sonin.mn
Сэтгэгдэл (0)

Жил бүрийн дөрөвдүгээр сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгч нийслэлийн иргэдтэй уулздаг уламжлалтай. Энэ уламжлалт уулзалт өчигдөр Төрийн ордонд боллоо. Уулзалтанд нийслэлээс сонгогдсон УИХ-ын гишүүд, дипломат корпусынхан, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар болон нийслэлийн Засаг даргынТамгын газрынхан оролцсон юм.

Уулзалтыг нээж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж үг хэлсэн.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч нийгэм, цаг үеийн асуудлаар хоёр цаг гаруй ярьж, иргэддээ сэтгэлээ уудаллаа. Ерөнхийлөгч шүүхийн үйл ажиллагааг шударга явуулах, төрийн байгууллагад хээл хахуулийг арилгах, төр нь иргэнээ хамгаалдаг байхыг чухалчилсан юм. Монголчууд эртнээс төрөө дээдэлж ирсэн уламжлалтай.

Өнөөдөр энэ байдал алдагдаж байгаа нь төрийн албан ажиллаж байгаа хүмүүсийн хууль бус ажиллагаатай холбоотой гэдгийг ч онцолж байв. Тиймээс ч тэрбээр "Жирийн иргэд нь жаргаж, төрийн хулгайч айж амьдрах ёстой" хэмээн онцлон дурдаж байлаа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч үгээ хэлсний дараагаар иргэдийн асуулт тавих хэсэг эхлэв. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаяр иргэдийг харьяа дүүрэг, нэр усаа хэлээд асуултаа тавихыг анхааруулж байлаа.

Ийнхүү иргэдийн асуулт хөвөрлөө.

Х.Болд /Сүхбаатар/: -Архины асуудал ямар аймшигтай байна вэ? Иргэдийн аюулгүй орчны талаар асуух гэсэн юм. Нийгэмд архидалт их байна. Архи худалдаалах цэг олон байна. Үүнийг цэгцэлж болохгүй юу. Саяхан Англи улсад архи, тамхиа лангууны ил биш доогуур нь худалдаалдаг журам гарсан байна лээ. Учир нь нь өсвөр насандаа архи, тамхинд орсон хүмүүс их байдаг.


Н.ЭНХБААТАР /Чингэлтэй/: -Сонгууль будилаангүй явуулахад арга хэмжээ авч өгнө үү?

Н.ОТГОНБОЛД /Сонгинохайрхан/: -Улс төрийн намууд хөрөнгө ихтэй байна. Ялангуяа МАН хамгийн баян байна. Улс төрийн намуудын хөрөнгө мөнгөний зарцуулалтыг зохицуулж болохгүй юу? Улс төрийн намууд хэзээ төгөлдөрших вэ?

БАЙДРАГ /Хан-Уул/: -Шүүхийг шударгаар ажиллуулна уу? Шударга бус ажиллаж байна.


ГАЛДАНЖАВ /Баянгол/:-Цахим үнэмлэх сонгуулиас өмнө хэвлэгдэхгүй нь. Үүнийг зохицуулж өгөхгүй юу. Та хотынхоо замыг тендер нэрээр авч, засдаг компаниудаасаа салаач ээ? Г.Мөнхбаяр дарга аа.


ЗОРИГТ /Багануур/: -МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг баривчилсан нь таны мөрийн хөтөлбөрт туссан авлигатай тэмцэх асуудалтай холбоотой юу? Багануур дүүргийн хоёрдугаар хороонд цогцолбор барих юу болж байна вэ?

ОЮУН /Чингэлтэй/: -Манай улсад цагаан хоолны газар байгаа ч ясли алга. Үүнийг анхаарч өгнө үү? Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн нэрэмжит сан гаргаж өгнө үү?


ДАШЗЭВЭГ /Хан-Уул/: -Нийслэлд орон сууц үнэтэй байна. Үүнийг дүрэм журамтай болгож өгөөч ээ?


БААСАНЖАВ / Баянгол/:-Замын түгжрэл их байна. Энэ түгжрэлээ зохицуулахгүй юу?

ГАЛБАДРАХ /Сонгинохайрхан/:-Ажилчин ангиас гавьяат тодорхойлохоор авдаггүй. Гэтэл компаниудын эзэд эхнэртэйгээ аваад байх юм. Үүнийг зохицуулж өгнө үү?

НАНЗАД /Багахангай/: -Эх орныхоо хишгийг хүртэхийг хүсч байна? Борчуудын холбооны тэргүүн:

-Самарчдын самрыг борлуулахад төрөөс дэмжиж өгөөч ээ? Борчуудын амьдрал хэцүү байна. Тэдэнд төр ивээлээ хайрлах цаг болсон.

Ийнхүү иргэд Төрийн ордны их танхимын зүүн баруун талд байрлуулсан микрофон дээр дугаарлан зогссон байлаа. Иргэдийн асуулт цааш үргэлжилбэл цаг хугацаа нэлээн шаардах тул бичгээр асуултаа өгөхийг хүсээд хариултдаа орсон юм. Иргэдийн тавьсан асуултанд нийслэл хоттой, тэр дундаа нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаярт хандсан асуулт цөөнгүй гарсан. Тиймээс нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч
Г.Мөнхбаяр эхэлж хариултаа өгсөн юм.

Тэрбээр:Барилга барих газрыг компаниуд худалдаалж байгаа талаар иргэд асууж байна. Гэр хорооллыг барилгажуулах үүднээс хотын захиргаанаас Долоодугаар хороололд дэд бүтэц татахаар иргэдтэй гэрээ байгуулсан. Бусад чөлөөлөгдсөн газруудыг компаниудад өгөөгүй. Хотын мэдэлд байгаа. Гэр хорооллын барилгажилтын асуудлыг хот зохицуулж байгаа.

Архидан согтуурах явдал нийгмийн тулгамдсан асуудал болоод байгаа. Тиймээс архи худалдаалах цэгийн тоог хязгаарлах, эдийн засгийн аргаар тогтоох ганц арга зам байна. Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль УИХ-аар хэлэлцэгдэж байгаа. Энэ хуулийг батлагдвал архи согтууруулах ундаа худалдаалах асуудлыг ч цаашдаа хууль эрхзүйгээр нь зохицуулна гэлээ.

Иргэдийн тавьсан асуултанд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.ЭЛБЭГДОРЖ:

-Удахгүй сонгууль болох гэж байгаатай холбоотойгоор иргэд Сонгуулийн хэрхэн явагдах талаар санаа тавьж, асууж байна. Сонгуулийн хуулинд заасан нөхцөл журмыг баримталж сонгуулиа хийх ёстой. Хариуцсан хүмүүс нь энэ асуудлыг шийднэ. Түүнээс бус ҮАБЗ, Ерөнхийлөгчөөс асууж явах шаардлагагүй. Сонгуулийг зохион байгуулдаг СЕХ гэж газар байгаа. Энэ байгууллага үүргээ гүйцэтгэх ёстой. Төр ямар байх нь тухайн ард түмнээс шалтгаалдаг. Таныг төлөөлөх хүн нь сайн хүн байх ёстой. Сонгуулийн хууль цэц дээр очиж хүчингүй болоод УИХ-аар хэлэлцээд дахин Цэц рүү явуулсан байна лээ. УИХ-ын ярьж ярьж шийдсэн хууль нь зөв болсон юм уу гэж бодсон. Энэ нь манайд таарсан хэлбэр. Тэр хуулийг уг нь хэдэн жилийн өмнөөс хэрэгжүүлэх байж. Одоо УИХ-ын сонгуулийг нийслэлийн хурлын сонгуультай хамт явуулахаар шийдсэн юм билээ. Үүнд толгой эргэсэн асуудал байхгүй. Сонгогчдод цаг нэмэх шаардлага гарах байх. Сонгуулийн хороо хэсгийн хорооны тоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Сонгогч та саналаа эрт очиж өгөөрэй гэж хэлэх байна. Аль нэг нам ялаасай гэхээсээ ард түмэн ялаасай гэж бодож байна. Монголын ард түмний сонголт мэргэн байна.

Иргэдийн асуултанд улс төрийн намуудын асуудал гарч байна. Улс төрийн намуудын тухай хуулийг тусад нь гаргана. Санхүүжилтийг нь мөн тусад нь хэлэлцэнэ. Миний хувьд улс төрийн намууд нэг байранд байх ёстой. Намууд өмчтэй байх асуудлыг цаашид шийдэх ёстой. Сонгуулиар ямар нэг будилаан гарвал хариуцлагыг нь хүлээлгэнэ. Сонгууль харьцангуй шударга явах боломж байгаа.

Нийслэлийн асуудлыг иргэд сөхөж байна. Амьдарч байгаа орчныхоо асуудлыг шийдэх хэрэгтэй. Миний бодлоор Улаанбаатарт нэмж газар олгох боломжгүй болж байгаа юм болов уу гэж бодож байгаа. Одоо Улаанбаатарт ногоон байгууламжаа нэмэх хэрэгтэй. Хотоос энэ ажлыг цаашид хийх хэрэгтэй.

Халамжийн асуудлыг Монгол Улс цэгцлэх хэрэгтэй. Ирэх УИХ-аар халамжийн асуудлыг хэлэлцэнэ. Бид хэнийг халамжлах вэ. Цаашдаа Монгол Улс ахмадуудаа халамжлах ёстой. Энэ хүмүүс хийдгээ хийсэн. Дээр нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсээ халамжлах хэрэгтэй. Хүнлэг, энэрэнгүй байх ёстой. Хүүхдүүдээ бас халамжилж, хүүхдийн мөнгийг дахин нэмж өгөх хэрэгтэй. Хүүхдийн мөнгийг cap бүр сэргээж байх хэрэгтэй. Хүүхдийнхээ тоог Монгол хүн хэзээ ч худлаа хэлдэггүй. Хэлэх ч боломжгүй. Ийм учраас хүүхдийн тоогоор хуваарршах нь будилаан гарахгүй, асар шударга хуваарилалт. Монгол Улс оюутны цалингийн асуудлыг шийдээд 20 хувьтай байгаа. Монголын хөгжлийг Оюутолгой биш оюунтай толгой авч явна. Дээр нь залуу ээжүүд, төрөх насны эмэгтэйчүүд маш их дарамтад ордог. Тиймээс энэ хүмүүсийг ажилд авч байгаа аж ахуйн нэгжийг урамшуулдаг болох хэрэгтэй.

Тиймээс төрөх насны залуу ээжүүдийг дэмжсэн бодлого чухал. Энэ таван бүлэг рүү анхаараад бусад халамжаа хумих ёстой гэж бодож байна.

Манайд олон барилга баригдаж байна. Гэхдээ төрөх эмнэлэг, төрөхийн барилга баригдахгүй байна. 70 мянган хүүхдийн цэцэрлэг хэрэгтэй байна. Ингэвэл хүүхдүүдэд "амьдрах" орчин бүрдэнэ.

Надад бичгээр асуултууд ирсээр байна. "Оюутнуудад мөнгө олгож байгаад баяртай байна. Харин оюутны холбооны Ерөнхийлөгч бидний мөнгөөр компьютер авч өгье гээд байх юм" гэнэ. Янз бүрийн нэрээр дундаас нь оюутны мөнгийг авч болохгүй. Харин оюутнууд мөнгөө зөв зарцуулах хэрэгтэй.

Ерөнхийлөгч байсан хүнийг баривчиллаа, хүндлэх хэрэгтэй юм биш үү гэсэн асуулт байна. Ерөнхийлөгч байсан хүний нь хувьд хүндлэх хэрэгтэй, гэхдээ хуулийг ил үү дээдлэх хэрэгтэй гэж үзэж байна.

Баривчилгааны үед та бас унтаж байсан уу? гэж асуусан  байна.

-Баривчилгааны үеийг би харсан. Юу болоод байна вэ? гэж хууль хяналтынхнаас асуусанд. Хууль хяналтынхан надад, ажлаа хийж байна гэж хариулсан. Ерөнхийлөгч бүх асуудлыг шийдэж чадахгүй. Түүн дотор Ерөнхийлөгчийн шийдэж болохгүй асуудал бас байна.

Жишээлбэл, Ерөнхийлөгч орон сууц олгох асуудлыг шийддэггүй.

Шагнал урамшуулал тодорхойлсон хэдэн мянган өргөдөл байдаг. Өнөөдрийн байдлаар зургаан мянган хүний өргөдөл байна. Энэ дундаж тодорхой шалгуур тавьж шагнаж байгаа.

С.Зориг агсны 50 насны ой саяхан тохиосонтой холбоотой хэргийн илрүүлэлтийн талаар асуусан. Анх удаа Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөр хэлэлцэж зөвлөмж гаргасан байгаа. Энэ хэргийг илрүүлэхэд төрөөс хэрэгжүүлж болох бүх эрх зүйн үндсийг бүрдүүлж өгсөн. Одоо Ерөнхийлөгч, төр, засгаас хамаарах зүйл байхгүй. Энэ хэргийг үргэлжлүүлэн шалгаж байгаа.

Өмгөөлөгч иргэний эрхийн манаанд зогсож байгаа хүн. Түүнээс биш хэргийг тасалдуулдаг хүн байж болохгүй. Ер нь өмгөөлөгчөөр дамжуулж шүүх хурал тасалддаг зохисгүй асуудлыг зогсоох ёстой. Ийм байж болохгүй.

-Олигархиудаас яаж салах вэ? гэж асуусан байна. Би Олигархи гэдэг үгнээс салж байгаа. Монигархи гэж хэлэх нь илүү оновчтой байгаа. Энэ нь Монголын онцлогт таарч байгаа юм. Төр бизнесийг дэмжих ёстой. Гэхдээ энэ дэмжлэгийн цаана буруу зүйл байж болохгүй. НӨАТ, ААНАТ-т нь цаашид анхаарч, хөнгөлөлт үзүүлэх асуудлаар шийдвэрлэх ёстой гэж бодож байна.

ИТХ, иргэний танхимтай холбоотой асуудал байна. Төрийн ажлыг аж ахуйн нэгжүүд гүйцэтгэдэг, бүх ажлыг төр хийх гэж оролддог нь буруу. Төрийн зардлыг хасаад аж ахуйн нэгжээр, иргэдээр ажлыг нь хийлгээд, хяналт тавиад явбал хамгийн зөв болох юм. Ойрын үед нийтийн эрх ашгийн үүднээс нэхэмжлэл гаргах асуудал байна. Энэ талаар манайд хуулинд заасан зүйл байхгүй. Гэтэл иргэд энэ талаар яриад явж байдаг. Тиймээс энэ асуудлаар хууль гаргах хэрэгтэй байна. Байгаль орчин, хүний эрхтэй холбоотой Аархусын конвенцид нэгдэх ёстой.

Та бүхний тавьсан асуудлыг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрынхан тэмдэглэсэн. Би хувьдаа ард түмнээ сонсъё гэж бодсон. Ард түмнийхээ хатуу үгийг сонсохгүй юм бол өөр хэний үгийг сонсох вэ дээ. Ард түмний өмнө тавигдаж байгаа асуудлыг сонсох хэрэгтэй. Ард түмний дэмжлэг Монголын төрд хэрэгтэй. Тэгж байж хөгжинө. Ард түмнийхээ өмнө тулгарч байгаа асуудлыг хамтдаа шийдвэрлээд явах хэрэгтэй. Энэ уулзалтыг гишүүд, сайд нар, нийслэлийн удирдлагууд сонсдог байх хэрэгтэй. Цаг заваа гаргаж ирсэн НИТХ-ын төлөөлөгчид, нийслэлийн иргэд, УИХ-ын гишүүддээ амжилт хүсье гэлээ. Ийхүү гурван цаг үргэлжилсэн уулзалт өндөрлөсөн юм. Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж иргэдийн тавьсан зарим асуултанд Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар холбогдох албаны хүмүүсээр дамжуулан хариу өгнө гэдгээ амласан.

Н.Энхбат

Эх сурвалж: "Улаанбаатар таймс" сонин