МЭНДЭЛСНИЙ 125 ЖИЛИЙН ОЙД
XX зууны шилдгүүдийг тодруулах санал асуулгыг 2000 онд орон даяар явуулахад “Зууны түүхт хүн” номинацын эзнээр маршал Х.Чойбалсан шалгарсан. Монгол Улсын арван нэг дэх Ерөнхий сайд энэ эрхмийг 1940, 1950-аад онд нийт олон “Эцэг болж хайрлагдсан Чойбалсан” хэмээн тахин шүтэж явсан бөгөөд улс төр, нийгэм, цэргийн нэрт зүтгэлтэн, анхны өрлөг жанжин гэсэн албан ёсны бодит үнэлэмжтэй нэгэн билээ. Ардын засгийн анхны долоогийн нэг Х.Чойбалсанд өөрөөс нь өмнө Ерөнхий сайдын алба хашиж явсан Д.Бодоогийн авьяас билэг, Жалханз хутагт С.Дамдинбазарын нэр хүнд, хичээнгүй сайд Б.Цэрэндоржийн эрдэм боловсрол, Анандын Амарын амьдралын ухаан, Пэлжидийн Гэндэнгийн гал дөл иь бадарсан омог бардам сэтгэл аль аль нь байсангүй. Гэвч тэрбээр Монголын төрийн их өргөөний хаалгыг хол ойроос олон жил тэвчээртэй харж, өөрийн цагаа тэсвэртэй хүлээсэн хатуу бодолтой улстөрч байжээ. Хүйтэн ухааны чанд тооцоотой гарч ирсэн ч улс орноо гэх сэтгэлээр урьдах удирдагчдаас дутаж явсангүй. Эх орноо тэднээс дутуу хайрлаагүй энэ хүний амьдрал оньсого таавар мэт үргэлжилсэн.
1. Хорлоогийн Чойбалсан. 1895 онд Цэцэн хан аймгийн Ачит вангийн хошуу, одоогийн Дорнод аймагт төрсөн. 1910 онд Сан бэйсийн хүрээнээс оргон Нийслэл хүрээнд ирсэн. 1914-1918 онд Эрхүү хотын дунд сургуульд суралцсан. Коминтернтэй холбоо тогтоож, Орос улсаас тусламж гуйхаар 1920 онд явсан Ардын намын анхны долоогийн нэг.
Гандантэгчэнлин хийдийн хурлын нэр хүндтэй лам нарын нэг Пунцаг : “Миний дэргэд гайгүй сэргэлэн нэг хүү байна. Чамд шавь оруулъя” гэж Их шавийн Д.Бодоод хандсан гэдэг. Тухайн үед Нийслэл хүрээн дэх Хаант Орос улсын консулын дэргэдэх орчуулагчдын сургуулийн багш байсан, хожмоо МАН-ын үүсгэн байгуулахад Консулын дэнжийн нууц бүлгийн удирдагч гэдгээрээ асар их нөлөөтэй явсан Д.Бодоо ийнхүү ирээдүйн Монгол төрийн удирдагч болох заяа төөрөгтэй нэгэн шавьтай болсон нь Х.Чойбалсан байв. Хүрээний горлом алхаж, бүсгүй хүнд ойртон хэл аманд орж хэрдээ төрхгүй гэгдэж явсан Д.Бодоо ламтан залуу шавьдаа амьдрал эрдмийг зэрэг заасан гэж хууччуул ярьдаг. Чухам энэ л үеэс Х.Чойбалсангийн өөрөөс нь өөр хүн нарийн учрыг нь үл тунгаах буруу зөв амьдралын жинхэнэ түүх эхэлжээ. Тэрбээр Д.Бодоогийн дэмжлэгтэйгээр Богд хаант Монгол Улсын Гадаад яамны дэргэдэх орос, монгол хэл бичгийн сургуульд суралцаж байлаа. Улмаар Орос улсын Эрхүү хотын гимназад 1914-1917 онд суралцжээ. Эх орондоо буцаж ирээд 1918 онд Их Хүрээнд Цахилгаан мэдээний нэг жилийн түр сургуулийг дүүргэсэн. Х.Чойбалсан нь Д.Бодоогийн үүсгэн байгуулсан Консулын дэнжийн нууц бүлгэмд элсэн орж, улмаар Ардын хувьсгалын анхны долоогийн нэг болж, харийн түрэмгийлэгчдээс эх орноо чөлөөлөх тэмцэлд оролцож эхэлсэн юм.
2. Дорнод хязгаарын хэргийг эрхлэх сайдаар 1922 оноос ажилласан. Зөвлөлт Орос улсад цэргийн сургуульд 1923 онд суралцаж, дараа онд нь Бүх цэргийн жанжин болсон.
МАХН-ын анхдугаар их хурал хуралдаж Ардын түр засгийн газар байгуулагдсан ч Х.Чойбалсанд өндөр алба хараахан ногдсонгүй. Түүнийг дэндүү залуу гэж тооцож дэд жанжин байхад л хангалттай хэмээн халуун сумны өөдөөс илгээлээ. Түүнд хатуу зөөлөн үг хэлж, хажуудаа авч явсан эрхэм хүн, анхны долоогийн нэг Д.Бодоог Шархадны энгэрт 1922 оны зун хилс хэргээр хороосон нь Х.Чойбалсанд хүнд цохилт болов. VIII Богдын хөрөнгийг хурааж явсан залуу жанжин тэрбээр нэг л мэдэхэд эсэргүү Д.Бодоогийн шавь явсан зүйл ангиар ялд унаж анхны долоогийн бас нэг нь болох С.Данзанд байцаалт өгч суужээ. Үүгээр бүх зүйл дууссангүй. “Баруунтан" хэмээх нэр хүлээж, улс орноосоо урвасан хэрэгт хоёр ч удаа ороогдож, ганцаардаж аргаа барахдаа хотын зүүн энгэрт гарч Д.Сүхбаатар жанжныг оршуулсан газар сөхрөн, уйлж суусан гэдэг. Тэгээд алдрын титэм магнайдаа залж, ард түмний жолоодогч гэж дуудуулах хүртэл их зам туулах хэрэгтэйг ухаарсан байна.
3.1935 онд Ерөнхий сайдын нэгдүгээр орлогч болсон. 1936 онд түүнийг Дотоод явдлын яамны сайдаар хавсран томилсон.
1937 оны наймдугаар сарын сүүлчээр Цэргийн яамны сайд, Бүх цэргийн жанжин маршал Г.Дэмид галт тэргээр Эрхүү хот орох замдаа учир битүүлгээр нас барлаа. Энэ нь “Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийг эхэл" гэсэн дохио байжээ. Долоо хоноод их баривчилгаа эхэллээ. Ерөнхий сайдын орлогч, Дотоод явдлын яамны тэргүүн сайд Х.Чойбалсангийн тушаалаар армийн дээд удирдлага, нам төр, олон нийтийн байгууллагын удирдах ажилтнууд, эрдэмтэн мэргэд, лам хувраг олноороо баривчлагдан хилс хэргээр шийтгүүлэн амь эрсдэв. Хууль ёсыг ч хэрэгсэхээ болилоо. Зөвхөн 1937-1939 онд гучаад мянган хүнийг дайчлан баривчилж, хориод мянгыг нь цаазаар аваачсан гэдэг. “Гадаад Монголд нийтийг хамарсан их баривчилгаа болж, доод тал нь гучин долоон мянган хүн цэвэрлэгдэв” гэж Японы тагнуулын байгууллага удирдлагадаа илтгэж байсан баримт бий.
4. 1939 оны эхнээс Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар томилж, Гадаад явдлын яамны сайдаар хавсруулан, Цэргийн ба Дотоод явдлын яамны сайд, Бүх цэргийн жанжны албан тушаалд улируулан томилсон.
Ерөнхий сайд А.Амарыг ‘‘хувьсгалын эсэргүү” хэмээн ялтны ширээнд шилжүүлсний дараахан түүний өрөөнд Х.Чойбалсан шилжин суужээ. Гэхдээ жудаг сахиж, А.Амар сайдын суудалд шууд очоод суусангүй. Ширээн дээрх нь зүйлсийг эмхэлж, үүд хавьд нь өөр ширээ тавиулан ажлаа эхэлсэн гэдэг. Тэрбээр эрдэм мэдлэгээр гавихгүй ч өөрийгөө их боловсруулдаг, долоо хоногийн лхагва гараг бүрт гэртээ сууж эрдэмтэй хүмүүсээр хичээл заалгадаг, өглөө бүр туслахуудаараа “Үнэн” сонин уншуулдаг, түүх их сонирхдог хүн байжээ.
Ард түмний ахуй амьдралыг сайн мэддэг хүн гэхэд түүний амнаас заримдаа санаанд багтамгүй үг гардаг байлаа. Гуч хүрэхгүй сая малтай Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн тэрбээр “Их Сталины заавар ёсоор ойрын жилд хоёр зуун сая малтай болно” гэж хэлэхэд ард түмэн нь мэл гайхаж, голио царцаа, голын загас, зээр юу байдгаа хамж тоолуулаад ч гүйцээж чадахгүй тоо байна гэж шивэр авир ярьж байжээ.
Тэр үед тэрс үг хэлбэл аминд халтай цаг байсан. И.Сталин “багш”-ийн заавар зөвлөгөөнөөс тас зөрөх зүрх зориг маршал Х.Чойбалсанд байсангүй. Харин амьд бурхан болсон маршалын өөдөөс тэрслэх аавын хүү Монголд байсангүй. Улс төрийн их хэлмэгдүүлэлтийн үед барих, баригдах хүмүүсийг Х.Чойбалсан мэддэг ч гэсэн баригдаад хувь заяа нь яаж дууссаныг түүнд илтгээгүй олон тохиолдол гарчээ. 1940-өөд онд маршал Х.Чойбалсан нэг удаа Д.Сүхбаатар жанжны хүү Галсангийнд уригджээ. Очтол тэнд байсан Ардын жүжигчин Д.Ичинхорлоогийн царай хувьс гээд явчихаж гэнэ. Х.Чойбалсан тэнд хамт очсон МАН-ын Төв хорооны нарийн бичгийн дарга Ч.Сүрэнжавт дараа нь “Ичинхорлоо хүүхэн надад ямар шүү хандаж байгааг чи ажиглав уу. Тэгвэл тэр чинь ийм учиртай. Түүний нөхөр зохиолч М.Ядамсүрэн эсэргүү хэрэгт баригдсан. Нэг өдөр Д.Ичинхорлоо над дээр ирээд “Миний нөхөр нам засаг, ард түмэндээ хар буруу санаж эсэргүү ажил хийх хүн биш. Бүх авьяас билэг, хүч чадлаа эх орныхоо тусын тулд зориулж явсан. Түүнийг минь суллах талаар та туслаач” гэж уйлж хайлж гуйсан. Тэгэхэд нь би туслахыг хичээе гэсэн. Тэгээд Дотоодын явдлын яамны зохих хүмүүстэй ярихад түүнийг аль хэдийнэ цаазалсан байсан. Энэ учрыг Д.Ичинхорлоод хэчнээн тайлбарласан ч тэр огт үнэмшихгүй, харин шоронд байсан хүнийг суллуулахаар надаас гуйхаар, хэлснийх нь дараа шийтгэлийг улам түргэлүүлдэг гэж боддог болжээ. Тэгээд бидний хоорондын харилцаа ийм хүйтэн болсон юм” гэж ярьсан байна.
"Хувьсгалын эсэргүү” хэмээн баригдаж гянданд 15 сар суусан Ардын уран зохиолч Ц.Дамдинсүрэн академич "Чойбалсанг би 1926 оноос эхлэн таньдаг, гэр орноор нь орж гардаг, надад их сайн байсан. Гэвч намайг шоронгоос гаргах эрх мэдэл тэр хүнд байхгүй байжээ гэж хожим ухаарсан. Маршал нэг удаа надтай уулзахдаа “Би их зовж байсан. Ялангуяа 1937-1939 оны үед тун их зовж байсан. Та нар мэдэхгүй” гэж хэлж байсан шүү. Тэгээд би Х.Чойбалсанг тухайн үед шийдвэрлэх эрх мэдэлгүй И.Сталин, түүний гар хөл болсон оросуудад хавчигдаж байсан хүн юм аа гэж бодох болсон” гэсэн нь бий.
Хэлмэгдүүлэлтэд Х.Чойбалсангийн эрх мэдэл хязгаарлагдмал байсныг иймэрхүү баримт нотолдог боловч тэрбээр олон хүнийг хилс хэрэгт унагаж амь нас, эрүүл мэндийг нь хохироосон үйл явдлын гол толгойлогч нь байсан болохоор уучлах аргагүй юм. Тэр үед маршал Х.Чойбалсан нам засгийн дээр гарсан эрх мэдэлтэй, хэнд ч захирагддаггүй, хэнээр ч үг хэлүүлдэггүй, дур зоргоороо аашилдаг дархан эрхтэй хүн шиг харагдаж байжээ. Үнэхээр улс орны эдийн засаг, аж ахуй, соёлын салбарын асуудпыг өөрийн санасан бодсоноор шийдвэрлэж байсан нь цөөнгүй. Харамсалтай нь, анги ба ангийн тэмцлийн тухай утопи сургаалыг бишрэн үнэмшдэг Х.Чойбалсангийн үзэл баримтлал нь Зөвлөлт Орос улсад социалист байгуулалт амжилт олох тусам ангийн тэмцэл улам хурцдах тухай И.Сталины алдаатай томьёоллыг Монголын хөгжил дэвшлийн замд заавал давтагдах мэт догматикаар ойлгоход хүргэжээ.
Далайхад нь далд орж, даллахад нь ил гарч байдаг эзэн харьяатын харилцаа нь И.Сталин ба түүний дэргэдийнхний дарамт шахалтаас зайлах бололцоог түүнд өгөлгүй хав барьж, мултрахыг оролдвол зайлшгүй “алдаж, үхэх” хувь заяа дагалдаж байсан болохоор амь насаа аврах, алдар хүнд, эрх мэдэл олж авахын тулд арга буюу тэдний тушаалыг нь дагаж байсан биз ээ.
Маршал Х.Чойбалсан маш олон зүйлд И.Сталины амыг харж, заавар зөвлөгөө хүсдэг байсан. “Сүлд тэмдгийн зориулсан янзыг Сталин үзээд... харин танай сүлд болохдоо дундаа морьтой хүн, тойроод янз бүрийн мал байвал зохино гэсэн” тухай бичсэн нь баримт болон үлджээ. Улс орныхоо сүлд тэмдгийг батлахдаа хүртэл харь орны удирдагчийн ам харж явсан түүх бол гашуун үнэн. Гэвч тухайн үед олон хүн Монгол орноо Зөвлөлт (Орос) Холбоот улсын бүрэлдэхүүн болгоё гэсэн санал гаргахад Х.Чойбалсан эрс эсэргүүцэж, “Төр улс нь устчихвал, яваандаа улс үндэстэн нь ч усталгүй яах вэ” гэж уурлаж байжээ. Улс төр судлаачид “Хар багаасаа хатуу амьдралын зам туулсан энэ хүн хойд хөршийн дарангуйлагч И.Сталины өмнө буулт хийж илэрхий зөрчилдөхөөс зайлсхийж явсны бурууг өнөөдөр Монгол Улс өөрийнхөөрөө оршин тогтнож буйгаар цагаатгаж болох юм" хэмээн ярьж байна. Үүний үнэн зөв эсэхийг цаг хугацаа, түүх, олны ухаан яваандаа тунгаах болов уу.
5. 1952 оны эхээр эмчлүүлэхээр Москвад очиж нэгдүгээр сарын 25-ны өдөр нас барсан.
Маршал амьдралынхаа сүүлчийн өдрүүдэд танигдахын аргагүй өөр болсон гэдэг. Бодолд дарагдаж, үе үехэн гомдол цухалдлын үг ил гаргаж, нанчид зооглох нь олшрох болжээ. Сархад өрсөн ширээний ард, сайхан бүсгүйчүүдтэй наргиж, эр хүний жаргал эдэлж, сайн нөхдөө эрлэгийн оронд илгээж, одон тэмдгээр энгэрээ мялааж явсан он жилүүдийнхээ алдаа оноог цэгнэн сэтгэлийн тамд унаж суусан ч байж магадгүй. Хойд хөршийн их удирдагч И.Сталины далан насны ойг 1948 оны арванхоёрдугаар сард сүр дуулиантай тэмдэглэж, олон орны төлөөлөгчид Оросын нийслэл Москваг зорьж байхад маршал өргөөнөөсөө холдоогүй. И.Сталины ойд гадаад орны удирдагчдаас хэн хэн очоогүйг мэдэхийг туслахууддаа тушааж, Хятадын төрийн тэргүүн Мао Цзэ Дунг Москвад хэрхэн хүлээн авч байгааг радиогоор нэвтрүүлэхийг анхааралтай сонсож суужээ. Түүний Өвөрмонголыг БНМАУ-тай нэгтгэх бодлыг И.Сталин зөвшөөрөөгүй бөгөөд бусад жижиг асуудпаас болж Зөвлөлт Орос улсын их удирдагчтай харилцаа хүйтэрсэн нь Х.Чойбалсанг уг ойд очоогүйн гол шалтгаан болсон гэж үздэг. 1950-аад оны эхээр түүний бие муудаж нэг л эрүүл биш харагдах болсон байна. Гэвч харь гүрний нутагт очиж эмчлүүлэх сонирхол түүнд байгаагүй. “Цэдэнбал намайг хойшоо явж эмчлүүл гэж яаруулах юм” гэж гоморхон ярьж суусан нь бий. Гэвч энэ бүхнээс зөрж зоргоороо байх эрх мэдэл нь дуусчээ.
Москва хотын Кремлийн эмнэлгийн гуравдугаар давхрын баруун хойд булангийн нэгэн өрөөнд, нэгдсэн Монгол Улсыг байгуулах гэсэн их хаадын хүсэл мөрөөдлийг хадгалж явсан туурга тусгаар БНМАУ-ын нэгэн удирдагч амьдралынхаа сүүлчийн өдрүүдийг өнгөрөөсөн юм. Өнгөрсөн зууны эхээр Монгол орны хувь заяаг шийдэж, түүхэнд үлдсэн цөөхөн хүнээс эцсийнхээ өдрийг хүртэл алдаж осолдох хувь тавилангаас ангид явж ер чадаагүй маршал Х.Чойбалсан аргын 1952 оны нэгдүгээр сарын 26-нд нас баржээ.
Б.Манлай
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин
Сэтгэгдэл0
энэ бол гай нь илүү хүн
Цэдэнбал төрийн эрх аваад аллага хядлага нэг юм зогссон гэдэг. Багадаа лам бол байсан гэдэг ёстой бузар хүүр одоо үр хүүхэд нь байдаг бол шууд газар дээр нь буудчих юмсан.
Гавьяа нь хамаагүй илүү гэж бодож байна. Хамгийн том гавьяа нь энэ хүн Монголд төвд шашны оюун санааны ноёрхлыг устгасан. Түүхийн хэцүү цаг үед ар Монголыг Монгол үндэстний өлгий болгон авч үлдсэн.
АЛУУРЧИН.ТҮҮХЭНДЭ МОНГОЛЧУУД ИНГЭЖ ХЯДУУЛЖ БАЙСААГҮЙ.
Bitgii shaa l daa. 1773 ond, 1883 ond barag 1000 000 mongolchuud aluulaa biz dee.
Өөр яах байсын оростой байлдах уу, эсвэл олноороо сибирт цөлөгдөх үү. Одоо тэгэд тува буриад халимаг шиг байхуу. Тэр үед бидэнд туслах 3 дйхь хөрш байсан уу. Англи америк 2лаа 45 онд л дуртай дургүй бидний улсыг хүлээн зөвшөөрсөн шдээ
Өөр яах байсын оростой байлдах уу, эсвэл олноороо сибирт цөлөгдөх үү. Одоо тэгэд тува буриад халимаг шиг байхуу. Тэр үед бидэнд туслах 3 дйхь хөрш байсан уу. Англи америк 2лаа 45 онд л дуртай дургүй бидний улсыг хүлээн зөвшөөрсөн шдээ
АЛУУРЧИН ГЭЖ БИЧСЭН ЭНЭ МАЛ ӨӨРӨӨ ХЭН БЭ? ЧИ АЛДСАН ОНОСОН Ч ЭХ ОРОНД ЮУ ХИЙСЭН НОХОЙН ЖОГОРХОЙ ВЭ? ГЭР ГАРЧ ГЭДЭС АЛДАЖ ҮЗЭЭГҮЙ ЧАМ ШИГ МАЛ ТҮҮХИЙГ ШҮҮДЭГГҮЙ ЮМ. ЧИ ЭХ ОРНЫ ТӨЛӨӨ ГАНЦ ХҮРЗ ШОРОО ХАЯЖ ҮЗСЭН ҮҮ?, МАЛАА
АЛУУРЧИН.ТҮҮХЭНДЭ МОНГОЛЧУУД ИНГЭЖ ХЯДУУЛЖ БАЙСААГҮЙ.
БАЙГААГҮЙ
1921 онд Mэнгэт захирагчтай чи цагаантны талд ор би улаантны талд орно.аль дийлсэн талд орсон нь нөгөөхөө хамгаална гэж өөрийн наыз Mэнгэтийг цагаантны талд оруулсан.Cүүлд цагаантнууд ялагдахад бароныг дагаж ихээхэн аллага үйлдсэн найз Mэнгэтийгээ хамгаалан авч үлдээд цэргийн газар ажиллуулж байгаад оргуулсан гэдэг дээ.их л манж санаатай хүн байсан нь эндээс харагддаг.Mанж гаралтай хүн байсан гэдэг таамаглал үнэн байхаа.
АЛУУРЧИН.ТҮҮХЭНДЭ МОНГОЛЧУУД ИНГЭЖ ХЯДУУЛЖ БАЙСААГҮЙ.
Цаашаа сэтгэлтэй, дотуур тамиртай, аймхай хулчгар Цэдэнпил гэх Оросуудын тавиул этгээд нь цогт эх оронч Чойбалсангийн амь насаараа босгосон улс дээр тарвалзаж газар нутгаас нь хумсалан харийнханд өгч 30 мянга хятад орчүүдийг Монгол орулуулан Монголыг маш өндөр эрсдэлд аваачсан шүү. 50-иад онд орж ирсэн тэдгээр хужаа нараас нь нэлээд буцаагүй бөгөөд үр хүүхдүүд нь Монголын төрд зайдалсан байна. Цэдэнпилийн хийсэн хар нүгэл.
Чойпалсангийн оруулсан хятадуудыг 1962 онд Цэдэнпил хөөж явуулсан байдаг юм. Жинхэнэ аймхай хулчгар хүн бол Чойпалсан байсан. Сталинаас айхдаа монголчуудаа хядсан. 40 мянган монголчуудыг Чойпалсангийн гарын үсэгтэй цаасаар цааш харуулсан шүү дээ. Цаазлах тушаалд гарын үсэг зурсаар байгаад гар нь цуцаж, ядаргаанд орж байсан гэдэг юм билээ.
Чойпалсангийн оруулсан хятадуудыг 1962 онд Цэдэнпил хөөж явуулсан байдаг юм. Жинхэнэ аймхай хулчгар хүн бол Чойпалсан байсан. Сталинаас айхдаа монголчуудаа хядсан. 40 мянган монголчуудыг Чойпалсангийн гарын үсэгтэй цаасаар цааш харуулсан шүү дээ. Цаазлах тушаалд гарын үсэг зурсаар байгаад гар нь цуцаж, ядаргаанд орж байсан гэдэг юм билээ.
25 мянган хүн цаазална гэдэг монголчуудын хувьд их тоо.МАН ийм алан хядлага явуулсаныг дөвийлгөж магтаад байдаг. МАН-ынхан дотор өвөг дээдсээ Чойбалсанд цаазлуулсан улс олон байгаа.Хүн мөнгөний төлөө бол өвөг дээдсээсээ ч урвах шинж чанартай болж..Ийм улс нэг өдөр Хятадад нэгдэнэ гээд гүйцгээх байлгүй.
neeh l horsh ornuudaa uzen yadsan '.yu ch hiij chadahgui boosnuud baij.
Ми овогт луухаан хятад манай нам түүхэн гавьяатай нам гэж ярзайж инээгээд байсан нь олон цэвэр цусны монголчуудын зэвүүцэл хорслыг хүргэсэн дээ.МАН ч бас зориуд хятад хүнээр монголчуудыг доромжлуулж тохуурхсан.МАН сөнөтүгэй.
chi ooroo sono.
Eлбэгдорж монголд 100 гаруй жилийн өмнө орж ирж суурьшсан хятад хүмүүс тэдний үр ач нар ардчилал хийхэд их зүтгэсэн түүхэн гавьяатай гээд цодойж байсныг сонсоод бас л зэвүү хүрч байсан.3ориуд хятад хүнээр биднийг басамжлуулсан AH сөнөтүгэы
энэ хүн бол угаасаа олигтой сайн сайхан хүн байгаагүйг гадна дотны аль ч түүхчид бүгд ам нэгтэй хүлээн зөвшөөрдөг
Маршал минь ухаант хүмүүн байсан шүү. Бурхан өршөөг Таныг.
Буриадуудыг харин ч нэг цусан далайд живүүлсэн хүн бол Чойбалсан шүү дээ.
chi nooroo tuunees 1000 dahin oliggui nohor
жинхэнэ хогийн алуурчин байсан л хүн тэр тусмаа түүх нь тэгж таарсан байдаг
Tegeed yah bsan yum be.Herev hedrelsen bol Choibalsan ch ugui Mongolch ugui bid Orosiin neg yaduu muj baih bsan daa...
Энэ хүнээс хойш Монголын төлөө гэх зүрх сэтгэлтэй хүн Монголын төрийг толгойлоогүй ээ! Өнөөгийн Монголын аз жаргалтай амьдрал, тусгаар тогтнолыг халуун амь, бүлээн цусаараа хамгаалсан гол хүмүүсийн нэг нь Чой ах юм. Чой ахаас хойш дандаа сэтгэл буруутай, гадаадынхны гар хөл болсон новшнууд төрд гадныхнаар тавигдаж газар нутгаас минь хүртэл хомсолон зарж, хар амиа хоохойлон тавиул эзэддээ үнэнч зүтгэж ирсэн байдаг. Гэхдээ одоо цаг эргэсээн Чойбалсан шиг эх орончид Монгол төрөө удирдах цаг ирсэн байна.
Гаднын гар хөл болж 40 мянган сэхээтнээ хядсан хүн яахаараа монголын төлөө зүрх сэтгэлтэй болчихдог юм бэ? Монголыг оросын колони болгосон нүгэлт этгээд.
Цаашаа сэтгэлтэй, дотуур тамиртай, аймхай хулчгар Цэдэнпил гэх Оросуудын тавиул этгээд нь цогт эх оронч Чойбалсангийн амь насаараа босгосон улс дээр тарвалзаж газар нутгаас нь хумсалан харийнханд өгч 30 мянга хятад орчүүдийг Монгол орулуулан Монголыг маш өндөр эрсдэлд аваачсан шүү. 50-иад онд орж ирсэн тэдгээр хужаа нараас нь нэлээд буцаагүй бөгөөд үр хүүхдүүд нь Монголын төрд зайдалсан байна. Цэдэнпилийн хийсэн хар нүгэл.
192.82.65.56 Төв "дундад иргэн" аймгийн хольцоогүй төв халх,Чингисийн боржигон "Ми Ие" тэсэлгүй под хийгээд гараад ирлээ.Жалга дов ярьж жаахан кайф авахгүй бол бас болохгүй ш дээ зайлуул. Хужаа гэж хашгираад яс үндсээ нуучихна.Дөрвөд гэж хашгираад Монгол үндэстнийг үгүйсгэчихнэ. Уяач болоод удмаа,хотынх болоод нутгаа бас давхар нуучихна.
zovshoorohgui;harin cham shig yumnuud l mongoliig odoo suytgeg baina daa.
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулахад их хувь нэмэр оруулсан хүн шүү. Тэр үед 40 мянган хүн алаагүй бол өдийд Улаанбаатар 2 сая хүнтэй болчихоод тэг зогсолт хийх байсан.
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Сэхээтнээ алаад байвал тусгаар тогтнолтой болчихдог юм уу? Тэр 30 мянган хүн монголын тусгаар тогтнолд ямар гай болсон гэж? Харин ч тусгаар тогтнолыг алдагдуулж, оросын колони болгосон. 1990 он хүрч байж л оросын колончиллоос гарсан нь түүхэн үнэн. Оросын цэргүүд нутагт нь байрлаж, нутаг дэвсгэрээс нь дуртай хэмжээгээр тасдан авч, дургүй хүргэсэн хүнээ оросууд шууд цаазалдаг байсан.
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
чалчигчид бол манай хамгийн аюулт дайсан мөн.чойбалсангиын аллагыг зөвтгөөд байгаа чалчигч чамайг чойбалсангийн аргаар цавчвал таарах юм байна.
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Харин гайгүй 30 мянган хүний амь насаар тусгаар улсыг авч үлдсэн хүн шүү.... харин Мао дарга 100 сая хүний амь насаар тусгаар улсаа авч үлдэж чадсан юм. Хятад улсын иргэдээс асуугаад үзээрэй хамгийн нэр хүндтэй даргаар Мао -г нэрлэнэ. Соёлын хувьсгалаар 30 сая. Өлсөглөнгөөр 70 сая хүн чад болсон шүү дээ...Асар их үнэ цэнээр Дундад иргэн улс бий болсон юм шүү....
Mongold suut hun gez bicheech olon ulsyn hodolgoond yamarch noloolgui hun baiz ee
Аргагуй зорчилтэй туухэн хун ! Тэгэхдээ залгамжлагч(ид!)аасаа хол эх оронч хун ...!!! 2020 бол бур хаашаа эргэх эсэхийг шийдэх бур эгзэгтэй уе тулж ирчихээд байна ... ХХ зууны дунд уед орж ирсэн харь иргэдийн ур сад яаж туйлж байгааг - наад зах нь нийслэл хотын маань газраар яаж дэнчидэж байгааг ойрын жишээнуудээс хар ...
Tsag hugatsaag ta bid erguuleh bish. Odoo baigaa ene tsag ueye shuustgee. Tegeed zuv saihan bolohod ni uurin chadahaa xii. Bitgii olon doloon wm uliglaad baitsgaa.
Олон хүнийг алж устгахдаа пролетарийн хувьсгалыг хийж байна гэсэн ойлголттой байсан гэдэг. Хар шар феодолыг үгүй хийж хуучин ёсыг халж байна гэж гэж үздэг байсан гэнэлээ.
Тусгаар тогтнолоо авч хоцрохын тулд 30 мянган хүн золиослох өол юуч биш тэрээр Э Бат-Үүл шиг хжлхи баатар биш жинхэнэ хувьсгалын баатар байсан юм
өөрийн 30.000 хүнээ алчихаад улсын баатар бүр хошой буюу 2 удаагийн баатар болдог нь ч юу юм. Манайхаас өөр оронд бол аль хэдийн нь хөшөөг нь нураагаад магтаж дурсах нь бүү хэл занан зүхэх ч багадана.
Тусгаар тогтнолоо авч хоцрохын тулд 30 мянган хүн золиослох өол юуч биш тэрээр Э Бат-Үүл шиг хжлхи баатар биш жинхэнэ хувьсгалын баатар байсан юм
бидний хайрт эцэг чойбалсан монгол орноо тавин таван он хүртэл биднигээ жолоодсоор бөөрний ракаар цагаан сараар нас барсаан: сүхбаатар чойбалсангийн мавзолейг устгаж малын хулгайч дэлхийн нэг номерийн орос хятад араб гэхгүй алж байсан алуурчин чингэс хаан монгол хүнийг өрхөт цэрэг болгон гаддаадт монгол гэр блээр нь цэрэг болгож бүгдийг алуулсан учраас хөгшид хүүхэд эмс манжийн дарлалд 240 жил боолчлуулж таван үедээ эмсийг нь шааж манж хүүхэд гаргаж манж суртлаар хүмүүжүүлсэн энэ үед зөвхөн баруун монгол зүүн гарын хаант улс эсэргүүцэж 600 мянган цэргээр хоёр удаа тулалдаад хүчээ сэлбэхээр волго дон каспийн эсрэг ухрав буриад сүхбаатар орсын улаан армийн хүч хамсран хил дээр байсан хиахт хирээн харуулын сая таван зуун гаминг улаан арми устгав нийслэлд худлаа богдыг босгож байгаад монгол хүний
бидний хайрт эцэг чойбалсан монгол орноо тавин таван он хүртэл биднигээ жолоодсоор бөөрний ракаар цагаан сараар нас барсаан: сүхбаатар чойбалсангийн мавзолейг устгаж малын хулгайч дэлхийн нэг номерийн орос хятад араб гэхгүй алж байсан алуурчин чингэс хаан монгол хүнийг өрхөт цэрэг болгон гаддаадт монгол гэр блээр нь цэрэг болгож бүгдийг алуулсан учраас хөгшид хүүхэд эмс манжийн дарлалд 240 жил боолчлуулж таван үедээ эмсийг нь шааж манж хүүхэд гаргаж манж суртлаар хүмүүжүүлсэн энэ үед зөвхөн баруун монгол зүүн гарын хаант улс эсэргүүцэж 600 мянган цэргээр хоёр удаа тулалдаад хүчээ сэлбэхээр волго дон каспийн эсрэг ухрав буриад сүхбаатар орсын улаан армийн хүч хамсран хил дээр байсан хиахт хирээн харуулын сая таван зуун гаминг улаан арми устгав нийслэлд худлаа богдыг босгож байгаад монгол хүний
Монголчуудыг алсан тоогоороо баатар цол хүртэх ёстой юм бол энэ хүн яах аргагүй үндэсний баатар юм.
И.Сталины далан насны ойг 1949 оны арванхоёрдугаар сард тэмдэглэсэн юм шүү. Зохиогчоо шалгаад үзээрэй
Зөвлөлт Орос улсын их удирдагч гээд бас буруу явж байна. 1922 оноос ЗСБНХУ буюу орос товчлолоор СССР шүү дээ, Б.Манлай зохиогч оо
лениний гучин таван боть уншсан уу монголын талаар персийн талаар ленин юу гэж ярив юу ч уншаагүй малтайгаа адилхан мал монголууд бүү хуц нэг хүнийг тахин шүтэх сталиныг тахин шүтэх шүүмжлэл гарлаа үүнийг диалектик матерлизм улс төрийн эдийн засгийн ухаан түүхийн матерлизм орчуулж байсан лоохууз сурмаажавтан хрущевийг ашгил эхэллээ бүгд хурал дээр цэдэнбалыг огцруулаяа гэсэн ч гишүүд зөвшөөрөгүй хятадтын замаар монголыг хөгжүүльеэ гэж зүтгэсэн тэгээд лоохууз сурмаажав тангад тогтох цэнд төмөр очир буусан юм амидрал мэдэх болоогүй хөдөө увсад хаа хаа явуулсан хөдөө очоод талархагчид баяжуулсан хрущев крымыг авгайдаа бэлэглээд америкад очоод коммунист хүнд байхгүй ёс суртахуунаар гутлаа тайлж ширээ шаан аиерикийг сүрдүүлж хятадыг дэрсэн шаахай сийрсэн малгай ногооны шөл ууж коммунизм байгуулахгүй гэж зөвлөсөнд амбицтай педантичный хятад гомдож хоорондоо дайсан болсон юм цэдэнбал хятадууд муухай аашилснаас хөөж
Монгол улс гэдэг тусгаар тогтносон улсыг бий болголцож, баталгаажууулсан гавъяатай энэ эрхмээс өөр хэн тодрох билээ.
Эрх чөлөө,тусгаар тогтнолыг та нартаа авч үлдээлээ! Хайрлан хамгаалж яваарай гэсэн нь энэ хүний амьдралын хувь заяаг тдорхойлж байгаа юмаа?! Хүнд хэцүү үед алдаа гаргасан ч эцсийн эцэст өргөсөн тангаргаасаа урваагүй л хүн дээ?! Хэрэв өөр хүн байсан бол бид ингэж дураараа худал чалчиж ыайх уу?! Монгол улс ыайх уу,аа та минь ээ!!!
Эрх чөлөө,тусгаар тогтнолыг та нартаа авч үлдээлээ! Хайрлан хамгаалж яваарай гэсэн нь энэ хүний амьдралын хувь заяаг тдорхойлж байгаа юмаа?! Хүнд хэцүү үед алдаа гаргасан ч эцсийн эцэст өргөсөн тангаргаасаа урваагүй л хүн дээ?! Хэрэв өөр хүн байсан бол бид ингэж дураараа худал чалчиж ыайх уу?! Монгол улс ыайх уу,аа та минь ээ!!!
Tegeed yah bsan yum be.Ter ued Orostoi terseldsen bol Choibalsan ch ugui Tusgaar Mongol ch ugui Orosiin ner yaduu muj l bna biz dee.Tuhain ysag ue gej bna Delhiid 3 uls sots-st bsan.Hyataduudiig buteen baiguulaltand ashiglasan harin 60 ond Oros Hyatad 2 muudsan ter ued Tsedengahai baisan Oros l Hyatadiig huuj tseregee oruulsan shuu.Tsedengahai hiigeegui jarin sots-st ornuudiin tuslamj gedgeer baahan meregjilten oruulaj bid zuvhun barlaga baisan.1990 ond delhiid sots-st ornuud zadarsan tuunii gaigaar buh uilver geed baigaa zuiluud meregjiltengui bolson zapas selbeggui bolson ingeed Mongol modoo barisan ahuu dee.Neeh uildverjsen oron baisan yum shig barlaguud ni ajilgui bolson shuu dee...
цэдэнбал зальтай нүн авгай нч орос гэхгүй монгол болчихсон амитан оросын удирдагч социалист орнуудын удирдагч нарыг уриж залсаар уйлан дуулсаар нэг улсаас л нэг үалдвэр завод хороолол мөн их юм авсан шүү ямар ч сайхан сэтгэлтэй орос европчууд байсан юм одоо бол яг оюу толгой шиг хулгайчууд ЭЦЭГ БОЛСОН ЧОЙБАЛСАНГАА МУУЛААД ХЭРЭГГҮЙ цэдэнбал шиг ном уншиж номоор хийдэг лам шиг хүн монголд төрөөгүй улаангомын сургуульд ном уншдагаараа байрны буг гэдэг нэртэ байсан юм мянган ном уншсан сургуулийн самбарт зураг нь байдаг гэсэн ЭНЭ ЭХ ОРОНЧ ХҮМҮҮСИЙГ ХҮНДЭТГЭХ ХЭРЭГТЭЙ ЦЭДЭНБАЛЫН НЭГХҮҮХЭД АЧ ГУЧЫГ САЙД БОЛГОХ ХЭРЭГТЭЙ ЯАГААД МОГЛ ХҮНД ЗОРИГ ХҮЧ НИНЖИН СЭТГЭЛ БАЙХГҮЙ БАЙНА ТЭГЛЭЭ ГЭЭД ЮМ ХОРОГДОХ УУ САЙД ГЭСЭН НЭГ МУУХАЙ ОВООЖ ОЦОЙСОН ЮМ БАЙЖ Л БАЙДАГ ХУЛГАЙ ХИЙДЭГ ХУДАЛ ЯРИДАГ МОНГОЛ ШҮҮ хүний үгэнд ороод цэдэнбал чойбалсан гээд л худлаа ярихаар үр хүүхдийг нь монгол хүн байна даа жавхлангийн оронд нутгаас нь их хуралд суулгаач Амер
цэдэнбал зальтай нүн авгай нч орос гэхгүй монгол болчихсон амитан оросын удирдагч социалист орнуудын удирдагч нарыг уриж залсаар уйлан дуулсаар нэг улсаас л нэг үалдвэр завод хороолол мөн их юм авсан шүү ямар ч сайхан сэтгэлтэй орос европчууд байсан юм одоо бол яг оюу толгой шиг хулгайчууд ЭЦЭГ БОЛСОН ЧОЙБАЛСАНГАА МУУЛААД ХЭРЭГГҮЙ цэдэнбал шиг ном уншиж номоор хийдэг лам шиг хүн монголд төрөөгүй улаангомын сургуульд ном уншдагаараа байрны буг гэдэг нэртэ байсан юм мянган ном уншсан сургуулийн самбарт зураг нь байдаг гэсэн ЭНЭ ЭХ ОРОНЧ ХҮМҮҮСИЙГ ХҮНДЭТГЭХ ХЭРЭГТЭЙ ЦЭДЭНБАЛЫН НЭГХҮҮХЭД АЧ ГУЧЫГ САЙД БОЛГОХ ХЭРЭГТЭЙ ЯАГААД МОГЛ ХҮНД ЗОРИГ ХҮЧ НИНЖИН СЭТГЭЛ БАЙХГҮЙ БАЙНА ТЭГЛЭЭ ГЭЭД ЮМ ХОРОГДОХ УУ САЙД ГЭСЭН НЭГ МУУХАЙ ОВООЖ ОЦОЙСОН ЮМ БАЙЖ Л БАЙДАГ ХУЛГАЙ ХИЙДЭГ ХУДАЛ ЯРИДАГ МОНГОЛ ШҮҮ хүний үгэнд ороод цэдэнбал чойбалсан гээд л худлаа ярихаар үр хүүхдийг нь монгол хүн байна даа жавхлангийн оронд нутгаас нь их хуралд суулгаач Амер
Чой Цэдэн хоеул гадны тавиул бууны ноход нохойн ухлээр ухэцгээсэн дээ уйлийн ур гэж энэ ур хуухэд гэхээр юмгуй байсанч монгол биш цаашаа улс хожмийн туухийн сургамж гашуун унэн болж улдэнэ Женко давтахгуй л байгаасай
TUSGAAR TOGTNOL XAMGAALAX GESEN MONGOLIIN XUVISGALIIG ULAAN KOMINTERN URVUULAAD ULAAN KOMMUNIZM BAIGUUL GEJ SHAXAJ MONGOLIIG 80 JIL BUZAR YARGALALT NIIGMIN ZOLIOS BOLGOSON. MANAI ZARIM TER UEIIN UDIRDAX XUMUUS TL=OLGOI NI UUND ERGESEN. SUXBAATAR CH SUULDEE ULAAN KOMMINIZM GEX BOLSON. XARIN BODOO A=DANZAN BOL ALSIIG XARJ ULAAN KOMMUNIZMAAS ZAI BARIXIIG BODSON CH MOXOSDSON UOM BILEE.
ЛЕнин сталин жуков сүхбаатар чойбалсанг цэдэнбал монголын тусгаар тогнолыг авч үлдсэн юм одоо монгол улс хужаагийн нэг өвөр монголын ар монгол шүү дээ цаг нь болбол төмөр замаар ганцхан өдрийн дотор монголыг бүрхээд ороод ирнэ тэр хооронд хойд хил алтанбулаг руу зугатаж чадахгүй байсаар баригдана даа хажууд байгаа хужаа нар чинь тандаад тагнаад сууж байгаа монгол удахгүй сөнөнө хүчирхэг монголыг алсан хүмүүс бол АН нам шүү дээ цөм хужаагаас санхүүждэг ЗОРИГ алуулаагүй байсан бол юм хийх байсан АН намын хужаанууд алсан Наад хужаанар шигээ сүхбаатар чойбалсанЦэдэнбал удирдагчаа бүү хараа ЦЭДЭНБАЛ бүх хужаа нарыг хөөж гаргасан байсан одоо европод хятад хүнийг оруулахгүй гээд үүдэн дээр өлгөчихсөн байгаа биз дээ ХУЖАА хүн л ЦЭДЭНБАЛЫГ хараан зүхдэг өөр монгол хүн хараан зүхэж байсныг сонсоогүй үзээгүй сайн шинжээрэй ЦЭДЭНБАЛ хөрөнгөт нийгэм хужаа хоёрыг үзэн яддаг байсан юм
одоогийн мөлжигч харгис хөрөнгөтөн хар шар феодалууд гамин хужаанууд гадаадын тагнуулуудтай сүлбэлдэж засгийн газрыг солидог дотоодын тагнуул хар хүч дахин 37 оных шиг хэлмэгдүүлэлт гарлаа гэж хужаа хуцдагийг ойлгоорой ард түмэн ядуурлаа харь гадаадтай нийлсэн тагнуулын гар хөл болсон юмсын хөлд монгол орон сүйрлээ харгис хөрөнгөтний эрээ цээрээгүй ажиллагаа ихэдлээ Одоо толгой дараалан устгах ажиллагаа явуулж цэвэрлэгээ хийх цаг аль хэдийн болчихоод байна
Эрэлхэг монголын ард түмэнд чимэг болон хайрлагдсан Чойбалсан
Тэр их хэлмэгдүүлэлтийн үед эцэг эхээ алдсан өчнөөн хүний зүрх сэтгэл энэ хүний гайг мартаагүй байгаа. Үйлийн үр гэж байдаг гэдгийг манай мундаг дарга нар мартаж болохгүй. Одоо нэг их магтаж гаргаад хэрэггүй, цаг хугацаа өнгөрч гайг нь мартах үе болж байгаа л байх, гэхдээ цуст яргаллыг нь мартахгүй хүн зөндөө бий. Ач охин нь ч үүнийг санаж, буян сайн үйлд.
Монголд Ардчилал нэртэй Капиталист систем бий болж байхад Ардчилалын анхдагч нэртэй бацаанууд юу гэж хэлж байсан гээч Х Чойбалсан бол Алаачин Булаачин нь Ю Цэдэнбал байсан өөрөөр хэлбэл Чойбалсан хүмүүсийг алдаг харин Цэдэнбал үхэгсэгчидыг булшилдаг байсан гэх мэтээр
мөн их бурхх юмаа.цаг хугцаа.энэ түүхэн хүн.монголчууд бид их муухай юмаа манжын хаантай нэгдэж мөнч олон монголоо идсэн дээ.дараань гамин дагаж бас л олон монгол идүүлсэн тэд хэн байваа нөгөө нэр ямбанд дуртай ноёд байлаа.тэр ноёд гэж хэн бэ.монгол гэж угсаа ярьдаг боржигон овгын ноёд түүхээ уншаа ч нэг ном уншахгүй.түүх сонсхоос өөр.шүү унших нь. харин тусгаар тогтнолоо авч үлдсэн агуу хүн шүү.оросыг дагах дуртай хүмүүс тэр дотор нь бж л бждэн.