Сүүлийн өдрүүдэд Францын нэгэн музейд Хятадын тавьсан шаардлагын тухай шуугиж, манайхан их уурлаж байна. Эрхбиш судлаач ухаантай болохоороо эх мэдээг хайж шалгаж үзэв. Энэ талаар Нантагийн музейн албан ёсны сайт болон бусад олон мэдээллийн агентлагууд мэдээлжээ. Одоо энэ талаарх нэгэн мэдээллийг ямар ч нэмэр хачиргүй дамжуулъя:
Францын Нанта хотын Түүхийн Музей Чингис хаан болон түүнийг үндэслэсэн Монголын эзэнт гүрэнд зориулсан үзэсгэлэнгийн нээлтийг наад зах нь гурван жил хойшлуулсан тухайгаа мэдээлэв. Үүнийгээ тус Музейн захиргаа хятадын засгийн дур зоргоор түүхийг дахин өөрчилж бичих хүсэлгүй байгаа гэж тайлбарлажээ.
Нантагийн Түүхийн Музей Өвөр Монголын Хөх хотын түүхийн музейтэй хамтран “Тэнгэр ба талын хүү. Чингис хаан ба Монголын эзэнт гүрэн мэндэлсэн нь” гэсэн маш том музейн төсөл хэрэгжүүлж эхэлжээ. Нантагийн музей ийм төрлийн үзэсгэлэнг дэлхийн бусад бүс нутгуудтай, тухайлбал Грек, Колумб, Швед, Швейцар, Австри болон бусад орнуудтай хамтран зохион байгуулдаг аж.
Гэвч Монголын эзэнт гүрэн, түүний анхны агуу их Хааны үзэсгэлэнг гаргах явцад бодож төсөөлж байгаагүй гэнэтийн нөхцөл байдал үүсчээ.
Чингис хаанд зориулсан үзэсгэлэн Нанта хотын “Бретонийн геоцогуудын цайз” нэртэй музейд 2020 оны 10 дугаар сарын 17-нд нээгдэх ёстой байлаа. Гэвч CОVID-19-ын улмаас үзэсгэлэнгийн нээлтийг 2020 оны эхний хагас хүртэл хойшлуулсан тухай шийдвэрийг аль эрт хавар гаргажээ.
Гэтэл энэ зунаас эхлэн үзэсгэлэнд бэлтгэх явцад хятадын засаг оролцох болсон ба энэ тохиолдолд үр дагавар нь цар тахлаас ч илүү ноцтой болох юм.
Нантагийн түүхийн Музейн удирдлагын мэдээлж байгаагаар хятадын засаг үзэсгэлэнд “Чингис хаан”, “Монголын эзэнт гүрэн” гэсэн үгсийг хаа ч байлгахгүй гэсэн шаардлага тавьжээ.
Музейн захирал Бертран Гийе: “бүх зүйлийг зохицуулж, гарын үсэг зурснаас хэзээ хойно үзэсгэлэнгийн бүх материал, түүний дотор, үзмэрийн тайлбар, каталог болон газрын зургуудыг хятадын талаас урьдчилан баталж байх гэрээний шинэ хувилбар бидэнд өгсөн” гэж “Le Parisien” сонинд хэлжээ. Түүнээс гадна Нантын музейд хятадын талаас бэлтгэсэн бэлэн текстийг хүргүүлжээ.
Хятадуудын өгсөн текстэд “монгол” гэсэн үг 12 дугаар хуудсанд нэг удаа гарч, “Чингис хаан” гэсэн үг оргүй алга болж, бүх түүх Хань династийг тойрон бичигдсэн гэж ноён Гийе ярьжээ.
Энэ текстийг судалсан Музейн мэргэжилнүүд: “Энд үндэстний шинэ түүхийн ашиг тусын тулд Монголын түүх, соёлыг бүрэн алга болгох зорилгоор түүхийг бодит бусаар дахин бичих элементүүдийг агуулсан байна” гэж дүгнэжээ. Музейн төлөөлөгчийн хэлснээр хятадын тал Өвөр Монголын автономит районд нөхцөл байдал хурцадсан яг тэр үед өөрчлөлт хийхийг шахаж эхэлсэн байна. Хятадын цензурыг сайн дураараа зөвшөөрөхийг санал болгосонд Нанта музей ихэд дургүйцэж байна.
“Бидэнд яагаад ч эвлэрэл хийж болохгүй тийм зүйл байдаг” гэж ноён Гийе хэлжээ.
Энэ бүхний үр дүнд Нантагийн музей үзэсгэлэнд бэлтгэх ажлыг хэсэг хугацаанд зогсоохоор шийджээ. “Бид манай музейн эрхэмлэж байдаг хүмүүн төрөлхтний, шинжлэх ухааны болон ёс суртахууны үнэт зүйлсдээ тулгуурлан энэ үзэсгэлэнг зогсоох шийдвэр гаргалаа” Нантагийн Музейн мэдэгдэлд дурджээ.
Чингэхдээ “Нантагийн музей уг төслөөс татгалзаагүй бөгөөд эхнээсээ бэлтгэсэн материал, америк болон европын хамтрагчдийн үзмэрүүдийг ашиглан үзэсгэлэн дээрээ цаашид ажиллах эрмэлзэлтэй байна” гэж Нантагийн Музейн мэдэгдэлд дурджээ.
Жич: Манайхан их уурлаж байна. Гэхдээ саяхан болтол Хятад Чингис хааныг “манай хаан” гэж булаалддаг байсан, харин одоо тэднийг түүх бичлэгийн энэхүү суурь ойлголт хийгээд уламжлалаасаа няцаж байна гэж ойлговол баярлах уу, уурлах уу гэдэг нь нэн харьцангуй гэж хувьдаа бодох юм…
Мөн дашрамд дурдахад аливаа ноцтой мэдээ, мэдээллийг анхдагч эх сурвалжаас авч, зүгнэлт хийж байвал тун зүгээр гэдгийг сануулж байна.
Судлаач Х.Д.Ганхуяг
Эх сурвалж: ganaa.mn блог
Эрхэм та судлаач Д.Ганхуягийн бусад нийтлэлийг түүний албан ёсны блог ganaa.mn- ээс уншина уу?
2020 оны 10 дугаар сарын 16.
Сэтгэгдэл0
За тэр Чингис яахав .Энэ улс орон хойч үемаань хэцүүдэх гээд байхад .
Чам шиг баярцогтын өрөөсөн золбин хужаад бол тийм байх.Язгуур монгол хүнд бол эсрэгээрээ шүү.
ЛУУХААНЫ ШЭЭСНҮҮД ХУЦААРАЙ.ЧИНГИС ХААН ӨВӨРМОНГОЛ БИЧИГ СОЁЛ ГЭХЭЭР ЦААГУУРАА ХЯТАДАД ТАЛ ЗАССАН ЮМ ХУЦАХ ЮМ.ХЭНИЙ ХОЙЧ ҮЕ ХУЖААГИЙН ЮУ?ТҮҮХГҮЙ ХОЙЧ ҮЕ ЯАНА ГЭЖ
Хужаа, язгуур монгол гэж хуцсан өлөн бөөст хэлье. Хүн болгоныг хужаа гээд хуцаад байхаар чинь энэ улс орон чинь хужаагийн улс гэж харагдаж, сонсогдохгүй юу, хар мал аа. Хаана тийм олон хужаа байна аа. Энэ хүн ер нь юу буруу хэлсэн болоод чи түүнийг хужаа гэв ээ, эргүү ац минь.
Argagui l sudlaach hun shig bichij dee. Ganhuyag guaid bayarlalaa. Hyatadiin ezerheg deerengui bodlogiin esreg delhii niiteeree negden bosoh tsag boljee. Hyatad uls huchirhegjeed irvel neg iimerhuu baina gedgee haruulj baigaa ni ene. Onoodor Mongoliin tuuhiig, margaash delhiin tuuhiig ted oorsdiinhooroo bichih bolno.
Өнөө маргаашийнхаа тал талхнаас хэтэрч сэтгэж чадах чадваргүй чам шиг малнууд байхад юун хойч үе. Түүхээ мэдэхгүй эргүү ацнуудаар дүүрч
Манайд Чингис хааны музей байгуулах гэж байгаа нь сайн хэрэг Тэнд Чингис хаан судлал Монголын эзэнт гурний судалгаа хогжих бизээ Хоерт Францын Нантын музей анхнаасаа Чингис хааны музейг тусгаар тогтносон Монголтой биш Хятадын нэг муж Овор Монголтой хамтран байгуулах гэсэн нь зорчилд хургэжээ
МАН Чингисийн угсааны 20 мянган хүнийг цаазалж хороочихоод юун Чингис Мингис вэ?
Энэ мэтийг ажиглаад байхад Монголын төр, засгийг зайдалсан МАН -аас өөр дэлхийг залгихаар улайран зүтгэж байгаа Хятадыг дагаж намирах улс, орон дэлхийд үгүй юм байна. Хувь хүнд ч, айл өрхөд ч,байгууллагад ч, улс гэрт ч бие даасан бодлого, үнэт зүйл гэж нэг юм байдгийг огоорч, өнөө маргааш л гол зогоон тэсэж үлдэх гэж харьд бөхөлзсөн МАН мэт нь удаан оршихгүй биз ээ.
Чиний санаа бол монголын эрх ашгийг хамгаалж байгаа МАН г зайлуулж өөр шигээ хужааагийн эрлийзүүдийн гэмт хэргийн мафи АН г эрх мэдэлд хүргэж улс үндэстнийг сөнөөх биз дээ.Монголчуудын заяа нь хаячихаагүй бол Ан шиг гамингийн зулбасгуудыг толгой дээрэ дахин залж эцэг өвгөдийнхөө ариун сүнсийг хилэгнүүлэхгүй байлгүй дээ. Гамингуудын өмхий жорлон АН үнсэн чандруу болж үтэр түргэн дөтийн замаар тонилох болтугай.
Хятад мэт ганц орон дэлхийн хэмжээний туух угуйсгэж чадахгуй, хятадууд хятад узэл гаргаж байгаад орос америк хоерт цаашид нам зохуулах нь, орос ах нар уунийг далимдуулаад, зэвсгээр нам зохиод, монголд нийлуулээд огч нь оросын хэтийн зорилгын хувьд монголын газар нутаг том байх тусмаа сайн!!!
Орос Буриадууд Чингис хааныг харанхуй харгис яргачин гэж сурталчилж ирсэнийг яах вэ? Монголчуудыг Орос буриадууд бүүр зэрлэг малчин нүүдэлчин залхуу өмхий гэж үзэн яддаг Азийн ард түмнүүдээсээ хамгийн доорд тавьдаг.
МОНГОЛ ДОТОР ЧИНЬ БААВАР,МОЛОРЭРДНЭ,ЛОДОЙ-УЛААН БАЛ МОНГОЛ ГЭЖ БАЙХГҮЙ ХЯТАДЫН УГСАА ЯРИАД СУУЖ БАЙХАД ХЯТАДЫН АЮУЛ ҮГҮЙ ГЭЖ ЯРЬЖ БОДОЖ БОЛОХГҮЙ.
Ih Cningis owoogiin baatarlag zorigoor delhiig ezelj olson asar ih hun torolhtnii tuuhiig oguuleh soyoliin buteel alt erdenesiin sang Hubilai khaan beejind tiwloruulsen gej bodohoor onoo tsagt ene genen tuuhiig hoicn ue maani sudalj dahin aldaa gargahguin tuld tuuheesee urgelj suraltsah yostoi
Ih Cningis owoogiin baatarlag zorigoor delhiig ezelj olson asar ih hun torolhtnii tuuhiig oguuleh soyoliin buteel alt erdenesiin sang Hubilai khaan beejind tiwloruulsen gej bodohoor onoo tsagt ene genen tuuhiig hoicn ue maani sudalj dahin aldaa gargahguin tuld tuuheesee urgelj suraltsah yostoi
Huatadaas bid Hubilai haani ued towlorson asar ih soyoliin owoo nehej awah heregtei Hubilai khaan trneg yum hiisen
Арай дэндүү улс төрждөг гарууд бнаа! Хаа холын Францын Нантагийн музейн асуудалд энд бгаа МАН-ын оролцоо бхуу?!
Ганаа ахаа хятадууд яагаад ингээд байдгийн бол?
Tyvdiin bogs doloosoor 500 Jil, manj-hyatadiin bogs dolooj 250 Jil, oros ah hyataf ah gej segsegnej, odoo amerik horsh, Japan horsh, evrop horsh gej byalduuchlan syrjignesen, munharch mankuur bool bolson, guilgaar ami zogoodog EV negdelgyi, 1 negiigee yzen yaddag uls iimerhyy baidald orj baina
Unuu surhii soyolyn said Chuluun iim l yumand anhaaral handuulaad, uzesgelen neehed buh talyn tuslaltsaa demjlege uzuuleh heregtei sh dee.
Гадны улсад дэмжлэг үзүүлэх байтугай өөрсдөө архивын материалаа канондох том канон байхгүй хятадаас гуйдаг гарууд шдээ, бид нар чинь.
France Nanta museumd talarhalaa ilerhiilye!
France Nanta museumd talarhalaa ilerhiilye!
you helehgeed baigaani medegdehgui yamar muuhai manj lalar ve?ter battulgani 1 youm bicheedeh gesenuu?ene estoi mia gardaa ter neg uyanga geed duraaktaa niilj baahan hudalaa burana
Нантагийн музей ингэж хэлсэн юм. Би юу ч нэмээгүй, бас хасаагүй. Чи Нантагийн музейтэй заргалд. Тэнэг лалар аа... Судлаач Д.Ганхуяг.
Nantes гэж жижигхэн хот Францад бий. Нанта гэж хот ерөөсөө байхгүй л дээ. Судлаач ийм нэртэй хот хаанаасаа олоод байна аа? Өөрөө франц хэлтэй хүн мөн юм бол уу?
Монгол хүн бүр үндэсний үзэлтэй байж,монгол хүн бүр эх хэл, соёл,ёс заншлаа туйлбартай гуйвалтгүй эзэн шиг ззэмшиж,үндэсний үйлдвэрлэлээ нэг үзүүрт сэтгэлээр дэмжиж чадвал бидэнд ирээдүй бий. Худлаа эх орноо муулж ,үндэсний үйлдвэрлэлээ гоочилж ,ёс заншлаа өөнтөглөж,тэгсэн атлаа эх орондоо баялаг бүтээдэггүй,ажил хийдэггүй, хоосон чалчигчид байвал малаас доор ашиггүй хогнууд болж улсаа сөнөөнө.
Daravch dardaina
Чингис хаан,Монголын эзэнт гүрэний нэрийг түүхээс арчих арга байхгүйээ
Францад Нанта гэж хот байхгүй ээ. Харин Нант /Nantes -es хоёр үсгийг уншихгүй/ гэдэг хот Парисаас баруун өмнө зүгт байдаг.
За за чи битгий цэцэрхээд бай.. Монголоор яаж ч нэрлэсэн яадгийм.. Гадныхан манай хот_ аймаг хүмүүсийн нэрийг яаж гуйвуулж бичиж ярьдаг билэээ. Чи битгий сүржигнээд бай..Ta gueule ! Merde ! .
Монголын намзасаг Цэдэнбалын үед Атас Чингэс уулыг Атас ингэс гэж нэрлүүлж байлаа. Тэр үеийн карта үзээрэй. Нантын музей тэр туршлагыг монголын МАНаас авч Ингэс хаан гэж нэрлэ. Монгол гэхгүй Онгол импери гээ. Ингэс, онгол гэхийг хятад улс хориглоогүй шүү. And that's all.
Тийм л аюул айсуй. Сая Хятад 700 сая юан шидэхэд юун Өвөр Монгол юун Монгол бичиг бидэнд хамаагүй гэж угсаа нэгтнээсээ урвасан Одоо Хятад 1 тэрбум доллар өгнө гэвэл Чингэс Монголд хамаагүй гэхэд гайхах зүйлгүй.
Тархиныхаа хэрээр амаараа айхгүйгээр арцалдах боломжтой болсон байгаагаа харахгүй байна уу? Саяхан хүртэл нэрийг нь ч чангахан хэлчихэж чаддаггүй байсан шүү дээ. Одоо бол бас миний гээд өмөөрөх, хөшөө босгож архиа нэрлэх эрхтэй болжж
yum ynsaad zeb oilgoj syrchgaa!!!Chingis haaniig maani ygyisgesen yg dagabar baihgyi chingisiin haanii tyyhen yeiig ene hyatadyyd ygyisgeh byrhegdyyleh gesen sanaa baijee!Harin Nante hotiin muzein nehed sain bna!Hoisid bas sain sydalaj ardchilsan Mongol ylasiin chingis haanii dorbitoi medeeleleer hangaj baij Muzei yzesgelengeen gargah ni ene ylasiin yil hereg men!bid ch Pranzad amidarch baigaa ch ene talaar mas emzegeer anhaarch zarim nom debtert Mongoliig ygyisgeh Tyrkyydiin Mongolchyydiig bydgeryylsen hiigeed eersdiigee Chingis haaniig nemerden Tyrk haan baisan met dongosdogt mas haramsan hyleej abdag!Pranzad ene metiin tyrkyydiin gargasan nomuud hed heden ydaa garlaa!haramsaltai ni manai tyyhiin nehed olj yzee bolob yy?hemeen sanadag yum!
Nuguu soyoiin Said haaguur l tonshuuchilj yavnaa
Түүхийн музейн шинэ барилгын нээлэнд зориулж уг музейг Монголд гаргах саналыг Францын талд уламжлах хэрэгтэй байн...Ерөниий сайд Хүрэлсүх эээ. .
Эргуу Хуцияа гын улдэц гэж чамайг хэлэх буй за.
alu hot ali uls be ? Sain todruulaachee
hyatadiin esreg dailaar mordoh
Францын музей нь Хятадын засгийн газрын цензур хийх оролдлогын улмаас Монгол удирдагч Чингис хааны тухай үзэсгэлэнг зогсоох шийдвэр гаргасныхаа төлөө Мягмар гарагт эрдэмтдийн дэмжлэгийг авав. Францын баруун хэсэгт орших Нант хотын түүхийн музей 13-р зууны Монголын эзэнт гүрнийг домогт үндэслэн байгуулагчийн тухай үзэсгэлэнгийн нээлтийг гурван жил гаруй хойшлуулснаа зарлав. Хятадын Соёлын өвийн товчооноос төслийн анхны төлөвлөгөөнд өөрчлөлт оруулахыг шаардсаны дараа Хятадын Хөххот дахь Өвөрмонголын музейтэй хамтран төлөвлөсөн шоуны бэлтгэл ажил асуудалд оров. үндэсний шинэ хүүрнэл "гэж Нантес музей мэдэгдэв. Хятадын эрх баригчид "Чингис хаан", "Эзэнт гүрэн", "Монгол" зэрэг зарим үгийг үзэсгэлэнгээс хасахыг шаардаж, дараа нь үзэсгэлэнгийн текст, газрын зураг, товхимол, харилцаа холбоонд хяналт тавихыг хүссэн гэж музей мэдэгдэв. Энэхүү маргаан нь Хятадын 1.4 тэрбум оршин суугчдын 6.5 сая орчим хувийг эзэлдэг, ихэвчлэн Өвөрмонголын хойд мужид амьдардаг угсаатны монголчуудын эсрэг ....
Ikh ezen chingis haan mongol hun buhnii setgel zurhnees gardaggui yum.
МОНГОЛЧУУДИЙН ГАЙХАМШИГТ ГЯЛАЛЗСАН АГУА ТҮҮХИЙН ҮНЭ ЦЭНЭТЭЙ БОЛГОНЫГ ШААХАЙН АРД ТҮМЭН ХЯТАДУУД АТААРХАЖ ҮХЭХ ШАХАЖ СУДЛАН МЭДЭЖ ӨӨРСДДӨӨ АЛЬ БОЛОХ САЙНЫГ НЬ ТҮҮЖ НААЖ ИРСЭН ҮНЭН ШҮҮ ДЭЭ ХАХА АУГА ХУБЛАЙ ХААНГ ӨӨРСДИЙН ХААН ГЭХ ЖИШЭЭ ,МОНГОЛЧУУУДИЙН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ СОЁОЛЫГ ХҮРТЭЛ ӨӨРСДИЙХ НЬ ГЭЖ МАРГАХЫГ ЯАНА ХАХА.. ХЯТАДУУД ӨӨРСДИЙН ТҮҮХЭЭ Л САЙН СУДЛАХ ХЭРЭГТЭЙ БУСАДЫН ГАЙХАМШИГИЙГ ӨӨРСДДӨӨ АВЧ ДЭЛХИЙГЭЭР НЭГ ШИВШИГ БОЛООД БАЙДАГ НЬ ҮНЭН ХӨГИЙН ШҮҮ.. ДЭЛХИЙ АРД ТҮМЭН ТЭНЭГ БИШ ТЭД МОНГОЛЧУУДИЙГ САЙН МЭДНЭ ЯАГААД ГЭВЭЛ АЙМШИГҮЙ ЗОРИГТОЙГООР ТЭДЭНД ХАЛДАЖ ТАМГАА ДАРЧИХСАН ЮМ ШҮҮ ДЭЭ ХАХА ДЭЛХИЙ ҮҮНИЙГ САНАЖ Л БАЙГАА ХАХА..
Муу сайн хятад улсын төр баригчид олон долоон юм гуцахгүй байсан чинь дээр шүү. Удахгүй үхэх дөхсөн гуйлагчин шиг яаахгээд байгаа юм бэ?