Хуучин Улстөрийн товчооны гишүүн, Сайд нарын Зөвлөл (СнЗ)-ийн нэгдүгээр орлогч даргаар ажиллаж байсан Т.Рагчаа гуай саяхан өдөр тутмын сонинд ярилцлага өгчээ. Улс орны нам, төрийн удирдлагад олон жил ажиллаж Ю.Цэдэнбал дарга албан тушаалаасаа хэрхэн бууж байсан,
Ардчилсан хувьсгал өрнөсөн 1990 оны тэр өдрүүдэд УТТ бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ огцорч байсан, дараагаар нь "Тойрон хүрээлэгчдийн хэрэг" хэрхэн мандаж байсан зэрэг манай орны өдгөө түүх болсон эргэлтийн үеийн олон үйл явдлын гэрч байж ирсэн энэ хүний дурсамж маягаар өрнөсөн ярилцлагад бидний урд өмнө сонсож байгаагүй зэрэг олон зүйлийн үнэнийг өгүүлэхийн зэрэгцээ эргэлзээ төрүүлсэн ярилцлага өгсөн нь сонирхолтой.
Тэрээр ярилцлагадаа өөрөө дэргэд нь олон жил хамт ажилласан нам, төрийн удирдагч Х.Чойбалсан, Ю.Цэдэнбал, түүний эхнэр А.И.Филатова, Улстөрийн товчооны гишүүд Ж.Батмөнх, Майдар, Жалан-Аажав нарын талаар, тэр үеийн байдал, улс орны өнөөгийн амьдралын талаар сэтгэгдлээ хуваалцжээ.
Түүний ярьснаас үзвэл тухайн үедээ нийгмээ шинэчлэх гээд хэлмэгдэж байсан Төмөр-Очир, Цэнд, Сурмаажав, Лоохууз нар нь өнөөгийн бидний уншиж мэдэж, бодож байснаас өөр, тухайн үедээ байдлыг хэт дөвийлгөн улстөржүүлж, Хятадын нөхөдтэй холбоотой байсан эсэргүү нөхөд болж таарч байна.
Ж.Батмөнх дарга угийн голч шударга хүний хувьд УТТ-г буулгахад нөлөөлөхөөс илүүтэй ардчиллын залуус түүний зөөлөн занг "ашиглаж" уулзаж байсан гэх. Үүнээс үзэх нь ээ Монголын түүх маань юу болж байна вэ гэмээр байлаа.
Тиймээс өнөөгийн түүхч, эрдэмтэн судлаачид маань улс орныхоо үнэн түүхийг гаргаж ирэх цаг болсныг Т.Рагчаа гуайн яриа нэг талаар харуулж байв. Т.Рагчаа гуай дурсамж яриандаа Х.Чойбалсан, С.Бумцэнд, Ж.Самбуу нарын тэр үеийн төрийн тэргүүнүүдтэй хамт ажиллаж байсны хувьд "Ер нь Монголын нам, төрд Ж.Самбуу, Бумцэнд гээд хэдэн мундаг, төвшин сайхан хүмүүс байсан юм.
Уг нь Монголын төрд зүтгэж байсан, зүтгэж байгаа хүмүүс эдгээр ахмадууд шиг болмоор, баймаар санагддаг юм" гэж хэлсэн нь өдгөөгийн манай улстөрчид, төр, засгийн удирдлагад байгаа хүмүүст хаягласан, ёстой л бодмоор, ахмад хүний санууштай үг байв.
Тэрээр "Бидний үед Монголын нам, төрд байсан дарга нарын дийлэнх нь цаг үеэ мэдэрч байсан. Монголын төрд байгсадыг байгаа цаг үед нь муу хэлээд байдгаас биш буусных нь дараа харахад ард түмэн тийм ч муу хүмүүс, муухан толгойтнуудаа том дарга нар болгочихоогүй байдаг юм.
Өнөөдрийн нам, засгийн удирдагчдын алиныг ч би амиа бодсон, алсын хараагүй хүмүүс гэж бодохгүй байна. Бүгдэд нь Монгол эр хүний, Монгол эмэгтэй хүний нүнжиг дотор байгаа байх. Ер нь Монголын төр чинь өөрөө болохгүй гэсэн хүнээ холдуулчихдаг жамтай.
Чойбалсангийн үед Сүрэнжав гэгч нөхрийн нөлөө газар авч байв даа. Хувь хүнийх нь зан болохгүй байсан байх. Хэн ч түүнийг ад үзээгүй. Тэгтэл төд удалгүй Төв хорооны хоёрдугаар дарга, СнЗ-ийн нэгдүгээр даргын албанаасаа буучихсан. Монголын төр зөнгөөрөө зайлуулчихдаг юм билээ" хэмээн дурсан ярьжээ.
Өндөр настан Я.Батжав
Эх сурвалж: “Бизнес таймс”
Сэтгэгдэл0
Тэнэг зөнөг коммунист Т.Рагчаа. Толгойгоо өндийлгөж байгаа нь тэр.
худлаа ийм биш Рагчаа бол шал оор хүн хүн болгонд дутагдал бий
Энэ Рагчаа жинхэнэ бууны нохой байсан. Шоронгоос нутгийн Цэдэнбал гарган авч жинхэнэ бууны нохой болгосон. Одоо тэр амьд гэрчүүд цөөрхөөр дуугарч байгааг нь хараач. Тэр 80-иад онд ХААН-ийн дарга нарын 20 хувийг шоронд хийхэд гол үүрэг гүйцэтгэсэн нөхдийн нэг. Самбуу эцсийн үгийг хэлдэг гэж байгаа нь үнэн хэрэгтээ худал бөгөөд хуудуутайг Самбуу гуай хийдэг гэсэн өмхий санаа агуулж байгаа юм. Самбуу гуайг тэр үедээ эд нар яаж муулж хоцрогдсоноор нь дуудаж, Цэдэнбалаа бурханчлан шүтэж, ордонд ойрдоос өөр хүн байх ёсгүй гэж үзэж байлаа. Олон хоног бэлдсэн жүжиг гэж сонссон юм байна. Ер нь Цэдэнбалчууд ийм юмыг олон хоног сараар бэлдэж гаргадаг заншилтай. Самбуу бол онцгой содон алсын ухаантай нэгэн байсан. Цэдэнбалын "Феодлизмаас социализм" зохиол одоо хэдийнээ жорлонгийн цаас болсон байхад Самбуугийн мал маллах арга ухаан ном одоо бренд болсон байна. Рагчаа зусардсан ч, сүрхий хүн болох гэсэн чтэртээ тэргүй Самбуу гэж хэн болохыг түүнээс бид арай илүү мэднэ. Энэ Цэдэнбализмаа сэргээх гэсэн том бодлого явж байгааг иргэдэд анхааруулж байна.
Barag l chinii zov bolov u daa. Ene ragchaa gej xuniig ingeed genet yariltslaga ogoxoor ni gaixaj l bailaa.
Элэнцэгийн чинь цэдэнбализм, параной
Үнэн үг хэлсэн хүнд хүн өшөөтэй гэж. Рагчаа гуай голоор нь л хэлсэн байна. 90 онд өмдөндөө өтгөн шингэнээсээ бага зэрэг дусагнуулж явсанболжморууд
МОНГОЛЫН ТҮҮХЧИД ТҮҮХИЙ БАЙГАА
KNZ FLM
Ямарч төрийн өндөр албыаны хүн Ж.Батмөнх гуай шиг амиа бодож төрийн өндөр хариуцлагатай албыг гудамжны хулгайч,луйварчдад найр тавьж өгдөг тэнэглэл байхгүй.Өнөөдрийн бүх гай зовлонгийг эцэг нь Ж.Батмөнх байсан.
ЧИ МАЛ МИНЬ, АРДЧИЛАЛЫН БУЯНГААР БАЙРТАЙ, МАШИНТАЙ, ИДЭХ ХООЛТОЙ, ӨМСӨХ ХУВЦАСТАЙ, ХҮҮХДҮҮД ЧИНЬ ГАДААДАД ХААНА Ч СУРАЛЧДАГ, ДАРГА НАРЫГ ШҮҮМЖИЛЖ БУЛХАЙГ ИЛЧИЛДЭГ, АРДЧИЛСАН ҮЗЭЛТЭЙ ЗАЛУУС ОДОО ИХИЙГ ХИЙЖ БАЙГАА ЭНЭ ЦАГТ БӨӨСНҮҮДИЙН БАС НЭГ ҮЛДЭГДЭЛ ҮЛДСЭН БАЙХ ШИВ ДЭЭ. БАТМӨНХ ДАРГА ЭР ХҮН ШИГ ЭР ХҮН БАЙСАН. ЧИ БҮҮ ОРОЛД, ОРОЛДВОЛ ЧИНИЙ ҮР ХҮҮХЭД 5 ҮЕЭРЭЭ ЗОВЛОНГ АМСАХ БОЛНО. ЧИ ТОМ ХАМАРТЫН БӨГС ДОЛООСОН ГӨЛӨГ БАЙСАН ШҮҮ ДЭЭ. ОДОО Ч ЭМНЭЛЭГИЙНХ НЬ ҮҮДЭН ДЭЭР ЛААЗ ӨШИГЛӨӨД, АМЬТАН ХҮНЭЭС ТАВ АРВАН ЦААС ГУЙСАН ШИГЭЭ ЗОГСОЖ БАЙДАГ. 20,228 НЫХАА ИНТЕРНЭТИЙН ТӨЛБӨРӨӨ ЯАЖ ТӨЛСӨН ЮМ БЭ? БАС НЭГ ЗАВААН ЮМАНД ОРООЦОЛДСОН УУ? МЭДНЭ ШҮҮ ЧАМАЙГ
ӨӨ ТИЙ, ЧИ БҮХ ХОРООЛОЛД НУУЦГАЙ ХҮҮХНҮҮДЭЭСЭЭ ХҮҮХЭД ГАРГУУЛЧИХСАН ЗАЙТАЙ ЭР Ч ГАНЦ Ч УДАА СҮҮ АВЧ ӨГӨӨГҮЙ ӨӨДГҮЙ ГУЙЛГАЧИН
УЛААН ОРСЫН УТСАН ХҮҮХЭЛДЭЙ БОЛЖ МОНГОЛЫГ 70 ЖИЛ ЦУСЫ НЬ СОРСОН МУУСАЙН КОМУНИСТУУД ДУУСАХ БОЛООГҮЙ ЮМ БХ ДА.
xoshnogoo gyitsed archij chadaxgyi muusain gulugnyyd kommunist gej yu bdagiig medxe yum bx daa..xir baas ynertyylsen teneg batsaanuud amaa ochij ugaa baas ynerteed bna xiisen gabiyagyi xaraaxaas uur yum meddeggyi malnuudiig zaazluul taarna...
kommunistiin ugaadas idej xyn bolsonoo martsan xyn xognuud ertuntsuus tolnil...
kommunistuudiin yed barigdsan baishind amidraad tednii byteesen gudamj talbaigaar bid alhalj bna.odoo har gazar shoroogoo sendiichleed ed baylagaa zaraad turiin tolgoid heden hulgaich nar durtaigaa hiigeed utaandaa hordood yu hiihee medehgyi Ulaanbaatartaa shavaaraldaad byteej hudulmurludug hynbhgyi hyatad ajilchdaar yumaa hiilgeed hymyysiin buhimdal deed tsegtee hursen ahas ihesee medehgyi iim l baidaltai bna shyydee.Yum hiichiheed huuchin niigmee shyymjil.
энэ өвгөн тэр жил Дундговьд очиж аргаль угалз хядаж цус уугаад явснаас хойш ер дуугүй болсон байсан, одоо юу гээд байгаа юм? цэдэнпилийг зөв гээ юу, Лоохууз гуай түүнийг бодвол хавьгүй ирлүү үнэлэгдэж, илүү ус уух хувьтай байжээ, хөөрхийдөө ахтай минь хамт хэлмэгдэж ах минь яргачдын дэглэмд учир битүүлэг амиа алдаж билээ, санах тусам гол харлах юм, хаа газрын коммунистууд үнэхээр ялт ажиллагаа явуулсан шүү, Солженицын сайхан хүүрнэсэн байдаг даа
Бух юм Цэдэнбалаас уудлээтэйшд.24 -хон настай донгож хонины богс шагайж яваад малын бэлчээрээс салсан амьдрал болон улс торийн ямарч туршлагагуй боловсролгуй амьтаныг оросууд цаанаа аймхай,резин шиг сунадаг гарын доор амьтан гэж таниад Монголын торийн толгойнд орос хуухэн вортнь хийж огоод тавьсан байдаг.Тэгээд тэр амьтан одор шоногуй Москваа руу утасдаж Монголын улс торийн амьдралын одор дутмын оорчлолтийг тодорхой тайлагнахаас гадна хурал цуглаан хийх, болон хамгийн энгийн одор дутмынхаа асуудлыг тайлагнаж тэр байтугай жорлонд орох, унгаж агаар бохирдуулах зовшооролоо кремлээс авдаг арчаагуй амьтан байсан учраас оросууд туунийг тоож 40 жил торийн толгой байхыг зовшоорч байсан байгаа юм.Туунээс биш Гэндэн Амар сайд нар шиг зовхон Монголынхоо эрх ашигийг зарчимтай сахьдаг хун байсан бол эдгээр улсуудтай адил 2-3 -хан жил ажиллаад л оросуудад алуулах байсан.Цэдэнбал бол оросуудын амьд бууны нохой Монголын эрх ашигтай нийцсэн ганц ч алхам хийгээгуй ганцхан оорийнхоо мулгуу ухаанаар Монголын улс торд хийсэн юм нь тэнэг мангуу баахан тальтираа дорводуудээр монголын тор болон бусад бух удирдлагын аппаратыг дуургэсэн алсын хараагуй тэнэг арчаагуй амьтан,тиймч учраас энэ амьтан тэр олон жил ордонд суусан байгаа.Тэгээдч ардчилсан хувьсгал гарахад Цэдэнбал болон тууний дуриан балиашиглагчид хаврын салхинд хийссэн хувхай цаас шиг мулт усрээд алга болсон
ҮНЭН ҮГ ХЭЛСЭН ХҮНД ХҮН ӨШДӨГ,ҮХЭР УНАСАН ХҮНД НОХОЙ ӨШДӨГ.ГЭСЭН МОНГОЛ ҮГ БАЙДАГСАН ГЭТЭЛ ӨНӨӨ ЦАГТ ҮНЭН БАЙДЛЫГ ХЭЛСЭН ХҮНД ГАДААДЫН ХООЛООР ТЭЖЭЭГДСЭН НОХОЙ ӨШДӨГ БОЛЖЭЭ.
saihan heljee.
tegvel enkhbayr sanjiin bayr nariig zongoor n zailuulj dee unen baih.daraachiin hun bol enkhbold nyamdorj
Ragchaa xamgiin myy xyn.
Цэдэнбал дарга муу хүн байгаагүй нь өдрөөс өдөрт тодорхой болж байна. Түүний удирдлаган дор байгуулсан Эрдэнэтийн гэрээ Оюутолгой дээр одоогийн удирдагчидын байгуулсан гэрээнээс хамаагүй илүү өгөөжтэй байна. Харьцуулбал зөвхөн баримт түшиж ярих болохоос тэр муу хүн энэ сайн хүн комунистууд хог, ардчилал сайн гэж хувийнхаа үзэл бодлыг түшиглэж ярьдаггүй юм.
1962 онд Цэдэнбал Увс Завханы нутгаас 200 минган ам дөрвөлжин нутгийг салгаж Орсод шилжүүлснийг яаж ойлгох билээ. Банкны нэг данснаас нөгөө дансанд 200 төг шилжүүлэх төдий л санагдсан бх танай хайрт Бал даргад чинь. Комунист хүнд Эх орон үгүй гэж Маркс багш айлдсан нь нээрээ үнэн шүү кэкэ
Эрдэнэтийн гэрээ gene uu? Jinhenedee yu bolsnyg n endees unsh. Erdenetiig ashiglahad orosuudyn hiisen nuuc ajillagaany tuhai: http://ulaanbulan.blogspot.com/2012/01/blog-post.html
ЦЭДЭНБАЛ ДАРГЫН ҮЕД МОНГОЛ УЛС ЭМХ ЦЭГЦТЭЙ ЖИГД ХӨГЖИЛТЭЙ УЛС ШИГ УЛС БАЙЖЭЭ. ОДОО ЭНЭ АН МАН-Ы ГАЙГААР УЛС ОРОН ХӨЛ ТОЛГОЙ НЬ ОЛДОХОО БАЙЖЭЭ.
mobtydgzjsy ragchaa guai zuu naslaarai chadval zuugaas iluu
Төмөрочир, цэнд гэх мэт хүмүүс үнэндээ Монгол улс,г маань орос,н автоном болгох гэж байхад нь Чойбалсан гуаы зад загинаад хөөж байсан юмаа. Жинхэн эсэргүү нар. Монгол,н шинэ түүх дээр байгаа. /2002 Оны түүх/
"Хариуцлагагуй, сахилгагуй явдал бол байгалийн бэрхшээлээс илуу хохиролтой" Ю.Цэдэнбал За ийм байна даа.Одоо манай галав юулсэн юм шиг болсоон.
хуучин дарга нарт алдаа байсныг үгүйсгэхгүй гэхдээ тэд эх орныхоо газар шороо баялагийг Баяр, Сү.Батболд, Баярцогт, Гансүх нар шиг худалдаагүй, П.Очирбат, Н,Багабаньд нар шиг тэдний бөөрөнд наалдаагүй байх шүү 40 жил төр бариад Цэдэнбал дарга хөрөнгөжөөгүй 4 жил УИХ-д суугаад хөлгүй баяжиж байгааг бид нүдээрээ харж байна өнөө ардчилал, шударга ёс хаана байна вэ?
1962 Оонд Цэдэнбал Увс Завханы нутгаас 200 минган ам дөрвөлжин нутгийг салгаж Орсод шилжүүлснийг яаж ойлгох билээ. Банкны нэг данснаас нөгөө дансанд 200 төг шилжүүлэх төдий л санагдсан бх танай хайрт Бал даргад чинь. Комунист хүнд Эх орон үгүй гэж Маркс багш айлдсан нь нээрээ үнэн шүү кэкэ
Тиймээ, энэ асуултанд УИХ, Төрийн албанд ажиллаж баяжсан нөхдөөс асууж хариу авмаар байна.Бас болоогүйээ, 2 хэрээ нэгнийхээ харыг гайхна гэгчээр идэж уухаараа уралдснаа займчуулах янзтай нэгнийгээ ухаж төнхөнө.
тэр Рагчаагийн ярилцлагыг интернэтээр унших боломж байна уу
Bi bas tegj bodoj baina
loohuuz shoohuuz, baabar bao bar
Minii huvid odoo bolj minii nudend haragdaj baigaa suils l nadad tuuh bolj uldeh yum busad ni bugd ( nadad ) hudlaa!
ireedyi mini zeber ariun yabah baihg gedegt itgej l yabdag syy!!!!ene ardchilal garaad ikhe yum yzlee!!daanch byryy zygiin baramuud yum aa!!!ed chini ikhe tenegeriin sambyy dargiin yeiin hibsnyydiig hozrogdson yhaanii yum helj taazand hyraaj baigaad boroonii ysaar yalzalsanii daraa ni ergyylej oryylaj ireed ichehgyi bas asiglasan baigaa yum!!!ene ardchilaliin gai bainga baih bolnoo!!!!ene muusain nobsnuud yhej daldarsaar baih bolno!er ni hyrdan toniloh chag bysaar hydagdah biz ee!!muu yoriin har saarnyyd!!!Elbegdorjoosoo ehleed ard tymenee doromjilson har saar!!!!mongol ylasaan hydaldsan hylgaich luibarching ta nar bas songono gej heerzeglej baigaa biz dee!!!songoos yzeerei!!!Mongoliin tegsgel irne!!!!!!!!!!!!!
KOMMNUNIST BOL ZAM BOLOHOOS TUGUSGUL BISH,HARINCH UNEN ZAMAAR ZOVSON ARD TUMEN EHIIG SANAH BLNO.
MONGOLIN ARDACHILIL BOL UNENDEE BOL WITHOUT CONTROL.
RAGCHAAG HEN HATGAV AA ???
SOCIALISTAARAA BSAN BOL OYUTOLGOIG ALDAHGUI BH BSN,UURSDUU ASHIGLAJ BGAA,HOID SOLONGOS SHIGL
соцлистаараа байсан бол оросууд аль хэдийн булагад авчихсан одоо Оюутолгой гээд баахан оросууд цугласан газар монголчуудыг оруулдаггуй оорсдийнхоо орос дэлгуур хороололоороо хашчихсан янзын юм байх байсан
Сайн байцгаана уу? Рагчаа гуайн хэлж ярьсанг нь олж уншчихмаар байхсанж. Хаанаас, хэрхэн олж уншчихыг мэдэх хүн амьтан байна уу, хүмүүсээ.
юм уз нуд тайл! Оороо интернет ухаад олж авч чадахгуй байна уу?
Сайн байна уу, 188.123.231.140? Ямартаа ч, хэлснээр тань "интернэт ухаад, олж авахыг" оролдоод үзье, хичээе. Эрхэмээ, надад чадахаасаа чадахгүй минь их, "тоонд явдаггүй хүн" гэдэг шиг би энэ интернэт-д төрөлхийн муу, муу муудаа онц муу. Техник, технологийн чадавхи, чадамж надад үгүй, үнэн минь л энэ. гэхдээ, баярлалаа өөр тань, "ухаад үзье", ...ээдээ олигтой зүйл ч болохгүй байхаадаа.
Цэдэнбалын үед улс төрийн товчооны ихэнхи нь Увсынхан гарч байсан.Тэгэхээр Цэдэнбал нутгархаг үзэлтэй байсан байх.Ямарч байсан Чингис хааны тухай ч юмуу, үндэсний уламжлалын талаар ярьсан хүмүүсийг үндсэрхэг үзэдтэн болгож нутаг заан суулгадаг байсан.Одоо түүнийг гавьяатан болгоод,бүх буруу муу муухайг нь тухайн үеийн МАХН руу хийдэг.Увс бүлэглэл нь гадаадад хуйвалдаж байгаад Цэдэнбалыг огцруулж оронд нь Увсын Батмөнх суусан гэдэг.
Тэнэг дээр зөнөг залгасан өвгөн.
delhiin taliig ezelsen ZHU germaniig germand ni ogch sotsialist ornuudiig evropiin holboond ni ogch,16 respublik ulsaa zadalj tusgaar togtnoliig ni olgon, oiriin zain tusgaltai puujinguudaa amerikiin ugend orj ustgan, kommunizmaas imperlizmd shiljin orloo. mongoloos oros tsergee tatan gargalaa. hyatad mongol ruu uyriin us shig orj irlee. gadaadiin oor ooriin zorilgotoi tumen donshuuchlagchid mongoloor neg duurlee. gazar shoroo oron uls, usan mandal agaar mandal oi mod biosfer -mal an amitan uguiren hoosorch, hun ardiin oyun sanaag kapitalizmiin burangui buzar bulai uzleer horduulj,hulgai deerem allaga hyadlga,arhidalt,yanhandalt,baar restoran,yanhanii bair zochid buudal,moriitei togloom,bank horshoodiin mongiig talj deeremden dampuuruulj,toer ulsiin baiguullagiin mongon horongo,ard tumnii hurimtluulsan horongo,tatvariin mongiig idej buh mongol hunii 90 huvi guilgachin bolloo. tseen toonii moljigch horongoten bii bolov. surguuliin huuhdees ehleed har tamhi tataj doh tembuu haldvart ovch9in huvisgaliin omneh toonoos hed dahin davlaa.hun amiin ten hagas setgetsiin bolon hogjliin berhsheeltei irged bolov. uuniig derved tsedenbal huseegui ee. tsedenbaliig orsod amraah nereer yavuulaad ard ni zasgiin erhiig huivaldaanaar avch ulmaar tsedenbaliig eh orondoo hariya geed baihad ni iruulehgui tend ni hun yavuulj horluulsan gedeg. odoo amid seruun baisan bol evrop avgaitai evrop soyol bolovsroltoi hunii huvid mongol uls evropiin ulsiin hemjeend baih bailaa.tseden baliin uil hereg hezeed monh. durved hun toriin tulguur,durven shiir maliin tulguur.