Ням - 06 сарын 08,
2025
Дэлхийн эдийн засаг хямарч байна. Манай хувьд бол улс төр-эдийн засгийн том хямрал болж байна. Энэ нь “бүгдээрээ адилхан хямарч байна” гэсэн монгол сэтгэгдэл төрүүлж болох боловч биднийг яагаад ч аварч чадахгүй. Ингээд дэлхий даяараа бодлогоо өөрчилж байна. Манайх л либерализм гэж хөөрөөд ганцаараа үлдэж байна. Нээрээ шүү.
Одоо байгаа царайгаа хар даа. Эдийн засаг “хөгжиж байгаа”, “муудаж байгаагаа” ч мэдэхгүй хэрэлдээд, гадаадынхныг “буцааж авчраад” мөнгө гуйх ганцхан юм хэлээд зогсож байна ш дээ. Уг нь бол улс орныхоо эдийн засгийг ингэж аварна, ингэж хөгжүүлнэ гээд зогсож байх ёстой биз дээ…
Хэнийг ч зөвхөн үр дүнгээр нь үнэлдэг
Биднийг зах зээлийн ид шидийн тухай, түүний үл үзэгдэх гарын тухай үлгэр шиг балай юм донгосоод “хөгширч” байх хооронд 1992, 1998, 2008 оны хямралууд дайраад эдүгээ үргэлжилж байна. Ингээд байхад чинь тэнэг царайлчихаад либерализм гэж 20 жил орилж байна. Монголын олигархууд энэ яваа насандаа эдийн засгийн онол, практик мэдэж байгаагүй. Тэд бол хулгай хийхээс өөр юу ч мэдэхгүй, бас чадахгүй. Эд нар Монгол Улсыг хямралаас гаргадаг нь юу л бол ?!
Ленин: “сайн онолоос илүү сайн практик байдаггүй” гэж хэлсэн билээ. Дэлхийн социалист систем задарсны дараа зах зээлийн үзлийг онол болгож авсан антикоммунистууд энэ үгийн учрыг одоо л арай гэж олж байна. Харин Монголд бол ойлгохгүй явсаар байгаад сүйрэлд хүргэж байна. Эдүгээ дэлхийн капиталист системийн практик үйл ажиллагааны суурь үндэс болсон сонгодог неоклассик онол марксизмын нэгэн адил эцсийн үнэний төлөө зүтгэдэг болсон байна. Нөгөө олон ургалч үзэл нь хаашаа алга болсон юм, бүү мэд.
Гэтэл энэ онол социалист системийг нураахад л хэрэг болсноос биш, цаашаагаа даян дэлхийг хамрахад хүч нь хүрэхээ больсон нь илт тодорхой байна. Яагаад гэвэл олон орны нийгмийн сайн сайхан байдлыг дээшлүүлэх, эдийн засгийг шинэчилж, хөгжүүлэхэд нэмэр болж чадсангүй. Бүр анхнаасаа буруу байсан нь мэдэгдэж байсан. Манайд 1990-ээд оны эхэнд үеэр “цочир эмчилгээг” хийсний үр дүнд манай эдийн засаг шинэ түүхийнхээ бүхий л дайн гамшгаас илүү их хор хохирол амссан юм.
Үүнийг цухас дурдвал: гэмт хэргийн шинжтэй өмч хувьчлал явуулсан, эдийн засгийн суурь болсон материал-техникийн баазыг устгасан, нийгмийн баялгийг гадагш зөөж цөлмөсөн, үндэсний аж үйлдвэрийг бүхэлд нь устгасан, байгаль орчин сүйтгэсэн зэрэг болно.
Эдийн засгийн суурийг бараг устгасан учраас гадаад худалдааны тэгш бус механизм тогтсон юм. Энэ нь манай эдийн засаг байнгын гадаад зээлээр амьдрах үндсэн гол нөхцлийг бүрдүүлсэн юм. Улмаар эдийн засгийн болон улс төрийн тусгаар тогтнолд байнгын ноцтой аюул үүсгэсэн.
Энэхүү ноцтой байдал улс төр, эдийн засгийн либерал туршилтаар тоглогчдын санааг огт зовоогоогүй бөгөөд тэд улам чангаар ардчилал хэмээн орилж, шүүмжилсэн хүн болгоныг коммунист гэж дайрах болсон юм. Монголын ард түмэн энэ хөөрүү солиотуудын туршилт ямар үр дүнтэй байгааг одоо харж байна.
Шинжлэх ухаан бол догм биш
Зах зээл өөрөө өөрийгөө аяндаа зохицуулдаг, төр бол хамгийн муу менежер гэсэн үгийг Та бид зөндөө сонссон. Нээрээ ч өнөөгийн төрийг харахаар тийм мэт санагдана. Хамгийн инээдэмтэй нь энэ мэргэн үгийг хэлдэг нөхдүүд төрд өөрсдөө гараад зах зээлийг “зохицуулаад”, өөрөө “менежер” хийгээд байдагт хувь заяаны шоглоом байдаг юм. Тэдний либерал төсөөллийн шинжлэх ухааны үндэслэл ийм хөгийн байдаг.
Үнэндээ бол манайд өмч хувьчлал, байгалийн баялгаас хулгай дээрэм хийсэн цөөхөн хүн нам болж, улс төрөөр тоглон төрийн эрх мэдлийг барьж байна. Тэд хулгай дээрмээ олон жил үргэлжлүүлж байгаа учраас монголын төр хамгийн муу менежер байх нь зүй ёсны хэрэг.
Энэ арчаагүй хүмүүс хязгааргүй их хөрөнгө мөнгөтэй, асар их эрх мэдэлтэй учраас одоохондоо тэсэж байна. Тэд нэгэн эрх ашигтай болсон, тэдний эрх ашиг монголын ард түмний эрх ашигтай огтхон ч үл нийцнэ. Сүүлийн жилүүдэд суурь шинжлэх ухааныг хог дээр хаяж “эрэлт нийлүүлэлт” гэж орилсон болгоныг эдийн засагч гэж өргөмжилсний гор одоо гарч байна. Монголын эдийн засагчдын дийлэнхи олонхи “таавчик” хийвэл эдийн засаг хөгжинө гэдэг балай тэнэг амьтад болсон байна.
Эд нар олон жил чалчсаар байгаад өөрийгөө мундаг гэж боддог ч яг үнэндээ бол либерализмаа ч гүйцэд мэдэхгүй, социализмыг бол бүр ч мэдэхгүй зүгээр л зах зээлийн суурь атгаг үзлийн сонгодог догматикууд болон хувирсан юм. Олон зууны тэртээх лам нар ч ийм догматик байгаагүй байх.
Монголын жижиг эдийн засагчид нь их л сайндаа англи сайтаас авсан хэдэн тоо, график тайлбарлахаа мундаг ажил хийлээ гэж боддог болж, “том” эдийн засагчид нь бүгдээрээ шахам эсвэл гадаадын хөлсний ажилчин, эсвэл луйварчин болсон байна. Ийм байхад улс орны эдийн засаг сөнөхгүй яадаг юм ?!
Дэлхийн мөнгө
Өнөөдөр дэлхийн эдийн засгийн мөнгийг АНУ-ын Холбооны Нөөцийн Сан, Английн банк, Европын Төв банк, Японы Банк л хэвлэж байна. Эдгээр валютыг гаргагчид хийгээд тэдэнтэй холбоо бүхий олон улсын корпорациудад бусад жижиг улсын хууль тогтоомж огтхон ч хамаагүй юм. Тэд нөлөөллийн агентуудаараа дамжуулан өөрт нийцтэй зохицуулах дүрмээ жижиг орнуудад тулган хүлээлгэдэг. Ийм агентууд монголоор дүүрэн байгаа гэдэгт би огтхон ч эргэлзэхгүй байна.
Тийм хүмүүс валютын хяналтын механизмыг алга болгоё, эдийн засгийг удирдах төрийн зохицуулалтыг сул болгоё, төрийн бүх өмчийг хувьчилъя, хамаг юмыг гадаадын хөрөнгө оруулалтад даатгая гэж байнга орилдог юм.
Үүнийгээ нотлохын тулд дээр дурдсан улиг болсон либерал онолоо ярьж, зах зээлийн тэнцвэр энэ тэр гэж солиордог юм. Энийг чинь 20 гаруй жил сонслоо ш дээ. Хаа байна тэр тэнцвэр чинь, одоо бараг онхолдчихоод байна…
Би гадаадын хөрөнгө оруулалтыг огт буруу гэж хэлээгүй. Энэ бол ашигтай, хэрэгтэй зүйл. Харин эдийн засгийн болон улс орны хувь заяаг дан ганц гадаадын хөрөнгө оруулалтад даатгах нь үлэмж аюултай, мунхаг ажил болохыг л хэлж байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалт бол бараг Бурхан багш гэсэн суртал бол эх орноо худалдсан жигшүүрт үйл мөн.
Гадаад хөрөнгө оруулалт хэтэрхий орж ирвэл үндэсний эдийн засаг тэнцүү биш солилцоонд нэрвэгдэх нь гарцаагүй бөгөөд үндэсний эдийн засгийн болон санхүүгийн систем асар их алдагдал хүлээнэ. Манай эдийн засаг хэзээ ч сэхэл авахгүй үхээнц байдалд орж, хамаг лай ланчиг нь бидний үр хүүхэд дээр буух юм. Эдүгээ зарим тохиолдолд гадаадын капитал мянга хүртэл хувийн ашиг олдог явдал ч байдаг. Түүнчлэн олон саяын валют гадагшлах жамтай. Ний нуугүй хэлэхэд энэ гариг дээр чинь дэлхийн III дайн эдийн засгийн хэлбэрээр болж байна.
Постсоциалист болон хөгжиж буй орнуудад тулган хүлээлгэж буй либерал онолын хамгийн орчин үеийн хэлбэр болох Вашингтоны консенсусын номлол эдүгээ олон улсын капиталын үзэл суртлын үндэс болж байна. Том капиталист орнууд Вашингтоны консенсусын номлолоо түгээн дэлгэрүүлэхийг туйлаас хичээдэг юм. Энэ номлол нь дэлхий валютын эмиссийн механизмыг дэмжих агуулгатай. Гэхдээ АНУ, Англи, Европын Холбоо, Япон зэрэг том орнууд гаднаа дэмжихгүй байгаа мэт дүр үзүүлдэг авч цаанаа эрэлт, хөрөнгө оруулалт, инновацийг дэмжсэн уян хатан мөнгөний бодлого, стратегийн төлөвлөлт, хөгжлийн институтын салбарласан сүлжээндээ тулгуурлан зорилтот зээлийн ашиглалтад хяналт тавих замаар асар их дэмжиж байдаг юм.
Үүний үр дүнд төгрөг хэмээх валют жорлонгийн цаас болов. Хулгай хийхдээ ч доллараар тооцоо хийдэг хүмүүст ард түмний хэрэглэдэг төгрөгний төлөө зовохын хэрэг юу байна. Монгол төгрөгийг зөвхөн доллар, евротой уяж, рубль, юаныг ад үзэх болов. Үр дүн нь төгрөгийг цаас болгож байна. Ийм маягаар Монгол банк болон арилжааны банкууд монголын баялгийг завших гол үүрэг гүйцэтгэж, санхүүгийн пирамид босгодог, элдэв хангайн гадаад нэр томъёогоор халхлан хулгай дээрмийг нуун дарагдуулдаг гол газар болоод байна.
Сургамж авдаггүй Монгол
Орос гэхэд л 1990-ээд оны эхэн дунд үед либерал онолоор баахан харайлгав. Тэгээд хэд сайн манартал “онхолдож” аваад хашраад бодлого, үйлдлээ засаад одоо гайгүй болж байна. ОУВС-аар удирдуулсан бусад олон орон ч мөн ингэсэн юм. Ганц хаширдаггүй нь Монгол.
Зах зээлийн социализмыг тунхагласан Хятад бидний нүдний өмнө босоод байхад бид тэднийг зөвхөн үзэл суртлын үүднээс хараах бөлгөө. Ийм тэнэг байж болохгүй ш дээ. Өөрийн замаар явсан Энэтхэг, Бразил хоёр өндийгөөд ирэв. Манайх болохоор Израилаас хамтарсан засгийн газар байгуулах, мөн Гүрж, Киргизээс “бүх” туршлага судлах жишээний. Гүрж, Киргиз хоёроос ямар юмыг нь судалдаг юм ?! Хурдан хөгжсөн орнуудын туршлага либерал номлолын зохистой бус, ихээхэн эргэлзээтэй гэдгийг бүрэн баталсан юм.
Гэтэл манайх эдийн засгийн үзэл суртал, бодлогоо “улам чангаар” үргэлжлүүлэв. Энэ онол нь сүүлдээ хулгай дээрмийг цагаатгах, тайлбарлах хэрэгсэл болов. Тэдний ганц мэддэг юм нь Ф.А. Хайек, М.Фридманы зэрэг номууд болов. Бүр либерал тулгуур үзлийн үзэл суртлын төв, сурах бичиг, хялбаршуулсан ном зохиолыг орчуулдаг, түгээн дэлгэрүүлдэг тусгай газар бий болов. Засгийн газар эдийн засгаа хорлогчдод мэдээлэл, улс төр, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлж, тэднээс зөвлөгөө авч байна. Ингэхээр эдийн засаг сүйрэх нь мэдээж хэрэг.
“Онолын” маргааны тухайд
Либерализм онолын үндэслэлийг “буруу” гэж хэлэх аргагүй. Түүнчлэн түүний “эсрэг” социализмын үндэслэлийг ч онолын хувьд буруутгах боломжгүй. Энэ талаар маргаад байвал хэдэн зуун жил маргаж ч болно. Энэ маргаан одоо ч үргэлжилж байна. Харин нийгмийн болон эдийн засгийн практик онолын маргааныг хүлээж байдаггүй юм. Нийгмийн олон талт үзэгдлийн тайлбарлахад нийгмийн аль ч онолын анхдагч постулатууд аль нэг хэмжээгээр таарч байдаг. Харин бүхэлдээ таарч, нийгмийг тайлбарладаг тийм онол хүн төрөлхтөн одоогоор нээгээгүй байгаа.
Ийм атал Монгол Улс эдийн засгаар хамгийн их “онолддог” улс болон хувирав. Чингэхдээ ганц либерал онолыг бишрэн шүтэж, бусдыг нь хараан зүхдэг гаж зуршилтай болов. Энэ гаж үзэл үйлдэл бараг бүх нийтийн сэтгэлгээний солиорлын хэмжээнд хүрэв. Тэднийг шүүмжилбэл коммунист, социалист болж муугаа үздэг хачин сэтгэл зүй Монголд тогтов. Дэлхийн сэтгэлгээний нэг урсгалаар явахаар нийгэмдээ ад болдог хаанахын ёс юм ?! Энэ одоо юу болж байгаа юм ?!
Идэр дүү Дори нар XXI зууны оюун сэтгэлгээний шаар шавхруу болж гүйцсэн байна.
Биелүүлбэл бүх “онол” сайн…
Манайхан бараг өвчин туссан юм шиг “онолдоно”. Системийн түвшинд нийгмийн онол гадарлах хүн Молор-Эрдэнээс өөр олон гарахгүй байна, нээрээ шүү. Хэрэв мөрдөж биелүүлж чаддаг юм бол “онол” болгон сайн гэж би хэлмээр байна. Энэ нь харьцангуй дүгнэлт нь мэдээж хэрэг…
Жишээлбэл, либерал “онол” байна. Хувийн өмчийн эрх чөлөөг тунхагладаг энэ үзэл баримтлалын амин сүнс нь шударга өрсөлдөөн, гарааны ижил нөхцөл, жигд оролцоо байдаг. Энэ нөхцлүүдийг хангасан буюу хангахын төлөө монголын либералууд хуруугаа хөдөлгөсөн бил үү ?! Үгүй ш дээ. Феодал зангаараа намын, ах дүү хэдэн баагийнууддаа улс төрийн давуу байдал олгочихоод ямар үхснээрээ либерализм гэж орилоод байгаа юм. Ингэхээр нөгөө сүрхий либерал онол нь нохойн баас л болдог байхгүй юу. Либерал онолуудад хулгайч нарыг өмөөрөөд бай гэсэн ганц ч үг үсэг байхгүй л юмдаг…
Социализмыг бас их хараана. Муулж болно л доо. Гэхдээ түүнээс давуулсан бүтээн байгуулалт хийчихээд муулах хэрэгтэй л дээ. Бүтээн байгуулалт гэдэг бол ганц нэг төсөл биш, нийгэм-эдийн засгийн ач холбогдол бүхий цогц системийг хэлдэг юм. Юу ч бодолгүй асар үнэтэй нисэх онгоц хэд хэдийг авчихаад хэдхэн сарын дараа онгоцоо “дүүргэж” чадахгүй гадаадад түрээслэхийг бүтээн байгуулалт гэдэггүй юм. Өдөрт 30-50 машин явдаг газраар 500 км урт зам барьж мөнгө газар булахыг бүтээн байгуулалт гэдэггүй юм. Цахилгаан дулаанаар хангаж чадахгүй байж баахан барилга барьж мөнгө түгжихийг бүтээн байгуулалт гэдэггүй юм. Эхлээд цахилгаан станц барьж байж дараа нь байшин барьдаг гэдгийг монголоос бусад орны эдийн засагч, улс төрчид бол мэдэж л таарна.
Ухаандаа Эрдэнэт гэхэд дан ганц Эрдэнэт концерныг биш, Эрдэнэт хот болон түүнийг дагасан аж үйлдвэр, нийгэм-соёлын цогцолборыг хэлдэг юм. Чухам ийм газар амьдрал цогцолдог юм. Ийм маягийн үйлдвэр, завод, технологи, мэргэжил, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн бүтээдэг цогц системийг нийтэд нь эдийн засгийн суурь гэдэг. Хуучнаар “социализмын материал-техникийн бааз” гэдэг юм.
Эдийн засгийн ийм суурь манайд бүрэн устсан. Өөрөөр хэлбэл эдүгээ Монгол Улсад “эдийн засгийн суурь” буюу “эдийн засгийн систем” байхгүй. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улсын “эдийн засаг” өөр хоорондоо эдийн засаг, технологи, нийгмийн амьд холбоо байхгүй, хэсэг бусаг, дан дангаараа аж ахуйн нэгжүүдээс бүрдэж байгаа гэсэн хэрэг юм. Энэ бол жинхэнэ утгаараа үндэсний эдийн засаг биш. Ийм эдийн засаг өөрөө өөрийгөө нөхөн үйлдвэрлэх чадваргүй, тархай бутархай, удирдан зохицуулах боломжгүй, үр өгөөж байхгүй, үндэсний биш шинж чанартай байдаг.
Хэрэв “онол ном” ярих тийм их дуртай юм бол чухам үүнийг л ярих ёстой. Гэтэл үүнийг ярьдаг эдийн засагч, улс төрч, эрдэмтэн бараг байхгүй, ганц ч эрдэм шинжилгээний байгууллага байхгүй нь даанч гачлантай. Юу ярьдаг гэхээр либерализм, социализм хоёрын аль илүү мундаг тухай, эдийн засаг аль намын үед муудсан, сайдсан тухай, гадаадаас яаж их мөнгө зээлэх тухай ярина. Ярьдаг цаг хугацааны хэрчим нь ердөө л 4 жил. Ингэхээр чинь эдийн засаг сөнөхгүй яадаг юм.
Эдийн засаг яагаад сүйрсэн бэ
Үүнд хариу өгөх гэж бас л баахан “онол ном” болно. Ямар үхснийх нь “онол” байдгийм !!!
Ажил хийхгүй залхуураад, хулгай дээрэм хийгээд сүйрсэн гэсэн ганцхан хариулт бий.
Энэ хорвоо ертөнц дээр зөрчилтэй, өрсөлдөгч эдийн засгийн “үй түмэн” онол байдаг боловч тэдгээрт ганцхан юм нийтлэг байдаг. Энэ бол бүх нийтээрээ ажил хөдөлмөр хийх явдал мөн.
Харин монголчуудыг “ажил битгий хий”, “ганц ганцаараа амьдар” гэж Монголд л сурталчилдаг. Шууд ингэж хэлээгүй ч яг ингэж сургадаг. Зөвхөн хар амиа, гэр бүлээ бод, харин улс үндэстэн, эх орон бол хуцваа л байна гэдэг энэ хорвоод байхгүй хачин философи номлогч зөвхөн Монголд л байдаг. Нийгмийг үүнээс илүү хорлоно гэж үгүй билээ. Энэ “үзэл суртлын” үр дүнд монголчууд “жаргана цэнгэнэ” гэдгээр ёстой гиннесийн номонд орохоор болж, монголын нийгэм бүрэн “атомжив”. Монголчууд бүгдээрээ дуучин, бүжигчин, жүжигчин, тамирчин, кино найруулагч, дипломат, улс төрч, хуульч болж байна. Харин материаллаг үйлдвэрлэл гэвэл түй л байна.
Дүгнэлт 1: Бүгдээрээ ажил хийхгүй “жаргаж цэнгээд” байхаар эдийн засаг сүйрдэг юм.
Дашрамд дурдахад урлаг соёл нь эдийн засгийн идэвхжлийг тэтгэх, өдөөх үүрэг биелүүлдэг байх ёстой.
Эдийн засгийн бодит сектор гэсэн нэг чухал ойлголт байдаг бөгөөд ерөнхийдөө материаллаг баялаг бүтээдэг салбарыг ингэж үздэг. Үүнийг Марксын ойлголт гээд хаячихсан улс үндэстэн энэ дэлхийд Монголоос өөр нэг ч байхгүй. Идэх хоол, өмсөх хувцас, орон байраа хүн ч бай, улс үндэстэн ч бай өөрөө үйлдвэрлэн бүтээх ёстой. Монгол болохоор XXI зуунд энэ бүхнээ зээлээр авна гэнэ. Ингэхээр эдийн засаг сөнөдөг юм.
Дүгнэлт 2: Материаллаг баялаг үйлдвэрлэхгүй, түүнийг үйлдвэрлэх суурьгүй болохоор эдийн засаг хөгжих ямар ч найдвар байхгүй.
Материаллаг суурьгүй болохоороо “жижиг, дунд үйлдвэрлэл” гэж солиордог бөгөөд XXI зуунд өрхийн үйлдвэрлэл, гар урлал, мануфактураар эдийн засгаа хөгжүүлнэ гэж дайрдаг солиотой улс Монголоос өөр байхгүй. “Толгойдоо таавчик угласан” Ерөнхий сайдууд Монголоор дүүрэн байхад эдийн засаг яаж хөгжихийм ?!
Одоо манайхан юу ярьж байна гэхээр хөрөнгө оруулалтын хуулиа гадаадынханд зориулаад “сайхан” болгоод засчихъя, тэгээд гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг бөөнөөр нь оруулаад ирье, тэгээд тэднээс баахан мөнгө зээлье, ингээд эдийн засгаа хөгжүүлье гэж байна. Ингээд завсраас нь хулгай дээрэм хийгээд ямар ч мөнгө тогтоохгүй, яагаад гэвэл юу ч бүтээн байгуулахгүй.
Дүгнэлт 3: Монголын эдийн засгийг аврах цорын ганц арга бол хулгай дээрмийг зогсоох явдал болно. Гэхдээ Монгол Улс “хоёрхон хулгайчтай”, тэр хоёр нь хулгай хийчихээд “онол” ярьдаг үнэн гажигтайг хүн бүр мэднэ…
Энд чинь “онол монол” яриад дүйвүүлээд байх ямар ч шаардлага байхгүй. Тэгээд ч хулгай дээрмийг зөвтгөдөг “онол” гэж энэ дэлхийд байхгүй. Манай аваргууд л “зохиочихгүй” бол тэр шүү дээ…
Энэ дэлхий дээр ӨӨРСДӨӨ ХӨДӨЛМӨР ХИЙЖ, энэхүү ХӨДӨЛМӨРӨӨ НИЙТЭЭРЭЭ ЗОХИОН БАЙГУУЛАХЫГ ЭДИЙН ЗАСАГ гэдэг болохоос хулгай дээрэм хийж улс гэрээ сүйдэлчихээд хүнээс мөнгө зээлэхийг хэлдэггүй юм.
Монголын төлөө гэсэн болгоныг даяарчлал нэрийн дор “онолын хувьд” гутаан доромжилдог мунхаг явдлыг таслан зогсоох цаг нэгэнт болжээ…
Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Сэтгэгдэл0
Ganaa Ta shuu
Гена матрыг сайн уншиж хэрэгтэйг нь авч байх хэрэгтэй.
Delhiin ediin zasag hyamraagui shuu. Harin ch ediin zasag togtvorjij saijirch bui tul USA-ees ehleed ediin zasgiig demjij baisan bodlogoo bolih shiid gargah gej baina. Ingesneer Tuv Bank 0% huutei zeeliinhee huug usguh bolno. Mongoliin hyamral bol zuvhun Mongoliin huamral. Delhiin ediin zasgaas boloogui.
Монголыг эзлэх төлөвлөгөө биелсэн тул Мянганы сорилтын сан одоо хэрэггүй болсон. Харин Тони Блэйр мэтийн зөвлөхүүд нэртэй колончилогчид удирдлагыг шууд гартаа авсан гэдгээ албан ёсоор зарлаж байна тийм үү. Гэхдээ хэр удах бол. Монголыг зулгааж идэх гэсэн аль ч улс орон, үндэстэн тун удахгүй устаж мөхдөг . Харин Монголд хүнд хэцүү цагт туслаж , тэтгэж харилцан зовлон жаргалаа хуваалцаж байсан улс орон үндэстэн өндийн босдог, бас цаг нь болоход ерөөгдөх болно. Манжууд Монголтой байгуулсан гэрээнээсээ буцаж Хятад занд уусаад Хятад маягаар харьцах гээд өөрсдөө устсан . Хаант Орос, Дундад Иргэн Улстай нийлж Монголоор тоглох гээд өөрсдөө удалгүй чад хийсэн . . . Япон Монголыг эзэрхийлэх гээд халдан довтолсон боловч ялагдаад удалгүй бүр атомын бөмөбөгөнд бөмбөгдүүлж асар хүнд зовлон амссан. Зөвлөлт Холбоот Улс эхлээд үнэнч байсан. Харин дараа нь Өрнөдийнхэнд урвасан М С Горвачев гарч ирээд Монголыг зарахаар Г Каспаровын хэлсний дагуу Хятадтай ихээхэн ашигтай арилжаа хийсэн боловч удалгүй өөрсдөө устаж одоо дэлхийн газрын зураг дээр байхгүй болсон. Одоо ноён Америкчууд болон Хятадуудын ээлж ирсэн гэж бодож болохоор байна. Монгол бол харахад амттай хамгаалалтгүй өнчин ишиг шиг мэт боловч Эзэн нь энэ дэлхий ертөнцийг бүтээгч Мөнх Тэнгэр Эцэг минь гэдгийг хүн төрөлхтөн удахгүй яс махандаа тултал мэдэрч, ойлгох болно. Тиймээс Өөрийн өвийг нь гомдоож бузарлахыг хүссэн тухайн улс орон, үндэстэн дээр Хан Тэнгэр аймшигтай хатуу ширүүн гэсгээлтийг буулгадаг. . . Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
ХЯМРАЛ БОЛ МАНАЙХ ШИГ БОХИР АРДЧИЛАЛТТАЙ НИЙГЭМИЙН ЖИНХЭНЭ ЭМЧИЛГЭЭ Нь ЮМ БИШ ҮҮ?. Дор хаяж 5-10 жил хямрал үргэлжилж байж жинхэнэ ажиллаж чаддаг ажилчин ангитай болж чадна. Энэ хугацаанд бараг бүгдээрээ, нөгөө нэг чанаргүй диплом өвөртөлсөн сэхээтэнцэрүүд ч ялгаагүй гэр бүл эхнэр хүүхдээ тэжээхийн тулд өдрийн өмх талхны төлөө ажиллаж, ажил гололгүй хийж сурна. Заавал ийм зовлон туулж байж нийгэм маань зөв голдироондоо орох гээд байгаа юм бна л даа. Нэмэж хэлхэд хотын хүн ам цөөрч утаа багасна. Учир нь нөгөө хэдэн хөдөөнийхөн маань ядраад өлсөөд ирэхийн цагт нутаг усаа бараадаж малынхаа дэргэд буцаж очиж өлбөрч үхэх аюулаас аврагдана.
Ардчилсан хужаа луйварчид урвагчдын төрийн мөнгийг хулгайлж түмэн олныг хоолноос нь салгаж байгаагаас үүдсэн цаг зуурын бэрхшээлийг элдэв бусын хямрал гэдэг нэрээр хаацайлж өнгөрүүлж болохгүй . Монголчууд сүүлийн 20 иод жилд хэнээс ч дутуугүй ажиллаж ирсэн , бас сэтгэж зүтгэж чаддаг болсон. Хэрэв тэдэнд дэм өгч тулаад өгвөл юуг ч бүтээх авьяас чадвартай голч зүрх сэтгэлтэй хөх тамгат Монгол хүмүүс улс орны эдийн засгийг дор нь босгоод ирнэ. Харийн түрэмгийлэгчид төрийн удирдлагыг гартаа атгасан тэдний утсан хүүхэлдэй ардчилсан хужаа луйварчид хужаа нар энэ үнэнээс үхтлээ айдаг юм. Тиймээс хужаа муур багш Бао баабараар удирдуулсан нийтлэлч нэртэй угаадас бичигчид , үнэнийг худал мэт харлуулж , худлыг үнэн мэт өөрчлөн ойлгуулахын тулд бусдыг гүтгэгч хужаагийн хөлсний сэтгэгдэл бичигчид энэ тэндхийн мэдээллийн онгорхой цоорхой болгоныг худал хуурмаг хорон муу үгсээр дүүргэдэг юм. Гүтгэгчид худалч хурамч хорон муу бүхэн устаж мөхөн , зөвийг өгүүлэгч шударга зүрх сэтгэлтэй бүхэн өөдлөн дэвжих сайн цагийн түрүүч ойртон айсуй . Тиймээс хөх тамгат Монголчуудаа зоригтой байгтун.
BUDAACH BUDAACH GEHEER SAHLAA BUDAV GEDEG SHIG YUM BOLJ BNA DAA.sogtuu gar
Ganhuyg ah saihan unen ug helj bn. Oilgoj chadah ni oilgood avah heregtei. Chadahgui ni hun doromjloh hereggui harin medleg bolovsroloo deeshluulj hunii helseniig oilgohtoigoo boloh heregtei bn. Esvel genen zaluu balchir baigaa bol zaaval komment bicheh geed yana. Ter zoosoor zahialgaar komment bichdeg humuus icheh heregteishtee
ENE ERGUUG HUN CH TOOHOO BOLIJDEE.HEDEN SOLIORTSON HED NI L DEMJEED ZAILUUL ODOO BOLICHOOSOI.ERGUU BAAGII ERH NI BGAA HOINO BICH BICH.
dendyy yneng pal xiitel ni xelj bna shyy,neeree dandaa gadnaas xynees mungu zeelex tuxai yaridag ene malnuudiig zailuulaach ee...uls ex oron gedeg chin xiisen yumtai teryygeeree baxarxaj bj xugjidug boloxoosbyx yumaa zeeleeruguud xugjidug yum bish...ene tsagiin maluudiig zaazlax yumsan...
Oird iim sain niitlel unshsangui. Gehdee uurinhuuruu zamnah songolt bidend baigaa bil uu?
Баахан захиалгатай новшнууд харааж эхлэхээс нь өмнө, тэднийг унтаж байхад нь амжаад санал аа хэлчихье. Загатнасан газар маажих шиг боллоо. Монголын төлөө дуугарсан бүхнийг даяарчлалын лантуу, либериализмын мунаар дэлсэж, гадаадын хөрөнгө оруулалт байхгүй бол харангадаж үхэх ухааны юм яридаг, англо америка, фриифорт, рио тинто орж ирэхгүй бол сүйрчих гээл байдаг, хөрш орос хятадуудыг болохоор нэг номерийн дайснаар ил тод зарладаг... ийм "улс төрч"-д, жуликууд улс орныг удирдаж байхад эдийн засаг, хөгжил, нийгмийн тухай онол монолоор маргалдах ч...Ёстой цаг үеийн шоглоом гэдэг энэ байх даа
goe helsen. iim hymyys uursdiig ni unshdag gej bodood baysdag baihdaa. Unshiad oilgodog hymyys ni eh site deerees olood unshdchidag yum.
liberal onoloor bid huljsun shuudee ard tumen zugeer tsagaan tsaas
Гашуун боловч унэн уг хэлжээ
Сайн байцгаана уу? Бид өөрсдөө л хөдөлж хөдөлмөрлөж байж эдээ засаж залж залруулж явна уу гэхээс маний өмнөөс бүхнийг хийнэ гэж юу байхадээ, ..."хийсэн ч", тэрийгээ хэд дахин нугалаад авчихнаа, авчихдагаа гэж нэг юм байдагийг яс махандаа шингэтэл тархи оюу ухаанаа сэхэж мэдэрч мэдэтлээ л талхиулаад бий буйгаа үл эс мэдээчүүд, аль эсвэл мэдэхийг эс үл хүсэгчүүл л хэцүү явдал болчихоод байнадаа бидэнд. Жич: Тэр дээр нэг эрхэм "зарим нэгнийгээ унтаж байх хойгуур" гэсэнг уншиж дуулаад инээхийг ч "авч өгч байнаа", хахаха.
байхадээ-байхавдээ. Жич: явж унтлаа, манай энд ч шөнө болчихлоо. Унтаад сэрэхэд "ямар сонин" бусдаасаа дуулдахыг харнаа.
bitgii hudlaa syrjegnej, helbertej baigaa ch engej baisnaas shuud lalar . shizogooroo duudaltsan ni hamaagyu amar.
Unen chanartai bichsen baina.
Ганхуягтай санал нэг байна. Нээрээ манай монголчууд нэг л их их дуулж хуурдсан, жаргаж цэнгэсэн улс болж дээ. Төр засгаас нь тэрнийг нь өөгшүүлээд цол тэмдэг өгөөд л...Арай л караокед сайн дуулсан гээд гавьяат өгөх нь холгүй.
ogood l bgaa sh dee
Ganhuyagiin ene mash zuv niitlel olon hynd yhaaraliig uguusui gej hysej bna.Manai yls heden undur baishin bariaad.hotiin heden yylzvar shinechleed yls hugjluu gej yzdeg hymyys yhaaraasai Ganhuyag taa bayarlalaa.tanii niitlelees ih zyiliig oilgodog shyy.Ta shyy.bicheed baigaarai.Ta l ard tymend yhaaraliig tygeej bna.amjilt.....daraagiinhiig hyleej bna....
Ene olon erdemted,seheeten yyd oilgodoggyi yum baihdaa.Yaagaad dyygyi baigaad baigaa yum bol bygdeerei l amia bodson bertegchingyyd bolchihson yum yy?Mungu bldsoor baigaad byyr syragchaas doloon dor bochihson yndheeriin Ouynii Tyraald orson seheetenyyd bolj dee!!!!tegeed 9911.. dyraaraa say sayaar hydaldaj avaad tenegteed l yavj baidag teneg seheetenii armi.Manaihaas uur yamarch oron iim teneg hymyystei yls baihgyi....
Engej dygnedeg hym baina uu? hynii bichsen deer hooson tsetserhej baihaar uursduu yadaj 1t , 2t , 3t gej baigaad ygyusgeldee. chadahgyu bolhoor hudlaa baalhaas tsaashgyu.
ganaa ovoo bichij suraad bn, sain bichsen baina.. iimerhuu baigaad bval yu gj odor bolgon shizoogoor n duudah ve dee... shizotoh uyeer n l duudna..
Бид бодохдоо манай эрх баригч МАН-АН баярцогтын хэлдэг шиг мэдлэггүйдээ улс орноо баллаж байна гэж эндүүрээд байна.Хэргийн учир тэд мэдэхгүйдээ биш маш сайн мэдэж байгаа ч сувдаг шунал,хомхой сэтгэлтэй учраас улс хөгжүүлэх мөнгийг оффшор данс руугаа хулгайлан зөөж байна.Энд онол падгүй шүү дээ.Хулгайчийн сэтгэхүй л байхад болно.Хамгаас жигшүүртэй нь МАН ч,АН ч яг адилхан олигарх хулгайчуудын оромж болчихоод байна.Шударга иргэдийн нам гэж алга.Манай иргэд ч өөрсдөө цагаа тулахад шударга ёсноос "айж" амьдарч байна.Саяын ерөнхийлөгчийн сонгуулиар гэхэд нийгмийн тал хувь нь шударга ёсыг хүсэхгүй ,хулгай хийж амьдрах хүсэлтэй болохоо илэрхийлэн сонголт хийгээд яллаа.Бат-Эрдэнээс МАН-АН-н хамтарсан бүдүүн бүлгийн олигархууд бүгд айсан тул хамтран унагасан.Шударга ёс шаардах дуртай ард түмэн ч мөн адил шийдвэртэй байж чадсангүй.Ийм байхад бидэнд гэрэлтэй ирээдүй байхгүй гэж ойлгож болно.Дээр дооргүй бүгд хулгайч ийм улс дэлхий дээр өөр үгүй болов уу
Goorgiidoo! Harsaar baigaad aldchihlaa gedeg chini " Zerleg Kaptalizm" shuudee! Luiverchid, hulgaich nar ichehgui baihad ene oron hogjihguin argagui!
Ганаа судлаач минь цаад хөөрхөн популист маанагууд чинь ташуурдахгүй л бол ойлгохгүй ,Ташуурдах гэхээр хүний эрх ардчилал гээд уйлаад уначихна
122,201,15-8,05 аа Сонгуулийн тухайд бол ард түмний сонголт огт явагдаагүй Автомат хайрцагны сонгууль болсон цаашид ч ийм л байна Харин хайрцгийг "эвдсэний" дараа өөр үр дүн гарна
sanal neg baina!
Ганаа гарцаагүй үнэнийг хэлж дээ.
хүн төрлөхтний эрдэмтэн мэргэд олон мянган жилийн өмнөөс хүн бүхэн адил тэгш байх нийгэмийг мөрөөдөж ирсэн билээ. нэгэн эрдэмтэний бичсэнийг бичсэнийг уншиж байсныг санах юм. тэрээр хүн төрлөхтний мөрөөдлийн нийгэм бол коммунизм гэсэн байсан. эрэлт нийлүүлэлт чөлөөт зах зээл гэдэг социализм гэдэг шиг үеэ өнгөрөөсөн гэдгийг эрдэмтэд нотлож ярьж эхлээд байхад коммунизмийг хараан зүхэж үеэ өнгөрөөсөн ардчлал чөлөөт зах зээлийг шагшин магтаж байгаа манай дүр эсгэсэн ардчлагчид улс орондоо тус болов уу? гай болов уу? гэдгийг эргэж харах цаг болсон юм бишүү? улс төрийн, эдийн засгийн, санхүүгийн гэх мэт олон хямрал байдаг гэдэг эдгээрээс хамгийн аюултай гамшигтай нь санхүүгийн хямрал байдаг гэдэг. нийгэмийг удирдан залах нэг арга зам үеэ өнгөрөөж явцгүй болж төр, банк, санхүүгийнхны шунал хирээс хэтэрсэн үед энэ хямрал эхлэдэг гэнэ капитализмын орших хугацаанд энэ хямрал гуравдахь удаагаа дэлхийг нөмөрч байгаа юм гэсэн. эхний хоёр нь дэлхийг цусан далай ядууралд умбуулсан дайнаар төгссөн юм гэдэг. эд мөнгө эрх мэдлийн төлөөх шуналд хязгаар гэж байдаггүй гэдэг. шуналтнууд ард түмэн, өөрсдийгөө сүйрэлд хүргэж байж дарагддаг гэсэн. одоо дэлхийг дэнжигнүүлээд эхлэсэн дэлхий нийтээрээ хүлээн зөвшөөрөөд янз бүрийн арга хэмжээ авч байгаач улам дэлгэрч ард иргэдийн амьдрал муудаж байгааг газар бүхэнд хүлээн зөвшөөрч байхад манай төрд гарсан салбадайнууд хямралаас ард иргэдээ яаж хамгаалах талаар бодох ч үгүй байна. манай салбадайнууд ард түмний төр гэж байдгаас төрийн ард түмэн гэж байдаггүйг ойлгоосой. феодалын үеийн амиа аргацаасан өрхийн үйлдвэрлэлээр дэлхийтэй өрсөлдөнө гэж тэнэгтэхээ салбадайнууд болиосой
Ganaa ahiig 100 agree. Liberalism mongoliin uildverleliig ustgahad chiglegdsen. Ene uurgee mash sain bieluulsen.
Бүх талаар дэмжиж байна. Харин энэ их олон хулгай дээрэтэй жирийэ иргэд бид нар яаж тэмцэх вэ. Буу шийдэм бослого цуглаан бол утгаа алдаад байна шүү дээ.
Монгол улсын эсрэг захиалгатай сэтгэгдэл бичдэг хужаанууд их байнаа байна. Гэхдээ тэднийг үл тоон урагшлах хэрэгтэй. Бид чадна Монголчуудаа!
Энэ зөв байна. АН одоо бүр дарангуйлагч болж дүр төрхөө нийгэмд харууллаа. МАН-аас дор нөхдүүд байна. Төрийн алба бүр баларсан багаар нь багцлан зайлуулдаг моод дэлгэрч байна.
Наш собеседник — доктор философских наук, профессор, ведущий сотрудник Института философии НАНУ Сергей Пролеев. Речь пойдет о феномене советского сюрреализма. — Начнем с ностальгии по советскому прошлому. Насколько она оправдана? — Ностальгия продиктована не умилением прежней жизнью, а отвращением к настоящему. Это чувство «от обратного». Я готов солидаризоваться с самыми резкими оценками нынешнего положения дел, сейчас всем нам действительно приходится жить в тяжелых, просто недостойных человека условиях. Вот только зачем на основании этого создавать из прошлого миражи? Это бесплодно. Но так устроен человек. Если настоящее неблагополучно, он ищет иную точку опоры. Можно искать ее в будущем, но для этого нужно верить в перспективу созидательных преобразований. Этого нет. Тогда ее ищут в прошлом — тут и начинается полет фантазии. Прошлое идеализируется, из него выхватываются частности, возводимые в значение общих основополагающих характеристик, плохое забывается. Отсюда и умиление. Оно говорит не о том, что прошлое было прекрасно, а о том, что настоящее неблагополучно. Лучше вообще обходиться без выдумок, тем более что «советское» гораздо ближе к нам, чем кажется. Оно вовсе не исчезло в прошлом. Мы до сих пор живем на руине советского общества. Да и человеческий тип не очень изменился. Поэтому не от чего особенно ностальгировать: советское или его продолжения — со всех сторон. «Дикий капитализм» (или бандитский, если угодно) качественно не преобразовал жизнь. А перерасти во что-то более созидательное ему не дает корыстный интерес кучки нуворишей, захвативших власть и собственность в стране. — С помощью каких механизмов был создан тип «советского человека»? Как «переплавка» из нормального человека в «советского» вообще могла лечь на мировоззрение людей, которые до «советов» обладали собственным жизненным «кодексом»? — Прежде всего, нужно избежать некритического отождествления людей, живших в советское время, с понятием «советский человек». Люди — это люди: с многообразием их индивидуальных свойств, характеров, склонностей. А советский человек — антропологический тип, определенный социальный персонаж, выработанный условиями жизни в советском обществе. Это накладывало отпечаток на каждого, ибо каждый так или иначе был участником советского общества. Но наивно думать, будто в людях и их жизнях не было ничего, кроме «советского». Советский человек — плоть от плоти советского строя, который сам является воплощением грандиозной тоталитарной утопии под названием «коммунизм». Всякий социальный порядок изготавливает человека под себя, а тоталитарный — тем более. Само название «тоталитаризм« указывает, чему отдается предпочтение — тотальности, целостности. Но что это за «целостность»? Речь идет даже не об обществе в целом. Тоталитаризм подразумевает целостность всеохватывающего всемирно-исторического движения, коммунистического проекта, в свете которого преобразуется реальное общество, жизнь всего человечества. Грандиозная, головокружительная задача! Перед ней все меркнет и кажется малозначительным, мелким. Поэтому все остальное, что существовало на свете, — вещи, люди, их свойства и стремления, экономика, культура, — все без исключения должно было подчиниться грандиозному всемирно-историческому проекту. Остальное было лишь средством. Естественно, средством оказался и человек. Он приобретал смысл настолько, насколько служил построению совершенного общества, в котором «все во имя человека, все во благо человека». Но ради этого идеала в будущем он должен был жертвовать всем в своем настоящем. Советская жизнь — это жизнь в постоянном самоотречении, самопожертвовании; к нему люди были принуждены независимо от своего желания и согласия. Как древний стоический фатум, эта судьба согласных вела, а несогласных тащила, в любом случае оказываясь общей для всех. Утопия — это своеобразная перевернутая реальность. В ней действительным считается только то, что должно быть, надлежащий порядок вещей. А то, что непосредственно есть, что нас окружает, имеет лишь условное право на существование. Оно не более чем материал для «чудесного нового мира» и только в этом прекрасном будущем получает свое оправдание и меру. По отношению к грядущему коммунистическому обществу даже вся человеческая история выглядела всего лишь предысторией — несовершенным предварительным этапом жизни человечества. Каким же мог быть советский человек, живший в этой утопии? Он должен был служить надежным инструментом всех радикальных преобразований общества. Соответственно, все в нем, что не вписывалось в данное требование, должно было быть уничтожено, выброшено, устранено. Именно этой цели служил репрессивный механизм — террор, страх, ограничение прав, нечеловеческие условия существования, в которых сама человеческая воля теряла способность к сопротивлению. Человеку вообще не оставалось места; право на существование имели лишь массы. И вожди. Все это мы, к сожалению, прошли. — И на этом фоне снимались светлые фильмы о колхозах и заводах с участием Любови Орловой… — Власти нужно было начертать для народа светлый идеал. Ведь если предложить людям жертвовать собой во имя мира мрака и зла, унижения и нужды, то трудно рассчитывать на энтузиазм. А энтузиазм — эта оборотная сторона самоотречения — был важнейшим «горючим» всех советских проектов. В кадрах таких «лакирующих действительность» фильмов как, например, «Кубанские казаки», мы видим изобилие продуктов, одежды, товаров, чего на самом деле не было. Это несоответствие создатели фильма и сами сознавали, но считали, что снимают действительность такой, какой она «должна быть». То есть снимали мечту. Это напоминает Голливуд, и, в принципе, ничего зазорного в этом нет. Только не нужно принимать фантазии за действительность. Чтобы реально заглянуть в тот мир, нужно смотреть не киновыдумки, до сих пор вводящие людей в заблуждение, а кинохронику. Всмотреться в лица советских людей — на демонстрациях, митингах, судебных процессах, собраниях. Часто за этим страшно наблюдать, с экрана на тебя наплывает жуть, ощущение чего-то нечеловеческого. — Автор книги «Красный апокалипсис: сквозь раскулачивание и Голодомор» Дмитрий Гойченко, который сам был активным комсомольцем и терроризировал мирное население, объяснял свои действия так: «Если понадобится во имя счастья будущих поколений принести и себя в жертву, так я готов на это. Почему же меня должно пугать принесение в жертву других людей?» — Это блестящая иллюстрация аморальности грандиозных социальных проектов, в которых люди оказываются только средством. Человек даже не отдает себе отчета в том, что он вправе распоряжаться только своей жизнью. Хотя и это не совсем правильно: твоя жизнь — это не просто собственность, как любая вещь. Жизнь — это дар. Мы не можем им произвольно распоряжаться, потому что ответственны перед теми, кто его нам вручил: перед Богом, природой, родителями, человечеством. Но даже если признать право каждого отдать свою жизнь в защиту какой-либо идеи, то из этого не следует право распоряжаться жизнью чужой. Ею может распорядиться лишь тот, кому она принадлежит. Право на жизнь неотчуждаемо в принципе. Когда решимость распорядиться своей жизнью (хорошо еще, если не декларативная) превращается в право распоряжаться жизнями других людей, происходит поистине бесовская подмена. Она составляет глубинный аморальный смысл тоталитарных утопий, возведенный в принцип их существования. Вспомним ленинское: «Нравственно все, что служит делу коммунизма». Здесь политическая целесообразность замещает нравственность. А кто будет решать, что именно целесообразно? Разумеется, лидер, вождь. Так красное органично переходит в коричневое. В унисон с ленинским определением звучат слова вождя другой рабочей партии — Гитлера: «Я освобождаю вас от химеры, называемой совестью». Эти, казалось бы, политические антиподы выказывают согласие друг с другом. Почему? Потому что независимо от разновидности тоталитарной утопии — интернационал-социалистической (коммунистической) или национал-социалистической (фашистской) — для успеха тоталитарного движения требуется, чтобы человек был лишен совести, личного выбора и стал частичкой массы. Именно последняя считается главным действующим лицом, но на самом деле она — не более чем глина в руках вождя. Так появился «гомо советикус».
— Гойченко пишет, что делегаты какой-то партконференции во время Голодомора получили коробки с провизией — и их лица просветлели, а в глазах заискрила готовность продолжать служить советскому строю… И это несмотря на их личные утраты, потерю близких во время голода. — Эти люди говорили бы, что счастливы, даже если бы у них не было никаких пайков, и оставались безмолвными, если бы их били палками, поскольку сказать что-либо иное означало тут же погибнуть. То безмерное обесчеловечивание и надругательства, которым подвергалась личность, сегодня может вызвать лишь гнев и огромную скорбь. Люди часто проникались непомерным пафосом просто от страха. Крича «Мы любим Сталина!», они словно заклинали чудовищную действительность, чтобы она не обратила на них свой смертельный удар. Они вовсе не восхищались советским строем, а просто хотели уцелеть. Известно, что некоторые видные партийные чиновники и военачальники перед расстрелом кричали: «Да здравствует Сталин!» Искалеченные пытками, не имеющие уже никаких иллюзий относительно того, кем был их палач и чем была вся эта система, эти люди, возможно, надеялись последним криком отвратить страшный момент гибели, а, может, защитить своих близких… Кто сегодня поймет это безумное отчаяние? В жизни, переполненной страхом и безумием, расцветает зловещий «черный юмор». Его образцов немало в обвинениях, выдвигавшихся НКВД в сталинское время. Подчас они настолько абсурдны, что кажутся нелепой шуткой. Если не знать, что по этим делам людей осудили и расстреляли, то можно подумать, что это какой-то розыгрыш или бред сумасшедшего. Наркома сельского хозяйства обвиняли в том, что он подмешивал лошадям стекло. Какой-то несчастный без имени, оказывается, рыл подкоп чуть ли не в Индию. Огромная масса людей осуждена за шпионаж, тогда как большинство из них иностранца в глаза не видели! Сталин любил применять «шутки палача» и в среде своих соратников. Так, жены его преданного секретаря Поскребышева и второго человека в стране Молотова были репрессированы как «враги народа». Никто не смел чувствовать себя в безопасности. — В 1932 г. была введена паспортная система, что послужило инструментом контроля и полицейской слежки, а не закреплению права людей на жительство. — Фактически это была новая форма крепостного права, когда человеку предписывалось место жительства, и без санкции милиции он не мог его сменить. Она имела и оборотную сторону: крестьянам не выдавались паспорта вплоть до хрущевской оттепели. Людей лишали мобильности и социальной активности, нежелательной для властей. Они годами работали за трудодни, за черточки в тетради и фактически ничего не получали за свой труд. — Тоталитаризм сам по себе сюрреалистичен? — Он сюрреалистичен в своей основе, поскольку отдает право быть реальностью не тому, что нас окружает, а всемирно-историческому проекту. Подлинная реальность где-то далеко. А то, что есть сегодня, — не более чем промежуточное состояние, всего лишь материал для настоящей жизни. — А будущее для этого «материала» никогда не наступает, и «материал человеческий» находится в состоянии глины, которая никогда не затвердевает. — Все люди должны быть участниками непрерывного процесса преобразования, нескончаемой стройки «прекрасного нового мира», выражаясь словами Олдоса Хаксли. Поэтому им нельзя ни к чему привязываться, ни в чем укореняться. Им необходимо быть полностью вовлеченными в беспрерывное движение «вперед», а потому их следует постоянно вырывать из всякой оседлости, привязанностей, быта. Этому в громадной степени служили репрессии: они были средством для поддержания человеческой массы в разгоряченном состоянии «материала для лепки». Подобно тому, как нагревают пластилин, чтобы он был мягким, так и репрессиями «подогревалась» человеческая масса, чтобы всегда быть «размягченной» страхом, абсолютной зависимостью, бесправием… Репрессиями не столько наказывали, сколько всех и каждого мобилизовывали на общее дело. Так что они направлялись на общество как таковое, а не на каких-то врагов или противников строя. Необходимость «подвешивать» людей, словно марионеток в кукольном театре, чтобы никто не чувствовал земли под ногами, — обычное свойство тоталитарного режима. Оно хорошо иллюстрирует тщетность всех сказок о «стабильности» того времени. Лишь в период правления Хрущева, а затем в эпоху застоя, по мере того как де-факто начал сворачиваться тоталитарный проект построения коммунизма, под который общество было мобилизовано, — только тогда получили признание какие-то человеческие потребности, начал обустраиваться такой-сякой быт, появилась хоть какая-то почва под ногами. Исходным импульсом послужило элементарное желание номенклатуры выжить, просто жить. Ведь Сталин готовил новый маховик репрессий, который затронул бы его ближайших соратников, заново мобилизовал страну для атаки на «буржуазный мир». И здесь нашла коса на камень: «мировой революции» фактически желал только верховный вождь, а его ближайшие сподвижники захотели просто жить. И, наученные горьким опытом предшествующих 30—40-х годов, вероятнее всего, устранили своего вождя. Советская верхушка захотела благополучия здесь и сейчас. Конечно, она его и так имела в виде системы привилегий. Но без каких-либо гарантий: сегодня ты имеешь все, а завтра — враг народа. Вот от такой экстремальности и постарались избавиться. Однако советское общество до самого своего конца было внутренне репрессивным. Заключалось это в том, что человек оставался сугубо средством для достижения государственных целей, он так и не приобрел какого-либо самостоятельного значения, не стал автономной величиной, не стал до сегодняшнего дня. Поэтому можно утверждать, что мы живем фактически в руинах советского порядка. В нашей жизни тоже хватает сюрреализма, и он в основном очень невеселый.
— Амбивалентность иных наших современников просто ужасает. Так, в разговоре со мной 56-летний мелкий предприниматель назвал себя ярым сталинистом, поскольку, на его взгляд, «порядок при Сталине держался на смертельном страхе, а такая разновидность страха только и способна порождать прогресс, те же успехи в труде». Жизнь при СССР собеседник назвал «райской», потому что «была надежность, человек знал, что будет делать через год, через десять лет, он планировал, когда получит квартиру, когда купит машину… Да и людей науки во времена застоя ценили больше». Свой спич он закончил сожалением, что его дети никогда не смогут воспользоваться такими «райскими» благами. — Подобные высказывания бесконечно далеки от подлинных советских реалий. Все встало бы на свои места, если бы предоставить людям такого склада мыслей возможность пожить в условиях сталинского режима — почувствовать этот «рай» на себе. Жутковатый получился бы эксперимент. Его участники быстро уяснили бы, что смертельный страх — отнюдь не райское наслаждение, а полное бесправие — вовсе не синоним счастья. Если бы их судили по сталинским законам, если бы по этим законам оплачивали их труд… Не нами сказано: да будет каждому по вере его. Ваш мелкий предприниматель, как социально чуждый элемент, прожил бы там очень недолго. А что касается сильного страха, который мог подвигнуть человека на честный труд, то это интересный и важный для понимания тезис. Как и тезис о порядке. Что мы понимаем под порядком? Если казарму, в которой царь и бог — тупой фельдфебель, ошалевший от неограниченной власти, то это одно. Но понятно же, что с таким порядком общество просто не выживет, не говоря уже о способности развиваться. Казарменный порядок не дает возможности что-либо изобрести, внедрить новое, лишает возможностей для творческой инициативы, да и вообще для человеческой радости. Вместе со словом «порядок» человеческую сущность определяет «свобода» — важное слово, имеющее множество реализаций, от образа жизни до творчества и культурного развития. История все расставила по своим местам, показав, что лишь то общество, в котором задействован серьезный ресурс свободы, способно развиваться. И главное — только это общество способно на прочный порядок. Ведь настоящий порядок, во-первых, находится в самом человеке; во-вторых, он представлен в нем не виде страха, а в виде ответственности перед другими людьми. Совесть, а не страх — вот его основа. А когда действие совести заменяют действием страха, возникает мир искалеченных судеб. По мнению вашего знакомого, советская система якобы обеспечивала успешное развитие общества. В том-то и дело, что она не только не обеспечила его развитие, а привела к краху, создав социально-экономический порядок, оказавшийся неконкурентоспособным в современном мире. Да, можно было рабским трудом построить Беломорско-Балтийский канал, но толку от него было мало (сам Сталин назвал его бессмысленным и никому не нужным), как и от последней «великой коммунистической стройки» — БАМа. Никаким рабским трудом вы не сможете изобрести компьютер, создать новые технологии и воспитать людей, способных работать, используя эти высокоинтеллектуальные устройства. А это означает проигрыш перед обществами, построенными на других принципах. Мелкий предприниматель говорит о «надежности», присущей советскому времени. Хотелось бы спросить, надежность чего имеется в виду? Надежность скудного потребления — условно говоря, пайка, на который мог рассчитывать советский человек? Да, можно было пребывать в уверенности, что в магазине ничего, кроме беднейшего ассортимента продуктов, вы не купите, если только не «прикреплены» к распределителю. Из своего детства помню эту «надежность», когда достопамятная «докторская колбаса по два двадцать» еще была в Киеве, но в деревню к бабушке мы привозили ее как деликатес… А как вам «надежность» того, что человек мог по двадцать лет ожидать квартиру и всю жизнь прожить у кого-то на голове… Знать можно было только одно: тот скудный уровень, на котором вы находитесь, останется с вами навсегда. Вот это было гарантировано. Каких-либо гарантий жизненной перспективы, качественного роста смешно было ожидать. Если, конечно, не считать воплощением мечты покупку холодильника, телевизора или — верх дерзаний! — автомобиля «Жигули». Да, люди не голодали, у них было бесплатное медицинское обслуживание, за учебу в университетах не нужно было платить — с конца 50-х все это более-менее установилось. Но уже при Хрущеве СССР начал закупать за границей хлеб. И полки магазинов — даже с их скромным ассортиментом «самого необходимого» — начали пустеть не в годы перестройки, а еще при Брежневе. На двух компартийных съездах подряд, ХХV и XXVI, Брежнев повторил в отчетном докладе: в стране не хватает иголок и ниток! Вот такая была проблема, которую две пятилетки не могла решить советская экономика. Разве могла быть «надежность» в стране всеобщего дефицита, каким был тогда Советский Союз? В стране, в которой за деньги ничего существенного нельзя было купить, и, чтобы «достать» стоящую вещь, нужно было получить особый режим доступа, а уж потом заплатить деньги, которые фактически превратились в фантики, подтверждающие право покупки. Если говорить о престиже научной работы, то, безусловно, зарплата профессора в советское время была гораздо более весомой величиной, чем сейчас. Однако наука ценилась лишь в той мере, в какой она служила главной цели деятельности советского порядка — милитаристской. В те времена, когда более трех четвертей экономики работали на войну, на вооружение, власть видела в ученых тех, кто помогал ей иметь огромные кулаки. Это не было проявлением уважения власти к науке, к творчеству. Хочется напомнить, что многие выдающиеся ученые и инженеры (например, Туполев и Королев) как раз при «замечательном» Сталине работали в «шарашках», то есть были заключенными, как и многие другие труженики. Впрочем, из реальных тягот и проблем советской жизни не следует, что «все было плохо». Важно не осуждать или превозносить огульно, а судить трезво. И, не закрывая глаза на недостатки и пороки советской системы, понимать, что был реальный созидательный труд людей, их надежды и доблесть, их достижения и молодость, творчество и счастье. Нельзя перечеркивать судьбу человека только потому, что его жизнь прошла в скверную эпоху или в бесчеловечных условиях. Если так судить, то и нынешнее отвратительное состояние общества требует поставить на всех нас крест. Но едва ли это справедливо. Если люди, большая часть жизни которых прошла при социализме, вспоминают то хорошее, что им пришлось совершить или пережить, то в этом правда их жизни. С ней нужно считаться. Как и с тем, что и в общей жизни было немало вдохновляющего — полеты в космос, например. Или начавшееся при Хрущеве массовое строительство жилья, когда люди наконец покинули коммуналки — первобытные пещеры социализма. Есть и особая магия времени. Так, мне кажется, не было в ХХ веке более светлого, воодушевленного времени, чем период с конца 50-х до конца 60-х годов. Какая-то особая, необыкновенная аура присуща этому времени при всех его драмах и катаклизмах. Это относится не только к СССР, а ко всему миру. Поэтому своими утверждениями я отнюдь не описываю всю полноту того, что происходило в советское время, а лишь возражаю беспочвенным идеализациям советского строя.
— Я помню, когда умер Брежнев, нас заставили прийти в школу в парадной(!) одежде и стоя смотреть по телевизору церемонию его погребения… На различные юбилеи Брежнева газеты изобиловали статьями о скромности и патриархальной трогательности генсека. И это на фоне войны в Афганистане и травли диссидентов, проходивших во времена его правления! Помню, как во время празднования очередной годовщины Брежнева по телевизору шел фильм «Диссиденты». Переводя взгляд с телеэкрана на газетную страницу, я испытывала всю крепость махрово-застойного «совкового» сюрреализма, очень любящего именно газеты… — Из того, что Леонид Ильич лично был довольно симпатичным человеком — я охотно это допускаю, — вовсе не следует, что по этому качеству мы должны оценивать его как главу огромного государства. И вовсе не означает, что мы должны умиляться застоем или формами тогдашнего правления. Гиммлер, например, впервые присутствуя при расстреле, упал в обморок. Но вряд ли из-за этого человек, уничтоживший миллионы людей, вызовет в нас симпатию. Так же и Брежневу его благодушие не помешало преследовать диссидентов, развязывать войны и совершать множество других деяний, в результате которых гибли люди, ломались судьбы, тормозилось экономическое развитие страны. Нужно давать оценку действиям Брежнева как правителя — он же не наш дедушка, в конце концов! Ключевое слово, повторяющееся в обращении к фигурам советского прошлого, — стабильность. Оно раскрывает важную особенность человеческого восприятия. Для многих людей важнее не лучшее, а предсказуемое. И поэтому предсказуемость жизни (пусть даже предсказуемость несвободы и скудного образа жизни, но зато хорошо известных и освоенных) создает иллюзию стабильности, к которой тяготеет человеческое существо. Другое дело, каковы основы этой стабильности и относительного благополучия. Говоря об эпохе Брежнева, забывают одну маленькую деталь: 70-е годы прошлого века СССР прожил на нефтедолларах. Уменьшился их поток — исчезло благополучие советской жизни. И где тут стабильность? Игра случая, мировая конъюнктура. Так и теперь: относительное благополучие России связано с колоссальными мировыми ценами на углеводороды, на газ и нефть. Изменится ситуация — и что будет тогда с этим «процветанием»? Даже в тех ограниченных формах, о которых идет речь, советская «стабильность» была весьма иллюзорной. Она явилась следствием отдельных благоприятных факторов, эффект которых был временным и, главное, не продуцировался самой системой жизни. Есть и еще один существенный фактор. Стабильность — это не только совокупность объективных условий и показателей, но и состояние сознания. Советские граждане не имели права на недовольство. Простое сомнение в том, что они живут в «наилучшем из миров», в самом прогрессивном и справедливом обществе, уже рассматривалось как преступление и признак неблагонадежности. Самый краткий путь к счастью — приказать людям считать себя счастливыми и жестоко наказывать всех тех, кто с этим не согласен. Звучит довольно дико, но именно так и было. Бесконечные сравнения с 1913 г. призваны были продемонстрировать невиданные успехи советской экономики. Кстати, если прибегнуть к подобной алхимии, то какую восхитительную картинку преуспеяния за последние 20 лет можно нарисовать! Начнем считать количество холодильников, телевизоров, а еще лучше — компьютеров на душу населения. А сколько автомобилей — все улицы забиты! И каких марок — советские генсеки на таких не ездили. А квадратных метров жилья на ту же несчастную «душу населения»! Посчитайте сами: если за 20 лет население Украины уменьшилось примерно на 20%, то даже если бы ничего не строили, обеспеченность жилым фондом увеличилась бы на пятую часть! Но ведь строят, и не так уж мало. Кому достается — другой вопрос. Однако цифры всенародного благополучия средние — как температура по больнице. Так что работай сейчас советские идеологи, мы бы узнали, как хорошо, оказывается, все мы живем. Но, по крайней мере, сегодня мы имеем право на недовольство. И потому можем констатировать, что живем в крайне нестабильном обществе. Можно понять негодование людей, общую для всех обеспокоенность, дискомфорт от жизни в неблагоприятных условиях. Существует много серьезных проблем, и их нужно решать. Но если искать решение, впадая в ностальгические иллюзии, проблемы можно только усугубить. Не следует забывать, что большинство нынешних проблем имеет свои корни в советском прошлом и в качествах советского человека. — Маразматическое время позднего застоя подарило такой эпизод: хороший знакомый поехал в командировку в Москву аккурат в день смерти Андропова. На столе у мелкого чиновника обнаружил «проработанный», с закладками том «трудов» Черненко. — Способность к мимикрии была главным свойством советского чиновника (впрочем, и сегодняшнего также). Каждому гражданину нужно было все время совпадать с «линией партии», а поскольку та подчас совершала резкие повороты, следовало быстро «поворачиваться» вместе с ней. Поднаторевшие в этом занятии люди были готовы ко всему. — Стало быть, застой не был столь потешен и анекдотичен, как его видят люди, которые этих событий не помнят? — Понятие застоя нуждается в более точном определении. Само по себе это метафора. Речь по сути идет о том, что экономика и общество утратили динамику своего развития, погрязли в стагнации. Динамика тоталитарного общества основывалась на репрессивных мобилизациях, на безмерной государственной эксплуатации людей, низведенных часто до положения рабов. В послесталинский период этот тоталитарный механизм разлагается. В эпоху застоя мобилизационная активность советского общества ослабела — исчезли те способы, с помощью которых достигались новые цели. А других система предложить не могла. Да и то сказать: если задачу первичной индустриализации репрессивными мобилизациями и сверхэксплуатацией еще можно было решить, то осуществить научно-техническую революцию — никак. Поэтому общество жило со все более отчетливым ощущением коллапса, из которого не видно выхода. Не произойди в мире научно-технической революции, продолжай общество оставаться в основе своей индустриальным, советский строй просуществовал бы еще немало. — «Уравниловка» — это чисто советское понятие? Мне рассказывали об экскаваторщике, который работал в две смены, чтобы вместо двухсот рублей принести в дом четыреста. В конце месяца ему с почетом выдали «двадцатку», и он ушел, довольный тем, как его ценит начальство и коллектив. — Главным в советской системе оплаты труда была даже не просто «уравниловка», а то, что человек не получал за свой труд адекватную плату. Он получал столько, сколько государству было угодно ему дать. Иногда государство предписывало человеку получить много — как стахановцам, из которых делали показательных героев, демонстрируя их благополучие и преуспевание. На это средства выделялись. Но рядом трудились люди, которые отдавали работе не меньше сил, но получали несоизмеримо меньшую зарплату. Главный принцип «уравниловки» заключался в том, что не было честных принципиальных отношений между человеком труда и работодателем, которым в советское время было государство. Оно знало свою выгоду и стремилось минимизировать расходы. Иногда крупные суммы получали академики, люди искусства — но и это было результатом милости государства. А милостыня, независимо от того, велика она или мала, никогда не определяет качество труда. Однако общая ситуация на Украине сейчас, пожалуй, еще хуже. Как известно, доля оплаты труда в стоимости продукции в нашей стране преступно мала и в разы отличается от пропорций развитых стран. Это одна из главных причин нашего неблагополучия и тягот. В этом фактическом ограблении и сверхэксплуатации трудящегося — причина уродливых социальных диспропорций нашей жизни. Наглая, зарвавшаяся верхушка бесстыдно наживается на труде миллионов. — Переживаем ли мы сегодня стагнацию? — Боюсь, что мы переживаем ситуацию хуже, чем стагнация. Это ситуация все углубляющегося социального кризиса, более того — социального конфликта, который может приобрести какие-то экстремальные формы. Острый социальный кризис и отсутствие видимых попыток его смягчить (не говоря уже о том, чтобы разрешить) навевают нехорошие предчувствия. Так что стагнация — это еще, может быть, наш «хороший сон», и впереди нечто гораздо худшее. http://inosmi.ru/sngbaltia/20130621/210277618.html
Ganaa ta bishdee! Uuniig chini ali hediin bid nar sudalchihsan! Daanch garah gazar odoohondoo algadaa!
Монголыг эзлэх төлөвлөгөө биелсэн тул Мянганы сорилтын сан одоо хэрэггүй болсон. Харин Тони Блэйр мэтийн зөвлөхүүд нэртэй колончилогчид удирдлагыг шууд гартаа авсан гэдгээ албан ёсоор зарлаж байна тийм үү. Гэхдээ хэр удах бол. Монголыг зулгааж идэх гэсэн аль ч улс орон, үндэстэн тун удахгүй устаж мөхдөг . Харин Монголд хүнд хэцүү цагт туслаж , тэтгэж харилцан зовлон жаргалаа хуваалцаж байсан улс орон үндэстэн өндийн босдог, бас цаг нь болоход ерөөгдөх болно. Манжууд Монголтой байгуулсан гэрээнээсээ буцаж Хятад занд уусаад Хятад маягаар харьцах гээд өөрсдөө устсан . Хаант Орос, Дундад Иргэн Улстай нийлж Монголоор тоглох гээд өөрсдөө удалгүй чад хийсэн . . . Япон Монголыг эзэрхийлэх гээд халдан довтолсон боловч ялагдаад удалгүй бүр атомын бөмөбөгөнд бөмбөгдүүлж асар хүнд зовлон амссан. Зөвлөлт Холбоот Улс эхлээд үнэнч байсан. Харин дараа нь Өрнөдийнхэнд урвасан М С Горвачев гарч ирээд Монголыг зарахаар Г Каспаровын хэлсний дагуу Хятадтай ихээхэн ашигтай арилжаа хийсэн боловч удалгүй өөрсдөө устаж одоо дэлхийн газрын зураг дээр байхгүй болсон. Одоо ноён Америкчууд болон Хятадуудын ээлж ирсэн гэж бодож болохоор байна. Монгол бол харахад амттай хамгаалалтгүй өнчин ишиг шиг мэт боловч Эзэн нь энэ дэлхий ертөнцийг бүтээгч Мөнх Тэнгэр Эцэг минь гэдгийг хүн төрөлхтөн удахгүй яс махандаа тултал мэдэрч, ойлгох болно. Тиймээс Өөрийн өвийг нь гомдоож бузарлахыг хүссэн тухайн улс орон, үндэстэн дээр Хан Тэнгэр аймшигтай хатуу ширүүн гэсгээлтийг буулгадаг. . . Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Sain baina uu? Ta Elbegee ah monuu? Ta saihan shineleeree!
Үгүй ээ чи андуурч би хужаа хүн биш язгуурын Монгол ард хүн байна.
ene hariu bichsen 2 fuck iig
gogo boljee, tand baiar hurgei
Нөхөр Ганхуяг "Идэх хоол, өмсөх хувцас, орон байраа хүн ч бай, улс үндэстэн ч бай өөрөө үйлдвэрлэн бүтээх ёстой" гэснээ хэдэн өгүүлбэрийн дараа "XXI зуунд өрхийн үйлдвэрлэл, гар урлал, мануфактураар эдийн засгаа хөгжүүлнэ гэж дайрдаг солиотой улс Монголоос өөр байхгүй" гэснийг ойлгосонгүй. Зохиогчийн ингэж логик уялдаа холбоогүй, бие биенээ үгүйсгэсэн дүгнэлтүүд нь ерөнхийдээ зөв санаа агуулсан энэ бичвэрийн үнэ цэнийг бууруулж байна. Ер нь их зөв зөв юмыг бичээд яриад байвал хэн ч чадна. Харин одоо тэгээд яах вэ? гэдгийг л бичих нь жинхэнэ судлаач хүний хийх ажил гэж бодож байна. Тэрнээс хий хоосон цэцэрхээд,нэг их юм уншсан үзсэнээ гайхуулаад байх нь илүүц. Эдийн засгаа өөд татахын тулд хоосон ном ярих биш, өөрөө гар биеэрээ хийж бүтээх л хэрэгтэй юм даа. Ядахдаа тариа ногоо тарьж, зам засаж, уул уурхай хөгжүүлж, ганц талх барьж үзээгүй ийм сэхээтэнцэрүүд хий л хүмүүсийн бодол санааг үймүүлэхээс бүтээлч амьд ажил үйлс ер хийдэггүй нь харамсалтай. Худлаа л хэл амаа билүүдэхээс цаашгүй. Би энэ нөхөр Ганхуягийг биеийн хүчний хөдөлмөрийн амтыг мэдрүүлбэл энэ хий хоосон цэцэрхэл, онолын дэмийрлээсээ холдож, бодитой, хамигийн гол нь хоорондоо уялдаа холбоотой зүйл бичдэг болно гэдэгт эргэлзэхгүй байна.
Ene manguu ayagui soliotoi hun saya songuuliin umnu 5r tsahilgaan stantsiig haana barihiig bat uul altanhuyagt zaah gej orololdoj baij shivshigee commentoor duuren hutgasan tuund ter huliin goliin bairlal ni taalagdahgui bn genee tsahilgaan gargah uuriin turbinii generator minutand hed ergedeg ter ni tsahilgaan stantsiin suuriin bloc gazariin hursund hedii hemjeenii dorion uusgedeg gedegiig meddeggui uuriinhuuruu baahan dunhuursen
Тархи толгой нь хамуурсан тэнэг лалар аа. Эдийн засгаа өрхийн үйлдвэрлэлээр биш, "том үйлдвэрлэлээр" хөгжүүлье гэж байна. Чам шиг усан тэнэг надаас алдаа олно гэж ёстой санасны чинь гарз. Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Tegeed hugjuuleech hooson tsetserhej hun turhirch baihaar guij garaad 5r stantsiin suuriin blocnii armaturiig zangidah tumur utasiig zangidaach teriig chini urhiin jijig uilver hiideg um chi bol yu ch hiij chadahguishdee yadaj gagnuuriin torgoos yaj hiidegiig medehgui baij ih medemhiirnee ene shizot
za nugooh cn shizo n huduluud ehelsen shu hahaha'... hunees ug duulj sonsch chadku baij yun ch hund heleh zaah durtai lalar ve chi shizo tsarailchaad... jinhene erguu lalar chin ganhuyag chi ooroo..
Ганхуяг аа, одоо чинь "том үйлдвэрлэл"-ээр хөгждөг цаг өнгөрсөн. Харин өндөр технологиор хөгждөг цаг ирсэн. Оросууд хүртэл мангар нүсэр фабрик заводоос татгалзаж, компьютер, нано технологи рүү орж байхад "том үйлдвэр" яриад юугаа хийнэ дээ. Ер нь тэгээд улс орон хөгжихийн тулд ам хэлээ биш гар хөлөө хөдөлгөж байж л хөгжинө шүү дээ. Айл өрх бүр үйлдвэрлэгч болж талхаа барьж, гутал хувцас оёдог болсон цагт Монгол улс хөгжинө. Тэхгүй энэ нөхөр шиг цээжний бангаар хий хоосон онол ярьж, цэцэрхсээр байх юм бол ганц ч алхам урагшлахгүй. Хамгийн наад захын хэрэгцээ идэх хоол, өмсөх хувцсаа өөрсдөө хийдэг тийм улс л хөгждөг юм. Манайхан шиг бултаараа компрадор болчихоод айл өрх бүр нэг нэг лангуу түрээслэчихээд энд тэндэхийн эд бараа, хоол хүнсэнд олсон жаахан мөнгөө зарж бие биенээ шулах гэж шуналын нүдээр хараад сууж байгаа улс сөнөх нь гарцаагүй.
Õÿìðàëûí ¿íäñèéã îëîõ ãýæ ç¿äðýõ õýðýãã¿é.Ìàðãàëäàõ áîë á¿¿ð ÷ èë¿¿ö.Õÿìðàëûí ¿íäýñ áîë ýðõ áàðèã÷ ÌÀÍ-ÀÍ õýìýýõ õî¸ð æîðëîíä áàéíà.Ýíý õî¸ð ºìõèé æîðëîíã á¿ðýí äàðæ óñòãàâàë õÿìðàëûí ¿¿äèéã õààõ áîëíî.Áèä çºâ õàíäëàãàà òîäîðõîéëîõîä ÌÀÍ-ÀÍ õýìýýõ ºìõèé æîðëîí ë ñààä áîëæ áàéíà.Îäîî ãàðöàà ìýäýæ àâöãààâ óó.Ýñâýë ¿ã¿é ãýýä ìàðãàõ ãýæ áàéíà óó.Òýãâýë ººð ãàðöàà çààãààä ºã÷èõ.Òèéì þì áàéõã¿é áàéãàà áîë äýýðõ ãàðöûã ñîíãîöãîî.Ãàðö õýëýýä àëü ãýýä áàéãàà õ¿ì¿¿ñò îéëãîãäîõ áàéõ ãýæ íàéäàæ áàéíà.
ODOO ENE FB MISS SHALGARUULNA GEJ TENEGTEED BAIGAAGAA BOLIOCH EE !!!! BAS GENIS MENIST OROH NI UU ONIGOINUUDAA
Хямралын үндэс нь МАН АН гэдэгтэй санал нэг байна. Үнэхээр тийм. Айлд хулгайч орж эд зүйлсийг нь тоновол тэр айлын амьдралд хямрал үүснэ. Хичнээн их хэмжээтэй тоносноор хямралын хэмжээ тодорхойлоглоно. Түүнтэй адил улс орныг МАН АН гэгч хулгайч нарын бүлэглэлүүд сүйтгэн хямрааж байгааг бүгдээрээ харж байгаа шүү дээ.
100 хувь дэмжиж байна. АН-МАН-МАХН-аас өөр нам байгуулаад эд муусайнуудыг зайлуулж болдоггүй юм уу. уг нь Энхсайханы МҮАН, Иргэний Зориг Нам арай харьцангуй гайгуй шудрага хүмүүстэй/гишүүдтэй юм болов уу гэж боддог юм? Ганбаатарын Соцдек нам юу болсон бэ? МУНН бас яагаад чимээгүй байна, бүгдээрээ хэл амаа ололцоод нэгдэж ХӨДӨЛГӨӨН, ХОЛБОО болж ирэх сонгуульд орж болдоггүй юм байхдаа? зориглоод нэгтгэх шудрага зоригтой аавын хүү байдаггүй юм байхдаа? де факто Жаргалсайхан, Форумын Энхбат бусад мэдлэг туршлагатай хүмүүс байгаа шүү дээ. Монгол улс хөгжлийнхөө концепцийг шинээр бодож ярилцмаар байна. МАН-АН-МАХН бол мухардал.
shizo ganaagaas busad n garc hbval bolj bn,, ganhuyagiig l gargaj bolohgui...
Ганаа гарцаагүй үнэнийг хэлж дээ.
Маш сайн байна. Яг үнэнийг хэлжээ. Дэмжиж байна.
Yag uneen!!! Yaana daa mongolchuud
Mongol ene gaslaad baigaa humuusiin heleed baigaa shig bas tiim ch tabichihsan uls bishee... Mongol toriin har hairtsagnii bodlogo tiim amarhan hoshgirood hun buriin unshdag uran zohioliin nom bolohgui l dee... Medeh gesen bolgond neegdeed baidag ch um bish... Ene ybaa nasandaa ta nariin hen ni ch olj harahgui, tiim l baina daa... Harin namaig meddeg, nadad baigaa geed bodoboo, buruu shuu...
Ganaa bainga demjij baidag shuu.hudlaa shuumjlegchidee unshaad oilgohgui bol buu zav tsagaa garzdaj yum bicheed bai terniihee orond yaj boovoo bosgoj avgaigaa yaj shaahaan bod huuhench shaaj chadahgui baij ediin zasag yariad demii shuu dee. Ganaa ahiig 100 huv demjij bnaaa
Ganaa bi chamd lalar gedeg ugnii utgiig tailbarlaj ugsunduu yagaad dandaa heregleed baidag yum be jaahan soyoltoi margaldaj baildaa jishee ni .."Uhaantan" guai ch gedeg yum uu
tom uildverlel gej yu baidag yum ee? Capitalizm bol manufacturaas ehleeed hugjij irsen manaid shuud hund yuldver baiguulah heregtei geed baigaa muu ajillah ajilchin bolovson huchin ni haa baigaan be? "aldart" "onolch" Ganaa ahaa
Ю.Цэдэнбал 10 жилийн дотор малчдыг ажилчин анги болгож чадсан юм. Байсан 700 мянган ажилчин ангиа бүгдийг нь наймаачин болгосон манайх шиг тэнэг улс гэж байдаггүй юм. Одоо энэ олон ажилгүй ангайсан юмнууд чинь "ажиллах хүчин" биш юу юм ?! "Монгол онол" гэж энийг хэлдэг юм. Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Ganaa, 100 huvi zov oo demjij bna, harin gants negeeree ingej goe bicheed yaakh yum be, Eruul setgedeguud ni negdie gej uriaalaach ee, Demjine shuu !!!
Ganaa gants negeeree bol soliotoi sogtuugaaraa duuduulaad l duusna sh dee, naana ch holsoor setgegdel bichdeg ekh ornii daisnuud heden myangaaraa bhad... Karin negdie gej urialagtun !! Negdetsgeeye !!!
ganaa shizotsoor bgad ter n haldvarlaad odoo bas shizotdog erguu umbuunuud ehneese garch irj baina...
коммунизмийг хараан зүхэгчид бол хүн төрлөхтний хүсэл мөрөөдлийг хараан зүхэгч гэдгийг ойлгох цаг болсон хүн төрлөхтний ирээдүй хүсэл рүү хараан зүхэгч шалгарсан манлай нь манай үүл баатар шүүдээ
Udaxgyi cagaan YYL zamxarch tenger celmej altan nar eene dee
Ганхуяг аа, одоо чинь "том үйлдвэрлэл"-ээр хөгждөг цаг өнгөрсөн. Харин өндөр технологиор хөгждөг цаг ирсэн. Оросууд хүртэл мангар нүсэр фабрик заводоос татгалзаж, компьютер, нано технологи рүү орж байхад "том үйлдвэр" яриад юугаа хийнэ дээ. Ер нь тэгээд улс орон хөгжихийн тулд ам хэлээ биш гар хөлөө хөдөлгөж байж л хөгжинө шүү дээ. Айл өрх бүр үйлдвэрлэгч болж талхаа барьж, гутал хувцас оёдог болсон цагт Монгол улс хөгжинө. Тэхгүй энэ нөхөр шиг цээжний бангаар хий хоосон онол ярьж, цэцэрхсээр байх юм бол ганц ч алхам урагшлахгүй. Хамгийн наад захын хэрэгцээ идэх хоол, өмсөх хувцсаа өөрсдөө хийдэг тийм улс л хөгждөг юм. Манайхан шиг бултаараа компрадор буву наймаачил болчихоод айл өрх бүр нэг нэг лангуу түрээслэчихээд энд тэндэхийн эд бараа, хоол хүнсэнд олсон жаахан мөнгөө зарж, бие биенээ шулах гэж орсон гарсан бүх хүнийг шуналын нүдээр хараад сууж байгаа улс сөнөх нь гарцаагүй. Ер нь манайхан лангууны сэтгэлгээнээсээ салж бүтээгч сэтгэлгээтэй болохгүй л болбаас энэ балиар зүгээр л идээд уугаад баагаад шээгээд суугаа жорлонгоосоо хэзээ ч гарч чадахгүй. Ийм байдалд байсаар байх аваас Ганхуяг мэтийн "хушуу нэмэхээс хуруу нэмдэггүй" нөхдүүдэд цэцэрхэж өөрийгөө дөвийлгөх шалтаг мундахгүй. Зүгээр л сайн суралцаад дараа нь сайн ажиллаад, хөдөлмөрлөөд, дор дороо нэг юм хийгээд бага ч гэсэн юм бүтээгээд явж байхад нэг сайхан өдөр улс орон маань мэдэхгүй ба чадахгүй зүйл үгүй болж цэнгэлийн манлайг олох болно. Ганхуяг мэтийн логик сэтгэлгээ муутай бичээч нар улс орны хөгжилд хумсын чинээ нэмэр болохгүй худлаа хий хоосон донгосож хүмүүсийг бүтээлч ажил хөдөлмөрөөс хөндийрүүлж, хооронд нь яс хаяж, хэрэлдүүлэх, хөгжлийн замаас нь хазайлгаж, өөрсдөө нэг их мундаг мэргэн түргэн хүн болж харагдах гэж зүдэрсээр л байх болой.
Эргүү малаа чи сонсож бай. Өрх бүр талх үйлдвэрлэхийг тархай бутархай амиа аргацаасан аж ахуй гэдэг юм. Нэг нь талхны шугамыг хянаж, зарим үйлдвэрлэж, зарим нь тээвэрлэж, зарим нь зардаг, зарим нь тэдний хүүхдийг сургадаг, зарим эмчилдэг цогцыг эдийн засгийн систем гэдэг юм. Энийг "том" гэж би хашилтад бичсэн юм. Чамаас илүү тэнэг байна гэж ёстой байхгүй... Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
chi shal bur usan teneg' iim buduuleg uhamsar muutai baij yaj busdad ug helj nuluuluh gd bga hun be?
Хэрвээ чи тийм мундаг юм бол нэг талх бариад түүнийгээ зараад мөнгө олооч. Чадахгүй ш дээ. Үүнийг л би хушуу нэмэхээр хуруу нэм гээд байгаа юм.
ah n yag ter talhiig chn hiij amidardag hun. chi minii uildveriin talhiig idsen l baij taaraa.
AN heden Hun tsalinjuulaad online suulgaj bdag bolson gesen. Ted ni muhar sohroor niitleliin utgiig ch oilgoson yumgyi haraaj suudag. Tend heden sul oron too bgaa suragtai....