Манай улсын боловсролын тогтолцоо өнөөгийн ардчилсан нийгэмд тохирохгүй байгааг хэн хүнгүй шүүмжилдэг. Албаныхан хүртэл энэ талаар ярьдаг ч өнөөг хүртэл бодитой ажил хийгдээгүй байлаа. Гэвч сурагчид дунд сургуулиа дүүргэж мэргэжлээ сонгох тал дээрээ жинхэнэ ардчилсан маягаар хандаад байх шиг.
Тэд эцэг эх, багш нарынхаа зөвлөгөөг сонсохгүй зөвхөн найз нөхөдтэйгээ ярьж байгаад шийдээд байх шиг харагддаг. Хүүхдүүд бүхэл бүтэн амьдралдаа нэгэн том алхам хийх энэ хариуцлагатай үедээ хэт их сэтгэлийн хөөрлөөр хөнгөн ханддаг нь нууц биш.
Ингэж хариуцлагагүй сонгосон мэргэжил нь эргээд нийгэмд сөрөг үр дагавар авчирдаг. Сонгож буй мэргэжлээ зах зээл дээр хэр их эрэлт хэрэгцээтэй вэ гэдгийг судалж үзэлгүй сонгож, ажлын байрны хомсдолд орж байгаа юм. Тиймээс ч манай улсын ажилгүйдлийн түвшин жил ирэх тусам нэмэгддэг.
Их сургууль төгссөн 10 хүүхэд тутмын ердөө гурав нь төгсөөд шууд ажилд ордог бол бусад долоо нь ямар нэгэн байдлаар мэргэжлийн бус ажил хийдэг. Өнгөрсөн жил засгийн газраас эрэлттэй 20 мэргэжлийн жагсаалтыг гаргасан хэдий ч эдгээр мэргэжлээр сурч буй оюутнуудын тоо төдийлөн нэмэгдээгүй байна.
Үүнд Авто замын барилга, Бага ангийн багш, Сургуулийн өмнөх боловсролын багш, Байгалийн ухааны багш, Геологи, Гидрогеологи, Гидромеханик инженер, усны нөөц экологи, Уул уурхайн ашиглалтын технологи, Уул уурхайн машин тоног төхөөрөмж, Малын эмч, Мэдээллийн систем, Газрын тосны хадгалалт тээвэрлэлт, Сантехник инженерийн байгууламж, Сэргээгдэх эрчим хүч, Нано инженерчлэл, Биотехнологи, Цөмийн эрчим хүч, Онолзүй, Эмнэлзүйн шинжлэх ухаан гэх мэт мэргэжлүүд байна.
Гэтэл өнөөх л эдийн засагч, хууль эрхзүйгээр сурсаар л... Зарим ТББ-аас гаргасан судалгаагаар ирэх 10 жилд эдийн засагч, хуульчаар боловсон хүчин бэлтгэхгүй байхад хүрэлцэх хэмжээний мэргэжилтэй байгааг хэлж байна.
Зарим нэг нь "төгсөөд ажилд орно гэж юу байхав хэдэн жил хүлээгээд мөнгө төгрөгийг нь төлөөд гайгүй ажилд орно" гэж байхад нөгөө хэсэг нь "Би зүгээр л дипломны төлөө сурч байна. Төгсөөд энэ мэргэжлээрээ ажиллахгүй" гэдэг. Иймэрхүү яриа өдөр бүр л оюутнуудын дунд өрнөдөг.
Энэ бол тэдний ирээдүйдээ итгэх итгэл алдарсны шинж юм. Улс орноо залж, жолоодох ёстой ирээдүйн сэхээтнүүд ингэж ярьж байхад улс Монголын минь ирээдүй яаж гэрэлтэх билээ.
Тиймээс хүүхдүүдийг арван нэгдүгээр ангид орохоор нь ирээдүйд сонгох мэргэжлийнх нь тухай ярьж эхлэх биш долоо, наймдугаар ангид байхаас эхлээд мэргэжлийн тухай ярьж ойлгуулж байх нь чухал юм. Манайхан юмыг хойш тавьдаг зангаасаа болоод тоолгүй явсаар нэг л мэдэхэд хүүхэд нь төгсөх болдог.
Хавар шалгалт дөхөнгүүт ямар, ямар хичээлээр өгөх вэ? Ямар мэрэгжилтэй болох вэ хэмээн сандарцгаадаг. Эцэг эхчүүд болон сурагчдын дундах бас нэг буруу ойлголт нь улсын томоохон их дээд сургуульд орвол ямар ч мэргэжил байх нь хамаагүй байдаг. Уг нь бол сонгож чадвал 7000 гаруй мэргэжил байдаг гэнэ.
Гэтэл хүүхдүүд ердөө 50 мэргэжил дотор эргэлдэж сонголтоо хийдэг байна. Үүнээс болж хүүхдүүд сонирхолгүй, дургүй мэргэжлээр сурах тохиолдол элбэг болжээ. Их дээд сургуулийн оюутнуудын дунд явуулсан судалгаагаар 37,7 хувь нь сонирхолоо дагаад орсон, 30 хувь нь суралцаж буй мэргэжилдээ хангалуун бус 11,8 хувь нь мэрэгжлээрээ ажиллахгүй, үлдсэн хувь нь мэдэхгүй гэсэн хариулт өгчээ.
Мөн дунд сургуулиа дүүргэж байгаа сурагчдын 90 хувь нь МУИС,ЭМШИУС, ШУТИС, ХУИС зэрэг улсын томоохон их сургуульд орох хүсэлтэй байдаг аж. Өнөөдрийн байдлаар 101 их дээд сургууль коллежид 170 гаруй мянган оюутнууд сурч байна.
Үүний 60 гаруй хувь нь буюу 104 гаруй мянган оюутнууд улсын их дээд сургуульд суралцаж байгаа судалгаа байна. Жил ирэх тусам их сургуульд элсэгчдийн тоо дунджаар 4000 орчмоор нэмэгдэж байгааг албаны эх сурвалжууд мэдэгдэж байна.
Тиймээс дунд сургуулиа дүүргэж байгаа сурагчиддаа цаг нь болохоор бус цагаасаа эрт судалгаа хийж ямар мэргэжил сонговол ирээдүйн амьдралаа баталгаатай болгох вэ гэдэг дээр хариуцлагатай сонголт хийх шаардлага байгааг мэргэжилтнүүд зөвлөж байгаа юм.
Б. Сансар
Эх сурвалж: “Багш” сонин
Сэтгэгдэл(111)
төмөр замын мэргэжлийн хяналт болоход ямар хичээлээр шалгалт өгөх үү
мэдэхгүй
Төмөр зам тлр бол физик мат л биз
Мэдэхгү
сайн бнуу олон улсын харилцаагаар сурвал хэр бол? зөвлөгөө өгөөч :))
Харин тиймэээ
Сайн бна уу олон улсын харьлцаанд ямр хичээл чухал вэ
Ер нь бол ямр ч ажилд авдаг гадаад дотоодруу явах магдалтай гол мэргжилдэ л гж бодож бна
Нисгэгч болоход ямар хичээлээр шалгалт өгөх бол
bieiin tamir
физик
Би Баян өлгий аимгийн ЕБ 3дугаар бүрэн дунд сургуулийн 9а ангийн сурагч Б.Бектас байна тэгээд би бүх хичээлд сайн гэхтэн мэргэжилээ сонгогүй сайн сонирходог 5 хичээл байдаг хими матаматика физик биоллоги нийгэм ийм хийчэлд тардаг ямар мэргэжил байна
sn bnuu bi meregjilee haraahan songoj medehgui bna yahuu
Жүжигчин урлаг тал руугаа мэргэжилтэй болвол ямар хичээлийг сонгох хэрэгтэй вэ туслаач
Инженер болоход ямар хичээл хэрэгтэй вэ
Физик мать
Фицик мать
жүжигчин болход ямар хичээлээр явах хэрэгтэй вэ
huulich bolohod ymar hicheeleeree dagnan suraltsaj shalgalt ogoh we?
Нийгэм бас монголхэл бха
сэтгүүлч болоход аль хичээлээр өгөх вэ?
Монгол хэл уран зохиол
Мать монголхэл 2оор дагнан яг ямар мэрэгжилтэ болох вээ
baga angiin bagsh niigmiin ajiltan bagsh
Сайн байна уу программист болвол ямар хичээлээр өгөх бол
Ямар хичээлээр явхуу
сэтгэлзүйчээр сурвал өнөө үед хэр эрэлттэй бол
сэтгэлзуй ч эрэлттэй байдаг гэж сонссон
8р ангиасаа мэргэжилээ сонгодог болсон
Хаана вээ??
Мэргэжилээ яаж сонгох, ямар хичээлээр чиглэх талаар зөвөлгөө өгөөч
Нано-биотехнологи сонирхож ыайгйймаа төгсөөд ажлын байр олдох уу?
herwee sain surj chadwal nano mongold hogjino
Emegtei hun inginer bolvol yunii inginer bolvol zgr we?
архитектур
Батлангаар явбал ямар хичээл судлах вэ
ОЛОН улсын харилцаагаар сурвал хэр бол мэдээлэл байвал хэлд өгөөч?
б
УБТЗ дээд сургуульд ороход ямар2 хичээл хэрэгтэй вэ
Эеш оноо хэрэгтэй орос хэл
Сайн бна уу улс төрийн чиглэлээр явбал ямар2 хичээл хэрэгтэй бол аль сургууль нь др вэ ?
СЭТГЭЛ ЗҮЙЧ МЭРГЭЖИЛТЭЙ БОЛОХОД ЯМАР ХИЧЭЭЛ СУДЛАХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ
niigem eruul mend mongol hel
mergejliin hynaltiin alband orhiin tuld ymar hicheeleer ogoh vv
Мат а.хэлээр өгвөл ямар мэргэжилтэй болох вэ??
Emch bolhiin tuld ymr hicheeleer shalgat uguh ve?
himi biologi
mati pizik mongol bichig niigmiin uhaan medeelliin tehnologi tuuh zreg hicheeleer dagnasan ymar mergejluud baina
Soninvyumbn
физик мать гэсэн хичээлдээ сайн хүн ямар мэргэжилтэй болвол зүгээр вэ
Сайн бна уу би 9 дүгээр ангилдаа хими биологиор суралцвал эмчээс өөр ямар эрэлттэй мэргэжилтэй болж болох вэ 9 дүгээр анги болохоор мэргэжил сонголт гэх зүйл хамгийн чухал болоод байгаа юм аа хэлж өгч тусална уу баярлалаа!
Геологич болхийн тулд ямар2 хичээлээр эеш өгөх үү
Гаалийн байцаагч болуул ямар хичээл сонгох вэ? Төгсөөд ажлын байр бэлэн бх болов уу?
Комьпетэр утас сна мэддэг дээрэс нь мэдээлэлзүй ангил хэлдээ гайгүй бол ямар мэргижэл тохирох бол мэдээлэл авах гэсий
Утга зохиолын ангид ороход ямар хичээл сонгох хэрэгтэй вэ?
buu zalhuuu shaarnuud uursduu sudlaaach
Багш гоё байдаг та нарт ажлын өндөр амжилт хүсэе
Bi zuragt sain iamar mergjil tarah be
Сн бнуу нийгэм математик-аар өгвөл ямар ямар мэргэжил бгаа бол???
Менежир болий гэвэл ямар хичээлээ түлхүү судлах вэ?
төмөр зам ямар ямар мэргэжилтэн бэлтгэдэг вэ
гадаад хэл монгол хэл хэлээр ямар мэргэжил эзэмшиж болох вэ
М.хэл. математик нийгэмээр өгүүл ямар мэргэжилтэй болох бол?
Setgel zuic bolhod ymr hiceeluud heregtei ve
Сэтгэл зүйч болоход ямар хичээлээр шалгалт өгөх болоо
Сайн байна уу, би мэргэжил сонголтын талаар их удаан бодсон ч, сонжоо тест бөглөж, ойр дотныхоо хүмүүстэй ярилцаж, олон нийтлэл, ном уншиж судалсан ч ямар ч амжилт олсонгүй. Бүр толгой гашилж гүйцлээ. Кинон дээр гардаг шиг онцгой, догь үйл явдал болоол гэнэтхэн мэргэжлээ сонгодог бол ч гоё л бхгүй юу
Tomor zamiin injener bolohiin tuld ymar hicheel songoh be medwel heleed ogooch
гайгүй л тгхдээ яг ямар мэргэжил сонгохоо олж чадсангүы
шүүгч болоход ямар хичээлээр шалгалт өгөх вэ?
Монгол хэл англи хэл гэж сонгохтоо ямар мэргэжилтэй болох вэ?
7000 гаруй мэргэжлүүдийн нэрсийг нь өгөөч
гаалийн байцаагч болоход яагаад заавал нийгэм математик хэрэгтэй вэ? яагаад?
Олон улсын харьлцаанд ямр хичээлээр шалгалт авдаг бол мэддэг хүн бвл зөвлөгөө өгөөч
Инженер болохийг тулд ямар хичээл голлох вэ
mat fizik hamgiin chuhal
Нано инжнэрчлэл болход ямар хичээл хэрэгтэй вэ
би мэргэжлээ сонгож чадахгүй бн туслаач
Олон улсын харилцаагар сурхын тулд ямар хичээлдээ илүү сайн шамдах хэрэгтэй вэ
Газар зүйн хичээл хасаглана гэж үнэн юмболвуу
Мэргэжил сонгох хэцүү юү энэ тлр мэдээлэл хийгээч
Хуульч болход ямар ямар хичээл хэрэгтэй вэ?
сайн байна уу миний нэр ашу цахилгаанчин болоход ямар хичээлүүдийг сонгох хэрэгтэй вэ?
Амьтан судлаач болоход ямар хичээлээр өгдөг бол?
Батлан луу орвол ямар хичээлээ илүү сурах вэ
хөдөлмөрийн хичээл сонгосон бол ямар мэрэгжилтэн болох вэ?
сонгож болох 7000 гаруй мэргэжилдг мэдэж авмаар байна.
Надад үнэхээр сайхан санагдалаа
батланд орход ямар хичээл сонгох вэ ?батлан хамгаалахын сургуулиуд ямар2 чиглэлээр сурах вэ?
Оюун ухаан
15
Намайг хүчинд
9өө төгсөөд ямар мэргэжил эрэлттэй байдгийн бол
снуу батланд ямар 2хичээл ордог юм бол
Батланд ороход ямар хичээлээр бэлдэх вэ
Huulch bolwol ymar shalgalt ogohuu
Сайн байна уу? Хүний нөөцийн менежер болоход ямар сургуульд суралцаж, ямар хичээлүүдээр шалгалт өгөх вэ?
найзуудаа малын эмчээр сурахаар болуул эеш дээр хэдэн оноо авах юм бол сургалтын төлбөр хэд юм бол оо малын эмчийн их дээд сургууль ХААИС энэ 2ын аль нь сайн сургууль бэ аль д нь сурвал болох бол
Сайн байна уу прокурор болход ямар хичээлээр эеш өгөх вэ бас хаана сурах вэ
emch bolhod ymar2 hicheel songoh we
Амьтан судлаач болохын тулд яаг ямар шалгат өгдөг юм бол
unexeer xergte medeelel orulsan bna amjilt
Батлад орвол хууль талруугаа суралцаж болдог болвуу
Энхийг захиулагч болохын тулд ямар 4 хичээл сонгох вэ
Гиологич болоход ямар хичэлээр өгөхүү
Монгол хэл орос хэлээр ямар мэргэжилтэ болох бол
Хуульчийн
Шүүгч болхын тулд ямр хичээлээр ЭЕШ өгөх хэрэгтэй вэ
Ongotsni vilcleg boloxiin tuld yaax ystowe
Хуульч болоход ямар хичээл сонгох вэ
Би жүжигчин болвол юугаар хичээллэх вэ
Жүжигчин болохын тулд ямар хичээл сонгох хэрэгтэй вэ?