөж гаргасандаа ихэд харамсдаг.
Оросуудын мунхруулгаа больчих тэгэх үү! 9 сарын 11-ий халдлагыг Исламын улс хийсэн болхоос Моджахедууд хийгээгүй.ЗХУ Афганистанд бүгдийг хийж өгсөн гэдэг бол Монголд ч бид бүгдийг хийж өгсөн гэж Хятадтай байлдахад бэлдэж байгуулсан цэргийн дэд бүтцээ Азийн ард түмнүүдийг арьс өнгөөр үзэн яддаг Дэлхийн ганц үндэстэн Оросууд балайтдагийн л адил үлгэр! Афганистанд Америк цэцэрлэг барих албагүй! Тэгж ярвивал Хар Халтаруудад сүйд болдог Орос л барих ёстой.Америк Барууны ертөнц Оросуудын шүтээн Францаас бусад нь Ислам шашинт Хар Халтаруудад элэгтэй ханддаг ч үгүй.
МОНГОЛ ЦЭРЭГ АФГАН-Д БАЙЛДАЖ БАЙГАА. АНУ-ЫН Acting Defence Secretary НЬ САЯХАН ТЭНД "ГЭНЭТИЙН АЙЛЧЛАЛ" ХИЙЖ ТАЛИБАН-ТАЙ ХИЙЖ БУЙ ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ НААШТАЙ БОЛГОХ 17 ЖИЛИЙН ДАЙНЫГ ХЭРХЭН ЯАЖ ДУУСГАХ 14,000 ЦЭРГИЙНХЭЭ ТАЛ ХУВИЙГ ЭГҮҮЛЭН ТАТАХ ЭСЭХЭЭ ЯРИНА. ХАМГИЙН ГОЛ АНХААРАЛ ТАТСАН ЗҮЙЛ БОЛ АФГАНЫН ТАЛЫН ЭНХИЙН САНАЛЫГ "ИЛҮҮТЭЙ" АВНА ГЭВ. ЮУ ХЭЛЭХ ГЭЭД БАЙНА ГЭХЭЭР НЭГЭНТ ТЭНД ХЭДЭН БОР ЦЭРГҮҮД МААНЬ БАЙГАА УЧИР ТЭР ХЭЛЭЛЦЭЭРТ НЬ ТУСЛАН, ЗУУЧЛАХ ДИПЛОМАТ АЖИЛЛАГАА САНААЧЛААЧЭЭ ХӨДЛӨӨЧЭЭ СЭРЭЭЧЭЭ euk-ИЙНХӨӨ НЭРЭЭР АНУ -ЫН ТАЛД ТАВИАЧЭЭ. ЦАГААН САР НТР ГЖ ДЭМЙИ ДОНШУУЧИЛЖ ЯВСНААС ИЙМЭРХҮҮ ТОМ АСУУДАЛД ОРООЧЭЭ.
АФГАН-Д ТӨРСӨН 60 ГАРСАН ПУШТУН ЦАРАЙТАЙ НҮБ, АФГАНИСТАН, ИРАК-Т ЭЛЧИНГЭЭР СУУЖ БАЙСАН АНУ-ЫН ДИПЛОМАТ АНУ-ЫН ТУСГАЙ ЭЛЧЭЭР АЖИЛЛАЖ БУЙ НЬ БИДЭНД ОНОО АВЧИРНАА. Zalmay Halilzade ГЭДЭГ НЭРТЭЙ . АРЧААГҮЙГЭЭСЭЭ БОЛЖ БУЦАЛТГҮЙ ТУСЛАМЖИЙНХАА КОМПАКТ ГЭРЭЭГЭЭ 1 ТЭРБУМ АМ.ДОЛЛАРТ ХҮРГЭЖ ЧАДААГҮЙ УЧИР ОДООНООС БОДИТ АЖЛААР БЭЛД. БАТЛАН ХАМГААЛАХ ТАЛАА Ч БОД ГЭЖ ХЭЛЬЕЭ. МАНАЙХ ШИГ "АМЬД ХҮНЭЭРЭЭ" БОР ЦЭРГҮҮДЭЭРЭЭ БЭЛЭГ БАРЬЧИХААД ОРОНД НЬ АВАХ ЮМАА АВЧ ЧАДДАГГҮЙ СУЛХАН ОРОН БАЙХГҮЙ ШҮҮ. МӨН ГАДААД ЯАМ ЯМАР Ч ҮР ДҮНГҮЙ АРГА ХЭМЖЭЭ ХУРАЛД ИХ ОРЖ МӨНГӨ ИХ ҮРЖ БАЙГААГ ДОТРООС НЬ ХЭЛЖ БАЙНА. БИ ӨӨРӨӨ МЭРГЭЖЛИЙН ХҮН ЮМАА. ГАНЦХАН ОДОО Ч БИШ ОЛОН ЖИЛ ИНГЭЖ БАЙНА. ШИНЭЧЛЭЛТ ӨӨРЧЛӨЛТ ХҮЧТЭЙ ӨРНӨЖ БУЙ УЧИР БОДЛОГУУДАА ЭРГЭЖ ХАРАХ ЦАГ АЛЬ ХЭДИЙНЭЭ БОЛСОН. ХҮҮК-ИЙН АНУ-Д ХИЙСЭН АЙЛЧЛАЛЫН ЭРЧ ХҮЧ ШИНЭЛЭГ БАЙДЛЫГ СААРУУЛМААРГҮЙ БАЙНА. ЗАРИМ УЛС МАШ ИХ ЗОВЖ БАЙЖ ХАРИЛЦААГАА ДЭЭШЛҮҮЛДЭГ ЮМ. ЖИШЭЭ НЬ:ШИНЗО АБЭ. ЦААШИД АМЖИЛТ.
anug dagsan uls iim l bolno bat uul elbegee mitiig daguul yu bolsoniig udahgui haragdah biz
Азид элэгсэг Америкийг дагасан Азийн Япон Солонгос,олон талаар бас Хятад Вьетнамыг Нармай Азийн расист дайсан Оросын өвөрт орсон Хойд Солонгос,Монгол,Сибирийн Чукча дуракуудтай харьцуулсан чинь Оросуудын үлгэр худлаа л байгаа юм даа.