Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Монголын Эдийн засгийн форумд оролцож үг хэллээ. Хэлсэн үгийг нийтэлж байна.  

Эрхэм хүндэт зочид төлөөлөгчид, эрхэмсэг ноёд, хатагтай та бүхэнд Эдийн засгийн форумын нээлтийн өдрийн мэндчилгээг өргөн дэвшүүлье. 

Нарлаг Монгол Улсад минь тавтай морилно уу. 

Энэ өдрүүдэд Японы Цог жавхлант эзэн хааны айлчилж буй түүхэн үйл явдал тохиож байна.  

Өнөөдрийн форумын нээлтийн үгээ нэгэн түүхээр эхлэх гэсэн юм. Эрдэмт мэргэн сартваахи, цэцэн билэгт гүүш Сэндэнжавын Дулам гуай “Монголын хүчирхэг оюун санаа дахин сэрсэн байхыг мэдэрлээ. Түүнийг дийлэх хүч дэлхийд хараахан үгүй билээ” хэмээн бичсэнийг уншаад сэтгэл ихэд хөдөллөө. Энэ хоёр өгүүлбэрт өчигдрөөс өвлөгдсөн өнөөдөр, өнөөдрөөс залгах маргаашаа бүтээх эрч хүч, итгэл бишрэл, ирээдүй шингэснийг би ч бас мэдэрлээ. Аливаа улс орны ирээдүйг шинээр урган гарч байгаа ирээдүй хойч үе нь тодорхойлдог. Цаг хугацааны тодорхой үеийн дараа энэ хүч өөрөө сэргэж, буцаж ирдэг юм хэмээсэн юм. Үүгээрээ бид агуу Монголоо ахин “агуутгая” гэж хэлж байна. Монголын хүчирхэг оюун санаа сэргэж байх болон сэрсэн байх үед толгой дээрээ алттай сагс тавьсан эмэгтэй хүн тэр эзэнт гүрэн даяар ямар ч айх аюулгүй, чөлөөтэй зорчиж болдог гэж Жувейни номдоо бичсэн байдаг. 

МонголZ багийн цахим спорт, 3х3 сагсан бөмбөг, математик, байгалийн ухаан, шатар, оюун ухааны олимпиад, тэмцээнүүдэд манай залуу үеийнхэн дэлхийд цахиур хагалж үндэсний бахархлыг сэрээж байна. Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давалгаа эрчтэй хүчтэй эхэллээ гэдэгт би ч бас итгэж байна. 

Энэ бол Монголын ардчиллын ололт юм. Нээлттэй, хүчирхэг, чөлөөт сэтгэлгээтэй  монгол хүн бол монголын үндэсний баялаг билээ. Монгол хүний хөгжил манай Засгийн газрын хамгийн том мега төсөл байх болно. Үүнийг бид “Нэг монгол” гэж нэрлэж байна. Хүний хөгжлийн энэхүү бодлогыг хэрэгжүүлэхийн тулд боловсрол, эрүүл мэндийг чиглэсэн цогц шинэчлэлийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлнэ. 

Хоёрдугаарт, манай Засгийн газар төрийн үйл ажиллагааны шинэчлэлийг хэрэгжүүлнэ. Нэн тэргүүнд төсвийн тодотголыг УИХ-д өргөн бариад батлагдах шатандаа явж байна. Засгийн газар илүү цомхон чадварлаг, хүний хөгжлийг дэмжсэн бодлогыг тэргүүнд тавьсан үүрэг даалгавруудыг холбогдох сайд нарт өгч ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, Монгол Улс ирж яваа цагийн, эрч хүчтэй, ирээдүйн эзэн болсон хүчирхэг залуусын орон, хоёрдугаарт, өвөг дээдсээс өвлөсөн өргөн уудам газар нутаг, эрдэнэс баялагтай, эвийг эрхэмлэсэн улс, гуравдугаарт, эрх чөлөөт иргэдтэй, ил тод, нээлттэй нийгэм, тогтвортой, хариуцлагатай, ардчилсан засаглалтай төрт ёсны түүхтэй орон юм. Энэ гурван өгөгдөл бол Монголоо ахин “Агуутгах” их үйл хэргийн тулгын гурван чулуу юм. Агуу Монголоо ахин агуутгах үйл хэргийг дөрвөн үндсэн зарчмыг ягштал баримталж бүтээнэ. Эдийн засгийн тогтвортой өсөлт, үндэсний хөгжлийг хангахад хүний хөгжил хамгийн чухал ач холбогдолтой гэсэн итгэл үнэмшилд тулгуурлан хүний хөгжлийн мега төслийг хэрэгжүүлж эхэлж байна. Төслийн зорилго нь боловсрол, эрүүл мэнд, хөдөлмөр эрхлэлт, нийгмийн хамгааллын тогтолцоог орчин үеийн шаардлагад нийцүүлэн шинэ шатанд гаргахад оршино.

Манай улс газрын ховор элемент, зэс алтны төдийгүй газар дээр асар их баялагтай түүхтэй орон. Энэхүү баялагаа бид нээлттэй, үр ашигтай, харилцан итгэлцэлтэй хөрөнгө оруулалтыг дэмжих замаар байгалийн баялаг зөв ашиглах бодлогыг хэрэгжүүлнэ. Мөн хөдөө аж ахуйн салбарыг төрөлжүүлэн хөгжүүлж, аялал жуулчлалыг дэмжсэн солонгоруулсан эдийн засгийн бүтцийн өөрчлөлтийг хийх болно.  

“Урьчихаад урдаг биш залчихаад заамддаг биш” гадаад, дотоодын бүх хөрөнгө оруулагчид ээлтэй зарчмыг баримтална. Энэ бүх эдийн засгийн бүтцийн өөрчлөлтийн нэг чухал асуудлыг онцолж хэлмээр байна. Энэ бол Энержетик Монголиа буюу “Эрчист монгол” хөтөлбөр юм. Монгол Улс эрчим хүчний маш баян нөөцтэй орон. Зөвхөн нар, салхины эрчим хүчийг ашиглан 2600 гегабайтын эрчим хүч үйлдвэрлэх хүчин чадалтай гэж эрдэмтэд тооцоолдог. Эрчим хүчний салбарт гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид ажлаа эхлээд явж байна. Тухайлбал, нарны зайн хураагуур болон нарны зайн эрчим хүч экспортлох хэмжээний төсөл хэрэгжиж байна. Энэхүү төсөл ирэх наймдугаар сард нээлтээ хийнэ. Дараа нь хоёр ч цахилгаан станц ашиглалтад оруулахад бэлэн болж байна. Түүнээс гадна Эгийн голын усан цахилгаан станцны төсөл хэрэгжиж эхэлнэ. Ийм учраас Монгол Улс эрчим хүч экспортлогч орон болох зорилтыг дэвшүүлж байна. Мөн эдийн засгийн бүтэц дотор дижитал пост буюу цахим өөрчлөлтийг хийхээр төлөвлөж байна. Ингэснээр ард иргэддээ түргэн шуурхай, нээлттэй, ил тод үйлчилгээ үзүүлдэг шилжилтийн төсөл, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ. 

 Дараагийн томоохон төслүүд нийслэл хотын хөгжилд чиглэж байна. Улаанбаатар хотын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх 10 томоохон төслийг эхлүүллээ. Үүний зэрэгцээ Хархорин хотыг шинээр байгуулах ажлыг бодлогын түвшинд хэрэгжүүлнэ. Эдгээр төсөл, хөтөлбөрт та бүхнийг чөлөөтэй, нээлттэй оролцохыг уриалж байна. Засгийн газрын хуралдаанаар дээрх төсөл, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зарчмыг тогтсон. Тухайлбал, хөрөнгө оруулагчдад хариуцлагатай, таатай орчныг бүрдүүлж, өрсөлдөх чадварыг хангаж, татварын таатай нөхцөлийг бүрдүүлэх болно. Мөн орчин үеийн технологийн дэвшлийг ашиглаж бизнес эрхлэгч, ард иргэддээ ээлтэй төрийн үйлчилгээ бий болгохыг зорино. Бид хөрөнгө оруулагчид, бизнесийнхэндээ гэнэтийн сюрприз барьдаггүй ярилцаж, хэлэлцдэг механизмыг бий болгоно. Эдгээр үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхийн тулд Засгийн газрын хуралдаанаар ажлын хэсгүүд, шуурхай багуудыг томилсон. 

Ойрын 10 жилд бид эдийн засгаа хоёр дахин өсгөх, ногоон бүсийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх, сэргээгдэх эрчим хүчний хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн бие даасан байдлыг бэхжүүлэх, цахим шилжилтийг хоёр дахин хурдасгах зорилт дэвшүүллээ. Ингэснээр үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлнэ гэдгийг мэдэрч байна.  

Өнөөдрийн эдийн засгийн форум чуулга уулзалтад хүрэлцэн ирсэн та бүхэндээ мега 14 төслийн хэрэгжилтийн явцыг товч танилцуулья. Эдгээр төсөл, хөтөлбөрүүд бодит ажил хэрэг болж эхэлснийг онцлон тэмдэглье. Энэхүү 14 мега төслийг хүлээгдэж буй үр нөлөөгөөр нь эрэмбэлсэн. Нэгдүгээрт, тээвэр ложистикийг дэмжихэд чиглэсэн төслийг, хоёрдугаарт, дотоодын үйлдвэрлэл, түлш, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийг дэмжсэн төслийг эрэмбэлж байна. Ган, төмөрлөгийн болон зэсийн үйлдвэрлэлийн суурийг ойрын хугацаанд эхлүүлнэ. Мөн нефть, химийн салбарын хөгжих шинэ боломжийг нээж байна. Эрчим хүчний тогтвортой байдлыг хангахын тулд Эрдэнэбүрэн, Эгийн голын усан цахилгаан станцын бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэх бол ирэх сард Сэлэнгэ, Тосонцэнгэлийн цахилгаан станцуудыг ашиглалтад оруулна. Эдгээр бүтээн байгуулалтын үр дүнд Монгол Улс эрчим хүч дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаад зогсохгүй эрчим хүч экспортлогч орон байх зорилтыг ойрын 5 жилд хэрэгжүүлж чадна. Түүний дараа нүүрс, хийн кокс, химийн цогцолбор үйлдвэрүүдийг ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна. Энэхүү 14 мега төслөөс гангийн болон зэсийн үйлдвэрийг хөгжлийн тулгуур багана хэмээн онцгой ач холбогдол өгч байна. 

Бид Гашуун сухайтын боомтын хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх төслийг хэрэгжүүлээд эхэлсэн. Мөн нүүрсний экспортоо нэмэгдүүлэхээр тохирлоо. Үүний зэрэгцээ Тавантолгойн цахилгаан станцын бас асуудал шийдэгдэнэ. Улаанбаатар хотод V цахилгаан станцыг барих ажлыг энэ жилдээ багтаан шийдвэрлэнэ. Ийнхүү эрчим хүчний төслүүд бодитой хэрэгжиж боломжтой боллоо. 

Монгол Улсад итгэж хөрөнгө оруулахаар хүрэлцэн ирсэн та бүхэндээ чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье. Та бидний хамтын ажиллагаа улам хөгжин цэцэглэж, Монголын ард түмэнд үр өгөөжөө өгөхийн өлзийтэй ерөөлийг өргөн дэвшүүлье.