Бямба - 04 сарын 20,
2024
Японы мэргэжлийн сүмогийн есдүгээр сарын тэмцээн буюу Аки башё тун сонирхолтой мэт болж өндөрлөсөн. Сонирхолтой мэт гэхийн учир юу вэ гэвэл аваргууд гэмтлийн улмаас тэмцээнийг орхисон. Бас зарим озеки “замаас гарч” явсан. Үлдсэн нь муу барилдсан гээд нэг үгээр хэлэхэд “толгой муутай” барилдаан болсон юм л даа. Оньсого гэдэг ардын аман зохиолын нэг хэлбэр байдаг. Түүний дотоод агуулга нь жинхэнэ өрсөлдөөн, тэмцэл гэж болно. Энэ утга санаагаар үзвэл Аки башё яг тийм оньсого шиг үргэлжилсээр байлаа.
Хэн түрүүлэхийг тэмцээний төгсгөлийн өдрийн хамгийн сүүлчийн барилдаан шийдэж өгсөн шүү дээ. Хэцүүхэн оньсого л ийм байдаг даа гэмээр. Их аварга Хакүхо тэмцээний эхний өдөр хурууны гэмтлээс болж, аварга Какирюү башё дундаа ороогүй байхад зүүн өвдөгний шалтгааны улмаас цааш барилдах боломжоо алдсан. Тэгээд аваргагүй барилдаан шимтэй зүйлийн охийг нь авчихсан юм шиг болсон.
Тэгэхдээ л үзэлцсэн л дээ сүмочид. Хэн нэг нь “баавгайлаад” байсангүй. Бүгд л өгөө аваатай явсаар тэмцээн дуусахаас хоёр өдрийн өмнө гурван унаатай бөхчүүд тэргүүлж эхэлсэн. Тэд хэн байв гэвэл секиваке Такикейшёо, Митакэүми, зүүний наймаас босч барилдсан Окиноүми нар байсан. Гурвуулаа толгойдоо эзэн хааны цом тээж тэмцээний сүүлчийн цаг мөч хүртэл өрсөлдөв. Тэр өдөр Такикейшёо, Окинаүми нар оноолт таарсан. Хэн давсан нь Митакэүмигийн барилдааг хүлээх болсон. Тэгээд Такикейшёо, Митакэүми нар давж нэмэлт барилдаан хийгээд Митакэүмигийн ялалтаар өндөрлөсөн юм. Тэр мэргэжлийн сүмогийн дээд зиндаанд хоёр дахь түрүүгээ ёстой л мэрийсний хүчинд авсан даа. Аки башёгийн нэг сонин гэвэл энэ зиндаандаа жижигчүүл гэгдэх Энхо, Ишиура гэсэн хоёр залуу бий. Бусадтай нь харьцуулахад тэмээний дэргэд байх ямаа шиг л харагддаг. Гэтэл тэд ур чадвар харуулж барилдсаар тавин хувиа хийж чадлаа. Ишиура нь Тамавашигаар, Энхо нь Точиазанаар найм дахь даваагаа авсан л даа. Хөөрхөн барилдах юм даа гэж сүмо сонирхогчид тэднийг магтахдаа бас өхөөрдөнгүй байх юм билээ. Энэ удаагийн тэмцээнд дээд зиндаанаа барилдсан монгол сүмочдоос тавин хувиа хийсэн бөх байсангүй ээ.
Л.Цэрэн
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин
Сэтгэгдэл0
Одоо монголд сумо сонирохдог хүн байхгүй ээ. Наадахаа японы сайт дээр бич.
Barildah n barildaad barildahgui n l bolio l biz hend hamaa bnaa. Ed nar hari gazar mongo l oloh gej yavaa humuus shuu dee ajil n barildah bolhoos bish. Neg ih surjigneed l ter n teglee inglee geed bicheed l tv geer medee bolgnoor yariad iy n sonin bnaa. Ulsada yadaj huvi huniihee orlogiin tatvraa toldog bol bas yaay gehev. Uls orond yamar nemertei iym ene hed eren.
Монголчууд хадаггуй , монгон аягагуй зодог тайлж байна гэх уу , халаагаа огч байна гэх уу ...
Сүмо үздэг нь цөөрсөн шүү дээ. Ажлаа алдаад үздэг цаг өнгөрсөн. Манайхан ч гэсэн мөнгө олохын төлөө тэр дэвжээн дээр муугаа дуудуулаад зогсох ичих нүүр гэж байхгүй болчихсон.
Үе солигдож байна. Тамирчин хүн нас ахихад харьдаг нь жам.Манай их аваргууд нас явчихлаа.Залгах ёстой залуучууд нь урагш муутай юм.Харин японы залуучууд бие бялдар том биш ч ялах зориг хүсэл,ухаан сайн учир сайхан барилдаж байна.Митокиюмүг азаар түрүүлсэн гэхэд бас ч хилсдэнэ.Урьд нь нэг түрүүлээд үзчихсэн сайхан амжилттай барилдаж яваа залуу.Цаашдаа ч Такекейшогоо бодоход аралтай болохоор тогтвортой сайхан барилдах биз.Манай дархан аваргууд байхад түрүүлэх хүн тодорхой учир сонирхолгүй шахуу байсан бол одоо хэн ч түрүүлчих магадгүй болоод улам л сонирхолтой болоод байгаа.
Сумо бөх бол Японы гадаад бодлогын нэг хэсэг юм. Давагдоржоос эхлээд Даваажаргалыг хүртэл монголчууд яагаад сумо -д сайн барилдаад байсан бэ гэхээр Япон Монголыг өөдлөх нь үү, худал хуурмаг, дээрэнгүй зэрлэг зангаа татах нь уу, төр нь ядаж Чингисийн үеийнх шиг төр болж чадах нь уу гэх мэтээр хараад тэднийг сумо бөхийн дэвжээнд бодлогоор хаанчлуулж байсан. Гэтэл нөгөө үхэр Монгол нь өөдөлдөггүй ээ. Нөгөө л бахь байдгаараа, хэн авилга өгсөнд нь улс орноо худалдахад бэлэн эрх мэдэлтэн, сувдаг шуналт сайдууд төр, засагт шургалсан хэвээр, угийн бүдүүлэг зэрлэг монголууд нь үхэр зангаа хаяхгүй дөргүй бух шиг улангассаар . . . Ийм болохоор Япончууд наад зах нь үндэсний бөхөө монголоор тоглуулаад байх сонирхол байсангүй. Цаашлаад Япончууд Монголыг "аврах" гэж санаа тавих нь Монголд ч, Японд ч ямар ч өгөөжгүй болохыг мэдэрч, үүнийг үхэр монголуудад алгуураар ойлгуулах гэх хичээж, алсын зайнаас харьцах болно.
Сумо бөх бол Японы гадаад бодлогын нэг хэсэг юм. Давагдоржоос эхлээд Даваажаргалыг хүртэл монголчууд яагаад сумо -д сайн барилдаад байсан бэ гэхээр Япон Монголыг өөдлөх нь үү, худал хуурмаг, дээрэнгүй зэрлэг зангаа татах нь уу, төр нь ядаж Чингисийн үеийнх шиг төр болж чадах нь уу гэх мэтээр хараад тэднийг сумо бөхийн дэвжээнд бодлогоор хаанчлуулж байсан. Гэтэл нөгөө үхэр Монгол нь өөдөлдөггүй ээ. Нөгөө л бахь байдгаараа, хэн авилга өгсөнд нь улс орноо худалдахад бэлэн эрх мэдэлтэн, сувдаг шуналт сайдууд төр, засагт шургалсан хэвээр, угийн бүдүүлэг зэрлэг монголууд нь үхэр зангаа хаяхгүй дөргүй бух шиг улангассаар . . . Ийм болохоор Япончууд наад зах нь үндэсний бөхөө монголоор тоглуулаад байх сонирхол байсангүй. Цаашлаад Япончууд Монголыг "аврах" гэж санаа тавих нь Монголд ч, Японд ч ямар ч өгөөжгүй болохыг мэдэрч, үүнийг үхэр монголуудад алгуураар ойлгуулах гэх хичээж, алсын зайнаас харьцах болно.
Сумо бөх бол Японы гадаад бодлогын нэг хэсэг юм. Давагдоржоос эхлээд Даваажаргалыг хүртэл монголчууд яагаад сумо -д сайн барилдаад байсан бэ гэхээр Япон Монголыг өөдлөх нь үү, худал хуурмаг, дээрэнгүй зэрлэг зангаа татах нь уу, төр нь ядаж Чингисийн үеийнх шиг төр болж чадах нь уу гэх мэтээр хараад тэднийг сумо бөхийн дэвжээнд бодлогоор хаанчлуулж байсан. Гэтэл нөгөө үхэр Монгол нь өөдөлдөггүй ээ. Нөгөө л бахь байдгаараа, хэн авилга өгсөнд нь улс орноо худалдахад бэлэн эрх мэдэлтэн, сувдаг шуналт сайдууд төр, засагт шургалсан хэвээр, угийн бүдүүлэг зэрлэг монголууд нь үхэр зангаа хаяхгүй дөргүй бух шиг улангассаар . . . Ийм болохоор Япончууд наад зах нь үндэсний бөхөө монголоор тоглуулаад байх сонирхол байсангүй. Цаашлаад Япончууд Монголыг "аврах" гэж санаа тавих нь Монголд ч, Японд ч ямар ч өгөөжгүй болохыг мэдэрч, үүнийг үхэр монголуудад алгуураар ойлгуулах гэх хичээж, алсын зайнаас харьцах болно.