\Түүхчиддээ хандсан ил захидал\
Монголын нууц товчоонд анхааруулсан “Олон хүн эвгүй аваас оорцог хүний идэш болмуй” гэсэн сургаалийг түүхч бид мөн ч их эш татаж лекц яриа, зохиол бүтээлдээ оруулан, хоорондоо эв эвдэрч, өс зангидахгүй явахын чухалтайг даяар монголчууддаа сануулж байдагсан.Гэтэл сүүлийн үест түүхчдийн дотор өөр зуураа мөчөөрхөлцсөн, өс өвөрлөсөн шинжтэй зохисгүй үйлдэл хэмжээ савнаасаа хальж нэгнийхээ эсрэг юу ч хэлж, юу ч хийхээс буцахгүй болтлоо дэвэрч буйд энэ тогоон дотор буй хүний хувьд бас энэ явган хэрүүлд нэр холбогдон буй түүхчийн хувьд санаа зовинон энэхүү ил захидлыг бичиж сууна.
Харамсалтай нь түүхч залуусын маань дотор өрнөсөн энэ маргаан онол- судлагааны, мэргэжил арга зүйн, чиг хандлагын, арга барилын ялгаанаас үүдсэн эрдмийн ажлын сэдэлттэй маргаан биш хүн хоорондын харилцааны үл ойлголцлоос үүдсэн явган хэрүүл шинжтэй, түүндээ бүхэл бүтэн түүхийн салбараа, хэн нэгнийхээ хийж бүтээснийг дөрөө гишгүүр болгон ашиглаж, тэр нь нийгмийн сэтгэл зүйд сөрөг нөлөө үзүүлж, нийт түүхчдийн нэр хүндийг унагаж байгаад нь би харамсч байна. Би та нарыг бүгдийг нь маш сайн мэдэхийн хувьд хэдэн үг хэлэх нь миний үүрэг гэж бодож доорхи хэдэн зүйлийг мэргэн дүү нарын ухааны чагтагт уяв. Саруул оюундаа тунгааж авахыг нь авч гээхийг нь гээнэ бизээ.
1. Яг түүхийн салбартаа харьяалагдаад ном бүтээлээ туурваж, эрдмийн зэрэг цолоо хамгаалан нийтэд тал олж танил болсон түүхчид өнөөгийн байдлаар зуугийн дотор л эргэлддэгийг бид бүгд мэднэ. Мэдээж хүний амьдрал хойно хоорондоо таарамж сайтай муутай байдаг нь байх л зүйл гэж болох ч аливаа юманд хүрээ хязгаар, хүрэх хүрэхгүйн зааг, хэлж болох болохгүй үг, хийж болох болохгүй үйлдэл гэж бий. Үүнийг даан ялангуяа түүхчид бид мэдэхийн дээдээр мэдэж, мэдэрхийн цаагуур мэдэрч явдаг биз дээ. Маргаан өрнүүлэгсэд үүнийг умартжээ. Өөрсдөө түүхээсээ сургамж авсангүй. Тэгвэл бидний, “эвтэй найртай бай хүн ардаа, эв эвдэрвэл төр эвдэрнэ гэж Монголын түүх сургамж болон үлдээсэн юм шүү” гэх үгийг хэн сонсох юм бэ? Өөдөөс чинь –Та нар тэгвэл яагаад хоорондоо эвдрэлцэн дайсагналцаад байдаг юм бэ? гэж асуувал юу гэж хариулах вэ? Алсаа холхон харж алхам хийх ухаан дутаж дээ дүү нарт минь гэж ах нь гуниглаж сууна.
2. Бид эр улс. Ам зөрөх, гар зөрөх зүйл эрчүүдэд олон л тохиолддог. Та нар бол ачаа дааж, үг дааж, үйлдлээ цэгнэж чадах насанд аль хэдийн хүрсэн дөч гарсан эрс. Газар газар явж их ч юм үзэж уншиж, сайн мууг дуулж, туулж явсан нөхөд.
Нэг удаа аашны хурц, архины халуунд энгэр заамандаа хүрэлцээ л биз. Эвлэрч яагаад чадсангүй вэ? Эр хүн шиг ярилцаж яагаад түвдсэнгүй вэ?
Бидний залууд цусаа гартал зодолдож, мөчөө хугартал нүдэлдсэн ч маргааш нь эвлэрч сайдах орон зайгаа үлдээдэг л байсан юм даа. Гэтэл та нар яагаад эвлэрэл биш өширхөлийг сонгож нэгнийхээ мууг үзэх нь ялалт гэж эндүү ташаа бодоцгоох болов оо? “Жоомоо алах гээд гэрээ шатаах” гэсэн нэг үг байдаг. Нэг хоёр хүний үйлдлээс үүдэлтэй энэ маргаан хонзогнол чинь нийт түүхчдэд очиж наалдаад байна. Та хэд жудаг ханхлуулсан эр хүн шиг бай. Өөрийн эрх ашиг л дийлж байвал цаашид хөлд тааралдсан бүхнээ няц гишгэх шинжтэй үйлдэл гаргаж буйг чинь ах нь сэрэмжлүүж та нарт хүний жудаг ярьж байгаа юм.
3. Түүхч, академич Чулуун ч тэр, түүхч доктор Анхбаяр, түүхч доктор Чинзориг ч тэр та нар бүгд үнэхээр сайн түүхч, чадварлаг эрдэмтэд, нэг үеийнхэн. Та нарын ажлын үр дүнд Монголын түүх судлалд их дэвшил өөрчлөлт гарах бөгөөд судлагааны ажлын өргөн фронт, дараагийн үеийн түүхчдийн залуу халаа үг үйлдэл бүрийг чинь харан хүлээж буй.
Нийгмийн шинжлэх ухаан, ялангуяа түүхч эрдэмтэдийн ажлын болон бүтээлийн оргил үе нь 45-75 насанд тохиодогийг бид сайн мэддэг дээ. Ингээд харахаар та бүгдийн бүх ирээдүй тухайлбал ажлын карьер, том амбиц, олонд танигдаж хүндлэгдэн алдар нэрийн оргилд хүрэх зам өмнө чинь л байна.
Түрүүлж хүрсэн нэгнийгээ бүү хойш нь тат, та нар нэг л гараанаас эхэлсэн. Чулуун зан чанарын хувьд мэдээж сөрөг талтай, омголон хурц хэдий ч хүний үг авчихдаг, муудахдаа муудаад сайдахдаа сайдчихдаг цайлган сэтгэлтэй нэгэн гэж би боддог юм. Та хэд уулзаад учраа олох гэж оролдсон уу, дэлгэцийн араас биш зэрэгцэж суугаад эрийн ёсоор ярилцав уу? Ах хүний хувьд хэлэх үгээ нүүрэн дээр нь шууд хэлж, загнаж зандарч байсан удаа надад нэлээдгүй бий. Түүнээс болж бид хоёрын харилцаа төдийлэн сайн биш болж байсан ч хэн хэндээ өс өвөрлөж сайн муугаа олны өмнө дуудалцаж явсангүй. Түүхчид дийлэнх нь гадарлана. Гэтэл нэгэн үеийн, нэг зүгт, нэг зорилготой явах ганцхан замтай, нэгдмэл үүрэгтэй та хэд эргээд уулзахгүй мэт авирлацгаах нь алсдаа Монголын түүхийн шинжлэх ухаанд гарзтай. Үүнийгээ ухаарч одоо эвлэрцгээ та нар.
4. Чулуун бид хоёрын зургийг хятадын төрийн далбаагаар дэвсгэр хийж байгаад “Түүхээ худалдсан түүхчид” гэсэн нэртэй нэгэн гүтгэлэгт нийтлэл “Зууны мэдээ” сонины 2013 оны 3 дугаар сарын нэгэн дугаарт анх гарсан юм. Энэ бол түүх, архивтаа хайртай санаа зовиносон хүмүүсийн үйлдэл байгаагүй. Зорилго нь намайг Архивын ерөнхий газрын даргын албан тушаалаас буулгахад л ашиглах шалтаг байлаа. Энэ удаа тэр гарчгийг дахин ашиглаж Соёлын сайд Чулууны нэр хүндийг унагах зорилготой даанч увайгүй нэвртүүлэг хийсэнд би ихэд харамсаж хэвлэл болон нийгмийн сүлжээгээр хэдэнтээ тайлбар хийсэн билээ.
Бид хоёрын нэр хүнд төдийгүй нийт түүхчдийн нэр хүнд унаад байна цаана чинь. Миний бичвэр доорхи санал сэтгэгдлүүдийг түүхчид маань бүгд л уншсан байх. Нэг үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргино гэж үг бий. Дахиад нэвтрүүлэг хийж Чулууныг бүр алаад өгнөө гэж цаад хүүхэн чинь нүүр номдоо бичсэн байна билээ. Дүү нар минь битгий энэ мэт ямар ч үнээр хамаагүй олонд танигдах гэсэн оорцог хүмүүсийн урхинд орж, мэхэнд унаа. Уужуу бай. Их нь ичиж, бага нь уйлна гэсэн ардын үгийг сана.
5. Нэгэнт эвдэрсэн эв нэгдэл дахин эвээ олох замдаа ямар их гарз хохирол амсдагийг түүхээсээ бид мэднэ. Халх Ойрдын хагарал ягтаа тулахад олон ноёд сая л учрыг ухан 1640 онд их чуулган хийж цааз хууль гарган эвээ олохыг хичээтэл оройтсон байсныг мартаагүй биз?! Тусгаар тогтнолоо олж улс гэрээ байгуулах гэж явах тэмцлийн замдаа хар, шараараа талцан тэмцэлдэж хятад, оросын идэш болсноо санаж байгаа биз?! Ахмад үеийн Монголын ХХ зууны толгой түүхчид намын үзэл суртлын номлолын золиос, хоорондын өчүүхэн үл ойлголцлоос болж нэг нэгнээ буруутган хэмлэж зохиол бүтээлийг нь хориглон, нэр хүндийг нь сэвтээж, аж амьдарлыг нь хохироож байсныг мэдэж байгаа биз?! Эцэст нь хэн хохиров, хэн хожив. Бодоод үзээрэй мэргэн дүү нар минь.
Санал
Түүхчид минь, хөнжилдөө орох завгүй хөнөөлдөн тэмцэлдэхээ больё, хүн амьтаны доог болж гүйцлээ. Тогоондоо учраа олж, хужираа тунгаацгаая. Хөл хорионы дараа түүхчдийн нэгдсэн зөвлөлгөөн хийхийг би та бүхэнд санал болгож байна. Тэр зөвлөлгөөнөөсөө түүхчдийн холбоо, нийгэмлэгээ шинэчлэн байгуулья. Хамтран ярилцаж, зөвлөн тунгаадаг шинэ гарц хайж олъё. Нэг нэгнээ муучлан гутааснаар нэг нь сайн болж нөгөө нь муу болдоггүй юм шүү. Эе эвээ хичээе. Үүнээс хойш түүхчид жалгын хэрүүл маргаан биш эрдмийн сэдвийн мэтгэлцээнээр байр суурь нэр хүндээ өсгөх аянд мордъё. Түүхийн судлагаа, сургалт явуулдаг байгууллагуудаас төлөөлөл гарган зөвлөлгөөн хийх бэлтгэл ажил хийе. Та бүхнийг уужуу ухаан, холч бодол гарган салбарынхаа эрх ашгийн төлөө нэгэн биеийн эрх ашгийг умартаж чадна гэдэгт би итгэж байна.
Монгол улсын төрийн соёрхолт, түүхч доктор Харцага Балдир овогт Дэмбэрэлийн Өлзийбаатар.
Сэтгэгдэл0
Мөнгөөр эх орноо худалдчихаад бусдад нялзаах гээд яахав!
Битгий сүржигнээд бай оркоо эх орноо худалдсан ч гэх шиг чам шигүүд нь юугаа зарахад бэлэн байгаашд
Хятадуудад ядахдаа бага сагыг нь өгөхгүй яах гэж бүгдийг нь өгсөн юм бэ? Манай түүхчид Хятадын архиваас Монголын хаад, Чингэсийн захидлыг бүгдийг нь авъя гэвэл өгөхгүй шүү дээ. Гэтэл манай түүхчид болохоор өгөөд байдаг. Тэнэг юмаа.
АРХИВ ЗАРСАН БОЛ АШИГАА УЛСДАА ТУШАА.ӨӨР ЮМ БАЙХГҮЙ
Баабараас бусад нь хог бууны ноход
Baabar jinhene buzar ni. Busad tyyhchid archaagyi gutamshig ni yneen. Baabar byyr gadnii gar hol. Aluurchin elbegdorjiin surtal nevtryylegch gibbels-baabar. Aluurchin hitlert gibbels gedeg tarhi ugaagch aluurchin baisan. Aluurchin elbegdorjid baabar gedeg gibbels bii
Эцгээс заяасан нэрээ нууцалсан БААБАР буюу БАТБАЯР хэмээгч бол бусдын бүтээлээ хольж хутган хулгайлж олныг төөрөгдүүлсэн жинхэнэ ХУЛГАЙЧ... Соц_змын үед ХИД-1 өөртөө үйлчлэх дэлгүүрээс хиам, консерви хулгайлаад баригдаад зугатааж байсан хулгайч шүү дээ... МЭДЭГТҮН...
baabar bol gadnii gar hol hogiin novsh ajguu!
Баабартан их зүйл судалж байж бичдэг нь мэдэгдэх авч аль зүгийн салхи хаанахын үнэрийг авчираад байнаа гэмээр байдаг. Малын бууц, аргалын утаа,айраг цагааны үнэр тэнд байхгүй, модон голтой үхэр тэрэгний хяхтнан мөлхөх нүүдэлчдийн цувааны чимээ тэнд үгүй билээ.
Өлзийбаатар түүхчийг эх орныхоо түүхээр худалдаа хийнэ гэдэгт хэзээ ч итгэхгүй ээ. Жинхэнэ эх оронч хүн гэдэг нь уран бүтээлээс нь шууд харагддаг шүү дээ.
Тийм шүү гүтгэлэг байхаа
Ulziibaatar bol eh oronch Mongoloo gesen setgeltei er hun gej boddog!
Mungu mungu mungunuus yumaa ch ugnu. Mongol hvn mungugvi yum chini !!!
АРХИВ ЗАРСАН МӨНГӨӨ УЛСАД ТУШАА.
Dotooddoo asuudlaa shiidee. Daraa ni negdsen tailbaraa niited tavi
Өлзийбаатар, Чулуун гуай та 2 хийх ёстой зүйл ээ хийгээд л явж байгаа. Энэ улсын түүхийг та 2-с илүү мэдэх хүн энэ цаг үед тийм ч олон биш байх. Манай түүхэнд Монголдоо үнэнч байсан төрийн түшмэдийг цаг үеийн бусармаг үед мунхарсан нөхдүүд яаж муу муухай харагдуулах, хийсэн бүтээсэн зүйлийг нь буруушаах зүйл үе үеийн төрд байж л байсан шүү дээ. Иймд та болон Чулуун докторыг сэтгэл санаагаар бүү унаасай, өшөө илүү зүйл бүтээгээрэй гэж хүсэж байна. Ухаантай хүн уурлахаараа ухааны иддэг гэдэг Дээдсийн үгийг санаж уужуу бодлоготой хандаарай гэж гуйя. Та нар бол МОНГОЛЫН түүхийн болон ирээдүйн ДАРХЛАА юм шүү дээ.
Монголын түүхийг коммунизмын хог дээрээс олж өнгөлөн , өндөр тавцан дээр залсан гавьяатай хүн бол Өлзийбаатар мөн шүү. Миний хувьд төөрчихсөн явсан 70-80 оны сэхээтний нэгээ. БНМАУ-ын түүхийн ботийг хагас дутуу уншиж ойлгоод биеэ тоож явсан нь 180 градус эргэсэн дээ. Толгой түүхчдийн нэг шүү. Үгийг нь сонсох хэрэгтэй. Би танихгүй зусар үг хэлж, долигонох шаардлага үгүй билээ. Сайн юмыг сайн гээд хэлчих сайхаан.
ЭД ЧИНЬ ТҮҮХ АРХИВИЙН НАЙМААЧИД ЮМУУ ХААШАА ЮМ ВЭ
Юуныхан туухчид байх бэ?! Ес суртахуунгуй, алдар нэрийн телее ухэн хатсан авилгачид болохоос юун эрдэмтэн. Ичмээрээ. Уйгаржин бичиг, учир нь олдохгуй олон баяр. Ийм л туухтэй, туунийгээ улиг болтол давтана. Енеедер болон ирээдуй байхгуй! Дандаа енгерсен цаг !!!
монголын түүх түүчдийн хувийн өмч биш
Өлзийбаатар,ЧУЛУУН хоёр зайлаад өгөө!!!!!!!Монголын түүхийг зарчхаад ичихгүй одоо уучлал гуйх нийтлэл бичээд сууж байх
Shut the fuck up
Маш зөв санал санаачлага гаргажээ. Та бүхэн түүхийн шинжлэх ухааны эрдэмтэд байж өвөг дээдэс, өвөө эмээ, аав ээжийн маань түүх рүү Баавар, Цэнддоо гэх мэтийн сайн дурын уран сайханчид нулимж доромжлон бахаа хангаж байхад өмнөөс нь бодит үндэслэл хэлэх үүрэгтэй хүмүүс шүү
Баабар хөгшөөн
Та муу хоёр эргүү түүхч биш жинхэнэ түүхчдээ битгий өөрсөдтэйгөө хамруулаад бай !та хоёр урвагч новшнууд шүү ! Энийг бүр түүхэнд бичиж үлдээх хэрэгтэй!
күн биш
Mongol tur zasag ch mungugvi,mongol hvn ch munggvi,Mongoliin tvvhch erdemted ni ch mungu gvi.... argagvi sh dee,zarchihsan l yum bilee sh dee. Odoo yay gehev, nuguu GDY shig l yum boljee.
Бичсэнийг тань уншлаа өрөвдөлтэй юмаа за та нарын сөргөлдөөн хэрүүл яахав хятад аль хэдийн зарсан итх нарын албан тушаал мэдээлэлд ойр байгаагаа ашиглан улс орноосоо урваж хулгайлж бусдад ашигтайгаар мөн улс орны тусгаар тогтнолд хор хүргэхээр зүйл хиисэнээ юу гэх вэ бодит юм байсан
Түүхчид хоорондоо муудалцсан тухай хэн ч яриагүй байна Өлзийбаатар гуай. Та битгий дүйвүүлээд бай. Түүхч Чулуун Өлзийбаатар хоёр хэдэн жилийн өмнө архивийн 140.000 хуудас баримт материалыг нууцаар хятад улсад хуулбарлан гаргасан тухай асуудлыг яриад байна. Тэр хувийн асуудлаа дотооддоо ярь. Харин 140.000 хуудас архивин баримтыг хятадуудад яагаад нууцаар гаргасан бэ гэдэг бол тусдаа асуудал. Нууцаар гэж байгаагийн учир нь аль хэдэн жилийн өмнө хуулбарлуулчихсан юм байна. Хятадууд тэрүүгээр нь ном хийгээд 3000 доллар аар зарж эхлэхээр нь хүмүүс мэдсэн байна. Түүнээс биш тухайн үедээ ямар ч мэдээлэл гаргаагүй. Та өөрөө архивин газрын дарга байхдаа ийм юм хийсэн нь үнэн байна. Хятадууд ном хийгээд зарж байна харин Монгол улсад наалдсан юм юу ч байхгүй бн. Ямарч үнэ мөнгө аваагүй гэж та хэлж байгаа. Ийм юм гэж байдаг юм уу? 140.000 хуудас гэдэг чинь асар их материал. 140.000 Байтугай 1400 хуудастай ном ямархуу байдаг билээ. Монголд их материал байдаг гэж зүгээр л мэдүүлэхийн тулд гэж үү?
1400 huudas material deer tulguurlaad Hujaa nar Mongol bol manai hyazgaar nutag,barimt ni ene bna geed l avch ugch bna. Tegeheer Chuluun Ta 2-iin hiisen ajil zuv vv buruu yu, ta uuruu bodood vz dee !!!
Архивын материалыг яагаад ба бэгүй өгав? түүнийгээ тайлбарлаач
их л муухай зүйл хийсэн хоёр нөхөрдөө тэр түүхийн матёриал архиваас яагаад өгсөнөөл тайлбарлачих та нарын хэрүүл бидэнд падгүй за
Төрийн соёрхол оо хал балгүй буцаагаад өгсөн нь нэрэнд цэвэр болжээ хумслагч гуай.
hutsdagiinhaas heduulee irsen be?
Монголын өвөг дээдсийн цусаараа бичиж ясаараа тулаж ирсэн түүх баримтыг та 2 шиг эх орноосоо урвагч очиж2 үмхий хужаа нарт худалдсан гэхээр хуульгүй бол өгөр толгойнуудыг чинь олон шонд өлгөн олон түмний өмнө эх орноосоо урвасан хулгай нарын толгой хэмээн яаг л Энх-Амгалан хаан Галдангийн толгойг олны өмнө дүүжилдэг шиг дүүжлэхсэн новш
Буруу харьцуулаад байна малаа
Д.Өлзийбаатар ах та: "Монголын нууц товчоонд анхааруулсан “Олон хүн эвгүй аваас оорцог хүний идэш болмуй” гэсэн сургаалийг түүхч бид мөн ч их эш татаж лекц яриа, зохиол бүтээлдээ оруулан" гэж бичжээ. Нууц товчоонд тийм сургаал байдаггүй шүү. Та түүхийн судрыг яагаад худал шааж байна. "Нэг үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргино гэж үг бий" гэж Өлзийбаатар ах та монголын цэцэн үгийг хулхидав. Ардын цэцэн үгэнд "Нэг үхрийн эвэр дэлсвэл мянган үхрийн эвэр доргино" гэж байдаг юм. Улсынхаа эх түүх судрыг ингэж шаадаг хүн чинь улсынхаа архивыг зарж шаалгүй яахав дээ.
тэр олон хуудас материалыг Хятадад өгсөн үү? гэж асуухаар өөдөөс зодоон цохион яриад далийгаад явчихын? Монголд их материал байдаг гэж хятадуудад мэдрүүлэхийн тулд гэж үү? арай ч дээ
Харцага Балдир овогт Дэмбэрэлийн Өлзийбаатар гэж овгийнхоо нэрийг гутаасан урвагч новш худалдаж авсан төрийн соёрхол доктор цолтойгоо арилж үз.
Архиваа хятадад үнэгүй өгчихөөд одоо битгий матарын нулимс унагаад бай. Зүгээр ард түмнээс уучлалт гуйгаад ёсзүйн хариуцлагаа хүлээ. Энэ түүхчдийн хоорондох хэрүүл биш, харин түүхч хүмүүст байж боломгүй гэм хэргийн турай асуудал шүү
Arhivaa Hyataduidad vnegvi uguugvi ee ! Chi bitgii hudlaa zal. Vne hvrgej ugsun shvv !!! Vnegvi esvel hyamd ugnu gej naashaa harsan yum baidagiim !
Түүхээ худалдсан новш
Наадах үгийг чинь арай өөр утгаар хэлдэг юм охороо
Залуу түүхчид зөв л тэмцэл хийсэн байна. Чулуун, Өлзийбаатар нарт гишгэх газар байхгүй. Учир нь үнэнд гүйцэгдэж байна
Chuluun bol Hvrelsvhiin hvn. Battulgatai ch bas gemgvi,zuvluh ni shvv dee. Negend ni saidiin nvvrtei,nuguud ni zuvluhiin suudaltai jaatai l er. Tegeed bas hugshin zaluu tvvhchidteigee buun hervvl temtseltei, hvnii ami nasand zanalhiilsen gej baigaa. Yanadaa ?!
Хятадуудад архивын материал өгсөнөө ярихгүй өөр зүйл рүү хүмүүсийн санаа бодолыг хандуулах гэж яджээ. Өгсөн эсэхээ л хэлчих л дээ
ӨЛЗИЙБААТАР, ЧУЛУУН ТА хоер эхлээд гэмээн ухаарч, нүглээ наминчилж УУЧЛАЛ гуйх хэрэгтэй... Хар хятадуудад Монголынхоо түүхийн ховор баримт хулгайлж гаргасан чинь үнэн биз дээ...
Эв нэгдэл чухал боловч буруугаа хайцайлах хэрэглүүр болгон ашиглах нь зохисгүй.
Ta bol mongoliinhoo altan tuuhiig zaluu yed mash sonirholtoj yarij bicnij mongoliin tuuhiin unen monoor bicnij bgaa ex oroncn hun .iim gutgelegt tanii mongoliin tuuhee sergeesen unet hodolmor zutgel unahgui ee
Iim saihan tuuhcn hunee buu gutgeecn Harin tus arhiwt ajillaj bsan shunaltai huuhnii l hiisen hereg bhaa
saihan heljee zaluus ni oilgoj huleej avaasai daa tolgoi hagaravch malgaidaa olgoi hagaravch togoondoo gedegdee!
ooBaabar teneg iig magtdag hyn bol yag terensigee teneg baij taaraa?......
yrid emne hezee ch bid tyyhechidiinhee tyhaid ingej egyylej baisangyi ene bol saihan hereg?ene ydaa manai hoyor nerd garsan tyyhchidiin tyhaid ta nar amaan meden byrj baina?ene ydaa syy!!!emneh minii medeh 70 aad jild iim tyyh onchgoi yarh saardlaga medeelel baisangyi ee!!yamar saihan medlegtei yhaantai chadaltai tyyhchideen bid chagiin salhind aldsan daa odoo her ni haramsaj syydag.H.Penenlei,S.Nazagdorj,Sirendeb,Damdinsyrengyai, Renchin byambaeb,Hyatadiin sydlaach tyyhchid,arheologiin agyy erdemted ,Badamhatan gyai?(Ygsaatan sydlaach)edniig maani toroos ni Orosoos yumiig ni cheleetei hiilgedeggyi bailaa.Odoo bolbol ene hoyor tom tyyhcheen bid ad yzej esbel musgij gytgeed hereggyi ee!!edgeer tyyhchid chini emneh tyyhchideesee syralzaad l garaad irsen yum!harin ch bayar hyrgej yram hairlaj amidarzgaaya?...ta nar medeelel heterhii byalyyrch baina syy!!!neg sedeb garbal amaan medehgyi byrahaan zogsoo!!!ylas ornii dotor hedhen hyn sydlaj oilgoj taniulaj ard oloniihoo telee ajillaad irsen
Mongoliin hedhen cheehen ardyyd dynd gomddog ardyyd tyn ch ikhe baidag yum sigee!ted gomdohooroo yuch hiij medne?teheer ter gomddog sairhadagaan bagasgaj ard tymeniihee dynd yum meddeg bol tyygeeree todorch yabmaar bis uu?....ene olon saya hyntei delhiin bysad ylas gyrend biden sig bye byenteigee hargalddag erdemted bitgii hel?engiin ardyyd ch baidaggyi yum syy dee!!ta nar ene chag yees eblelden negdej enh amgalan bolchgool doo!Mongoliin tergyyleh zeregiin erdemted hoorondoo yas hayalzan manargaad baigaa chini muuhaigaas muuhai yum bis yy?...neg negnee byy gytge?....hiideg hiideg yumaaraa iluu garch erdemeeree dabamgail!!!amjilt hysye?....Bid ta nariig hyndetgedeg yum!tiimees hun chanariin yg beldlee!
Өлзийбаатар, Чулуун нарыг үеийн үед хараасугай.
Бусад улс оронд цахилгаан машин,сансар огторгуй, хиймэл оюун ухаан, робот, шинэ эрчим хүч, кибернетик, био технологи, генетик гээд шинжлэх ухааныг хөгжүүлдэг. Монголд л 13-р зууны түүхийг судалж тэмцэлддэг юм. Ийм л шинжээч судлаачид, эрдэмтэдтэй улс даа
Уг нь Өлзийбаатар доктор маш зөв. Улаан нүүрээрээ уулзаад учраа хэлж чадахгүй хөгийн хулчигар амьтад л дандаа зайнаас оноо авах санаатай хошгорч явдаг юм уу даа.
ай та нар минь, юу ч гэхэв дээ, эвээс илүү эрдэм үгүй гэдэг ардын минь сургаал хаа одов,
Ulsiin arhiviin darga baihdaa mashin unaad l huuhen suulgaad goliin ergeer arhidaad yavdag baisan nuhur dooo
хулгай хийсэн тэр нь баригдлаа тэгээд яах гээд байгаа юм бол, хэргийг нь бүртгээд шалгаад шүүхээр оруулж, гэм буруугийн хэмжээ дамжааг нь тогтоогоод байдаг газар руу нь явуулдаг гээгүй бил үү
Их зохиолч Д Нацагдоржийг түүхийн хүрээлэнд байхдаа зургийн хор хулгайлсан гэж,дотоод яамнаа матаж шоронд явуулж байсан түүх луугаа юм болж байна даа....
турхирч байгаа
Түүхэнд хандах үзэл баримтлалын чиг ганцхан байж таарахгүй болов уу. Эдгээр хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц үзэл баримтлалаараа судлаачид ялгардаг. Өөрөөс нь өөр үзэл баримтлалтайг үзэн ядах хүртэл байр суурьтай байх нь судлаач хүний шинж биш. Өлзийбаяр түүхчийн энэ санал зөвхөн түүхийнхэнд ч хамаатай биш байх.
Тамын тогоон дах монголчууд гэж. Монгол үндэстний муухай шинж, бие биендээ атаархуу, сайн яваагаа дэгээдэж унагаах дуртай, урваач шарваач, шунахай.
Matiarial barimt baihgvi tvvhiig zohioj bichdeg tvvhchid. Bolioo
Өлзийбаатар түүхчийг эх орныхоо худалдана гэдэгт итгэхгүй байна. Жинхэнэ эх оронч хүн гэдэг нь уран бүтээлээс нь харагддаг.
өлзийбаатар гэдэг хүн гуай? 2 асуултанд хариулчих. Битгий зодоон цохион гээд балайраад бай. 1. Архивын материалуудыг Хятадад гаргасан уу, гаргасан бол хэний шийдвэрээр? 2. Тэр материалаар хятадууд ном хийсэн нь үнэн үү? Ингээд л болоо. Юун эр хүний жудаг, заамдаж авах, зодоон цохион? Хариул чи
Ulziibaatar tanii mongoliinhoo toloo hiisen tuuhiin nen cnuhal sudalgaa negtgesen dugnelt bol mongoliin tuuhiig nariin egzegtei tsagiig mash zow haruulsan buteel . Mongoliin tuuhiin esreg busdiin gar hul gadniihanii yawuulgaar hiij bgaa ene busarmag yil mongoliin tuuhiig tanii hodolmor buteeliig harluulj cnadahgui
Цахим сулжээнд хэл амаараа туух руугээ дайрч бгаа хумуус нуурээ харуулаач,
Ene hoyr tuuhchiig ard tumen medej bgaa, ard tumnii yamz uzej bgaa.
ЭНЭ БҮХЭН ЧАМААС ЭХТЭЙ
Монголын " түүхчид " гэгчдын үнэн нүүр царай ... , миний мэдэх л үеийн үед ийм байсан , жинхэнэ түүхээ судлаад \ боловсрол нь аль нэг талаараа дутдаг байх \ нэр төр олж байсныг мэдэхгүй юм , бие биенээ матаж - түүхийн хог дээр гаргаж хаяж байсныг бол захаас аван мэдэх юм ...
Би хэнийг нь ч танихгүй гэвч үнэнг бичиж гэж уншилаа да
Хэдэн 100 жилийн Түүхийн материалаа хэдхэн халтар цаас хараад өгсөнд буруу
Мэдэхгүй. Архивын дарга болоод аймаар баяжсан нөхөр л гэж сонссон. Архиваа зарсан үрсэн үү гэдгийг мэдэхгүй, мэргэжил нэгт нөхөд нь л сайн мэдэж байгаа байлгүй дээ.
Tsaaziin tavtsan beldeh hereg garah ni ee dee. Uchiggui shuu. Zaluu doktoruudiig demjdeg. Anhbayar Doctor jinhene tuuhch. Sudalgaa medleg ni gaihaltai olon taliin undesleltei. Angaigtal cheejeer yarina, hudlushgui notolgoo delgene. Arab -iin ali ch orond zaluu Elchin Saidaar suuval Mongoldoo mun ch ih um avchrana daa.
Хүнээс өө олох амархан. Өөрийнхөө өөг олж харахгүй байж бусдын өөг олж харахдаа гаргуун улсууд юм бна. Зарим залуу түүхчид өөрсдийгөө "бүдгэрчихнэ" хэмээн санаа зовж бусдын өөг эрэлхийлэн өөнтөглөж байгаа нь нэр алдрын төлөө байгаа нь харагдаж бна. Харин миний хувьд түүх судлаачийн бичсэн нийтлэл, баримтыг сонирхон уншдаг жирийн нэг эмгэн. Тодорхой чиглэлээ барьж сонирхож авсан л бол түүнийгээ сайн мөлжиж бүтээгээч. Дэндүү бэлэнчлэх бас тэгээд уншиж судлахад цаг зарцуулах нь их байдаг бололтой. Энэ талаар жирийн иргэдийн номын сан дотор түүхийн сэдэвтэй өч төчнөөн зохиол бүтээл, судлаачийн тэмдэглэл олон л байх юм билээ. Бид тэнэг биш, хэн нь түүхэн үнэнийг дэлгэж хэн нь хийсвэрлэн худлаа бурдагийг ч мэддэг болсон шүү. Түүхийн жимээр явж сурвалжилсан тэмдэглэл, сайхан нэвтрүүлгийг ч харж л бсан. Ирээдүй хойч үедээ үнэн зөв бодит түүхийг судлаж үлдээх хариуцлагатай үүрэг зөвхөн та нарынх ч биш бидний бүхний хамтын зорилго юм шүү.
соц үед бол шууд буудна
Жаахан хариуцлагатай сэтгэгдэл бичье! Нэг их сэтгэлийн хөөрлөөр, мундаг эх оронч, мэддэг чаддаг улс!!!
Ih Hural maani turiin erh barih deed bai -ga mun l um bol iim Notstoi asuudaliig uuruu medeed hunduh estoi bish uu. Dandaa ard tumeneesee hotsroh um.Shugel uleesen bn,hevleliinhen.
Zaluu tuuhchid ugee hellee.Yalzarsan hudaldagdsn Turiin shagnaltan, gazriin haanaas olddog- chuluun said nariig ilchillee.Odoo deed bai-ga ugee hel!
Ugaasaa l zarchaad hutsaj bnaaa nohoi chin tegeed hudlaa zvir vgeer chalchaad shaaj ogoh yumaa
Munkhag bi hurtel 1911 onoos l zaalgaj ekhluulsen tuukh jaakhan medej bsan tudii, getel Ulsiin tuukhiig ene hunii gargasan cd-nees l olon olon udaa l sonsoj bj l jaakhan medlegtei bolson ajaamuu. Ulziibaatar guai mash zub bichjee. Tuukhchid baikhgui bol uls mukhnu. Ta bukhen mini ebtei bj amjiltand hureerei.
Улсын архивт Монгол угсаатны түүхийн баримт арвин байсаан. Хувьсгалын, социалист байгуулалтын үед Монголчуудын эртний болоод дундад зууны түүхийн баримтыг судлан нийтэд дэлгэх нь бүү хэл, түүхчид нь судлах бололцоо хаалттай байсан нь түүх. 1990 - ээд оны хагасаас улс, нийтийн өмч рүү нэг хэсэг нь хэрхэн халдсан лугаа түүхийн баримт руу санаархагч этгээдүүд нэвтрэх болж, хятад гэлтгүй гадныханд эх баримт ч өгсөн байх, хуулж өгсөн нь тоймгүй биз ээ. Улсын архивынхан сайн мэдэх байх аа. Мөн тэр үеэс ч Монголын их гүрэн, Чингэс хаан, 1911 оны тусгаар тогтнол, Богдын гавъяа, Барон Унгерны нэмэр гээд түүхийн олон зүйл бүхий элдэв ном бүтээл цувах болсон. Түүх маань бас цаг улирлаа л дагадаг ном юм шив дээ.
Улсын архивын 640,000 нүүр материалыг хуулбарлаж гаргасан гэх асуудлыг түүхчдийн хоорондын маргаан гэх юм руу хандуулж байгаа бол энэ 640,000 өөс гадна өөр материалыг мөн адил гаргасан байна гэх хардлага төрүүлж байна. Тэр нь илрэх гээд эвтэй найртай байцгаая гэж байгаа юм болов уу доо. Хуулбарлаж, хулгайлж гаргасан бүхнээ үнэнээр нь хэлээд уучлалт гуй.
640 000 хуудас юмуу? Тэгвэл архиваа бүгдийг нь гаргаад зарчихсан юм биш үү?
AXIOLOGY SUR ,
Нэг л их зүйр үгтэй хүн
mongolchuud zarax bvxnee zarj duussan. mongoliin erdemted gej yu baix ve dee noxoin baas ta mongoliin mash unetei tvvxiin materialiig xyataduudad zarsan xyataduud asar ix xemjeenii menge olsoniig bid nvdeeree xarlaa xulgaich mini
Ер нь олон бид хэн нэгэн хүний үгэнд итгэж нөгөө буруутгаж талцахаа болимоор бна. Бид үнэхээр нарийн учрыг мээхгүй. ....Хэн нэгний хэлснийг 1000 давтвал үнэн болдог гэдэг үгийг санах хэрэгтэй. Бид үнэхээр олон сайхан хүмүүсийн хийсэн бүтээснийг адлаж шоглож амьдын тамд унагаж өнгөрсөн хойно магтаалын үг цувуулдаг улс... Энэ хэргийг ёстой түүхчид өөрсдөө л ярилцаж, хоорондоо учроо олох нь хамгийн зөв. Энэ бол тэдний түүүчдийн мэргэжлийн хүрээний учраа олж зохих шиийдвэрээ гаргах зөв. Харин хурдан шийдврээ гаргах хэрэгтэй. Нөгөа алдарт бөхийн өргөө, бөхийн холбооныхонкшиг бж. болохгүй бх тэгвэл шившиг блно. Түүхчид бол тэднээс шал өөр хүмүүс шүү. Амжилт
монголчууд 20 р зууны түүхийг Баабарын бичснээр уншиж үзэх хэрэгтэй бусад нь айгаад үнэн юм юу ч бичихгүй
Баригдсан нь л энэ болохоос түүхийн ховор нагдин бүтээл архивын маш нууц материалууд ихэнх нь хил даваад дашийн шог болсон гэж нэг юм мэддэг хүн ярьж Байна. Надад ийм сэтгэгдэл төрж байна: Түүхээ мэдэхгүй хүн ойд төөрсөн сармагчин хоёр адил гэдэг. Түүхээ хулгайд алдсан улс үүрээ эвдүүлсэн шоргоолж шиг л бужигнаж байна даа.
Байдлыг ойлгож бна.түүний цаана байгаа суурь дэвсгэрийн гажиг ингэж илэрч бна..түүхчид төдийгүй манай судлаач эрдэмтэд энэ гаөигтай замаар орж эсрэгцлэн зөрөлдөх боллоо...БААБАР ын МОНГОЛ ТҮҮХ бол унших л ёстой зохиол..гэтэл манай түүхчид огтоос үг хэлгүй мэт болсон..Түүх судлалд ТӨР оролцоод ирэхээр л ингэж бна..одоо ШУА г жинхэнэ байранд нь тавьж.нэг шат өгсүүлэн royal акадёми болгох.бүх судлаач эрдэмтдээ гарааны нэг ижил нөхцөлд оруулах хэрэгтэй бна..ингэвэл цэвэр өрсөлдөнө..хэн нь хэн болох нь харагдана аа.хэдхэн хүн төрөөс тэтгүүлж...бусад нь өөрсдөө зүтгэдэг энэ хазгай тогтолцоог л засах ёстой.. суурь нь зөв бол бусад нь өөрсдөө учраа олчихно..одоогийн ШУА н буруу бүтэц жамын дагуу ялзарч..МУИС с дор орлоо..цаашид байдал улам дордоно ..ШУА г аврах цаг болсоон...АМЖИЛТ
Түүхчдийн зөвлөгөөнөөр нэг л асуудлыг шийдье..тэр нь..түүхийн хүрээлэнг бүрэн биеийг нь даалгаж ТӨР өөс хараат бус болгоё...тэгээд түүхчид маань нэ гараанаас цэвэр өрсөлдөг..ингэхлээр хэрүүл алга болчихно...гол нь эрдэмтдийн гарааны тэгш бус байдал чухал аа...хүмүүс өнгөн дээрээ хэрэлдээд байх шиг атлаа ачир дээрээ цэвэр өрсөлдьё.хүчээ жинхэнээсээ үзьё гэсэн бна шүү...асуудлын уг нь ТӨР ийн оролцоог таслан зогсооход оршиж бна..Энэ зөв өө..түүхчид бодоцгооно биз ээ....
Өлзийбаатар.Чулуун хоёр одоо монголын түүхчдийн төлөө чин сэтгэл гаргаад..ШУА г янзлах талаар хамтарвал болох нь тэрээ ..та хоёрыг бүх хүн харж бна..жаахан зориг.ухаан.сэтгэл гарга...түүхчдээ хайрла.түүхээ хайрла..ШУА г зах зээлийн горимд оруулахгүйгээр энэ мэт хэрүүлээс огтоос гарахгүй харин ч бүр гүнзгийрнэ...асуудлаа алсаас харсугай хэмээвээ
Монголд минь Ишжамц, Далай, Жамсран, Сүхбаатар гээд олон хэл ус мэддэг, гайхалтай түүхчид байлаа. Тэд Төрийн соёрхол хүртэж байсангүй. Төр гавьяа шагналаа бодож судалж өгүүштэй
Сайд Ц Нямдорж материал гаргахыг зөвшөөрсөн юм гэж Ө Ч хоёр ярьсан нь үнэн болов уу?!
Ulziibaatar Ta Chuluuntaigaa niilj Mongol ulsiin arhiviin materializing yaagaad hytadad davuu erh olgoj huulbarluulsan yu be... Ene chin gemt hereg.. Ta 2 2laa buruutai.. Nas chin deer garsan bna yuundaa sandal suudal taiga a zuur aldaad baidagiin,,, buruu zyil hiisen bol zaigaa tavij ugtsguu...
Түүхээ судлахдаа улс орныхоо хөгжил дэвшилд тус нэмэр болох талаас нь хандах хэрэгтэй. Манай ард түмэн бахархах түүхтэй улс. Манайх газар зүйн байрлалын хувьд хоёр их гүрний хооронд оршдог, түүхийн хувь заяа тэдэнтэй харьцах харилцаанаас ихээхэн шалгаалах нь ойлгомжтой. Бидний үеийнхэн ойрын хөршүүдтэй холбоотойгоор улс орны амьдралд сүүлийн ганц нэг зууны дотор болж өнгөрсөн, болж байгаа үйл явдлуудыг бодитойгоо ялган салгаж, ойлгож бараг л чадах болов уу. Харин манай зарим нэг түүхчид урьд цагт хоёр хөршийн зүгээс манайд үзүүлж байсан шахалт дарамтыг хэтэрхий илт муучлан ярьж тайлбарлаж байгаа нь бидний дараа тэдэнтэй зэрэгцэн байх хойч үеийнхний үзэл бодлын төлөвшилд хэрхэн нөлөөлөхийг бодмоор санагддаг. Иймд түүхээ хойч үе, үр хүүхдээ бодож зохиоцгооё. Манай улсын түүхийг саяхан болтол янз янзаар зохиож байсан биздээ. . Ажил хэргээр шугмаар материал солилцох явдал түүхчид, архивчдын дунд байдаг байлгүй дээ.Бичиг материал дамжуулсан ч манай түүх түүхээрээ л үлднэ.