-СҮҮЛИЙН АРАВХАН САРЫН ДОТОР ИМПОРТООР ОРЖ ИРСЭН 72700 ГАРУЙ МАШИНД ШИНЭ ДУГААР ОЛГОЖЭЭ-
Саяхан, эрхэм дээдэс, ажил хариуцсан сайд дарга нар “хахсан хойно нь хашгирав” гэгч боллоо. Улаанбаатар хотод автомашины зам түгжирч нийт хөдөлгөөн дөрвөн цаг “тэг зогсолт” хийлээ. Хотын даргыг орлож байгаа Ж.Батбаясгалан “Та нарын байтугай дарга сайд нарын машин түгжирчихлээ" гэж золтой л уйлсангүй. УИХ, Засгийн газар, Зам Тээврийн Хөгжлийн Яам, Газрууд цагдаа, замын цагдаа... ер нь сүржигнэлдээгүй газар байхгүй байх. Түргэний машин, цагдаагийн машин хүртэл түгжрэлд орсон гэж байгаа. Хотын захиргааны дарга удирдлагууд, замын цагдаагийнхантайгаа том хурал хийж “замын түгжрэлийг яавал багасгах вэ? гэж хэлэлцээд өнөөх л улиг домог болсон дугаарын хязгаарлалт дээрээ тохирч байх шиг байна. Цагдаагийн албаны нэг хурандаа царай нь барайчихсан “тэгш сондгой” хэмээн хашгирч байна. Энэ чинь, дарга сайд нар, баячуудыг хамгаалж, ядуусын “хөлийг тушдаг” шалгарсан арга шүү дээ. Жилд оруулж ирж байгаа энэ олон мянган машины чинь дийлэнх олонх нь дарга сайд нар баячуудын захиалгын машин байдаг юм. Та нар хар даа! Он гараад эхний арван сард шинэ дугаар олгосон 72700 гаруй машин чинь дийлэнх олонх нь эрхэм дээдсийн алба амины сэлгээний унаа байгаа юм. Нэг даргынх л гэхэд эхнэр нөхөр хоёр, хүүхдүүд нь тус бүр тэгш, сондгой дугаартай машинтай болсон. Тэгш дугаартай машинаа унаад, сондгой дугаартай машинаа гараашдаа цоожилчихоод гарч байгаа юм. Тэдэнд бол дугаарын хязгаарлалт үйлчлэхгүй байгаа биз дээ. Харин борчууд бол явгарна аа. Автобус унаа бараадна. Явган таваргана. Өвчтэй хүнээ эмнэлэгт “үүрч аваачихад” хүрнэ шүү дээ.
Би таван жилийн өмнө бичиж байлаа. Телевизээр ч ярьж байсан. “Замын түгжрэлийг бууруулъя гэвэл та нар яаралтай түргэн тусламж, гал команд, эмнэлэг онцгой байдлын тусгай зориулалтын машинаас бусад машин импортоор оруулахыг 5-6 жилээр хориглочих” гэж. Юун хориглох нь битгий хэл улам гаарсан. Жилд дунджаар зуу орчим мянган /100000/ машин импортоор орж ирж байгаа юм уу даа. Одоо бол нийслэлийн замд өдөрт 500 мянгаас 600 мянган машин хөдөлгөөнд оролцож байна. Зөвхөн Улаанбаатарын дугаартай шүү дээ. Ингэхлээр чинь түгжрэлийг бууруулъя гэж үлгэр яриад яах юм.
Хатуухан хэлэхэд замын түгжрэлийг бууруулах талаар нарийн судалгаа хийсэн, өргөн хүрээтэй сэтгэсэн “толгой” үнэндээ алга. Би тэгээд л замын түгжрэл биш, зарим “толгойны түгжрэл” гэж бичээд байгаа юм. Олны нүдэнд ил байгаа. Дарга сайд нар, тэр дундаа хотын удирдлагууд энэ зунжин, намаржин яаж амрав даа? Очиход өрөө тасалгаанууд нь бүгд цоожтой, “амарсан” “гадуур ажилтай” гэдэг хоёр үг л угтдаг байсан. Тэгсэн хэрэг нь 9,10 дугаар сарын их ачааллын үед өдөр болгон л “зам хаалаа” “зам нээлээ” гэж байх юм. Бүр болиод хамгийн их хөдөлгөөнтэй замыг хааж, хотын захиргааг нүүлгэж байгаа гэх юм.
Би нийслэлчүүддээ нэг зүйлийг анхааруулж бичсээр байгаа. Хотын захиргааг нүүлгэх ямар ч шаардлага байхгүй. Тэх мөртлөө Арцатын ам. Яармагийн чиглэл рүү. Энэ чинь зүгээр л хэсэг бүлэг хүний хуйвалдаан. Олон жилийн өмнөөс “талбай тойроод байж байгаа хотын захиргааны барилгуудыг нэг банкны эзэн баян хүн авах болсон гэнэ. Тэгээд хотын захиргааг хол зайдуу нүүлгэх юм байх аа” гэсэн яриа чих дэлсэж байсансан. Тэр ортой байж. Аль ч улсын нийслэл хотын захиргаа төвдөө байдаг юм. Тэгтэл, өчнөөн тэрбумын хөрөнгө зарж, явдал чирэгдэл болон хотын зах, уулын ам руу нүүлгэж байгаа нь цаанаа зохион байгуулалттай том хуйвалдаан байгаа биз?! “Хотын захиргааг нүүлгэснээр түгжрэл багасна” гэж бидний тархийг угааж байгаа. Үгүй шүү. Түгжрэл улам их болно. Хотын захиргааны орхиод явж байгаа, Д.Сүхбаатарын талбай тойрсон том орд харшуудад бас л байгууллага хүмүүс байрлана. Бүр олон машин унаатай хүмүүс байрлахыг ч байг гэх газаргүй. Одоо ачааллаа даахгүй байгаа Яармаг нисэхийн замд бараг хоёр дахин ачаалал нэмэгдэнэ. Ингээд түгжрэл буурна гэдэг чинь бидний тархийг л угааж байгаа хэрэг. Шинээр тэр их цогцолбор барьсан хайран хөрөнгө! Би тэгээд л, тэр их хөрөнгө хүч зарж хотын захад барьчихсан барилга байгууламжийг халдвартын эмнэлгийн зориулалтаар ашиглая гэж санал тавиад байгаа юм. Тэнд ойрхон эх нялхсын 300 ортой эмнэлэг ашиглалтад орчихлоо. Дунд нь зөндөө их талбай бий. Яаралтай тусламжийн нисдэг тэрэг буух талбай байгуулсан болно. Ер нь тэр орчмыг эмнэлгийн бүхэл бүтэн цогцолбор болгож болохсон доо.
Замын түгжрэлийг зохиомлоор нэмээд байгаа хэд хэдэн хүчин зүйл байгаа юм. Энэ бүхэн, ажил хариуцсан дарга нартай холбоотой. Улаанбаатар хотыг суудлын, ачааны нийлсэн 700 орчим машинтай байхад нийслэлийн төв гудамжийг байгуулсан юм. Одоогийн “Энхтайвны өргөн чөлөө” шүү дээ. Ж.Самбуу дарга явж үзээд “бидний хэдэн тэрэг явахад ийм өргөн замаар яахнав дээ” гэж байсан гэж яриа бий. Хэдэн автобус яаралтай түргэн тусламж, гал командын машинууд ёстой л дарга нарын хэдэн машин л явдаг байсан. Тэр өргөн чөлөө өнөөдөр хэвээрээ байхад хичнээн зуун, мянган машин өдөр шөнөгүй зорчиж байгаа билээ?
Хотын төвийн бүх зам адилхан ийм ачаалалтай байгаа.Улаанбаатарт энэ замын ачааллыг бууруулах, түгжрэлийг багасгах талаар ажиллах ёстой Зам Тээврийн Хөгжлийн Яам, хотын захиргаа, замын цагдаа...гээд нүсэр бүтэцтэй байгууллагууд бий. Даанч санаачлахгүй, хийхгүй байгаа юм. Замын уулзвар дээр шар цагаан хэдэн зураас зарчихдаг, салхинд хуйлраад унадаг хэдэн хашлага сараалж барьдаг. Зүүн баруун эргэхийг хориглосон хэдэн тэмдэг тавьдаг “азын "дугаар наймаалж авлига авдгаас өөр гайхуулах зүйл юу байгаа юм ?!
Нэг үгээр хэлэхэд хотын хөгжлийг, тэр дундаа хотын тээврийг өргөн утгаар нь харж далайцтай шийдвэр гаргадаг дарга даамлууд алга болсон байна. Дарга сайд нарын цүнх барьж гүйлдээд, албан тушаалаар шагнуулсан, юу ч мэдэхгүй хүмүүс энэ хотын түгжрэлийг арилгана гэж зүүдлээд ч нэмэргүй.
Улаанбаатар хотыг сүүлийн жилүүдэд удирдаж байгаа хүмүүс хэтэрхий хайнга хандсан. Алга дарам чөлөөтэй газар бүхэнд баар цэнгээний ордон, хувийн орон сууцны зөвшөөрөл өгөөд машин байтугай, явган хүн явах замгүй болгочихлоо. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх саяхан “Улаанбаатар хотод 500 гаруй барилга барьж байгаагийн 100 гаруй нь зөвшөөрөлгүй байна. Нураа!” гэв үү дээ.
Мөн их барилга байшин шүү. Тэр бүхнийг хашаалсан, явган хүний зам, машин замруу түрээд хашаа хатгачихсан байгаа юм. Ингэж болох уу даа?! Бид чинь цөхөрч гүйцлээ.Хотод эмнэлэг сургуулийн барилгаас өөр байшин барилга битгий бариач гээд байхад зориуд санаатай юм шиг ингэж овоолоод байх юм. Зөвшөөрөл өгсөн, барьсан, хуйвалдсан хүмүүст хариуцлага тооцдоггүй, бодвол их мөнгөний авлига цаана нь явдаг байх л даа. Ингэж байхад замын түгжрэлийг бууруулах тухай ярихын хэрэг байна уу? Намайг худлаа бичиж байна гэвэл та нар зөвхөн манай Баянгол дүүргийн IV хороонд очоод үзээрэй. Зам талбайг хаасан тэр хашаа барилгуудыг би бүгдийг нь зааж өгнө.
Хотын, дарга сэтэртэй бүхэн гадаадад “туршлага судлах” нэрээр өч төчнөөн хоногоор зугаалдаг. Тэгээд өөрийнхөө хөрсөнд суулгачихаж болохоор туршлага олж ирдэг үү? үгүй! Нийслэл хотын замын түгжрэлийг бууруулъя гэхээр л, Улсын баатар Э.Бат-Үүл “Хотын баруун зүүн захыг холбосон 18 км метро бариад, түлхүүрийг нь хүлээлгэж өгчихөөд явна” гээд байлаа.
Тэр хүн, юун метро, өөдтэй зам ч барилгүй, гэр хорооллын гудамжнуудыг шавар намганд нь живүүлж орхичихоод явсан. Харин худал амлаж, их идсэнийг нь АТГ шалгаж байгаа гэв үү дээ. Бас нэг дарга хотыг хойноос нь урагш холбосон дүүжин замтай болгоно гэж айлдлаа. Нэг хүн бичсэн байна. Дарханыхаа замыг барьж чадахгүй байж “Далан давхар” дээгүүрээ дүүлдэг зам барина гэдэг ч үлгэр биз гэж. Үнэн амьдрал тэр л дээ. Зарим нь ингэж “зүүдэлдэг” болсон. Газар дээрх замдаа гарч орох болгондоо осол аваар гаргаж байгаа манайхан, агаарт яана байгаа гэж дүүжин замаар явах болж байна? Наана нь Улаанбаатарт баримаар, шийдмээр олон янзын гарц хувилбар байна шүү дээ. Тэгэхэд л яаран биднийгээ Улаанбаатарын дээгүүр дүүжин замаар сүлжилдэх юм гэнэ. Бодоосой доо!
Хожим хойно нэгэн цагт Улаанбаатарчууд дүүжин замаар байтугай нисдэг машинаар зорчих юм гэнэлээ. Түүнээс наана, дахин энэ “тэг зогсолтод" орохгүй арга замаа шийдмээр байна. Миний бодлоор бол нэн түрүүний арга хэмжээ нь ямар ч хяналтгүй орж ирж байгаа импортын энэ олон машинаа цэгцэлье.
Дарга сайд нар, баячуудын гэр бүлийнхэн тэгш, сондгой дугаартай олон машин сэлгэж унан хөдөлгөөнд оролцдогийг болиулъя. Судалгаа хийе. Хатуу шалгая. Засгийн газар хуралдаж, замын тугжрэлийг бууруулах талаар нэлээн л ярих шиг боллоо. Холбогдох хүмүүст ч үүрэг тавьсан байна. Гол анхаарах ёстой хотын даргыг орлож байгаа Ж.Батбаясгалан “Торгуулиа төлөөгүй жолооч нарыг хөдөлгөөнд оролцуулахгүй” гэсэн ганцхан үгтэй. Энэ чинь, ажил хариуцсан хүмүүсийн өдөр тутмынх нь үүрэг шүү дээ. Өөрөөр, өргөн хүрээтэй сэтгэж даанч чадсангүй. Тархиных нь багтаамж л тэр юм даа. Цагдаа нь болохоороо “тэгш, сондгой" дугаараар хөдөлгөөнд оролцуулахаас өөр юм хэлж чаддаггүй. Даанч яав даа?! Хувийн өндөр үнэтэй зогсоол нэрээр хашаалчихсан сул чөлөөтэй байгаа талбайнуудыг чөлөөлбөл яасан юм.Тэнд хариуцлагатай жижүүр, цагдаа ажиллуулж байнгын журманд оруулъя. Мэдээж, замын түгжрэлийг бууруулахад хотын нийтийн тээвэр чухал үүрэгтэй. Энэ тухай хүмүүс янз бүрийн л санал тавьж байна. Хотын удирдлагууд анхааралдаа авмаар олон чухал санал санаачилга гарч байна.
Миний хувьд, үнэтэй саналуудыг дэмжихийн зэрэгцээ хэлмээр зүйл бас байна. Эрх мэдэл бүхий нэг дарга гарч ирээд л бужигнуулсаар байгаад хотын нийтийн тээвэр гэдэг чинь эмх замбараагүй юм боллоо.
Уул нь, Улаанбаатар хотыг Ц.Баасанжав, Д.Мөнхжаргал... нарын өндөр мэдлэг мэргэжилтэй дайчин дарга нар удирдаж байхдаа нийтийн тээврийг ямар сайхан зүгшрүүлж ашиг орлоготой аж ахуй болгосон гээ! Гэтэл сүүлийн үеийн дарга нар нь (цүнх баригчид) хий мэдэмхийрч бужигнуулсаар байгаад дэндүү ядмаг болгочихлоо. Дөч тавин жил дагаж мөрдөөд зүгшрүүлчихсэн зам маршрут, автобусны зогсоолуудыг бүгдийг өөрчилсөн. Хотын олон иргэд одоо хүртэл автобусныхаа буудлыг олохгүй “төөрсөн төлөг” шиг л явна. Жолооч нь замаа хардаг, кондуктор нь мөнгөө хураагаад болж л байсан.
Цахимжуулж байгаа нь энэ гээд карт ч үгүй, мөнгө ч үгүй, ямар ч хяналтгүй болгочихсон. Дуртай нэг нь жолоочид хэдэн төгрөг өгөөд л явж байгаа. Дотооддоо угсарсан шинэ автобус, троллейбусаа хэрэглэхгүй заавал гадаадын хэд дахин өндөр үнэтэй автобусыг шахдаг болсон.
Хүүхдийн нэр барин оруулж ирж байгаа 200 автобус хэний шахаа юм бүү мэд. Шахааны эзний халаасанд их мөнгө ордог байх л даа. Хоёр давхар автобус гээд оруулаад ирсэн чинь манайх шиг огцом эргэдэг замтай газарт савчаад хэцүү гэнэ. “Жаахан хүчтэй эргэвэл савж уначихмаар юм байна. Дахиж суухгүй” гэсэн хүн зөндөө. Ийм янзын нийтийн тээвэртэй болсон.
Цүнх баригчидтай ажлын хариуцлага ярихаар өөдөөс нь парк шинэчлэлт, мөнгө нэхэж амыг нь тагладаг хэдэн компанитай, яана даа хот минь! Зарим хүн “Метро” нэхэж байна. Зарим нь “Агаарын дүүжин зам”-тай болъё гэнэ. Та нар “Метро" гэсэн орос номыг уншаагүй нэг нь уншаад үзээрэй. 18 км метрог 5-10 жилд барьсан туршлага байдаг юм билээ. Метро барих замд чинь нуур ус бий. Хадан уул хүртэл бий. Газрын гүнд, тэр бүхнийг туулж метро барина гэдэг чинь манайхан шиг туршлага бага, техник сул, газар хөдлөлийн байнгын чичирхийлэлд байдаг, энэ нийслэл хотод маань барьж болно гэхэд амаргүй байгаа биз?!
Ер нь тэгээд, аймаг сум болгонд ордог гардаг хаалга, овоо толгой бүхэнд хөшөө суварга, хотын төвд борлогдохгүй, зарим нь эзэнгүй, мянга түмэн барилга байшин барьж яах гээд байгаа юм бэ?! Хэдэн сайхан давхар гүүр, тунель барьчих л даа. Нарны гүүрийг япончууд ямар ч хаалт зогсолтгүйгээр бариад л өгнө билээ. Тийм гүүр гарц хичнээнийг ч барьчихаж болох хөрөнгийг энэ сайд дарга нар чинь ЖДҮ, Концесс, Сан... нэрээр хувааж авчихаж байгааг болиулж хурааж хумьж авмаар байна. Эрхэм дээдэс минь, энэ чинь авто зам түгжрээгүй, та бүхний толгой л “түгжрээд" байна. Наад толгойнуудаа “тэг зогсолтоос” гарга!!
Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч, сэтгүүлч Г.Жамьян
Сэтгэгдэл0
МИНИЙ ҮЕ ТЭНГИЙНХЭН ХУВЬСГАЛ ХИЙЛЭЭ ГЭЖ ХӨӨРӨӨД ХАРТАЛ ДЭЛГҮҮРТ ДАВСНААС ӨӨР ЮМГҮЙ БОЛЧИХСОН БАЙВ.ТЭГЭЭД БҮГД ГАНЗАГА ҮҮРЭЭД АЛУУЛАХ НЬ АЛУУЛААД ДЭЭРЭМДҮҮЛЭХ НЬ ДЭЭРЭМДҮҮЛЭЭД ЗАЛИЛУУЛАХ НЬ ЗАЛИЛУУЛААД БООЛЫН ХӨДӨЛМӨР ХИЙХ НЬ ХИЙГЭЭД ЭРГЭЭД ИРТЭЛ ЭНД ҮЛДСЭН СЭТЭРТЭНГҮҮД ХОТЫН ГАЗАР УУЛ УУРХАЙГ ЗАРЖ ИДЭЭД АХ ДҮҮ ТӨРӨЛ САДНААРАА ТӨРД СИЙМХИЙ Ч ҮГҮЙ ЧИХЦЭН МАНИАСАА Ч ИЛҮҮ БАЯН БОЛЦОН СУУЖ БАЙХ ЮМ АА.
үнэн, молодец жамъян сан
зөв л бичиж дээ.
Үнэн дээ. МАН-хан тэгж байгаад АН-аас дор байдалд орно доо. Дээрээ асар их хуйвалдаан, ЖДҮ, авилга, банкны, мөнгө төгрөг идсэн уусан гээд их л нүгэл байгаа. Идсэн эрүү хувхайрна гэдэг дээ
Ugaasaa dor sh dee, ene nam suuliin 30 jild uragshluulsna yum tun hovor
Чимхүүр боловч үнэний голыг хөндсөн байна. 1-р эгнээг цаг цагийн графикаар чөлөөлж, нийтийн тээврийн хөдөлгөөнийг саадгүй явуулах зохицуулалт хийхгүй бол хотынхон тэр чигээрээ түгжирч, зарим овсгоотой нэг нь машиндаа гэр орноо тохижуулахад хүрэх байх шүү. Ингэж чөлөөлсөн замаар зөвхөн нийтийн тээвэр төдийгүй түргэний, гал түймрийн гэх шаардлагатай тээврийн хэрэгсэл зорчуулах хэрэгтэй байгаа юм.Импортоор орж ирж байгаа хугацаа хэтэрсэн ашиглалттай машиныг оруулахгүй байх санал их байгааг мөн харгалзан үзэх нь зүйтэй байна. Ер нь хэсэг хугацаанд суудлын машин импортлохгүй байх хүртэл зохицуулалт хэрэгтэй байна.
Монголыг түгжрэлээс гаргах хамгийн шилдэг сайн арга бол сэтгэдэггүй зүгээр л ярьдаг хүн дүрстэй араатнуудыг алж устгахад л болно.тийм араатнууд монголоор нэг тархсан байгаа. Ихэнх нь Улаанбаатар нэртэй 4 уулын дундах жижигхэн хотгорт цугларсан байх юм. Тэр хотгорт ирсэн монголоор ярьдаг араатнууд түгжрэл үүсгээд байгаа. Тэднийг л устга. Тэд МАН, АН, Хотын захиргаа ИТХ, Шүүх,Цагдаа,Прокурор, Засгийн газар, УИХ д шургалан орсон байна. Ихэнх нь тархины тураалтай тэгсэн мөртлөө яриад байдаг юу ярьснаа мэддэггүй, нийгмийн идэвхигүй, араатны амьдралаас шууд нийгмийн харилцаанд орчихсон, бас машин жолоодоод сурчихсан сургуультай амьтад Улаанбаатарт 800 мянга орчим, хөдөө орон нутагт 400 мянга орчим байна. Тэднийг тэжээх үү устгах уу хүмүүсээ?
удахгүй өөрөө өөрсдийгөө барьж иднэ...
Удахгүй маш олон түгжрэлүүд үүснэ. Тэр үед л түгжрэлийн эздийг хайж барьж шоронд хийх болно. монголд өнөөдөр шорон эмнэлэг сургууль цэцэрлэг зам зэрэг төсвийн мөнгө идэх хулгайлах обьектууд л баригдаж байна
Монголд олон машин байна гэвэл олон хүнтэй болсны илрэл. Хүн амын өсөлтийг хязгаарлах тухай ярих хэрэгтэй. Гудамжинд ил харагдаж байгаа нь түгжрэл. Цэцэрлэг олддоггүй сугалаа сугална, нэг ангид 60 хүүхэд 3 ээлжээр хичээллэнэ, ажил олдохгүй тул гадаадад гарч боол болохыг хүснэ, эмнэлгийн коридорт хэвтэж эмчлүүлнэ, төрөх эмнэлгийн хашаан дотор төрнө, байр авч чадахгүй зээлийн өрөнд унана гээд бүх асуудал хүн ам хэт их болсонтой холбоотой.
хүн амаас гадна машины тоо нь хирээсээ хэтэрчихээд байна л даа, энэ олон машин чинь түгжирч гацахгүй өөр яах вэ дээ, машиныг импортыг нэг хэсэгтээ зогсоох хэрэгтэй, цаашдаа бол сэг болсон хогнууд оруулаад байгааг бүр хориглох хэрэгтэй
Оршин сух зөвшөөрөлгүй бүх хүмүүсийг хотоос гарга.
Хотын дарга нараа Жамъян гуай шиг сэтгэцээ. Энэ хүний дэвшүүлж байгаа саналыг ажил хэрг болговол түжрэл мөн их буурна даа, та нарын толгойн түгжрэл ч багасна шүү.
Манайхтай зүйрлэхгүй олон хүнтэй Лондон хотод түгжрэлийг шийдсэн арга нь нэг машинд 4 хүн сууж яваагүй тохиолдолд өндөр торгууль оногдуулах замаар нэг машинд нэг ажилгүй амьтан сэлгүүцэж явдгийг таслан зогсоосон.Энэ журмыг манайд хэрэгжүүлнэ гэвэл гудамжны люмпэн малууд машинтай жагсаал хийгээд тэнэгтээд унана.Мэдрэл малууд өвчигнөөд унангуут АН завшаан гарлаа гээд сөрөг сурталчилгаа хийгээд улс төрийн хонжоо хайгаад унана.Ардчиллын гай гамшиг нь энэ юм.Ардчиллыг авсан улс орнууд хэзээ ч хөгждөггүй,амжилтанд хүрдэггүй нь ийм учиртай юм.Нэг зөв шийдэл гаргахад нөгөө тал нь хонжоо хайж үгүйсгэсээр байгаад алхам ч урагшилдаггүй юм. Комментоос харахад асуудлыг нэг санаагаар шийдэх бус харин ч эрх баригчдыг бүтэлгүйтэх болоосой гэсэн арчаагүй хөгийн байр суурь цөөнгүй байна. Ардчилсан нэр зүүсэн нийгмийн шаар шавхруунууд хорвоогоос арчигдах болтугай.
Шаагаадайгаарай.
Ардчиллын ард еврей нар байдаг гэж ухаантай хэн нэгэн хүн хэлж байсан. Ардчиллын ард еврей нар байдаг учраас ардчилсан монгол африк мэтийн орнууд хөгжихгүй ядуу байгаа юм шүү дээ.
za tenegteerei. gants honinii mah huchit shonhoroos avah geed 4 uulee yabahiim bolj bn uu. esvel mahaa uureed avtuusaar yabah uu
ТӨВ АЙМГИЙН ЦАГААН ЭСГИЙ БӨӨНӨӨР ЗАРНА. ЯАРАЛТАЙ БӨӨНДӨНӨ ХҮРГЭЛТТЭЙ ШУУД ЗАЛГА 99278651
zov,zov daanch ene ajil chariuuchsan garuud albaar tugjrel uusgej dundaas mongo zavschidag !!!, eniig uter turgen zogsooch estoi
МУНХАГ МОНГОЛЧУУДЫН ТАРХИ ОЮУН САНАА НЬ ЗАМЫН ТҮГЖРЭЛ ШИГЭЭ ТҮГЖИРЧ БАЙДАГ.
Avtobusaa unegui bolgo, 2-3 Jill. Ter hoorond zam mashin dugui geed tsegtsuul
Миний мэдэх хотын дарга нараас С.Мөнхжаргал л жинхэнэ хотын дарга байсан.Ц.Баасанжав бол манай Мө даргын дэргэд бол нохойн баас.
ENE MUUCAIN JOPONII PRIUS GEDEG TOMRIIN XOGIIG XODOLGOOND BYY OPUUL XEREV CHADAXGYI BOL TEGEED TYGJREED,TYLXELTSEED TER MASHIN ZAM DEEREE SHOOUUDAAD XETEJ BAI XOXCHIN
Наадах чинь хог биш хамгийн шилдэг машин юм бишүү. Эко. Татвар бага авдаг. Бензин бага иднэ. Бензин зардаг томчууд л ингэж мөрөөддөг байхаа.
MONGOLIIN TYGJREL XEZEECH ARILAXGYI YAGAAD MASHIN ZAM ZAI BAGTAI
Дарга нарынх нь толгой ажиллахгүй байгааг та зөв хэлжээ үнэн. Гэхдээ юу гээч сая зуны наадмын амралтын үеэр хот ямар сэлүүхэн байв. Энэ чинь зүгээр л орон нутгууд буюу хөдөө рүүгээ дорвитой хөгжил шийдэл хийх хэрэгтэйг харуулж бна шүү дээ. Оюутан гээд орж ирж бгаа энэ их нүүдлийг тэнд нь барих бодлого, энд бөглөрсөн хөдөөнийхнийг өөрөө хүслээрээ явах бодлого барихгүй бол хэдэн төмөртэй зууралдаад ямарч шийдэл үнэртэхгүй бна. Ийм нөхцөлд гоё гоё нийтийн тээвэр ч хийх бололцоо алга л бнашдээ.
Zamaa chanartai bas urgun bolgo,
yadahdaa ehnii eeljind hagas buten saind tegsh sondgoigoor yavuulaach zoriggui ajilgui idrhees oor yum medehgui garuudaa negdugeer egneegee cholool
yadahdaa ehnii eeljind hagas buten saind tegsh sondgoigoor yavuulaach zoriggui ajilgui idrhees oor yum medehgui garuudaa negdugeer egneegee cholool
"Ардчилал" гэдэг хортой эм идээд Монголчууд бүгдээрээ галзуурсан. Одоо Монголд нэг ч эрүүл хүн байхгүй болсон.
"Ардчилал" гэдэг мансууруулах бодист монголчууд бүрэн хэмжээгээр мансуурчээ. Энэ мансууруулах бодисыг америкт үйлдвэрлэдэг. 1989 онд Америкчууд энэ "Ардчилал" гэдэг мансууруулах бодисыг хятадуудад зарахыг оролдсон боловч бүтээгүй, Хятадууд ухаантай болохоор ийм мансууруулах бодис авъя гэсэн болгоныг Тэн Ан Миний талбайд нухчихсан.
Америкт үйлдвэрлэсэн "Ардчилал" нэртэй мансууруулах бодист донтсон хүний толгойн бүрэн хэмжээний түгжрэлд ордог гэсэн. Дахиж сэхэл авдаггүй юм гэсэн.
Хэдэн хонио зараад Приус-20 аваад хотод орж ирэн уулын оройд гэрээ бариад амьдардаг үзэгдэл бүр хавтгайрчээ. Тэдний орлого олдог ганц арга нь нөгөө Приусээрээ халтуур хийх. Өглөө гараад л өдөржингөө халтуур хийж, замын бөглөө үүсгээд орой хүргэдэг. Айл бүхэн машинтай, зарим нь хоёр машинтай байхад хэн халтуурын унаанд суудаг юм бол гэж гайхаж байна уу? Нөгөө алдарт дугаарын хязгаарлалтаас болоод машин нь гардаггүй өдөр ганц машинтангууд халтуурын унаагаар хөл дүүжилдэг. Тэр унаагүй ганц хүнийг шүүрч авахын тулд арван таван халтуурчин бөглөө үүсгээд, хайгаад энд тэнд тэнэж явдаг. Дугаарын хязгаарлалт үнэндээ бөглөө үүсгэх асар том хүчин зүйл болсон. Халтуураар амьдардаг хүн сүрэг хотод бий болгосон, айлуудыг хоёр машинтай болоход түлхсэн, зогсоол хүрэлцэхгүй болгосон. Дугаарын хязгаарлалтыг цуцлаад нэг сар болоход л энэ олон халтуурчин өөр ажил олж хийгээд замын бөглөө байхгүй болно шүү.
Толгойны түгжирэлд орсон хүмүүсийг шилж олоод сонгуулиар УИХ гишүүн болголоо шүү дээ энэ МАН.Гэтэл Чечень улс саяхан Боловсрол хангалтгүй гэх шалтгаанаар 9 сайдыг төрөөс зайлуулаваа. Ийм сайнТолгой нь түгжрэлгүй ерөнхийлөгчтэй ч болоосой.
Сүр сүр солиороо л ингэнэ тэгнэ , ингэсэн тэгсэн , дэлхийд мундаг монгол гайхамшиг ген Болиосоо , дэлхийн доог
Mashinii tatvatiig nemekh zuv baikhgui yu. Jeep mashinii tatvariig bur ikh bolgo.
Ардчиллыг үе үе цусаар угааж байх хэрэгтэй. /Генерал Августо Пиночет/
Дэмжиж байна. "Дээрх толгойны ялзрал". Төмөр зам дагасан хотуудаа хөгжүүлж, их дээд сургууль, ажлын байр, орон сууцуудыг УБ хотод биш тэдгээр хотуудад барьсан бол болох л байсан. Бидний сонгосон "гишүүд, түшээдийн балаг" юм даа. Гадаадын алдааг бид тойрч болох л байсан. Даанч тийм "толгой" алга даа...
Манай гариг дэлхий дээр засаглалын олон янзын хэлбэр туршигдсаар ирсэн, цаашид ч туршигдах болно. Хэн ч ардчиллыг төгс төгөлдөр, хамгийн ухаалаг гэж хэлж чадахгүй. Харин ч ардчиллыг хүн төрөлхтний түүхэнд оршиж байсан засаглалын бүхий л хэлбэрээс хамгийн муу нь гэж хэлдэг хүмүүс бий. /Нобелийн шагналт, Английн ерөнхий сайд Уинстон Черчилль/
Бид биш "НАМ"-ууд л бидний өмнөөс УИХ, МУЕ-ын сонгуульд хэн нэгэн "балай"-н нэр дэвшүүлж, ард түмэн хүссэн ч, хүсээгүй ч тэдгээр "балай"-н нэрийг дугуйлдаг "сонгууль"-ийг хэдий болтол өгч амьдрах юм бэ? Монголын ард түмэн минь бодоорой доо...
Монголд хөдөлмөрлөдөг бүтээгч иргэд нь олон, татварын мөнгөөр цалинждаг нь цөөн байхаар нарийн зохицуулалт, тодорхой тооцоо "дутаад" байна. 3,3 сая хүрэхгүй хүн ам гэдэг Хятадад бол ганц тосгоны хүн ам шүү дээ. Дээр байгаа МУЕ, УИХ, ЗГ-ын гишүүд минь ард түмнээсээ дор "сэтгээд" байх шиг ээ. Өөрсдөө баяжиж, хөлжихийг л бодоод байна. Шуналын эцэст "төлөөс" төлөгдөнө гэдгийг ухаараасай даа.
mashinii tatvaraa mash ondor bolgo. 2. zogsooloo unetei bolgo, 3. durmeeree tavdag bolgochih. tugjrel baihgui bolno.